LEKCJA POWTÓRZENIOWA – GENETYKA (OD GENU DO CECHY)

Zagadnienia na sprawdzian:
- Budowa nukleotydu (różnice w budowie nukleotydu w DNA i RNA)
- Zasada komplementarności (umiejętność zapisania drugiej nici na podstawie podanej nici, obliczanie procentowej
zawartości wszystkich zasad azotowych, rodzaj wiązań pomiędzy zasadami azotowymi)
- Pojęcie genu
- Genom komórki bakteryjnej, roślinnej i zwierzęcej (miejsca, gdzie w komórce znajduje się DNA)
- Budowa chromosomu
- Pojęcie kariotypu (ile wynosi kariotyp człowieka, jak rozpoznać płeć na podstawie kariotypu)
- Na czym polega transkrypcja i translacja (krótko!)
- Umiejętność odczytywania kolejności aminokwasów z wykorzystaniem tabeli kodu genetycznego
- Podstawowe definicje genetyczne (homozygota, heterozygota, allel, genotyp, fenotyp)
- Rozwiązywanie krzyżówek z wykorzystaniem: I prawa Mendla (krzyżówki jednogenowe), cech sprzężonych z płcią
(hemofilia i daltonizm)
- Rodzaje mutacji (spontaniczne i indukowane, genowe i chromosomowe)
- Przykłady czynników mutagennych (fizycznych, chemicznych i biologicznych)
- Umiejętność rozpoznania mutacji genowych (substytucja, insercja, delecja) i chromosomowych (delecja, duplikacja,
inwersja, translokacja)
- Ogólna charakterystyka chorób genetycznych (mukowiscydoza, albinizm, zespół Downa, zespół Turnera, zespół
Klinefeltera)

Zadania:

1. Podstawową jednostką budowy DNA znajdującego się w mitochondrium komórek wątroby człowieka i
RNA znajdującego się w komórkach wątroby ryby jest:

A. zasada azotowa B. deoksyryboza C. nukleotyd D. ryboza

2. Przyporządkuj wymienionym komórkom (A – C) miejsca, w których występuje w nich materiał

genetyczny (1 – 5).

1. Mitochondrium
A. Komórka bakterii kwasu mlekowego 2. Plazmid
B. Komórka liścia asymilacyjnego cebuli 3. Jądro komórkowe
C. Komórka mięśnia dwugłowego ramienia człowieka 4. Chloroplast
5. Nukleoid (genofor)

A – …………………………. B – …………………………. C – ………………………….

3. Dopasuj terminy (A – C) do odpowiednich definicji (1 – 4).

1. Odcinek DNA kodujący informację na temat budowy jednego białka

lub cząsteczki RNA
A. Genotyp 2. Wszystkie cząsteczki DNA tworzące kompletną informację
B. Gen genetyczną organizmu
C. Genom 3. Zespół wszystkich genów organizmu
4. Zespół możliwych do zaobserwowania cech organizmu, np. kolor
oczu, barwa włosów.

A – ………………. B – ………………. C – ……………….

4. Odczytaj kolejność aminokwasów, która będzie kodowana przez poniższy fragment nici mRNA.

AUGACUCAUGGUUGGUAA

……………………………………………………………………………………………………………………………..
5. Pobrano 3 próbki DNA, w których określono liczbę tylko niektórych nukleotydów. Uzupełnij tabelę
wpisując w puste pole prawidłowe dane.

Zawartość nukleotydów
adeninowych (A) guaninowych (G) cytozynowych (C) tyminowych (T)

Próbka 1 22% 22%

Próbka 2 17% 17%

Próbka 3 25%

6. Odstające uszy są cechą dominującą (A), natomiast uszy przylegające są cechą recesywną (a). Oblicz
prawdopodobieństwo urodzenia się dziecka o uszach przylegających, jeżeli oboje rodziców mają odstające
uszy i są heterozygotami. ♂
P: ♂ …………… x …………… ♀ F1: ♀

G: ……………….. ………………..

Odp: …………………………………………………………………

7. Chory na daltonizm mężczyzna żeni się ze zdrową kobietą, ale nosicielką wadliwego genu. Jakie jest
prawdopodobieństwo, że urodzi im się zdrowe dziecko?

A. 0% B. 25% C. 50% D. 100%

8. Podaj nazwę przedstawionych na schemacie rodzajów mutacji genowych (punktowych).

A. AAAATACG AAAAACG
przed mutacją po mutacji

B. AAAATACG AAACTACG
przed mutacją po mutacji

A. …………………………………………….. B. ………………………………………………..

9. Podaj nazwę rodzaju mutacji chromosomowej strukturalnej przedstawionej na schemacie.

chromosom bez mutacji chromosom po mutacji

MUTACJA MUCATJA

……………………………………………………………………………………………………………………………..

10. Poniżej przedstawiono kariotyp osoby u której wykryto

nieprawidłowości. Podaj nazwę przedstawionej choroby
i określ płeć osoby u której ona występuje.

…………………………………………………………………….

…………………………………………………………………….