Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 106

arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli pirebis

finansuri aRricxva da angariSgeba

proeqti xorcieldeba aRmosavleT-dasavleTis marTvis institutis (EWMI) programis -


„saqarTveloSi sajaro politikis, advokatirebisa da samoqalaqo sazogadoebis ganviTarebis“ (G-PAC)
farglebSi. am programis ganxorcieleba SesaZlebeli gaxda amerikeli xalxis gulisxmieri mxardaWeris
Sedegad, amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) dafinansebiT.

Tbilisi 2013
arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli pirebis
finansuri aRricxva da angariSgeba
gzamkvlevi

avtori: anJeli xorava

redaqtori da koreqtori: lamara baxtaZe

winamdebare gzamkvlevi moamzada ,,samoqalaqo sazogadoebis institutma“


,,aRmosavleT-dasavleTis marTvis institutisa’’ da mis mier marTuli
proeqtis - „saqarTveloSi sajaro politikis, advokatirebisa da
samoqalaqo sazogadoebis ganviTarebis“ (G-PAC) farglebSi.

msgavsi tipis gzamkvlevis Seqmna pirveli precedentia saqarTveloSi,


amitomac Cven mzadyofnas gamovTqvamT viTanamSromloT yvela daintere-
sebul pirTan, gzamkvlevTan dakavSirebiT arsebuli SeniSvnebis Taobaze.
                                                   
 
 
 
 
arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli პირების finansuri
aRricxva da angariSgeba

sarCevi
Sesavali ................................................................................................................................................... 5 
Tavi I. finansuri angariSgebis momzadebisa da wardgenis Teoriuli
safuZvlebi .............................................................................................................................................. 7 
1.1. finansuri angariSgebis arsi da ZiriTadi daSvebebi .............................................. 7 
1.2. finansuri angariSgebis komponentebi .............................................................................. 9 
1.3. finansuri angariSgebis elementebi, maTi aRiareba da Sefaseba ...................... 14 
1.4. finansuri angariSgebis xarisxobrivi maxasiaTeblebi ......................................... 17 
Tavi II. materialuri maragis aRricxva .................................................................................... 20 
2.1. materialuri maragis arsi, Sefaseba, aRiareba ......................................................... 20 
2.2. materialuri maragis TviTRirebulebis gaangariSebis meTodebi ................... 22 
2.3. materialuri maragis moZraobis aRricxva ................................................................. 25 
Tavi III. ZiriTadi saSualebebis aRricxva ............................................................................. 30 
3.1. ZiriTadi saSualebebis arsi, klasifikacia da Sefaseba ..................................... 30 
3.2. ZiriTadi saSualebebis miRebis aRricxva ................................................................... 32 
3.3. ZiriTadi saSualebebis cveTis aRricxva .................................................................... 37 
3.4. ZiriTadi saSualebebis eqspluataciis xarjebis aRricxva ............................... 40 
3.5. ZiriTadi saSualebebis gasvlis aRricxva ................................................................. 42 
Tavi IV. saxelmwifo grantebis aRricxva ............................................................................... 46 
4.1. saxelmwifo grantebisa da daxmarebebis arsi, aRiareba da Sefaseba ........... 46 
4.2. saxelmwifo grantebis aRricxva ..................................................................................... 50 
4.3. saxelmwifo grantebis dabrunebis aRricxva ............................................................. 55 
Tavi V. ucxouri valutiT warmoebuli operaciebis aRricxva ................................... 58 
5.1. ucxouri valutiT warmoebuli operaciebi ................................................................ 58 
5.2. ucxouri valutis kursis cvlilebebiT gamowveuli Sedegebis aRricxva .. 61 
Tavi VI. sesxis sargeblobasTan dakavSirebuli danaxarjebis aRricxva ............... 68 
6.1. erovnuli valutiT aRebuli sesxebisa da sesxebis sargeblobasTan
dakavSirebuli danaxarjebis aRricxva ............................................................................... 68 
6.2. ucxouri valutiT aRebuli sesxebisa da maT sargeblobasTan
dakavSirebuli danaxarjebis aRricxva ............................................................................... 72 

 
                                                   
 
 
 
 
SefasebebSi. Secdomebis koreqtireba ...................................................................................... 76 
7.1. saaRricxvo politika da misi cvlilebebis asaxva ................................................ 76 
finansur angariSgebaSi ............................................................................................................... 76 
7.2. saaRricxvo Sefasebebis cvlilebebis asaxva finansur angariSgebaSi ......... 79 
7.3. Secdomebis koreqtireba finansur angariSgebaSi ................................................... 82 
Tavi VIII. Semosavlebis, xarjebisa da finansuri Sedegebis aRricxva ..................... 84 
8.1. Semosavlebis saxeebi, aRiareba da aRricxva ............................................................. 84 
8.2. xarjebi, maTi aRiareba da aRricxva. finansuri Sedegebis gaangariSeba ..... 89 
Tavi IX. finansuri angariSgebis momzadeba ........................................................................... 93 
 


 
                                                   
 
 
 
 
Sesavali

saqarTvelos samoqalaqo kodeqsis safuZvelze registrirebuli im


arasamewarmeo iuridiuli pirebis saqmianobis buRaltruli aRricxvisa
da finansuri angariSgebis Sesadgenad, romlebic ar ewevian samewarmeo
saqmianobas, saqarTvelos parlamentTan arsebuli buRaltruli
aRricxvis standartebis komisiis mier, 2005 wlis 5 aprils, miRebul iqna
dadgenileba ”arasamewarmeo(arakomerciuli) iuridiuli pirebis
buRaltruli aRricxvis droebiTi standartisa da buRaltruli
aRricxvis angariSTa gegmis struqturis damtkicebis Sesaxeb~. am
dadgenilebiT ganisazRvra buRaltruli aRricxvis droebiTi
standartisa da buRaltruli aRricxvis angariSTa gegmis 2006 wlis 1
ianvridan amoqmedeba.
buRaltruli aRricxvisa da angariSgebis auditis Sesaxeb kanonSi
(2012 wlis 29 ivnisi, #658 r.s.) aRniSnulia, rom buRaltruli aRricxva
regulirdeba am kanoniT da saqarTvelos sxva normatiuli aqtebiT.
buRaltruli aRricxva unda Seesabamebodes buRaltruli aRricxvis
standartebs (me-3 muxlis 1 punqti). buRaltruli aRricxvis standartebi
Sedgeba saxelmwifo seqtoris buRaltruli aRricxvis standartebisa da
kerZo seqtoris buRaltruli aRricxvis standartebisagan (me-3 muxlis
me-2 punqti). kanonSi ganmartebulia, rom kerZo seqtoris buRaltruli
aRricxvis standartebi Sedgeba finansuri angariSgebis saerTaSoriso
standartebis (IFRS), mcire da saSualo sawarmoebis finansuri
angariSgebis saerTaSoriso standartebisa (IFRS for SMEs) da arasamewarmeo
(arakomerciuli) iuridiuli pirebis finansuri angariSgebis
adgilobrivi (erovnuli) standartebisagan.
arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli pirebis finansuri
angariSgebis adgilobrivi (erovnuli) standartebi arasamewarmeo
(arakomerciuli) iuridiuli pirebisaTvis rekomendebuli finansuri
angariSgebis standartebia, romlebsac adgens akreditebuli profesiuli
organizacia saerTaSoriso praqtikisa da gamocdilebis
gaTvaliswinebiT.


 
                                                   
 
 
 
 
mewarme subieqtis garda, kerZo samarTlis sxva iuridiuli piri
buRaltrul aRricxvas awarmoebs arasamewarmeo (arakomerciuli)
iuridiuli pirebis finansuri angariSgebis adgilobrivi (erovnuli)
standartebis Sesabamisad, Tu kanonmdeblobiT sxva ram ar aris
gaTvaliswinebuli. amasTanave, mas ufleba aqvs, gamoiyenos finansuri
angariSgebis saerTaSoriso standartebi (IFRS) an mcire da saSualo
sawarmoebis finansuri angariSgebis saerTaSoriso standartebi (IFRS for
SMES).
Tu arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli piri axorcielebs
damxmare samewarmeo saqmianobas, am nawilSi misi saqmianobis
buRaltruli aRricxva regulirdeba finansuri angariSgebis
saerTaSoriso standartebiT (IFRS). marTalia, iuridiuli piris damxmare
samewarmeo saqmianoba misi Semosavlis mniSvnelovani wyaroa, magram
erTaderTi mizani mainc, sazogadoebrivad sasargeblo humanitaruli,
saganmanaTleblo, samecniero-kvleviTi da sxva saxelmwifoebrivi da
sazogadoebrivi mniSvnelobis programebis ganxorcielebaa.


 
                                                   
 
 
 
 
Tavi I. finansuri angariSgebis momzadebisa da wardgenis
Teoriuli safuZvlebi

1.1. finansuri angariSgebis arsi da ZiriTadi daSvebebi

organizaciis ekonomikuri resursebis Sefasebisa da analizis,


Semosavlebis, xarjebisa da riskebis prognozirebis mniSvnelovani
wyaroa finansuri angariSgeba, romlis formirebis ZiriTadi principebi
ganisazRvra saqarTvelos parlamentTan arsebuli buRaltruli
aRricxvis standartebis komisiis #10 dadgenilebiT (2005wlis 5 aprili)
miRebuli `arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli pirebis
buRaltruli aRricxvis droebiTi standartiთ“.
finansuri angariSgeba organizaciis finansuri mdgomareobisa da
mis mier ganxorcielebuli operaciebis struqturulad Camoyalibebuli
finansuri suraTia, romlis umTavresi mizania Seicavdes relevantur
informacias organizaciis donorebis, wevrebis, kreditorebisa da
organizaciis resursebiT sxva mxardamWerTa interesebis
dasakmayofileblad.
saqarTvelos arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli pirebi
finansuri aRricxvisa da angariSgebis momzadebis miznebisaTvis
ganixileba organizaciad, anu pirad, romelic sawarmosagan gansxvavdeba
Semdegi niSnebiT:
• arsebiTi resursebis Setana resursebis momwodeblebisagan,
romlebic ar elodebian Tanazomad an proporciul finansur ukugebas;
• saoperacio mizani sxvaa, vidre saqonliTa da momsaxurebiT
mogebis miReba;
• ar iRebs samewarmeo saqmianobis msgavsi sakuTrebidan
sargebels.
organizaciis mier fuladi saxsrebisa da maTi ekvivalentebis
gamomuSavebis unaris, agreTve saimedoobisa da droulobis Sefasebis,
organizaciis aqtivebis, valdebulebebis, fondebis odenobisa da
xasiaTis Sesaxeb, ganxorcielebuli operaciebisa da maTi Sedegebis


 
                                                   
 
 
 
 
fondebis odenobasa da xasiaTze gavlenis Sesaxeb informacia unda
miewodos finansuri angariSgebis informaciis momxmareblebs.
organizaciis finansuri angariSgeba mzaddeba pirvandeli
RirebulebiT (TviTRirebulebiT).
finansuri angariSgebis momzadebisas aucilebelia misi ZiriTadi
daSvebebis gaTvaliswineba. esenia: funqcionirebadoba da daricxvis
meTodi.
funqcionirebadoba. am daSvebis Tanaxmad, finansuri angariSgebis
momzadebisas organizaciis menejmentis mier unda Sefasdes saqmianobis
gagrZelebis unari da finansuri angariSgeba unda momzaddes
funqcionirebadobis unaridan gamomdinare. aRniSnuli gulisxmobs, rom
organizacia momavalSic gegmavs aqtiur sameurneo saqmianobas. igi ar
apirebs da arc mouwevs saqmianobis Sewyveta an masStabebis sagrZnoblad
Semcireba uaxloes saprognozo momavalSi, sul mcire Tormet TveSi
mainc. Tu arsebobs informacia organizaciaSi mimdinare movlenebTan
dakavSirebuli arsebiTi ganusazRvrelobebis Sesaxeb, rac eWvqveS ayenebs
mis funqcionirebadobas, maSin informacia unda aisaxos ganmartebiTi
SeniSvnebis saxiT. amave dros, unda gakeTdes ganmarteba imis Sesaxeb, ris
safuZvelze momzadda finansuri angariSgeba da mieTiTos mizezi, ris
gamoc saeWvo gaxda misi funqcionirebadoba.
organizaciis finansuri angariSgeba, garda fuladi nakadebis
Sesaxeb angariSgebisa, rekomendebulia momzaddes daricxvis meTodis
safuZvelze. amave dros, buRaltrul aRricxvaSi daricxvis meTodis
gamoyenebisas aqtivebis, valdebulebebis, Semosavlebisa da xarjebis
aRiareba maSin xdeba, roca isini droebiT standartSi motanil
ganmartebasa da aRiarebis kriteriumebs daakmayofileben.
daricxvis meTodis Tanaxmad, operaciebis Sedegebisa da sxva
movlenebis aRiareba xdeba maTi moxdenisTanave da ara fulisa da misi
ekvivalentebis miRebisa da gadaxdis dros. aqedan gamomdinare,
buRaltruli Canawerebi keTdeba operaciis moxdenis momentSi da ara
fuladi saSualebebis miRebisa da gadaxdisas.
finansuri angariSgeba iZleva informacias ara mxolod fulis
gadaxdisa da miRebis amsaxveli warsuli sameurneo operaciebis, aramed

 
                                                   
 
 
 
 
momavalSi misaRebi fulis an sxva aqtivebis, aseve gasanaRdebeli
valdebulebebis Sesaxeb. Semosavlebi da xarjebi finansur angariSgebaSi
maSin aisaxeba, rodesac Semosavlebis miRebas da xarjebis gawevas hqonda
adgili.
finansur angariSgebaSi unda mieTiTos im organizaciis dasaxeleba,
romlis informaciasac moicavs igi. unda mieTiTos saangariSgebo TariRi
an periodi, romelsac igi moicavs, valuta, romliTac waredgineba
finansuri angariSgeba da masSi warsadgenad gamoyenebuli Tanxebis
damrgvalebis xarisxi. finansuri angariSgebis wardgena xdeba erTxel,
saangariSgebo periodis bolos.
saangariSgebo periodi moicavs 12 Tves. Ees periodi SesaZlebelia
ar emTxveodes kalendarul wels, aseve dasaSvebia balansis Sedgenis
TariRis Secvla, magram, am dros, finansuri angariSgebis weliwadze
nakleb an met periodSi misi wardgenisas unda gakeTdes ganmarteba
Secvlis mizezis da finansuri angariSgebis calkeuli komponentisa da
ganmartebiTi SeniSvnebis araSesadarisobis Sesaxeb. finansuri
angariSgebis wardgena unda moxdes misi Sedgenis TariRidan 3 Tvis
ganmavlobaSi.

1.2. finansuri angariSgebis komponentebi

finansur angariSgebaSi unda aisaxos informacia organizaciis


finansuri mdgomareobis, saqmianobis Sedegebis, fondebisa da fuladi
nakadebis moZraobis Sesaxeb. es informacia unda miewodos finansuri
informaciis momxmareblebs, raTa Seafason: organizaciis aqtivebis,
valdebulebebis da fondebis odenoba da xasiaTi, organizaciis mier
ganxorcielebuli operaciebisa da sxva movlenebis Sedegebis gavlena
fondebis odenobasa da xasiaTze, wlis ganmavlobaSi organizaciaSi
Semodinebuli da gadinebuli resursebis odenoba da maTi Tanafardoba,
sesxebis mozidva da dafarva.
organizaciis finansuri angariSgebis sruli paketi moicavs
Semdeg komponentebs:
• buRaltrul balanss;


 
                                                   
 
 
 
 
• angariSgebas saqmianobis Sedegebis Sesaxeb;
• angariSgebas fondebSi cvlilebebis Sesaxeb;
• fuladi nakadebis angariSgebas;
• saaRricxvo politikas da ganmartebiT SeniSvnebs.
buRaltrul balansSi aucilebelia Semdegi informaciis asaxva:
• ZiriTadi saSualebebi;
• investiciebi
• materialuri maragi;
• debitoruli davalianebebi;
• fuladi saxsrebi da maTi ekvivalentebi;
• saoperacio da sxva saxis valdebulebebi;
• sagadasaxado aqtivebi da valdebulebebi;
• anaricxebi;
• grZelvadiani procentiani valdebulebebi;
• fondebi da rezervebi.
amave dros, am aucilebeli sabalanso muxlebis garda,
SesaZlebelia grZelvadiani da moklevadiani muxlebis calkeuli
qvejgufebis saxelwodebebisa da jamuri Tanxebis saxiT wardgena.
buRaltruli balansis wardgena SeiZleba ori formatiT:
horizontaluri da vertikaluri, xolo balansis muxlebis asaxvisaTvis
rekomendebulia maTi wardgena likvidurobis zrdis mixedviT.
angariSgeba, saangariSgebo periodis saqmianobis Sedegebis Sesaxeb,
dgeba mocemul periodSi organizaciis mier aRiarebuli Semosavlebisa
da xarjebis monacemTa safuZvelze, romelic gulisxmobs Cveulebrivi
saqmianobidan miRebul Semosavlebsa da xarjebs.
am angariSgebis Sedgenisas aucilebelia SeuzRudavi, droebiT
SezRuduli da mudmivad SezRudul fondebTan dakavSirebuli
Semosavlebisa da xarjebis gamijvna. amrigad, am angariSgebaSi unda
gamoiyos sami ganayofi:
I. SeuzRudavi fondebis nawilSi:
• Semosavlebi;
• xarjebi.
10 
 
                                                   
 
 
 
 
II. droebiT SezRuduli fondebis nawilSi:
• Semosavlebi;
• xarjebi.
III. SezRuduli fondebis nawilSi:
• Semosavlebi;
• xarjebi.
amasTan, xarjebi unda aisaxos funqciebis mixedviT, xolo
Semosavlebi, saxeebis mixedviT, unda ganisazRvros mimdinare saoperacio
saqmianobisa da saangariSgebo periodis wminda Sedegebi.
angariSgebas saangariSgebo periodis saqmianobis Sedegebis
Sesaxeb, Tan erTvis ekonomikuri Sinaarsis mixedviT klasificirebuli
xarjebi:
cveTis, masalebis SeZenis, Sromis anazRaurebis, reklamis xarjebi
da sxva. amave dros, grantiT dafinansebuli proeqtebis mixedviT unda
aisaxos damatebiTi informacia im organizaciebis angariSgebaSi,
romlebic saqmianobas miRebuli grantebis mixedviT axorcieleben.
angariSgebaSi calke muxlad unda aisaxos saangariSgebo periodis
wminda Sedegi da iseTi muxlebi, romelTa warmoqmnis mizezebad
saxeldeba: aqtivebis eqspropriacia, miwisZvra an sxva stiqiuri
ubedureba, sxva tipuri, an analogiuri organizaciis likvidaciasTan
dakavSirebiT mocemul organizaciaSi aqtivebis miReba.
angariSgeba fondebSi cvlilebebis Sesaxeb asaxavs informacias
donoris mxridan dawesebuli SezRudvebis Semdegi sami klasis mixedviT:
mudmivad SezRuduli, droebiT SezRuduli da SeuzRudavi fondebi.
donoris SezRudva gulisxmobs, rom resursebi SeiZleba
gamoiyenebodes Semdgom periodSi an miTiTebuli TariRis Semdeg, an
miTiTebuli miznebisaTvis, an erTdroulad orive SemTxvevaSi. aqedan
gamomdinare, fondebs hyofen droiT SezRudul da mizniT SezRudul
fondebad.
fuladi nakadebis angariSgebaSi asaxulia organizaciis
saoperacio, sainvesticio da safinanso saqmianobis fuladi nakadebi.

11 
 
                                                   
 
 
 
 
saoperacio saqmianobidan miRebul da gadasaxdel fulad nakadebs
miekuTvneba: gawevrianebis, sawevroebis, Semowirulobebisa da grantebis
saxiT miRebuli Semosavlebi, roialtebisa da honorarebis saxiT
miRebuli fuladi saxsrebi, saqonelsa da momsaxurebaze
momwodebelTaTvis gadaxdili saxsrebi, TanamSromelTaTvis da maTi
saxeliT gadaxdili fuladi saxsrebi, sadazRvevo premiebiTa da
pretenziebiT, anuitetebiTa da sxva sadazRvevo daxmarebebiT miRebuli
da gadaxdili fuladi saxsrebi, gadasaxadebTan dakavSirebuli fuladi
saxsrebis gadaxda an dabruneba, Tu igi ar ukavSirdeba safinanso da
sainvesticio saqmianobas.
sainvesticio saqmianobasTan dakavSirebul fulad nakadebs
miekuTvneba: grZelvadiani aqtivebis SesaZenad gadaxdili da maTi
gayidvidan miRebuli fuladi saxsrebi, sasesxo instrumentebisa da
erToblivi saqmianobis wilis SesaZenad gadaxdili fuladi saxsrebi.
safinanso saqmianobasTan dakavSirebul fulad nakadebs
miekuTvneba: sesxebis saxiT moziduli, sesxebis dasafaravad gadaxdili,
finansuri ijaris valdebulebebis dasafaravad gadaxdili fuladi
saxsrebi.
saoperacio saqmianobasTan dakavSirebuli fuladi nakadebis
wardgena unda moxdes pirdapiri meTodiT. aRniSnuli meTodi
gulisxmobs fuladi saxsrebis Semodinebisa da gadinebis asaxvas
ZiriTadi kategoriebis mixedviT. aseTi informacia aiReba organizaciis
sabuRaltro wignebidan, saqmianobis Sedegebis angariSgebis muxlebis
makoreqtirebeli Canawerebidan, rogorebicaa sasaqonlo-materialur
faseulobebsa, moTxovnebsa da gadasaxdelebSi cvlilebebi, sxva
arafuladi muxlebi, sainvesticio da safinanso saqmianobasTan
dakavSirebuli fuladi nakadebis amsaxveli sxva muxlebi.
fuladi nakadebi wardgenil unda iqnes organizaciis
saangariSgebo valutiT. ucxouri valutiT Sesrulebuli operaciebis
gadaangariSeba unda moxdes saangariSgebo valutasa da ucxour valutas
Soris gasacvleli savaluto kursiT, fuladi saxsrebis moZraobis
dRisaTvis.

12 
 
                                                   
 
 
 
 
grantebis, procentebisa da dividendebis saxiT miRebuli fuladi
nakadebi aisaxeba saoperacio saqmianobidan miRebul fulad nakadebSi
calke muxliT. aseve, saoperacio saqmianobasTan dakavSirebul fulad
nakadebSi calke aisaxeba gadasaxadebTan dakavSirebuli fuladi
nakadebi. rac Seexeba gansakuTrebul muxlebTan dakavSirebul fulad
nakadebs, maTi wardgena unda moxdes საოპერაციო, sainvesticio da
safinanso saqmianobis mixedviT dajgufebulad da aisaxos gancalkevebiT.
organizaciis finansuri angariSgebis ganmartebiT SeniSvnebSi
unda aisaxos:
• mis mier mniSvnelovani sameurneo operaciebis asaxvisaTvis
SerCeuli da gamoyenebuli saaRricxvo politika;
• mudmivad SezRuduli fondis calkeuli komponentebi, Semdegi
fondebis erTmaneTisagan gamijvnis mizniT:
9 miwisa da xelovnebis nimuSebis saxiT Semowiruli fondi,
SeTanxmebiT, rom maTi gamoyeneba unda moxdes miTiTebuli mizniT,
SenarCundes da ar gaiyidos ;
9 dabandebis SeTanxmebiT Semowiruli fondi, romelic
Semosavlebis mudmiv wyaros uzrunvelyofs ;
• droebiT SezRuduli fondebis struqtura, rac gulisxmobs
specifiuri saoperacio moqmedebisaTvis SenarCunebuli fondis,
gansazRvruli droiT investirebuli fondis da miTiTebul momaval
periodSi gamosayenebeli da xangrZlivi aqtivebis SesaZeni fondis
Sesaxeb informaciis gaxsnas;
• sxva ganmartebiTi informacia, romelic wardgenili ar aris
uSualod finansur angariSgebaSi da sxva arafinansuri xasiaTis
informacia.
garda zemoaRniSnulisa, organizaciam unda gaamJRavnos Semdegi
informacia: organizaciis adgilmdebareoba, qveyana, sadac
registrirebulia organizacia da ofisis misamarTi, organizaciis
wevrTa da TanamSromelTa raodenoba saangariSgebo periodis
dasasrulisaTvis an maTi saSualo raodenoba da registrirebuli
Semomwirvelebis sia.

13 
 
                                                   
 
 
 
 

1.3. finansuri angariSgebis elementebi, maTi aRiareba da


Sefaseba

finansuri angariSgeba asaxavs saangariSgebo periodSi


ganxorcielebuli sameurneo operaciebisa da movlenebis finansur
Sedegebs, romlebic maTi ekonomikuri maxasiaTeblebis mixedviT aris
dajgufebuli. maT finansuri angariSgebis elementebs uwodeben.
organizaciis finansuri angariSgebis elementebia: aqtivebi,
fondebi, valdebulebebi, Semosavlebi da xarjebi. buRaltrul balansSi
asaxulia aqtivebi, valdebulebebi da fondebi, xolo saqmianobis
Sedegebis amsaxvel angariSgebaSi - Semosavlebi da xarjebi. amasTan,
aqtivebi, valdebulebebi da fondebi organizaciis finansuri
mdgomareobis Sefasebis, xolo Semosavlebi da xarjebi sawarmos
saqmianobis Sedegebis Sefasebis saSualebas iZleva.
aqtivebi organizaciis gankargulebaSi arsebuli materialuri da
aramaterialuri resursebia, romelTagan igi momavalSi ekonomikuri
sargeblis miRebas moelis da maTi saimedo Sefaseba SesaZlebelia.
valdebulebebis warmoqmnis safuZvelia warsulSi momxdari
movlena. valdebuleba aris warsuli movlenis Sedegad warmoqmnili
mimdinare movaleoba, romlis dasafaravad ekonomikur sargebelSi
ganivTebuli resursebis gasvla mosalodnelia. valdebuleba finansuri
movaleoba da droebiTi pasuxismgeblobaa, romelTa Sesruleba garkveul
samarTlebriv normebs eqvemdebareba. valdebulebis Sesrulebis
samarTlebrivi safuZveli SeiZleba gaxdes savaldebulo wesiT
Sesasrulebeli kontraqti an sakanonmdeblo moTxovna.
fondebi organizaciis neto aqtivebia, igi
wevrebis,Semomwirvelebis,sponsorebis,donorebisa da sxva pirebis mier
organizaciaSi Setanili aqtivebis,maTi sxvagvari zrdisa da Semcirebis
Sedegia da gamoiyeneba organizaciis misiis Sesasruleblad. fondis
gamoyeneba SeiZleba iyos mudmivad SezRuduli, droebiT SezRuduli an
SeuzRudavi.

14 
 
                                                   
 
 
 
 
organizaciis saqmianobis Sedegi ganisazRvreba Semosavlebisa da
xarjebis dapirispirebis gziT.
SemosavlebSi igulisxmeba fondis Sesavsebad ganxorcielebuli
Senatanebi, sawevro Senatanebi, Semowirulobebi, dividendebi,procentebi
da sxva saxis sargebeli.  
xarjebi aris organizaciis Semosavlebis Semcireba saangariSgebo
periodSi, aqtivebis gasvlis an valdebulebebis zrdis safuZvelze, rac
gamoixateba fondebis SemcirebiT.
aRiareba aris organizaciis balansSi an saqmianobis Sedegebis
angariSgebaSi im muxlis sityvieri da Tanxobrivi asaxva, romelic
akmayofilebs mocemuli elementis ganmartebas da droebiT standartebSi
mocemuli aRiarebis kriteriumebs.
muxli maSin unda aisaxos organizaciis finansur angariSgebaSi,
Tu igi akmayofilebs finansuri angariSgebis elementis cnebas,
mosalodnelia am muxliT gamowveuli momavali ekonomikuri sargeblis
Semosvla an gasvla da SesaZlebelia am muxlis saimedo Sefaseba.
rac Seexeba finansuri angariSgebis TiToeuli elementis
aRiarebisa da Sefasebis meTodikas, is mdgomareobs SemdegSi :
aqtivebis aRiareba da asaxva balansSi maSin unda moxdes, rodesac
SesaZlebelia am aqtivis monawileobiT organizaciaSi ekonomikuri
sargeblis Semosvla da, amave dros, misi saimedo Sefaseba. თუ
danaxarjebis gawevas ekonomikuri sargeblis Semosvla ar axlavs Tan,
saangariSgebo periodSi, maSin ar moxdeba maTi balansSi aRiareba da
saqmianobis Sedegebis angariSgebaSi aisaxeba xarjebis saxiT.
valdebulebebis aRiareba organizaciis balansSi mxolod maSin
xdeba, rodesac maTi dafarva momavalSi organizaciidan ekonomikur
sargebelSi ganivTebuli resursebis gasvlas gamoiwvevs da Tu misi
saimedo Sefaseba aris SesaZlebeli. valdebulebebis aRiarebasTan erTad,
unda moxdes masTan dakavSirebuli aqtivebisa da xarjebis aRiarebac.
Semosavlebi aRiardeba saqmianobis Sedegebis angariSgebaSi
aqtivebis zrdisa an valdebulebebis Semcirebis aRiarebisTanave.
xarjebi aRiardeba saqmianobis Sedegebis angariSgebaSi maSinve,
rodesac isini gaiweva.
15 
 
                                                   
 
 
 
 
organizaciis finansuri angariSgebis Sedgenisas iyeneben
pirvandeli Rirebulebis meTods,Tumca calkeul SemTxvevaSi SesaZloa
saWiro gaxdes mimdinare Rirebulebis, sarealizacio Rirebulebis ან
diskontirebuli Rirebulebis meTodიs gamoyeneba
Sefasebis aRniSnuli meTodebi cxrilis saxiT SeiZleba
warmovadginoT ase:
Sefasebis meTodebi da maTi Taviseburebani
Sefasebis
aqtivebis Sefaseba valdebulebebis Sefaseba
meTodebi
xdeba maTi SeZenis xdeba im aqtivis Tanxis
dros gadaxdili odenobiT, romelic
fuladi saxsrebis an miRebulia mocemuli
pirvandeli maTi ekvivalentebis valdebulebis sanacvlod an
Rirebulebis odenobiT, an im im TanxiT, romlis gasvlac
meTodi realuri RirebulebiT, aris mosalodneli am
romelic unda valdebulebis dasafaravad
gadaxdiliyo maTi Cveulebrivi saqmianobis
SeZenis momentSi pirobebSi
xdeba fuladi
saxsrebis an maTi
ekvivalentebis im xdeba diskontirebuli
mimdinare
TanxiT, romelic unda fuladi TanxiT, romelic
Rirebulebis
gadaxdiliyo saWiroa mis dasafaravad
meTodi
organizaciis mier misi, mimdinare periodSi
an analogiuri aqtivis
SeZenisas.
xdeba fuladi
saxsrebis an maTi
xdeba aradiskontirebuli
ekvivalentebis im
sarealizacio fuladi TanxiT, romelic
TanxiT, romlis miReba
Rirebulebis gadaxdili unda iqnes mis
SesaZlebelia am
meTodi dasafaravad Cveulebrivi
aqtivis gayidvis
saqmianobis pirobebSi
Sedegad mimdinare
periodSi
xdeba misi mimdinare valdebulebebi aRiricxeba
diskontirebuli im mimdinare diskontirebuli
Rirebulebis TanxiT, TanxiT, romelic saWiroa am
diskontirebuli romelic sawarmos valdebulebaTa dasafaravad
Rirebulebis Cveulebrivi Cveulebrivi saqmianobis
meTodi saqmianobis pirobebSi pirobebSi da, romelic
momavalSi misaRebi momavalSi am mizniT
wminda fuladi gasasvleli fuladi
saxsrebis tolia saxsrebis tolia
16 
 
                                                   
 
 
 
 

1.4. finansuri angariSgebis xarisxobrivi maxasiaTeblebi

finansur angariSgebaSi asaxuli informacia momxmarebelTa mier


ekonomikuri gadawyvetilebebis miRebis safuZvelia. amitom, am
gadawyvetilebebis siswore damokidebulia angariSgebaSi asaxuli
informaciis utyuarobasa da sargeblianobaze.
finansuri angariSgebis informaciis sargeblianobas gansazRvravs
misi xarisxobrivi maxasiaTeblebi. finansuri angariSgebis xarisxobrivi
maxasiaTeblebi is atributebia, romlebic finansur angariSgebaSi
asaxul informacias momxmareblebisaTvis sasargeblo informaciad
gadaaqcevs. es maxasiaTeblebia: aRqmadoba, Sesabamisoba, saimedooba,
Sesadarisoba.
aRqmadoba finansuri angariSgebis informaciis gasagebad
gadmocemas, momxmareblisaTvis iseTi saxiT miwodebas niSnavs, rac
aadvilebs mis gagebasa da gamoyenebas. igulisxmeba, rom biznesis,
ekonomikuri saqmianobisa da buRaltruli aRricxvis sakiTxebis
saTanado codnis safuZvelze momxmarebels am informaciis aRqmis unari
gaaCnia. amave dros, Znelad aRsaqmeli, magram ekonomikuri
gadawyvetilebis misaRebad saWiro informacia iseTi saxiT unda iqnes
warmodgenili, rom momxmareblisaTvis sasargeblo gaxdes.
informaciis sargeblianobas mniSvnelovnad gansazRvravs
Sesabamisoba. informacia maSin aris sasargeblo, Tu igi momxmarebelTa
moTxovnilebebs Seesabameba. informacia Sesabamisia, Tu igi momxmarebels
exmareba warsuli, mimdinare da momavali saqmianobis SefasebaSi.
informacia, romlis gamotoveba an damaxinjeba gavlenas moaxdens
momxmareblis ekonomikur gadawyvetilebaze, iTvleba arsebiT
informaciad.
arsebiToba pirobiTi cnebaa da sameurneo faqtebis arsebiT da
araarsebiT faqtebad dayofa organizaciis konkretuli maCveneblebis
gaTvaliswinebiT aris SesaZlebeli. arsebiToba is zRvaria (zRurblia),

17 
 
                                                   
 
 
 
 
romlis gadalaxvis Semdeg, informacia momxmareblisaTvis usargeblo
gaxdeba.
informaciis sargeblianobis aucilebeli piroba misi saimedoobaa.
saimedoa informacia, romelic ar Seicavs arsebiT Secdomebs da ar aris
tendenciuri. amave dros, am informaciaze dayrdnoba SeiZleba, radganac
igi srulad da miukerZoeblad asaxavs realur viTarebas.
finansur angariSgebaSi asaxuli informacia saimedo iqneba, Tu
igi neitralurad, mikerZoebis gareSe asaxavs faqtebs. anu informacia ar
unda iyos winaswar SerCeuli da ar unda iTvaliswinebdes
winaswarganzraxul Sedegebs. amrigad, ar unda hqondes adgili
mikerZoebas GgrZelvadiani aqtivebis cveTis ganakveTis dadgenisas,
sasqonlo materialuri faseulobebis naSTebis Sefasebisas, saeWvo
valebis rezervis gansazRvrisas.
finansuri angariSgebis Sedgenisas im ganusazRvrel garemoebaTa
gaTvaliswineba, romlebic garduvalad kavSirSia finansuri angariSgebis
muxlebTan, gulisxmobs windaxedulobas, magaliTad, grZelvadiani
aqtivebis momsaxurebis vadis prognozi. ganusazRvreli garemoebebi unda
aisaxos finansuri angariSgebis ganmartebiT SeniSvnebSi maTi xasiaTis,
sididisa da profesiuli windaxedulobidan gamomdinare. debitoruli
davalianebebidan mosalodneli zarაlisaTvis iqmneba saeWvo valebis
rezervi. windaxeduloba iTvaliswinebs mosalodneli, magram jer
warmouqmneli, zaralis aRiarebas, aseve miuTiTebs, rom ar SeiZleba
aqtivebisa da mogebis gadaWarbebulad, xolo valdebulebebisa da
xarjebis Semcirebulad Sefaseba.
sameurneo operaciebis Sinaasrsi yovelTvis ar aris misi
samarTlebrivi formis Sesabamisi. informacia sameurneo operaciebisa da
movlenebis Sesaxeb unda aisaxos ara mxolod maTi samarTlebrivi
formis, aramed Sinaarsisa da ekonomikuri realobis mixedviT. finansuri
angariSgebis Sedgenisas gaiTvaliswinebul unda iqnes Sinaarsis
formasTan SedarebiT upiratesobis principi.
informaciis saimedoobas mniSvnelovnad ganapirobebs misi
samarTliani wardgena, rac yvela sameurneo operaciisa da movlenis
kanonzomierad da samarTlianad asaxvas gulisxmobs.
18 
 
                                                   
 
 
 
 
informaciis saimedoobas mniSvnelovnad gansazRvravs misi
sisrule da drouloba.
finansuri angariSgeba Sesadarisi unda iyos mocemuli
organizaciis adrindeli saaRricxvo periodebis finansur
angariSgebasTan, aseve sxva organizaciebis finansur angariSgebebTan.
Sesadarisobis uzrunvelsayofad saWiroa Tanamimdevrobis dacva.
organizaciis ganmartebiT SeniSvnebSi saWiroa mis mier gamoyenebuli
saaRricxvo politikis miTiTeba, rac momxmarebels Sedarebis procesis
saTanadod ganxorcielebaSi exmareba.

19 
 
                                                   
 
 
 
 
Tavi II. materialuri maragis aRricxva

2.1. materialuri maragis arsi, Sefaseba, aRiareba

arakomerciul iuridiul pirebs (organizaciebs) saqmianobis


gansaxorcieleblad sWirdebaT garkveuli saxisa da raodenobis
moklevadiani aqtivebi, maT Soris sasaqonlo-materialuri faseulobebi.
sasaqonlo-materialuri faseulobebis aRricxvasa da finansur
angariSgebaSi asaxvas safuZvlad udevs bass 2-is „sasaqonlo
materialuri faseulobebis“ moTxovnebi, romlis Tanaxmadac isini
• gaTvaliswinebulia gasayidad Cveulebrivi sameurneo
saqmianobis procesSi;
• monawileoben warmoebis procesSi da, aseve
gaTvaliswinebulia gasayidad;
• warmodgenilia nedleulisa da masalebis saxiT da
gankuTvnilia sawarmoo moxmarebisaTvis an momsaxurebis gasawevad.
amrigad, organizaciis sasaqonlo-materialuri faseulobebi iseTi
aqtivebia, romlebic warmodgenilia saqonlis, produqciis, nedleulisa
da masalebis saxiT da gankuTvnilia saoperacio moxmarebisaTvis an
momsaxurebis gasawevad. organizaciis buRaltrul balansSi sasaqonlo-
materialuri faseulobebi SeiZleba warmodgenil iqnes „materialuri
maragis“ jgufis saxiT erT muxlad _`materialuri faseuloba“.
materialuri maragis aqtivad aRiarebisaTvis aucilebelia igi
akmayofilebdes aqtivad aRiarebis kriteriumebs, kerZod, unda hqondes
ekonomikuri sargeblis motanis unari da SeiZlebodes misi saimedo
Sefaseba.
finansuri angariSgebis momzadebisas mniSvnelovani sakiTxia
materialuri faseulobebis Rirebulebis gansazRvra. es ukanaskneli ki
damokidebulia Sefasebis sisworeze. materialuri faseulobebis
Tavdapirveli Sefaseba xdeba TviTRirebulebiT (droebiTi standarti,
Tavi 2.p.1).
materialuri faseulobebis TviTRirebulebis formireba iwyeba
maTi SeZenisas, romlis safuZveli momwodebelTan dadebuli garigebaa.
20 
 
                                                   
 
 
 
 
materialuri faseulobebis TviTRirebuleba moicavs mis SeZenasa
da gadamuSavebasTan dakavSirebul yvela danaxarjs, aseve mocemul
adgilsamyoflamde transportirebisa da materialuri maragis saTanado
mdgomareobaSi mosayvanad gaweuli danaxarjebis jams.
materialuri faseulobebis SeZenis danaxarjebi moicavs: maTi
SeZenis (nasyidobis) fass, sabaJo da sxva gadasaxadebs (ukan dabrunebas
daqvemdebarebuli gadasaxadebis garda), satransporto, damzadebis da
maragis SeZenasTan uSualod dakavSirebul, sxva pirdapir mikuTvnebad
danaxarjebs. SeZenis danaxarjebis gaangariSebaSi ar Seitaneba savaWro
daTmoba, savaWro danamati da sxv. miRebuli materialuri faseulobebis
SemosavalSi aReba xdeba TviTRirebulebiT, pirveladi dokumentebis
safuZvelze. organizaciaSi saqonlis miRebis ZiriTad dokuments
warmoadgens `sasaqonlo zednadebi“. sasaqonlo zednadebSi mocemulia
informacia sasaqonlo-materialuri faseulobebis dasaxelebis,
raodenobis, erTeulis fasis Sesaxeb dRg-s da aqcizis CaTvliT,
saqonlis mTliani Rirebulebis Sesaxeb da sxv. materialur
faseulobebze unaRdo angariSsworebisaTvis gamoiyeneba angariS-faqtura.
magaliTi:
organizaciis mier SeZenilia sasaqonlo-materialuri
faseulobebi. angariS-faqturaSi miTiTebulia am faseulobebis
Rirebuleba 500 lari. organizacia damatebuli Rirebulebis gadasaxadis
gadamxdelia. am sasaqonlo materialuri faseulobebis SesaZenad
gadaxdilia:

SeZenis fasi 500 lari


damatebuli Rirebulebis gadasaxadi 90 lari
sul 590 lari

am faseulobebis TviTRirebuleba ki Seadgens:


a) 500 lars, Tu organizacia eweva ekonomikur (samewarmeo)
saqmianobas da dRg-s gadamxdelia (mas dRg-s CaTvlis ufleba gaaCnia) an,

21 
 
                                                   
 
 
 
 
rodesac organizacias maragi SeZenili aqvs donorisgan miRebuli
grantiT da iyenebs dRg-s dabrunebis kanonier uflebas, an
b) 590 lars Tu organizacia ar eweva ekonomikur (samewarmeo)
saqmianobas, araa dRg-s gadamxdeli da ar iyenebs dRg-s dabrunebis
kanonier uflebas.

2.2. materialuri maragis TviTRirebulebis gaangariSebis meTodebi

finansuri angariSgebis Sesadgenad saangariSgebo periodis bolos


aucilebelia naSTad darCenili materialuri maragis zusti odenobis
codna. radganac sasaqonlo materialur faseulobebze fasebi xSirad
icvleba, maT SesaZenad sawarmo ixdis gansxvavebul fasebs. SeZenili
materialuri faseulobebis TviTRirebulebis gansazRvra gacilebiT
advilia, vidre daxarjuli da naSTad darCenilisa. xSirad Znelia
ganisazRvros organizaciis mier SeZenili materialuri faseulobebidan
konkretulad romeli daixarja (gamoyenebul iqna) da romeli darCa
naSTis saxiT saangariSgebo periodis bolos. amitom, saWiroa maragis
gasvlis Tanamimdevrobis gaTvaliswineba. sasaqonlo-materialuri
faseulobebis mudmivi moZraobis pirobebSi, maTi fizikuri gadaadgileba
da faseulobaTa Rirebulebebis moZraoba SeiZleba erTmaneTs ar
daemTxves. amitom, aq, upiratesoba ara maragis fizikur gadaadgilebas,
aramed misi TviTRirebulebis gansazRvras eniWeba, rac mogvcems utyuar
informacias gasul da naSTad darCenil faseulobebs Soris xarjebis
ganawilebis Sesaxeb.
bass 2-is „sasaqonlo materialuri faseulobebis“ da
arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli pirebis buRaltruli
aRricxvis droebiTi standartis Tanaxmad, materialuri faseulobebis
gamoyenebis (gasvlis) SemTxvevaSi, maTi Tavdapirveli Rirebuleba unda
aRiardes im periodis xarjebad, rodesac miRebul iqna Sesabamisi
Semosavlebi.
materialuri maragis TviTRirebulebis gansazRvrisaTvis
rekomendebulia:

22 
 
                                                   
 
 
 
 
• individualurad gaweuli danaxarjebis (identificirebuli
fasebis) mixedviT Sefasebis meTodi;
• fifo (FIFO) meTodi ( pirveli – SemosavalSi, pirveli _
gasavalSi);
• saSualo Sewonili Rirebulebis meTodi.

organizaciis msgavsi maxasiaTeblebisa da miznebisaTvis


gamoyenebuli materialuri maragis TviTRirebulebis saangariSeblad
erTi da igive meTodi gamoiyeneba. TviTRirebulebis gaangariSebis
gansxvavebuli meTodebis gamoyeneba daSvebulia maSin, roca materialuri
faseulobebis maxasiaTeblebi da maTi gamoyenebis miznebi gansxvavebulia.
materialuri maragis calkeuli saxeebis TviTRirebulebis
gasaangariSeblad, romlebic ar moicaven mravali dasaxelebis
urTierTSemcvlel elementebs, gamoiyeneba identificirebuli fasebis,
anu maragis erTeulis faqtobrivi Rirebulebis gansazRvris meTodi. e.i.
TviTRirebulebis gansazRvra xdeba maTi individualuri danaxarjebis
specifikuri identifikaciiT, rac specifikuri danaxarjebis materialuri
maragis identificirebuli erTeulisaTvis mikuTvnebas niSnavs.
am meTodis dros mizanSewonilia individualuri baraTebis
gamoyeneba, rac nebismier momentSi mocemuli maragis SeZenis
Rirebulebis, gasuli da naSTad darCenili faseulobebis gansazRvris
saSualebas iZleva. maragis Rirebuleba da misi fizikuri moZraoba
SeiZleba mxolod am meTodis gamoyenebisas movides erTmaneTTan
TanxvedraSi.

maSin, rodesac organizaciis materialuri maragi Sedgeba mravali


dasaxelebisa da urTierTSemcvleli elementisagan, SesaZloa
gamoyenebul iqnes im erTeulebis SerCevis meTodi, romelic rCeba
materialuri maragis SemadgenlobaSi. amrigad, rodesac materialuri
maragis TviTRirebulebis gansazRvrisaTvis mizanSeuwonelia
individualuri danaxarjebis specifikuri identifikaciis meTodi,
gamoyenebul unda iqnes „fifo“ (FIFO). am meTodis gamoyeneba gulisxmobs
daSvebas, rom pirvelad moixmareba materialuri maragis is elementebi,
romlebic SeiZines pirvelad. SesaZlebelia saangariSgebo wlis bolos
23 
 
                                                   
 
 
 
 
fizikurad darCes maragis is erTeulebi, romlebic pirvelad SeiZines,
magram maragis TviTRirebulebis dadgenisas maTi Sefaseba xdeba bolos,
SeZenili erTeulebis RirebulebiT. amrigad, moxmarebuli maragebi
fasdeba maTi SeZenis Tanamimdevrobis Sesabamisi fasebiT, xolo
saangariSgebo periodis bolos naSTad darCenili maragebi fasdeba
bolo SeZenis fasebiT.

magaliTi:
saqvelmoqmedo organizacia iZenda kvebis produqtebs da
usasyidlod awodebda bavSvTa saxlebs. produqtebis SeZena xdeboda
Semdegi qronologiuri TanamimdevrobiTa da fasebiT:
20X2 wlis bolomde organizaciis mier bavSvTa saxlebisaTvis
gadacemul iqna materialuri maragis 160 erTeuli, naSTad darCa 60
erTeuli.
TariRi erTeulTa raodenoba erTeulis fasi Tanxa
naSTi 01.01.20X2 20 40 800
SeZena 02.01.20X2 35 44 1,540
gasvla25.01.20X2 (40)
SeZena 03.03.20X2 60 46 2,760
gasvla25.03.20X2 (55)
SeZena 05.08.20X2 85 47 2,350
gasvla 09.08.20X2 (45)
materialuri maragis TviTRirebulebis „fifo“ meTodiT
gaangariSebisas maragis naSTi Sefasdeba bolo Sesyidvebis RirebulebiT
da Seadgens 2,875 lars.

7 noembers SeZenili 55 * 48 = 2,640


5 agvistos SeZenili 5 * 47 = 235
sul 60 = 2,875
materialuri faseulobebis naSTis TviTRirebulebis
gaangariSebisaTvis saa|Rricxvo praqtikaSi xSirad iyeneben saSualo
Sewonili Rirebulebis meTods. am meTodiT naSTis TviTRirebulebis
gaangariSebis sailustraciod ganvixiloT igive magaliTi.
TariRi erTeulTa raodenoba erTeulis fasi Tanxa

naSTi 01.01.20X2 20 40 800


SeZena 02.01.20X2 35 44 1,540
naSTi 02.01.20X2 55 43 2,340
gasvla25.01.20X2 (40)
24 
 
                                                   
 
 
 
 
naSTi 25.01. 20X2 15 43 645
SeZena 03.03.20X2 60 46 2,760
naSTi 03.03.20X2 75 45 3,405
gasvla25.03.20X2 (55)
naSTi 03.03.20X2 20 45 900
SeZena 05.08.20X2 85 47 3.995
naSTi 05.08.20X2 105 47 4.895
gasvla 09.08.20X2 (45)
naSTi 09.08.20X2 60 47 2.820
am meTodiT gaangariSebulma maragis naSTis TviTRirebulebam
Seadgina 2.820 lari.

2.3. materialuri maragis moZraobis aRricxva

maragebis TviTRirebulebis dadgena mniSvnelovania ara marto


saangariSgebo periodis bolosaTvis, aramed nebismieri TariRisaTvis,
rac maragebis marTvisa da operatiuli kontrolis ganxorcielebis
saSualebas iZleva. amitom, sasaqonlo-materialuri faseulobebis
moZraoba mudmivad, maTi Semosvlisa da gasvlis Sesabamisad,
qronologiuri TanamimdevrobiT unda aRiricxos. aseTi aRricxva
saSualebas iZleva saboloo naSTi ganisazRvros aRricxvis monacemebiT
rogorc Tanxobrivad, ise raodenobrivad, Semdegi formuliT:

materialuri maragis sawyisi naSTi + materialuri maragis SeZena


– materialuri maragis moxmareba(xarjva) = materialuri maragis
saboloo naSTs.

saqarTvelos parlamentTan arsebuli buRaltruli aRricxvis


standartebis komisiis dadgenilebiT damtkicebuli arasamewarmeo
(arakomerciuli) iuridiuli pirebis buRaltruli aRricxvis angariSTa
gegmis Tanaxmad, materialuri maragis aRsaricxavad gamoiyeneba angariSi
#1610 _ „ materialuri faseuloba“.
materialuri faseulobebis SeZenisas maTi Rirebuleba aisaxeba
amave dasaxelebis angariSis debetSi da valdebulebaTa amsaxveli
angariSis kreditSi, Semdegi buRaltruli muxliT:
debeti –1610 materialuri faseulobebi

25 
 
                                                   
 
 
 
 
krediti_3110 mowodebidan da momsaxurebidan warmoqmnili
valdebulebebi

Tu organizacia registrirebulia DdRg-s gadamxdelad, maSin


materialuri faseulobebis SeZenisas gadaxdili dRg eqvemdebareba
CaTvlas da aisaxeba angariSze _ `1460 sagadasaxado moTxovna dRg-s
mixedviT.“ am dros materialuri faseulobebis SeZenis amsaxveli
buRaltruli muxli Semdegi iqneba:

debeti – 1610 materialuri faseulobebi


debeti _ 1460 sagadasaxado moTxovna DdRg-s mixedviT
krediti _ 3110 mowodebidan da momsaxurebidan warmoqmnili
valdebulebebi

magaliTi:

organizaciis mier Sps `visolidan“ SeZenilia sawvavi.


angariSfaqtura Seicavs Semdeg monacemebs :
sawvavis Rirebuleba 800 lari
damatebuli Rirebulebis gadasaxadi 144 lari
sul gadasaxdelia 944 lari
am operaciaze unda Sedges Semdegi buRaltruli muxli:
debeti – 1610 materialuri faseulobebi 800
debeti_ 1460 sagadasaxado moTxovna DdRg-s mixedviT 144
krediti _ 3110 mowodebidan da momsaxurebidan warmoqmnili
valdebulebebi 944
Tu organizacia ar aris dRg-s gadamxdeli, maSin mis mier
materialuri faseulobebis SeZenisas gadaxdili dRg am faseulobebis
TviTRirebulebaSi unda iqnes Setanili.
SeZenili materialuri faseulobebis Rirebulebis gadaricxvisas
unda gakeTdes Canaweri:
debeti _3110 mowodebidan da momsaxurebidan warmoqmnili
valdebulebebi
krediti _ 1210 erovnuli valuta bankSi
organizaciis mier materialuri maragis SesaZenad avansis saxiT
Tanxis winaswar, gadaxdisas, keTdeba Semdegi buRaltruli Canaweri:
26 
 
                                                   
 
 
 
 
debeti _ 1430 momwodebelze gadaxdili avansebi
krediti _ 1210 erovnuli valuta bankSi
organizaciaSi am faseulobaTa miRebisas ki Caiwereba:
debeti – 1610 materialuri faseulobebi
krediti _ 1430 momwodebelze gadaxdili avansebi
saxelSekrulebo an saangariSsworebo pirobebis darRvevis gamo,
gadaxdili jarimebi da sauravebi arasaoperacio zarals miekuTvneba da
aisaxeba buRaltruli muxliT:
debeti _3110 mowodebidan da momsaxurebidan warmoqmnili
valdebulebebi
debeti _ 7320 arasaoperacio zarali
krediti _1210 erovnuli valuta bankSi
an 1110 _ erovnuli valuta salaroSi
miRebuli materialuri maragi gankuTvnilia organizaciaSi
moxmarebis an momsaxurebis gasawevad, an SeiZleba daubrundes
momwodeblebs xelSekrulebis pirobebTan Seusabamobisas.
organizaciaSi saoperacio daniSnulebiT gamoyenebuli
materialuri maragi aRiardeba xarjad da Camoiwereba maragis
angariSidan.
magaliTi:
Camowerilia organizaciis mier moxmarebuli 500 laris sawvavi.
aRniSnuli operacia unda aisaxos Semdegi buRaltruli CanaweriT:
debeti – 7190 sxva saoperacio xarjebi 500
krediti _ 1610 materialuri faseulobebi 500
xelSekrulebis pirobebTan Seusabamobis gamo, momwodeblebisaTvis
materialuri maragis dabrunebas SeiZleba Tan axldes transportirebis
xarjebis gaweva, rac arasaoperacio xarjad aRiardeba.
magaliTi:
organizaciis mier 20X2 wlis 15 maiss Semdgomi gadaxdis pirobiT
SeZenili 1,000 laris bavSvTa kvebis produqtebi dasabrunebeli gaxda
momwodeblisaTvis xelSekrulebis pirobebTan Seusabamobis gamo.
transportirebis xarjebma Seadgina 100 lari. xelSekrulebiT
gaTvaliswinebuli iyo transportirebis xarjebis kompensacia
27 
 
                                                   
 
 
 
 
faseulobebis CanacvlebiT. 22 maiss momwodeblebisagan miRebul iqna
1,100 laris materialuri faseulobebi. aRniSnuli operacia aisaxeba
Semdegi buRaltruli muxlebiT:

sameurneo operaciebis registraciis Jurnali

TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti


operaciis Sinaarsi #
15.05.20X2 materialuri faseulobebi 1610 1,000
mowodebidan da momsaxurebidan 3110 1,000
warmoqmnili valdebulebebi
materialuri faseulobebis SeZena Semdgomi gadaxdis pirobiT
15.05.20X2 mowodebidan da momsaxurebidan 3110 1,000
warmoqmnili valdebulebebi
materialuri faseulobebi 1610 1,000
materialuri faseulobebis dabruneba momwodeblisaTvis
sxva arasaoperacio xarjebi 7390 100
22.05.20X2
erovnuli valuta salaroSi 1110 100

materialuri faseulobebis dabrunebis xarjebis gadaxda

materialuri faseulobebi 1610 1,100

mowodebidan da momsaxurebidan 3110 1,000


warmoqmnili valdebulebebi
sxva arasaoperacio Semosavali 6290 100
dabrunebuli materialuri faseulobebisa da dabrunebis
xarjebis an sanacvlod materialuri faseulobebis miRebis
asaxva
A
materialuri maragebis Sesaxeb sruli informaciis misaRebad
aucilebelia rogorc maragis sinTezuri, ise analizuri aRricxva. aseTi
informaciis erTdroulad misaRebad mizanSewonilia pirveladi
dokumentaciis kompiuteruli programebiT damuSaveba. am dros
materialuri faseulobebis analizuri aRricxvisaTvis TiToeul
dasaxelebas Sesabamisi faili exsneba, sadac maragis moZraobis Sesaxeb
monacemebi qronologiuri TanamimdevrobiT Seitaneba sasaqonlo
zednadebisa da sxva pirveladi dokumentebis safuZvelze. yoveli
Canaweris Semdeg xdeba naSTis gaangariSeba. amave dros, naSTis,
28 
 
                                                   
 
 
 
 
Semosavlisa da gasavlis TiToeuli pozicia unda moicavdes
informacias erTeulTa raodenobis, fasisa da Tanxis Sesaxeb. Tvis
bolos unda Semowmdes sinTezuri da analizuri aRricxvis monacemTa
Sesabamisoba.
organizacia valdebulia yoveli saangariSgebo periodis bolos
Caataros materialuri maragis inventarizacia. faqtobrivi mdgomareobis
saaRricxvo CanawerebTan Sedarebisas gamovlenili danaklisis an
zedmetobis SemTxvevaSi, materialurad pasuxismgebeli pirebisgan unda
iqnes miRebuli werilobiTi ganmarteba gamovlenili Sedegis xasiaTis
Sesaxeb.
inventarizaciis Sedegebs ganixilavs xelmZRvaneloba da formdeba
Sesabamisi oqmi, Semdeg ki unda Sedges saTanado buRaltruli
gatarebebi. danaklisis SemTxvevaSi, Tu is konkretuli piris mizeziT
aris gamowveuli, Sedgeba buRaltruli muxli:
debeti _ 1410 moTxovnebi organizaciis personalis mimarT
krediti_ 1610 materialuri faseulobebi
damnaSave pirebis mier danaklisis fuliT an materialuri
faseulobebiT dafarvisas Sedgeba buRaltruli muxli:
debeti _ 1610 materialuri faseulobebi
an debeti _ 1110 erovnuli valuta salaroSi
krediti _ 1410 moTxovnebi organizaciis personalis mimarT
damnaSave pirebis daudgenlobisas, materialuri maragis
danaklisi Camoiwereba arasaoperacio zaralSi Semdegi buRaltruli
muxliT:
debeti _ 7320 arasaoperacio zarali
krediti _ 1610 materialuri faseulobebi
materialuri maragis zedmetoba aRebul unda iqnes SemosavalSi
Semdegi buRaltruli muxliT:
debeti _ 1610 materialuri faseulobebi
krediti _ 6230 arasaoperacio mogeba

29 
 
                                                   
 
 
 
 
Tavi III. ZiriTadi saSualebebis aRricxva

3.1. ZiriTadi saSualebebis arsi, klasifikacia da Sefaseba

ZiriTadi saSualebebis aRiarebis, Sefasebisa da finansuri


aRricxvis sakiTxebi regulirdeba `arasamewarmeo (arakomerciuli)
iuridiuli pirebis buRaltruli aRricxvis droebiTi standartiT“.
ZiriTadi saSualebebi grZelvadiani materialuri aqtivebia,
romlebic akmayofilebs aRiarebis Semdeg kriteriumebs:
• am aqtivis gamoyenebiT momavalSi mosalodnelia ekonomikuri
sargeblis Semosvla organizaciaSi;
• SesaZlebelia am aqtivis Rirebulebis saimedo Sefaseba;
amave dros, ZiriTadi saSualebebi iseTi aqtivebia, romlebic:
• organizaciis mflobelobaSia, gamoiyeneba saoperacio
miznebisaTvis an momsaxurebis gasawevad da
• gaTvaliswinebulia erT saangariSgebo periodze meti xniT
gamosayeneblad.
xSirad Znelia obieqtis ZiriTad saSualebad identifikacia,
radgan mas damoukideblad organizaciisaTvis ekonomikuri sargebeli ar
moaqvs. aqtivis identificirebisaTvis saWiroa gonivruli gansja
konkretuli viTarebis Sesabamisad. amisaTvis saWiroa Semowmdes
TiToeuli obieqtis Sesabamisoba aqtivis ganmartebasTan. saTadarigo
nawilebisa da momsaxure danadgarebis umravlesoba aRiricxeba
materialuri maragis saxiT da gamoyenebisTanave aisaxeba, rogorc xarji.
ZviradRirebuli saTadarigo da damxmare nawilebi aqtivad aRiardeba, Tu
organizacia apirebs maT gamoyenebas erT saangariSgebo periodze meti
xnis ganmavlobaSi.
gansxvavebuli sasargeblo momsaxurebis vadis mqone aqtivebi
calke erTeulad unda aRiardes.
Tu saTadarigo nawili an damxmare mowyobilobis gamoyeneba
SesaZlebelia, mxolod ZiriTadi saSualebebis romelime konkretul
erTeulTan erTad, maSin isini ZiriTadi saSualebebis saxiT unda
aRiricxos.

30 
 
                                                   
 
 
 
 
mcire Rirebulebis xelsawyoebis, instrumentebis, gamoTvliTi
teqnikis ZiriTad saSualebebad aRiareba SesaZlebelia maSin, rodesac es
sawarmos saaRricxvo politikiT aris gaTvaliswinebuli. aseT
SemTxvevaSi, es aqtivebi unda aRiricxos am mzniT gaxsnil angariSze _
2150 `sxva ZiriTadi saSualebebi~. mizanSewonilia maT cveTa daericxos
wrfivi
meTodiT. eqspluataciis periodis xangrZlivobac ganisazRvros
sawarmos menejmentis mier. ZiriTadi saSualebebis es jgufi, sxva
danarCenebis msgavsad, daeqvemdebareba qonebis gadasaxadiT dabegvras.
saaRricxvo politikiT SesaZlebelia gaTvaliswinebul iqnes aRniSnuli
aqtivebis aRricxva materialuri faseulobebis amsaxvel Sesabamis
angariSze _1620 `sxva materialuri faseulobebi~. maTi xarjebad
aRiareba unda moxdes eqspluataciidan gasvlis gamo Camowerisas.amave
dros, materialuri faseulobebis es jgufi eqvemdebareba qonebis
gadasaxadiT dabegvras.
ZiriTadi saSualebebis erTeuli, romelic akmayofilebs aqtivad
aRiarebis kriteriumebs, Tavdapirvelad fasdeba TviTRirebulebiT.
ZiriTadi saSualebebis TviTRirebuleba aqtivis SeZenis an Seqmnis
dros gadaxdili fulis, an fulis ekvivalentebis, an sxva sazRauris
Tanxaa.
ZiriTadi saSualebebis TviTRirebuleba moicavs: misi Sesyidvis
fass, saimporto baJs da sxva daubrunebad gadasaxadebs savaWro
fasdaTmobisa da SeRavaTebis gareSe, aqtivis daniSnulebis adgilamde
mitanisa da muSa mdgomareobaSi moyvanis sxva pirdapir danaxarjebs,
aqtivis demontaJis, likvidaciisa da adgilmdebareobis aRdgenis
SesaZlo danaxarjebs, romlebic aqtivis SeZenisas anaricxis saxiT
aRiardeba.
aqtivis SeZenasTan dakavSirebuli pirdapiri danaxarjebia:
• aqtivisaTvis adgilmdebareobis momzadebis xarjebi;
• aqtivis daniSnulebis adgilamde mitanisa da datvirTva-
gadmotvirTvis xarjebi;
• montaJis xarjebi;

31 
 
                                                   
 
 
 
 
• profesiuli momsaxurebis xarjebi (arqiteqtorebis,
inJinrebis Sromis anazRaureba).
ZiriTadi saSualebebis TviTRirebulebaSi ar Seitaneba
administraciuli da sxva saerTo zednadebi xarjebi. isini SeiZleba
TviTRirebulebis Semadgenel nawilad iqcnen im SemTxvevaSi, rodesac
SesaZlebelia maTi pirdapir dakavSireba aqtivebis SeZenasTan an maT
samuSao mdgomareobaSi moyvanasTan. aseve, TviTRirebulebaSi ar
Seitaneba specialistebis swavlebisa da organizaciis SigniT ZiriTadi
saSualebebis gadaadgilebasTan dakavSirebuli xarjebi.
magaliTi:
organizaciam SeiZina kompiuteri `pentium_4“ 1,000 larad. mis
instalaciaSi gadaixada 100 lari, xolo operatoris momzadebaSi _150
lari.
aRniSnuli kompiuteris TviTRirebuleba tolia 1,100(1,000+100)
laris, xolo operatoris momzadebaSi gadaxdili fuli unda aRiardes
xarjad.

3.2. ZiriTadi saSualebebis miRebis aRricxva

arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli pirebis (organizaciis)


ZiriTad saSualebebs finansur aRricxvasa da angariSgebaSi asaxvis
mizniT ajgufeben Semdegi saxiT:
• miwa da Senoba_nagebobani;
• manqana_danadgarebi;
• satransporto saSualebebi;
• aveji da mowyobiloba;
• ofisis aRWurviloba.
ZiriTadi saSualebebis am jgufebis aRsaricxavad arasamewarmeo
(arakomerciuli) iuridiuli pirebis (organizaciis ) buRaltruli
aRricxvis angariSTa gegmiT gamoyofilia Semdegi AangariSebi:
2110 Senobebi;
2120 ofisis aRWurviloba;

32 
 
                                                   
 
 
 
 
2130 aveji da sxva inventari;
2140 satransporto saSualebebi;
2190 ijariT aRebuli qonebis keTilmowyoba.
organizaciaSi ZiriTadi saSualebebis miRebis gzebia:
• naRdi fulis gadaxda;
• kreditiT SeZena;
• sxva aqtivebze gacvla;
• usasyidlod miReba.
ZiriTadi saSualeba SeiZleba SeZenil iqnes naRdi fulis
gadaxdiT an sabanko angariSidan gadaricxvis gziT.

magaliTi:
organizaciis menejerma 20X2 wlis 5 ianvars masze gacemuli
TanxiT 1,000 larad SeiZina kompiuteri, 100 lari gadaixada
instalaciisaTvis da 150 lari operatoris momzadebisaTvis.
aRniSnuli operacia aisaxeba Semdegi buRaltruli muxliT:

sameurneo operaciebis registraciis Jurnali


TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti
operaciis Sinaarsi #
ofisis aRWurviloba 2120 1,100
05.01.20X2
kompiuteris xarjebi 7245 150
moTxovnebi organizaciis 1,250
personalis mimarT
menejeris mier organizaciisaTvis kompiuteris SeZena da
xarjebis gaweva winaswar gacemuli fuliT

sabanko angariSidan ZiriTadi saSualebebis Rirebulebis


gadaricxvisas debetdeba ZiriTadi saSualebebis amsaxveli angariSi da
kreditdeba angariSi #1210 _ ` erovnuli valuta bankSi “.
ZiriTadi saSualeba SeiZleba SeZenil iqnes kreditiT. es SeiZleba
ganxorcieldes Semdgomi gadaxdis pirobiT, damatebiTi sargeblis
gadaxdis gareSe an ganvadebiT, rac damatebiTi sargeblis gadaxdas
gulisxmobs.
33 
 
                                                   
 
 
 
 
Semdgomi gadaxdis pirobiT ZiriTadi saSualebebis SeZenisas
debetdeba ZiriTadi saSualebebis angariSi TviTRirebulebiT da
kreditdeba angariSi # 3190 _`sxva moklevadiani valdebulebebi “.
ZiriTadi saSualebebis ganvadebiT SeZenisas gamyidvels gadaxdis
gadavadebisaTvis eZleva saprocento sargebeli. es ukanaskneli ar aris
ZiriTadi saSualebebis TviTRirebulebis komponenti. igi saprocento
xarjia.
magaliTi:
organizaciam 20X2 wlis 1 ianvars ganvadebiT SeiZina kompiuterebi
romlis Rirebuleba 2,000 laria. SeZenisas gadaxdil iqna Rirebulebis
20%, xolo danarCeni Tanxa gadanawilda 2 welze. gadavadebul Tanxaze
dawesda 10% wliuri ganakveTi. xelSekrulebiT dadginda wlis bolos
gadasaxdeli Tanxis odenoba Rirebulebis darCenili valis 30%-is
odenobiT, xolo meore wlis bolos_70%-is odenobiT. aRniSnuli
operacia buRaltruli muxlebiT Semdegi saxiT Caiwereba:
sameurneo operaciebis registraciis Jurnali
TariRi angariSebis dasaxeleba da angari- debeti krediti
operaciis Sinaarsi Siss #
01.01.20X2 ofisis aRWurviloba 2120 2,000
erovnuli valuta bankSi 1210 400
sxva moklevadiani valdebulebebi 3190 480
valdebulebebi ganvadebiT SeZenebze 4130 1,120
kompiuterebis ganvadebiT SeZena
31.12.20X2 saprocento xarji 7310 48
gadasaxdeli procentebi 3410 48
20X2 wlis saprocento Tanxis daricxva
31.12.20X2 sxva moklevadiani valdebulebebi 3190 480
gadasaxdeli procentebi 3410 48
erovnuli valuta bankSi 1210 528
20X2 wlis mimdinare valdebulebaTa dafarva
31.12.20X3 saprocento xarji 7310 112
gadasaxdeli procentebi 3410 112
20X3 wlis saprocento xarjis aRiareba
31.12.20X3 valdebulebebi ganvadebiT SeZenebze 4130 1,120

gadasaxdeli procentebi 3410 112


erovnuli valuta bankSi 1210 1,232
20X3 wlis bolos valdebulebaTa dafarva

34 
 
                                                   
 
 
 
 
organizaciam ZiriTadi saSualeba SeiZleba miiRos sxva arafulad
aqtivze gacvlis gziT. am saxiT miRebuli ZiriTadi saSualeba unda
aisaxos realuri RirebulebiT, garda im SemTxvevebisa, rodesac gacvlis
operacias ara aqvs komerciuli Sinaarsi an saimedod ar aris
Sefasebuli arc gacemuli da arc miRebuli aqtivebis realuri
Rirebuleba.
gacvlas ara aqvs komerciuli Sinaarsi, Tu masSi monawile
ZiriTadi saSualebebis realuri Rirebuleba tolia an umniSvnelo
gansxvavebaa. am dros miRebuli ZiriTadi saSualebis realuri
Rirebuleba fasdeba gasuli aqtivis sabalanso RirebulebiT.
magaliTi:
20X2 wlis 10 marts A organizaciam B organizacias kompiuteri
gaucvala qseroqsSi. mocemulia Semdegi maCveneblebi:
maCveneblebi organizacia A organizacia B
kompiuteri qseroqsi
TviTRirebuleba 800 600
dagrovili cveTa 200 100
sabalanso Rirebuleba 600 500
realuri Rirebuleba 580 540
am organizaciebis buRaltrul aRricxvaSi gacvlis operacia
aisaxeba Semdegi buRaltruli muxlebiT:

sameurneo operaciebis registraciis Jurnali


TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti
operaciis Sinaarsi #
01.03.20X2 A organizacia
debeti ofisis aRWurviloba 2120 600
(qseroqsi)
ofisis aRWurvilobis 2220 200
(kompiuteris cveTa)
ofisis aRWurviloba (kompiuteri) 2120 800
A A organizaciaSi qseroqsis miReba kompiuteris sanacvlod
01.03.20X2 B organizacia
ofisis aRWurviloba (kompiuteri) 2120 500
ofisis aRWurvilobis (qseroqsis 2220 100
cveTa ) rov
ofisis aRWurviloba (qseroqsi ) 2120 600
B organizaciaSi kompiuteris miReba qseroqsis sanacvlod

35 
 
                                                   
 
 
 
 
maSin, rodesac gasacvlel ZiriTad saSualebebs gansxvavebuli
realuri Rirebuleba gaaCnia, gacvlas aqvs komerciuli Sinaarsi, rac
warmoqmnis finansur Sedegs.
magaliTi:
20X2 wlis 10 maiss gaicvala ori organizaciis aqtivebi, romelTa
Sesaxeb mocemulia Semdegi informacia:
maCveneblebi organizacia A
organizacia B
kompiuteri
qseroqsi
TviTRirebuleba 600 800
dagrovili cveTa 100 200
sabalanso Rirebuleba 500 600
realuri Rirebuleba 540 700
fuladi kompensacia 250
am SemTxvevaSi gacvlis operacia aisaxeba Semdegi buRaltruli
muxlebiT:
sameurneo operaciebis registraciis Jurnali
TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti
operaciis Sinaarsi #
10.05.20X2 A organizacia
ofisis aRWurviloba (qseroqsi) 2120 540
ofisis aRWurvilobis s 2220 200
(kompiuteris)cveTa
erovnuli valuta bankSi 1210 250
ofisis aRWurviloba (kompiuteri) 2120 800
arasaoperacio mogeba 6230 190
A organizaciaSi qseroqsis miReba kompiuteris sanacvlod
10.05.20X2 B organizacia
ofisis aRWurviloba (kompiuteri) 2120 700
ofisis aRWurvilobis (qseroqsis) 2220 100
cveTa
arasaoperacio zarali 7320 50
ofisis aRWurviloba(qseroqsi) 2120 600
erovnuli valuta bankSi 1210 250
B organizaciaSi kompiuteris miReba qseroqsis sanacvlod
amrigad, A organizacias am gacvlis Sedegad warmoeqmna
arasaoperacio mogeba 190 laris odenobiT, xolo B organizacias _
arasaoperacio zarali 50 laris odenobiT.
organizaciam SeiZleba ZiriTadi saSualeba miiRos usasyidlod,
fizikuri an iuridiuli pirebisgan usasyidlod, an grantiT.

36 
 
                                                   
 
 
 
 
usasyidlod miRebuli ZiriTadi saSualebebi SemosavalSi aiReba
realuri RirebulebiT an alternatiuli meTodiT _ nominaluri
RirebulebiT, Tu realuri Rirebulebis dadgena SeuZlebelia.
magaliTad, organizaciis mier saCuqrad kompiuteris miRebisas keTdeba
Canaweri :
debeti _ 2120 ofisis aRWurviloba
krediti _6290 sxva arasaoperacio Semosavali
rac Seexeba grantiT ZiriTadi saSualebebis miRebas, igi
ganxilulia meoTxe TavSi `saxelmwifo grantebis aRricxva“.

3.3. ZiriTadi saSualebebis cveTis aRricxva

ZiriTad saSualebebs organizaciisaTvis ekonomikuri sargebeli


moaqvs garkveuli periodis ganmavlobaSi. periodi, romlis
ganmavlobaSic ZiriTad saSualebas ekonomikuri sargebeli moaqvs
organizaciisaTvis, aris sasargeblo momsaxurebis vada.
ZiriTadi saSualebebis eqspluataciidan miRebuli ekonomikuri
sargeblis aRiarebasTan erTad, Sesabamisobis principidan gamomdinare,
unda moxdes masze gaweuli danaxarjebis aRiarebac. swored amitom unda
moxdes ZiriTadi saSualebebis cveTis AaRricxva. yoveli periodis
cveTis Tanxa unda aisaxos xarjis saxiT.
cveTa aris ZiriTadi saSualebebis cveTadi Rirebulebis
moxmarebuli nawilis sistematuri ganawileba sasargeblo momsaxurebis
vadis ganmavlobaSi.
cveTadi Rirebuleba aris ZiriTadi saSualebebis TviTRirebuleba
an finansur angariSgebaSi misi Rirebulebis Sesafaseblad gamoyenebuli
sxva Rirebuleba narCeni Rirebulebis gamoklebiT.
narCeni Rirebuleba aris SefasebiTi Tanxa, romelsac organizacia
miiRebda aqtivis gayidvidan, gayidvisaTvis saWiro Sefasebuli
danaxarjebis gamoklebiT, Tu aqtivs ukve eqneboda misi sasargeblo
momsaxurebis vadis bolos mosalodneli asaki da mdgomareoba.
arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli pirebis ZiriTadi

37 
 
                                                   
 
 
 
 
saSualebebis narCeni Rirebuleba xSirad umniSvneloa da, amdenad,
araarsebiTia cveTis gaangariSebisas.
ZiriTadi saSualebebis momsaxurebis vada SeiZleba misi
ekonomikuri vargisianobis vadaze naklebi aRmoCndes. ZiriTadi
saSualebebis sasargeblo momsaxurebis vadis dadgena damokidebulia
organizaciis xelmZRvanelobis gadawyvetilebaze, romelic eyrdnoba
msgavsi aqtivebis gamoyenebis gamocdilebas. Tu mosalodnelia, rom
ZiriTad saSualebas eqneba mniSvnelovani salikvidacio Rirebuleba, misi
Sefaseba xdeba ZiriTadi saSualebebis SeZenisas da masze SemdgomSi
gavlenas ver moaxdens fasebis zrda.
arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli pirebis buRaltruli
aRricxvis droebiTi standartiT daSvebulia organizaciebis mier
wrfivi (Tanabarzomieri) cveTisa da Semcirebadi naSTis meTodebis
gamoyeneba.
cveTis meTodis SerCeva damokidebulia ZiriTadi saSualebebidan
misaRebi ekonomikuri sargeblis xasiaTze. wrfivi cveTis meTodi
gulisxmobs cveTis daricxvas Tanabari odenobiT mTeli sasargeblo
momsaxurebis vadis ganmavlobaSi da am meTodis gamoyeneba
mizanSewonilia im aqtivebis mimarT, romlebsac mTeli sasargeblo
momsaxurebis vadis ganmavlobaSi Tanabrad moaqvs ekonomikuri
sargebeli. am meTodis gamoyenebisas wliuri cveTis Tanxas angariSoben
Semdegi formuliT:

TviTRirebuleba – narCeni Rirebuleba


wliuri cveTis Tanxa= ____________________________________-
momsaxurebis vada
magaliTi:
organizaciam SeiZina kompiuteri 1,000 larad. ganisazRvra misi
sasargeblo momsaxurebis vada 4 wliT. menejeri varaudobs, rom 4 wlis
Semdeg SesaZlebelia kompiuteris gayidva 200 larad.
yovelwliuri cveTis Tanxa toli iqneba 200laris (1,000-200)/4}.

38 
 
                                                   
 
 
 
 
Semcirebadi naSTiT cveTis daricxvis meTodi gamoiyeneba iseTi
ZiriTadi saSualebebisaTvis, romlebsac eqspluataciis pirvel wlebSi
ufro meti ekonomikuri sargebeli moaqvs organizaciisaTvis, vidre
momdevno wlebSi. am meTodis Tanaxmad, ganisazRvreba cveTis norma
(wliuri cveTis Tanxa /cveTad RirebulebasTan *%), romlis gamravlebiT
e.w. `daCqarebis koeficientze“, dgindeba cveTis daricxvis Sesabamisi
norma. praqtikaSi ZiriTadad gavrcelebulia cveTis gaormagebuli
normis gamoyeneba. cveTa pirvel wels gaiangariSeba TviTRirebulebidan,
xolo danarCen wlebSi _ sabalanso Rirebulebidan.
magaliTi:
organizaciam SeiZina meoradi avtomanqana `mersedesi“ 9,000 larad.
sasargeblo momsaxurebis vada ganisazRvra 5 wliT. ganisazRvra misi
narCeni Rirebuleba 1,000 lari. gadawyda cveTis gaormagebuli normis
gamoyeneba. cveTis gaangariSeba moxdeba Semdegi saxiT:
wliuri cveTis Tanxa = (9,000-1,000)/5 =1,600
cveTis norma = 1,600*100/8,000 =20%,
gaormagebuli norma 20%*2 =40%

cveTis gaangariSeba Semcirebadi naSTis meTodiT


wlebi wliuri cveTis wliuri dagrovili sabalanso
Tanxis cveTis cveTa Rirebuleba wlis
gaangariSebis baza Tanxa bolos
1 9,000 * 40% 3,600 3,600 5,400
2 5,400 * 40% 2,160 5,760 3,240
3 3,240 * 40 % 1,296 7,056 1,944
4 1,944 * 40% 777.6 7,833.6 1,166.4
5 8,000-7,833.6 166,4 8,000 1,000

ZiriTadi saSualebebis cveTis aRsaricxavad arasamewarmeo


iuridiuli pirebis angariSTa gegmiT gaTvaliswinebulia Semdegi
angariSebi:
2210 Senobebis cveTa
2220 ofisis aRWurvilobis cveTa
2230 avejisa da sxva inventaris cveTa
2240 satransporto saSualebebis cveTa
39 
 
                                                   
 
 
 
 
2290 ijariT aRebuli qonebis keTilmowyoba
ZiriTadi saSualebebis cveTis daricxvisas debetdeba cveTis
xarjebis amsaxveli da kreditdeba dagrovili cveTis amsaxveli
angariSebi.
amrigad, zemoT motanili magaliTis mixedviT, kompiuteris cveTis
daricxvisas yovelwliurad Sedgeba buRaltruli muxli :
debeti _ 7255 cveTa da amortizacia 200
krediti _ 2220 ofisis aRWurvilobis cveTa 200
rac Seexeba avtomobilis cveTas, misi daricxvisas, eqspluataciis
pirvel wels, Sedgeba buRaltruli muxli:
debeti _ 7130 cveTa da amortizacia 3,600
krediti _ 2240 satransporto saSualebebis cveTa 3,600
danarCen wlebSi cveTa daericxeba igive buRaltruli muxliT
zemoT motanil cxrilSi miTiTebuli odenobiT.
ZiriTad saSualebebze cveTis daricxva maSin iwyeba, rodesac
SesaZlebelia maTi gamoyeneba, magram ar wydeba cveTis daricxva manamde,
vidre mas srulad ar daericxeba cveTa, maSinac ki, rodesac es ZiriTadi
saSualeba sruliad gamouyenebelia an aqtiuri moxmarebidan gamosulia.
ZiriTadi saSualebebis sasargeblo momsaxurebis vada
periodulad unda gadaisinjos da Tu igi mniSvnelovnad gansxvavdeba
wina Sefasebebisagan, cveTis Tanxa mimdinare da momaval saangariSgebo
periodSi koreqtirebas eqvemdebareba.
3.4. ZiriTadi saSualebebis eqspluataciis xarjebis
aRricxva

ZiriTadi saSualebebis eqspluataciis periodSi saWiroa maTi muSa


mdgomareobaSi SenarCuneba, risTvisac aucilebelia movla,zogjer ki
dazianebuli nawilebis aRdgena.
buRaltruli aRricxvis saerTaSoriso standartebis Tanaxmad,
• Tu ZiriTadi saSualebebis eqspluataciis danaxarjebi
akmayofilebs aqtivad aRiarebis kriteriumebs, maSin xdeba maTi ZiriTadi
saSualebebis TviTRirebulebaSi CarTva;

40 
 
                                                   
 
 
 
 
• Tu ar akmayofilebs aqtivad aRiarebis kriteriumebs, maSin ar
miekuTvneba ZiriTadi saSualebebis TviTRirebulebas da gawevisTanave
aRiardeba xarjebad.
ZiriTadi saSualebebis mTavari detalebis regularuli
Secvlisas, Tu Semcvleli nawili akmayofilebs aqtivad aRiarebis
kriteriumebs, aRiardeba aqtivad da CairTveba ZiriTadi saSualebebis
erTeulis sabalanso RirebulebaSi, xolo Secvlili nawilis sabalanso
Rirebulebis aRiareba Sewydeba. am dros gakeTdeba Semdegi buRaltruli
gatarebebi:
1. Secvlili nawilis TviTRirebulebis Camowerisas
debeti _ 7390 sxva arasaoperacio xarjebi
krediti _ 2100 ZiriTadi saSualeba  
3. Secvlili nawilis dagrovili cveTis Camowerisas
debeti _ 2200 ZiriTadi saSualebebis cveTa
krediti _ 7390 sxva arasaoperacio xarjebi 
4. Semcvleli nawilis Rirebulebis ZiriTadi saSualebebis
TviTRirebulebaSi CarTvaisas
debeti _ 2100 ZiriTadi saSualeba
krediti _ 3190 sxva moklevadiani valdebulebebi
5. Secvlili nawilis araamortizebuli Tanxis Camowera
zaralSi
debeti _ 7320 arasaoperacio zarali
krediti _ 7390 sxva arasaoperacio xarjebi
ZiriTadi saSualebebis yoveldRiuri movlisa da eqspluataciis
xarjebi ar akmayofilebs aqtivad aRiarebis kriteriumebs da maTi
gawevisTanave xdeba xarjebad aRiareba. magaliTad, kompiuteris
xelosnisaTvis vindousis gadayenebisa da sxva umniSvnelo nawilebis
gamocvlisaTvis gaweuli danaxarjebi miekuTvneba periodis xarjebs,
aseve organizaciis kuTvnili avtomobilis akumulatoris an sxva
mcirefasiani nawilebis gamocvlis xarjebi miekuTvneba remontis
xarjebs da aRiricxeba buRaltruli muxliT:
debeti _ 7140 remontis xarjebi

41 
 
                                                   
 
 
 
 
krediti _ 3190 sxva moklevadiani valdebulebebi
sanardo wesiT organizaciis ofisis SeRebvis, CamrTvelebisa da
gamomrTvelebis gamocvlis xarjebi, aseve aRiardeba xarjebad Semdegi
buRaltruli muxliT:
debeti _ 7240 remontis xarjebi
krediti _ 3190 sxva moklevadiani valdebulebebi
3.5. ZiriTadi saSualebebis gasvlis aRricxva
ZiriTadi saSualeba SeiZleba gavides organizaciidan gayidvisas,
usasyidlod gadacemisas an SeiZleba Sewydes misi aRiareba ZiriTad
saSualebad, rodesac mas ukve aRar moaqvs ekonomikuri sargebeli.
organizaciidan gasuli ZiriTadi saSualeba unda Camoiweros da
ganisazRvros finansuri Sedegi, mogeba an zarali, romelic aisaxeba im
periodis mogebisa da zaralis angariSgebaSi, rodesac es operacia
moxda.

ZiriTadi saSualebebis gayidvasTan dakavSirebuli operaciebis


aRsaricxavad SeiZleba SemoRebul iqnes angariSi 7410_ ` ZiriTadi
saSualebebis gasvlis Sedegi, romlis debetSi aisaxeba gayidul ZiriTad
saSualebasTan dakavSirebuli danaxarjebi, xolo kreditSi_
Semosavlebi. am angariSis debetisa da kreditis Canawerebis
dapirispirebiT ganisazRvreba finansuri Sedegi _Semosavali an zarali
ZiriTadi saSualebebis gayidvidan. miRebuli finansuri Sedegi, mogebis
SemTxvevaSi, aisaxeba `arasaoperacio mogebis“ angariSis kreditSi, xolo
zaralis SemTxvevaSi _`arasaoperacio zaralis “ angariSis debetSi.

magaliTi:
organizaciam 20X2 wlis 20 seqtembers 5,800 larad gayida kuTvnili
avtomanqana, romelic SeZenili iyo 5 wlis win 10,000 larad. gayidvis
momentisaTvis dagrovili cveTa Seadgenda 5,000 lars. aRniSnuli
operacia aisaxeba buRaltruli muxliT:

42 
 
                                                   
 
 
 
 

sameurneo operaciebis registraciis Jurnali

TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti


operaciis Sinaarsi #
20.09.20X2 sxva moklevadiani moTxovnebi 1490 5,800
ZiriTadi saSualebebis gasvlis 7410 5,800
Sedegi
avtomanqanis gayidvidan amonagebis aRiareba
20.09.20X2 ZiriTadi saSualebebis gasvlis 7410 10,000
Sedegi
satransporto saSualebebi 2140 10,000
gayiduli avtomanqanis TviTRirebulebis Camowera
20.09.20X2 satransporto saSualebebis cveTa 2240 5,000

ZiriTadi saSualebebis gasvlis 7410 5,000


Sedegi
gayiduli avtomanqanis dagrovili cveTis Camowera
20.09.20X2 ZiriTadi saSualebebis gasvlis 7410 800
Sedegi
arasaoperacio mogeba 6230 800
gayidvidan miRebuli mogebis gaangariSeba 800(5,800 +5,000-10,000)
lari

igive operacia SeiZleba aisaxos aseTi saxiT:

sameurneo operaciebis registraciis Jurnali

TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti


operaciis Sinaarsi #
20.09.20X2 sxva moklevadiani moTxovnebi 1490 5,800
satransporto saSualebebis cveTa 2240 5,000
satransporto saSualebebi 2140 10,000
arasaoperacio mogeba 6230 800
dazianebuli da gamouyenebuli ZiriTadi saSualeba, romelsac
veRar moaqvs ekonomikuri sargebeli, likvidacias, Camoweras
eqvemdebareba. likvidacia formdeba likvidaciis aqtiT, romelsac adgens
am mizniT Seqmnili salikvidacio komisia.

magaliTi:

organizaciis mier 10 wlis win 8,000 larad SeZenili avtomanqana,


romelic fizikurad gacveTilia da gamosayeneblad uvargisi, Camoiwera

43 
 
                                                   
 
 
 
 
20X2 wlis 20 dekembers. misi dagrovili cveTa likvidaciis
momentisaTvis Seadgenda 7,500 lars. likvidaciaze momuSaveebs daericxa
xelfasi 150 lari, akumulatori Sefasda 80 larad, manqanis danarCeni
nawilebi jarTis saxiT _450 larad. aRniSnuli operacia buRaltruli
muxlebiT Semdegnairad aisaxeba:
sameurneo operaciebis registraciis Jurnali
TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti
operaciis Sinaarsi #
20.12.20X2 ZiriTadi saSualebebis gasvlis 7410 8,000
Sedegi
satransporto saSualebebi 2140 8,000
avtomanqanis TviTRirebulebis Camowera
20.12.20X2 satransporto saSualebebis cveTa 2240 7,500
ZiriTadi saSualebebis gasvlis 7410 7,500
Sedegi
avtomanqanis dagrovili cveTis Camowera
20.12.20X2 ZiriTadi saSualebebis gasvlis 7410 150
Sedegi
gadasaxdeli xelfasi 3120 150
likvidaciaze momuSaveTaTvis xelfasis daricxva
sxva sasaqonlo materialuri 1611 530 530
faseulobebi
ZiriTadi saSualebebis gasvlis 7410 530
Sedegi
akumulatorisa da jarTis SemosavalSi aReba
arasaoperacio zarali 7350 120
ZiriTadi saSualebebis gasvlis 7410 120
Sedegi
1. avtomanqanis likvidaciiT miRebuli finansuri Sedegis
asaxva
(7,500+530 )-(8,000+150)= -120

usasyidlod gadacemis (gaCuqebis) dros Camoiwereba gaCuqebuli


aqtivis TviTRirebuleba, dagrovili cveTa. gaCuqebuli aqtivis
sabalanso Rirebuleba da gaCuqebasTan dakavSirebuli xarjebi
aRiardeba zaralad.

magaliTi:
organizaciis mier 5 wlis win 700 larad SeZenili kompiuteri,
romelsac am periodis ganmavlobaSi daericxa cveTa 340 lari, 20X2 wlis

44 
 
                                                   
 
 
 
 
10 oqtombers saCuqrad gadaeca skolas. es operacia buRaltruli
muxliT ase aisaxeba:
sameurneo operaciebis registraciis Jurnali
TariRi angariSebis dasaxeleba
da angariSis debeti krediti
operaciis Sinaarsi
angariSis
#
10.10.20X2 arasaoperacio zarali 7350 360
ofisis aRWurvilobis cveTa 2220 340
ofisis aRWurviloba 2120 700
organizaciis mier kompiuteris gaCuqeba

45 
 
                                                   
 
 
 
 
Tavi IV. saxelmwifo grantebis aRricxva

4.1. saxelmwifo grantebisa da daxmarebebis arsi, aRiareba da


Sefaseba

saxelmwifo grantebis aRricxva da finansur angariSgebaSi asaxva


regulirdeba `arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli pirebis
buRaltruli aRricxvis droebiTi standartiT“.
1. grantebis gacemis, miRebisa da gamoyenebis saerTo pricipebs
saqarTveloSi gansazRvrvs saqarTvelos parlamentis mier miRebuli
kanoni `grantebis Sesaxeb“(1996 wlis 28 ivnisi). am kanonis Tanaxmad,
`granti aris grantis gamcemis (donoris) mier grantis mimRebisaTvis
usasyidlod gadacemuli miznobrivi saxsrebi fuladi an naturaluri
formiT, romlebic gamoiyeneba konkretuli humanuri, saganmanaTleblo,
samecniero-kvleviTi, janmrTelobis dacvis, kulturuli, sportuli
ekologiuri da socialuri proeqtebis, agreTve saxelmwifoebrivi an
sazogadoebrivi mniSvnelobis programebis ganxorcielebisaTvis.“1
kanonSi miTiTebulia, rom grantad ar SeiZleba CaiTvalos samewarmeo da
politikuri miznebis misaRwevad gacemuli saxsrebi2 saxelmwifo
grantebi da daxmareba SeiZleba miRebul iqnes saerTaSoriso
saqvelmoqmedo, humanitaruli da sxva sazogadoebrivi
organizaciebisagan, saerTaSoriso safinanso-sakredito institutis,
ucxo qveynis mTavrobis an misi warmomadgenlobis, saxelmwifo
uwyebebisa da analogiuri adgilobrivi erovnuli an saerTaSoriso
organizaciebisagan. buRaltruli aRricxvis saerTaSoriso standartebis
Tanaxmad, saxelmwifo grantebi aris saxelmwifos mier gaweuli
daxmareba organizaciisaTvis resursebis gadacemis saxiT, sawarmos
sameurneo saqmianobasTan dakavSirebuli, warsulSi Sesrulebuli an
momavalSi Sesasrulebeli garkveuli pirobebis sanacvlod.

                                                            
1
 `saqarTvelos kanoni grantebis Sesaxeb“, muxli 2,p.1
 
2
 saqarTvelos kanoni grantebis Sesaxeb“, muxli 2,p.2
 
46 
 
                                                   
 
 
 
 
saxelmwifo daxmareba aris saxelmwifos qmedeba, rac gulisxmobs
romelime organizaciisaTvis ekonomikuri daxmarebis gawevas, saTanado
kriteriumebis gaTvaliswinebiT.
organizaciam saxelmwifo daxmareba SeiZleba mravali saxiT
miiRos, romlebic erTmaneTisagan formiTa da xasiaTiT gansxvavdeba.
saxelmwifo daxmarebis mizani SeiZleba iseTi saqmianobis waxaliseba
iyos, romelsac piri ver warmarTavda daxmarebis gareSe.
saxelmwifo iRebs zemoqmedebis pasuxismgeblobas socialur-
ekonomikur politikaze, sazogadoebasa da ekonomikaze. saxelmwifos
zemoqmedebis erT-erTi meTodia finansuri stimulebis Seqmna. es
ukanaskneli ki xels uwyobs sazogadoebis an ekonomikis saWiro
mimarTulebiT ganviTarebas.
saxelmwifo grantebs ar miekuTvneba iseTi tipis saxelmwifo
daxmareba, romelsac ar gaaCnia mkafiod gamoxatuli, dasabuTebuli
Rirebuleba da ar gansxvavdeba Cveulebrivi komerciuli garigebisagan.
saxelmwifo daxmarebis erT-erT formaa, aseve nulovani da
dabalganakveTiani sesxebi, magram ekonomikuri sargeblis raodenobis
Sesafaseblad ar gamodgeba saprocento ganakveTis sidide da aseTi
daxmareba ar miekuTvneba saxelmwifo grants.
saxelmwifo daxmarebaSi ar igulisxmeba saxelmwifos mier
infrastruqturis uzrunvelyofa, saerTo-satransporto da sakomunikacio
qselis gaumjobeseba, aseve mTeli adgilobrivi mosaxleobis
interesebisaTvis ganxorcielebuli sairigacio sistemis srulyofis
RonisZiebebi.
saxelmwifo grantad ar ganixileba saxelmwifos mxridan
organizaciisaTvis miniWebuli privilegia an gadasaxadebTan
dakavSirebuli SeRavaTebi, aseve saxelmwifo grantebis saxiT ar
SeiZleba ganxilul iqnes saxelmwifo daxmarebis iseTi formebi,
romelTa Rirebulebis dasabuTebuli Sefaseba SeuZlebelia.
saxelmwifo grantebi SeiZleba dotaciis, subsidiebisa da
saxelmwifro premiebis saxiT arsebobdes.
nebismieri saxelmwifo granti aRiardeba maSin, rodesac arsebobs
damajerebeli rwmena imisa, rom:
47 
 
                                                   
 
 
 
 
• organizaciis mier Sesruldeba masTan dakavSirebuli
pirobebi da
• granti iqneba miRebuli.
am ori pirobis Sesruleba aucilebelia grantis aRiarebisaTvis,
radganac grantis miReba TavisTavad ar niSnavs, rom is akmayofilebs an
momavalSi daakmayofilebs grantis pirobebs.
saxelmwifo granti SeiZleba miRebul iqnes fuladi saSualebebis
an arafuladi aqtivebis saxiT.
saxelmwifo grantebi, maT Soris arafuladi, fasdeba realuri
RirebulebiT, anu im TanxiT, romelzec SeiZleba gaicvalos aqtivi an,
romliTac SeiZleba daifaros valdebuleba urTierTdamoukidebel,
dainteresebul da saqmis mcodne mxareebs Soris.
arafuladi aqtivebis, magaliTad, ZiriTadi saSualebebis an sxva
resursebis grantiT miRebisas es aqtivebi fasdeba realuri
RirebulebiT. amrigad, aqtivic da grantic realuri RirebulebiT
aisaxeba.
saxelmwifo grantebi SeiZleba dajgufdes:
• aqtivebTan dakavSirebul grantebad;
• SemosavlebTan dakavSirebul grantebad.

aqtivebTan dakavSirebuli grantebi organizacias eZleva im


pirobiT, rom ganxorcieldes grZelvadiani aqtivebis SeZena, Seqmna,
aSeneba an sxva gziT mozidva. grantiT SeiZleba gaTvaliswinebuli iyos
sxva pirobebic, kerZod, aqtivis saxeoba, ganlageba, maTi SeZenis an
flobis periodi.
SemosavlebTan dakavSirebuli grantebi sawarmos eZleva saerTo
miznebisaTvis da ar aris aqtivebTan dakavSirebuli grantebi.

saxelmwifo grantebis miReba mniSvnelovani sakiTxia finansuri


angariSgebis momzadebis momentSi, amitom, gansakuTrebul yuradRebas
moiTxovs maTi aRiareba-asaxvis sakiTxebi. am ukanasknelisaTvis ki
saWiroa SeirCes Sesabamisi saaRricxvo meTodi.

48 
 
                                                   
 
 
 
 
standartis Tanaxmad, grantis miRebis forma gavlenas ar axdens
im saaRricxvo meTodis SerCevaze, romelic sawarmom unda gamoiyenos
misi aRricxvisaTvis.
grantis aRricxva erTnairad xdeba grantis fulis saxiT, sxva
aqtivebis saxiT miRebisas da maSinac, rodesac igi saxelmwifo
valdebulebis SemcirebiT aris miRebuli.
saxelmwifo grantebis aRiareba Tavdapirvelad organizaciis
fondis saxiT unda moxdes, fondis SezRudulobis xarisxis
gaTvaliswinebiT.
organizaciis fondebis aRsaricxavad gamoiyeneba sinTezuri
angariSebi:
5100 SeuzRudavi fondi;
5200 droebiT SezRuduli fondi;
5300 mudmivad SezRuduli fondi.
sinTezuri angariSi 5100 `SeuzRudavi fondi“ gankuTvnilia
organizaciaSi dagrovili Semosavlebis im nawilis aRsaricxavad,
romelTa gamoyeneba donoris mxridan ar izRudeba. es fondi iqmneba
organizaciis mier moziduli resursebiT da gamoiyeneba organizaciis
miznebis gansaxorcieleblad. am sinTezur angariSs exsneba Semdegi
angariSebi:
5110 dagrovili saerTo fondi;
51120 dagrovili deficiti;
5130 saangariSgebo periodis saqmianobis Sedegi.

sinTezuri angariSi 5200 `droebiT SezRuduli fondi“


gankuTvnilia donorisagan miRebuli daxmarebis aRsaricxavad, romlis
gamoyenebasac igi droebiT zRudavs. SezRudvis mizezi SeiZleba iyos
daxmarebis mizanTan dakavSirebuli saqmianobis mimdinareoba, drois
monakveTTan dakavSirebuli piroba an grantis xelSekrulebis sxva
romelime piroba. kerZod, donoris SezRudva SeiZleba moiTxovdes:
• resursebis gamoyenebas Semdgom periodSi an miTiTebuli
TariRis Semdeg, anu iyos droiT SezRuduli;

49 
 
                                                   
 
 
 
 
• an gamoyenebuli iyos miTiTebuli miznisaTvis, anu iyos
mizniT SezRuduli;
• an orive erTad.
magaliTad, fulis an sxva aqtivis saCuqrad miReba dabandebis
iseTi pirobiT, rom uzrunvelyos Semosavali miTiTebuli vadisaTvis da
Semosavali gamoyenebul iqnes miTiTebuli miznisaTvis, warmoadgens
droiT da mizniT SezRudul fonds.
droebiT SezRuduli fondis angariSs exsneba Semdegi angariSebi:
5210 fuladi fondi;
5220 grZelvadiani aqtivebis fondi;
5230 moklevadiani aqtivebis fondi;
5240 proeqtebis mxardaWeris fondi.
sinTezuri angariSi 5300 `mudmivad SezRuduli fondi“ gamoiyeneba
donorisagan miRebuli im daxmarebis aRsaricxavad, romlis gamoyeneba
donorisagan mudmivad SezRudulia. am angariSze aRiricxeba is fondi,
romlis mudmivad SenarCuneba organizaciisaTvis savaldebuloa da misi
Semcireba SesaZlebelia mxolod donoris mier daSvebul konkretul
SemTxvevaSi. am fondiT uzrunvelyofili aqtividan miRebuli
Semosavalic SeiZleba iyos SezRuduli an SeuzRudavi. Tu Semosavlis
gamoyenebac mudmivad SezRudulia, maSin miRebuli Semosavali mudmivad
SezRuduli fondis zrdas ganapirobebs. am sinTezuri angariSisaTvis
ixsneba Semdegi angariSebi:
5310 fuladi fondi;
5320 grZelvadiani aqtivebis fondi.

4.2. saxelmwifo grantebis aRricxva

rogorc ukve aRvniSneT, saxelmwifo granti Tavdapirvelad


organizaciis fondis saxiT unda aRiardes, fondis SezRudulobis
xarisxis gaTvaliswinebiT. saxelmwifo granti Semosavlis saxiT unda
aRiardes grantiT dasafaravi xarjebis proporciulad _ xarjebis
gawevisas, ise, rom uzrunvelyofil iqnes Semosavlebisa da am xarjebis
Sesabamisoba.

50 
 
                                                   
 
 
 
 
saxelmwifo grantebis organizaciis Semosavlebis saxiT aRiareba
maTi miRebisTanave ar aris mizanSewonili. es mxolod maSin aris
dasaSvebi, rodesac grantiT dasafaravi xarjebi ukve gaweulia da sxva
saangariSgebo periodebze gadanawilebis safuZveli ar arsebobs.
danarCen SemTxvevebSi ki grantebis Semosavlad aRiareba daricxvis
meTods efuZneba.

magaliTi:
20X1 wlis 1 ianvars organizacias `socialuri programis“
xelSekrulebis Tanaxmad, gamoeyo granti 50,000 laris odenobiT.
xelSekrulebiT am programis ganxorcielebis vada ganisazRvra 2 wliT.
programis ganxorcielebaze 20X1 wlis ganmavlobaSi gaweul iqna
xarjebi: koordinatoris xelfasis xarji 3,000 lari, buRaltris
xelfasi 7,000 lari, komunikaciis xarjebi 1,200 lari, wylisa da
kanalizaciis xarjebi 500 lari, ofisis ijaris qira 6,500 lari, dacvis
momsaxurebis xarjebi 2,500 lari, koordinatoris mivlinebis xarji
4,300lari.

20X1 wlis aRniSnuli operaciebi Semdegi buRaltruli muxlebiT


aisaxeba:

sameurneo operaciebis registraciis Jurnali

TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti


operaciis Sinaarsi #
01.01.20X1 moTxovnebi donorebis mimarT 1410 50,000
fuladi fondi 5210 50,000
grantis gamoyofa
01.01.20X1 erovnuli valuta bankSi 1210 50,000
moTxovnebi donorebis mimarT 1410 50,000
fulis miReba
31.12.20X1 xelfasisxarji (programis 7110 3,000
koordinatoris)
xelfasis xarji(buRaltris ) 7210 7,000
gadasaxdeli xelfasi 3120 10,000
31.12.20X1 xelfasis daricxva
komunikaciis xarji 7230 1,200
komunalurixarji(sxva saerTo 7290 500
xarjebi)
dacvis xarji (sxva saerTo 7290 2,500

51 
 
                                                   
 
 
 
 
31.12. xarjebi)
20X1 sxva moklevadiani valdebulebebi 3190 4,200
sxva saerTo xarjebis aRiareba
31.12. ijaris xarji 7220 6,500
20X1 gadasaxdeli ijara 3130 6,500
ijaris xarjis aRiareba
31.12.20X1 sxva saerTo xarjebi (mivlinebis 7290 4,300
xarji)
moTxovna organizaciis 1410 4,300
personalis mimarT
mivlinebis xarjebis aRiareba
31.12.20X1 fuladi fondi 5210 25,000
aTvisebuli grantebi 6130 25,000
grantis Semosavlad aRiareba 20X1 wels

programiT gaTvaliswinebuli danarCeni samuSaoebi 20X2wels


analogiuri buRaltruli muxlebiT aisaxeba.
Semosavlad aRiarebuli grantebi aisaxeba saqmianobis Sedegebis
angariSgebaSi Semosavlebis SemadgenlobaSi an calke muxlis saxiT,
saxelwodebiT `grantis saxiT miRebuli Semosavlebi“.

magaliTi:
20X1 wlis noemberSi organizaciam, romelic awyobs gamofenebs
saqarTveloSi da mis farglebs gareT, gaswia xarjebi q. praRaSi,
scenografiis saerTaSoriso forumze - `praRis kvadrienaleze,“ qarTvel
studentTa namuSevrebis gamofenisaTvis pavilionis mosamzadeblad 30,000
laris odenobiT. organizacias ukve gaweuli xarjebisaTvis 20X1 wlis 10
dekembers gamoeyo grantiG kulturis saministrodan. 30,000laris
odenobiT. gamofenis momzadebaze gaweul iqna Semdegi saxis xarjebi:
mosamzadebel etapze SesarCevi turis CatarebisaTvis honoraris
saxiT gadasaxdeli Tanxebi _ 2,000lari, q praRaSi specialistebis
mivlinebis xarjebi _ 20,800lari, saitis Seqmnis xarji _ 500lari,
pavilionis da konstruqciebis Seqmnis xarjebi _ 5,000lari,
gamofenisaTvis eqsponatebis momzadebis xarjebi 1,500lari, eqsponatebis
transportirebis xarjebi 200 lari. es operaciebi buRaltruli
muxlebiT Semdegnairad aisaxeba:

52 
 
                                                   
 
 
 
 

TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti


operaciis Sinaarsi #
10.12.20X2 xelfasis xarji 7110 2,000
gadasaxdeli xelfasi 3120 2,000
xelfasis daricxva
10.12.20X2 komunikaciis xarji 7230 500
sxva moklevadiani 3190 500
valdebulebebi
saitis Seqmnis xarjis aRiareba
sxva saoperacio xarjebi 7190 6,700
10.12.20X2 sxva moklevadiani 3190 6,700
valdebulebebi
pavilionis Seqmnis, eqsponatebis momzadebisa da
transportirebis xajebis daricxva
10.12.20X2 sxva saerTo xarjebi 7290 20,800
moTxovna organizaciis 1410 20,800
personalis mimarT
mivlinebis xarjebis aRiareba
10.12.20X2 erovnuli valuta bankSi 1210 30,000
aTvisebuli grantebi 6130 30,000
grantis gamoyofa

saangariSgebo periodis bolos, Semosavlad aRiarebuli


grantebisa da sxva Semosavlebis jams upirispirdeba aRiarebuli
xarjebi da ganisazRvreba finansuri Sedegi.

 xSir SemTxvevaSi, Zneli ar aris im periodebis dadgena, rodesac


unda moxdes saxelmwifo grantTan dakavSirebuli danaxarjebis an xar-
jebis aRiareba, radgan granti yovelTvis gulisxmobs garkveul specifi-
kur danaxarjebs.

amortizebad aqtivebTan dakavSirebuli grantis aRiareba


Semosavlebis saxiT am aqtivebze amortizaciis daricxvis proporciulad
unda moxdes im saangariSgebo periodebSi, rodesac xdeba grantis saxiT
miRebuli an grantiT SeZenili amortizebadi aqtivebis gamoyeneba.

magaliTi:

organizaciam 20X2 wlis 10 ianvars SeiZina 20 000 laris


Rirebulebis kompiuteruli teqnika. maTi sasargeblo momsaxurebis vada

53 
 
                                                   
 
 
 
 
ganisazRvra 5 wliT. organizacias gamoeyo granti kompiuteruli
teqnikis Rirebulebis mTel Tanxaze. aRniSnuli operacia Semdegi
buRaltruli muxlebiT aisaxeba:

TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti


operaciis Sinaarsi #
10.01.20X2 ofisis aRWurviloba 2120 20,000
erovnuli valuta rezident bankSi 1210 20,000
kompiuteruli teqnikis SeZena
10.01.20X2 moTxovnebi donorebis mimarT 1410 20,000
grZelvadiani aqtivebis fondi 5220 20,000
gamoyofil grantze moTxovnis aRiareba
31.12.20X2 cveTisa da amortizaciis xarji 7130 4,000
ofisis aRWurvilobis cveTa 2220 4,000
saangariSgebo periodSi cveTis daricxva
31.12.20X2 grZelvadiani aqtivebis fondi 5220 4,000
aTvisebuli grantebi 6130 4,000
xarjebis asaxvis proporciulad grantis Semosavlad aRiareba

araamortizebad aqtivebTan dakavSirebuli grantebi SeiZleba


garkveuli valdebulebebis Sesrulebas gulisxmobdes. aseTi grantebi
Semosavlad im periodebSi aRiardeba, rodesac gaiweva danaxarjebi am
valdebulebaTa Sesasruleblad. magaliTad, miwis nakveTis saxiT
miRebuli granti SeiZleba Seicavdes am nakveTze garkveuli Senoba-
nagebobebis mSeneblobis pirobas. granti Semosavlad unda aRiardes am
Senoba-nagebobebis momsaxurebis mTeli vadis ganmavlobaSi.

saxelmwifo granti, romelic miiReba gaweuli xarjebisa da za-


ralis kompensaciis saxiT, an sawarmos gadaudebeli finansuri daxmare-
bis mizniT da ar eqneba Sesabamisi samomavlo danaxarjebi, unda aRiar-
des im periodis finansuri Sedegebis angariSgebaSi, rodesac igi miiReba.

saxelmwifo granti organizaciam SesaZloa miiRos wina saangariS-


gebo periodSi gaweuli xarjebis kompensaciis saxiT. amgvari granti aRi-
ardeba `sxva saoperacio Semosavlis“ saxiT im saangariSgebo periodSi,
rodesac igi daeqvemdebareba miRebas, saTanado ganmartebiTi SeniSvnis
darTviT, raTa mkafiod gamoCndes grantis Sedegi.

54 
 
                                                   
 
 
 
 
4.3. saxelmwifo grantebis dabrunebis aRricxva

saxelmwifo granti SeiZleba daubrundes donors srulad an


nawilobriv, grantiT gaTvaliswinebuli pirobebis Seusruleblobisas.

saxelmwifo grantis nawilobriv an mTlianad dabrunebisas,


dabrunebuli Tanxa unda gamoiqviTos grantis darCenili Tanxidan.
saxelmwifo grantebi, romlis dabrunebaze warmoiqmneba moTxovna,
ganixileba, rogorc saaRricxvo Sefasebebis gadasinjva.

Tu adgili aqvs SemosavlebTan dakavSirebuli grantebis


dabrunebas, upirveles yovlisa, igi unda daupirispirdes am grantidan
warmoSobil fonds. Tu dasabrunebeli Tanxa aseTi fondis Tanxaze
metia, an, Tu ar arsebobs aseTi fondi, grantis dasabrunebeli Tanxa
dauyonebliv xarjad unda aRiardes.

Tu adgili aqvs aqtivebTan dakavSirebuli grantis Tanxis


dabrunebas, igi aisaxeba Sesabamisi fondis naSTis SemcirebiT,
dabrunebuli Tanxis odenobiT. dagrovili cveTis Tanxa, romelic
aRiarebuli iqneboda dabrunebamde, grantis ararsebobis pirobebSi,
dauyonebliv unda aRiardes xarjis saxiT.

magaliTi:
organizaciam miiRo granti 2- wliani programisaTvis, `samoqalaqo
sazogadoebis integracia“, 20,000 lari. pirvel wels gaTvaliswinebulia
10,000 laris aTviseba.
pirveli wlis buRaltruli muxlebi iqneba Semdegi:
sameurneo operaciebis registraciis Jurnali
# angariSebis dasaxeleba da operaciis angariSis krediti
Sinaarsi # debeti
1. erovnuli valuta rezident bankSi 1210 20,000
fuladi fondi 5210 20,000
grantis gamoyofa
2. fuladi fondi 5210 10,000
aTvisebuli grantebi 6130 10,000
grantis nawilis aTviseba

55 
 
                                                   
 
 
 
 
auditis Catarebisas gamovlinda, rom grantis zogierTi piroba ar
iyo daculi da saWiro gaxda 15 000 laris dabruneba. grantis
dabrunebis Sedegad 5 000 lari aRiarda xarjad.
sameurneo operaciebis registraciis Jurnali

# angariSebis dasaxeleba da operaciis angariSis krediti


Sinaarsi # debeti
fuladi fondi 5210 10,000
sxva arasaoperacio xarjebi 7390 5,000
erovnuli valuta rezident bankSi 1210 15,000
grantis dabruneba da nameti Tanxis xarjad aRiareba

magaliTi:
organizaciam 20X1 wlis 1 ianvars saxelmwifo grantiT miiRo 15,000
lari, romliTac SeiZina kompiuteruli teqnika 5 wlis saeqspluatacio
vadiT. 20X1 wlis 31 dekembers saxelmwifos mier dasabuTebul iqna
grantis fulis saxiT dabrunebis aucilebloba. am droisaTvis
dagrovili cveTa 3,000 lars Seadgens. aRiarebuli Semosavalic
amdenivea. operaciebi buRaltruli muxlebiT ase aisaxeba:
sameurneo operaciebis registraciis Jurnali
TariRi angariSebis dasaxeleba da angari- debeti krediti
operaciis Sinaarsi Sis #
01.01.20X2 erovnuli valuta rezident bankSi 1210 15,000

fuladi fondi 5210 15,000


grantis gamoyofa
01.01.20X2 ofisis aRWurviloba 2120 15,000
erovnuli valuta rezident bankSi 1210 15,000
kompiuteruli teqnikis SeZena
31.12.20X2 cveTisa da amortizaciis xarji 7130 3,000
ofisis aRWurvilobis cveTa 2220 3,000
saangariSgebo periodSi cveTis daricxva
fuladi fondi 5210 3,000
aTvisebuli grantebi 6130 3,000
31.12. grantis nawilis aTviseba
20X2 fuladi fondi 5210 12,000
erovnuli valuta rezident bankSi 1210 12,000
31.12.20X2 grantis dabruneba
31.12.20X2 arasaoperacio zarali 7230 3,000
erovnuli valuta rezident bankSi 1210 3,000
dagrovili cveTis aRiareba saangariSgebo periodis
arasaoperacio zaralad
56 
 
                                                   
 
 
 
 
igive magaliTi kompiuteruli teqnikis dabrunebis SemTxvevaSi,
miiRebs aseT saxes:

sameurneo operaciebis registraciis Jurnali

TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti


operaciis Sinaarsi #
31.12.20X2 fuladi fondi 5210
12,000
sxva moklevadiani valdebuleba 3190 12,000
(grantis dabrunebidan)
aTvisebuli grantis toli TaxiT grantis dabrunebis
valdebulebis aRiareba
arasaoperacio zarali 2220 3,000
31.12.20X2 sxva moklevadiani valdebuleba 3190 3,000
(grantis dabrunebidan)
dagrovili cveTis TanxiT grantis dabrunebis valdebulebis
aRiareba
sxva moklevadiani valdebuleba 3190 3,000
31.12.20X2 (grantis dabrunebidan)
ofisis aRWurviloba 2120 3,000
grantis dabruneba kompiuteruli teqnikis saxiT

ofisis aRWurvilobis cveTa 2220 3,000


31.12.20X2 sxva moklevadiani valdebuleba (grantis 3190 12,000
dabrunebidan)
ofisis aRWurviloba 2120 15,000
dagrovili cveTis TanxiT grantis dabrunebis valdebulebis
aRiareba

arasamewarmeo iuridiuli pirebis finansur angariSgebas Tan


unda daerTos ganmartebebi grantebTan mimarTebaSi organizaciis
saaRricxvo politikis, finansur angariSgebaSi asaxuli grantebis
odenobisa da xasiaTis, grantebis gamoyofasa da aTvisebasTan
dakavSirebiT gauTvaliswinebeli movlenebisa da Seusrulebeli
pirobebis Sesaxeb. 

57 
 
                                                   
 
 
 
 
Tavi V. ucxouri valutiT warmoebuli operaciebis aRricxva

5.1. ucxouri valutiT warmoebuli operaciebi

organizaciis mier gamoyenebuli valuta ganxilulia samuSao da


warsadgeni valutebis saxiT.
samuSao valuta aris im ekonomikuri garemos valuta, sadac
organizacia funqcionirebs, xolo finansuri angariSgebis warsadgenad
gamoyenebuli valuta, aris warsadgeni valuta. yvela sxva valuta,
romelic ar warmoadgens samuSao valutas, aris ucxouri.
organizacias Tavisi saqmianobis ganxorcielebisas saerTaSoriso
organizaciebTan urTierTobis Sedegad, SeiZleba hqondes ucxouri
valutiT warmoebuli operaciebi. aseTi operaciebia magaliTad,
saerTaSoriso organizaciebSi gadasaxdel sawevroebze warmoqmnili
valdebulebebi da maTi dafarvis operaciebi, ucxour valutaSi
miRebuli grantebi da maT gamoyenebasTan dakavSirebuli operaciebi.
organizaciis mier finansuri angariSgebis Sesadgenad
gamoyenebuli valutisa da ucxouri valutis kursis cvlilebebiT gamow-
veuli Sedegebis aRricxvasa da angariSgebaSi asaxva unda moxdes
`arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli pirebis buRaltruli
aRricxvis droebiTi standartis moTxovnaTa Sesabamisad.
yvela operacia, romelic Sefasebulia ucxour savaluto
erTeulSi an moiTxovs angariSsworebas ucxouri valutiT, aris
ucxouri valutiT warmoebuli operacia, romelsac maSin aqvs adgili,
Tu organizaciis mier:
• xdeba ucxouri valutiT Sefasebuli saqonlisa da
momsaxurebis SeZena an gayidva;
• xdeba ucxouri valutiT sesxebis aReba an gacema;
• xdeba ucxouri valutiT aqtivebis SeZena an gayidva da
valdebulebaTa warmoqmna da dafarva.
ucxouri valutiT warmoebuli operaciebis Sefaseba xdeba
savaluto kursis Sesabamisad.

58 
 
                                                   
 
 
 
 
ucxouri valutiT warmoebuli operaciebis swori aRricxvisaTvis
saWiroa:
• ucxouri valutiT asaxuli Tanxis Sefaseba samuSao
valutaSi (larSi) operaciis TariRisaTvis arsebuli savaluto kursiT;
• savaluto kursis dadgena gadaangariSebis mizniT;
• valutis kursis cvlilebebis Sedegebis aRiareba-asaxva.
valutis kursi, anu gasacvleli savaluto kursi aris ori
valutis erTmaneTze gacvlis procesSi dadgenili Tanafardoba. valutis
kursis dadgenas kotireba ewodeba.
ucxouri valutiT operaciebis warmoebisas organizaciam unda
gaxsnas savaluto angariSi nebismier bankSi, romelsac aqvs erovnuli
bankis licenzia savaluto operaciebis warmoebaze. aseTi uflebamosili
bankebi angariSebs xsnian ucxouri valutis saxeebis mixedviT, anu
ewevian mravalvalutian momsaxurebas.
savaluto angariSis gaxsnis mizniT, uflebamosil bankebSi
organizaciis mier saTanado dokumentaciis wardgenis Semdeg, formdeba
xelSekruleba, romelSic fiqsirdeba organizaciisa da bankis ufleba-
movaleobebi, bankis mier gasawevi momsaxurebis saxeebi da tarifebi da
sxv. naRdi savaluto operaciebis gansaxorcieleblad organizacia
bankisgan saCeko wignaks iZens.

5.2. ucxouri valutiT warmoebuli operaciebis buRaltruli


aRricxva

ucxouri valutiT warmoebuli operaciebis aRsaricxavad


`arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli pirebis buRaltruli
aRricxvis angariSTa gegmis” Tanaxmad, gamoiyeneba angariSi _ 1220
`ucxouri valuta bankSi“. am angariSze operaciebis asaxva xdeba `bankis
amonaweriT savaluto angariSidan“.
radganac organizacia ucxouri valutiT SeiZleba awarmoebdes
sxvadasxva ucxour operaciebs mizanSewonilia angariSs_ 1220 `ucxouri
valuta bankSi“, gaexsnas meore donis angariSebi, kerZod:

59 
 
                                                   
 
 
 
 
1220/1 _aSS dolari
1220/2 _funti sterlingi
1220/3_ evro da a.S.
naRdi fulis saxiT arsebuli ucxouri valutis aRsaricxavad
gamoiyeneba angariSi 1120 `ucxouri valuta salaroSi“, romelsac, aseve
SeiZleba gaexsnas angariSebi:
1120/1 _aSS dolari
1120/2 _funti sterlingi
1120/3_ evro da a.S.
ucxouri valuta aRiricxeba ori SefasebiT: ucxour valutaSi _
nominaliT da erovnul valutaSi _ gasacvleli kursiT. organizaciam
valutis konvertaciisaTvis SeiZleba ucxouri valutis zemoaRniSnul
angariSs gauxsnas angariSi 1220/9 _ konvertacia. amave dros, valutis
saxeebis mixedviT SeiZleba qveangariSebis gaxsna.
angariSze _ 1220 `ucxouri valuta bankSi“, ucxouri valutiT
warmoebuli operaciebis sailustraciod ganvixiloT

magaliTi:
20X2 wlis ianvarSi organizaciam ganaxorciela Semdegi operaciebi
ucxouri valutiT:
1. 10 ianvars gamotanilia fuladi CekiT mivlinebis xarjebisaTvis
naRdi ucxouri valuta $3,000, kursiT $1=1,65 lari;
2. 25 ianvars gadaricxulia importirebuli bavSvTa kvebis
produqtebis Rirebuleba $5,000, kursiT $1=1,66 lari;
3. 25 ianvars angariSidan Camowerilia ucxouri valutis gadaricxvis
sakomisio $25, kursiT $1=1,66 lari;
4. 30 ianvars angariSze daido mivlinebuli piris mier gamouyenebeli
Tanxa $400, kursiT $1=1,67 lari;

60 
 
                                                   
 
 
 
 

sameurneo operaciebis registraciis Jurnali

TariRi angariSebis dasaxeleba angariSis debeti krediti


da operaciis Sinaarsi #
10.01.20X2 ucxouri valuta salaroSi 1120 4,950
ucxouri valuta bankSi 1220 4,950
gamotanilia ucxouri valuta sabanko angariSidan
25.01.20X2 mowodebidan da momsaxurebidan 3110 8,300
warmoqmnili valdebulebebi
ucxouri valuta bankSi 1220 8,300
momwodeblisaTvis ucxouri valutis gadaricxva
25.01.20X2 sxva saerTo xarjebi (bankis 7290 41.5
momsaxurebis xarjebi)
ucxouri valuta bankSi 1220 41.5
bankis momsaxurebis xarjebis Camowera sabanko angariSidan
30.01.20X2 ucxouri valuta bankSi 1220 668
ucxouri valuta salaroSi 1120 668
ucxouri valutis dabruneba sabanko angariSze

5.2. ucxouri valutis kursis cvlilebebiT gamowveuli Sedege-


bis aRricxva

ucxouri valutiT warmoebuli operaciebis Sefaseba xdeba


savaluto kursiT. arsebobs valutis oficialuri da Tavisufali
kursebi.
valutis oficialur kurss gansazRvravs samTavrobo savaluto
organo_saqarTvelos erovnuli banki, xolo Tavisufali kursi
ganisazRvreba savaluto bazarze.
ucxouri valutiT warmoebuli operaciebi Tavdapirvelad unda
aisaxos saangariSgebo valutiT (lariT), operaciis Sesrulebis
TariRisaTvis arsebuli gasacvleli savaluto kursiT. operaciis
Sesrulebis dRes dafiqsirebuli gasacvleli savaluto kursi aris
saqarTvelos erovnuli bankis mier dadgenili kursi.
ucxouri valutiT warmoebuli operaciebis aRricxvisas
organizaciis mier saWiroa gaTvaliswinebul iqnes, rom fuladi
sabalanso muxlebi, rogorebicaa fuli da misaRebi aqtivebi an
gasanaRdebeli valdebulebebi, romelebic miRebuli, an gadaxdili iqneba

61 
 
                                                   
 
 
 
 
fiqsirebuli odenobis fulis erTeuliT, unda Sefasdes saboloo
savaluto kursiT. rac Seexeba arafulad (aramonetarul) sabalanso
muxlebs, romlebic asaxulia ucxouri valutiT, finansur angariSgebaSi
unda aisaxos operaciis Sesrulebis TariRisaTvis arsebuli savaluto
kursiT.
Tu fuladi sabalanso muxlebis ganaRdebisas an organizaciis mier
erTi saangariSgebo TariRisaTvis fuladi muxlebis saboloo savaluto
kursis mixedviT finansur angariSgebaSi asaxvisas, es kursi gansxvavdeba
Tavdapirveli asaxvis kursisagan, an wina saangariSgebo periodSi,
finansuri angariSgebis warsadgenad gamoyenebuli savaluto kursisagan,
maSin warmoqmnili sakurso sxvaobebi unda aRiardes Sesabamisi
saangariSgebo periodis Semosavlebis, an xarjebis saxiT.
Tu operaciis Sesrulebis TariRisa da ucxouri valutiT
Sefasebuli nebismieri fuladi sabalanso muxlebis ganaRdebis
TariRisaTvis dafiqsirebuli gasacvleli savaluto kursebi
erTmaneTisagan gansxvavebulia, maSin warmoiqmneba sakurso sxvaoba. Tu
ucxouri valutiT warmoebuli operacia da amis Sedegad warmoqmnili
moTxovnis an valdebulebis dafarva xdeba erT saangariSgebo periodSi,
maSin sakurso sxvaoba aRiardeba am periodis Semosavlad, an xarjad. Tu
operaciasTan dakavSirebuli angarisworeba xdeba Semdgom saangariSgebo
periodSi, sakurso sxvaoba aRiardeba yovel momdevno Sualedur
saangariSgebo periodSi angariSsworebis periodamde.
magaliTi:
organizaciam, romelic sabavSvo saxlebs kvebis produqtebsa da
tansacmels awvdis usasyidlod, am mizniT ucxoeli momwodeblisgan 2
TveSi ganaRdebis pirobiT 20X2 wlis 17 dekembers SeiZina $ 2,500
Rirebulebis bavSvTa kvebis produqtebi. valutis gasacvleli kursi
Seadgenda:
20X2 wlis 17 dekembers $1=1,65 lars;
20X2 wlis 31 dekembers $1=1,64 lars.
20X3 wlis 16 Tebervals $1=1,67 lars.
es operacia buRaltruli muxlebiT aisaxeba ase:

62 
 
                                                   
 
 
 
 

sameurneo operaciebis registraciis Jurnali

TariRi angariSebis dasaxeleba angariSis debeti krediti


da operaciis Sinaarsi #
17.12.20X2 materialuri faseuloba 1610 4,125
mowodebidan da momsaxurebidan 3110 4,125
warmoqmnili valdebulebebi
bavSvTa kvebis produqtebis SeZena
31.12.20X2 mowodebidan da momsaxurebidan 3110 25
warmoqmnili valdebulebebi
Semosavali kursTa Soris 6240 25
sxvaobidan
valdebulebis gadaangariSebis Sedegad warmoqmnili kursTa
Soris sxvaobidan miRebuli Semosavlis aRiareba
16.02.20X2 mowodebidan da momsaxurebidan 3110 4,100
warmoqmnili valdebulebebi
xarjebi kursTa Soris 7340 75
sxvaobidan
ucxouri valuta bankSi 1220 4,175
amrigad, 20X2 wlis 31 dekembers valdebulebis gadaangariSebiT
warmoqmnili kursTa Soris sxvaoba 20X2 wlis Semosavlad aRiarda,
xolo valdebulebis dafarvisas warmoqmnili kursTa Soris sxvaoba_
20X3 wlis xarjad.
ucxouri valutiT operaciebis ganxorcielebisas organizacias
uxdeba valutis SeZena da, Sesabamisad, angariSsworebis ganxorcieleba
ucxour valutaSi an piriqiT, angariSze arsebuli ucxouri valutis
larebad Secvla. am operaciebs valutis konvertacias uwodeben.
ucxouri valutis konvertaciis operaciebi xorcieldeba
Tavisufali savaluto kursiT, rac xSirad ar emTxveva oficialur
savaluto kurss. aseTi gansxvaveba warmoqmnis dadebiT an uaryofiT
sakurso sxvaobas, rac Sesabamisad, Semosavlad an xarjad aRiardeba.
ucxouri valutis erovnul valutaSi konvertaciisas keTdeba
buRaltruli Canawerebi:
1. debeti _ 1220/9 ucxouri valuta bankSi/konvertacia (oficialuri
kursiT)
krediti _ 1220 ucxouri valuta bankSi (oficialuri kursiT)
2. debeti _ 1210 erovnuli valuta bankSi (Tavisufali kursiT)

63 
 
                                                   
 
 
 
 
krediti _ 1220/9 ucxouri valuta bankSi/konvertacia (Tavisufali
kursiT)
konvertaciiT miRebuli finansuri Sedegi ganisazRvreba angariSze
_ 1220/9 `ucxouri valuta bankSi/konvertacia“, rogorc sxvaoba erTi da
igive nominalis Tavisufali da oficialuri kursebiT gaangariSebul
Tanxebs Soris. aseTi finansuri Sedegis aRsaricxavad SeiZleba gamoiyos
angariSebi:
6240 _ Semosavali kursTa Soris sxvaobidan
7340 _ xarjebi kursTa Soris sxvaobidan
kursTa Soris sxvaobidan miRebuli Semosavali aisaxeba
buRaltruli muxliT:
3. debeti _ 1220/9 ucxouri valuta bankSi/konvertacia
krediti _ 6240 Semosavali kursTa Soris sxvaobidan
kursTa Soris sxvaobidan warmoqmnili xarjebi ki aisaxeba
buRaltruli muxliT:
debeti _ 7340 xarjebi kursTa Soris sxvaobidan
krediti _ 1220/9 ucxouri valuta bankSi/konvertacia
erovnuli valutis ucxour valutaSi konvertaciisas bankis
angariSsworebis angariSidan Tanxa Camoiwereba Tavisufali
kursiT,Semdegi buRaltruli muxliT:
1. debeti _ 1220/9 ucxouri valuta bankSi/konvertacia (Tavisufali
kursiT)
krediti _ 1210 erovnuli valuta bankSi (Tavisufali kursiT).
2.debeti _ 1220/1 ucxouri valuta bankSi/ aSS dolari (oficialuri
kursiT)
krediti _ 1220/9 ucxouri valuta bankSi/konvertacia (oficialuri
kursiT)
konvertaciiT miRebuli finansuri Sedegi ki ganisazRvreba
angariSze _ 1220/9 `ucxouri valuta bankSi/konvertacia“, zemoT
ganxiluli wesiT.

64 
 
                                                   
 
 
 
 
magaliTi:
• 20X2 wlis 1 ianvars organizacias `socialuri programis“
xelSekrulebis Tanaxmad, gamoeyo granti $120,000 odenobiT.
xelSekrulebiT ganisazRvra am programis ganxorcielebis vada 2 wliT.
• 20X2 wlis 3 ianvars programis koordinatori mivlinebul
iqna amerikis SeerTebul StatebSi 20 dRiT. samivlinebo miznebisaTvis
masze gacemulma Tanxam Seadgina $12,000.
• programis ganxorcielebaze 20X2 wlis ganmavlobaSi
yovelTviurad gaTvaliswinebul iqna xarjebi: koordinatoris xelfasis
xarji 4,000 lari, buRaltris xelfasi 1,500 lari, ori specialistis
xelfasi 2,400(2*1 200) lari, komunikaciis xarjebi 1,200 lari, wylisa da
kanalizaciis xarjebi 500 lari, ofisis ijaris qira 2,000 lari, dacvis
momsaxurebis xarjebi 2 500 lari,
• mivlinebidan dabrunebulma koordinatorma warmoadgina
saavanso angariSi da dokumentacia, romlis Tanaxmadac, gaweulma
xarjebma Seadgina: mgzavrobis Rirebuleba _$2,000, sastumros xarjebi _
$3,600 (20*180), dRiuri xarji _$1,200 (20*60). amave dros, man warmoadgina
dokumentacia $5,000 kompiuteruli teqnikis SeZenis Sesaxeb,
• ianvris Tvis xelfasis, ijaris, komunikaciis, komunaluri da
dacvis xarjebis aRiareba(daricxva) moxda 23 ianvars, gadaxda_ 27
ianvars.
• organizaciam 20X2 wlis 27ianvars moaxdina $ 20,000
konvertacia larad. am TariRisaTvis Tavisufali kursi Seadgenda
$1=1,645 lars;
valutis oficialuri kursi Seadgenda: 20X2 wlis 1 ianvars $1=1,67
lars,
20X2 wlis 3 ianvars $1=1,65 lars
20X2 wlis 23 ianvars $1=1,64 lars

20X2 wlis 27 ianvars $1=1,63 lars


organizaciis ianvris Tvis operaciebi buRaltruli muxlebiT
aisaxeba ase:

65 
 
                                                   
 
 
 
 
sameurneo operaciebis registraciis Jurnali

TariRi angariSebis dasaxeleba da angari- debeti krediti


operaciis Sinaarsi Sis #
01.01.20X2 moTxovnebi donorebis mimarT 1410 200,400
fuladi fondi 5210 200,400
grantis gamoyofa(120,000 aSS dolaris ekvivalenti)
01.01.20X2 ucxouri valuta bankSi 1220/1 200,400
moTxovnebi donorebis mimarT 1410 200,400
fulis miReba (120,000 aSS dolaris ekvivalenti)
03.01.20X2 ucxouri valuta salaroSi /aSS 1120 19,800
dolari
ucxouri valuta bankSi/ aSS 1220/1 19,800
dolari
ucxouri valutis gamotana sabanko angariSidan ($1=1,65 lars)
03.01.20X2 moTxovnebi organizaciis 1410 19,800
personalis mimarT
ucxouri valuta salaroSi /aSS 1120 19,800
dolari
organizaciis koordinatorze samivlinebo Tanxis gacema
23.01.20X2 xelfasis xarji (programis 7110 6,400
koordinatoris da specialis
tebis)
xelfasis xarji (buRaltris) 7210 1,500
gadasaxdeli xelfasi 3120 7,900
xelfasis daricxva
23.01.20X2 komunikaciis xarji 7230 1,200
komunaluri xarji (sxva saerTo 7290 500
xarjebi)
dacvis xarji (sxva saerTo 7290 2,500
xarjebi)
sxva moklevadiani valdebule bebi 3190 4,200
sxva saerTo xarjebis aRiareba
23.01.20X2 ijaris xarji 7220 2,000
gadasaxdeli ijara 3130 2,000
ijaris xarjis aRiareba
23.01.20X2 sxva saerTo xarjebi (mivlinebis 7290 11,152
xarji) ($6 800*1,64)
ofisis aRWurviloba ($5 000 *1,64) 2120 8,200
xarjebi kursTa Soris sxvaobidan 7240 448
moTxovna organizaciis personalis 1410 19,800
mimarT
mivlinebis xarjebis aRiareba
27.01.20X2 ucxouri valuta bankSi 1220/9 32,600
/konvertacia
ucxouri valuta bankSi/aSS 1220/1 32,600
dolari
66 
 
                                                   
 
 
 
 
ucxouri valutis angariSidan Tanxis Camowera (oficialuri
kursiT)
erovnuli valuta bankSi 1210 32,900
ucxouri valuta bankSi 1220/9 32,900
/konvertacia
konvertirebuli valutis Caricxva erovnuli valutis
angariSze (Tavisufali kursiT )
27.01.20X2 xarjebi kursTa Soris sxvaobidan 7240 300
ucxouri valuta bankSi 1220/9 300
/konvertacia
kursTa Soris sxvaobiT xarjebis warmoqmna
27.01.20X2 gadasaxdeli xelfasi 3120 7,900
erovnuli valuta bankSi 1210 7,900
TanamSromelTaTvis xelfasis gadaricxva
27.12.20X2 sxva moklevadiani valdebule bebi 3190 4,200
erovnuli valuta bankSi 1210 4,200
komunikaciis, komunaluri da dacvis xarjebis davalianebis
dafarva
27.12.20X2 gadasaxdeli ijara 3130 2,000
erovnuli valuta bankSi 1210 2,000
saijaro valdebulebis gadaxda

67 
 
                                                   
 
 
 
 
Tavi VI. sesxis sargeblobasTan dakavSirebuli danaxarjebis
aRricxva

6.1. erovnuli valutiT aRebuli sesxebisa da sesxebis


sargeblobasTan dakavSirebuli danaxarjebis aRricxva

sesxi qonebis fuladi an naturaluri formiT gadacemis Sedegad


Camoyalibebuli ekonomikuri urTierTobebis sistemaa, fuladi saxsrebis
ukan dabrunebis, an qonebis Rirebulebis anazRaurebis pirobiT. es
sistema iTvaliswinebs msesxeblis mier aqtivis sargeblobisaTvis
garkveuli danaxarjebis gawevas, romlebic sesxis sargeblobasTan
dakavSirebuli danaxarjebis saxeliT aris cnobili.
arasamewarmeo(arakomerciuli) pirebis sesxis sargeblobasTan
dakavSirebuli danaxarjebis aRiarebisa da buRaltruli aRricxvis wesi,
regulirdeba buRaltruli aRricxvis saerTaSoriso `arasamewarmeo
(arakomerciuli) iuridiuli pirebis buRaltruli aRricxvis droebiTi
standartiT, romelTa moTxovnebis Tanaxmadac, sesxis sargeblobasTan
dakavSirebuli danaxarjebi aRiardebა im periodis xarjebad, rodesac
iqna gaweuli.
sesxis sargeblobasTan dakavSirebul danaxarjebs miekuTvneba:
• bankis overdraftTan an moklevadian da grZelvadian
sesxebTan dakavSirebuli saprocento ganakveTebi;
• sesxis sargeblobasTan dakavSirebuli daTmobebisa da
danamatebis sruli amortizacia;
• sesxis aRebasTan dakavSirebuli organizaciuli xarjebi;
• finansur ijarasTan dakavSirebuli finansuri danaxarjebi;
• ucxour valutaSi aRebul sesxebTan dakavSirebuli sakurso
sxvaobis Tanxa, Tu igi ganixileba, rogorc saprocento xarjis
Sesworeba.
sesxis sargeblobasTan dakavSirebuli xarjebis aRiarebisaTvis
arsebiTi mniSvneloba ara aqvs faqtobrivi gadaxdis momentsa da sesxis
gamoyenebis efeqturobas. sesxis Asargeblobis danaxarjebi periodis

68 
 
                                                   
 
 
 
 
xarjebad aRiardeba, miuxedavad imisa, rogoria sesxiT sargeblobis vada
da am sesxis miznobrioba.
sesxebis aRebasTan dakavSirebuli organizaciuli xarjebis asaxva
xdeba buRaltruli muxliT:
debeti _ 7390 sxva arasaoperacio xarjebi
krediti _ 1210 erovnuli valuta bankSi
aRebul sesxze procentis daricxva aisaxeba buRaltruli muxliT:
debeti _ 7310 saprocento xarjebi
krediti _3410 gadasaxdeli procentebi
magaliTi:
organizaciam 20X2 wlis 1 ianvars aiRo bankis sesxi 40,000 laris
odenobiT, ori wlis vadiT, wliuri 14 % ganakveTiT. procentis gadaxda
gaTvaliswinebulia yovelTviurad. sesxis aRebisa da gaformebisTvis
gadaxdil iqna 40 lari. aRniSnuli operacia 20X2 wels aisaxeba Semdegi
buRaltruli muxlebiT:
sameurneo operaciebis registraciis Jurnali

TariRi angariSebis dasaxeleba da operaciis angar debeti kredi-


Sinaarsi iSis# ti
01.01.20X2 erovnuli valuta bankSi 1210 40,000
grZelvadiani sesxebi 4110 40,000
grZelvadiani sesxis aReba
01.01.20X2 sxva arasaoperacio xarjebi 7390 40
erovnuli valuta bankSi 1210 40
sesxebis aRebasTan dakavSirebuli organizaciuli xarjebis
gadaxda
01.01.20X2 grZelvadiani sesxebi 4110 20,000
grZelvadiani sesxebis mimdinare nawili 3220 20,000
grZelvadiani sesxebis mimdinare nawilis aRiareba
31.01.20X2 saprocento xarjebi 7310 467
gadasaxdeli procentebi 3410 467
2012 wlis ianvris saprocento Tanxis aRiareba (40,000*14%*1/12)
(da a.S. yovelTviurad)
31.12.20X2 gadasaxdeli procentebi 3410 467
erovnuli valuta bankSi 1210 467
2012wlis ianvris saprocento Tanxis gadaxda (da a.S.
yovelTviurad)
31.12.20X2 grZelvadiani sesxebis mimdinare nawili 3220 20,000
erovnuli valuta bankSi 1210 20,000
grZelvadiani sesxebis mimdinare nawilis dafarva

69 
 
                                                   
 
 
 
 

aRniSnul sesxTan dakavSirebuli 20X2 wlis buRaltruli


operaciebis asaxva zemoT aRniSnulis analogiuria, garda erTi
gamonaklisisa. aq sesxis mimdinare nawilis gamoyofa saWiro ar aris da
daifareba grZelvadiani sesxis darCenili nawili.
sesxis sargeblobasTan dakavSirebuli daTmobebisa da danamatebis
Camowera (amortizacia) xdeba Tanabarzomierad da aRiardeba im periodis
xarjebad, romelsac isini miekuTvnebian.
uprocento Tamasuqis gamoyenebis dros Tamasuqis gamcemi iRebs
ara srul Rirebulebas, aramed sxvaobas nominalur Rirebulebasa da
sabazro ganakveTiT procentis Tanxas Soris, anu Tamasuqis nominalis
mimdinare Rirebulebas. aqedan gamomdinare, uprocento Tamasuqs
diskontirebul Tamasuqsac uwodeben.
uprocento TamasuqTan dakavSirebuli operaciebis aRricxvis ori
meTodi gamoiyeneba:
• mTliani Tanxis, anu sruli RirebulebiT aRricxvis meTodi.
• wminda Tanxis, anu nominaluri RirebulebiT aRricxvis
meTodi.
magaliTi:
20X2 wlis 21 oqtombers organizaciam angariSworebis angariSze am
TariRiT Caricxul 200,000 laris sesxze gasca 224,000 laris uprocento
sasesxo Tamasuqi, 200 dRis vadiT.
danamati Tamasuqze 24,000 lari Tanabarzomierad unda Camoiweros
200 dRis ganmavlobaSi.
aRniSnuli operacia mTliani Tanxis meTodiT gamoisaxeba ase:
sameurneo operaciebis registraciis Jurnali
TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis # debeti krediti
operaciis Sinaarsi
20.10.20X2 erovnuli valuta bankSi 1210 200,000
gacemuli Tamasuqis 3231 24,000
diskonti
gacemuli moklevadiani 3230 224,000
Tamasuqebi
200,000 laris sesxze 224 000 laris moklevadiani Tamasuqis
gacema

70 
 
                                                   
 
 
 
 
30.10.20X2 saprocento xarji 7310 1,200
gasanaRdebeli Tamasuqis 3231 1,200
diskonti
gasanaRdebeli Tamasuqis diskontis amortizacia (24,000/200)*
10=,200 lars
noembris Tvis saprocento xarjad aRiardeba (24,000/200)*
30=3,600 lars da a.S.
yovelTviurad ganisazRvreba diskontis amortizebuli nawili
29 aprilis CaTvliT da Sedgeba analogiuri buRaltruli
muxli Sesabamisi TanxiT.
29.04.20X2 gacemuli moklevadiani Tama suqebi 3230 224,000
erovnuli valuta bankSi 1210 224,000
dafarulia moklevadiani saTamasuqo valdebuleba 224,000
laris

igive operaciis wminda Tanxis meTodiT asaxvisas gveqneba Semdegi


buRaltruli muxlebi:
sameurneo operaciebis registraciis Jurnali

TariRi angariSebis dasaxeleba angariSis # debeti krediti


da operaciis Sinaarsi
20.10.20X2 erovnuli valuta bankSi 1210 200,000
gacemuli moklevadiani 3230 200,000
Tama suqebi
moklevadiani Tamasuqis gacema 200,000 laris sesxze
30.10.20X2 saprocento xarji 7310 1,200
gacemuli moklevadiani 3230 1,200
Tamasuqebi
moklevadian sasesxo Tamasuqze gadasaxdeli oqtombris
saprocento Tanxis aRiareba xarjebad (24,000/200)* 10=1,200 lars
noembris Tvis saprocento xarjad aRiardeba (24,000/200)*
30=3,600 lars da a.S. yovelTviurad ganisazRvreba saprocento
xarji 29 aprilis CaTvliT da Sedgeba analogiuri
buRaltruli muxli Sesabamisi TanxiT. aseTi Canawerebis
Semdeg gacemuli moklevadiani Tamasuqebis angariSis kreditSi
Tavs moiyris saTamasuqo valdebulebis mTliani Tanxa
29.04.20X3 gacemuli moklevadiani Tamasuqebi 3230 224,000
erovnuli valuta bankSi 1210 224,000
dafarulia moklevadiani saTamasuqo valdebuleba 224,000
laris

71 
 
                                                   
 
 
 
 
6.2. ucxouri valutiT aRebuli sesxebisa da maT
sargeblobasTan dakavSirebuli danaxarjebis aRricxva

ucxouri valutiT aRebuli sesxebis aRricxvis Taviseburebebs


ganapirobebs sesxis aRebisa da dafarvis, sesxis sargeblobasTan
dakavSirebuli saprocento xarjebis aRiarebisa da dafarvis TariRebs
Soris gansxvaveba. aRniSnuli garemoeba iwvevs valutis kursTa Soris
sxvaobas.
ucxouri valutiT aRebul sesxebze sakurso sxvaoba sesxiT
sargeblobasTan dakavSirebul xarjebad aRiardeba im zomiT, ra zomiTac
sakurso sxvaoba iwvevs procentis Tanxis koreqtirebas.
magaliTi:
organizaciam 20X2 wlis 20 dekembers aiRo sesxi $20,000 odenobiT,
3 Tvis vadiT, wliuri 12 %_iani ganakveTiT. sesxis aRebis TariRisaTvis
organizacias ucxouri valutis angariSze gaaCnda naSTi $1,000 odenobiT.
valutis kursi iyo Semdegi: $1 dolari = 1,65 lars. xelSekrulebiT
saprocento Tanxis gadaxda gaTvaliswinebulia sesxis ZiriTadi Tanxis
dafarvasTan erTad. sesxis dafarva gaTvaliswinebulia 20X3 wlis 22
marts. SeniSvna: valutis kursi iyo:
20X2 wlis 31 dekembers $1 = 1.65 lars
20X2 wlis 31 dekembers $1 = 1.652 lars
20X3 wlis 31 ianvars $1 = 1.654 lars
20X3 wlis 28 Tebervals $1 =1.653 lars
20X3 wlis 22 marts $1 = 1.654 lars
am operaciis amsaxveli buRaltruli muxlebi iqneba Semdegi saxis:
sameurneo operaciebis registraciis Jurnali
TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti
operaciis Sinaarsi #
20.12.20X3 ucxouri valuta bankSi 1220 33,000
moklevadiani sesxebi 3210 33,000
moklevadiani sesxis aReba ucxouri valutiT ($20 000
*1.65=33,000
31.12.20X3 saprocento xarji 7310 110.14
gadasaxdeli procentebi 3410 110.14

72 
 
                                                   
 
 
 
 
dekembris Tvis saprocento xarjis aRiareba ($20,000*12%*3
/12)*1/3*1/3=$66.67 $66.67*1.652=110.14 lars
31.01.20X3 saprocento xarji 7310 330.8
gadasaxdeli procentebi 3410 330.8
ianvris Tvis saprocento xarjis aRiareba ( $20,000*12%*3
/12)*1/3= $200$200*1.654= 330.8 lars
28.02.20X3 saprocento xarji 7310 330.6
gadasaxdeli procentebi 3410 330.6
Tebervlis Tvis saprocento xarjis aRiareba ( $20,000*12%*3
/12)*1/3= $200
$200*1.653=330.6 lars
22.03.20X3 saprocento xarji 7310 220.53
gadasaxdeli procentebi 3410 220.53
martis Tvis saprocento xarjis aRiareba ($20,000*12%*3
/12*)*1/3*2/3= $133. 33
$133.33*1.654=220.53 lars
22.03.20X3 moklevadiani sesxebi 3210 33,000
xarjebi kursTa Soris 7240 80
sxvaobidan
ucxouri valuta bankSi 1220 33,080
sesxis dafarva da valutis kursTa Soris sxvaobis asaxva
gadasaxdeli procentebi 3410 920.07
xarjebi kursTa Soris 7240 72.33
sxvaobidan
ucxouri valuta bankSi 1220 992.4
saprocento Tanxis gadaxda da valutis kursTa Soris
sxvaobis asaxva
es operacia buRaltruli aRricxvis angariSebze aisaxeba ase:
saprocento xarji #7310
debeti krediti
TariRi mokorespondento Tanxa TariRi mikorespondento Tanxa
angariSi angariSi
31.12.20X3 gadasaxdeli 110.14
procentebi
31.01.20X3 saprocento 330.8
xarji
28.02.20X3 saprocento 330.6
xarji
22.03.20X3 saprocento 220.53
xarji
31.12.20X3 saangariSgebo 920.07
periodis
saqmianobis Sedegi
31.12.20X3 brunva 920.07 31.12.20X3 brunva 920.07
31.12.20X3 naSTi ____
73 
 
                                                   
 
 
 
 

gadasaxdeli procentebi #3410

debeti krediti
TariRi mokorespondento Tanxa TariRi mokorespondento Tanxa
angariSi angariSi
22.03.20X3 ucxouri valuta 920.07 31.12.20X3 saprocento xarji 110.14
bankSi
31.01.20X3 saprocento xarji 330.8
28.02.20X3 saprocento xarji 330.6
22.03.20X3 saprocento xarji 220.53
22.03.20X3 brunva 920.07 22.03.20X3 brunva 920.07
22.03.20X3 naSTi ___

moklevadiani sesxebi #3210


debeti krediti
TariRi mokorespondento Tanxa TariRi mokorespondento Tanxa
angariSi angariSi
22.03.20X3 ucxouri valuta 33,000 20.12.20X3 ucxouri valuta 33,000
bankSi bankSi

22.03.20X3 brunva 33,000 22.03.20X3 brunva 33,000


22.03.20X3 naSTi ___

ucxouri valuta bankSi #1220


debeti krediti
TariRi mokorespondento Tanxa TariRi mokorespondento Tanxa
angariSi angariSi
20.12.20X3 naSTi 1,650 22.03.20X3 moklevadiani sesxebi 33,000
20.12.20X3 moklevadiani 33,000 22.03.20X3 xarjebi kursTa 80
sesxebi Soris sxvaobidan
22.03.20X3 gadasaxdeli 920.07
procentebi
22.03.20X3 xarjebi kursTa 72.33
Soris sxvaobidan
22.03.20X3 brunva 33,000 22.03.20X3 brunva 34,072.4
22.03.20X3 naSTi 577.6

74 
 
                                                   
 
 
 
 
xarjebi kursTa Soris sxvaobidan # 7240
debeti krediti
TariRi mikorespondento Tanxa TariRi mikorespondento Tanxa
angariSi angariSi
22.03.20X3 ucxouri valuta 80
bankSi
22.03.20X3 ucxouri valuta 72.33
bankSi
31.12.20X3 saangariSgebo
periodis saqmianobis
Sedegi 152.33
31.12.20X3 brunva 152.33 31.12.20X3 brunva 152.33

organizaciis finansuri angariSgebis axsna-ganmartebiT


SeniSvnebSi unda aisaxos sesxiT sargeblobasTan dakavSirebuli
danaxarjebis mimarT gamoyenebuli saaRricxvo politika.

75 
 
                                                   
 
 
 
 
Tavi VII. cvlilebebi saaRricxvo politikasa da saaRricxvo
SefasebebSi. Secdomebis koreqtireba

7.1. saaRricxvo politika da misi cvlilebebis asaxva


finansur angariSgebaSi

arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli piris mier


buRaltruli aRricxvis warmoeba da finansuri angariSgebis wardgena
xdeba winaswar SemuSavebuli saaRricxvo politikis Sesabamisad.
saaRricxvo politika aris `garkveuli principebis, safuZvlebis,
daSvebebis, wesebisa da praqtikuli meTodebis erToblioba, romelic
gamoiyeneba sawarmos finansuri angariSgebis momzadebisa da wardgenis
dros“.
saaRricxvo politikas organizacia SeimuSavebs damoukideblad.
pasuxismgebloba saaRricxvo politikis SerCevasa da ganxorcielebaze
ekisreba organizaciis xelmZRvanels, magram mis SemuSavebaSi
monawileoben organizaciis safinanso _sabuRaltro da iuridiuli
samsaxurebi, zogjer _ organizaciis mier daqiravebuli sakonsultacio
da auditoruli kompaniebi.
saaRricxvo politikis SerCevisas gaiTvaliswineba ara marto
buRaltruli aRricxvis warmoebis wesebi, aramed misi meTodikis
Taviseburebebi, finansuri angariSgebis ZiriTadi daSvebebi _ daricxvisa
da funqcionirebadi sawarmos meTodi, finansuri angariSgebis
xarisxobrivi maxasiaTeblebi: aRqmadoba, Sesabamisoba, saimedooba da
Sesadarisoba.
organizaciis mier SerCeuli saaRricxvo politika unda
gamoiyenebodes yvela periodSi, raTa finansuri informaciis
momxmareblebma SeZlon organizaciis sxvadasxva periodis angariSgebis
monacemTa Sedareba.
organizaciis mier SerCeuli saaRricxvo politika SeiZleba
Seicvalos, Semdegi mizezebis gamo:
• cvlilebebi droebiT standartSi;

76 
 
                                                   
 
 
 
 
• an organizaciis menejmentis mier miRebuli gadawyvetileba
cvlilebebis nebayoflobiT ganxorcielebis Sesaxeb, Tu organizaciis
mier adre SerCeuli saaRricxvo politikiT muSaobis gagrZelebisas ver
xerxdeba finansuri angariSgebis Sesabamisobisa da saimedoobis
uzrunvelyofa.
saaRricxvo politikis Secvlas maSin aqvs adgili, rodesac
icvleba finansuri angariSgebis elementebis aRiarebis, Sefasebebisa da
wardgenis safuZvlebi.
saaRricxvo politikis Secvlis magaliTad SeiZleba ganxilul
iqnes
maragebis naSTis TviTRirebulebis gansazRvris saSualoSewonili
Rirebulebis meTodis Secvla fifo meTodiT.
TviTRirebulebis gansazRvris meTodis Secvla Sefasebis
safuZvlis Secvlaa.
buRaltruli aRricxvis standartis pirvandeli danergviT
gamowveuli cvlileba unda aisaxos gardamavali debulebebis
moTxovnebis Sesabamisad, Tu aseTi debulebebi daerTvis buRaltruli
aRricxvis axal standarts. Tu standarti ar Seicavs danergvis wesebs
an cvlileba nebayoflobiTia, saaRricxvo politikaSi cvlileba unda
ganxorcieldes retrospeqtulad, an perspeqtiulad.
saaRricxvo politikaSi momxdari cvlilebebis retrospeqtulad
asaxva gulisxmobs axali saaRricxvo politikis imgvarad gamoyenebas
operaciebis, sxva movlenebisa da pirobebis mimarT, TiTqos es politika
yovelTvis gamoiyeneboda. retrospeqtuli gadaangariSeba ki niSnavs
finansuri angariSgebis elementebis aRiarebis, Sefasebebisa da
ganmartebebis gasworebas imgvarad, TiTqos wina periodSi Secdoma
arasdros ar daSvebula.
cvlilebebis retrospeqtuli asaxvisaTvis saWiroa:
• Sesadarisi informaciis axali politikis Sesabamisad
gadaangariSeba, Tu amis SesaZlebloba arsebobs;
• dagrovili wminda Semosavlis (fondebis zrda) sawyisi
naSTis koreqtireba fondebSi momxdari cvlilebebis angariSgebaSi.

77 
 
                                                   
 
 
 
 
amrigad, nebismieri koreqtireba ganixileba, rogorc dagrovili
wminda Semosavlis sawyisi naSTis Sesworeba. unda Seicvalos Sesadarisi
informaciac, Tu es praqtikulad SesaZlebelia.
magaliTi :
20X2 wels menejeris mier wardgenili saTanado dasabuTebis
Semdeg, organizaciam Secvala saaRricxvo politika da daaricxa cveTa
kompiuters, romelic sami wlis win iyo SeZenili, cveTas ar
aRricxavdnen da yovelwliurad realuri RirebulebiT afasebdnen.
mimdinare wlis cveTis Tanxam Seadgina 200 lari. organizacias rom 20X2
wlamde daericxa cveTa, maSin dagrovili cveTis Tanxa 20X2 wlis
dasawyisisaTvis iqneboda 600 lari. garda amisa, zogierTi maCveneblis
Sesaxeb cveTis gaTvaliswinebamde arsebobda Semdegi informacia:
organizaciis maCveneblebi saaRricxvo politikaSi cvlilebebis
gaTvaliswinebamde
maCveneblebi 20X1 w. 20X2w.
wminda Sedegi (fondebis zrda) (lari) 32 500 33 280
dagrovili SeuzRudavi fondis sawyisi naSTi(lari) 280 150 312650
retrospeqtulad koreqtirebuli finansuri Sedegebis angariSgeba
Semdegi saxisaa:
amonaridi retrospeqtulad koreqtirebuli finansuri Sedegebis
angariSgebidan
maCveneblebi 20X1 w. 20X2 w.
koreq tirebuli koreq tirebuli
wminda Sedegi (fondebis zrda) 32,500 33,280
saangariSgebo wlis cveTis (200) (200)
xarjebi
cveTis xarji saangariSgebo (400)
wlamde
koreqtirebuli wminda Sedegi 32,300 33,080
(fondebis zrda)
koreqtirebuli SeuzRudavi fondi 279,750 312,150
wlis bolos
angariSgeba fondebSi momxdari cvlilebebis Sesaxeb miRebuli
Sedegebis gaTvaliswinebis Semdeg, miiRebs aseT saxes:
amonaridi fondebSi momxdari cvlilebebis angariSgebidan
maCveneblebi 20X1 w. 20X2 w.
dagrovili SeuzRudavi fondis sawyisi naSTi 279,750 312,050

78 
 
                                                   
 
 
 
 
mimdinare wlis wminda Sedegi 32,300 33,080
dagrovili SeuzRudavi fondis saboloo naSTi 312,050 345,130
Tu axali saaRricxvo politikis retrospeqtuli gamoyeneba
SeuZlebelia, radgan organizacia ver axerxebs wina periodebisaTvis
gamoyenebuli saaRricxvo politikiT miRebuli mTliani efeqtis sididis
dadgenas, maSin Sesadarisi informacia wardgenili saangariSgebo
periodebidan (yvelaze adreulidan dawyebuli) unda Seicvalos, anu unda
aisaxos perspeqtiulad mimdinare periodis finansuri Sedegebis
angariSgebaSi.

7.2. saaRricxvo Sefasebebis cvlilebebis asaxva finansur


angariSgebaSi

zogjer SeuZlebelia finansuri angariSgebis zogierTi muxlis


zusti gaangariSeba garkveuli ganusazRvrelobebisa da cvalebadobis
gamo da maT mxolod miaxloebiT afaseben. Sefaseba xdeba uaxles
xelmisawvdom informaciaze dafuZnebuli msjelobiT miRebuli
gadawyvetilebis safuZvelze. magaliTad, SesaZloa Sesafasebeli gaxdes
uimedo valebi, moZvelebuli sasaqonlo _materialuri faseulobebi,
cveTadi aqtivebis sasargeblo momsaxurebis vada an SesaZlo ekonomikuri
sargeblis miRebis sqema. saTanadod dasabuTebuli saaRricxvo Sefasebis
gamoyeneba finansuri angariSgebis momzadebis ZiriTadi momentia da ar
amcirebs mis sandoobas.
im garemoebaTa Secvlisas, romelTa safuZvelzec moxda Sefaseba
an Tavs iCens axali informacia, an damatebiTi gamocdileba, SesaZloa
saWiro gaxdes Sefasebis gadasinjva.
cvlilebebi saaaRricxvo SefasebebSi es aris aqtivebis an
valdebulebebis sabalanso Rirebulebis Sesworeba, an aqtivis
perioduli gamoyenebis Tanxa, romelic gamomdinareobs misi mimdinare
statusidan, an aqtivebTan da valdebulebebTan dakavSirebuli momavali
ekonomikuri sargeblis, an valdebulebis Sefasebidan. cvlilebebi
saaRricxvo SefasebebSi ar ukavSirdeba wina saangariSgebo periodebs da
ar warmoadgens Secdomis Sesworebas.

79 
 
                                                   
 
 
 
 
saaRricxvo SefasebebSi momxdari cvlilebebis Sedegi aisaxeba
organizaciis finansuri Sedegebis angariSgebaSi perspeqtiulad:

• im saangariSgebo periodSi, rodesac adgilili hqonda


cvlilebas, Tu es cvlileba mxolod aRniSnul saangariSgebo periodze
zemoqmedebs;
• im saangariSgebo periodSi, romelSic cvlileba moxda da
Semdgom periodebSi, Tu es cvlileba momaval periodebzec axdens
zemoqmedebas.
saaRricxvo Sefasebis cvlilebam SeiZleba gavlena moaxdinos
mxolod mimdinare periodis finansur Sedegze an rogorc mimdinare
periodis finansur, ise momdevno saangariSgebo periodebis finansur
Sedegebze. magaliTad, uimedo valebis SefasebaSi moxdari cvlileba
gavlenas axdens mxolod mimdinare saangariSgebo periodis finansur
Sedegze da amitom, misi aRiareba mocemul periodSi xdeba. cveTadi
aqtivis ekonomikuri sargeblis SesaZlo xasiaTis an aqtivebis sasageblo
momsaxurebis vadis SefasebaSi momxdari cvlilebebi gavlenas moaxdens
mimdinare periodis cveTis xarjebsa da aqtivebis sasargeblo
momsaxurebis darCenili vadis yovel momdevno saangariSgebo periodze.
orive SemTxvevaSi, mimdinare periodTan dakavSirebuli cvlilebis
Sedegi aRiardeba, rogorc mimdinare periodis Semosavlebi da xarjebi.
xolo aRniSnuli cvlilebis Sedegebi, romlebic gavlenas axdens
momaval saangariSgebo periodebze, aRiardeba momavali saangariSgebo
periodebis Semosavlebisa da xarjebis saxiT.
magaliTi:
organizaciam kompiuteruli teqnika SeiZina 20X0 wlis 1 ianvars
25,000 larad. gamoyenebis vada ganisazRvra 5 wliT,xolo narCeni
Rirebuleba sasargeblo momsaxurebis vadis dasasruls ganisazRvra 3,000
lariT. cveTa ericxeboda wrfivi meTodiT, yovelwliurad 4,400laris
odenobiT. 20X1 wlis 31 dekembers gadaisinja sasargeblo momsaxurebis
vada da ganisazRvra Semdgomi sasargeblo momsaxurebis vada 6 weli.
am TariRisaTvis dagrovili cveTa Seadgenda 8800lars. 20X1 wlis
finansur angariSgebaSi warsadgenad saWiro cveTis Tanxisa da

80 
 
                                                   
 
 
 
 
kompiuterebis sabalanso Rirebulebis dasadgenad saWiroa Semdegi
gaangariSebebis gakeTeba:
neto sabalanso Rirebuleba 20X1 wlis 31 dekembers Seadgens
16,200(25,000-8800)lars. darCenili sasargeblo momsaxurebis vada 20X1
wlis 1 ianvridan 7 welia. 20X2 wlis 31 dekembers, damTavrebuli wlis,
cveTis Tanxa Seadgens 2314lars, xolo neto sabalanso Rirebuleba _
13886 lars.
maCveneblebi vadis Secvlamde vadis Secvlis
20X0 wlis 31 Semdeg
dekembris perspeqtiulad
mdgomareobiT asaxuli
20X2 wlis 31
dekembris
mdgomareobiT
sasargeblo momsaxurebis 3 7
darCenili vada
kompiuteruli teqnikis 25,000 25,000
TviTRirebuleba(pirvandeli
Rirebuleba)
20X0-20X1 wlebis dagrovili 8,800
cveTa
kompiuteruli teqnikis neto 16,200
sabalanso Rirebuleba 20X1 wlis
31 dekembris mdgomareobiT
20X2 wlis cveTis xarji 2,314
dagrovili cveTa 20X2 wlis 31 11,114
dekembris mdgomareobiT (8,800+2,314)
kompiuteruli teqnikis neto 13,886
sabalanso Rirebuleba 20X2 wlis (25,000-11,114)
31 dekembris mdgomareobiT
20X2 wels cveTis daricxva aisaxeba Semdegi buRaltruli muxliT:
debeti _ 7255 cveTisa da amortizaciis xarji 2,314
krediti _ 2220 ofisis aRWurvilobis dagrovili cveTa 2,314
saaRricxvo SefasebaSi momxdari cvlileba ar Seexeba wina wlebis
finansur angariSgebas. cvlileba aisaxeba perspeqtiulad,
gadawyvetilebis miRebis wels da momdevno saaRricxvo periodebSi.
amrigad, 20X3 wlis 31 dekembers cveTa daericxeba am TariRisaTvis
arsebuli sabalanso Rirebulebidan da gagrZeldeba 6 wlis
ganmavlobaSi.

81 
 
                                                   
 
 
 
 

7.3. Secdomebis koreqtireba finansur angariSgebaSi

buRaltruli aRricxvis saerTaSoriso standartebis moTxovnaa


finansuri angariSgeba iyos saimedo da sasargeblo. igi maSin aris
saimedo da momxmareblisaTvis sasargeblo, Tu ar Seicavs arsebiT
Secdomebs. wina periodis Secdomebi aris sawarmos finansur
angariSgebaSi daSvebuli uzustoba an elementebis gamotoveba. Secdomis
mizezi SeiZleba iyos araswori ariTmetikuli gaangariSebebi, saaRricxvo
politikis araswori gamoyeneba, sameurneo faqtebis araswori
interpretacia an TaRliToba da daudevroba. gamovlenili Secdomebi da
uzustobebi dakavSirebulia wina saangariSgebo periodebTan, amitom,
isini unda Seswordes retrospeqtulad. wina periodis SecdomebTan
dakavSirebuli Secdomebis Sesworebis Tanxa aisaxeba organizaciis
SeuzRudavi fondis nametis (ararsebobis SemTxvevaSi ki dagrovili
deficitis) sawyisi naSTis koreqtirebiT. amave dros, Sesadarisi
informacia unda Seicvalos, Tu es SesaZlebelia.
magaliTi:
organizaciis 20X1 wlis finansuri angariSgebis momzadebisas
gamovlenil iqna 20X0 wlis finansur angariSgebaSi daSvebuli Secdoma,
rac SemdegSi mdgomareobs: 20X0 wels organizaciam bankidan aRebuli
sesxiT SeiZina kompiuterebi 10,000 laris. dawesebuli saprocento
ganakveTis Sesabamisad, gadasaxdeli saprocento Tanxa Seadgenda 1,000
lars. saprocento Tanxa CarTul iqna SeZenili kompiuterebis
RirebulebaSi da mTlianad iqna kapitalizebuli 11,000 lari. am
kompiuterebisaTvis gamoyenebuli iyo Tanabarzomieri cveTis meTodi,
xolo sasargeblo momsaxurebis vada ganisazRvra 5 wliT. organizaciis
saqmianobis Sesaxeb mocemulia Semdegi saxis informacia:

organizaciis maCveneblebi Secdomebis koreqtirebamde


maCveneblebi 20X0 w. 20X1 w.
wminda Sedegi (fondebis zrda) 45,500 48,100
dagrovili SeuzRudavi fondis sawyisi 200,000 245,500
naSTi
saprocento xarjebi 1,000 800

82 
 
                                                   
 
 
 
 
organizaciis midgoma am sakiTxisadmi iyo araswori, radganac
procentis droebiTi standartebis mixedviT, procentis Tanxa unda
aRiarebuliyo mimdinare periodis arasaoperacio xarjad finansuri
Sedegebis angariSgebaSi. amave dros, am Secdomam gamoiwvia kompiuterebis
cveTis gazrdili odenobiT daricxva. aRniSnulis gaTvaliswinebiT,
finansuri Sedegebis retrospeqtulad koreqtirebul angariSgebas eqneba
Semdegi saxe:
amonaridi retrospeqtulad koreqtirebuli finansuri Sedegebis
angariSgebidan
maCveneblebi 20X0 w. 20X1 w.
(koreqtirebuli) (koreqtirebuli)
wminda Sedegi (fondebis zrda) 45 500 48 100
cveTis koreqtireba 200 200
saprocento xarji (1 000)
wminda Sedegi (fondebis zrda) 44 700 48 300
koreqtirebuli

SeniSvna: wliuri cveTa unda Seadgendes 2,000 lars(10,000/5),


SecdomiT A
daricxuli iyo 2,200 (11,000/5), amitom koreqtirdeba 200 –iT(2,200-
2,000). aRniSnuli koreqtirebis Semdeg, momzaddeba fondebSi momxdari
cvlilebebis retrospeqtulad koreqtirebuli angariSgeba.
amonaridi retrospeqtulad koreqtirebul fondebSi momxdari
cvlilebebis angariSgebidan
maCveneblebi 20X0 w. 20X1 w.
(koreqtirebuli) (koreqtirebul)
dagrovili SeuzRudavi fondis 200,000 244,700
sawyisi naSTi
wminda Sedegi (fondebis 44,700 48,300
zrda)koreqtirebuli
dagrovili SeuzRudavi fondis 244,700 293,000
saboloo naSTi

83 
 
                                                   
 
 
 
 
Tavi VIII. Semosavlebis, xarjebisa da finansuri Sedegebis
aRricxva
8.1. Semosavlebis saxeebi, aRiareba da aRricxva

arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli pirebis Semosavlebis


aRricxvisa da finansur angariSgebaSi asaxvis wess gansazRvravs
arasamewarmeo (arakomerciuli) pirebis buRaltruli aRricxvis
droebiTi standarti.
organizaciis Semosavlebi formirdeba organizaciaSi
gawevrianebisa da sawevro Senatanebis, aseve am organizaciis
damfuZneblebisa da sponsorebis mxridan organizaciis dafuZnebisa da
mxardaWeris mizniT ganxorcielebuli sawevro Senatanebisa da
Semowirulobebis, aTvisebuli grantebisa da sxva saoperacio
Semosavlebis safuZvelze.
gawevrianebis erTjeradi Senatanebi Semosavlad aRiardeba
pretendentis wevrad miRebisTanave. aseT sawevro Senatanebze
organizaciis valdebulebas gansazRvravs organizaciis wesdeba an sxva
Sida dokumenti, romelic organizaciis saqmianobis reglamentirebas
axdens. organizaciaSi gawevrianebisaTvis dawesebuli erTjeradi sawevro
Senatanebi gamiznulia pretendentis dokumentebis momzadebisa da
ganxilvis, aseve wevrobis damadasturebeli dokumentis momzadebisaTvis.
organizaciaSi gawevrianebis msurvelma unda waradginos
gancxadeba, romelic warmoSobs mis valdebulebas organizaciisadmi _
Seitanos gawevrianebis erTjeradi Sesatani. SesaZlebelia
ganmcxadebelma es movaleoba Seasrulos organizaciis wevrad
aRiarebamde, magram mis mier Setanili Tanxa ganixileba, rogorc
miRebuli avansi, dadgenili wesebis gaTvaliwinebiT am piris
organizaciis wevrad gaxdomamde. Semosavlad misi aRiareba moxdeba
mxolod mas Semdeg, rodesac uflebamosili organo miiRebs
gadawyvetilebas.
sawevro Senatanebis aRsaricxavad gamoiyeneba sinTezuri angariSi
# 6110 `sawevro Senatanebi“.

84 
 
                                                   
 
 
 
 

magaliTi:
20X1 wlis 10 ianvars organizacias gancxadebiT mimarTa
organizaciaSi gawevrianebis msurvelma da Seitana erTjeradi sawevro
Senatanebis Tanxis dawesebuli odenoba _ 200 lari. uflebamosilma
organom, sawevro komitetma, am piris organizaciaSi gawevrianebis
gadawyvetileba miiRo 25 ianvars. es operaciebi buRaltruli muxlebiT
aisaxeba Semdegi saxiT:
sameurneo operaciebis registraciis Jurnali
TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti
Sinaarsi #
10.01.20X1 erovnuli valuta salaroSi 1110 200
miRebuli avansebi 3160 200
erTjeradi sawevro Tanxis Setana
25.01.20X miRebuli avansebi 3160 200
1 sawevro Senatanebi 6110 200
sawevro Tanxis Semosavlad aRiareba

perioduli sawevro Senatanebis Semosavlad aRiareba xdeba


gadaxdis valdebulebis warmoSobisTanave. aseTi sawevro Senatanebis
odenobasa da misi gadaxdis valdebulebis warmoSobis TariRs adgens
organizacia. xelmZRvanelobis gadawyvetilebiT es SeiZleba iyos Tvis,
kvartlis, naxevari wlis an saangariSgebo wlis dasawyisi, an bolo.
organizaciis wevris mier sawevro Senatanebis gadaxda vadis dadgomamde
aisaxeba, rogorc miRebuli avansi.

magaliTi:

organizaciis mier perioduli sawevro Senatanebis gadaxdis


TariRad dawesebuli iyo yoveli kvartlis pirveli ricxvi. Senatanebis
Tanxa ki ganisazRvra 100 laris odenobiT. 20X1 wlis 15 marts
organizaciis 5 wevrma Seitana meore kvartlis sawevro Tanxa 500 laris
odenobiT. amasTan dakavSirebiT, unda Sedges Semdegi buRaltruli
muxlebi:

85 
 
                                                   
 
 
 
 

sameurneo operaciebis registraciis Jurnali


TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti
Sinaarsi #
15.03.20X1 erovnuli valuta salaroSi 1110 100
miRebuli avansebi 3160 100
პerioduli sawevro Tanxis Setana
01.04.20X1 miRebuli avansebi 3160 100
sawevro Senatanebi 6110 100
perioduli sawevro Tanxis Semosavlad aRiareba

organizacias SeiZleba dawesebuli hqondes sawevro Senatanis


iseTi gansakuTrebuli saxe, romelic organizaciis wevrs aTavisuflebs
sawevro Senatanebis Semdgomi valdebulebebisagan da aniWebs mudmivi
wevrobis uflebamosilebas. aseTi sawevro Senatanebi gacilebiT
aRemateba misi perioduli Senatanebis odenobas. aseTi winaswar
Sesrulebuli sawevro valdebuleba eqvemdebareba wrfiv amortizacias 10
wlis ganmavlobaSi.
amortizaciis vadis gasvlamde organizaciis wevris mier
organizaciis wevrobaze uaris Tqmis an organizaciis wevrisgan
damoukidebeli mizeziT (rogoricaa fizikuri piris gardacvaleba,
iuridiuli piris gakotreba an likvidacia) organizaciasTan kavSiris
gawyvetisas, sawevro Senatanebis araamortizebuli nawili Semosavlad
aRiardeba.
Semowirulobis saxiT miRebuli fuladi aqtivi Semosavlad unda
aRiardes misi miRebisTanave, xolo Semowirulobis saxiT miRebuli
arafuladi aqtivebi unda aRiricxos fondis saxiT, am aqtivebis
gankargvaze uflebis miRebisTanave. arafuladi aqtivebi Tavdapirvelad
fasdeba realuri RirebulebiT.
miRebuli Semowiruloba ganixileba organizaciis saoperacio
Semosavlebad.Semomwirvelebisagan miRebuli fuladi Semowirulobis
saxiT miRebuli Semosavlebis aRsaricxavad gamoiyeneba sinTezuri
angariSebi:

# 6120 `Semowirulobebi“ da

# 5220 `grZelvadiani aqtivebis fondi “

86 
 
                                                   
 
 
 
 
# 5230 `moklevadiani aqtivebis fondi“
arafuladi aqtivebi, romlebic miRebulia Semowirulobebis saxiT,
gamoiyeneba an erTjeradad, an xangrZlivad. am ukanasknels miekuTvneba
ZiriTadi saSualebebi. arafuladi aqtivebiT izrdeba organizaciis
fondebi.
magaliTi:
20X1 wlis 3 ianvars organizaciam miiRo Semowiruloba fuladi
aqtivebis saxiT 10 000 lari da arafuladi aqtivebi saofise avejisa da
inventaris saxiT, romelTa realuri Rirebuleba am TariRisaTvis
Seadgenda 7 aTas lars. es operacia aisaxeba Semdegi buRaltruli
muxlebiT:

sameurneo operaciebis registraciis Jurnali


TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti
Sinaarsi #
03.01.20X1 erovnuli valuta bankSi 1210 10,000
Semowirulobebi 6120 10,000
fulis saxiT miRebuli Semowiruloba
03.01.20X1 aveji da sxva inventari 2130
grZelvadiani aqtivebis fondi 5220 7,000 7,000
grZelvadiani aqtivebis saxiT miRebuli Semowiruloba
organizaciis fondebis Sesavsebad damfuZnebelTa mier daTqmuli
Senatanebis aRiareba xdeba organizaciis registraciaSi gatarebisa da
fondebis gazrdis Sesaxeb gadawyvetilebis miRebisTanave. aseTi
Senatanebi uSualod fondebis angariSze aisaxeba da am dros
gaiTvaliswineba fondebis SezRudulobis xarisxi. amrigad, SeuzRudavi
fondebis pirobebSi aseTi Senatanebi aisaxeba angariSze #
5110`dagrovili saerTo fondi“, droebiT SezRuduli fondis pirobebSi
sinTezur angariSebze : # 5210 `fuladi fondi“, # 5220 grZelvadiani
aqtivebis fondi“ da #5230 `moklevadiani aqtivebis fondi“, xolo
mudmivad SezRuduli fondis pirobebSi, sinTezur angariSebze: # 5310
`fuladi fondi“ da # 5320 `grZelvadiani aqtivebis fondi“.
organizaciis funqcionirebis periodSi damfuZnebelTa mier
dafinansebis wyaroebis gazrdis mizniT damatebiTi Senatanebis
ganxorcielebis Sesaxeb, valdebulebis aRiarebis gadawyvetilebis

87 
 
                                                   
 
 
 
 
miRebisas, damatebiTi Senatanebi Semosavlad aRiardeba gadawyvetilebis
miRebisTanave.
fondebis faqtobriv Sevsebamde daTqmuli Senatanebis Semosavlad
aRiarebamde organizaciam unda warmoqmnas moTxovna damfuZneblebis
mimarT.
magaliTi:
20X2 wlis 5 marts registraciaSi gatarda organizacia `ABC“.
damfuZneblebma miiRes fondebSi Senatanebis ganxorcielebis
gadawyvetileba. Senatanebis daTqmuli odenoba Seadgenda 40,000 lars. es
operacia aisaxeba aseTi buRaltruli muxliT:

sameurneo operaciebis registraciis Jurnali


TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSi debeti krediti
Sinaarsi s #
05.03.20X2 moTxovna damfuZneblebis mimarT 1470 40,000
dagrovili saerTo fondi 5110 40,000
fondebis Sesavsebad daTqmul Senatanebze damfuZnebelTa mimarT
moTxovnis warmoqmna
10.03.20X2 erovnuli valuta salaroSi 1210 40,000
moTxovna damfuZneblebis mimarT 1451 40,000
daTqmul Senatanebze damfuZnebelTa mimarT moTxovnis
dasafaravad fulis Caricxva sabanko angariSze
aTvisebuli grantebis Semosavlad aRiarebis aRsaricxavad
gamoiyeneba sinTezuri angariSi #6130 `aTvisebuli grantebi“. grantebis
Semosavlad aRiareba xdeba grantiT dasafaravi xarjebis gawevis Semdeg.
organizaciis arasaoperacio ekonomikuri saqmianobidan miRebuli
Semosavlebis aRsaricxavad, Tuki aseTs aqvs adgili, gamoiyeneba
sinTezuri angariSi #6190 `sxva arasaoperacio Semosavlebi“, romelsac,
saWiroebis SemTxvevaSi, SeiZleba gaexsnas angariSebi saprocento
Semosavlebis, dividendebisa da sxva arasaoperacio Semosavlebis
aRsaricxavad.
informacia unda aisaxos axali wevrebis miRebasTan
dakavSirebuli Semosavlebis miRebis, sawevro Senatanebis saxiT
miRebuli Semosavlebis, Semomwirvelebisagan miRebuli fondebisa da
Semosavlebis Sesaxeb ganmartebiT SeniSvnebSi.

88 
 
                                                   
 
 
 
 
8.2. xarjebi, maTi aRiareba da aRricxva. finansuri Sedegebis
gaangariSeba

organizaciis finansuri Sedegebis dasadgenad Semosavlebis


aRiareba-aRricxvasTan erTad aucilebelia Sesabamisi xarjebis aRiareba-
aRricxvac.
xarjebis gaweva aisaxeba Sesabamisi xarjebis amsaxveli angariSebis
debetSi da valdebulebebis an fuladi saSualebebis amsaxveli
angariSgebis kreditSi.
xarjebis aRsaricxavad gamoiyeneba arasamewarmeo (arakomerciuli)
iuridiuli pirebis angariSTa gegmiT gaTvaliswinebuli angariSebis
Semdegi jgufebi:
#7100 saoperacio xarjebi
#7200 saerTo da administraciuli xarjebi
#7300 arasaoperacio xarjebi
# 8120 gansakuTrebuli xarjebi
organizaciis wminda finansuri Sedegi (fondebis zrda an
Semcireba) ganisazRvreba aRiarebul Semosavlebsa da xarjebs Soris
sxvaobiT. sxvadasxva xarjis Sesabamisi angariSebisaTvis mikuTvnebis
amsaxveli buRaltruli muxlebi Cven mier ukve ganxilulia wina TavebSi,
amitom, am nawilSi ar gavimeorebT.
saangariSgebo periodis ganmavlobaSi Semosavlebis amsaxveli
angariSebis kreditSi Tavmoyrili Semosavlebi da xarjebis angariSebis
debetSi Tavmoyrili xarjebi saangariSgebo periodis bolos daxurvis
gatarebebiT unda miekuTvnos saangariSgebo periodis saqmianobis Sedegis
angariSs, aseTi buRaltruli muxliT:
debeti-5130 saangariSgebo periodis saqmianobis Sedegi
krediti-7100 saoperacio xarjebi
krediti- 7200 saerTo da administraciuli xarjebi
krediti-7300 arasaoperacio xarjebi
krediti- 8120 gansakuTrebuli xarjebi.
organizaciis saqmianobis finansuri Sedegis gasaangariSeblad
ganvixiloT misi Semosavlebi da xarjebi SeuzRudavi fondis pirobebSi.

89 
 
                                                   
 
 
 
 
magaliTi:
1. organizacias 20X2 wlis 1 dekembers xelSekrulebis Tanaxmad,
gamoeyo granti 100,000 laris odenobiT `A“ proeqtis Sesasruleblad, 2
wlis vadiT. 20X2 wlis dekembris TveSi am proeqtiT gaTvaliswinebuli
samuSaoebis Sesrulebaze gaweul iqna Semdegi xarjebi: programis
koordinatoris xelfasi _ 1,000 lari, buRaltris xelfasi_700 lari,
komunikaciis xarjebi _200 lari, wylis, kanalizaciisa da
eleqtroenergiis xarjebi _270 lari, ofisis ijaris qira_800 lari,
dacvis momsaxurebis xarjebi _500 lari. gadaxdilia sakanonmdeblo
normatiuli da specialuri literaturis SeZenis xarjebi _ 300 lari,
kompiuteris momsaxurebis xarjebi 100 lari da sakancelario
xarjebi_350 lari.
2. organizaciam 20X2 wlis 2 dekembers SeiZina 16,000 laris
Rirebulebis saofise aveji da inventari, romlis sasargeblo
eqspluataciis vada ganisazRvra 10 wliT. organizacias gamoeyo granti
avejisa da inventaris Rirebulebis mTel Tanxaze. saaRricxvo politikis
Tanaxmad, SeirCa wrfivi cveTis meTodi.
3. organizaciis wevrebis perioduli sawevro Senatanebis winaswar
miRebuli Tanxa _ 5,000 lari, romlis gadaxdis vada 20X2 wlis 15
dekemberi iyo, aRiarda Semosavlad;
4. 20X2 wlis 17 dekembers miRebul iqna fuladi Semowiruloba 10,000
laris odenobiT.

aRniSnuli operaciebi aisaxeba Semdegi buRaltruli muxlebiT:

sameurneo operaciebis registraciis Jurnali

TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis # debeti krediti


operaciis Sinaarsi
01.12.20X2 moTxovnebi donorebis mimarT 1450 100,000
fuladi fondi 5210 100,000
grantis gamoyofa
01.12.20X2 erovnuli valuta bankSi 1210 100,000
moTxovnebi donorebis mimarT 1450 100,000
fulis miReba
02.12.20X2 aveji da inventari 2130 16,000
erovnuli valuta salaroSi 1110 16,000

90 
 
                                                   
 
 
 
 
avejisa da inventaris SeZena naRdi fuliT
02.12.20X2 moTxovnebi donorebis mimarT 1450 16,000
grZelvadiani aqtivebis fondi 5220 16,000
gamoyofil grantze moTxovnis aRiareba
15.12.20X2 miRebuli avansebi 3160 5,000
sawevro Senatanebi 6110 5,000
perioduli sawevro Tanxis Semosavlad aRiareba
17.12.20X2 erovnuli valuta bankSi 1210 10,000
Semowirulobebi 6120 10,000
fulis saxiT miRebuli Semowiruloba
31.12.20X2 cveTisa da amortizaciis 7255 133
xarji
avejisa da inventaris cveTa 2230 133
daricxulia avejisa da inventaris cveTa 133(16,000/10 /12)
31.12.20X2 grZelvadiani aqtivebis fondi 5220 133
aTvisebuli grantebi 6130 133
xarjebis asaxvis proporciulad grantis Semosavlad aRiareba

31.12.20X2 xelfasis xarji (programis 7110 1,000


koordinatoris)
xelfasis xarji (buRaltris) 7210 700
gadasaxdeli xelfasi 3120 1,700
xelfasis daricxva
31.12.20X2 komunikaciis xarji 7230 200
komunaluri xarji (sxva saerTo 7290 270
xarjebi)
dacvis xarji (sxva saerTo xarjebi) 7290 500
sxva moklevadiani valdebulebebi 3190 970
31.12.20X2 sxva saerTo xarjebis aRiareba
31.12.20X2 ijaris xarji 7220 800
gadasaxdeli ijara 3130 800
ijaris xarjis aRiareba
kompiuteris xarji 7245 100
erovnuli valuta salaroSi 1110 100
gadaxdilia kompiuteris momsaxurebisaTvis
31.12.20X2 sxva saerTo xarjebi 7290 650
erovnuli valuta salaroSi 1110 650
specialuri literaturisa da sakanonmdeblo normatiuli
masalebis SeZena
31.12.20X2 fuladi fondi 5210 4,220
aTvisebuli grantebi 6130 4,220
grantis Semosavlad aRiareba 2012 wels
31.12.20X2 sawevro Senatanebi 6110 5,000
Semowirulobebi 6120 10,000
aTvisebuli grantebi 6130 4,353

91 
 
                                                   
 
 
 
 
saangariSgebo periodis saqmianobis 5130 19,353
Sedegi
Semosavlebis amsaxveli angariSebis daxurva
31.12.20X2 saangariSgebo periodis saqmianobis 5130 4,353
Sedegi
cveTisa da amortizaciis xarji 7255 133
xelfasis xarji (programis 7110 1,000
koordinatoris)
xelfasis xarji (buRaltris ) 7210 700
komunikaciis xarji 7230 200
komunaluri xarji (sxva saerTo 7290 270
xarjebi)
dacvis xarji (sxva saerTo xarjebi) 7290 500
ijaris xarji 7220 800
kompiuteris xarji 7245 100
sxva saerTo xarjebi 7290 650
xarjebis amsaxveli angariSebis daxurva
31.12.20X2 saangariSgebo periodis saqmianobis 5130 15,000
Sedegi
dagrovili saerTo fondi 5110 15,000
saqmianobis wminda finansuri Sedegis gadatana dagrovili
saerTo fondis angariSze

finansuri angariSgebis axsna=ganmartebiT SeniSvnebSi aucilebelia


informaciis gaxsna iseT sakiTxebTan dakavSirebiT, rogorebicaa axali
wevrebis miRebasTan dakavSirebuli Semosavlebi, aseve sawevro
Senatanebi, Semomwirvelebisagan miRebuli fondebi da Semosavlebi.

92 
 
                                                   
 
 
 
 
Tavi IX. finansuri angariSgebis momzadeba

finansuri angariSgebis mizania organizaciis finansuri


mdgomareobisa da finansuri Sedegebis Sesaxeb momxmarebelTa
informireba, rac maT sasargeblo ekonomikuri gadawyvetilebis miRebaSi
daexmareba.
finansuri angariSgebis Sedgena saaRricxvo ciklis daskvniTi
etapia. imis gaTvaliswinebiT, rom calkeuli Temebis mixedviT sameurneo
operaciebis buRaltruli asaxva wina TavebSi ukve ganvixileT, amjerad
erTi konkretuli organizaciis mTavari sabuRaltro wignis saboloo
naSTebis safuZvelze Sedgenili sacdeli balansis informaciasa da sxva
damatebiT monacemebze dayrdnobiT ganvixilavT finansuri angariSgebis
komponentebis momzadebas.
a(a)ip-is `Tanadgoma“ sacdeli balansi 20X2 wlis 31 dekembrisaTvis
angariSis angariSebis dasaxeleba debeti krediti
#
1210 erovnuli valuta bankSi 30,500
1120 ucxouri valuta salaroSi 830
1220 ucxouri valuta bankSi 249,000
1440 moTxovnebi organizaciis wevrebis 100
mimarT
1450 moTxovnebi donorebis mimarT 52,555
1610 materialuri faseuloba 19,700
1710 winaswar gadaxdili saijaro qira 7,000
2120 ofisis aRWurviloba 16,000
2130 aveji da sxva inventari 26,200
2220 ofisis aRWurvilobis cveTa 10,500
2130 avejis da sxva inventaris cveTa 3,000
3110 mowodebidan da momsaxurebidan 25,800
warmoqmnili valdebulebebi
3120 gadasaxdeli xelfasebi 22,000
3210 moklevadiani sesxebi 15,000
3310 gadasaxdeli saSemosavlo gadasaxadi 3,300
5110 dagrovili saerTo fondi 20,500
5210 fuladi fondi 150,000
5220 grZelvadiani aqtivebis fondi 42,200
5240 proeqtebis mxardaWeris fondi 40,000
6110 sawevro Senatanebi 7,200

93 
 
                                                   
 
 
 
 
6120 Semowirulobebi 46,800
6130 aTvisebuli grantebi 45,485
6290 sxva arasaoperacio Semosavali 3,700
7110 xelfasis xarji 10,200
7210 administraciuli xelfasis xarji 15,000
7220 ijaris xarji 3,800
7230 komunikaciis xarji 700
7290 sxva saerTo xarjebi 3900
435,485 435,485

mocemulia damatebiTi informacia:

1. 20X2 wels a(a)ip `Tanadgoma“ muSaobda or proeqtze.


2. 20X2 wlis 1 ianvris mdgomareobiT a(a)ip-is `Tanadgoma“
ZiriTadi saSualebebi xasiaTdeboda Semdegi maCveneblebiT:

maCveneblebi ofisis aveji da sxva sul


aRWurviloba inventari
TviTRirebuleba 16,000 26,200 42,200
dagrovili cveTa 10,500 3,000 13,500
sabalanso 5,500 23,200 28,700
Rirebuleba
eqspluataciis vada 5 10
3. 20X2 wlis 1 seqtembers aRebul iqna sesxi erTi wlis vadiT,
10 %-iani wliuri ganakveTiT. xelSekrulebiT gaTvaliswinebulia
procentis gadaxda sesxis ZiriTadi Tanxis gadaxdasTan erTad. mimdinare
wlis saprocento xarji ar aris daricxuli;
4. organizaciis saaRricxvo politikiT gaTvaliswinebulia :
• finansuri angariSgebis momzadeba arasamewarmeo
(arakomerciuli) iuridiuli pirebis droebiTi standartis mixedviT;
• finansuri angariSgebis momzadeba daricxvis meTodis
safuZvelze;
• ZiriTadi saSualebebis cveTis daricxva wrfivi meTodiT,
drois proporciulad;
• maragebis aRricxva mudmivi meTodiT;

94 
 
                                                   
 
 
 
 
5. 20X2 wlis 1 agvistos SeZenil iqna qseroqsi 500 larad da
printeri 200 larad;
6. 20X2 wlis 30 seqtembers sabavSvo saxls usasyidlod gadaeca
kompiuteri, romlis TviTRirebuleba Seadgenda 600 lars, dagrovili
cveTa _ 200 lars;
(me-4 da me-5 operaciebi aisaxa aRricxvaSi Sesabamisi buRaltruli
muxlebiT). ZiriTadi saSualebebis 20X2 wlis cveTa ar aris daricxuli;
7. saangariSgebo periodis bolos dadginda, rom bavSvTa kvebis
produqtebis nawili, 1,000 laris Rirebulebisa iyo vadagasuli da
uvargisi sabavSvo saxlebisaTvis gadasacemad;
8. materialuri faseulobebis saboloo naSTi Sefasda 3,500
larad. Camosaweria daxarjuli materialuri faseulobebis
TviTRirebuleba;
9. 20X2 wlis 1 agvistos gadaxdil iqna 1 wlis ijaris qira 7,000
lari.

95 
 
                                                   
  
 
 
 
a(a)ip-is `Tanadgoma“ samuSao furceli 20X2 wlis 31 dekembris mdgomareobiT

angari- angariSebis dasaxeleba sacdeli alansi koreqtirebebi koreqtirebuli finansuri balansi


Sis # sacdeli balansi Sedegebis
angariSgeba
debeti krediti debeti krediti debeti krediti debeti krediti debeti krediti
1210 erovnuli valuta bankSi 30,500 30,500 30,500
1120 ucxouri valuta salaroSi 830 830 830
1220 ucxouri valuta bankSi 249,000 249,000 249,000
1440 moTxovnebi organizaciis
100 100 100
wevrebis mimarT
1450 moTxovnebi donorebis mimarT 52,555 52,555 52,555
1610 materialuri faseuloba g) 1,000
19,700 3,500 3,500
d)15,200
1710 winaswar gadaxdili saijaro
7,000 e) 2,917 4,083 4,083
qira
2120 ofisis aRWurviloba 16,000 16,000 16,000
2130 aveji da sxva inventari 26,200 26,200 26,200
2220 ofisis aRWurvilobis cveTa 10,500 b) 3,228 13,728 13,728
2130 avejis da sxva inventaris cveTa 3,000 b) 2,620 5,620 5,620
3110 mowodebidan da momsaxurebidan
warmoqmnili valdebulebebi 25,800 25,800 25,800

3120 gadasaxdeli xelfasebi 22,000 22,000 22,000


3210 moklevadiani sesxebi 15,000 15,000 15,000
3310 gadasaxdeli saSemosavlo
3,300 3,300 3,300
gadasaxadi
5110 dagrovili saerTo fondi 20,500 20,500 20,500

96 
 
                                                   
  
 
 
 
 
5210 fuladi fondi 150,000 150,000 150,000
5220 grZelvadiani aqtivebis fondi 42,200 42,200 42,200
5240 proeqtebis mxardaWeris fondi 40,000 40,000 40,000
6110 sawevro Senatanebi 7,200 7,200 7,200
6120 Semowirulobebi 46,800 46,800 46,800
6130 aTvisebuli grantebi 45,485 45,485 45,485
6290 sxva arasaoperacio Semosavali 3,700 3,700 3,700
7110 xelfasis xarji 10,200 10,200 10,200
7210 administraciuli xelfasis
15,000 15,000 15,000
xarji
7220 ijaris xarji 3,800 e)2,917 6,717 6,717
7230 komunikaciis xarji 700 700 700
7255 cveTisa da amortizaciis xarji b)5,848 5,848 5,848
7290 sxva saerTo xarjebi 3,900 3,900 3,900
7310 saprocento xarji a)500 500 500
3410 gadasaxdeli procenti a)500 500 500
7230 arasaoperacio zarali g) ,000 1,000 1,000
7390 sxva arasaoperacio xarji d)15,200 15,200 15,200
sul 435,485 435,485 25,465 25,465 441,833 441,833 59,065 103,185
5130 saangariSgebo periodis 44,120
saqmianobis Sedegi
5110 saangariSgebo wlis dagrovili 44,120
saerTo fondi
103,185 103,185 382768 382768

97 
 
                                                   
 
 
 
 
gaangariSeba 1.
20X2 wlis saprocento xarjebi Seadgens 15,000 * 10% *4/12 = 500
lars.
gaangariSeba 2.
20X2 wlis cveTis Tanxa Seadgens:
ofisis aRWurvilobis
3,200 (16,000*20% )+58(700* 20%*5/12) –30(600*20*3/12)= 3,228 lars
avejis da sxva inventaris 26,200*10% = 2620 lars
5848 lars
gaangariSeba 3.
arasaoperacio zarali kompiuteris gaCuqebidan Seadgens: 600 -200 =
400 lars.
gaangariSeba 4.
daxarjuli materialuri faseulobebis TviTRirebuleba Seadgens:
19,700 – 1,000 – 3,500 = 15,200 lars.
gaangariSeba 5.
20X2 wlis mimdinare ijaris xarji Seadgens: 7,000 *5/12 =2,917 lars.
saangariSgebo periodis bolos gakeTebuli koreqtirebebi da
daxurvis gatarebebi unda aisaxos makoreqtirebeli da daxurvis
gatarebebis JurnalSi:
a(a)ip-is ` Tanadgoma“ makoreqtirebeli da daxurvis gatarebebis
Jurnali
TariRi angariSebis dasaxeleba da angariSis debeti krediti
sameurneo operaciis Sinaarsi #
koreqtirebebi
31.12.20X2 a) saprocento xarji 7310 500
gadasaxdeli procentebi 3410 500
mimdinare periodis saprocento xarjis aRiareba
31.12.20X2 b) cveTisa da amortizaciis xarji 7255 5,848
ofisis aRWurvilobis cveTa 2220 3,228
avejisa da sxva inventaris cveTa 2130 2,620
daricxulia ZiriTadi saSualebebis cveTa
g) arasaoperacio zarali 7230 1,000
materialuri faseuloba 1610 1,000
gafuWebuli materialuri faseulobebis Camowera
31.12.20X2 d) sxva arasaoperacio xarji 7390 15,200
98 
 
                                                   
 
 
 
 
materialuri faseuloba 1610 15,200
daxarjuli materialuri faseulobebis Camowera
31.12.20X2 e) ijaris xarji 2,917
winaswar gadaxdili ijaris qira 2,917
saangariSgebo periodis ijaris xarjis aRiareba
daxurvis gatarebebi
31.12.20X2 sawevro Senatanebi 6110 7,200
Semowirulobebi 6120 46,800
aTvisebuli grantebi 6130 45,485
sxva arasaoperacio Semosavali 6290 3,700
saangariSgebo periodis finansuri 5130 103,185
Sedegi
Semosavlebis amsaxveli angariSgebis daxurva
31.12.20X2 saangariSgebo periodis finansuri 5130 59,065
Sedegi
administraciuli xelfasis xarji 7210 15,000
specialistebis xelfasis xarji 7110 10,200
ijaris xarji 7220 6,717
komunikaciis xarji 7230 700
cveTisa da amortizaciis xarji 7255 5,848
sxva saerTo xarjebi 7290 3,900
saprocento xarji 7310 500
sxva arasaoperacio xarjebi 7390 15,200
arasaoperacio zarali 7230 1,000
xarjebis amsaxveli angariSebis daxurva
31.12.20X2 saangariSgebo periodis finansuri 5130 44,120
Sedegi
saangariSgebo periodis 5110 44,120
dagrovili saerTo fondi
saangariSgebo periodis finansuri Sedegis gadatana dagrovili
saerTo fondis angariSze

a(a)ip-is `Tanadgoma“ saqmianobis Sedegebis angariSgeba 20X2 wlis

Semosavlebi
(lari) (lari)
sawevro Senatanebi 7,200
Semowirulobebi 46,800
aTvisebuli grantebi 45,485
sxva Semosavlebi 3,700
sul Semosavlebi 103,185

xarjebi

99 
 
                                                   
 
 
 
 
I proeqtis xarji
8,500
II proeqtis xarji 6,300
proeqtebis mxardaWeris
12,565
xarji
saerTo da administraciuli
15,000
xarjebi
sul xarjebi (42,365)
sxva arasaoperacio xarjebi (15,200)
saprocento xarji (500)
arasaoperacio zarali (1,000)
wminda Sedegi 44,120

xarjebis klasifikacia ekonomikuri Sinaarsis mixedviT


gaweuli I II proeqte- admini- ara- sul
xarjebi proeqti proeqti bis mxar- traciui saoperaco
daWeris xarjebi xarjebi
xarjebi
specialis 6,500 3,700 10,200
tebis
xelfasis
xarji
komunikaci 450 250 700
is xarji
sxva 1,550 2,350 3,900
saerTo
xarji
ijaris 6,717 6,717
xarji
cveTisa 5,848 5,848
da
amortizac
is xarji
administr 15,000 15,000
aciuli
personali
s xelfasi
danarCeni 16,700 16,700
xarjebi
sul 8,500 6,300 12,565 15,000 16,700 59,065

100 
 
                                                   
 
 
 
 
a(a)ip-is `Tanadgoma“ fondebSi cvlilebebis angariSgeba 20X2 wlis
31 dekemberis mdgomareobiT

SeuzRudavi droebiT SezRuduli sul


fondebi fondebi
20X1 wlis 31 dekembris
20,500 232,200 252,700
naSTi
granti da
103,185 - 103,185
Semowirulobebi
xarjebis dafinanseba (59,065) - (59,065)
fondis zrda 44,120 - 44,120
20X2 wlis 31 dekembris
64,620 232,200 296,820
naSTi

a(a)ip-is ` Tanadgoma“ balansi 20X2 wlis 31 dekembris


mdgomareobiT
31.12.20X1 31.12.20X2

aqtivebi
grZelvadiani aqtivebi
ZiriTadi saSualebebi:
ofisis aRWurviloba 16,100 16,000
ofisis aRWurvilobis cveTa (10,500) 13,728
5,600 2,272
aveji da sxva inventari 26,200 26,200
avejisa da sxva inventaris cveTa (3,000) 5,620
23,200 20,580
28,800 22,852
mimdinare aqtivebi
materialuri maragi 15,200 3,500

moTxovna organizaciis personalis 150 100


mimarT
moTxovnebi donorebis mimarT 15,100 52,555
winaswar gaweuli ijaris xarji 3,200 4,083
fuladi saxsrebi da maTi ekvivalentebi 229,900 280,330
263,550 340,568
sul aqtivebi 292,350 363,420

fondebi da valdebulebebi
fondebi
SeuzRudavi fondi 58,100 64,620
droebiT SezRuduli fondi 196,900 232,200
mudmivad SezRuduli fondi 255,000 _ 296,820
101 
 
                                                   
 
 
 
 
grZelvadiani valdebulebebi _
moklevadiani valdebulebebi _ _
mowodebidan da momsaxurebidan 22,000 25,800
warmoqmnili valdebulebebi
moklevadiani sesxebi 15,000
gadasaxdeli xelfasebi 15,000 22,000
gadasaxdeli saSemosavlo gadasaxadi 350 3,300
gadasaxdeli procentebi 500
37,350 66,600
sul fondebi da valdebulebebi 292,350 363,420

fuladi nakadebis angariSgeba 20X2 wlis 31 dekemberis


mdgomareobiT

fuladi nakadebi saoperacio saqmianobidan


sawevros saxiT miRebuli fuladi saxsrebi 7,200
Semowirulobis saxiT miRebuli fuladi saxsrebi 46,800
grantis saxiT miRebuli fuladi saxsrebi 8,030
momwodeblebsa da TanamSromlebze gacemuli fuli (18,900)
saoperacio xarjebisaTvis gadaxdili fuli (7,000)
saoperacio saqmianobidan Semosuli Tanxebi 36,130
gadaxdili procentebi _
gadaxdili gadasaxadebi _
wminda fuladi saxsrebi saoperacio saqmianobidan 36,130
fuladi nakadebi sainvesticio saqmianobidan
ZiriTadi saSualebebis SeZena (700)
ZiriTadi saSualebebis gayidviT miRebuli nameti _
miRebuli procentebi _
miRebuli dividndebi _
wminda fuladi saxsrebi sainvesticio saqmianobidan (700)
fuladi nakadebi safinanso saqmianobidan
sesxis aRebiT miRebuli fuladi saxsrebi 15,000
sesxis dasafaravad gadaxdili fuladi saxsrebi _
wminda fuladi saxsrebi safinanso saqmianobidan 15,000
fuladi saxsrebisa da maTi ekvivalentebis wminda zrda 50,430
fuladi saxsrebi da maTi ekvivalentebi saangariSgebo 229,900
periodis dasawyisisaTvis
fuladi saxsrebi da maTi ekvivalentebi saangariSgebo 280,330
periodis bolosaTvis

fuladi nakadebis angariSgebis Sesadgenad gamoyenebuli


informaciis gasaangariSeblad gamoyenebul iqna Semdegi angariSebi:

102 
 
                                                   
 
 
 
 
moTxovnebi donorebis mimarT # 1450
debeti Tanxa krediti Tanxa

naSTi 01.01.20X2 15,100 erovnuli valuta bankSi 8,030


aTvisebuli grantebi 45,485 naSTi 31.20X2 52,555
60,585 60,585

valdebulebebi mowodebidan da momsaxurebidan #3110


debeti Tanxa krediti Tanxa

erovnuli valuta bankSi 700 naSTi 01.01.20X2 22,000


maragis SeZena 4,500
naSTi 31.12.20X2 25,800
26,500 26,500

materialuri faseulobebi #1610


debeti Tanxa krediti Tanxa

naSTi 01.01.20X2 15,200 arasaoperacio xarjebi 15,200


valdebulebebi mowodebidan 4,500 arasaoperacio zarali 1,000
da momsaxurebidan
naSTi 31.12.20X2 3,500
19,700 19,700

gadasaxdeli xelfasebi # 3120


debeti Tanxa krediti Tanxa
erovnuli valuta bankSi 18,200 naSTi 01.01.20X2 15,000
xelfasis xarji 25,200
naSTi 31.12.20X2 22,000
40,200 40,200

saaRricxvo politika da ganmartebebi

organizaciis finansuri angariSgeba momzadebulia arasamewarmeo


(arakomerciuli) iuridiuli pirebis buRaltruli aRricxvis droebiTi
standartis Sesabamisad.
mniSvnelovani sameurneo operaciebis asaxvisaTvis SerCeul da
gamoyenebul iqna Semdegi saaRricxvo politika:
materialuri maragi

103 
 
                                                   
 
 
 
 
• materialuri maragi warmodgenilia erTi jgufis saxiT_
`materialuri faseuloba~.
• materialuri maragis aRricxvisaTvis gamoyenebulia maragebis
mudmivi aRricxvis meTodi;
• materialuri maragis naSTi Sefasebulia saSualo Sewonili
Rirebulebis meTodiT;
• materialuri maragis inventarizacia tardeba
yovelkvartalurad;
• materialuri faseulobis inventarizaciiT dadgenili
gaufasureba da danaklisebi aRiarebulia arasaoperacio zaralad.
ZiriTadi saSualebebi
• organizaciis ZiriTadi saSualebebi warmodgenilia Semdegi
jgufebis saxiT: ` ofisis aRWurviloba~_ sabalanso Rirebuleba _ 16,000
lari
dagrovili cveTa _ 123,728 lari
`aveji da sxva inventari~_ sabalanso Rirebuleba _26,200 lari
dagrovili cveTa _ 5,620 lari
• ZiriTadi saSualebebis cveTis aRricxvisaTvis gamoyenebulia
wrfivi meTodi. cveTa ericxeba drois proporciulad;
• 20X2 wlis ganmavlobaSi SeZenilia 700 laris Rirebulebis
ofisis aRWurviloba;
• gaCuqebulia kompiuteri sabalanso RirebulebiT _600
lari,romlis dagrovili cveTa Seadgenda 200 lars;
• ZiriTadi saSualebebis inventarizacia tardeba 20-dan 31
dekembramde.
Semosavlebi

• 20X2 wlis Semosavlebi formirebulia aTvisebuli grantebis,


Semowirulobebis, sawevro Senatanebisa da sxva arasaoperacio
Semosavlebidan.
xarjebi

104 
 
                                                   
 
 
 
 
• xarjebi warmodgenilia proeqtebis saxeebisa da fondebis
SezRudulobis xarisxis gaTvaliswinebiT;
• aseve, warmodgenilia xarjebis klasifikacia ekonomikuri
Sinaarsis mixedviT.
fondebi
• fondebi warmodgenilia SezRudulobis xarisxis
gaTvaliswinebiT. organizaciis resursebis wyaroebi warmodgenilia ori
fondis saxiT: SeuzRudavi fondi da SezRuduli fondi. amave dros, am
ukanasknelis gamoyeneba SezRuduli iyo droiT, 20X3 wlamde.

105 
 

You might also like