BAI THAM KHAO THU TU VAN HOA KINH DOANH TRONG GIAO TIEP VOI NGUOI NHAT Sau déy ching t6i la chon va tém tdt mét sé néi dung cuén sdch "Hiéu va lam viée véi thé gidi thong mai cia Nhét Ban” ctia tién si Hiroki Kato vé ludt su Joan Kato. Nhén dang vé chit thé vén hod kink doanh Nhét Ban: Gidi kinh doanh Nhat Ban hién nay ~ theo Hiriki Kato [1997: 15] duge chia ra hai loai ngwéi co ban: Kiéu "ngudi chan uét chan rao" va kiéu "ngudi sinh séi". Chdn wdt chén rdo la dang ngudi Nhat truyén thong, thudng 6 d6 tuéi nga tudn hay cao hon va thudng duge Ién lén 6 néng thén. “Day chinh 1a nhém ngudi rat tran trong va cam phuc truéc su am hiéu phong cach Nhat cia ban. Mét bidu hién giao tiép dung kiéu Nhat, mét Idi néi hay cit chi xa giao theo 16 Nhat sé duge ho nhé mai vao nhiéu nim sau v&n cin cé Ii cho ban”. Déi lai 1a loai ngudi sanh sci mang tinh thdi dai, phttc tap va c6 tinh quéc té hod. Mét ngudi sanh sdi cé thé ban luan vé Mozart va céc ddi bong chay My mot cach thoai mai nhu khi di du cdc cuéc hoa nhac koto, d&u vat sumo; ho 1a ngudi thudng xuyén séng 6 nude ngoai trong mét thdi gian dai. Di nhién, hau 122hét céc nha kinh doanh Nhat ma ta gap déu nim 6 gida hai dang ngudi "ly tuéng” trén. Van hod ngit cdnh tinh té: Gitta cac nha kinh doanh Nhat vdi nhau cé tén tai mét phugng thitc giao tiép ngém hiéu, mac nhién trong ngi canh dé ma khéng can trinh bay, thao luan véi nhau vé chi tiét. Ngudi Nhat cing danh gid cao ngudi nude ngoai nao hanh déng phu hgp vdi ngit cdnh nhu ho, trai lai, 6 thé duge coi la su xac pham. Giao tiép trong mét nén vin hoa ngd canh tinh té la ngudi ta c6 quyén hy vong nhitng nhu cfu va ude muén cha minh duge-quan tém va giai quyét ma khéng cin phai néi ra mét cach ngfn ngai. Ching han, mét céng ty Nhat nhd ban lam mét viée gi d6 thi khéng cfin doi tién tha lao ho sé tra ban mét cach xitng dang; mét vj khéch kinh doanh sé mac nhién duge déi tac phuc va chu dao chuyén di lai, giao tiép... Duédi con m&t ngudi phudng Tay, thi van hoa giao tiép cha ngudi Nhat rét mo hé. Thyc té, "mét nha kinh doanh Nhat sé khéng hai long néu bj buéc ghi ra cdc diéu khoan dinh ré cae chi dan hay tham chf cfc quyén uu tién. Nguéi Nhat dude khuyén khfch phai lam hai long ngudi khéc bang cach khéng dé ho phai rdi vao canh sai ldi hia néu c6 mot nguy cd xa xdi ndo do ring ho sé khéng hoan thanh néi diéu d6. Ly do 1A nguéi Nhat luén cd gitta thé dién (kao) cho ngudi khac va gang cing cé hoa binh khi cé nguy co bj tén hai". Lam mat mat ngudi khac la mét chuyén khéng dé duge tha thtt, vi vay, khi phé binh ai d6 can lam mt cach té nhi. Tép thé trude cd nhén: Dan chi kiéu My dya trén nén tang dé cao cé nhan, 4 Nhat ca nhan luén xép sau tap thé. Lgi fch ca 123nhan, ¥ muén ca nh4n, tham chi ty do ca nhan cing khéng quan trong néu so véi tap thé". Do la ly do tai sao ngudi Nhat thudng gidi thiéu vé ho gan lién véi noi lam viée. Vi du, "tdi la Tanaca 6 Céng ty Honda” ma khong gidi thiéu vé nghé nghiép hay cht vu cia ho. Neue lai, ngudi My thudng ty gidi thigu "Tén téi 1A Smith va téi 1a ky su hoa chat"; noi lam viéc chi 14 chuyén phy... Da lam 4 bé phan nao, cong viéc gi, ngudi Nhat cing cé xu hudng tu coi ho ¢6 trach nhiém véi toan bé viée lam (thanh cong hay that bai) cia cong ty. Va bat c@ nguéi Nhat nao cing la thanh vién cua nhiéu nhém khac nhau, phdm cach cia ho phy thuéc vao danh tiéng cia té chtte ma ho tham gia. On va giri trong giao tiép On 1a on, giri 1a nghia. Giri 14 loai nghia vy do dia vi ma cé, né khin ngudi ta sin sang thi hanh céng viée va-gidp dd nhau va phai dén dap lai. On 1a gn nghia cua léng nhan tit, on hué hay su nang dd trong m6t giai doan hay van dé hé trong, khién ngudi lam dn cé mét an nhan lau dai. Trong giao dich véi nguéi Nh4t, ngudi ta cé thé van dung on dé dat dude hiéu qua to lén. Néu mét ngudi Nhat dude ham on anh ta sé cé ging tra dn sudt didi. Viée lam on “ban on" ching may phi tap, vi du: cho mét sinh vién Nhat 4 nhé it ngay, tim gittp ho mét thay thude gidi khi ém dau v.v... Néu nguéi Nhat, dac biét 1a loai ngwéi chan wét chén rdo, mang on, ho sin sang mua hang cua ban cho di gid cua né khong ré bing cac d6t tha canh tranh khac. Diéu quan trong nh&t d6i vdi ngudi 1am kinh doanh véi 124ngudi Nhat la nhan biét xem nguéi Nhat dang hanh d6ng vi on hay giri. Hiéu duge diéu dé sé gitip ta c6 cd sd ndm bat co héi tao quan hé lau dai that su va trinh nhiing hy vong hao huyén. ‘Thém vao dé, tao mét dn tugng tét ban ddu véi cdc nha kinh - doanh Nhat sé khién ho vé cing né trong va trung thanh vi ban. Si dung danh thiép trong giao tiép. Danh thiép (meishi) 14 m@t céng cu giao tiép rat quan trong trong x hdi Nhat cing nhv gitia doanh nhan nuéc ngoai vdi doanh nhan Nhat. Méi-ngay 4 Nhat ¢6 12 triéu meishi duge trao déi va con sé nay mot ndm la 4,4 ty cai, Viée mé ta chite vy chi tiét trong danh thiép 6 giip ngudi Nhat cé cach cu xt phi hgp. Di céng tac 6 Nhat, ban nén chudn bi danh thiép cia minh in song nga tiéng Nhat va tigéng Anh. Can luu ¥ nhiing diém sau day khi stt dung danh thiép (meishi). 1- Ban sé trao danh thiép ngay hic méi gép ngudi Nhat lén dau. 2- Ban phai trao danh thiép bing hai tay, ngita mat chi én. 3- Ban phai c&t danh thigp trong mét edi hdp tii té. 4- Quan trong la nhé nhin vao meishi cha ngudi ta true khi cat. 5- Phai dé viéc soan danh thiép song ngit cho ngudi nao am tudng vé cdc cong ty Nhat cing nhu sanh vé ngit 4m tiéng Nhat. Chi dé mét nguéi Jo danh thiép song ngit cho moi ngudi trong cong ty. 6- Luén mang theo meishi. 7- Phai dem theo gilp ba dén nam lan s6 meishi ban thay 125can khi dén Nhat. Khi can gap, hdu hét cac khach san 6 Tokyo. phuyc vy ngudi nude ngoai déu giup duge ban in danh thiép song ngii kha nhanh chong. 8- Khéng duge cat meishi trong tui quan. CAU HOI THAO LUAN 1. Vi sao néi “su say sua véi cai dep va theo duéi suv hoan thién khéng nging “la tinh cach chung cia nguéi Nhat Ban? Dac diém van hod dan téc nay da duge thé hién nhu thé nao trong kinh doanh cia Nhat Ban? 2. Ban danh gia nhv thé nao vé nhan xét “van hoa giao tiép ca ngudi Nhat rét mo hd, theo phuong thc ngim hiéu". Diéu nay 6 nhing thuan Igi va khé khan gi déi véi ching ta khi giao tiép kinh doanh véi ngudi Nhat? 3. Hay so sanh nhiing nét (diém) tuong déng va di biét gitia ngudi My, ngudi Nhat, ngudi Viét Nam trong giao tiép kinh doanh va trong quan tri doanh nghiép? 4. Nhiing yéu té van hoa van minh nao ma ching ta cé thé hoc tap ti ngudi Nhat va ngudi My vé tac phong, giao tiép, va cach thie lam viéc? 126