Cierpienie jest nieodłączną częścią życia ludzi i ich wewnętrznego świata.

Każdy z nas odczuwa ból psychiczny

natomiast każdy robi to na swój sposób. Smutek jest przyczyną naszych zachowań, uczuć oraz emocji. Włada on
nami, a także naszym umysłem. Cierpienie było i będzie w naszym życiu ważne, lecz nie będzie należało do najmilszej
jego części. Często cierpienie pojawia się niespodziewanie. Skłania ono do wielu przemyśleń czasem nawet do
rozmyślania nad tym czy nasze życie rzeczywiście ma sens. Cierpienie od zawsze było obecne w literaturze, jako
motyw, bądź opisuje nam doświadczenia osoby dotkniętego przez nie.

Przykładem ukazania motywu cierpienia są Treny Jana Kochanowskiego. Treny opisują cierpienie autora po stracie
ukochanej córki. Cierpienie poety ma różne fazy: najpierw poeta rozpacza za swoją córką, później zadaje sobie
pytania na temat śmierci, ale również o cierpienie, następie próbuje znaleźć ukojenie, by zdać się na nie poprzez
mijający czas, który jako jedyny może złagodzić cierpienie i tęsknotę. Kochanowski w trenach wyraża swój żal po
stracie ukochanej córki. Śmierć bliskiej osoby zadaje nam wiele ran i daje lekcje pokory wobec życia. Treny pokazują
nam, że człowiek nie koniecznie musi zrobić coś złego by doświadczyć cierpienia, ale pokazują nam też, że z
cierpieniem należy się pogodzić, ale potrzebny nam jest do tego czas. Treny to jedne z najpiękniejszych dzieł w
polskiej literaturze i najbardziej skłaniających do refleksji na temat cierpienia. Są też jednymi z najbardziej
wzruszających pamiętników, które ukazują nam ból i cierpienie, jakich doznajemy po stracie bliskiej osoby.

Z kolei Henryk Sienkiewicz w swoim dziele ,,Quo vadis” opisuje tragedię i cierpienie pierwszych chrześcijan, którzy
byli prześladowani przez władcę Rzymu Nerona. Prześladowania chrześcijan rozpoczęły się od skarżenia ich o
podpalenie Rzymu. Złapanych mężczyzn wykorzystywano jako gladiatorów natomiast kobiety i dzieci rzucano na
pożarcie lwom, tygrysom i innym dzikim zwierzętom. Rzymianie również krzyżowali niektórych z chrześcijan by inni
wyznawcy Chrystusa musieli na to patrzeć, a sami rzymianie mieli przy tym dobrą zabawę. Wyznawcami Jezusa byli
zazwyczaj ludzie biedni, którzy ledwo wiązali koniec z końcem, a z tym wiązało się wiele zmartwień, a także
cierpienia. Musieli oni również patrzeć na to jak tysiące innych chrześcijan ginie na igrzyskach , ale przyjmują to ze
spokojem, pokorą i wybaczają swoim oprawcą pokazuje nam to fragment : ,,Nikt nie jęczał i nie wołał o litość.
Niektórzy wisieli z głowami pochylonymi na ramiona lub pospuszczanymi na piersi, jakby ujęci snem, niektórzy jakby
w zamyśleniu, niektóry, patrząc jeszcze ku niebu, poruszali z cicha ustami”. Natomiast cierpieli oni wyłącznie
fizycznie. Przykład ten pokazuje nam, że nie tylko istnieje cierpienie psychiczne, ale również fizyczne czego
doświadczyli chrześcijanie.

W powieści Henryka Sienkiewicza ,,Quo vadis” przedstawiony jest też inny stan cierpienia, cierpienie z miłości.
Cierpienie Marka Winicjusza wynika z tęsknoty za ukochaną Ligią. Winicjusz nie mógł pogodzić się z tym, że jego
ukochana, która była zakładniczką może zginąć na arenie amfiteatru i sam rozmyśla nad sensem swojego życia. Liga
też cierpi gdyż nie może być Markiem, ponieważ jest on rzymskim patrycjuszem i jest to nie zgodne z jej wyznaniem.
W utworze również przedstawione jest cierpienie Akte byłej kochanki Nerona, która żyje ze świadomością, że
ukochany mężczyzna ją porzucił i nigdy już do niej nie wróci. Kobieta sama sprawia sobie ból widząc go u boku nowej
kobiety. Akte mimo to postanawia pozostać na dworze Nerona zamiast odejść. Kobieta po stracie nie ma w sobie
wystarczająco siły by odejść. Była kochanka i jej wierne serce po śmieci Nerona chowa jego ciało, ostatni raz
opłakując nad swoim losem. Przykłady Akte, Winicjusza i Ligi pokazują, że miłość również przynosi nam wiele
zmartwień i cierpienia, a czas goi nasze rany i przynosi nam ulgę.

Literatura najczęściej pokazuje nam osoby cierpiące po stracie bliskiej osoby, jak widzimy w Trenach oraz w powieści
Henryka Sienkiewicza. Jednak powieść ta pokazuje również cierpienie wobec wyznawanej wiary. Cierpienie jest u
każdego z nas czymś naturalnym, dotyczy ono każdego w mniejszym lub większym stopniu. Nie należy go zwalczać na
siłę lub od niego uciekać, ponieważ trud i ból jest nierozłącznym elementem naszego życia. Cierpienie skłania nas do
refleksji nad naszym życiem oraz postępowaniem. Literatura pokazuje nam różne postawy bohaterów wobec
cierpienia, ale nie pokazują nam oni konkretnego rozwiązania w takich chwilach. Natomiast pokazują nam, że każdy
człowiek musi stawić się cierpieniu i reakcja każdego w tym czasie jest sprawą indywidualną.