Ñïåöèàëèçàöèè

“Ïðèêëþ÷åíåö”

Ñ
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

ïåöèàëèçàöèèòå çà Ïðèêëþ÷åíöèòå Òúé êàòî Ñïåöèàëèçàöèèòå çà Ïðèêëþ-

ñà ñúçäàäåíè ñ öåë äà ñå äîñòèãíå äî ñâåòà íà
Ïðèêëþ÷åíåöà. Âñÿêà òåìà, êîÿòî å ïðåäñòà-
âåíà èìà çà öåë äà ïîäîáðè òÿõíîòî èçðàñò-
âàíå è äà ãè ïîäãîòâè çà æèâîòà.
Èçó÷àâàíåòî íà ñïåöèàëèçàöèèòå ùå ïîä-
ïîìîãíå ðàçâèòèåòî íà Ïðèêëþ÷åíöèòå, êàòî
ïîâëèÿå ïðàâèëíî íà òÿõíîòî ñîöèàëíî,
ôèçè÷åñêî è äóõîâíî ðàçâèòèå. Èçó÷àâàíåòî
íà òåçè ñïåöèàëèçàöèè å ïðåäíàçíà÷åíî äà
âîäè äåöàòà äî ïî-äúëáîêà ëþáîâ êúì íàøèÿ
Íåáåñåí Áàùà è äà çàäúëáî÷è èíòåðåñà èì êúì
åäíî ïðîäúëæèòåëíî è òðàéíî îáùóâàíå ñ
òåõíèÿ Áîã è öúðêâàòà.
Èçó÷àâàíåòî íà òåçè ñïåöèàëèçàöèè èìà çà
öåë äà çàñèëè äóõîâíîòî ðàçâèòèå íà ëè÷íîñò-
òà. Âñÿêà ñïåöèàëèçàöèÿ èìà çà öåë äà íàêàðà
Ïðèêëþ÷åíöèòå äà ñå ñòðåìÿò êúì ïî-âèñîêè
ñòàíäàðòè è îòëè÷èÿ ÷ðåç ÿñíèòå óñëîâèÿ,
êîèòî ñå èçèñêâàò çà ïîêðèâàíåòî íà ñïåöèà-
ëèçàöèÿòà. Èçïúëíåíèåòî íà èçèñêâàíèÿòà å
èíòåðåñíî è çàáàâíî, è â ñúùîòî âðåìå äàâà
íà Ïðèêëþ÷åíåöà ÷óâñòâî çà óñïåõ.
Âñÿêà ñïåöèàëèçàöèÿ òðÿáâà äà áúäå ïðåä-
ëîæåíà íà Ïðèêëþ÷åíöèòå ïî åäèí àòðàêòè-
âåí íà÷èí, çà äà ñå çàïîçíàÿò ñúñ çàîáèêàëÿùèÿ
ãè ñâÿò è äà îòêðèÿò íîâè, ïî-øèðîêè õîðèçîí-
òè è ïðèêëþ÷åíèÿ. Âñÿêà ñïåöèàëèçàöèÿ å ñúç-
äàäåíà òàêà, ÷å ìîæå äà ñå èçó÷àâà â êëóáà, â
ñåìåéñòâîòî èëè ñàìîñòîÿòåëíî îò äîáðå ìî-
òèâèðàíè ëè÷íîñòè. Âñÿêà åäíà ñïåöèàëèçà-
öèÿ å ñúçäàäåíà òàêà, ÷å èçèñêâàíèÿòà é äà
áúäàò ïîêðèòè çà îêîëî ìåñåö èëè äîðè çà ïî-
êðàòêî âðåìå.
÷åíöèòå ñà ÷àñò îò öúðêîâíàòà ïðîãðàìà çà
ìëàäèòå, âñÿêà òî÷êà îò òÿõ òðÿáâà äà å â õàð-
ìîíèÿ ñ îñíîâíèòå ó÷åíèÿ íà öúðêâàòà. Ïî
òàçè ïðè÷èíà ïðè èçó÷àâàíåòî èì òðÿáâà äà
ñå èçêëþ÷âà âñÿêî óíèùîæàâàíå íà ðàñòåíèÿ
èëè æèâîòíè, êàêòî è âñÿêàêâè âîåíèçèðàíè
äåéñòâèÿ. Âñÿêà ñïåöèàëèçàöèÿ èìà øèðîêî
ïðèëîæåíèå, òàêà ÷å ìîæå äà áúäå ïîêðèâàíà
îò Ïðèêëþ÷åíöè îò âñè÷êè ñòðàíè íà ñâåòà.
Öåëòà íà âñè÷êè ñïåöèàëèçàöèè å äà ïîìîã-
íå íà Ïðèêëþ÷åíåöà äà “èçðàñíå â ìúäðîñò, â
ðúñò è â áëàãîâîëåíèå ïðåä Áîãà è ÷îâåöèòå”
(Ëóêà 2:52).
Ïðîòèâîïîëîæíî íà ñïåöèàëèçàöèèòå ïðè
Èçñëåäîâàòåëèòå, öåëòà íà òåçè íå å äà ðàçâè-
âàò óìåíèÿ è âåùèíà â äàäåíà îáëàñò èëè çà-
íàÿò. Òå ñà ïðåäíàçíà÷åíè äà áúäàò êàòî âúâå-
äåíèå â òåìèòå è óìåíèÿòà â ñâåòà íà Ïðèêëþ-
÷åíöèòå. Òÿõíàòà öåë å äà ñúçäàäàò èíòåðåñ è
æåëàíèå çà ó÷àñòèå, êàòî â ñúùîòî âðåìå îñè-
ãóðÿâàò ïðèÿòíè ïðåæèâÿâàíèÿ.

1
 Ñïåöèàëèçàöèèòå íà Ïðèêëþ÷åíöèòå ñà
çàìèñëåíè äà áúäàò èçïîëçâàíè ñúâìåñòíî ñ
ïðîãðàìàòà íà Ïðèêëþ÷åíöèòå. Ðàçíîîáðà-
çèåòî îò ñïåöèàëèçàöèè èìà çà öåë äà ïîìîãíå
íà âñÿêî äåòå äà ïîëó÷è ðàçíîîáðàçíè ïîçíà-
íèÿ ïî åäèí èíòåðåñåí íà÷èí.
Æåëàíèåòî íà êîìèñèÿòà å ðúêîâîäèòåëÿ
äà ïîäõîäè òâîð÷åñêè, çà äà íàïðàâè ñïåöèà-
ëèçàöèèòå èçïúëíåíè ñúñ ñìèñúë è çíà÷åíèå
çà âñåêè Ïðèêëþ÷åíåö. Ïîìíåòå, ÷å òðÿáâà äà
ïðåäèçâèêàòå ïî-íàïðåäíàëèòå äåöàòà, áåç äà
îáåçñúð÷àâàòå ïîñòèãàùèòå ïî-ìàëêî.
2
Öåëòà å äà ñå ïîìîãíå íà âñÿêî äåòå äà
ïðåæèâåå óñïåõà è äà íàó÷è íîâè äåéíîñòè è
èäåè ïî åäíè èíòåðåñåí è çàáàâåí íà÷èí.
Óòâúðæäàâàéòå âñÿêî äåòå, êàòî íå çàáðàâÿòå,
÷å âèíàãè èìà ïîâå÷å îò åäèí ïðàâèëåí íà-
÷èí. Íàñúð÷àâàéòå âñÿêî äåòå äà âúðøè íàé-
äîáðîòî, íà êîåòî å ñïîñîáíî. Íå å íóæíî äà
ñìå ñúâúðøåíè. Áîã âñå îùå íå å ïðèêëþ÷èë
äåëîòî ñè ñ íàñ.
Ïðîãðàìàòà íà Ïðèêëþ÷åíöèòå âêëþ÷âà
íàä 64 ñïåöèàëèçàöèè (ïîñòîÿííî ñå ñúñ-òàâÿò
íîâè), êîèòî ñà ñúçäàäåíè ñïåöèàëíî çà äåöà
îò 6 – 11 ãîäèíè. Ïåòíàäåñåò îò òÿõ ñà
âêëþ÷åíè êúì èçèñêâàíèÿòà çà îòäåëíèòå
êâàëèôèêàöèè. Îñòàíàëèòå ìîãàò äà ñå ïîêðè-
âàò ïî âñÿêî âðåìå.
Äîáðå å åìáëåìèòå äà ñå äàâàò êîëêîòî å
âúçìîæíî ïî-ñêîðî ñëåä ïîêðèâàíåòî íà
ñúîòâåòíàòà ñïåöèàëèçàöèÿ. Òå íå ìîãàò äà
áúäàò çàêà÷àíè ïðåäè ïðèåìíà öåðåìîíèÿ.
Èíäåêñ
Ñïåöèàëèçàöèÿ Ñòðàíèöà Ñòåïåí Íåîáõîäèìà çà
Àñòðîíîì ................................................. 5 3 -
Áåçîïàñíîñò ............................................. 6 1 âòîðà èñêðè÷êà
Áåçîïàñíîñò íà äâèæåíèåòî ............... 7 2 ïúðâà èñêðè÷êà
Áèáëèÿ I ................................................... 8 1 ïúðâà èñêðè÷êà
Áèáëèÿ II ................................................. 9 4 ÷åòâúðòà èñêðè÷êà
Âåæëèâîñò .............................................. 10 2 âòîðà èñêðè÷êà
Âîäà÷ ........................................................ 11 1 -
Âúçäúðæàíèå ......................................... 12 3 òðåòà èñêðè÷êà
Ãåîëîã ...................................................... 13 4 -
Ãèìíàñòèê .............................................. 14 3 -
Ãîòâà÷ ..................................................... 15 2 -
Ãðàäèíàð ................................................ 16 2 -
Äîáúð íàñòîéíèê ................................. 17 3 òðåòà èñêðè÷êà
Äîáúð ïðèÿòåë ...................................... 18 4 ÷åòâúðòà èñêðè÷êà
Äîìàøåí ïîìîùíèê .......................... 19 1 ÷åòâúðòà èñêðè÷êà
Äúðâîäåëåö ........................................... 20 4 -
Åêîëîã (Îêîëíà ñðåäà) ....................... 21 4 ÷åòâúðòà èñêðè÷êà
Çäðàâå (Çäðàâåí ñïåöèàëèñò) ........... 22 1 âòîðà èñêðè÷êà
Èçñëåäîâàòåë ........................................ 23 4 -
Êîëåêöèîíåð ......................................... 24 2 -
Êîëîåçäà÷ .............................................. 25 3 -
Êîøíè÷àð .............................................. 26 4 -
Êúìïèíã ................................................. 27 2 .
Êúíêüîð (Ðîëåðè) ................................ 28 4 .
Ëåòåíå (Õâúð÷èëà) .............................. 29 3 .
Ìàéñòîðåíå ........................................... 30 2 .
Ìåäèåí êðèòèê ..................................... 31 3 .
Ìèñèîíåð (Ïðèÿòåë íà Èñóñ) .......... 32 1 .
Ìóçèêàíò ................................................ 33 1 .
Íàáëþäàòåë .......................................... 34 1 .
Ïðèÿòåë íà äúðâåòàòà ........................ 35 2 .
Ïðèÿòåë íà æèâîòíèòå ....................... 36 1 ïúðâà èñêðè÷êà
Ïðèÿòåë íà ïðèðîäàòà ....................... 37 2 âòîðà èñêðè÷êà
Ïðèÿòåë íà ïòèöèòå ............................ 38 2 .
Ïðèÿòåë íà öâåòÿòà ............................. 39 1 .
Ïëóâàíå I ................................................ 40 1 .
Ïëóâàíå II .............................................. 41 3 .
Ïúðâà ïîìîù ....................................... 42 3 ÷åòâúðòà èñêðè÷êà
Ðåïîðòåð ................................................. 43 4 .
Ðú÷åí òðóä (Äîìàøíè çàíàÿòè) ...... 44 3 .
Ñêèîð ...................................................... 45 2 .
Òðóáàäóð ................................................ 46 3 .
Ôèòíåñ .................................................... 47 2 .
Õèãèåíà .................................................. 48 4 ÷åòâúðòà èñêðè÷êà
Õóäîæíèê ............................................... 49 1 .
Øèâà÷ ...................................................... 50 3 .

3
Íîâè
Ñïåöèàëèçàöèè Ñòðàíèöà Ñòåïåí Íåîáõîäèìà çà
Àäâåíòíè ïèîíåðè ............................... 51 3&4 -
Àðåàë (Õàáèòàò) ................................... 52 4 -
Áèñåðíè ïîðòè ...................................... 53 4 -
Äúãàòà íà Çàâåòà .................................. 54 4 -
Äúðæàâè ................................................. 55 2 -
Åçèêà íà çíàöèòå .................................. 56 4 -
Çàëåïâàíå ............................................... 57 2 -
Êèòîâå .................................................... 58 2 -
Êîìïþòúðíè óìåíèÿ ......................... 59 4 -
Ìúíèñòà ................................................. 60 3 -
Îëèìïèåö .............................................. 61 3 -
Ìîëèòâåí âîéí ..................................... 62 4 -
Ïåïåðóäè ................................................ 63 1 -
Ïúòÿ êúì Èñóñ ..................................... 64 4 -
Ðèáè ......................................................... 65 1 -
Ñåíêè ....................................................... 66 3 -
Ñòðîèòåë ................................................ 67 3 -
Òåíåêèåíè êóòèè .................................. 68 4 -

4

Àñòðîíîì
1. Èçáðîé íÿêîëêî àñòðîíîìè îò
Áèáëèÿòà.
2. Ïîñî÷è åäíà ïëàíåòà, äâå çâåçäè
è òðè ñúçâåçäèÿ íà íîùíîòî
íåáåòî è êàæè òåõíèòå ïðàâèëíè
èìåíà.
3. Íàïðàâè êóòèÿ ñúñ ñúçâåçäèå
(êîíñòåëàöèÿ).
4. Îáÿñíè ðàçëèêàòà ìåæäó
ïëàíåòà è çâåçäà.
5. Íàáëþäàâàé ïëàíåòè è çâåçäè
íà íîùíîòî íåáå.
6. Íàáëþäàâàé äâå îò ñëåäíèòå è
íàïðàâè ïàñòåëíà ðèñóíêà íà
âñÿêî îò òÿõ.
à) Èçãðåâà íà Ëóíàòà
á) Èçãðåâ
â) Çàëåç
7. Íàìåðè òðè ñòèõà â Áèáëèÿòà,
êîèòî ãîâîðÿò çà íåáåòî.
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
ÑÒÚÏÊÀ ÏÎ ÑÒÚÏÊÀ
Ïàñòåëíà ðèñóíêà
Íàïðàâåòå âúðõó êàðòîí ðèñóíêà
ñ ïàñòåëè. Îñòàâåòå íÿêîè ÷àñòè
îò êàðòèíàòà íåîöâåòåíè. Îöâå-
òåòå öÿëàòà ðèñóíêà ñ òåìïåðíè
èëè âîäíè áîè. (Èçïîëçâàéòå ÷åð-
íî èëè òúìíî ñèíüî çà íîùíîòî
íåáå.) Áîÿòà íÿìà äà ïîêðèå
ìÿñòîòî íàðèñóâàíî ñ ïàñòåëèòå,
à ñàìî ïðàçíèòå ïðîñòðàíñòâà,
òàêà êàðòèíàòà ùå èçïúêíå ÿñíî
âúðõó íàðèñóâàíèÿ ôîí.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Àäàì è Åâà (Âúçïèòàíèå, ñòð.17); Àâðà-
àì (Áèòèå 15:5); Éîñèô (Âúçïèòàíèå, ñòð.
46); Èñóñ (ÀÁÊ, ò.5, ñòð. 1117); Ìîéñåé
(ÏÏ, ñòð. 324); Ìúäðåöèòå (Ìàòåé 2:2).
2. Èçëåçòå íàâúí ïðåç íîùòà è íàáëþ-
äàâàéòå çâåçäíîòî íåáå. Íà÷åðòàéòå
ñõåìà íà ðàçïîëîæåíèåòî íà ïëàíåòèòå,
çâåçäèòå è ñúçâåçäèÿòà, êîèòî ñòå íà-
áëþäàâàëè. Àêî èìàòå âúçìîæíîñò
ïîñåòåòå ïëàíåòàðèóì.
3. Âçåìåòå ìàëêà êóòèÿ îò îáóâêè èëè íåùî
äðóãî. Íåêà âñÿêî äåòå äà èçáåðå êîå ñúç-
âåçäèå ùå íàïðàâè íà äúíîòî íà êóòèÿòà.
Âîäåòå äåöàòà â ñëåäíèòå ñòúïêè:
Íà÷åðòàéòå ñúçâåçäèåòî íà äúíîòî íà êó-
òèÿòà. Ïðîáèéòå ìàëêè äóï÷èöè, òàì êú-
äåòî ñå íàìèðàò çâåçäèòå. Íà êàïàêà íà Ñòåïåí 3
êóòèÿòà èçðåæåòå äâà îòâîðà çà î÷èòå.
Äðúæòå êóòèÿòà êúì ñâåòëèíàòà è íà-
áëþäàâàéòå ñúçâåçäèÿòà. Íàñúð÷åòå äå-
öàòà äà íàïðàâÿò ðàçëè÷íè ñúçâåçäèÿ,
òàêà ÷å êîãàòî ñâúðøàò âñÿêî îò òÿõ äà
ñå îïèòà äà ïîçíàå êàêâè ñúçâåçäèÿ ñà
íàïðàâèëè îñòàíàëèòå.
4. Íàáëþäàâàéòå è ðàçïîçíàéòå íÿêîè èç-
âåñòíè çâåçäè è ñúçâåçäèÿ. Çâåçäèòå ñà
åäèíè÷íè òåëà, êàòî íàïðèìåð Ïîëÿð-
íàòà çâåçäà. Ñúçâåçäèÿòà ñà ãðóïà îò
çâåçäè, êàòî íàïðèìåð Ãîëÿìàòà Ìå÷êà.
Íÿêîè îò íàé-ÿðêèòå çâåçäè â ñåâåðíîòî
ïîëóêúëáî ñà Ïîëÿðíàòà, Ðåãóë, Äåíåá,
Àëòàèð, Ðèãåë, Êàñòîð, Êàïåëà è Âåãà.
Îðèîí, Ëúâ, Ëèðà, Äåâà, Áèê, Ãîëÿìà è
Ìàëêà Ìå÷êà, Ãîëÿìî è Ìàëêî Êó÷å
ñà íÿêîè îò ñúçâåçäèÿòà. Èçáåðåòå íÿ-
êîëêî çâåçäè è íÿêîëêî ñúçâåçäèÿ, çàïî÷-
íåòå ñ íàé-ëåñíèòå çà íàìèðàíå âúâ âà-
øàòà îáëàñò, âúâ âðåìåòî, â êîåòî ñìÿ-
òàòå äà èçó÷àâàòå òîâà ñ ãðóïàòà.
5. Èäåòå äàëå÷ îò ñâåòëèíèòå íà ãðàäà è
íàáëþäàâàéòå íîùíîòî íåáå. Èëè ãëå-
äàéòå ïðîãðàìà, âèäåîêàñåòà èëè íåùî
äðóãî çà íåáåòî. Èçïîëçâàéòå íîùòà. Çà-
áàâëÿâàéòå ñå. Ïîòúðñåòå ïîâå÷å èíôîð-
ìàöèÿ â åíöèêëîïåäèÿòà.
6. Íàáëþäàâàéòå íåáåòî ïî âðåìå íà èç-
ãðåâ, çàëåç è/èëè, êîãàòî èçãðÿâà ëóíàòà.
Ïðåêàðàéòå íåçàáðàâèìè ìèãîâå,
äîêàòî íàáëþäàâàòå Áîæèèòå òâîðåíèÿ.
7. Â Áèáëåéñêèÿ êîíêîðäàíñ èìà ìíîãî
ñòèõîâå. Èçáåðåòå, ïðî÷åòåòå è îáÿñíåòå.
Íàïðèìåð: Áèòèå 1:16; Âòîðîçàêîíèå
10:22; Èñàÿ 13:10; Ìàòåé 2:10.
5
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Áåçîïàñíîñò Ïîìîù
1. Ãëåäàé ôèëì çà áåçîïàñíîñòòà 1. Ìàòåðèàëè ìîæå äà ïîòúðñèòå â
ó äîìà è îáñúäè òîâà, êîåòî ñè áèáëèîòåêàòà, ïîëèöèÿòà, ïîæàð-
íàó÷èë. íàòà, ãðàæäàíñêà çàùèòà. Ïðîâå-
2. Ñ ðîäèòåëèòå ñè ñúñòàâè ïîäðî- äåòå ðàçãîâîðà, òàêà ÷å äà ñòå ñè-
ãóðíè, ÷å äåöàòà ñà çàïîçíàòè ñ
áåí ïëàí çà îáåçîïàñÿâàíå íà äîìà
ïðàâèëàòà çà áåçîïàñíîñò.
îò ïîæàð. Îïèøè êúäå ñòîè ïîæà-
2. Íàñúð÷åòå ðîäèòåëèòå äà ïîìîã-
ðîãàñèòåëÿ, êàê ñå ñúõðàíÿâà è íàò íà äåöàòà ñ ïðèãîòâÿíåòî íà
ïîëçâà. ïëàí çà ïîæàðíà áåçîïàñíîñò íà
3. Ó÷àñòâàé â ïðîòèâîïîæàðíà äîìà.
òðåíèðîâêà â: 3. Íàïðàâåòå ïëàí íà âàøåòî ó÷è-
à) Êúùè ëèùå, êëóá è/èëè öúðêâà, ïîêàç-
á) Ó÷èëèùå âàù êúäå è êàê äà ãè íàïóñíåòå ïðè
Ñòåïåí 1 â) Öúðêâàòà (àêî å âúçìîæíî)
4. Ñïîðåä îñîáåíîñòèòå íà ðàéîíà,
îïàñíîñò. Óïðàæíÿâàéòå ñå â òåçè
óìåíèÿ.
â êîéòî æèâååø ó÷àñòâàé â ñëåä- 4.  ïîëèöèÿòà, ïîæàðíàòà, ãðàæ-
äàíñêà çàùèòà èëè áèáëèîòåêàòà
íèòå òðåíèðîâêè:
òðÿáâà äà èìà èíôîðìàöèÿ çà âà-
à) Óðàãàí
øàòà îáëàñò è çà áåäñòâèÿòà, êîè-
á) Òîðíàäî òî ìîãàò äà ñå ñëó÷àò, òàêà âèå ìî-
Íåîáõîäèìà çà â) Çåìåòðåñåíèå æåòå äà ñå èíôîðìèðàòå è äà ïîä-
ã) Íàâîäíåíèå ãîòâèòå äåöàòà áåç äà ãè ïëàøèòå.
ÂÒÎÐÀ ä) Âóëêàí 5. Íàïðàâåòå çíà÷êà èëè ëåíòà „èíñ-
ÈÑÊÐÈ×ÊÀ å) Ìúëíèè è ãðúì ïåêòîð ïî áåçîïàñíîñòòà”, êîÿòî
5. Áúäè „èíñïåêòîð ïî áåçîïàñíîñò- äåöàòà äà íîñÿò ïðåç ñåäìèöàòà.
òà” â ïðîäúëæåíèå íà 1 ñåäìèöà. Çàäà÷àòà èì ïðåç òàçè ñåäìèöà å
6. Íàïðàâè ïëàêàò, ïîêàçâàù îïàñíè äà îòêðèÿò è çàïèøàò âúçìîæíè
ñèòóàöèè è ðàçêàæè èëè ïîêàæè ïðîáëåìè â êúùè, ó÷èëèùå è ò.í.
Íàïðèìåð: ñ÷óïåíà êëþ÷àëêà íà
êàêâî òðÿáâà äà ñå íàïðàâè ïðè
øêàô/êàáèíåò, êúäåòî ñå ñúõðàíÿ-
òÿõ.
âàò ïî÷èñòâàùè òå÷íîñòè èëè ìå-
7. Ó÷àñòâàé â èãðà ñâúðçàíà ñ áåçî- äèêàìåíòè; îãîëåíè æèöè èëè ñ÷ó-
ïàñíîñòòà. ïåíè åëåêòðè÷åñêè êîíòàêòè; ãðåá-
ëî ëåæàùî ñ îñòðîòî íàãîðå; äúñ-
êà íà òðîòîàðà; ñ÷óïåí âîäåí êðàí;
êîíòåéíåð ñúäúðæàù áîè èëè ðàç-
ðåäèòåëè, ãàç, áåíçèí, ñ÷óïåíè
ñòúêëà è ò.í.
6. Ïîèñêàéòå ïîçâîëåíèå äà ïîñòà-
âèòå ïëàêàòà íà ïóáëè÷íî ìÿñòî,
çà äà ãî âèæäàò è âúçðàñòíèòå.
7. Äàéòå íà äåöàòà ïðîáëåìíè ñè-
òóàöèè, ïðè êîèòî òðÿáâà äà îòãî-
âàðÿò ñ „äà”, „íå” èëè „ùå ïîïè-
òàì ìàìà è òàòêî”.

6

Áåçîïàñíîñò íà
äâèæåíèåòî
1. Ðàçïîçíàé è îáÿñíè 10 âàæíè
ïúòíè çíàêà.
2. Îáÿñíè êúäå è êîãà ñå ïðåñè÷à
ïðàâèëíî è áåçîïàñíî ïúò.
3. Êàæè êàêâè ñà ïðàâèëàòà çà
áåçîïàñíîñò êîãàòî:
à) Õîäèø ñàì ïî óëèöàòà
á) Êàðàø êîëåëî
â) ßçäèø êîí
ã) Äâèæèø ñå ñ ãðóïà
4. Îáÿñíè çàùî òðÿáâà äà ñè ñëî-
æèø êîëàí, êîãàòî ñè â êîëà.
5. Èçñëóøàé ïîëèöàé îò ïúòíà ïî-
ëèöèÿ îòíîñíî áåçîïàñíîñòòà
íà äåöàòà.
6. Èãðàé èãðà ïî áåçîïàñíîñò íà
äâèæåíèåòî.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Ïðèìåðè:
à) Ñïðè, îñèãóðè ïðåäèìñòâî
á) Âíèìàíèå, ÆÏ ïðåëåç
â) Âíèìàíèå, ïåøåõîäíà ïúòåêà
ã) Çàáðàíåí çàâîé íà ëÿâî
ä) Âíèìàíèå, äåöà
å) Ïðåñè÷àíå íà ïúò ñ ïðåäèìñòâî
æ) Âíèìàíèå, îñòúð çàâîé íàëÿâî
ç) Çàáðàíåíî èçïðåâàðâàíåòî
è) Çàáðàíåíî çà âåëîñèïåäèñòè
é) Çàáðàíåíî ñïèðàíåòî
ê) Äâèæåíèå ñàìî â åäíà ïîñîêà
2. Ïðåñè÷àéòå óëèöàòà íà îáîçíà-
÷åíèòå ìåñòà èëè íà ïåøåõîäíà
ïúòåêà. Àêî èìà ñâåòîôàð ïðåñå-
Ñòåïåí 2
÷åòå, êîãàòî å çåëåíî.
3. Äâèæè ñå îòñòðàíè íà ïúòÿ, ñðåùó
äâèæåíèåòî íà êîëèòå. Ïðîâåðåòå
â ïúòíî óïðàâëåíèå çà ïðàâèëàòà
íà áåçîïàñíîñò ïðè: õîäåíå, êàðàíå
íà êîëåëî èëè ñêåéáîðä, ÿçäåíå íà Íåîáõîäèìà çà
êîí è äâèæåíèå â ãðóïà. Ñúáëþäà-
âàéòå ïðàâèëàòà çà äâèæåíèå, âíè- ÏÚÐÂÀ
ìàâàéòå çà òðàôèêà. ÈÑÊÐÈ×ÊÀ
4. Ãëåäàéòå ôèëì èëè ïîêàíåòå ïî-
ëèöàé, çà äà ïîãîâîðèòå çà ïðåä-
ïàçíèòå êîëàíè. Íèå ñëàãàìå ïðåä-
ïàçíè êîëàíè, çà äà ñå íàðàíèì
ïî-ìàëêî â ñëó÷àé íà ïðîèçøåñò-
âèå. Ñëàãàíåòî íà êîëàíà å çàäúë-
æèòåëíî.
5. Ïîêàíåòå åêñïåðò, êîéòî äà ïîãî-
âîðè ñ äåöàòà íà òÿõíîòî íèâî. Íå-
êà äà íàáëåãíå íà òîâà êàêâî ìî-
ãàò äà íàïðàâÿò äåöàòà çà ñâîÿòà
ñèãóðíîñò.
6. Íàðèñóâàéòå âúðõó êàðòîí íÿ-
êîëêî ïúòíè çíàêà è èãðàéòå íà
„Ñàéìúí êàçà” – êàçâàòå „Ñàéìúí
êàçà” è âäèãàòå âèñîêî íÿêîé îò
çíàöèòå. Äåöàòà òðÿáâà äà íà-
ïðàâÿò òîâà, êîåòî ïîêàçâà çíà-
êà, ñ êðàêà èëè ñ êîëåëî. Òîâà å
åäèí çàáàâåí íà÷èí äà ñå ó÷àò
ïðàâèëàòà çà áåçîïàñíîñò. Èëè
èãðàéòå äðóãà ïîäîáíà èãðà.
7
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Áèáëèÿ I
1. Äà èìàø ñâîÿ Áèáëèÿ.
2. Îáÿñíè êàê ñå ïîêàçâà óâàæåíèå
êúì Áèáëèÿòà è êàê ñå ãðèæèø
çà íåÿ.
3. Íàçîâè ïúðâàòà è ïîñëåäíàòà
êíèãà îò Áèáëèÿòà è êàæè êîé
ãè å íàïèñàë.
4. Ðàçêàæè èëè èçèãðàé ñëåäíèòå
èñòîðèè:
à) Ñúòâîðåíèåòî
á) Ãðåõîïàäåíèåòî
â) Èñóñ ñå ãðèæè çà ìåí äíåñ
Ñòåïåí 1 ã) Èñóñ èäâà îòíîâî
ä) Íåáåòî
5. Íàìåðè, ïðî÷åòè è äèñêóòèðàé
âúðõó òðè îò ñëåäíèòå Áèáëåé-
ñêè ñòèõîâå, êîèòî ãîâîðÿò çà
Õðèñòîâàòà ëþáîâ êúì òåá.
Íåîáõîäèìà çà Íàó÷è íàèçóñò è ðåöèòèðàé äâà
îò òÿõ:
ÏÚÐÂÀ à) Éîàí 3:16
ÈÑÊÐÈ×ÊÀ á) Ïñàëì 91:11
â) Éîàí 14:3
ã) Ïñàëì 23:1
ä) Ïî òâîé èçáîð
6. Íàïðàâè ìàñêà, çà äà èëþñòðè-
ðàø Áèáëåéñêà èñòîðèÿ èëè
ïðèò÷à
ÈËÈ
Ïðåñúçäàé Áèáëåéñêà èñòîðèÿ
â ïÿñú÷íèê èëè ñ ôëàíåëîãðàô.
8
Ïîìîù
1-2. Àêî å âúçìîæíî ïðîâåðåòå
äàëè âñÿêî äåòå èìà ñâîÿ Áèá-
ëèÿ. Íàó÷åòå ãè, ÷å íèùî íå òðÿá-
âà äà ñå ïîñòàâÿ âúðõó Áèáëèÿ-
òà, ÷å òÿ òðÿáâà äà ñå ïàçè ÷èñ-
òà. Ïîêàæåòå èì êàê äà ÿ äúð-
æàò âíèìàòåëíî è ñ óâàæåíèå.
3. Ïîìîãíåòå íà Ïðèêëþ÷åíöèòå
äà íàìåðÿò Áèòèå è Îòêðîâåíèå
â òåõíèòå Áèáëèè. Íàñúð÷åòå
äåöàòà äà ìîãàò äà ãè íàìèðàò,
äîêàòî ðàçêàçâàò èñòîðèÿòà íà
àâòîðèòå èì. Èãðàéòå áèáëåéñêè
èãðè, èçïîëçâàéòå ôëàíåëîãðàô
è äð. Íàïðàâåòå òîâà åäíî ïðè-
ÿòíî îáó÷àâàùî ïðåæèâÿâàíå.
4. Ïîìîãíåòå íà äåöàòà äà íàïðà-
âÿò ïàíòîìèìà èëè ñöåíêà âúð-
õó íÿêîÿ èñòîðèÿ. Ïðèêëþ÷åí-
öèòå îáè÷àò òîâà. Íàñúð÷åòå ãè
äà èãðàÿò òàêà, ÷å èñòîðèèòå äà
“îæèâåÿò”. Äîáðå å äà èìàòå
ïîäõîäÿù ðåêâèçèò, êàòî ðîáè,
òðúñòèêè è äð., ñ êîèòî äåöàòà
äà ìîãàò äà ïðåäñòàâÿò áèáëåé-
ñêèòå îáðàçè.
5. Óïðàæíÿâàéòå íàìèðàíåòî íà
Áèáëåéñêè òåêñòîâå. ×åòåòå ãè
çàåäíî è ãè îáÿñíÿâàéòå, òàêà
äåöàòà ùå ìîãàò äà ðàçáåðàò
çíà÷åíèåòî èì.
6. Èçïîëçâàéòå õàðòèåíà ÷èíèÿ,
îò êîÿòî äà íàïðàâèòå ìàñêà íà
æèâîòíî èëè ÷îâåê, çà äà èëþñ-
òðèðàòå èñòîðèè êàòî: Äàíàèë
â ðîâà íà ëúâîâåòå, Ñúòâîðå-
íèåòî, Åäåìñêàòà ãðàäèíà è
ò.í. Èçèãðàéòå èñòîðèÿ ïî òå-
õåí èçáîð.

Áèáëèÿ I I
1. Äà èìàø ñïåöèàëèçàöèÿòà
„Библия I“.
2. Êàæè êíèãèòå íà Ñòàðèÿ Çàâåò
ïîäðåä.
3. Èçáðîé ïîäðåä êíèãèòå íà
Íîâèÿ Çàâåò.
4. Ðàçêàæè èëè èçèãðàé ñëåäíèòå
Áèáëåéñêè èñòîðèè:
à) Íîé
á) Àâðààì
â) Ìîéñåé
ã) Äàâèä
ä) Äàíàèë
5. Ïðî÷åòè èëè ñëóøàé Áèáëåé-
ñêà èñòîðèÿ.
6. Íàìåðè, çàïàìåòè è îáÿñíè
òðè îò ñëåäíèòå òåêñòà, îòíà-
ñÿùè ñå çà ïðåäàâàíåòî æèâî-
òà íè íà Èñóñ:
à) Èçõîä 20:1-17
á) Ôèëèïÿíè 4:13
â) Ôèëèïÿíè 2:13
ã) 1 Éîàíîâî 2:1,2
ä) Þäà 24
å) Ïî òâîé èçáîð
7. Îðãàíèçèðàé èãðà, ÷ðåç êîÿòî
äà ïîìîãíåø íà äåöàòà ñ ðà-
äîñò äà çàïîìíÿò Áèáëåéñêèòå
èñòîðèè.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Òàçè ñïåöèàëèçàöèÿ ìîæåòå äà
ïîäãîòâèòå ïî âðåìå íà êëóá-
íèòå ÷àñîâå èëè â ñúòðóäíè-
÷åñòâî ñúñ ñúáîòíîòî ó÷èëèùå.
2, 3. Èçïîëçâàéòå ïåñíè, èãðè,
ôëàíåëîãðàô è äð.
4. Íàñúð÷åòå òâîð÷åñòâîòî. Âî-
äåòå Ïðèêëþ÷åíöèòå, òàêà ÷å
äà ðàçáåðàò ïîóêàòà îò âñÿêà
èñòîðèÿ.
5. Áúäåòå ñèãóðíè, ÷å âàøèòå äå-
öà ÷åòàò Áèáëèèòå ñè. Íî ñúùî
òàêà èçïîëçâàéòå áèáëåéñêè
êíèæêè, âèäåî ìàòåðèàëè è àó-
Ñòåïåí 4
äèîêàñåòè, çà äà ïðåäàäåòå òå-
çè èñòîðèè ïî èíòåðåñåí íà÷èí.
6. Ïîìîãíåòå íà äåöàòà äà ðàç-
áåðàò çíà÷åíèåòî íà âñåêè ïà-
ñàæ è êàê äà ãî ïðèëîæàò â æè- Íåîáõîäèìà çà
âîòà ñè.
7. Êíèãè ñ Áèáëåéñêè èãðè, êíèæ- ×ÅÒÂÚÐÒÀ
êè çà îöâåòÿâàíå è ôëàíåëî- ÈÑÊÐÈ×ÊÀ
ãðàô ñà íà ðàçïîëîæåíèå â
Õðèñòèÿíñêèòå êíèæàðíèöè.
9
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Âåæëèâîñò
1. Îáÿñíè êàêâî îçíà÷àâà äà ñè
âåæëèâ.
2. Ïðî÷åòè è îáÿñíè çëàòíîòî
ïðàâèëî.
3. Áúäè ñïîñîáåí äà äåìîíñòðè-
ðàø äîáðè ìàíèåðè íà ìàñàòà.
à) Ïðàâèëíî äà ïîäðåäèø ìà-
ñàòà
á) Ïðàâèëíî äà ïîèñêàø õðà-
íà è äà ÿ ïðåäàäåø
â) Ïðàâèëíî äà ñå èçâèíèø,
êîãàòî ñòàâàø îò ìàñàòà
Ñòåïåí 2 4. Ïðîâåäè òåëåôîíåí ðàçãîâîð,
èçïîëçâàéêè äîáðè îáíîñêè
à) ñ âúçðàñòåí
á) ñ ïðèÿòåë ïî òâîé èçáîð
â) äà ìîæåø äà îòãîâîðèø íà
ïîâèêâàíåòî ïðàâèëíî
Íåîáõîäèìà çà ÈËÈ ïðåäñòàâè
ã) Âúçðàñòåí íà ïðèÿòåë
ÂÒÎÐÀ ä) Âàøèÿò ó÷èòåë íà ðîäèòå-
ÈÑÊÐÈ×ÊÀ ëèòå ñè
5. Ñïîäåëè ïðåæèâÿâàíå:
à) Êîãàòî âúçðàñòåí å áèë âåæ-
ëèâ ñ òåá
á) Êîãàòî òè ñè áèëè âåæëèâ
ñ äðóã ÷îâåê
6. Ïîêàæè âåæëèâîñò, êîãàòî:
à) Ìîëèø çà ïèòèå
á) Áëàãîäàðèø
â) Ñå èçâèíÿâàø
ã) Ïîçäðàâÿâàø ïðèÿòåë
ä) Ïðàâèø è òè ïðàâÿò óñëóãà
10
Ïîìîù
1. Ïîêàæåòå óâàæåíèå êúì äðó-
ãèòå ÷ðåç äîáðè ìàíèåðè è
ïîäõîäÿùî ïîâåäåíèå. Äàéòå
ïðèìåðè íà äîáðî ïîâåäåíèå.
2. Çëàòíîòî ïðàâèëî å ïðåäïè-
ñàíèå èëè ïðàâèëî íà æèâîòà
äàäåíî îò Èñóñ ïðè Ïëàíèí-
ñêàòà ïðîïîâåä. Çàïèñàíî å â
Ìàòåé 7:12. Íàé-îáùî, òî çâó-
÷è òàêà: „Ïðàâè íà äðóãèòå òî-
âà, êîåòî èñêàø äà ïðàâÿò íà
òåá”.
3. Íàñúð÷àâàéòå äîáðèòå ìàíèåðè
ïî âðåìå íà ñåìåéíèòå õðàíåíèÿ
è ïðè ñåðâèðàíåòî íà ìàñàòà.
Ïîêàæåòå íà äåöàòà äîáðèÿ
åòèêåò ïðè õðàíåíå: äà íå ãîâî-
ðÿò ñ ïúëíà óñòà, äà èçïîëçâàò
ïðèáîðèòå ïðàâèëíî, äà êàçâàò
ìîëÿ è áëàãîäàðÿ è ò.í. Ìîæå-
òå äà ñè íàïðàâèòå „áàíêåò” è
äà âèäèòå êàêâî ñà íàó÷èëè äå-
öàòà.
4. Íàó÷åòå äåöàòà äà ãîâîðÿò
ÿñíî ïî òåëåôîíà, äà ïîïèòàò
ñ êîãî èñêà äà ðàçãîâàðÿ ïîç-
âúíèëèÿ è äà ïî-áúðçàò äà ïðå-
äàäàò ñúîáùåíèåòî. Íàó÷åòå
ãè ñúùî êàê äà ñå îáàäÿò ïðè
ñïåøíè ñèòóàöèè. Àêî íÿìàòå
íà ðàçïîëîæåíèå òåëåôîíè,
íàó÷åòå ãè êàê äà ñå ïðåäñòàâÿò
ïðàâèëíî.
5. Äàéòå íà äåöàòà ïåò ìèíóòè
äà ðàçêàæàò ñâîèòå èñòîðèè.
Ïúðâî ìîæå áè ùå å íóæíî
âèå äà èì ñïîäåëèòå íåùî,
êîåòî ñòå ïðåæèâåëè, çà äà èì
äàäåòå ìàòåðèàë çà ðàçìèñúë.
Íàïðèìåð: çàãóáèëè ñòå ñå è
ïîëèöàÿò å áèë âåæëèâ ñ âàñ,
ïàäíàëè ñòå è ñúñåä âè å ïî-
ìîãíàë. Íàñúð÷åòå äåöàòà äà
ñà âåæëèâè åäíî ñ äðóãî è ñ
âúçðàñòíèòå.

Âîäà÷
1. Îáÿñíè êàêâî ïðàâè âîäà÷à.
2. Íà÷åðòàé êàðòà èëè äàé óêàçà-
íèÿ íà ãðóïàòà êàê äà ñòèãíå äî
òâîÿòà êúùà.
3. Äà ìîæåø äà âîäèø íÿêîãî äî
ñëåäíèòå ìåñòà:
à) ïîùà
á) ìàãàçèí çà õðàíèòåëíè ñòîêè
â) òåëåôîííà êàáèíà
ã) ïîëèöèÿòà
ä) öúðêâàòà
å) ó÷èëèùå
4. Ïîêàæè êàê ìîæå äà ñå ïîïèòà
çà ïúòÿ è èçáðîé õîðàòà, êîèòî
å áåçîïàñíî äà ïèòàø.
5. Îðãàíèçèðàé çà öÿëàòà Òðóïà
êðàòêà åêñêóðçèÿ è ðàçãëåäàéòå
åäíî îò ñëåäíèòå ìåñòà:
à) ìóçåé
á) ïîæàðíà
â) ôåñòèâàë íà èçêóñòâàòà
ã) ïðå÷èñòâàòåëíà ñòàíöèÿ
ä) ïàìåòíèê
å) ïîëèöèÿ
æ) ôàáðèêà (çàâîä)
6. Òè ìîæåø äà ñè âîäà÷ äî ðàç-
ëè÷íè ìåñòà, íî êîé å íàøèÿò
âîäà÷ ñïîðåä Ïñàëì 48:14?
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Âîäà÷ å ÷îâåê, êîéòî ïîêàçâà
ïúòÿ.
2. Öåëòà å äà ãè íàó÷èì äà äàâàò
ïðîñòè ïîñîêè. Ïîíÿêîãà äåöàòà
òðÿáâà äà äàäàò ïîñîêà íà õîðàòà
ðåàãèðàùè ïðè ñïåøíè ñèòóàöèè,
ñúùî òàêà è ïðè ïîñåùåíèå íà
ñåìåéñòâî. Äîáðå å äà èìàòå êàð-
òà íà âàøèÿ ðàéîí, çà äà ïîìîãíå-
òå íà äåöàòà äà ðàçáåðàò ñåâåð è
þã, ëÿâî è äÿñíî è ò.í.
3. Èçïîëçâàéòå îïàêîâú÷íà õàð-
òèÿ, çà äà íàðèñóâàòå ãîëÿìà
êàðòà íà âàøèÿ ãðàä, íà êîÿòî
Ñòåïåí 1
äà ìîæåòå äà îòáåëåæèòå ìåñ-
òàòà çà ïîñåùåíèå. Ïîñî÷åòå
èìåíàòà íà óëèöèòå, ïî êîèòî
òðÿáâà äà ñå ìèíå, çà äà äîñòèã-
íåòå ðàçëè÷íèòå ìåñòà.
4. Ïðàêòèêóâàéòå ó÷òèâî ïèòàíå çà
ïîñîêàòà è âíèìàòåëíî ñëóøàíå
íà óïúòâàíåòî. Èãðàéòå íà „Ïî-
ñîêè”. Ðàçäåëåòå Òðóïàòà íà îò-
áîðè. Ðúêîâîäèòåëÿò ùå ñêðèå
åäèí ïðåäìåò â ñòàÿòà è ïî åäíî
äåòå îò âñåêè îòáîð ùå çíàå êúäå
å ñêðèò ïðåäìåòà. Òî òðÿáâà äà
äàäå ñàìî âåäíúæ óñòíè óêàçà-
íèÿ íà ïúðâèÿ ÷ëåí îò ñâîÿ îò-
áîð. Òîé òðÿáâà äà ñå îïèòà äà
íàìåðè ïðåäìåòà áåç ïîâå÷å óêà-
çàíèÿ. Äàéòå âúçìîæíîñò íà âñÿ-
êî äåòå äà äàäå óêàçàíèÿ è äà òúð-
ñè ïðåäìåòà.
5. Îáÿñíåòå êàê äà ñå îðãàíèçèðà
ïîñåùåíèå äî íÿêîå îò ïîñî÷å-
íèòå ìåñòà. Ïðåäè ïúòóâàíåòî
èíôîðìèðàéòå äåöàòà êàêâî ïî-
âåäåíèå ñå î÷àêâà îò òÿõ è êàêâî
äà ãëåäàò.
6. Ïîìîãíåòå íà äåöàòà äà ðàç-
áåðàò, ÷å Áîã å ñ íàñ è å íàø
âîäà÷ ïðåç æèâîòà íè. Òîé
íàèñòèíà íè ïîçíàâà è ñå ãðè-
æè çà âñåêè åäèí îò íàñ.
11
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Âúçäúðæàíèå
1. Ïðî÷åòè è äèñêóòèðàé 1Êîðèí-
òÿíè 6:19, 20 è 3:17.
2. Êàêâî çíà÷è ëåêàðñòâåíà çàâè-
ñèìîñò è âúçäúðæàíèå.
3. Ãîâîðè ñ ëåêàð, ìåäèöèíñêà
ñåñòðà èëè äèñêóòèðàé ñ âúç-
ðàñòåí óïîòðåáàòà è ïîñëåäè-
öèòå îò öèãàðèòå, àëêîõîëà è
íàðêîòèöèòå.
ÈËÈ
Ãëåäàé è äèñêóòèðàé ôèëì çà
îïàñíîñòèòå îò óïîòðåáàòà íà
Ñòåïåí âñÿêî åäíî îò ãîðíèòå.
3 4. Êàæè çàùî íÿêîè õîðà èçáè-
ðàò äà ïóøàò, äà ïèÿò àëêîõîë
èëè äà âçåìàò íàðêîòèöè. Îáÿñ-
íè çàùî íèå èçáèðàìå äà íå
ïðàâèì òîâà.
5. Íàñúð÷è äðóãèòå äà êàæàò „ÍÅ”
Íåîáõîäèìà çà
íà çàâèñèìîñòèòå êàòî èçìèñ-
ëèø ïàðîäèÿ èëè ó÷àñòâàø â
ÒÐÅÒÀ ãîòîâà ñöåíêà. Ïðåäñòàâè ÿ
ÈÑÊÐÈ×ÊÀ ïðåä ãðóïàòà.
6. Èçìèñëè äåâèç ñðåùó òþòþíî-
ïóøåíåòî, ïèåíåòî è íàðêîòèöè-
òå è ãî îòïå÷àòàé âúðõó òåíèñêà.
ÈËÈ
Íàïðàâè ïëàêàò èëè èëþñòðà-
öèÿ, ïîêàçâàùà âðåäàòà îò íàð-
êîòèöèòå.
7. Äà ïîçíàâàø äâå èçâåñòíè ëè÷-
íîñò èëè ñïîðòèñòè, êîèòî ñà
äîáðè â ñâîÿòà îáëàñò è äà êà-
æåø çàùî òå íå óïîòðåáÿâàò öè-
ãàðè, àëêîõîë è íàðêîòèöè.
ÈËÈ
Èíòåðâþèðàé äâàìà äóøè, êîè-
òî ïîçíàâàø è êîèòî æèâåÿò ùàñ-
òëèâî è çäðàâîñëîâíî êàòî íå
óïîòðåáÿâàò öèãàðè, àëêîõîë è
íàðêîòèöè. Äèñêóòèðàé ñ òÿõ çà-
ùî ñà èçáðàëè äà áúäàò âúçäúð-
æàòåëè.
8. Ó÷àñòâàé â:
à) Ôèòíåñ ïðîãðàìà
á) Åêâèâàëåíòíà ïðîãðàìà
12
Ïîìîù
1. Íàñúð÷åòå Ïðèêëþ÷åíöèòå äà
íàèçóñòÿò è ðàçáåðàò çíà÷åíèå-
òî íà òåçè ñòèõîâå.
2. Èìà ìíîãî äîáðè ëåêàðñòâà
êàòî: ïåíèöèëèíà, êîéòî å ñïà-
ñèë æèâîòà íà ìíîãî õîðà; àñ-
ïèðèíà, êîéòî îáëåê÷àâà ãëàâî-
áîëèåòî; ëåêàðñòâà, ïîìàãàùè
äà ñå ñïðàâèì ñ ðàêà è äð. Êî-
ãàòî íÿêîé ïèå ëåêàðñòâà â ãî-
ëåìè äîçè èëè áåç ëåêàðñêî
ïðåäïèñàíèå, òîâà ñå íàðè÷à
ëåêàðñòâåíà çàâèñèìîñò. Ïîãî-
âîðåòå çà ëåêàðñòâàòà, êîèòî ñà
ïîçíàòè íà äåöàòà è êàê òå ìî-
ãàò äà ñòàíàò çàâèñèìè îò òÿõ.
Ïðåïîðú÷èòåëíî å äà ïîêàíèòå
ñïåöèàëèñò äà ïîãîâîðè çà ëå-
êàðñòâàòà è òåõíèÿ åôåêò.
3. Õîðà è ìàòåðèàëè ñà íà ðàçïî-
ëîæåíèå â çäðàâíèÿ îòäåë íà
òâîÿ Ñúþç, ìåñòíàòà áèáëèî-
òåêà è çäðàâíî çàâåäåíèå (áîë-
íèöà, ÕÅÈ).
4. Íàñúð÷åòå Ïðèêëþ÷åíöèòå
äà èçðàçÿò ñåáå ñè íà ñîöèàë-
íà ñðåùà. Íåêà äà ðàçêàæàò
êàêâî ñà íàó÷èëè. Ñåðâèðàéòå
ïóêàíêè è ñîê.
5. Íåêà Ïðèêëþ÷åíöèòå äà ïðîÿ-
âÿò òâîð÷åñòâî. Íåêà ó÷àñòâàò â
ïèåñà, èëþñòðèðàùà âàæíîñòòà
íà êàæåø „ÍÅ” íà íàðêîòèöèòå
ïî åäèí ó÷òèâ íà÷èí.
6. Çàáàâëÿâàéòå ñå çàåäíî ñ äåöà-
òà. Â êíèæàðíèöèòå ùå íàìå-
ðèòå íóæíèòå âè ìàòåðèàëè.
7. Ìåñòíèÿò âåñòíèê ìîæå äà âè
äàäå èìåíà íà õîðà è èñòîðèè.
Ïîêàíåòå ïîëèöàé èëè ëåêàð äà
ñïîäåëÿò ñâîÿ îïèò çà âðåäàòà
îò öèãàðèòå, àëêîõîëà è íàðêî-
òèöèòå.
8. Âèæ ïðèëîæåíèåòî. Ïîñòàâå-
òå ñè öåëè è ãè ïðàêòèêóâàéòå,
òàêà ÷å äà ñå óñúâúðøåíñòâàòå.

Ãåîëîã
1. Îïèøè ãåîëîãà è íåãîâàòà ðà-
áîòà.
2. Öèòèðàé ñòèõ îò Áèáëèÿòà, êîéòî
ãîâîðè çà ñêàëè èëè ìèíåðàëè.
Ðàçêàæè áèáëåéñêà èñòîðèÿ, â
êîÿòî ñà áèëè èçïîëçâàíè êàìú-
íè èëè ñêàëè.
3. Íàïðàâè îïèòè ñ ïðúñò, ïÿñúê,
÷àêúë, ñêàëè è âîäà. ÈËÈ Íà-
ïðàâè êðèñòàëíà ãðàäèíà.
4. Ñúáåðè è ïîêàæè ïåò ðàçëè÷íè
òèïà ñêàëè. Îïðåäåëè êàêâè ñà è
èì ïîñòàâè åòèêåòè.
5. Ïðî÷åòåòå çàåäíî Îòêðîâåíèå
21 ãëàâà.
à) Íàïðàâè ñïðàâêà çà ñêúïî-
öåííèòå êàìúíè èçáðîåíè
òàì.
á) Íàðèñóâàé êàðòèíà íà Íå-
áåñíèÿ ãðàä è ÿ îöâåòè.
6. Èçïîëçâàé êàìúíè èëè ñêàëè,
çà äà íàïðàâèø õóäîæåñòâåí
ïðîåêò èëè ðèñóâàé íà ñêàëà.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. ×îâåê, êîéòî èçó÷àâà îáðàçóâàíåòî
è ïðîèçõîäà íà çåìíèòå ïëàñòîâå.
2. Ïîìîãíåòå íà äåöàòà, èçïîëçâàéêè
êîíêîðäàíñ äà ïîòúðñÿò äóìè êàòî
êàìúê è ñêàëà. Îòêðîâåíèå 21 íè
ãîâîðè çà êàìúíèòå, îò êîèòî å
ïîñòðîåí íîâèÿ Åðóñàëèì. Íàñúð-
÷åòå äåöàòà äà ðàçêàæàò ðàçëè÷íè
Áèáëåéñêè èñòîðèè.
3. Ïîñòàâåòå ïðúñò, ïÿñúê, ÷àêúë, ñêàëè
è âîäà â åäíîëèòðîâ áóðêàí âíèìà-
òåëíî ðàçêëàòåòå. Íåêà ïðåñòîè åäèí
÷àñ è ñëåä òîâà íàáëþäàâàéòå ðåçóë-
òàòà. Ïëàñòîâåòå ñà íàðå÷åíè ñåäè-
ìåíòíè ñêàëè. ÈËÈ „ïîñàäåòå”
êðèñòàëíà ãðàäèíà. Íàìîêðåòå íÿ-
Ñòåïåí 4
êîëêî ãîëåìè ñêàëíè êúñà. Ïîäðåäåòå
ãè íà äúíîòî íà ãîëÿìà ñòúêëåíà êó-
ïà. Ïîëåéòå ãè ñ 4 ñóïåíè ëúæèöè (1/
4 ÷àøà) âîäà. Äîáàâåòå 4 ñóïåíè ëú-
æèöè (1/4 ÷àøà) òå÷íà ñèíêà çà ïðàíå.
Çàïóøåòå íîñ è äîáàâåòå 4 ñóïåíè ëú-
æèöè àìîíÿê. Ïîðúñåòå 4 ñ.ë. ñîë
ðàâíîìåðíî âúðõó ñêàëèòå. Êàï-
íåòå íÿêîëêî êàïêè õðàíèòåëíà
áîÿ è íÿêîëêî êàïêè ñèíêà íà íÿ-
êîè îò ñêàëèòå. Ñëåä òðè äíè äîáà-
âåòå ñìåñ îò 2 ñ.ë. âîäà è 2 ñ.ë. àìî-
íÿê. Èçëåéòå ÿ ìíîãî âíèìàòåëíî
â òå÷íîñòòà, ñúäúðæàùà ñå â êóïàòà.
(Àêî èçëååòå ñìåñòà âúðõó êðèñòà-
ëèòå ùå ãè ñòîïèòå.) Ïðèáàâÿéòå îò
òàçè ñìåñ (âîäà è àìîíÿê) ïðåç íÿ-
êîëêî äíè.
4. Äîíåñåòå êîëåêöèÿ îò ñêàëè è ìè-
íåðàëè, êîÿòî äà ñïîäåëèòå ñ âàøàòà
ãðóïà. Ïîêàæåòå íà äåöàòà êàê äà
ïîñòàâÿò åòèêåòèòå è îáÿñíåòå êàê
ñòå íàìåðèëè åêñïîíàòèòå è êàê ãè
ñúõðàíÿâàòå.
5. Íàïèøåòå èìåíàòà íà êàìúíèòå íà
÷åðíàòà äúñêà, òàêà ÷å äåöàòà äà ìî-
ãàò äà ãè ïðåïèøàò è äà íàó÷àò ïî
íåùî çà âñåêè ñêúïîöåíåí êàìúê.
Ïîêàæåòå èñòèíñêè êàìúê, àêî å
âúçìîæíî èëè ïîêàæåòå êàðòèíè íà
ñêàëè è ìèíåðàëè (îò êíèãà íàïðè-
ìåð), çà äà èì ïîìîãíåòå äà ãè îï-
ðåäåëÿò.
6. Íàðèñóâàéòå ëèöå èëè æèâîòíî íà
ñêàëà. Çàëåïåòå êàìú÷åòà âúðõó ðè-
ñóíêà è íàïðàâåòå êîìïîçèöèÿ. Çà-
ëåïåòå êàìúíè íà áóðêàí, çà äà íà-
ïðàâèòå âàçà èëè ìîëèâíèê è ò.í.
13
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ãèìíàñòèê
1. Äà èìàø ñïåöèàëèçàöèÿòà
„Фитнес” .
2. Èçïúëíè íàé-ìàëêî ïåò ðàç-
ëè÷íè çàãðÿâàíèÿ.
3. Âîäè çàãðÿâàíåòî è ðàçòÿãàíå-
òî â íà÷àëîòî íà òðè ÷àñà.
4. Äà ìîæåø äà íàïðàâèø ñåäåì
îò ñëåäíèòå óïðàæíåíèÿ è äà ãè
óñúâúðøåíñòâàø:
à) Êúëáî íàçàä
á) Êîëåëî (ñòðàíè÷íî ïðåìÿ-
òàíå)
Ñòåïåí 3 â) Çàäåí ìîñò
ã) Ïðåìÿòàíå íàçàä
ä) Ñêîê-êúëáî
å) Ñòîéêà íà ãëàâà
æ) Ñòîéêà íà ðúöå
ç) Õîäåíå ïî ãðåäà
è) Ïðåìÿòàíå íàïðåä
5. Ó÷àñòâàé â:
à) Ôèòíåñ ïðîãðàìà
á) Åêâèâàëåíòíà ïðîãðàìà
Ïîìîù
2. Èäåàëíè çàãðÿâêè çà äåöà ñà:
ñêà÷àíå íà âúæå, ñêà÷àíå íà
åäèí êðàê, ïîäñêîöè èìèòèðàíå
âúðâåæà íà æèâîòíè (ñëîí, ðàê,
êåíãóðó, æàáà, çàåê)
3. Íåêà âñÿêî äåòå äà âîäè òðè
çàãðÿâàùè ñåðèè ñúñ ïîäñêîöè,
òè÷àíå íà ìÿñòî, ñêà÷àíå íà âúæå
è äð. Ëåãíåòå äîëó, ñòåãíåòå âñè-
÷êè ìóñêóëè è çàäðúæòå (ñòåã-
íàòî âàøåòî äóïå). Ðàçòÿãàíå íà:
êðàêà, ãðúá, êèòêè, ðúöå, ãëåçåíè,
(âúðòåòå â êðúã) ãëàâàòà (íàâåäåòå
îò åäíàòà äî äðóãàòà ñòðàíà è
çàäðúæòå).
14
4. Èçõîäíà ïîçèöèÿ: Èçïðàâåí,
Ïîìîù
ðàçòåã/ëåã, êëåê.
Îòíîñíî óïðàæíåíèÿòà:
à) Çà áåçîïàñíîñò, áúäåòå ñèãóðíè,
÷å ðúöåòå âè ñà ïîñòàâåíè íà
ïîäà çàä ðàìåíåòå âè, êîãàòî
ïðà-âèòå êúëáî íàçàä.
á) Äðúæòå ðúöåòå è êðàêàòà èç-
ïúíàòè, à ïðúñòèòå ñúáðàíè.
â) Îò èçïðàâåí ñòîåæ áàâíî ñå
íàâåäåòå íàçàä, îïðåòå ðúöåòå
íà çåìÿòà. Äðóã âàðèàíò å îò ëåã
äà ñå èçäèãíåòå îò ïîäà.
ã) Îò èçïðàâåí ñòîåæ íàâåäåòå
ñå íàçàä, ïîñòàâÿéêè ðúöåòå íà
çåìÿòà çàä êðàêàòà, ïîâäèãíåòå
êðàêàòà, çàâúðòàéêè îêîëî êðúñòà,
òàêà ÷å êðàêàòà äà ñòúïÿò íà çå-
ìÿòà çàä ðúöåòå; çàâúðøåòå â èç-
ïðàâåí ñòîåæ.
ä) Çà áåçîïàñíîñò ïðàâåòå ñêîê-
êúëáî ñúñ ñòåãíàòî, ëåêî ñãúíàòî
òÿëî.
å) Îò êëåê, ñ ãëàâà è ðúöå îïðåíè
â ïîäà, áàâíî èçäèãíè êðàêàòà
íàãîðå.
æ) Îò èçïðàâåí ñòîåæ, ïîñòàâå-
òå ðúöåòå íà ïîäà ñ ïðúñòè îïú-
íàòè íàïðåä, íàâåäåòå ãëàâà
ìåæäó ðúöåòå è èçïðàâåòå êðà-
êàòà íàãîðå.
ç) Õîäåòå ïî ãðåäà êàòî ïðè âñÿ-
êà ñòúïêà äîêîñâàòå ñúñ ñòúïà-
ëîòî íà åäèíèÿ êðàê êîëÿíîòî
íà äðóãèÿ êðàê.
è) Íàïðàâåòå ñòîéêà íà ðúöå è
ïðîäúëæåòå, ñïóñêàéêè êðàêà
çàä ãúðáà è èçïðàâÿéêè òÿëîòî.
Óïðàæíÿâàéòå ñúñ ïîìîù, äîêà-
òî ñå íàó÷åòå äà ãî ïðàâèòå ñàì.
Íÿêîè äåöà ñà ïî-ïîäâèæíè è çà
òÿõ ãèìíàñòè÷åñêèòå óïðàæíåíèÿ
ùå áúäàò ïî-ëåñíè çà èçïúëíåíèå,
îòêîëêîòî çà äðóãè äåöà. Íàïðà-
âåòå óïðàæíåíèÿòà çàáàâíè è íà-
ãðàæäàâàéòå óñèëèÿòà èì. Îñè-
ãóðåòå ñè ïîìîùíèê, çà äà èç-
áåãíåòå íàðàíÿâàíèÿ.
5. Âèæ ïðèëîæåíèåòî.

Ãîòâà÷
1. Èçáðîé ÷åòèðèòå õðàíèòåëíè
ãðóïè.
à) Ñúáåðè êàðòèíêè íà õðàíè
îò âñÿêà ãðóïà.
á) Èçïîëçâàé òâîèòå êàðòèíêè,
çà äà íàïðàâèø êîëàæ èëè
ïëàêàò, êîéòî äà ïðåäñòà-
âèø ïðåä òâîÿ êëóá, ó÷èëè-
ùå èëè öúðêâà.
2. Îïèøè åäíî ïúëíî è áàëàí-
ñèðàíî äíåâíî ìåíþ.
ÈËÈ
Íàïðàâè åäíî ïúëíî îáåäíî
ìåíþ.
3. Ïîìîãíè çà ïðèãîòâÿíåòî, ñåð-
âèðàíåòî è ïî÷èñòâàíåòî íà
÷åòèðè áëþäà çà îáÿä.
4. Íàïðàâè äâà ðàçëè÷íè âèäà
ñàíäâè÷è.
5. Ïðèãîòâè äâå ðàçëè÷íè ñàëàòè.
6. Ïîìîãíè çà ïðèãîòâÿíåòî è ïàêå-
òèðàíåòî íà õðàíà çà ïèêíèê.
à) Âêëþ÷è õðàíè îò ÷åòèðèòå
ãðóïè.
á) Ñïîäåëè òîçè îáÿä ñúñ ñå-
ìåéñòâîòî èëè ïðèÿòåëè.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Ãðóïàòà íà ïëîäîâåòå è çåëåí-
÷óöèòå: Öèòðóñè, äîìàòè, ïú-
ïåøè, ÷óøêè, çåëå, ãîðñêè ïëî-
äîâå, ëèñòíè çåëåí÷óöè, êàð-
òîôè è ò.í.
Ãðóïàòà íà çúðíåíèòå õðàíè:
Õëÿá, æèòî è äðóãè çúðíåíè
õðàíè íàïðàâåíè îò ïúëíîçúð-
íåñòî áðàøíî è îáîãàòåíè
çúðíà.
Ãðóïàòà íà ïðîòåèíèòå: Áîá, ëå-
ùà, íàõóò, ÿäêè, ôúñòú÷åíî
ìàñëî, ÿéöà, ñîåâî ñèðåíå è çå-
ëåí÷óêîâè ïðîòåèíè.
Ìëå÷íè ïðîäóêòè: Ïúëíîìàñëå-
Ñòåïåí 2
íî, êîíäåíçèðàíî, èëè îáåçìàñ-
ëåíî ìëÿêî, ñóõî ìëÿêî, ñìåòà-
íà, ñîåâî ìëÿêî, ñèðåíå, êèñåëî
ìëÿêî.
2. à) Ïëîäîâå è çåëåí÷óöè: ÷åòèðè
èëè ïîâå÷å ïîðöèè íà äåí.
Çúðíåíè õðàíè: ÷åòèðè èëè ïîâå-
÷å ïîðöèè íà äåí.
Ïðîòåèíè: äâå èëè ïîâå÷å ïîð-
öèè íà äåí.
Ìëå÷íè ïðîäóêòè: äåöàòà ñå
íóæäàÿò îò 3 äî 4 ÷àøè íà äåí,
âúçðàñòíèòå äâå èëè ïîâå÷å.
á) Îáåäíî ìåíþ: Ñóïà, ñàëàòà,
ïðåäÿñòèå, çåëåí÷óöè è äåñåðò.
3. Òîçè îáÿä ìîæå äà å âñëåäñò-
âèå èçïúëíåíèåòî íà óñëîâèå
#2. Äà ïîìîãíàò â ïðèãîòâÿíå-
òî íà õðàíàòà è ïî÷èñòâàíåòî
ñëåä òîâà, ìîæå äà å ìíîãî çà-
áàâíî. Äàéòå èì ñïåöèàëíà
ïðåãðúäêà çà áëàãîäàðíîñò.
4. Íàïðàâåòå 2 ñàíäâè÷à ñ ïëúíêà
èëè èçïîëçâàéòå ãîòîâè ïðî-
äóêòè êàòî: ñëàäêî, ôúñòú÷åíî
ìàñëî è ò.í.
5. Íàïðàâåòå åäíà ïðîñòà ñàëàòà
(îò çåëå) èëè øîïñêà ñàëàòà
èëè ìëå÷íà ñàëàòà. Íàñúð÷åòå
òâîð÷åñòâîòî.
6. Ïðèãîòâåòå õðàíà çà ïèêíèê è
îòèäåòå íà ðàçõîäêà ñ âàøàòà
ãðóïà, äîðè è äà å ñàìî ïîä
äúðâîòî â öúðêîâíàòà ïîëÿíà.
15
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ãðàäèíàð
1. Îïèøè êàêâî ïðàâè ãðàäèíàðÿ.
2. Íàçîâè òðè ðàçëè÷íè âèäîâå
ãðàäèíè è îïèøè âèäîâåòå,
êîèòî ðàñòàò âúâ âñÿêà îò òÿõ.
3. Íàçîâè äâàìà ãðàäèíàðè ñïî-
ìåíàòè â Áèáëèÿòà.
4. Èçáðîé ïîíå ÷åòèðè èíñòðó-
ìåíòà, îò êîèòî ñå íóæäàåø
ïðè ðàáîòà â ãðàäèíà.
5. Ïîêàæè êàê ñå èçïîëçâàò òåçè
èíñòðóìåíòè è êàê òðÿáâà äà ñå
ïîãðèæèø çà òÿõ ñëåä óïîòðå-
Ñòåïåí 2 áàòà èì.
6. Íàïðàâè åäíî îò ñëåäíèòå:
à) Ãðèæè ñå çà ìàëêî ïàð÷å çåìÿ
– çàñàäè, ðàçñàäè è îòãëåäàé
öâåòÿ èëè çåëåí÷óöè.
á) Èçïîëçâàéêè ñàíäú÷å çà öâå-
òÿ, ñàêñèÿ, êîôè÷êà îò ìëÿêî
èëè êóòèÿ, çàñàäè è ñå ãðèæè
çà òðè ðàçëè÷íè ðàñòåíèÿ.
â) Íàïðàâè òåðàðèóì çà ðàñòå-
íèÿ è ñå ãðèæè çà íåãî.
7. Ñïîäåëè ðàñòåíèå, ãðàäèíñêè
ïðîäóêò èëè öâåòå îò òâîÿòà
ãðàäèíà ñúñ ñåìåéñòâîòî ñè
èëè ñ ïðèÿòåë èëè ñúñåä.
ÈËÈ
Íàðèñóâàé è îöâåòè êàðòèíà íà
öâåòÿ è ÿ ïîäàðè íà íÿêîãî.
16
Ïîìîù
1. Ãðàäèíàðÿò îáðàáîòâà ïî÷âàòà,
ñåìåíàòà è ðàñòåíèÿòà, êàòî ãè
ïîäõðàíâà, ïîëèâà, ïëåâè, ðàç-
ñàæäà è ñå ãðèæè çà ãðàäèíàòà.
2. Çåëåí÷óêîâà ãðàäèíà: áîáîâè
ðàñòåíèÿ, ãðàõ, ìîðêîâè è ò.í.
(ìîæå äà ñúäúðæà ïëîäîâå êàòî
äîìàòè, ÿãîäè, ìàëèíè è äð.).
Öâåòíà ãðàäèíà: ëóêîâèöè è ñå-
ìåíà íà öâåòÿ, êàòî ëàëåòà èëè
òåìåíóæêè è äð.
Áèëêîâà ãðàäèíà: ïîäïðàâêè è
áèëêè, êàòî ìàãäàíîç, ìàùåð-
êà, ìåíòà è äð.
3. Áèòèå 2:8,15 – Àäàì è Åâà. Âèæ
ñúùî Ìàòåé 26:36 è Éîàí 20:15.
4. Ãðàäèíñêè èíñòðóìåíòè: ëîïà-
òà, ãðåáëî, ìîòèêà, ëîïàòêà çà
ðàçñàæäàíå, ìàðêó÷, ðú÷íà êî-
ëè÷êà, ëåéêà è ò.í.
5. Âíèìàòåëíî èçïîëçâàíå, çà äà
ñå ïðåäîòâðàòÿò íàðàíÿâàíèÿ.
Íèêîãà äà íå ñå îñòàâÿò èíñ-
òðóìåíòèòå ñ ðåæåùèòå ÷àñòè
íàãîðå è òàì, êúäåòî ÷îâåê ìîæå
äà ñòúïè âúðõó òÿõ èëè äà ïàä-
íå îòãîðå èì. Ïî÷èñòåòå è ïðè-
áåðåòå èíñòðóìåíòèòå íà ñóõî
ìÿñòî.
6. Ó÷åòå äåöàòà äà ñå íàñëàæäà-
âàò îò îáðàáîòâàíåòî íà çåìÿ-
òà – âúëíåíèåòî äà âèäèø êàê
ðàñòàò íåùàòà è îòãîâîðíîñò-
òà äà ñå ãðèæèø çà ãðàäèíà êà-
òî ïëåâèø è ïîëèâàø. Îòíîñ-
íî ïîäòî÷êà (â), ïîìîãíåòå íà
äåöàòà äà èçáåðàò ðàçíîîáðàç-
íè ðàñòåíèÿ çà òåðàðèóìèòå ñè.
7. Ñïîäåëåòå äîáèâèòå îò ãðàäè-
íàòà, ðàñòåíèÿòà èëè öâåòÿòà
ñ íÿêîãî.

Äîáúð
íàñòîéíèê
1. Íàìåðè Áèáëåéñêè ñòèõ, êîéòî
êàçâà êîé å ñîáñòâåíèêà íà âñè÷-
êî ïî Çåìÿòà.
2. Îïèøè äîáðèÿ íàñòîéíèê.
3. Íàìåðè, ïðî÷åòè è îáÿñíè Ìà-
ëàõèÿ 3:8-10.
4. Ïîïúëíè òâîé ïëèê çà äåñÿòúê
è ãî ïîñòàâè íà ìÿñòîòî çà äåñÿ-
òúöè â öúðêâàòà.
5. Íàïðàâè è óêðàñè ìÿñòî, êúäåòî
äà ñúõðàíÿâàø ñâîèòå:
à) äæîáíè ïàðè.
á) ñïåñòÿâàíèÿ.
â) äåñÿòúê.
6. Íàïðàâè ïëàêàò, ïîêàçâàù íÿ-
êîè îò íåùàòà, çà êîèòî ñå èç-
ïîëçâàò äàðáèòå â ñúáîòíîòî
ó÷èëèùå.
7. Èçñëóøàé áèáëåéñêàòà èñòî-
ðèÿòà çà áåäíàòà âäîâèöàòà è
íåéíèòå ìàëêè äàðáè.
8. Êàæè êàê è çàùî äîáðèòå íàñ-
òîéíèöè ñå ãðèæàò çà ñâîèòå
ïðèíàäëåæíîñòè.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Áèòèå 1,2 ãë.; Ïñàëîì 24:1;
Éîàí 1:1-3.
2. Äîáðèÿ íàñòîéíèê å îòãîâîðåí
è âåðåí íà Áîãà è îñòàíàëèòå.
(1Êîðèíò. 4:2; 1Ïåòðîâî 4:10.)
3. Áèáëèÿòà êàçâà, ÷å íèå äàâàìå
äàðáè è äåñÿòúê íà Áîãà êàòî
èçðàç íà íàøàòà áëàãîäàðíîñò.
Òîé å îáåùàë ñïåöèàëíè áëà-
ãîñëîâåíèÿ çà òåçè, êîèòî ñà
Ìó âåðíè.
4. Íàïðàâåòå ñïåöèàëíî çà äåöà-
òà ïî-ãîëåìè äåñÿòú÷íè ïëèêî- Ñòåïåí
âå è èì ïîìîãíåòå äà ãè ïîïúë-
3
íÿò êàòî ãè ó÷èòå äà äàâàò ÷åñò-
íî ñâîèòå äàðáè è äåñÿòúê íà
Èñóñ.
5. Ïîìîãíåòå íà äåöàòà äà ðàçáå-
ðàò ìåòîäà è öåëòà íà áþäæå-
Íåîáõîäèìà çà
òà. Âèæòå äàëè âñÿêî äåòå èìà
ïàðè, êîèòî äà ïîñòàâè â óêðà-
ÒÐÅÒÀ
ñåíà îò íåãî êóòèÿ. (Äåöàòà ìî- ÈÑÊÐÈ×ÊÀ
ãàò äà äàâàò äàðáè îò äæîá-
íèòå ñè ïàðè.)
6. Ìîãàò äà ñå èçïîëçâàò ñíèìêè
îò ñïèñàíèÿ èëè ïúê äåöàòà ñà-
ìè äà íàðèñóâàò è îöâåòÿò íå-
ùàòà, êîèòî ìîãàò äà ñå êóïÿò
ñ ïàðèòå îò ñúáîòíî ó÷èëèù-
íèòå äàðáè. (Áèáëèè, óðîöè,
ôëàíåëîãðàô è ò.í.)
7. Ïðî÷åòè „Ñúâåòè êúì äîìî-
óïðàâèòåëèòå” îò Å.Ã. Óàéò, ñ.
120-121 è ñëåä òîâà ðàçêàæè
èñòîðèÿòà çà âäîâèöàòà è äâå-
òå ëåïòè íà ðàçáèðàåì çà äåöà-
òà åçèê.
8. Äîáðèÿ è âåðåí íàñòîéíèê ùå
óïðàâëÿâà æèâîòà, âðåìåòî, òà-
ëàíòèòå è ïàðèòå êîèòî Áîã ìó
å äàë.
17
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Äîáúð ïðèÿòåë
1. Îáÿñíè êàê ìîæåø äà áúäåø
ãðèæîâåí ïðèÿòåë. Íàìåðè,
ïðî÷åòè è íàó÷è íàèçóñò 1Ïåò-
ðîâî 5:7.
2. Ïîãîâîðè ñ íÿêîãî è ãî ïîïèòàé
ñëåäíîòî:
à) êîãà å ðîäåí
á) êîå å ëþáèìîòî ìó æèâîòíî
â) êîè ñà ëþáèìèòå ìó öâåòîâå
ã) òðè ëþáèìè õðàíè
ä) ÷åòèðè íåùà, êîèòî ñà âàæíè
çà íåãî
Ñòåïåí 4 å) íåêà òè ðàçêàæå çà ïîñëåä-
íîòî ñè ïúòóâàíå
3. Ïîñåòè èíâàëèä è ìó çàíåñè íå-
ùî. Èçïîëçâàé âúïðîñèòå îò
òî÷êà #2 êàòî îñíîâà íà ðàçãî-
âîðà.
4. Ðàçêàæè íà ÷îâåêà îò #2 èëè
Íåîáõîäèìà çà
#3 çà òîâà, ÷å Èñóñ òå îáè÷à, è
×ÅÒÂÚÐÒÀ ÷å Òîé îáè÷à ñúùî è íåãî.
ÈÑÊÐÈ×ÊÀ 5. Ïîêàæè êàê ìîæåø äà ñè ãðè-
æîâåí êúì ðîäèòåëèòå ñè:
à) êàòî ñè ïî÷èñòâàø ñòàÿòà
á) äà ïîìàãàø â êóõíÿòà ñ ïîä-
ãîòîâêà èëè ñ ïî÷èñòâàíå
â) äà âúðøèø äðåáíè íåùà áåç
äà áúäåø ìîëåí
6. Ðàçêàæè çà íåùî ñïåöèàëíî,
êîåòî ñè íàïðàâèë çà ïðèÿòåë.
18
Ïîìîù
1. Äèñêóòèðàéòå íà÷èíèòå, ïî
êîèòî äåöàòà ìîãàò äà áúäàò
ãðèæîâíè ïðèÿòåëè: äà ñà âåæ-
ëèâè ñ âúçðàñòíèòå, ñ äðóãàð-
÷åòàòà ïî èãðè èëè ñ áðàòÿòà
è ñåñòðèòå ñè; äà çàíåñàò ÷àøà
ñòóäåíà âîäà èëè áóêåò öâåòÿ
íà íÿêîé, êîéòî å áîëåí; äà
ñïîäåëÿò êíèãè è èãðà÷êè.
Íàïðàâåòå ñïèñúê ñ íåùàòà,
êîèòî äåöàòà ìîãàò äà íàïðà-
âÿò, çà äà ñà ãðèæîâíè ïðèÿòåëè
ó äîìà, â öúðêâàòà, â ó÷èëèùå,
â ïàðêà è ò.í. Íàó÷åòå è äèñêó-
òèðàéòå 1Ïåòðîâî 5:7.
2. Íåêà äåöàòà äà çàïèøàò ðîæ-
äåíèòå ñè äàòè, çà äà ìîãàò äà
èçïðàùàò êàðòè÷êè, öâåòÿ èëè
äà èçíåíàäàò ñâîèòå íîâè
ïðèÿòåëè çà ðîæäåíèÿ èì
äåí. Âúïðîñèòå èìàò çà öåë
äà íàñúð÷àò äåöàòà äà ïîñå-
ùàâàò íîâèòå ñè ïðèÿòåëè.
3. Íàñúð÷åòå äåöàòà äà îòäåëÿò
âðåìå äà ïîñåòÿò èíâàëèä êàòî
èçïîëçâàò âúïðîñèòå îò òî÷êà
#2 çà îñíîâà íà ðàçãîâîðà.
Ìîãàò äà çàíåñàò êîøíèöà ñ
öâåòÿ, êàðòèíà, êîÿòî ñà íà-
ðèñóâàëè èëè íåùî, êîåòî ñà
èçðàáîòèëè.
4. Ðàçãîâàðÿéòå ñ äåöàòà çà òåõ-
íèòå ÷óâñòâà êúì Áîãà è êàê
ìîãàò äà îáÿñíÿò íà äðóãèòå
Áîæèÿòà ëþáîâ.
5. Íàñúð÷åòå ãè äà ïðàâÿò „ìàëêè
èçíåíàäè” èëè äà íàìèðàò íà-
÷èí äà ïîìàãàò ó äîìà áåç äà
áúäàò ìîëåíè.
6. Êàòî ãðóïà, ñåìåéñòâî èëè
èíäèâèäóàëíî ïëàíèðàéòå è
íàïðàâåòå íåùî ïîëåçíî çà
íÿêîé ñïåöèàëåí ÷îâåê. Çàáàâ-
ëÿâàéòå ñå äîêàòî ãî ïðàâèòå
è âèæòå êàêâà ùå å ðåàêöèÿòà
ñëåä êàòî ñòå ãî íàïðàâèëè.

Äîìàøåí
ïîìîùíèê
1. Ïîìîãíè ïðè äâå îò ñëåäíèòå
äîìàøíè äåéíîñòè:
à) Ïðàíå
á) Ïðèãîòâÿíå íà õðàíàòà
â) Ìèåíå íà êîëàòà
ã) Ïàçàðóâàíå
2. Íàðåäè ìàñàòà è ïîìîãíè çà
ñèïâàíåòî íà õðàíàòà ÷åòèðè
ïúòè ïðåç ñåäìèöàòà.
3. Îïðàâÿé ñè ëåãëîòî è ïîìàãàé
çà ïî÷èñòâàíåòî íà ñòàÿòà òè
òðè ñåäìèöè.
4. Ïîêàæè óìåíèÿòà ñè äà ïðàâèø
äâå îò ñëåäíèòå:
à) Äà èçñìó÷åø êèëèìà èëè
äà èçòóïàø îäåàëî
á) Äà èçáúðøåø ïðàõà íà ìå-
áåëèòå
â) Äà èçìåòåø, èçìèåø èëè
èç÷èñòèø
5. Äà îòãîâàðÿø çà èçõâúðëÿíåòî
íà áîêëóêà åäíà ñåäìèöà. Ðàç-
äåëÿé âñè÷êè íåùà, êîèòî ñå
ðåöèêëèðàò.
6. Îáñúäè ñëåäíîòî è ñå íàó÷è äà:
à) Èçáúðñâàø ïðàõà íà ïåð-
âàçèòå íà ïðîçîðåöà
á) Îáèðàø ïàÿæèíè
â) Ìèåø ïðîçîðöè
ã) Ïî÷èñòâàø äúðâåíèòå èç-
äåëèÿ
ä) Ðàçäåëÿø íåùàòà çà ðåöè-
êëèðàíå
7. Èçñëóøàé èñòîðèÿòà íà åäíî îò
òåçè äåöà, êîèòî ñà ïîìàãàëè:
à) Ñàìóèë
á) Ìîìè÷åòî, êîåòî ñëóãóâàøå
íà Íååìàí
â) Èñóñ
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Ðàáîòàòà âèíàãè å ïî-çàáàâíà êîãà-
òî å ñïîäåëåíà. Ó÷åòå äåöàòà äà áú-
äàò ïîëåçíè â êúùè êàòî ïîìàãàò
íà ðîäèòåëèòå ñè èëè íà áðàòÿòà è
ñåñòðèòå ñè.
2. Íàó÷åòå äåöàòà êàê ñå ïîäðåæäà
ìàñà: âèëèöèòå – îòëÿâî íà ÷èíè-
ÿòà, íîæà è ëúæèöàòà – îòäÿñíî,
÷àøèòå – îòäÿñíî, ñðåùó íîæà,
ñàëôåòêèòå – ñãúíàòè è ïîñòàâåíè
â ÷èíèÿòà èëè îòëÿâî íà âèëèöàòà.
Ó÷åòå äåöàòà äà ñåðâèðàò áåçîïàñ-
íî, ñ æåëàíèå è óñìèâêà.
3. Äåöàòà ìîæå äà ñå íóæäàÿò îò ïìîù
ïðè îïðàâÿíåòî íà ëåãëîòî è ïðè ïî-
äúðæàíåòî ÷èñòîòàòà íà ñòàÿòà, íî
Ñòåïåí 1
òå îïðåäåëåíî ñå íóæäàÿò äà áúäàò
íàó÷åíè íà òåçè âàæíè îòãîâîðíîñòè
è äîáðè íàâèöè.
4. Äîìàêèíñêàòà ðàáîòà ìîæå äà áúäå
ïðèÿòíà è å äîáðå äåöàòà äà ñå íà-
ñúð÷àâàò äà ñå ãðèæàò çà (ñâîÿòà) Íåîáõîäèìà çà
÷àñò îò äîìà. Âàæíî å äà ñå ó÷àò äà
áúðøàò ïðàõ, äà ìåòàò è äà ÷èñòÿò ×ÅÒÂÚÐÒÀ
ñ ïðàõîñìóêà÷êà áåç äà âäèãàò ïîâå-
÷å ïðàõ.
ÈÑÊÐÈ×ÊÀ
5. Íàó÷åòå äåöàòà äà ïîìàãàò ïðè èç-
ïðàçâàíåòî íà êîø÷åòàòà è èçõâúð-
ëÿíåòî íà ñúäúðæàíèåòî èì â êîí-
òåéíåðà (êîôàòà) çà áîêëóê. Ïîãîâî-
ðåòå çà òîâà êàê, àêî íå ñå ïîãðèæèì
çà áîêëóêà ïðàâèëíî ùå çàìúðñèì
ïëàíåòàòà.
6. Ìîæå äà „ïîñòðîèòå” êúùà ïî âðå-
ìå íà ïðèêëþ÷åíñêèÿ ÷àñ. Íàñúð-
÷åòå äåöàòà äà ðàáîòÿò çàåäíî è äà
íàïðàâÿò êúùàòà ÷èñòà è ïîäðåäåíà,
ïîêàæåòå èì êàê äà âúðøàò åæåäíåâ-
íèòå çàäúëæåíèÿ äîáðå. Äúðâåíèòå
èçäåëèÿ è ïåðâàçèòå íà ïðîçîðöèòå
òðÿáâà äà ñå èçáúðøàò ñúñ ÷èñò ïàð-
öàë èëè, àêî ñà ñ âîäîóñòîé÷èâà áîÿ,
ñ âëàæíà êúðïà. Ïîñòàâåòå ÷èñò
ïàðöàë âúðõó ìåòëàòà è îáåðåòå
ïàÿæèíèòå. Èçïîëçâàéòå âîäà èëè
ïðåïàðàò çà ïðîçîðöè è ÷èñò ïàðöàë
èëè õàðòèÿ çà èçìèâàíåòî íà ïðî-
çîðöèòå
7. Èñòîðèÿòà ìîæå äà áúäå ðàçêàçàíà
îò ðîäèòåëèòå, äåòå ñ ÷åòâúðòà èñ-
êðè÷êà èëè áàáà è äÿäî.
19
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Äúðâîäåëåö
1. Îáÿñíè êàêâî ïðàâè äúðâîäå-
ëåöà.
2. Ðàçêàæè êàêâî å ïîñòðîèë äúð-
âîäåëåöà â ñëåäíèòå áèáëåéñêè
ïàñàæè:
à) Áèòèå 6:14-16
á) Èçõîä 30:1-3
â) 2 Öàðå 5:11
ã) 3 Öàðå 6:1-10
3. Äà ïîçíàâàø îñíîâíèòå èíñòðó-
ìåíòè íóæíè çà îáèêíîâåíà
äúðâîäåëñêà ðàáîòà è äà îáÿñ-
Ñòåïåí 4 íèø êàê ñå ãðèæèø çà òÿõ.
4. Èçáðîé òðè íåùà, êîèòî ïðàâè
äúðâîäåëåöà.
5. Ïîñåòè åäíî îò ìåñòàòà èçáðî-
åíè ïî-äîëó:
à) ñêëàä çà äúðâåí ìàòåðèàë
á) ìåáåëåí ìàãàçèí
â) äúðâîäåëñêè öåõ
ã) äúñêîðåçíèöà
6. Èçïîëçâàéêè äúðâîäåëñêè èíñ-
òðóìåíòè íàïðàâè åäíî îò ñëåä-
íèòå:
à) êúùè÷êà çà ïòè÷êè èëè õðà-
íèëêà
á) êëþ÷îäúðæàòåë
â) ñàëôåòíèê
7. Ïîãîâîðè çà Èñóñ êàòî äúðâîäå-
ëåö è çà íåùàòà, êîèòî Òîé å
ïðàâèë.
20
Ïîìîù
1. Äúðâîäåëåöúò å ÷îâåê, êîéòî
ïðàâè èëè ïîïðàâÿ íåùà îò
äúðâî.
2. Ïîìîãíåòå íà äåöàòà äà ðàç-
ãëåäàò âñåêè áèáëåéñêè òåêñò:
(à) êîâ÷åãà, (á) îëòàðà, (â) öàð-
ñêèÿ äâîðåö, (ã) õðàìà.
3. ×óê, ðú÷åí òðèîí, ìåòúð èëè
ðîëåòêà, âèíòîâå, äëåòî, êîì-
ïëåêò ñâðåäëà è ðåíäå. Ïî÷èñ-
òè è ïðèáåðè èíñòðóìåíòèòå
ñëåä êàòî ãè èçïîëçâàø. Äîáðå
å äà ïîêàíèòå äúðâîäåëåö,
êîéòî äà ïîêàæå êàê ñå èçïîë-
çâàò è êàê äà ñå ãðèæèì çà èíñ-
òðóìåíòèòå.
4. Ñãðàäè, ìåáåëè, èãðà÷êè è ò.í.
5. Òîâà ìîæå äà ñå íàïðàâè ñ ãðó-
ïàòà, ñ ðîäèòåëèòå èëè äà ïî-
êàíèòå äúðâîäåëåö äà ïîñåòè
ãðóïàòà è äà âè ïîêàæå ðàçëè÷-
íè âèäîâå äúðâåòà.
6. Íàïðàâåòå êúùà çà ïòè÷êè èëè
õðàíèëêà, èçïîëçâàéêè ïðîñò
ìîäåë. Ïîñòàâåòå ÿ çà ïîëçâàíå
ñëåä êàòî ÿ çàâúðøèòå. Èëè íà-
ïðàâåòå êëþ÷îäúðæàòåë èëè
ñàëôåòíèê. Ïîìîãíåòå íà äå-
öàòà äà äúðæàò áåçîïàñíî ãâîç-
äåèòå, äúðâîòî è èíñòðóìåí-
òèòå.
7. Ìàðêî 6:3 ãîâîðè çà Èñóñ êàòî
äúðâîäåëåö. Ïîãîâîðåòå çà íå-
ùàòà, çà êîèòî å ïîìàãàë íà áà-
ùà ñè â äåòñòâîòî ñè (íàïðè-
ìåð: ìàñè, ïåéêè, êóòèè, ñàí-
äúöè, ñòîëîâå, ñòúëáèùà, âðà-
òè, ïðîçîðöè è äð.).

Åêîëîã
(Îêîëíà ñðåäà)
1. Ðåöèòèðàé Áèòèå 1:26. Îáÿñíè
íàøàòà ðîëÿ â îïàçâàíåòî íà
ïðèðîäàòà.
2. Èçáðîé òðè æèâîòíè, êîèòî ñà
çàñòðàøåíè è îáÿñíè çàùî.
3. Èçáðîé òðè ïòèöè, êîèòî ñà çà-
ñòðàøåíè è îáÿñíè êàê ìîæåø
äà ïîìîãíåø çà îïàçâàíåòî èì.
4. Èçó÷è êîè ñà çàñòðàøåíèòå
äúðâåòà îò òâîÿ ðàéîí. Çàñàäè
èëè „îñèíîâè” äúðâî.
5. Â ðàéîíà, êúäåòî æèâååø:
à) Êàêâî ïðè÷èíÿâà çàìúðñÿ-
âàíå è èçáðîé íà÷èíèòå, ÷ðåç
êîèòî ìîæåø äà ïîïðå÷èø
íà çàìúðñÿâàíåòî?
á) Èçñëåäâàé êàê è çàùî ñå
ïîëó÷àâà çàìúðñÿâàíåòî.
â) Îáÿñíè êàê ìîæåø äà
ïðåäïàçèø âîäàòà îò çà-
ìúðñÿâàíå.
ã) Êàêâè îïàñíîñòè çàïëàø-
âàò âúçäóõà?
6. Ó÷àñòâàé â åäíà îò ñëåäíèòå
îáùåñòâåíè äåéíîñòè çà ïî-
÷èñòâàíå íà îêîëíàòà ñðåäà:
à) Âçåìè ó÷àñòèå â ìåðîïðèÿ-
òèÿòà ïîñâåòåíè íà äåíÿ íà
çåìÿòà
á) Ñ òâîÿòà ãðóïà ïîìîãíåòå
çà ïî÷èñòâàíåòî íà îòïà-
äúöè êðàé ïúò èëè â ðåêà.
â) Ïîìîãíè çà ñúáèðàíåòî íà
âòîðè÷íè ñóðîâèíè (õàðòèÿ,
ìåòàë è äð.)
7. Íàïðàâè ñòåíîïèñ (èëè ñòåí-
âåñòíèê) íà íîâàòà çåìÿ.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Ïîìîãíè íà äåöàòà äà ðàçáå-
ðàò îòãîâîðíîñòòà íè â ãðèæà-
òà çà Áîæèåòî òâîðåíèå.
2. Íàïðàâåòå ñïèñúê íà çàñòðà-
øåíèòå æèâîòíè îò âàøèÿ ðà-
éîí è íàðèñóâàéòå êàðòèíè íà
íÿêîè îò òÿõ. Ïðîâåðåòå â áèá-
ëèîòåêàòà çà îñúâðåìåíåí
ñïèñúê.
3. Íà÷èíè äà ïðåäïàçèì ïòèöèòå:
äà íå ãè íàðàíÿâàìå ñ ïðú÷êè,
êàìúíè èëè îðúæèå; íèêîãà äà
íå áåçïîêîèì èëè óíèùîæà-
âàìå òåõíèòå ãíåçäà èëè ÿéöà. Ñòåïåí 4
4. Íàó÷åòå êîè ñà çàñòðàøåíèòå
äúðâåòà è êàêâî ïðè÷èíÿâà
ñìúðòòà èì. Çàñàäåòå èëè „îñè-
íîâåòå” äúðâî. (Îáàäåòå ñå íà
îáùèíàòà, àêî å íåîáõîäèìî,
çà äà ðàçáåðåòå êúäå å íóæíî Íåîáõîäèìà çà
äà ñå çàñàäè äúðâî.) Èëè ñè
íàìåðåòå çåëåíî ðàñòåíèå è ñå
×ÅÒÂÚÐÒÀ
ãðèæåòå çà íåãî.
5. Íàìàëåòå çàìúðñÿâàíåòî êà-
ÈÑÊÐÈ×ÊÀ
òî: ãàñèòå ëàïèòå, ñúáèðàòå
âòîðè÷íè ñóðîâèíè (õàðòèÿ,
ïëàñòìàñà, ñòúêëà è ìåòàëè),
ïîëçâàòå õàðòèÿòà (òåòðàäêè,
áåëè ëèñòè) ïðàâèëíî, íå ÿ
ïðàõîñâàéòå, íå çàìúðñÿâàé-
òå âîäàòà ñ áîêëóöè (÷îâåøêè
èëè õèìè÷íè îòïàäúöè). Íåêà
äåöàòà äà íàðèñóâàò ïëàêàò
çà òîâà, êîåòî ñà íàó÷èëè.
7. Ïðî÷åòåòå çàåäíî Îòêðîâåíèå
21 è 22 ãëàâè è Èñàÿ 11:6.
Èíôîðìàöèÿ
Èíôîðìàöèÿ çà çàñòðàøåíèòå âèäîâå
ìîæåòå äà íàìåðèòå íà ñïåöèàëèçè-
ðàíè ùàíäîâå çà êíèãè, Äðóæåñò-
âîòî çà Çàùèòà íà Ïòèöèòå èëè
äðóãà ïîäîáíà îðãàíèçàöèÿ. Ñúùî
òàêà è îò „×åðâåíà êíèãà”. Ìîæå
äà ïèøåòå äî âàøåòî ïðàâèòåëñòâî,
èñêàéêè îáðàçîâàòåëíè ìàòåðèàëè
çà çàùèòà íà îêîëíàòà ñðåäà.
21
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Çäðàâå
(Çäðàâåí ñïåöèàëèñò)
1. Íàó÷è íàèçóñò 1Êîðèíòÿíè
6:19,20.
2. Îïèøè ïîäõîäÿùàòà äèåòà è
èçáðîé îñíîâíèòå õðàíèòåëíè
ãðóïè.
3. Îáÿñíè çàùî òÿëîòî òè ñå íóæ-
äàå îò óïðàæíåíèÿ.
4. Çàïèøè êîëêî ÷àñà ñïèø è êàæè
çàùî ñå íóæäàåø îò ïî÷èâêà.
5. Îáÿñíè çàùî ñå íóæäàåø îò ÷èñò
âúçäóõ è ñëúí÷åâà ñâåòëèíà.
Ñòåïåí 1 6. Îáÿñíè çàùî âîäàòà å âàæíà çà
òÿëîòî òè. Êîëêî ÷àøè âîäà
òðÿáâà äà ïèåø âñåêè äåí?
7. Îïèøè è ïîÿñíè (ñ ïðèìåð èëè
íàãëåäíî) äîáðàòà õèãèåíà íà
çúáèòå.
Íåîáõîäèìà çà 8. Íàçîâè òðè íåùà, êîèòî ìîãàò
äà óâðåäÿò çäðàâåòî òè.
ÂÒÎÐÀ 9. Ó÷àñòâàé â:
ÈÑÊÐÈ×ÊÀ à) Ôèòíåñ ïðîãðàìà
á) Åêâèâàëåíòíà ïðîãðàìà
Ïîìîù
1. Ãîâîðåòå çàåäíî êàòî ãðóïà èëè
â ñåìåéñòâîòî çà ïðèíöèïèòå â
òîçè òåêñò.
2. Íàïðàâåòå ïàðòè, íà êîåòî äà îïèòà-
òå õðàíè îò ÷åòèðèòå îñíîâíè ãðó-
ïè. Âúðæåòå î÷èòå íà äåöàòà è èì
äàéòå äà ïîçíàÿò õðàíàòà ïî ìèðèñà
è ñëåä òîâà èçÿæòå âñè÷êî ñ óäîâîë-
ñòâèå. Èëè íàïðàâåòå êàðòèíà (ìî-
çàéêà) îò ðàçëè÷íè õðàíè, àðàí-
æèðàéòå ãè â ïëàñòìàñîâè (åäíî-
êðàòíè) ÷èíèè è ïîãîâîðåòå êàêâî
âêëþ÷âà áàëàíñèðàíàòà äèåòà (âèæ
ñïåöèàëèçàöèÿòà „Готварство ”).
3. Óïðàæíåíèÿòà ïîääúðæàò ìóñêó-
ëèòå çäðàâè, óêðåïâàò ñúðöåòî,
ðàçøèðÿâàò îáåìà íà áåëèÿ âè
äðîá, ïðàâÿò òàêà ÷å äà ñå ÷óâñò-
âàòå è äà èçãëåæäàòå ïî-äîáðå.
22
Íàïðàâåòå íÿêîëêî óïðàæíåíèÿ çà
Ïîìîù
çäðàâå è çàáàâëåíèå. Íàïðèìåð:
„Êîñòåíóðêà è çàåê” – ïúðâî „áÿ-
ãàéòå” 50 ñòúïêè áàâíî êàòî êîñ-
òåíóðêà, à ñëåä òîâà 50 ñòúïêè
áúðçî êàòî çàåê. Ïîâòîðåòå ãî òðè
ïúòè. Ìîæåòå äà íàïðàâåòå ñúñòå-
çàíèå ñ „ðú÷íè êîëè÷êè” – åäíî
äåòå äúðæè ãëåçåíèòå íà äðóãî.
Äâåòå âúðâÿò çàåäíî, åäíîòî íà
ðúöå, à äðóãîòî íà êðàêà. Ïîñëå
ñè ñìåíÿò ìåñòàòà.
4. Êîãàòî ñïèòå ìóñêóëèòå âè è öÿ-
ëîòî âè òÿëî ñå îòïóñêàò è ñè ïî-
÷èâàò, à ñúðöåòî è äèøàíåòî âè
ñå çàáàâÿò. Òÿëîòî âè èçïîëçâà òîâà
âðåìå çà âúçñòàíîâÿâàíå.
5. Áåç ÷èñò âúçäóõ âèå íå ìîæåòå äà
æèâååòå. Äèøàéòå äúëáîêî è ñ íà-
ñëàäà. Ñëúí÷åâàòà ñâåòëèíà îáðà-
çóâà âúâ âàøèòå êîñòè âèòàìèí Ä
è ãè ïðàâè ïî-çäðàâè. Òÿ èìà
îáåççàðàçÿâàùî (äåçèíôåêòèðà-
ùî) äåéñòâèå. Óïðàæíÿâàéòå ñå íà
ñëúíöå ñ „ðóñêè ïîäñêîöè”. Çàñòà-
íåòå êëåêíàëè ñ ðúöå ñêðúñòåíè
ïðåä ãúðäèòå. Ñêà÷àéòå íàãîðå è
íàïðåä ïîñëåäîâàòåëíî ñ åäèíèÿ
è äðóãèÿ êðàê. Ñêà÷àéòå â êðúã.
6. Íèå ãóáèì âîäà êàòî äèøàìå, ïî-
òèì ñå, èëè óðèíèðàìå è òÿ òðÿá-
âà äà ñå âúçñòàíîâè. Òÿëîòî âè ñú-
äúðæà 2/3 èëè 65% âîäà. Íèå
òðÿáâà äà ïèåì íå ïî-ìàëêî îò 2,5
ëèòðà âîäà íà äåí, çà äà ñìå çäðà-
âè. Ìíîãî õðàíè ñúäúðæàò âîäà.
Ìàðóëÿòà íàïðèìåð å 9/10 âîäà.
7. Âàøèÿò ëè÷åí ñòîìàòîëîã èìà
îáðàçîâàòåëíè ìàòåðèàëè, êîèòî
ñà ïîäõîäÿùè çà äåöàòà.
8. Ñâúðæåòå ñå ñ ëè÷íèÿ ñè ëåêàð,
ìåñòíàòà çäðàâíà ñëóæáà èëè
ãðàäñêàòà áèáëèîòåêà çà âèäåî-
ìàòåðèàëè, êîèòî ùå íàïðàâÿò
èçó÷àâàíåòî íà òàçè ìàòåðèÿ
ïðèÿòíî.
9. Âèæ ïðèëîæåíèåòî. Ïîñòàâåòå ñè
öåëè è ãè ïðàêòèêóâàéòå, òàêà ÷å
äà ñå óñúâúðøåíñòâàòå.

Èçñëåäîâàòåë
1. Èäè íà ðàçõîäêà â ïðèðîäàòà
è ñúáåðè èíòåðåñíè íåùà:
à) Ëèñòî. Ñïîäåëè çàùî èç-
áðà òî÷íî íåãî.
á) Ïåðî. Îòêðèé îò êàêâà ïòè-
öà å.
â) Ñêàëà. Ïðîó÷è îò êîé âèä å.
ä) Ñåìå. Îïðåäåëè îò êàêâî
ðàñòåíèå å.
2. Íàó÷è íàèçóñò çëàòíèòå ïðàâè-
ëà íà òóðèçìà:
à) Íèêîãà íå ñå÷è äúðâåòà.
á) Íèêîãà íå èçêîðåíÿâàé ðàñ-
òåíèÿ.
â) Íå ïðåìåñòâàé íèêàêâè òà-
áåëè è ìàðêèðîâêà.
ã) Ñòîé äàëå÷ îò ìåñòà, â êîèòî
âëèçàíåòî å çàáðàíåíî.
ä) Ïîèñêàé ðàçðåøåíèå ïðåäè
äà âëåçåø â ÷àñòíà ñîá-
ñòâåíîñò.
å) Íå îñòàâÿé îòïàäúöè.
3. Îáÿñíè îò êîÿ ñòðàíà íà øîñåòî
òðÿáâà äà ñå õîäè è çàùî.
4. Âúðâè ïîíå 1/2 êì äî ìÿñòî çà
ïèêíèê. Ïðèãîòâè è èçÿæ îáÿ-
äà ñè.
5. Âúðâè 1 êì è íàìåðè åñòåñòâåíè
ïðåäìåòè çàïî÷âàùè ñ âñÿêà
áóêâà îò àçáóêàòà. Íàïðèìåð: À
- àðîíèÿ, Á - áîäèë, Â - âúëíà,
à - ãúáà è ò.í.
6. Íàïðàâè äâå ðàçõîäêè îò ïîíå
3 êì âñÿêà è ðàçêàæè êàêâî ñè
âèäÿë. Êàæè â êîé äåí îò ñåä-
ìèöàòà å áèëî íàïðàâåíî âñÿêî
îò íåùàòà, êîèòî ñè âèäÿë.
7. Íàó÷è íàèçóñò ïåò ïðàâèëà çà
áåçîïàñíîñò ïðè ðàçõîäêà:
à) Âèíàãè õîäè ïîíå ñ åäèí
ïàðòíüîð
á) Âçåìè äîñòàòú÷íî âîäà
â) Îáóé óäîáíè îáóâêè.
ã) Îáëå÷è ñå ïîäõîäÿùî.
ä) Ñëåäè ïúòÿ, ïî êîéòî ìè-
íàâàø, òàêà ÷å äà íå ñå çà-
ãóáèø.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Ñòðåìåòå ñå äåöàòà äà ðàçâèÿò
óìåíèÿ äà íàáëþäàâàò, äà èç-
ñëåäâàò è äà ñïîäåëÿò.
2. Íàó÷åòå ãè íà çëàòíèòå ïðà-
âèëà íà òóðèçìà è èçèñêâàéòå
äà ãè ñïàçâàò.
3. Ïðîâåðåòå ïðàâèëàòà â ÊÀÒ.
Ìîæåòå äà çàâåäåòå äåöàòà â
ÊÀÒ è äà ïîìîëèòå ïîëèöàé
äà èì ðàçÿñíè ïðàâèëàòà.
4. Íàñëàäåòå ñå íà åäíà ðàçõîäêà
è îáÿä çàåäíî, áúäåòå ñèãóðíè,
÷å äåöàòà ìîãàò äà ñå ãðèæàò çà
õðàíàòà, äðåõèòå ñè è ò.í.
Ñòåïåí 4
5. Êîãàòî èãðàåòå èãðà, ðàçñòîÿ-
íèåòî è âðåìåòî íå ñå óñåùàò.
Ïðîÿâåòå òâîð÷åñòâî è ãî íà-
ïðàâåòå çàáàâíî.
6. Âúðâåòå è ãîâîðåòå çà òîâà,
êîåòî âèæäàòå è êîãà å áèëî
ñúçäàäåíî – äúðâåòà, ïòèöè,
ðèáè, ïåïåðóäè, êîíå è ò.í.
Åäíàòà ðàçõîäêà òðÿáâà äà
áúäå ñ ãðóïàòà, à äðóãàòà ñúñ
ñåìåéñòâîòî.
7. Äåöàòà íèêîãà íå ñà ïðåêàëå-
íî ìàëêè, çà äà íàó÷àò ïðàâè-
ëàòà çà áåçîïàñíà ðàçõîäêà –
äà íå ñà ñàìè, äà íîñÿò äîñòà-
òú÷íî âîäà, äà ñà ñ óäîáíè
îáóâêè è äðåõè è äà âíèìàâàò
äà íå ñå çàãóáÿò.
23
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Êîëåêöèîíåð
1. Îáÿñíè êîé å êîëåêöèîíåð?
2. Èçáðîé ïåò ïîïóëÿðíè íåùà,
êîèòî õîðàòà êîëåêöèîíèðàò.
3. Èçñëóøàé åäèí âúçðàñòåí êîëåê-
öèîíåð. Íåêà òè ïîêàæå è äà ïî-
ãîâîðèòå çà êîëåêöèÿòà ìó.
4. Êàòî ãðóïà ïëàíèðàéòå êàêâî
èñêàòå äà êîëåêöèîíèðàòå è ñú-
áåðåòå ìåñòíè ïðåäìåòè â ñëåä-
íàòà ïîñëåäîâàòåëíîñò:
à) èãðàéòå íà À-ß êîëåêöèÿ
á) ëîâ íà ïðèðîäíè ñúêðîâèùà
Ñòåïåí 2 ÈËÈ
Íàïðàâè äâå íàïúëíî ðàçëè÷íè
êîëåêöèè ñ ïîíå 20 ïðåäìåòà
âñÿêà:
à) Îò ïðåäìåòè: ìàðêè, êàðòè÷-
êè, ñíèìêè, ìîíåòè è ò.í.
á) Îò ïðèðîäàòà: ëèñòà, ìè-
íåðàëè, ïåðà, ìèäè è ò.í.
5. Íàïðàâè êîëåêöèîíåðñêà èç-
ëîæáà è ïîêàæè äâå êîëåêöèè -
ñïðåòíàòî ïîäðåäåíè, ñ ïðåä-
ìåòè è îïèñàíèÿ.
6. Ïîêàæè è îáÿñíè íåùî, êîåòî
ñè íàó÷èë îò òâîÿòà êîëåêöèÿ.
24
Ïîìîù
1. Êîëåêöèîíåð å ÷îâåê, êîéòî
ñúáèðà íåùà, èíòåðåñóâà ñå
îò òÿõ è ó÷è çà òÿõ.
2. Ìàðêè, åòèêåòè, êîï÷åòà, ìî-
íåòè, êóêëè, êîëè÷êè ò.í.
3. Ìîæåòå äà ïîêàíèòå íÿêîëêî
ðàçëè÷íè êîëåêöèîíåðè äà âè
îáÿñíÿò íà äîñòúïåí åçèê çà
ñâîèòå êîëåêöèè.
4. Áúäåòå ñèãóðíè, ÷å å ðàçðå-
øåíî äà ñúáèðàòå â ìåñò-
íîñòòà, êúäåòî îòèâàòå. Ìîæå
äà ñúáèðàòå íåùà êàòî ñêàëè,
ëèñòà èëè ñåìåíà. (à) Âçåìåòå
ïî åäèí ïðåäìåò îò âñÿêà
áóêâà îò àçáóêàòà - Àíòåíà çà
À, Áóáîëå÷êà çà Á è ò.í. (Ìî-
æå äà âêëþ÷èòå è ïðåäìåòè,
êîèòî íå ñà îò ïðèðîäàòà.) (á)
Ïðè ëîâ íà ñúêðîâèùà èìàòå
íàïèñàíè óêàçàíèÿ, êîèòî äå-
öàòà ñëåäâàò, ñúáèðàéêè ðàç-
ëè÷íè íåùà, äîêàòî íàìåðÿò
„ñúêðîâèùåòî” (òî ìîæå äà áú-
äå èãðà÷êà, èãðà, õðàíà è äð.).
5. Íåêà äåöàòà äà ñè èçáåðàò íå-
ùà, êîèòî ìîãàò äà çàïî÷íàò
äà ñúáèðàò âåäíàãà èëè íåùà
ïîäõîäÿùè çà âàøàòà îáëàñò,
êàòî íàïðèìåð: êîï÷åòà, åòè-
êåòè, êàðòèíêè ñ êîòêè, ìàëêè
ôèãóðè è ò.í.
6. Íàñúð÷åòå äåöàòà äà ïðåä-
ñòàâÿò ñâîÿòà êîëåêöèÿ ñëåä
êàòî ñòàðàòåëíî ÿ ïîäðåäÿò.
Íåêà äà îáÿñíÿò çàùî õàðåñ-
âàò òàçè êîëåêöèÿ è íîâèòå
íåùà, êîèòî ñà íàó÷èëè îò íåÿ.

Êîëîåçäà÷
1. Äà èìàø ñïåöèàëèçàöèÿòà
„Безопасност на движението”.
2. Ïîêàæè êàê:
à) ïîääúðæàø êîëåëîòî ÷èñòî
á) ñå êàðà êîëåëî áåçîïàñíî
â) ïîäàâàø ñèãíàëè, êîãàòî
êàðàø
ã) ñå ãðèæèø çà êîëåëîòî ñè
3. Ó÷àñòâàé â íÿêîå êîëîåçäà÷íî
ìåðîïðèÿòèå.
4. Äà ìèíåø 10 êì ñ êîëåëî.
5. Íàïðàâè êàðòà íà ìàðøðóòà,
ïî êîéòî ñè ìèíàë.
6. Çàåäíî ñ òâîåòî ñåìåéñòâî
ïîâòîðè ìàðøðóòà, èçïîë-
çâàéêè êàðòàòà.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
2. à) Ïî÷èñòè è èçëúñêàé êîëå-
ëîòî. Ñëåä òîâà ãî óêðàñè è
ìó íàïðàâè òåõíè÷åñêè ïðå-
ãëåä.
á) Íàïðàâè ñè òðàñå çà ñúñòåçà-
íèå
â) Ïî âðåìå íà ñúñòåçàíèåòî
ïðàêòèêóâàé ïîäàâàíåòî íà
ñèãíàëè ñ ðúöå.
ã) Ðàçäåëåòå ñå íà ìàëêè ãðóïè
è ïîêàæåòå êàê å è êàê íå å
ïðàâèëíî äà ñå ãðèæèø çà êî-
ëåëîòî ñè. Îáëå÷åòå èì ïðåä- Ñòåïåí 3
ïàçíè äðåõè è íåêà äà ñìàæàò
âåðèãàòà.
3. Îðãàíèçèðàéòå äåí íà âåëî-
ñèïåäèñòà:
Ïðåãëàæäàíå íà êîëåëåòàòà îò
ïîëèöàé.
Íàïðàâåòå ñè „ñåðâèç”, êúäåòî
äà ïîäãîòâèòå êîëåëåòàòà çà
ïðåãëåäà.
Ïëàíèðàé ïàðàä çà óêðàñåíèòå
êîëåëåòà. Ïðåäâèäåòå íàãðàäè.
Èãðàéòå èãðè ñ êîëåëåòàòà: ñúñ-
òåçàíèå çà áúðçèíà, ñúñòåçà-
íèå çà áàâíî êàðàíå, ùàôåòà,
ïðåîäîëÿâàíå íà ïðåïÿòñòâèÿ
è ò.í.
4. Ïëàíèðàéòå 10 êì ïîõîä ñ êî-
ëåëåòà. Ïðåäè äà òðúãíåòå
óêðàñåòå êîëåëåòàòà ñè. Ñëåä
âåëîïîõîäà èäåòå íà ïèêíèê
èëè íà ïëóâàíå. Ïðèãîòâåòå
íàãðàäè çà òåçè, êîèòî óñïåø-
íî ñà çàâúðøèëè ïîõîäà.
5. Ïðàâåíåòî íà êàðòà å çàáàâíî.
Íàïðàâåòå ÿ ïðîñòà. Èçïîë-
çâàéòå ìîëèâ è ëèíèÿ.
25
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Êîøíè÷àð
1. Îáÿñíè êàêâî å êîøíèöà.
2. Îïèøè íÿêîëêî êîøíèöè, êîèòî
ñå íàìèðàò â äîìà òè è îáÿñíè
çà êàêâî ñå èçïîëçâàò.
3. Èçáðîé è îïèøè èíñòðóìåíòè-
òå, êîèòî ñå íåîáõîäèìè çà èç-
ðàáîòâàíåòî íà êîøíèöè.
4. Êàæè êàê ñå ïðèãîòâÿò ìàòå-
ðèàëèòå íóæíè çà èçðàáîòâàíå
íà êîøíèöè.
5. Íàïðàâè ìàëêà êîøíèöà îò
òðåâà, òðúñòèêà, èëè äðóãè ìåñò-
Ñòåïåí 4 ÈËÈ
íè ìàòåðèàëè.
Óêðàñè êîøíèöà, êîÿòî äà áúäå
èçïîëçâàíà â äîìà òè çà: êîíöè
è øèâàøêè ïðèíàäëåæíîñòè,
îòïàäúöè, ïëîäîâå èëè öâåòÿ.
6. Óêðàñè êîøíèöà çà ïîäàðúê.
7. Îáÿñíè çà êàêâî ñà áèëè èçïîë-
çâàíè êîøíèöèòå â Áèáëèÿòà.
Äàé ïîíå åäèí ïðèìåð.
26
Ïîìîù
1. Êîøíèöàòà å ñúä íàïðàâåí îò
ïðåïëåòåíè ìàòåðèàëè (ïðú÷-
êè, äúðâåíè ëåíòè è äð.).
2. Êîøíèöè çà: ïðàíå, ïàçàðó-
âàíå, ïëîäîâå, áðàíå íà ÿãî-
äè, êîø÷å çà îòïàäú÷íà õàð-
òèÿ è ò.í.
3. Íÿêîè èíñòðóìåíòè ñà: îñòðè
íîæèöè, îñòúð íîæ, êðúãëè è
ïëîñêè êëåùè çà èçâèâàíå íà
ïðú÷êèòå, øèëî èëè èãëè çà
ïëåòåíå, êîôà ñ âîäà è íåïðî-
ìîêàåìî ïîêðèâàëî çà ìÿñ-
òîòî, íà êîåòî ðàáîòèòå. Ìî-
æåòå äà ïîêàíèòå íÿêîé êîø-
íè÷àð äà íàïðàâè äåìîíñ-
òðàöèÿ.
4. Åñòåñòâåíèòå ìàòåðèàëè ñå
íàêèñâàò âúâ âîäà, äîêàòî
ñòàíàò ãúâêàâè.
5. Èçáåðåòå ïðîñòè÷úê è ëåñåí
ìîäåë, òàêà ÷å Ïðèêëþ÷åí-
öèòå äà íå ñå ðàçî÷àðîâàò.
Ðàáîòåòå ñúñ âñÿêî äåòå, òàêà
÷å âñåêè äà çàâúðøè ïðîåêòà
ñè. Èçïîëçâàéòå ìàòåðèàëè,
ñ êîèòî ðàçïîëàãàòå (òðåâà,
òðúñòèêà, ëîçîâè ïðú÷êè).
6. Óêðàñåòå êîøíèöà çà øèâàøêè
ïðèíàäëåæíîñòè, ïàçàðóâàíå,
öâåòÿ èëè ïëîäîâå êàòî ïîäà-
ðúê. Àêî âå÷å ñòå óêðàñèëè
êîøíèöà, çà äà ïîêðèåòå èçèñ-
êâàíå #5, ùå ïðèáàâèòå îùå
åäíà êúì íåÿ.
7. Èçïîëçâàéòå êîíêîðäàíñ.
Ìàðêî 8:8.

Êúìïèíã
1. Äèñêóòèðàé ñ òâîåòî ñåìåéñ-
òâî ïðàâèëàòà çà ïðàâèëíî ëà-
ãåðóâàíå.
2. Äà ïðåñïèø íà îòêðèòî 1 íîù
ñúñ êëóáà è ñåìåéñòâîòî ñè.
3. Ïîìîãíè ïðè îïúâàíåòî íà ïà-
ëàòêà.
4. Ïîìîãíè ïðè ïîñòðîÿâàíåòî
íà ïåù (ëàãåðíà ïå÷êà) èëè èç-
ãðàæäàíåòî íà ëàãåðíèÿ îãúí.
5. Ïîìîãíè çà ïðèãîòâÿíåòî íàé-
ìàëêî íà åäíî ÿñòèå ïî âðåìå
íà ëàãåðóâàíåòî.
6. Ñëåä êàòî ëàãåðà ïðèêëþ÷è
ïîìîãíè çà ïðèáèðàíåòî íà íå-
ùàòà çà ëàãåðóâàíåòî.
7. Íàó÷è íàèçóñò Ïñàëì 34:7.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Èçïîëçâàéòå ïîçíàòè íåùà çà âñè÷-
êè äåéíîñòè â Ïðèêëþ÷åíñêèÿ
êëóá. Íÿêîè ïðàâèëà ñà âêëþ÷åíè
òóê. Äðóãè çàâèñÿò îò ñèòóàöèÿòà,
â êîÿòî ñå íàìèðàòå.
Íå ëàãåðóâàé áëèçî äî ðåêè è âîäíè
áàñåéíè. Íå ðàçðóøàâàé îêîëíàòà
ñðåäà: Íå ÷óïè, íå ðåæè è íå óíè-
ùîæàâàé äúðâå, õðàñòè èëè ðàñ-
òåíèÿ. Íèêîãà íå îñòàâàé ëàãåð-
íèÿ îãúí áåç íàáëþäåíèå. Êîãàòî ñè
òðúãâàø èëè íàïóñêàø ëàãåðà çà
ïî-äúëãî, áúäè ñèãóðåí, ÷å îãúíÿ
å íàïúëíî èçãàñåí. Íèêîãà íå ëà-
ãåðóâàé è íå ñå èç-êà÷âàé ñàì. Íå
áÿãàé äîêàòî äúðæèø îñòðè ïðåä-
Ñòåïåí 2
ìåòè. Ñâúðæåòå ñå ñúñ Ãîðñêîòî
èëè Ëîâíîòî äðóæåñòâî çà ïîâå÷å
ïîäðîáíîñòè çà ìåñòíîñòòà, â êîÿ-
òî îòèâàòå.
2. Ëàãåðóâàéòå ïîíå åäíà íîù íàâúí.
Íàïðàâåòå òîâà âðåìå åäíî ñïåöè-
àëíî ïðåæèâÿâàíå, íàñëàæäàâàéêè
ñå íà ïðèðîäàòà – äúðâåòàòà, öâå-
òÿòà, çâåçäèòå, ïòèöèòå è ò.í.
3. Ïîìîãíåòå íà Ïðèêëþ÷åíöèòå äà
ïî÷èñòÿò ìåñòàòà, êúäåòî ùå ðàç-
ïúâàò ïàëàòêèòå ñè è äà ãè ðàçïú-
íàò. Íàó÷åòå ãè êàê äà ñå ãðèæàò
çà íåùàòà çà ëàãåðóâàíå, öèïîâåòå
íà ïàëàòêèòå, ðåéêèòå è âúæåòàòà.
4. Íàó÷åòå äåöàòà íà ïðàâèëàòà çà
áåçîïàñíîñò ïðè ðàáîòà ñ ëàãåðíà
ïå÷êà, ãîðèâî, îãúí è êèáðèò. Íà-
ó÷åòå ãè êàê äà ïî÷èñòÿò ìÿñòîòî,
êúäåòî ùå ñå ñòðîè ëàãåðíèÿ îãúí
è êúäå å íàé-ñèãóðíî äà áúäå ïîñ-
òðîåí.
5. Íàó÷åòå äåöàòà êàê äà ñòîïëÿò âîäà,
äà ñâàðÿò, èçïúðæàò èëè îïåêàò õðà-
íà áåçîïàñíî. Ïîêàæåòå èì êàê äà
ïî÷èñòÿò ñëåä õðàíåíåòî, êàêâî äà
íàïðàâÿò ñ îñòàòúöèòå îò õðàíà è
õàðòèÿ.
6. Êîãàòî ñå ïðèáåðåòå ó äîìà, íåêà
Ïðèêëþ÷åíöèòå äà âè ïîìîãíàò
ïðè ïî÷èñòâàíåòî è ïðèáèðàíåòî
íà ïðèíàäëåæíîñòèòå. Íåêà ðîäè-
òåëèòå äà íàó÷àò äåöàòà äà ïîñòàâÿò
ìðúñíèòå äðåõè íà îïðåäåëåíîòî
çà òîâà ìÿñòî.
27
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Êúíêüîð
(Ðîëåðè)
1. Îïèøè êúäå è êîãà å áåçîïàñíî
äà ñå êàðàò êúíêè/ðîëåðè.
2. Ïîêàæè êàê òðÿáâà äà ñå ãðè-
æèø äà ÷èôò êúíêè/ðîëåðè.
3. Íàó÷è ñå äà êàðàø íàïðåä, íà-
çàä, íàäÿñíî, íàëÿâî è êàê äà
ïðåñè÷àø óëèöà.
4. Îïèøè äúãà, ñïðè íàïúëíî è
ñå ñïóñíè ïî íàêëîí.
5. Ìèíè ïî ñëàëîì ñ ïîíå øåñò
ïðåïÿòñòâèÿ.
Ñòåïåí 4 6. Ó÷àñòâàé â èãðà ñ ðîëåðè.
28
Ïîìîù
Ñïåöèàëèçàöèÿòà ñå îòíàñÿ, êàêòî
çà çèìíè, òàêà è çà ëåòíè êúíêè
(ðîëåðè).
1. Êîãàòî ñå ïúðçàëÿø íà ëåä,
èìàé óâåðåíèåòî îò âúçðàñ-
òåí ÷îâåê, ÷å ëåäúò å ñèãóðåí.
Íèêîãà íå êàðàé/ïúðçàëÿé
ñàì. Ðîëåðè/êúíêè ìîãàò äà
ñå êàðàò â ñàëîí, ïúðçàëêà
èëè òðîòîàð â çàâèñèìîñò îò
êúíêèòå/ ðîëåðèòå, ñ êîèòî
ðàçïîëàãàø.
2. Ïîäñóøè è ïî÷èñòè êúíêèòå
ñè ñëåä óïîòðåáà. Ñìåíè âðúç-
êèòå íà êúíêèòå êîãàòî å íåîá-
õîäèìî. Èçáúðøè è ïî÷èñòè
ðîëåðèòå ñè è ïðîâåðè êîëå-
ëàòà. Ëàãåðèòå íà êîëåëàòà ñå
íóæäàÿò îò ñìàçâàíå â çàâè-
ñèìîñò îò âèäà íà ðîëåðèòå.
3. Êàðàéòå êúíêè/ðîëåðè òàêà, ÷å
äåöàòà äà ñå ÷óâñòâàò äîáðå,
êîãàòî ñå ïúðçàëÿò. Íàáëåã-
íåòå íà áåçîïàñíîñòòà è âíè-
ìàíèåòî äà ñå èçáåãíàò íàðà-
íÿâàíèÿ è îáèäè, äîêàòî êà-
ðàòå.
4. Íàñúð÷åòå äåöàòà äà êàðàò
âíèìàòåëíî è äà ñëåäÿò ïðåç
öÿëîòî âðåìå çà äðóãè êàðà-
ùè êúíêè/ðîëåðè îêîëî òÿõ.
5. Èçïîëçâàéòå ìåêî òðàñå ñ
ïðåïÿòñòâèÿ çà âàøèÿ ñëà-
ëîì, òàêà ÷å àêî äåöàòà ïàä-
íàò äà íå ñå íàðàíÿò.

Ëåòåíå
(Õâúð÷èëà)
1. Íàïðàâè íÿêîëêî õàðòèåíè ñà-
ìîëåòè è ãè ïóñíè äà ëåòÿò.
2. Íàïðàâè ïðîñò áåçìîòîðåí ñà-
ìîëåò è ãî ïóñíè äà ëåòè.
3. Íàïðàâè ïðîñòî õâúð÷èëî è
îáÿñíè ïðàâèëàòà çà áåçîïàñ-
íîñò.
4. Íàáëþäàâàé ÷åòèðè ðàçëè÷íè
æèâîòíè, êîèòî ëåòÿò è îáÿñíè
êàê ëåòÿò.
5. Íàðèñóâàé êàðòèíà íà òâîåòî
ëþáèìî ëåòÿùî æèâîòíî.
6. Äà çíàåø êúäå Áèáëèÿòà ãîâîðè
çà ëåòÿùè àíãåëè.
7. Äà çíàåø êîé å ïúðâèÿ óñïåøåí
ïèëîò íà ìîòîðåí ñàìîëåò.
8. Íàïðàâè êðúñòîñëîâèöà çà âè-
äîâåòå ëåòåíå.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Íàó÷åòå äåöàòà äà ïðàâÿò ñàìîëå-
òè îò õàðòèÿ. Îöâåòåòå ãè èëè ãè
óêðàñåòå è ñè äîñòàâåòå ðàäîñò
êàòî ãè ïóñêàòå äà ëåòÿò. Ðàçèñ-
êâàéòå êîé ëåòè íàé-äúëãî, íàé-
äàëå÷, íàé-âèñîêî è ò.í.
2. Ìîæåòå äà èçïîëçâàòå ãîòîâè
êîìïëåêòè (ïðîäàâàò ñå ïî ìàãà-
çèíèòå) èëè äà íàïðàâèòå ñâîè
îò ðàçëè÷íè ìàòåðèàëè. Íåêà
âñÿêî äåòå äà íàïèøå èìåòî èëè
èíèöèàëèòå íà ñàìîëåòà ñè.
Ïóñíåòå ãè äà ëåòÿò è çàïèøåòå
êîé å ëåòÿë íàé-äúëãî. Ñòåïåí
3. Íàïðàâåòå ïðîñòî õâúð÷èëî. 3
Âêëþ÷åòå ïîìîù îò ñåìåéñòâî-
òî, êîãàòî ãî ïðàâèòå è ïóñêàòå
äà ëåòè. Íèêîãà íå ïóñêàéòå
õâúð÷èëî áëèçî äî åëåêòðè÷åñêè
ñòúëá, ñãðàäè, äúðâåòà èëè â áëè-
çîñò äî ìíîãî õîðà. Èçïîëçâàéòå
çäðàâ êàíàï è ïðî÷åòåòå èíñòðóê-
öèèòå çà õâúð÷èëàòà.
4. Ïîñåòåòå çîîïàðê èëè ãëåäàéòå
ôèëì çà ïòèöè, íàñåêîìè, ïðè-
ëåïè, ëåòÿùè êàòåðèöè è ðèáè
è äð.
5. Äèñêóòèðàéòå âñÿêà ðèñóíêà.
Íåêà äåöàòà äà îáÿñíÿò çàùî òî-
âà å ëþáèìîòî èì æèâîòíî.
6. Îòêðîâåíèå 14:6-12 å åäèí ïðè-
ìåð. Ïðèêëþ÷åíöèòå ìîãàò äà
ïîìèñëÿò è çà äðóãè èñòîðèè,
êàòî íàïðèìåð ñòúáëàòà îò ñúíÿ
íà ßêîâ. Íèå íå çíàåì êàê òî÷íî
ëåòÿò àíãåëèòå, íî ñå êàçâà, ÷å
äåöàòà ùå ëåòÿò îò ìÿñòî íà
ìÿñòî çàåäíî ñ àíãåëèòå. Êàêâî
ïðåêðàñíî îáåùàíèå.
7. Ïðî÷åòåòå èì èñòîðèÿòà çà áðà-
òÿòà Ðàéò. Îáÿñíåòå èì êàê òå
íå ñå ïðåäàëè è íå ñïðåëè äà
îïèòâàò, äîêàòî íå ïîëåòåëè.
Óïîðñòâîòî èì áèëî âúçíàãðà-
äåíî.
8. Äàéòå íà äåöàòà êðúñòîñëîâè-
öà èëè ïîäîáíà èãðà, êîÿòî
èëþñòðèðà ðàçëè÷íèòå âèäîâå
ëåòåíå.
29
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ìàéñòîðåíå
1. Èçáåðè è íàïðàâè øåñò îò
ñëåäíèòå:
à) Êàðòè÷êà ñ ïîæåëàíèå çà îç-
äðàâÿâàíå è ÿ äàé íà íÿêîãî.
á) Àðàíæèðîâêà îò ñóõè èëè
èçêóñòâåíè öâåòÿ.
â) Ôèãóðà îò òåñòî èëè ãëèíà.
ã) Êàðòèíà îò ìèäè.
ä) Ìàêðàìå.
å) Óêðàøåíèå îò äâèæåùè ñå
(è çâúíÿùè) ïðú÷èöè.
æ) Ïðåäìåò îò ïàïèåìàøå.
Ñòåïåí 2 ç) Êàðòèíà îò ÿé÷åíè ÷åðóïêè
èëè ñåìåíà.
è) Êàëúô çà àâòîãðàô èëè ôî-
òîàëáóì.
é) Êîëàæ îò øåñò ðàçëè÷íè
ìàòåðèàëà.
ê) Ïëàêàò, ñ êîéòî äà ïîêàíèø
õîðàòà íà íÿêàêâî ñúáèòèå.
ë) Ïðåäìåò ïî òâîé èçáîð.
2. Ïîäàðè íàé-ìàëêî äâå îò ãîð-
íèòå ïðîèçâåäåíèÿ íà:
à) ×ëåí íà ñåìåéñòâîòî
á) Ïî-âúçðàñòåí ÷ëåí íà òâîÿòà
öúðêâà èëè ñòàð÷åñêè äîì
3. Íàïðàâè èçëîæáà.
30
Ïîìîù
1. à) Èçïîëçâàéòå õàðòèÿ, âðúçêà,
øèðèò è äð., çà äà äåêîðèðàòå
êàðòè÷êà. Íàäïèøåòå ÿ ñ ïî-
æåëàíèå çà îçäðàâÿâàíå è ÿ
äàéòå íà íÿêîé áîëåí.
á) Ñúáåðåòå ñóõè èëè èçêóñòâåíè
öâåòÿ è ãè àðàíæèðàéòå.
â) Íàñúð÷åòå âñÿêî äåòå äà
ïðîÿâè òâîð÷åñòâî. Èçïå÷åòå
è îöâåòåòå.
ã) Íàïðàâåòå êàðòèíàòà êàòî
èçïîëçâàòå ìèäè è ëåïèëî.
Ïîêàæåòå ÿ ïðåä òðóïàòà.
ä) Èçáåðåòå ïðîñò ìîäåë ìàê-
ðàìå èëè íàïðàâåòå íÿêàêúâ
äðóã ïðåäìåò íà èçêóñòâîòî
îò âðúâ.
å) Òîâà å äåêîðàòèâåí ïðåäìåò,
êîéòî ñå çàêà÷à íàâúí. Íàïðà-
âåí å îò ÷àñòè (íàé-÷åñòî ïðú-
÷èöè èëè òðúáè÷êè), êîèòî ìúð-
äàò îò âÿòúðà è (â íÿêîè ñëó÷àè)
èçäàâàò ïðèÿòíî çâúíåíå.
æ) Ìîæåòå äà íàïðàâèòå ìîäåë
íà æèâîòíî èëè êîëà.
ç) Èçïîëçâàéòå ÷åðóïêè îò ÿéöà
çàëåïåíè íà òâúðä êàðòîí, çà
äà íàïðàâèòå è îöâåòèòå ïðî-
åêò ïî ñâîé èçáîð.
è) Íàïðàâåòå êàëúôà îò ïëàò èëè
êîæà.
é) Íàïðàâåòå êîëàæà, èçïîëç-
âàéêè ðàçëè÷íè ìàòåðèàëè –
äåáåë ïëàò, âúëíà, ïàìóê, ñëà-
ìà, êîðà, ñóõè öâåòÿ è äð.
ê) Íàïðàâåòå ïëàêàòà ëåñåí çà
÷åòåíå è ìíîãî ïúñòúð.
ë) Ìîæå äåöàòà ñàìè äà ñè èçáå-
ðàò ïðîåêò çà ðú÷íà èçðàáîòêà
èëè ïúê âèå äà èì ïðåäëîæèòå.
2. Íàñúð÷åòå õóáàâèòå è îðèãè-
íàëíè ïðîåêòè.
3. Ïîñòàâåòå èçëîæáàòà ïî âðåìå
íà ðîäèòåëñêà âå÷åð èëè ñðå-
ùà èëè ïî âðåìå íà ïîñåùåíèå
íà ñòàð÷åñêè äîì.

Ìåäèåí êðèòèê
1. Îáÿñíè êàêâî îçíà÷àâà òåðìèíà
„ìåäèÿ”. Äàé ÷åòèðè ïðèìåðà.
2. Íàó÷è íàèçóñò Ôèëèïÿíè 4:8
è äèñêóòèðàé òðè ïðèíöèïà,
êîèòî íè ïîìàãàò äà ñúçäàäåì
äîáðè íàâèöè çà ÷åòåíå, ñëó-
øàíå èëè ãëåäàíå.
3. Çàïèøè êîëêî âðåìå îòäåëÿø
âñåêè äåí çà ðàçëè÷íèòå ìåäèè.
Îòáåëåæè äàëè ìåäèÿòà å õðèñ-
òèÿíñêà èëè íå. Ïðàâè òîâà â
ïðîäúëæåíèå íà äâå ñåäìèöè.
4. Íàïðàâè åäíî îò ñëåäíèòå
çàåäíî ñ âúçðàñòåí:
à) ãëåäàé òåëåâèçèÿ
á) ïðî÷åòè èñòîðèÿ
â) ñëóøàé çàïèñ
Ñòàíè „ìåäèåí êðèòèê” è îáñú-
äè ïîëçàòà îò âñÿêî.
5. Ñ âúçðàñòåí ðàçãëåäàé ïðî-
ãðàìàòà çà òåëåâèçèÿòà, ñïè-
ñúê ñ êíèãè è ïð. Èçáåðè êàêâî
ùå ãëåäàø èëè ÷åòåø ñëåäâà-
ùàòà ñåäìèöà.
6. Ñëåä êàòî ðúêîâîäèòåëÿò òè
ïðî÷åòå íà÷àëîòî íà êðàòêà
èñòîðèÿ äîâúðøè ÿ ñàì.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Ìåäèÿòà å ôîðìà íà êîìóíèêàöèÿ,
êîÿòî äîñòèãà äî ãîëÿì áðîé õîðà.
Íàïðèìåð âåñòíèöè è ñïèñàíèÿ,
òåëåâèçèÿ, ðàäèî, ôèëìè, âèäåî,
êíèãè è àóäèî êàñåòè. Îáÿñíåòå íà
äåöàòà, ÷å ìåäèÿòà ñàìà ïî ñåáå ñè å
íåóòðàëíà, íî ÷å ìîæå äà áúäå
èçïîëçâàíà è çà äîáðî è çà ëîøî.
Îáÿñíåòå èì, ÷å äíåøíîòî îáùå-
ñòâî å áîìáàðäèðàíî îò ìåäèéíè
ñúîáùåíèÿ è å òðóäíî äà íå ñè
ïîâëèÿí îò òîâà, êîåòî ÷óâàø è
âèæäàø è ÷åòåø. Çàòîâà å âàæíî
äà ñå íàó÷èì äà êîíòðîëèðàìå ìå-
äèèòå, èçáèðàéêè êàêâî äà ñëóøà-
Ñòåïåí 3
ìå, ãëåäàìå è ÷åòåì.
2. Ïðî÷åòåòå Ôèëèïÿíè 4:8 è íàó÷åòå
äåöàòà äà ãî èçïîëçâàò êàòî ðúêî-
âîäñòâî, êîãàòî òðÿáâà äà èçáèðàò
êàêâî äà ïðàâÿò è ãëåäàò. Îáñúäåòå
òåçè ïðèíöèïè ñ äåöàòà; îáÿñíåòå èì
ãè. Íåêà âè êàæàò êàêâî ñà ðàçáðàëè
îò òîçè áèáëåéñêè ñòèõ.
3. Íàó÷åòå äåöàòà äà ÷óâñòâàò íåîá-
õîäèìîñòòà äà ïðåêàðâàò ïîâå÷å
âðåìå ñ Èñóñ, îòêîëêîòî ñ äðóãè
(ñâåòñêè) äåéíîñòè. Íåêà âñÿêî äå-
òå äà íàïðàâè ïëàí çà íåùàòà, êîè-
òî ùå ãëåäà è ÷åòå ïðåç ñëåäâàùè-
òå íàé-ìàëêî äâå ñåäìèöè.
4. Èçáåðåòå èñòîðèÿ èëè ïðîãðàìà,
êîÿòî ñïîðåä äåöàòà îòãîâàðÿ íà
ïðèíöèïèòå îò Ôèëèïÿíè 4:8. Íå
âèíàãè êàòî ïðî÷åòå ïðåäãîâîðà
èëè âèäèòå ðåêëàìàòà ìîæåòå äà
êàæåòå äàëè ùå å â ñúîòâåòñòâèå ñ
Èñóñîâèòå ïðèíöèïè. Êîãàòî çà-
ïî÷íåòå äà ÷åòåòå èëè ãëåäàòå, àêî
íå å äîáðî, ñïðåòå. Íàìåðåòå íåùî
äðóãî. Íàñúð÷åòå äåòåòî äà ïðàâè
äîáúð èçáîð.
5. Äà èçáåðåì ïðåäâàðèòåëíî êàêâî
äà ãëåäàìå èëè ÷åòåì íè ïîìàãà
äà îñúçíàåì êîëêî âðåìå ïðåêàð-
âàìå ñ òåçè äåéíîñòè, à ñúùî òàêà
è äà èçáèðàìå ïî-äîáðå.
6. Ñëåä êàòî çàâúðøàò èñòîðèÿòà,
ïîäñèëåòå ïðèíöèïèòå íà äîáðèòå
íàâèöè çà ÷åòåíå è ãëåäàíå. Íàñúð-
÷åòå âúîáðàæåíèåòî.
31
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ìèñèîíåð
(Ïðèÿòåë íà Èñóñ)
1. Ðàçêàæè íà ïðèÿòåë çà Èñóñ è
êîëêî äîáúð å Òîé êúì òåá.
2. Ïîêàíè ïðèÿòåë íà ñúáèðàíå â
òâîÿòà öúðêâà.
3. Ñ ïîìîùòà íà âúçðàñòåí ïðè-
ãîòâè êðàòêî ðàçìèøëåíèå èëè
ìîëèòâà çà ñúáîòíîòî ó÷èëèùå,
ñúáèðàíåòî íà Òðóïàòà èëè
ó÷èëèùåòî.
4. Ïîñåòè èíâàëèä èëè âúçðàñòåí
÷îâåê îò òâîÿòà öúðêâà. Çàíåñè
Ñòåïåí 1 ìó êàðòè÷êà èëè êàðòèíà, êîÿòî
òè ñè íàïðàâèë.
5. Îáÿñíè çàùî òðÿáâà äà ñè ìèë
ñ æèâîòíèòå.
6. Ïðèñúñòâàé íà êðúùåíèå è
îáÿñíè êàêâî îçíà÷àâà òî.
7. Îáÿñíè êàêâî îçíà÷àâà äà ñè
ïðèÿòåë íà Èñóñ è íàçîâè ïåòè-
ìà îò ïðèÿòåëèòå íà Èñóñ îïè-
ñàíè â òâîÿòà Áèáëèÿ.
8. Äà ìîæåø äà ñå ïîìîëèø çà
õðàíàòà è ïðåäè ëÿãàíå.
9. Ãîâîðè ìèëî ñúñ ñåìåéñòâîòî
ñè è ïðèÿòåëèòå ñè. Îáÿñíè êàê
êàòî ñè ìèë ñ äðóãèòå, ñè ïðèÿ-
òåë íà Èñóñ.
32
Ïîìîù
1&8 Ïîìîãíåòå íà äåöàòà äà ñå
íàó÷àò äà èçðàçÿâàò ñ äóìè ëþ-
áîâòà ñè êúì Èñóñ è äà ñïîäåëÿò
òàçè ëþáîâ ñ äðóãèòå. Èçêàçâàé-
òå ïðîñòè ìîëèòâè, çà äà ïîêàæå-
òå ëþáîâòà ñè êúì Èñóñ.
2. Íàñúð÷åòå äåöàòà äà ïîêàíÿò
ñâîè ïðèÿòåëè íåàäâåíòèñòè.
Ïîãîâîðåòå êàê òå ìîãàò äà
áúäàò äîáúð ïðèìåð çà òÿõ êà-
òî ñòîÿò òèõî â öúðêâàòà, âúð-
âÿò âíèìàòåëíî, øåïíàò, ïåÿò,
êîëåíè÷àò çà ìîëèòâà, âåæëè-
âè ñà è ò.í.
3. Ïîêàæåòå íà äåöàòà êàê äà
ïîäãîòâÿò ïðîñòî ðàçìèøëå-
íèå èëè ìîëèòâà. Ñúîáðàçåòå
ãî ñ âúçðàñòòà èì è íàñúð÷à-
âàéòå èäåèòå èì.
4. Ïîñåòåòå èíâàëèäè, íåêà äåöàòà
äà âçåìàò ñúñ ñåáå ñè íåùî,
êîåòî ñà èçðàáîòèëè çà òÿõ.
Èíâàëèäèòå ìîòàò äà áúäàò
äåöà èëè âúçðàñòíè. Ïîìîãíåòå
íà äåöàòà äà ðàçáåðàò, ÷å ãðè-
æàòà çà òåçè ïðèÿòåëè íà Èñóñ
îçíà÷àâà äà îáè÷àø Èñóñ.
5. Ó÷åòå ãè íà ëþáîâ êúì æèâîò-
íèòå – ðåäîâíî äà ãè õðàíÿò,
äà èì äàâàò ÷èñòà âîäà, äà ãè
äúðæàò âíèìàòåëíî è äà èì
ãîâîðÿò íåæíî.
6. Îáÿñíåòå êàêâî å êðúùåíèåòî,
÷å òî å Èñóñîâèÿò ïðèìåð çà
íàñ è ïðèñúñòâàéòå íà êðúùå-
íèå. Ïðî÷åòåòå è äèñêóòèðàéòå
„Моята първа книга за кръ-
щението” èëè äðóãà ïîäîáíà
êíèãà.
7. Äåöàòà ìîãàò äà èçáðîÿò ó÷å-
íèöèòå íà Èñóñ èëè äðóãè ïðèÿ-
òåëè êàòî Ìàðèÿ, Ìàðòà, Ëàçàð
è ò.í.
9. Èñóñ ïîçíàâà íàøèòå ìèñëè è
äåéñòâèÿ. Íåêà áúäåì ìèëè
êàòî áåøå Èñóñ.

Ìóçèêàíò
1. Äèñêóòèðàé ïðèíöèïèòå, êîèòî
õðèñòèÿíèòå òðÿáâà äà ñëåäâàò
ïðè èçáîðà íà ìóçèêà.
2. Íàçîâè è ðàçïîçíàé øåñò ðàç-
ëè÷íè ìóçèêàëíè èíñòðóìåíòà.
3. Íàïðàâè ïëàêàò èëè êîëàæ, ïî-
êàçâàù ãîðíèòå èíñòðóìåíòè.
4. Íàçîâè òðè ìóçèêàëíè èíñòðó-
ìåíòà ñïîìåíàòè â Áèáëèÿòà.
5. Ïîêàæè êàê ñâèðèø íà ìóçèêà-
ëåí èíñòðóìåíò.
6. Íàó÷è äâå ïåñíè è ãè èçñâèðè
Èëè
èëè èçïåé.
Ñâèðè â ãðóïà èëè ó÷àñòâàé â
ìóçèöèðàíå ñúñ ñåìåéñòâîòî
èëè ñ ïðèÿòåëè.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Äàëè Èñóñ áè ñëóøàë ñúâðå-
ìåííà ìóçèêà (÷àëãà, ðàï è
ò.í.)? Ïðîñëàâÿ ëè òàçè ìóçè-
êà Áîãà â íåáåòî? (Ïðî÷åòåòå
„Вести към младите”, Íîâ
Æèâîò, 1996, ñ. 263-268 è ñïî-
äåëåòå ñ Ïðèêëþ÷åíöèòå õðè-
ñòèÿíñêîòî ñòàíîâèùå ïî âúï-
ðîñà.)
2. Ïèàíî, òðîìïåò, ñàêñîôîí,
ôëåéòà, êëàðíåò, ãàéäà è ò.í.
3. Íàïðàâåòå ïëàêàò èëè êîëàæ,
âêëþ÷âàù ëþáèìè èíñòðó-
ìåíòè, íàðèñóâàíè èëè èçðÿ-
Ñòåïåí 1
çàíè îò ñïèñàíèå.
4. Áèòèå 4:21– àðôà è êàâàë.
Èçõîä 28:33,34 – êàìáàíè
(çâúíöè).
×èñëà 10:1-10 – òðîìïåò
(òðúáà).
1 Ëåòîïèñè 15:16 – êèìâàë
(÷èíåëè).
Èñàÿ 30:29 – ôëåéòà (ñâèðêà).
5. Íåêà äåöàòà ñå óïðàæíÿâàò è
ñâèðÿò íà áëîê-ôëåéòà, õàðìî-
íèêà è ò.í., èëè ïèàíî, öèãóëêà
èëè äðóã èíñòðóìåíò, íà êîé-
òî ñå ó÷àò äà ñâèðÿò. Íàïðàâå-
òå òîâà çàáàâíî. Èçïîëçâàéòå
ïðîñòè èíñòðóìåíòè çà òåçè,
êîèòî ñà ïî-ìàëêî ìóçèêàëíè
è ñå ðàäâàò íà âñåêè âåñåë øóì.
6. Íàó÷åòå çàåäíî äâå íîâè ïåñ-
íè è ãè èçïåéòå èëè èçñâèðåòå
íà îñòàíàëèòå. Èçïîëçâàéòå
ðèòìè÷íè èíñòðóìåíòè èëè
êóõíåíñêè ïðèáîðè, çà äà íà-
ïðàâèòå „ìóçèêà”. Ñâèðåòå
çàåäíî è ñå óïðàæíÿâàéòå, çà
äà ãî èçñâèðèòå ïðåä äðóãèòå.
33
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Íàáëþäàòåë
1. Íàáëþäàâàé, îïðåäåëè è ñúáåðè
êàðòèíêè èëè ñíèìêè çà ñâîÿ àë-
áóì íà ñëåäíèòå íåùà:
à) ÷åòèðè ðàçëè÷íè æèâîòíè
á) ÷åòèðè ðàçëè÷íè òèïà ìî-
òîðíè ïðåâîçíè ñðåäñòâà
â) äâà ðàçëè÷íè òèïà ñàìîëåòè
ã) ÷åòèðè ðàçëè÷íè ïðèðîä-íè
ïðåäìåòà
ä) ÷åòèðè ðàçëè÷íè ïòèöè
2. Íàáëþäàâàé òðè îò ñëåäíèòå
õîðà â óíèôîðìè:
Ñòåïåí 1 à) ïîëèöàé
á) ïîæàðíèêàð
â) ìåäèöèíñêà ñåñòðà
ã) ðåãóëèðîâ÷èê
ä) âîåíåí
å) ñòþàðäåñà
3. Íàìåðè, ïðî÷åòè è îáÿñíè êàê-
âî íè êàçâà Ìàòåé 28:20.
4. Íàáëþäàâàé òâîÿòà öúðêâà.
Èìà ëè íåùî, êîåòî ìîæåø äà
íàïðàâèø, çà äà ÿ çàïàçèø ÷èñ-
òà? Íàïèøè èëè íàðèñóâàé êàê
ìîæåø äà ïîìîãíåø.
5. Ðàçãëåäàé ñòàÿòà ñè è ÿ íàðèñó-
âàé. Ïîñòàâè ðèñóíêàòà â àëáó-
ìà ñè. Ïî÷èñòè ñòàÿòà ñè è íàðè-
ñóâàé âòîðà ðèñóíêà. Ïîñòàâè
è íåÿ â àëáóìà.
6. Çàïîìíè 10-15 íåùà ñëåä êàòî
ãè íàáëþäàâàø äâå ìèíóòè.
34
Ïîìîù
Öåëòà íà ñïåöèàëèçàöèÿòà å äà
ïîìîãíå íà äåöàòà äà ñòàíàò ïî-
÷óâñòâèòåëíè êúì õîðàòà è íåùàòà
îêîëî òÿõ. Äåöàòà ìîãàò äà ïî-
ìîãíàò íåùàòà äà ñå ïðîìåíÿò
êúì ïî-äîáðî, àêî ÷óâñòâàò ïðî-
áëåìà.
1. Íåêà äåòåòî äà íàðèñóâà íå-
ùàòà, êîèòî å íàìåðèëî èëè
äà ãè èçðåæå îò ñïèñàíèå. Äà
ñè íàïðàâè àëáóì, â êîéòî äà
ãè çàëåïè.
2. Íåêà âñÿêî äåòå äà íàðèñóâà,
ñíèìà èëè èçðåæå îò ñïèñà-
íèå óíèôîðìåí ðàáîòíèê è äà
ãî çàëåïè â àëáóìà ñè.
3. Íàìåðåòå, ïðî÷åòåòå çàåä-íî,
äèñêóòèðàéòå è îáÿñíåòå Ìà-
òåé 28:20.
4. Ïîìîãíåòå íà ãðóïàòà äà âèæäà
ïðîáëåìèòå è äà òúðñè íà÷èíè
äà ïîìîãíå. Íàïðèìåð: ñúáè-
ðàíå íà áîêëóêà, ïîäðåæäàíå
íà ïåñíàðêèòå è ò.í.
5. Îáÿñíåòå, ÷å íå å äîñòàòú÷íî
äà áúäåì ñàìî äîáðè íàáëþ-
äàòåëè, ÷å äîêàòî íå âçåìåì
ó÷àñòèå â ïî÷èñòâàíåòî íà
íàøèÿ ðàéîí íå ìîæåì äà
âçåìåì ñïåöèàëèçàöèÿòà.
6. Íàñúð÷åòå „äîáðèÿ íàáëþ-
äàòåë” êàòî ïîñòàâèòå ïîçíà-
òè íåùà íà ìàñàòà. Ñëåä äâå
ìèíóòè ïîêðèéòå ïðåäìåòè-
òå. Íåêà äåöàòà äà êàæàò èëè
äà íàïèøàò ïðåäìåòèòå, êîè-
òî ñè ñïîìíÿò. Èçèãðàéòå èã-
ðàòà íÿêîëêî ïúòè êàòî ó÷èòå
äåöàòà äà ñå ïî-íàáëþäàòåëíè.

Ïðèÿòåë íà
äúðâåòàòà
1. Ïðî÷åòè íÿêîëêî áèáëåéñêè
ñòèõà, ãîâîðåùè çà ëèñòà. Íà-
ïðàâè ñïèñúê íà ëèñòàòà, êîèòî
ñè îòêðèë â Áèáëèÿòà.
2. Ñúáåðè 10 ëèñòà îò ðàçëè÷íè
äúðâåòà.
à) Õåðáàðèçèðàé ãè.
á) Îïðåäåëè îò êàêúâ âèä ñà.
3. Íàïðàâè åäíî ëèñòî îò øîêîëàä.
4. Îáÿñíè êàê äúðâåòàòà ðàçïðúñ-
êâàò ñâîèòå ñåìåíà è ñúáåðè
èëè íàðèñóâàé ïåò ðàçëè÷íè
ñåìåíà.
5. Íàïðàâè êîïèå íà äâå ðàçëè÷íè
ëèñòà âúðõó õàðòèÿ, èçïîëçâàé-
êè öâåòåí ìîëèâ.
Èëè
Íàïðàâè ëèñò çà ïèñìî è ïëèê,
èçïîëçâàéêè ëèñòà.
6. Îòêðèé êàêâè äúðâåòà è ëèñòà
èìà îêîëî òâîÿ äîì. Íàó÷è ïî
íåùî ñïåöèàëíî çà âñÿêî îò òÿõ.
Äîêëàäâàé ïðåä ãðóïàòà.
7. Ïîñòàâè èçñóøåíèòå ëèñòà â
àëáóì çà ëèñòà.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Áèòèå 3:7; Áèòèå 8:11; Åçåêèèë
47:12; Îòêðîâåíèå 22:2. Íàñúð÷åòå
äåöàòà äà ïîòúðñÿò òåêñòîâåòå
(ïîìîãíåòå èì, àêî ñå íàëàãà),
ïðî÷åòåòå è äèñêóòèðàéòå çàåäíî.
Äåöàòà ìîãàò äà ïîñòàâÿò òîçè
ñïèñúê â àëáóìà ñè çà ëèñòà.
2. Íàñúð÷åòå ðàçíîîáðàçèåòî îò
ôîðìè, öâåòîâå è ðàçìåðè. Ïîñòà-
âåòå ëèñòàòà ìåæäó âåñòíèê èëè
ñàëôåòêà ñ êàðòîí îòãîðå è îòäîëó.
Ïîñòàâåòå òåæåñò îòãîðå. Ñóøåòå
ãè õîðèçîíòàëíî è èç÷àêàéòå, äî-
êàòî èçñúõíàò íàïúëíî ïðåäè äà
ãè ñëîæèòå â ñâîÿ àëáóì. Ñïðåò-
íàòî ãè îïèøåòå.
Ñòåïåí 2
3. Ñòîïåòå øîêîëàä. Ñ ìàëêà ÷åòêà
íàìàæåòå ëèñòîòî (ëèñòî îò ÿâîð
èëè äðóãî ëèñòî ñ äåáåëè æèëè å
ïîäõîäÿùî). Ïîñòàâåòå íà òàáëà
è ïîêðèéòå ñ âîñú÷íà õàðòèÿ, îõ-
ëàäåòå. Êîãàòî ñå èçñòóäè, âíèìà-
òåëíî îòñòðàíåòå ëèñòà è âèæòå
ëèñòîòî îò øîêîëàä. Ïîãîâîðåòå
çà Áîæèÿòà ëþáîâ â ïðèðîäàòà.
„Ëèñòàòà” ìîãàò äà ñå ÿäàò.
4. Â ïîäõîäÿùîòî âðåìå íà ãîäèíà-
òà, ïîìîãíåòå íà äåöàòà äà âèäÿò
êàê âÿòúðà ðàçïðúñâà ñåìåíàòà
îò áëèçêèòå äúðâåòà.
5. Ïîñòàâåòå ëèñòî ïîä áÿëà õàð-
òèÿ è âíèìàòåëíî òúðêàéòå ñ
öâåòåí ìîëèâ âúðõó õàðòèÿòà –
âèæòå êàê ñå ïîÿâÿâà ëèñòî âúðõó
õàðòèÿòà. Îïèòàéòå ñ ðàçëè÷íè
ïî ôîðìà è âèä ëèñòà.
Çàëåïåòå ïðåñîâàí ëèñò â úãúëà
íà ëèñò õàðòèÿ. Ñúùîòî ìîæåòå äà
íàïðàâèòå è íà ïîùåíñêèÿ ïëèê.
Èëè ùàìïîâàéòå ëèñòî ñ ìàñòèëî
âúðõó ëèñò õàðòèÿ è ïëèê.
6. Íÿêîè ðàñòåíèÿ ñå íóæäàÿò îò
ñÿíêà, äðóãè îò ñâåòëèíà, íÿêîè
èñêàò ïîâå÷å âîäà, äðóãè ñà ñóõî-
ëþáèâè. Ðàñòåíèÿòà èìàò ðàçëè÷-
íè âèäîâå ñåìåíà, ëèñòà èëè èã-
ëè÷êè è ò.í.
7. Íàïðàâèòå ñïðåòíàò àëáóì çà
ëèñòà; îïðåäåëåòå âñÿêî ëèñòî.
Ïîâòàðÿéòå èìåíàòà, òàêà ÷å äå-
öàòà äà ìîãàò äà íàó÷àò ÷åñòî
ñðåùàíèòå â ðàéîíà èì äúðâåòà.
35
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïðèÿòåë íà
æèâîòíèòå
1. Ãðèæè ñå çà äîìàøåí ëþáèìåö
÷åòèðè ñåäìèöè.
à) Õðàíè ãî è áúäè ñèãóðåí, ÷å
èìà âèíàãè ïðÿñíà âîäà.
á) Ðåøè ñâîÿ ëþáèìåö, êúïè
ãî è ïî÷èñòâàé ìÿñòîòî ìó
çà ïî÷èâêà.
ÈËÈ
Ïîñòàâè íàâúí íÿêàêâà õðàíà
èëè ñåìåíà çà ïòèöèòå èëè æè-
âîòíèòå â áëèçîñò äî òâîåòî
Ñòåïåí 1 ó÷èëèùå èëè ñúñåäñòâî.
à) Ðàçïîçíàé æèâîòíèòå, êîèòî
ÿäàò òåçè íåùà.
á) Íàðèñóâàé ãè è îöâåòè ðè-
ñóíêèòå.
2. Èçáðîé æèâîòèòå, êîèòî æèâåÿò
Íåîáõîäèìà çà áëèçî äà âàñ.
3. Äà çíàåø êàêâè ñà äîìîâåòå íà
äåñåò æèâîòíè.
ÏÚÐÂÀ
ÈÑÊÐÈ×ÊÀ 4. Íàïðàâè ìàñêà íà æèâîòíî.
5. Èãðàé „æèâîòèíñêà” èãðà.
6. Íàïðàâè õàðòèåíî æèâîòíî.
Îáÿñíè êàê áè ñå ãðèæèëî çà
ñåáå ñè, àêî å èñòèíñêî.
ÈËÈ
Ïîñåòè åäíî îò ñëåäíèòå:
à) çîîïàðê
á) êó÷êàðíèê
â) ïðèðîäîíàó÷åí ìóçåé
ã) æèâîòèíñêà ôåðìà
ä) ïòè÷àðíèê
å) ìàãàçèí çà äîìàøíè ëþ-
áèìöè
7. Â êîé äåí îò ñúòâîðåíèåòî Áîã
íàïðàâè æèâîòíîòî, çà êîåòî ñå
ãðèæèø.
36
Ïîìîù
1. Ïîìîãíåòå íà âñÿêî äåòå äà ñå
íàó÷è íà îòãîâîðíîñò è ãðèæà
çà äîìàøåí ëþáèìåö. (Ìîæå äà
êóïèòå ñ ãðóïàòà ëþáèìåö è äà
ñå ãðèæèòå çà íåãî íà ñìåíè.)
Ïîãîâîðåòå êàêâî å è êàêâî íå
å äîáðî çà òåõíèÿ ëþáèìåö –
õðàíà, èãðà÷êè è ò.í.
2. Ó÷åòå äåöàòà äà íàáëþäàâàò è
áäÿò çà ïðèðîäàòà è êúäå äà ïî-
ëó÷àò ïîìîù äà ðàçïîçíàâàò
æèâîòíèòå (ìóçåè, áèáëèîòåêè).
3. Èãðàéòå èãðà, â êîÿòî äà íàìèðàò
ïîäõîäÿùèòå äîìîâå çà ðàçëè÷-
íèòå æèâîòíèòå. Èçïîëçâàéòå
ôëàíåëîãðàô „Æèâîòíè è äîìî-
âå”, êàðòèíêè, ò.í. Ðàçêàæåòå èí-
òåðåñíè ôàêòè çà âñåêè ëþáèìåö,
êàòî íàïðèìåð òîâà, ÷å êîãàòî
ïîðàñíå, ìîðñêèÿ ðàê Êðàá ñè
òúðñè ïî-ãîëÿìà êúùà, ÷å êúùà-
òà íà êîñòåíóðêàòà ðàñòå çàåäíî
ñ íåÿ è ò.í.
4. Íåêà äåöàòà äà ñè èçáåðàò æèâîòíî,
çà êîåòî èñêàò äà íàó÷àò ïîâå÷å.
Íàðèñóâàéòå íà ïî-äåáåëà õàð-
òèÿ ëèöåòî íà òîâà æèâîòíî è
ãî îöâåòåòå. Èçðåæåòå äóïêè çà
î÷è, çà äà ìîãàò äà âèæäàò. Ìîæå
äà ðàçêàæåòå èñòîðèÿ çà òîâà æè-
âîòíî è äåöàòà äà âçåìàò ó÷àñòèå
â íåÿ. È/èëè èìèòèðàéòå çâóöè
íà æèâîòíè. Åäèí èçäàâà çâóê íà
æèâîòíî è äðóãèòå ïîçíàâàò êîå
å æèâîòíîòî.
5. Èçáåðåòå ðàçëè÷íè èãðè ñ æè-
âîòíè - ëîòî ñ æèâîòíè, äîìèíî
ñ æèâîòíè, èëè äðóãè èãðè ñ
ïòèöè è æèâîòíè, êîèòî ñà íà
ðàçïîëîæåíèå.
6. Èçïîëçâàéòå êíèæêè çà îöâåòÿ-
âàíå, çà äà èçáåðåòå íÿêîÿ ïðîñòà
æèâîòèíñêà ôîðìà (î÷åðòàíèå).
Óãîëåìåòå ãè è èçðåæåòå äâå åä-
íàêâè ôîðìè îò õàðòèÿ. Íàðèñó-
âàéòå è îöâåòåòå æèâîòíîòî, ñ
òåëáîä çàõâàíåòå äâåòå ôîðìè
çàåäíî è ãè íàïúëíåòå ñ õàðòèÿ.
Âêëþ÷åòå è ñåìåéñòâîòî. Ïîãî-
âîðåòå çà òîâà êàêâî âè å âïå÷àò-
ëèëî è êàêâî ñòå íàó÷èëè.
7. Âèæ Áèòèå 1:20-2:1

Ïðèÿòåë íà
ïðèðîäàòà
1. Íàïðàâè ðàçõîäêà â ïðèðîäàòà
è îòêðèé èíòåðåñíè ïðåäìåòè.
à) Ïîêàæè èëè ðàçêàæè êàêâî
ñè íàìåðèë.
á) Íàïðàâè îò òåçè ïðåäìåòè
êîëàæ èëè ïëàêàò.
2. Èçáðîé èìåíàòà íà òðè ðàç-
ëè÷íè äúðâåòà è íàïðàâè êî-
ïèå íà êîðàòà íà âñÿêî îò òÿõ.
3. Ñúáåðè ÷åòèðè ðàçëè÷íè âèäà
ëèñòà è ãè ñðàâíè.
4. Èäè íà ëîâ çà æèâîòèíêè. Îò-
êðèé (èëè íàáëþäàâàé ñ ëóïà)
âñè÷êî, êîåòî ìîæåø äà âèäèø
â ðàéîíà íà 1 ì2.
ÈËÈ
Èçñëåäâàé äâîð èëè ïàðê è ðàç-
êàæè êàêâî ñè âèäÿë.
5. Ïîñåòè åäíî îò ñëåäíèòå:
à) çîîïàðê
á) ïàðê
â) äèâà ìåñòíîñò
6. Íàïèøè áëàãîäàðñòâåíî ïèñìî
äî õîðàòà, êîèòî ñà òå çàâåëè äî
ìåñòàòà çà ïîñåùåíèå îò #5.
7. Îáÿñíè:
à) Êàê ñå ñòàâà ïðèÿòåë íà
ïðèðîäàòà?
á) Êàê ñå áåðàò öâåòÿ, êîãàòî
òîâà å ðàçðåøåíî?
â) Êàê äà ñå îïàçÿò äúðâåòàòà,
ãíåçäàòà è ò.í.?
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Öåëòà å äà ñå ðàçâèÿò óìåíèÿ
çà íàáëþäåíèå, èçñëåäâàíå, ñú-
áèðàíå è ñïîäåëÿíå íà ïðèðî-
äàòà íà îòêðèòî.
2. Ñïåöèàëèñò ìîæå äà âè ïîìîãíå
ñ îïðåäåëÿíåòî. Íàïðàâåòå êî-
ïèåòî ïî ñëåäíèÿ íà÷èí: Ïîñòà-
âåòå õàðòèÿ âúðõó êîðàòà íà äúð-
âîòî è ëåêî òúðêàéòå ñ ìîëèâ (èëè
ïàñòåë) îòãîðå. Ïîãîâîðåòå çà
ðàçëè÷íèòå êîïèÿ è çà òîâà, ÷å
âñÿêî äúðâî å óíèêàëíî è ñïå-
öèàëíî ïî ñâîé ñîáñòâåí íà÷èí,
òî÷íî êàêòî õîðàòà ñà ñïåöèàë- Ñòåïåí 2
íè è óíèêàëíè.
3. Ñúáåðåòå ïîíå ÷åòèðè ëèñòà îò
ðàçëè÷íè äúðâåòà. Ìîæå äà íàó-
÷èòå äåöàòà êàê ïðàâèëíî äà ãè
ïðèòèñíàò, èçñóøàò è çàïàçÿò.
Ñðàâíåòå è èçó÷åòå ëèñòàòà, èç-
Íåîáõîäèìà çà
ïîëçâàéêè ëóïà.
4. Âàøèÿò ëîâ íà æèâîòèíêè ìîæå
ÂÒÎÐÀ
äà âêëþ÷âà, êàêòî æèâè ñúçäà- ÈÑÊÐÈ×ÊÀ
íèÿ, êàòî ìðàâêè, ÷åðâåè, ãúñå-
íèöè, èëè áðúìáàðè, òàêà è âñÿ-
êàêâè íåùà îò ïðèðîäàòà. Îñè-
ãóðåòå íà äåöàòà âðåìå äà ðàç-
êàæàò çà òîâà, êîåòî ñà âèäåëè.
5. Êîãàòî ïîñåòèòå çîîïàðêà, ïàðêà
èëè äèâàòà ïðèðîäà ïîòúðñåòå
ìàëêè íåïîçíàòè ñúçäàíèÿ,
âêëþ÷èòåëíî è ìàëêè ïòèöè.
6. Ó÷åòå äåöàòà íà áëàãîäàðíîñò
÷ðåç íàïèñâàíåòî íà áëàãîäàð-
ñòâåíî ïèñìî äî õîðàòà èëè ÷î-
âåêà, êîéòî ñå ãðèæè çà ìÿñòîòî,
êîåòî ñòå ïîñåòèëè.
7. Ïîãîâîðåòå çà òîâà êàê ïîâå÷åòî
çàìúðñèòåëè ñà äåëî íà ÷îâåêà è
íà ðàâíîäóøèåòî ìó êúì òâî-
ðåíèÿòà, êîèòî Áîã å ñúçäàë. Äå-
öàòà íå ñà ïðåêàëåíî ìàëêè äà
ïîìîãíàò çà èçõâúðëÿíåòî íà
áîêëóêà è îòïàäúöèòå íà ïîä-
õîäÿùîòî ìÿñòî. Ó÷åòå ãðóïàòà
äà ïàçè ðàñòåíèÿòà, äúðâåòàòà,
ïòèöèòå è æèâîòíèòå.
37
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïðèÿòåë íà
ïòèöèòå
1. Êàæè êàê Áîã ñå ãðèæè çà ïòè-
öèòå.
2. Íàïðàâè ïðîñòà õðàíèëêà çà
ïòè÷êè èëè õðàíèëêà îò áîðîâà
øèøàðêà.
3. Äà ìîæåø äà ðàçïîçíàåø äåñåò
ðàçëè÷íè âèäà ïòèöè.
4. Èãðàé èãðà ñâúðçàíà ñ ïòèöèòå.
5. Íàðèñóâàé è/èëè îöâåòè êàðòè-
íà íà:
à) äâå âîäîëþáèâè ïòèöè
Ñòåïåí 2 á) äâå ïòèöè, õðàíåùè ñå ñúñ
ñåìåíà
â) åäíà õèùíà ïòèöà
6. Äà ìîæåø äà èçäàäåø 5 ïòè÷è
çâóêà.
7. Íàïðàâè êîëåäíî äúðâî èëè âå-
ëèêäåíñêà êîøíèöà çà ïòèöè.
8. Íàáëþäàâàé íÿêîëêî æèâè ïòè-
öè, èìèòèðàé äâèæåíèÿòà èì,
ñúáåðè ïåðà äîêîëêîòî å âúç-
ìîæíî.
38
Ïîìîù
1. Îáñúäåòå Áîæèèòå ãðèæè, öèòè-
ðàéêè Ìàòåé 10:29,31 è Ëóêà 12:24.
Áîã å ñúçäàë ïòèöèòå, òàêà ÷å äà
ìîãàò ñàìè äà ñå ãðèæàò çà ñåáå
ñè (ïåðà, êëþí, ìèãðàöèÿ, ò.í.).
2. Íàïðàâåòå ïðîñòà õðàíèëêà çà
ïòè÷êè îò êóòèÿ çà ìëÿêî êàòî
èçðåæåòå êóòèÿòà, òàêà ÷å ñåìå-
íàòà äà ñå ïîñòàâÿò âúòðå èëè
íàïðàâåòå õðàíèëêà îò øèøàðêà,
êàòî ÿ íàìàæåòå ñ ôúñòú÷åíî
(èëè äðóãî) ìàñëî è çàëåïåòå ïî
íåãî ñåìåíà. Çàêà÷åòå õðàíèëêà-
òà, òàêà ÷å ïòèöèòå äà ìîãàò äà
ñå íàñëàäÿò íà õðàíàòà.
3. Ïðàâåòå òîâà âñåêè ïúò êîãàòî
å âúçìîæíî, âêëþ÷âàéêè ïòèöè
îò âàøèÿ ðàéîí. Èãðàéòå èãðè
çà ðàçïîçíàâàíå, èçïîëçâàéêè
ñíèìêè. Ïîñåòåòå ìóçåé èëè ïî-
êàíåòå îðíèòîëîã.
4. Âúçìîæíè èãðè: ëîòî ñ ïòèöè,
äîìèíî, èëè äðóãà èãðà âêëþ÷-
âàùà ïòèöè.
5. Èçòî÷íèöè: êíèæàðíèöè, êíèæêè
çà îöâåòÿâàíå, ñïèñàíèÿ, êíèãè
èëè âèäåî.
6. Ïðîâåðåòå âúâ âàøàòà áèáëèîòåêà
èëè àñîöèàöèÿ çàíèìàâàùà ñå
ñ ïòèöè çà êàñåòè. Èçáåðåòå
ïòèöè, êîèòî èìàò ñïåöèôè÷íè
íàâèöè è çâóöè êàòî ñîâè, ãúëú-
áè, ãàðâàíè, êóêóâèöè, ñèíèãå-
ðè, äúæäîñâèðöè è ò.í.
7. Çàâúðæåòå ñåìåíà èëè ïëîäîâå çà
äúðâîòî êàòî ñïåöèàëíà ïî÷åðïêà
çà ïòèöèòå. Óêðàñåòå êîøíèöà ñ
ìàòåðèàëè, êîèòî ïòèöèòå áèõà èç-
ïîëçâàëè çà ñòðîåæ íà ãíåçäàòà
ñè (êîñà, ïðåæäà, âðúâ ò.í.).
Çàêà÷åòå êîøíèöàòà òàì, êúäåòî
ïòèöèòå ìîãàò äà ÿ äîñòèãíàò
è äà âçåìàò ìàòåðèàëèòå.
8. Ïîñåòåòå çîîïàðê, ïòè÷àðíèê,
ïàðê èëè íàé-áëèçêîòî ìÿñòî,
êúäåòî èìà ïòèöè, êîèòî ìîæåòå
äà íàáëþäàâàòå è äà ñúáåðåòå
ïåðà. Â êëóáíèòå çàíèìàíèÿ
èìèòèðàéòå äâèæåíèÿòà íà
ïòèöèòå.
 Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Ïðèÿòåë íà Ïîìîù
öâåòÿòà 1. Èçïîëçâàéòå Áèáëåéñêè ðå÷íèê
èëè êîíêîðäàíñ. Ïðèìåðíè òåêñ-
1. Èçáðîé ïåò öâåòÿ ñïîìåíàòè òîâå: Ïåñåí íà Ïåñíèòå 2:1,2;
â Áèáëèÿòà. 5:13; 6:2; Ìàòåé 6:28,29 è äð.
2. Ðàçïîçíàâàé 10 îò ñëåäíèòå: 2. Ìîæå äà çàïî÷íåòå ñ öâåòÿ îò
à) Íàðöèñ ãðàäèíèòå íà ðàéîíà, â êîéòî
á) Ìàðãàðèòêà æèâååòå. Ïîêàæåòå æèâè öâåòÿ,
â) Ìóøêàòî êúäåòî å âúçìîæíî. Ìîãàò äà ñå
ã) Ëàëå èçïîëçâàò ñíèìêè îò ñïèñàíèÿ,
ä) Òðèöâåòíà òåìåíóãà êàòàëîçè çà öâåòÿ è äð.
3. Öâåòà, ìèðèçìàòà, ôîðìàòà è
å) Õðèçàíòåìà
èíñòèíêòà ïðèâëè÷àò íàñåêîìèòå
æ) Ðîçà êúì öâåòÿòà. Íåêòàð, ïðàøåö è
ç) Êàðàìôèë
è) Ãëàäèîëà
âîäà ñå íàáàâÿò îò öâåòÿòà.
4. Ñåìåíàòà íà öâåòÿòà ñå ðàçíàñÿò
Ñòåïåí 1
é) Êðåì îò ïòèöè, âÿòúð, íàñåêîìè è æè-
ê) Ïåðóíèêà âîòíè. Ïðîâåðåòå â áèáëèîòåêàòà
ë) Ïåòóíèÿ çà îáðàçîâàòåëíè ìàòåðèàëè.
3. Îáÿñíè êàêâî ïðèâëè÷à ï÷åëè- 5. Èçðåæåòå îò õàðòèÿ ôîðìà íà
òå è íàñåêîìèòå êúì öâåòÿòà öâåòå, êîåòî å ïîíå 1,20 ì øèðîêî.
è êàêâî âçåìàò îò òÿõ. Ïîñòàâåòå ãî íà ïîäà. Â öåíòúðà
4. Îïèøè òðè íà÷èíà, ïî êîèòî ñå íà öâåòåòî ïîñòàâåòå ÷àøà ñúñ çà-
õàðåí ñèðîï. Íàðúñåòå ïðàõ ïî îñ-
ðàçïðîñòðàíÿâàò ñåìåíàòà íà
òàíàëàòà ÷àñò îò öâåòåòî. Äàéòå
öâåòÿòà. íà âñÿêî äåòå ñëàìêà è íåêà âñÿêî
5. Èãðàé íà „Öâåòåí ïðàøåö”. îò òÿõ äà îïèòà äà ïèå íåêòàð îò
6. Íàïðàâè ðàçäåëèòåë çà êíèãà ÷àøàòà áåç äà äîêîñíå „ïðàøå-
êàòî èçïîëçâàø ñóõè öâåòÿ. öà”. Ïîâå÷åòî öâåòÿ ñå îïðàø-
7. Íàáåðè áóêåò è ãî ïîäàðè íà âàò óñïåøíî, êîãàòî íàñåêîìèòå
íÿêîãî. ïèÿò íåêòàð îò òÿõ, ìàêàð ÷å íÿ-
êîè íàñåêîìè óñïÿâàò äà èçáåã-
íàò ïðàøåöà.
6. Ñúáåðåòå è èçñóøåòå âåí÷å-ëèñò-
÷åòà îò ðàçëè÷íè öâåòÿ. Îòðåæåòå
áÿëà õàðòèÿ ñ ðàçìåðè 5/14 ñì è
àðàíæèðàéòå ëèñòåíöàòà íà íåÿ.
Çàëåïåòå îòãîðå ñ áåçöâåòíî òèêñî
è èçðåæåòå èçëèøíèÿò ìàòåðèàë.
Ìîæåòå äà èçïîëçâàòå ðàçäåëè-
òåëÿ êàòî ïîäàðúê çà äåíÿ íà ìàé-
êàòà, ðîæäåí äåí è ò.í.
7. Íàáåðåòå öâåòÿ îò ãðàäèíàòà,
ïîäðåäåòå ãè êðàñèâî è ãè ïîäà-
ðåòå íà íÿêîãî, êîãîòî èñêàòå äà
íàïðàâèòå ùàñòëèâ. Èëè ïîä-
ðåäåòå èçêóñòâåíè öâåòÿ è ãè ïî-
äàðåòå (ìîæå äà ãè çàíåñåòå â
ñúáîòíîòî ó÷èëèùå).

39
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïëóâàíå I
Ïîêðèé èçèñêâàíèÿòà íà Á×Ê çà
I-âî íèâî íà ïëóâàíå èëè íàïðàâè
ñëåäíîòî:
1. Íàó÷è ñåäåì ïðàâèëà çà áåçî-
ïàñíîñò çà ïëóâöèòå.
2. Ïîòîïè ñè ëèöåòî âúâ âîäà çà
òðè ñåêóíäè.
3. Îïèòàé äà ñå çàäúðæèø íà ïî-
âúðõíîñòòà íà âîäàòà. Íàïðà-
âè äåñåò ïîäñêîêà íà ãîðå è íà-
äîëó âúâ âîäà äúëáîêà äî
ãðúäíèÿ òè êîø êàòî çàïàçèø
Ñòåïåí 1 èçïðàâåíà ïîçèöèÿ.
4. Ïîêàæè ñ ÷óæäà ïîìîù ïëóâà-
íå ïî ëèöå è ïî ãðúá.
5. Ïîêàæè ïðàâåíå íà ìåõóðè
ïîä âîäàòà.
6. Âëåç è èçëåç ñàì îò âîäàòà êàòî
èçïîëçâàø ñòúëáà, ðàìïà, ñòú-
ïàëà èëè ñòðàíà îò áàñåéíà.
7. Õîäè ïåò ìåòðà â äúëáîêà äî
ãúðäèòå âîäà êàòî çàïàçâàø
ïðàâèëåí áàëàíñ. Èëè âúðâè
5 ì. ïîêðàé ñòåíàòà íà áàñåéíà,
êàòî ñå äúðæèø çà íåÿ.
8. Ïîêàæè îòñêîê íàïðåä è íàçàä.
9. Õîäè ïåò ìåòðà â äúëáîêà äî
ãúðäèòå âîäà, èçïîëçâàéêè ðå-
äóâàùè ñå çàãðåáâàíèÿ ñ ðúöå.
10. Äèñêóòèðàé ðîëÿòà ëè÷íàòà
áåçîïàñíîñò.
11. Äà çíàåø êàê è êúäå äà ïîòúð-
ñèø ïîìîù ïðè íóæäà.
12. Ïîêàæè êàê äà óñïîêîèø ñõâà-
ùàíå.
13. Ïîêàæè îáëè÷àíå íà ñïàñèòåëíà
æèëåòêà è âëåç â ïëèòêà âîäà.
40
Ïîìîù
Öåëòà å äà âúâåäå äåöàòà âúâ âîäàòà è
äà èì ïîìîãíå äà ñå îñâîáîäÿò îò âñåêè
ñòðàõ. Ïðàâåòåâñè÷êî êàòî èãðà.
1. Íå ïëóâàé áåç âúçðàñòåí. Íå òè÷àé
áëèçî äî âîäàòà. Íå ïîòàïÿé äðóã
÷îâåê. Íå áóòàé è íå áëúñêàé äðóã
÷îâåê. Íå èãðàé â äúëáîêà âîäà,
äîêàòî íå ñå íàó÷èø äà ïëóâàø.
Íå áúäè çàâèñèì îò ñðåäñòâà çà
ïëóâàíå (ïîÿñ, äþøåê); íàó÷è ñå
äà ïëóâàø. Íå ñêà÷àé âúâ âîäàòà,
àêî íå ñè ñèãóðåí ÷å å áåçîïàñíî.
2. Çàåäíî ñ äåöàòà èãðàéòå íà ïîòàïÿíå
âúâ âîäàòà è çàäúðæàíå íà äúõà. Ìî-
æå ïúðâî äà ãè íàêàðàòå äà çà-
äúðæàò äúõà ñè èçâúí âîäàòà.
3. Ïîìîãíåòå íà äåöàòà, ïîääúðæàéêè
ãè ñ ðúöå äà ñå îòïóñíàò íà ïîâúðõ-
íîñòòà íà âîäàòà. Íåêà ñêà÷àò êà-
òî ñå äúðæàò çà ðúáà íà áàñåéíà
èëè ñ äúñêà çà ïëóâàíå.
4. Ïîìîãíåòå íà äåöàòà ñ ðúöå èëè
äúñêà. Èãðàéòå âúâ âîäàòà èãðà,
ïðè êîÿòî äåöàòà ïðàâÿò çàãðåáâà-
íèÿ áåç äà ãè ïëàøèòå. Ïîêàæåòå
èì êàê äà ñå îòäàëå÷àâàò, êàê äà
çàäúðæàò äúõà ñè è êàê äà ñå îò-
áëúñêâàò âúâ âîäàòà.
5. Íàó÷åòå äåöàòà äà èçäèøàò ïîä
âîäàòà.
6. Âíèìàâàéòå, êîãàòî ïðàâèòå òîâà
äà íå ñå ïîäõëúçíåòå.
7, 8, 9. Äâèæåíèÿòà âúâ âîäàòà ñà ïî-
òðóäíè îò òåçè èçâúí íåÿ. Ïîìîã-
íåòå íà äåòåòî äà ðàçáåðå òîâà.
Áúäåòå êðàé íåãî, êîãàòî ïðàâè
òåçè óïðàæíåíèÿ.
10. Íàó÷åòå äåöàòà íà ïðàâèëàòà çà
áåçîïàñíîñò ïðè ïëóâàíå, çà òîâà
êúäå è êîãà å áåçîïàñíî äà ïëóâàò;
íèêîãà äà íå ïëóâàò áåç âúçðàñòåí
è êîãàòî èìà áóðÿ; íèêîãà äà íå ñêà-
÷àò è äà íå ñå ãìóðêàò âúâ âîäàòà,
àêî ïðåäè òîâà íå ñà ïðîâåðèëè äà-
ëè å áåçîïàñíî; äà ïëóâàò ñàìî â
÷èñòè áàñåéíè, åçåðà è ðåêè, êúäåòî
å áåçîïàñíî äà ñå ïëóâà è êúäåòî å
ïîçâîëåíî äà ñå ïëóâà.
11, 12, 13. Ïîëçâàéòå ïîäõîäÿùè ìà-
òåðèàëè îò Á×Ê è äðóãè ïîäõîäÿ-
ùè èçòî÷íèöè.

Ïëóâàíå II
Ïîêðèé èçèñêâàíèÿòà íà Á×Ê çà II íèâî
íà ïëóâàíå èëè íàïðàâè ñëåäíîòî:
1. Ïîêðèé è ïîëó÷è ñïåöèàëèçà-
öèÿòà Плуване I.
2. Çàäðúæ äúõà ñè è íàïúëíî ïîòî-
ïè ãëàâà ïîä âîäà çà 3 ñåê.
3. Ãìóðíè ñå è èçâàäè ïðåäìåòè îò
âîäà äúëáîêà äî ãðúäíèÿ òè êîø.
4. Èçñëåäâàé äúëáîêà âîäà ñ ÷óæ-
äà ïîìîù.
5. Ïëóâàé èëè ñå íîñè ïî âîäàòà
ïî î÷è áåç ÷óæäà ïîìîù 5 ñ.,
ñëåä êîåòî ñå èçïðàâè.
6. Ïëóâàé èëè ñå íîñè ïî âîäàòà
ïî ãðúá áåç ÷óæäà ïîìîù 5 ñ.,
ñëåä êîåòî ñå èçïðàâè..
7. Îò âåðòèêàëíî ïîëîæåíèå çà-
ñòàíè â õîðèçîíòàëíî.
8. Äèøàé ðèòìè÷íî ñúñ èëè áåç
ïîìîù (èçïëóâàé 10 ïúòè).
9. Âëåç îò ñòðàíè (íå ïî ñòúëáèòå)
âúâ âîäà äúëáîêà äî ãúðäèòå è
çàñòàíè âúâ âåðòèêàëíî ïîëîæå-
íèå.
10. Èçëåç îòñòðàíè íà áàñåéíà.
11. Ðèòàé ñ êðàêà ïî ëèöå è ïî ãðúá.
12. Ïîêàæè ïëóâàíå ïîä âîäà ïî
ãðúá.
13. Ïîêàæè ïëóâàíå ïî ãðúá ñàìî
ñ ðúöå.
14. Ïëóâàé 5 ìåòðà ïî ëèöå, èçïîë-
çâàéêè ðúöå è êðàêà.
15. Ïëóâàé 5 ìåòðà ïî ãðúá, èçïîë-
çâàéêè ðúöå è êðàêà.
16. Ïîêàæè îáðúùàíå îò ãðúá ïî êî-
ðåì è îáðàòíî.
17. Îáëå÷è ñïàñèòåëíà æèëåòêà â
ïëèòêà âîäàòà è 1 ìèíóòà ñòîé
íàä âîäàòà ñ ëèöå íàãîðå.
18. Ïîêàæè äîñòèãàíå íà íóæäàåù
ñå îò ïîìîù îò áðåãà.
19. Ïîêàæè êàê ïîìàãàø íà íÿêîé,
êîéòî íå ìîæå äà ïëóâà.
20. Çíàé ïðàâèëàòà çà ïðàâåíå íà
èçêóñòâåíî äèøàíå.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Íàñúð÷åòå äåöàòà äà ïîêðèÿò
è äâåòå ïëóâíè ñïåöèàëèçàöèè,
òàêà ÷å äà ñà ãîòîâè çà ñïåöèà-
ëèçàöèÿòà „Плуване за начи-
наещи” íà Èçñëåäîâàòåëèòå.
2. Íàó÷åòå ãè äà çàäúðæàò äúõà
ñè è äà ïîòàïÿò ëèöå, äà âçå-
ìàò âúçäóõ è ïàê äà ñå ïîòîïÿò.
3. Ïîñòàâåòå äâà êàìúêà áåç îñ-
òðè ðúáîâå âúâ âîäà ñúâñåì
áëèçî äî òÿõ. Íåêà âñÿêî äåòå
äà ñå ãìóðíå è äà ãè èçâàäè.
4. Ðàáîòåòå ñúñ âñÿêî äåòå, òàêà
Ñòåïåí 3
÷å äà ïëóâà áåç ñòðàõ.
5-10. Èãðàéòå íà òîïêà âúâ âîäàòà,
òàêà ÷å äåöàòà äà ñå çàáàâëÿ-
âàò, äîêàòî ñå ó÷àò äà íå ñå
ñòðàõóâàò îò âîäàòà.
11-16. Ó÷è íà ïðàâèëíè ðèòàíèÿ
è çàãðåáâàíèÿ ñ êðàêà è ðúöå.
Áúäè åíòóñèàçèðàí è íàñúð÷è
Ïðèêëþ÷åíöèòå çà òåõíèòå
ïîñòèæåíèÿ.
18,19. Ñ íÿêîé äðóã îñâåí òåá èëè
ñïàñèòåë, íàïðàâåòå òðè íåùà,
÷ðåç êîèòî ìîæå äà ñå ïîìîãíå
íà íÿêîé, êîéòî ñå äàâè: òè÷àíå
çà ïîìîù; ïîäàâàíå íà äúëãà
ïðú÷êà, çà äà ÿ õâàíå; õâúðëÿ-
íå íà âúæå.
20. Èçïîëçâàé ìàòåðèàëè íà Á×Ê.
Çàïå÷àòàéòå â ñúðöàòà íà äå-
öàòà âàæíîñòòà íà ïðàâèëàòà
çà áåçîïàñíîñò: äà íå ñêà÷àò
âúâ âîäàòà áåç äà çíàÿò äàëè
å áåçîïàñíî è ÷èñòî îò êàìú-
íè, ïðú÷êè è ò.í.; äà íå ïëóâàò
ïî âðåìå íà áóðÿ; äà íå ïëó-
âàò áåç ïðèñúñòâèåòî íà âúç-
ðàñòåí; äà íå çàâèñÿò îò ïî-
ìîùíè ñðåäñòâà çà ïëóâàíå
(ïîÿñè, äþøåöè è ïð.).
41
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïúðâà ïîìîù
1. Ïîêàæè êàê ñå îáðàáîòâà îõëóçå-
íî èëè ïîðÿçàíî ìÿñòî. Îïèøè
îïàñíîñòèòå îò ìðúñíîòî îáëå-
êëî.
2. Îïèøè êàêâî ñå ïðàâè ïðè êðú-
âîòå÷åíèå îò íîñà.
3. Îáÿñíè è ïîêàæè ðàçëè÷íè âè-
äîâå ïðåâðúçêè.
4. Íàïðàâè îáèêíîâåí êîìïëåêò çà
ïúðâà ïîìîù è íàó÷è óïîòðå-
áàòà íà âñÿêî îò íåùàòà, êîèòî
òîé âêëþ÷âà.
Ñòåïåí 3 5. Ñòåðèëèçèðàé åäíî îò ñëåäíèòå
íåùà è îáÿñíè çàùî å âàæíî äà
ãè èìà â êîìïëåêòà òè:
à) ïèíöåòè
á) òåðìîìåòúð
â) èãëà
Íåîáõîäèìà çà 6. Ïîñåòè öåíòúð çà áúðçà ïîìîù,
çà äà íàó÷èø â êîè ñëó÷àè ñå
×ÅÒÂÚÐÒÀ îêàçâà ñïåøíà ìåäèöèíñêà ïî-
ÈÑÊÐÈ×ÊÀ ìîù.
7. Èãðàéòå íà áîëíèöà è óïðàæíÿ-
âàé óìåíèÿòà ñè çà îêàçâàíå íà
ïúðâà ïîìîù.
8. Íàðèñóâàé è îáÿñíè çíà÷åíèåòî
íà ñèìâîëà çà ïúðâà ïîìîù.
9. Íàçîâè ñëó÷àé, ïðè êîéòî Èñóñ
îêàçà ïúðâà ïîìîù íà íÿêîé,
êîéòî êúðâåøå ñèëíî.
42
Ïîìîù
1. Ïî÷èñòè îõëóçåíîòî èëè ïîðÿ-
çàíîòî ìÿñòî ñ òå÷àùà ÷èñòà
âîäà è ãî ïðåâúðæè ñ ÷èñòà ïðå-
âðúçêà. Ìðúñíèòå äðåõè ìîãàò
äà ïðè÷èíÿò èíôåêöèè.
2. Ñåäíè äîëó, íàêëîíè ñå íàïðåä
è ïðèòèñíè íîçäðàòà, êîÿòî
êúðâè. Ïîñòàâè ñòóäåí êîì-
ïðåñ íà íîñà è ëèöåòî.
3. Òðèúãúëíà ïðåâðúçêà, íàðÿçàíà
íà èâèöè ïðåâðúçêà, îñìîðêà,
ïðåâðúçêà íà ïðúñò, ñïèðàëíà è
êðúãîâà ïðåâðúçêà. Òîâà ñà
ðàçëè÷íè âèäîâå ïðåâðúçêè,
êîèòî å äîáðå äà íàó÷èì äåöà-
òà äà ìîãàò äà ïðàâÿò. Óïðàæ-
íÿâàéòå ñå â ïðèëàãàíåòî íà
òåçè ïðåâðúçêè.
4. Äîðè è ïðîñòèÿ êîìïëåêò çà
ïúðâà ïîìîù òðÿáâà äà ñúäúðæà
ñëåäíèòå íåùà: Ëåéêîïëàñò,
áèíòîâå, ìàðëÿ 5/5 ñì, òðèúãúë-
íà êúðïà, èãëè, íîæèöè, ïèíöå-
òè, òåðìîìåòúð, äåçèíôåêòàíò,
ìåíòîâè êàïêè, ñðåäñòâî ïðî-
òèâ íàñåêîìè.
5. Èçìèéòå ñ âîäà è ñàïóí è ñëåä
òîâà ïî÷èñòåòå ñ ñïèðò. Èãëàòà
ñå èçïîëçâà çà èçâàæäàíe íà òðå-
ñêè, à ïèíöåòèòå - çà ñòúêëà è
ïî-ãîëåìè êëå÷êè. Íàó÷åòå äå-
öàòà äà îò÷èòàò òåðìîìåòúðà;
îáÿñíåòå êîãà è çàùî ñå èçïîëçâà.
6. Ïëàíèðàéòå ïîñåùåíèå íà áîë-
íèöà èëè ïîæàðíà èëè ïîêàíåòå
ñïåöèàëèñò, êîéòî äà äîéäå âúâ
âàøàòà ãðóïà è äà ïîãîâîðè çà
ðàçëè÷íèòå ñïåøíè ñèòóàöèè, â
êîèòî å ó÷àñòâàë ïî âðåìå íà
ñâîÿòà ðàáîòà.
7. Äîíåñåòå ÷èñòè áèíòîâå è ìàðëè
è íåêà äåöàòà äà ”èçëåêóâàò”
ðàçëè÷íè ïðîáëåìè ñ ïðîñòè
ãðèæè.
8. Åìáëåìàòà íà òàçè ñïåöèàëèçà-
öèÿ íîñè çíàêà íà ïúðâà ïîìîù.
9. Âèæ Ìàòåé 26:51 è Ëóêà 22:49-51.

Ðåïîðòåð
Ïîìîù
1. Íàïðàâè ðåïîðòàæ çà ñâîèòå
ðîäèòåëèòå çà òîâà êàê äåéñòâà
êëóá Ïðèêëþ÷åíåö. Íàïðàâè
ðåïîðòåðñêè àëáóì íà òðè Ïðè-
êëþ÷åíñêè åêñêóðçèè.
2. Ïîòúðñè èíôîðìàöèÿ çà èãðà÷êà
èëè ìóçèêàëåí èíñòðóìåíò.
Äîêëàäâàé ïðåä ãðóïàòà êàêâî
ñè îòêðèë.
3. Ñëóøàé ñúîáùåíèÿòà è ïðî÷å-
òè öúðêîâíèÿ áþëåòèí.
à) Ïîñòàâè áþëåòèíà â òâîÿ
àëáóì.
á) Çàãðàäè ñúáèòèÿòà êîèòî
ñà òè íàé-èíòåðåñíè.
4. Ïîãîâîðè ñ òâîÿ ïàñòîð, ñúáîò-
íî-ó÷èëèùåí ó÷èòåë èëè äðóã
ó÷èòåë. Ïîñòàâè â ñâîÿ àëáóì:
à) ðèñóíêà íà íÿêîé ÷îâåê è
êúäå ðàáîòè
á) áåëåæêà, îïèñâàùà êàêâî
òîé/òÿ õàðåñâà íàé-ìíîãî
â ðàáîòàòà ñè
5. Ïîïúëâàé òâîÿ ðåïîðòåðñêè
àëáóì ïîíå äâå ìåñåöà.
6. Íàçîâè íÿêîëêî ðåïîðòåðè â
Áèáëèÿòà è êàæè çà êàêâî ñà
ïèñàëè òå.
Ïîìîù
1. Èìàéòå âðåìå çà ñïîäåëÿíå ïî
âðåìå íà âàøèòå ñúáèðàíèÿ òà-
êà, ÷å âñÿêî äåòå äà ó÷àñòâà â
ñïîäåëÿíåòî íà „äîêëàä” ïðåä
äðóãèòå. Ïîìîãíåòå èì äà ñå
íàó÷àò äà ïîäðåæäàò ñúáèòèÿòà
â ïðàâèëíàòà ïîñëåäîâàòåëíîñò,
íàñúð÷àâàéòå ãè äà ðàçêàçâàò íà
ðîäèòåëèòå ñè çà äåéíîñòèòå íà
êëóáà. Íàïðàâåòå ñè ðåïîðòåð-
ñêè àëáóì – ìÿñòî, êúäåòî äà
ìîæåòå äà çàëåïèòå èçðåçêè,
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
ñíèìêè, ðèñóíêè, äà çàïèñâàòå
áåëåæêè. Íåêà äåöàòà äà ãî ïîä-
âúðæàò è äà íàïèøàò èìåòî ñè
âúðõó íåãî. Çà íà÷àëî ìîæå äà
äàäåòå íà äåöàòà äà çàëåïÿò â
äíåâíèêà ñè êîïèå îò ñúîáùå-
íèÿòà, êîèòî ïðàâèòå â êëóáà.
2. Çàëåïåòå â àëáóìà ñíèìêè îò
ñïèñàíèÿ èëè íàðèñóâàéòå âàøè
öâåòíè ðèñóíêè. Áðàòÿ èëè ñåñ-
òðè, ðîäèòåëè èëè ïðèÿòåëè ìîæå
äà ñå íàëîæè äà ïîìàãàò â èçñëåä-
âàíåòî èëè âèå èì ïîìîãíåòå ïî
âðåìå íà êëóáíèòå çàíÿòèÿ. Íåêà
äåöàòà äà ïîñòàâÿò îáÿñíåíèÿ ïîä
ñíèìêèòå. Íåêà äåöàòà äà ñïî-
Ñòåïåí 4
äåëÿò êàêâî ñà íàó÷èëè.
3. Íàñúð÷àâàéòå äåöàòà äà èçãðàæ-
äàò äîáðè óìåíèÿ äà ñëóøàò.
Íåêà äà èçðÿçâàò ñúîáùåíèÿ îò
ó÷èëèùíèÿ èëè öúðêîâåí áþëå-
òèí è äà ãè ïîñòàâÿò â ñâîÿ àë-
áóì. Íåêà ñúùî äà çàãðàäÿò äåé-
íîñòèòå, êîèòî õàðåñâàò íàé-
ìíîãî. Äà îòáåëåæàò ñ „õ” äåé-
íîñòèòå, êîèòî ñà ïîñåòèëè.
4. Íàñúð÷åòå äåöàòà äà ïîãîâîðÿò
ñ ëþáèì ÷îâåê è äà ãî ïîïèòàò
êàêâî õàðåñâà íàé-ìíîãî â ðàáî-
òàòà ñè. Íåêà íàðèñóâàò ÷îâåêà
è äà îöâåòÿò ðèñóíêàòà. Äà íà-
ðèñóâàò ñúùî òîâà, êîåòî òîé/
òÿ íàé-ìíîãî õàðåñâà äà ïðàâè
è êúäå ðàáîòè. Îòíîâî íàñúð÷åòå
óìåíèÿòà èì äà ñëóøàò, ïîêàç-
âàéêè êàê ñè âîäÿò êðàòêè áå-
ëåæêè, êîèòî äà èì ïîìîãíàò äà
ñè ñïîìíÿò çà êàêâî ñà ãîâîðè-
ëè, à ñúùî è äà èì ïîìîãíàò
äà ñè ñïîìíÿò êàêâè âúïðîñè
èñêàò äà çàäàäàò.
5. Äà ðàáîòÿò ñ ðåïîðòåðñêèÿ àë-
áóì ïîíå äâå ìåñåöà. Äà äîáà-
âÿò èçðåçêè îò èíòåðåñíè ó÷è-
ëèùíè, öúðêîâíè, êëóáíè è
îáùåñòâåíè äåéíîñòè.
6. Âèæ Ëóêà 24:33,35; Ìàðêî
16:9,10; Äåÿíèÿ 12:11-16; Íåå-
ìèÿ 1:1; Ëóêà 1:1-4 è äð.
43
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ðú÷åí òðóä
(Äîìàøíè çàíàÿòè)
1. Ïðîåêòèðàé è íàïðàâè ñêóëïòó-
ðà îò êëå÷êè çà çúáè.
2. Íàïðàâè äâå îò ñëåäíèòå:
à) Ïëåòêà èçïëåòåíà íà åäíà
êóêà
á) Áðîäåðèÿ, èçïîëçâàéêè
êðúñòàò áîä
â) Ïëåòêà
ã) Áðîäåðèÿ
ä) Âäåíè èãëà è çàøèé êîï÷å
3. Ïîêðèé áóòèëêà òàêà, ÷å äà áú-
Ñòåïåí 3 òèñêàòå äî èçãëàæäàíå. Ïîêðèéòå
äå èçïîëçâàíà çà âàçà.
4. Èçìèñëè è íàïðàâè ìàãíèò çà
õëàäèëíèê.
5. Íàïðàâè êàðòèíà ñ ïðåäìåòè îò
äîìàêèíñòâîòî èëè îò õðàíè.
6. Íàïðàâè äâà ïðåäìåòà îò íåùà,
êîèòî îáèêíîâåíî ñå èçõâúðëÿò.
7. Çàïî÷íè äà ñúáèðàø íåùà, êîè-
òî ñå èçõâúðëÿò, íî êîèòî ìîãàò
äà áúäàò èçïîëçâàíè çà çàíàÿò-
÷èéñêè ïðîåêòè.
44
Ïîìîù
1. Èçïîëçâàéòå òâúðä êàðòîí çà îñ-
íîâà, âçåìåòå ëåïèëî è êëå÷êè çà
çúáè è íàïðàâåòå êóëà, æèâîòíî
èëè íåùî äðóãî ïî èçáîð íà äåöà-
òà. Ðàçìåðà ìîæå çà çàâèñè îò
ó÷àñòíèöèòå.
2. Òîâà å ïðåêðàñíà âúçìîæíîñò çà
ñåìåéñòâîòî äà ðîáîòè çàåäíî ïî
ïðîåêò ïî òåõåí èçáîð.
3. Íàðåæåòå ìàëêè ïàð÷åòà îò öâå-
òåí êàðòîí èëè êàðòèíêè îò ñïè-
ñàíèÿ. Ïîêðèéòå áóðêàí èëè áó-
òèëêà ñ ëåïèëî è ïîñòàâåòå õàð-
òèÿòà èëè êàðòèíêèòå êàòî ïðè-
âíèìàòåëíî ñ áÿëî ëåïèëî è îñ-
òàâåòå äà èçñúõíå äîáðå ïðåäè
óïîòðåáà. Òîâà å ïðåêðàñåí ïîäà-
ðúê çà äåíÿ íà ìàéêàòà. Èëè ãî
èçïîëçâàéòå äà çàíåñåòå öâåòÿ íà
èíâàëèä.
4. Íåêà äåöàòà äà íàïðàâÿò îò
ïëàò èëè îòïàäúöè îò äðóãà ìà-
òåðèÿ, (êîï÷åòà è ïð.) ìàãíèò çà
õëàäèëíèê èëè äðóãà ìåòàëíà
ïîâúðõíîñò.
5. Íåêà äåöàòà äà èçìèñëÿò èëè íà-
÷åðòàÿò ïðîåêò âúðõó õàðòèåíà
÷èíèÿ èëè êàðòîí è êàòî èçïîë-
çâàò ëåïèëî äà íàïðàâÿò êàðòèíà
ïîëçâàéêè áîá, ìàêàðîíè è äðóãè
ñóõè õðàíè.
6. Èçïîëçâàéòå áóòèëêè, ÷àøè, êàð-
òîíè îò ÿéöà, êóòèè îò ñîê èëè
ìëÿêî, êàðòîí, ÷åðóïêè îò ÿäêè,
ìàðëÿ, ìåòàëíè êóòèè, ìåòàëíè
îòïàäúöè ò.í. (Êíèæêè îò ïîðå-
äèöàòà „Мога, можеш, можем”
íà èçäàòåëñêà êúùà „Õåðìåñ” ñú-
äúðæàò äîáðè èäåè çà òîçè âèä
íåùà.)
7. Ó÷åòå äåöàòà äà ñúáèðàò è ïàçÿò
â êóòèÿ íåùà, êîèòî ìîãàò äà ñå
èçïîëçâàò îòíîâî çà íå ñêúïè
ïðèëîæíè ïðîåêòè. Äàéòå ïðè-
ìåð çà íåùà, êîèòî ìîãàò äà ñå
ñúáèðàò. Íàñúð÷åòå èçïîëçâàíåòî
èì, òàêà òå íÿìà áúäàò èçõâúðëå-
íè è äà çàìúðñÿâàò îêîëíàòà ñðå-
äà. Âñåêè, äîðè è ìàë÷óãàíèòå
ìîãàò äà ïîìîãíàò çà îïàçâàíå
íà îêîëíàòà ñðåäà. Ïðîÿâåòå
òâîð÷åñòâî!
 Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Ñêèîð Ïîìîù
1. Îïèøè êàê òðÿáâà äà ñå ãðèæèø Ïðèêëþ÷åíöèòå, êîèòî ïîêðèâàò
çà ñêèòå è ñêèîðñêèòå îáóâêè. òàçè ñïåöèàëèçàöèÿ òðÿáâà äà ñå
2. Äåìîíñòðèðàé ñëåäíîòî: íàáëþäàâàò îò âúçðàñòåí, êîéòî
à) Êàê íîñèø ñêèòå ñè? óìåå äà êàðà ñêè.
á) Êàê ãè „îáóâàø”?
1. Ñêèòå è îáóâêèòå òðÿáâà äà
â) Êàê ãè çàêîï÷àâàø?
ñå ïîäñóøàò è ïî÷èñòÿò ïðå-
3. Äåìîíñòðèðàé êàê ñå èçêà÷âàø
äè äà ñå ïðèáåðàò.
â ñòúïêà, íîæèöà è êàê ñå çàâúð-
2-5. Àêî íå êàðàòå ñêè ïîêàíåòå
òàø ñ ïîäñêîê.
íÿêîé, êîéòî äà ïðåäàäå òåçè
4. Èçïúëíè ñëåäíèòå äâèæåíèÿ:
óìåíèÿ íà Ïðèêëþ÷åíöèòå.
à) Ñìÿíà íà ïîñîêàòà íà ñïóñ-
êàíå (çàâîé íà 180î) áåç
ñïèðàíå.
á) Ñïèðàíå íà ìÿñòî ñ óñïî-
Ñòåïåí 2
ðåäíè ñêè („çàêîâàâàíå”).
5. Êàðàé ñêè íà ïèñòà çà íà÷èíàå-
ùè. Èçïîëçâàé ëèôò. Óïðàâëÿ-
âàé ñêèòå äîáðå è ñ ïðàâèëíà
ñòîéêà.

45
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Òðóáàäóð
1. Èçñâèðè ïåñåí íà ïðîñò èíñòð-
óìåíò èëè ïîêàæè ðèòúìà íà
ìåëîäèÿòà.
2. Èçèãðàé ñ êîñòþì èëè ìèìèêà
ãåðîé èëè æèâîòíî òàêà, ÷å ãðó-
ïàòà äà ãî ðàçïîçíàå.
3. Èçèãðàé åäíà èñòîðèÿ ñ ãðóïàòà.
4. Íàçîâè òðèìà äóøè îò Áèáëèÿòà,
êîèòî ñå áèëè ìóçèêàíòè.
5. Íàïèøè ñòèõîòâîðåíèå çà ïðè-
ðîäàòà.
6. Èçïåé äâå òðàäèöèîííè ïåñíè
Ñòåïåí 3 îò òâîÿòà ñòðàíà.
7. Ñ íÿêîëêî ïðèÿòåëè îðãàíèçè-
ðàé 15 ìèíóòíî çàáàâëåíèå çà
ãðóïàòà.
ÈËÈ
Ðàçêàæè èñòîðèÿ íà ãðóïàòà.
8. Íàìåðè, ïðî÷åòè è îáÿñíè çíà-
÷åíèåòî íà Ïñàëîì 66:1,2.
46
Ïîìîù
1. Èçïîëçâàé äóäóê, êàâàë, ôëåé-
òà, õàðìîíèêà, ôëàæîëåò/
ïðàâà ôëåéòà, ïèàíî è ò.í.
2. Íàñúð÷åòå äåöàòà äà èçïîë-
çâàò âúîáðàæåíèåòî ñè.
3. Ïîìîãíåòå íà äåöàòà äà ñïî-
äåëÿò è äà ñå ðåäóâàò.
4. Ìàðèàì, Äàâèä, Ëóþöèôåð,
Þâàë è ò.í.
5. Ñòèõîòâîðåíèåòî òðÿáâà äà
å îò ÷åòèðè äî îñåì ðåäà.
6. Íàó÷åòå ñ äåöàòà íÿêîëêî
òðàäèöèîííè (íàðîäíè) ïåñ-
íè. Àêî â ãðóïàòà âè èìà äåöà
îò ðàçëè÷íè íàöèîíàëíîñòè,
íàó÷åòå ïåñíè íà òåõíèòå åçè-
öè è ãè ïåéòå ñ öÿëàòà ãðóïà.
7. Ó÷åòå äåöàòà äà ðàáîòÿò çàåä-
íî è äà îðãàíèçèðàò ïðîãðà-
ìè.
8. Äèñêóòèðàéòå çàåäíî è ñïî-
äåëåòå êàê ñå ïðàâè âúçêëè-
öàíèå.

Ôèòíåñ
1. Èçáðîéòå ïîíå ÷åòèðè íåùà,
êîèòî ñïîìàãàò çà çäðàâîñëîâ-
íîòî ôèçè÷åñêî ñúñòîÿíèå.
2. Íàïðàâè 3 óïðàæíåíèÿ çà ðàçòÿ-
ãàíå. Çàäðúæ ìèíèìóì 15 ñåê.
à) Êðàêà
á) Ãðúá
â) Ðàìåíå
3. Íàïðàâè òðè îò ñëåäíèòå:
à) Áÿãàé èëè õîäè 800 ìåòðà.
á) Ñêà÷àé âèñîê ñêîê. Çàïèøè
íàé-âèñîêèÿ îò 4 ñêîêà.
â) Ñêà÷àé íà âúæå 3 ìèíóòè.
ã) Èçêà÷è ïðúò, âúæå èëè äúðâî.
4. Ó÷àñòâàé â äâå îò ñëåäíèòå:
à) Áÿãàíå ñ ïðåïÿòñòâèÿ
á) Ïðåñêî÷è êîáèëà
â) Ùàôåòíî áÿãàíå
5. Äåìîíñòðèðàé ñïîñîáíîñòòà ñè
äà íàïðàâèø 4 îò ñëåäíèòå:
à) Êúëáî íàïðåä
á) Äåñåò êëÿêàíèÿ
â) Öèãàíñêî êîëåëî (ïðåìÿòàíå
âñòðàíè)
ã) ×åëíà ñòîéêà èëè ñòîéêà íà
ðúöå
ä) Äà âèñèø íà ëîñò ñ ðúöå è
êîëåíå
å) Çàäåí ìîñò
6. Ó÷àñòâàé â îðãàíèçèðàíè èãðè,
êîèòî èçèñêâàò ôèçè÷åñêî óï-
ðàæíåíèå.
7. Ó÷àñòâàé â:
à) Ôèòíåñ ïðîãðàìà.
á) Åêâèâàëåíòíà ïðîãðàìà.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Ôèòíåñ (äîáðî çäðàâîñëîâíî
ñúñòîÿíèå) îçíà÷àâà: ïîäõîäÿ-
ùà õðàíà, óïðàæíåíèÿ, ïî÷èâêà,
âîäà, çäðàâî ñúðöå, ãúâêàâîñò,
ïîäâèæíîñò.
2. Êîãàòî ïðàâèòå óïðàæíåíèÿ çà
ðàçòÿãàíå èçïîëçâàéòå íåïîä-
âèæíî ðàçòÿãàíå (çàäðúæòå â
ðàçòåãíàòî ïîëîæåíèå 15 ñ. áåç
íàòèñê). Ðàçòÿãàéòå ñå è ïðåäè
óïðàæíåíèÿòà, çà äà èçáåãíåòå
òðàâìè è íàðàíÿâàíèÿ, è ñëåä
óïðàæíåíèÿòà, êîãàòî ìóñêó-
ëèòå ñà çàãðåòè, çà äà èì ïîìîã- Ñòåïåí 2
íåòå äà ñå îõëàäÿò è äà èçáåã-
íåòå íàâÿõâàíèÿ.
3. à) Áÿãàéòå èëè õîäåòå êàòî
ãðóïà íÿêîëêî ïúòè (âèíàãè ñ
äåöàòà òðÿáâà äà èìà ðúêîâî-
äèòåë).
á) Ñêà÷àéòå âúðõó ìàòðàê èëè
äðóã ìåê ìàòåðèàë êàòî ïÿñúê
èëè äúðâåíè ñòúðãîòèíè. Áú-
äåòå ñèãóðíè, ÷å „ëîñòà”, êîéòî
äåöàòà ïðåñêà÷àò å ëåêî çàêðå-
ïåí, à íå çäðàâî è íÿìà îïàñ-
íîñò äåöàòà äà ñå íàðàíÿò.
â) Èçèãðàéòå íÿêîëêî èãðè âêëþ÷-
âàùè ñêà÷àíå íà âúæå, îñèãóðå-
òå äîñòàòú÷íî âðåìå çà óïðàæíå-
íèå, çàùîòî äåöàòà ìîæå äà íå
ñà ñêà÷àëè íèêîãà ïðåäè.
ã) Íàó÷åòå ãè äà ñå êàòåðÿò áåç-
îïàñíî, âèíàãè ïîä íàáëþäå-
íèåòî íà ðúêîâîäèòåë.
4. Íàïðàâåòå ïèñòà ñ ïðåïÿòñò-
âèÿ îêîëî, êîèòî Ïðèêëþ÷åí-
öèòå äà ìîãàò äà òè÷àò, äà ïðåñ-
êà÷àò è ïúëçÿò. Èçïîëçâàéòå
ãóìè, êàøîíè, ãðåäè, âúæåòà è
ò.í. Íàó÷åòå Ïðèêëþ÷åíöèòå äà
èãðàÿò íà ïðåñêî÷è êîáèëà. Íà-
ñúð÷åòå ÷åñòíàòà èãðà.
5-6. Òåçè äåéíîñòè òðÿáâà äà ñå èç-
âúðøâàò ïîä íàáëþäåíèå íà ðú-
êîâîäèòåë.
7. Âèæ ïðèëîæåíèåòî.
47
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Õèãèåíà
1. Íàìåðè, ïðî÷åòè è äèñêóòèðàé
Ïñàëì 19:14, 51:10 è 119:11.
2. Íàó÷è çà ëè÷íàòà õèãèåíà.
3. Îòêðèé òðè âàæíè ïðè÷èíè äà
ñè ìèåø ðúöåòå.
4. Íàó÷è ñå äà ñè ìèåø çúáèòå
ïðàâèëíî.
5. Äèñêóòèðàé ðåäîâíîòî êúïàíå
è êàê äà ïîääúðæàø êîñàòà ñè
÷èñòà.
6. Êîëêî ÷àøè âîäà òðÿáâà äà ïè-
åø âñåêè äåí?
Ñòåïåí 4 7. Âàæíî ëè å äà ñà ïàçèø äðåõèòå
ñè ÷èñòè?
8. Ó÷àñòâàé â:
à) ôèòíåñ ïðîãðàìà
á) åêâèâàëåíòíà ïðîãðàìà
Íåîáõîäèìà çà
Ïîìîù
×ÅÒÂÚÐÒÀ 1. Äèñêóòèðàéòå âàæíîñòòà äà èç-
ÈÑÊÐÈ×ÊÀ ïîëçâàìå ìèëè è „÷èñòè” äóìè,
êàêâèòî Èñóñ áè æåëàë. Íàìåðå-
òå òåêñòîâåòå è äèñêóòèðàéòå
âúðõó òÿõ.
2. Íàïðàâåòå ãî èíòåðåñíî äîêàòî
ãè ó÷èòå - èìàéòå â ïðåäâèä, ÷å
ìíîãî îò äåöàòà ìîæå äà íå ñà
íàó÷åíè íà îñíîâíè õèãèåíè
íàâèöè â êúùè. Èãðàéòå èãðè,
ïåéòå ïåñíè èëè íàïðàâåòå ïëà-
êàò, çà äà âíóøèòå îñíîâíèòå
ïðèíöèïè. Ìîæå äà ðåøèòå äà
ãëåäàéòå âèäåî, äà ïðî÷åòåòå
êíèãà èëè äà ïîêàíèòå çäðàâåí
ñïåöèàëèñò äà ïîãîâîðè ñ äåöàòà.
48
3. Íàó÷åòå ãè çà âàæíîñòòà ðúöåòå äà
Ïîìîù
ñà ÷èñòè ïðåäè õðàíåíå, ñëåä õîäå-
íå â òîàëåòíàòà, ïðåäè äà âçåìåì
(ïèïíåì) õðàíàòà. Èçïîëçâàéòå
ìèêðîñêîï è ðàçãëåäàéòå ðúöåòå
èì. Íåêà äà ñå èçìèÿò ñúñ ñàïóí,
êàêòî ãî ïðàâÿò îáèêíîâåíî, ïîñòà-
âåòå ðúöåòå îòíîâî ïîä ìèêðîñêî-
ïà. Èçìèéòå ðúöåòå îòíîâî, íî âíè-
ìàòåëíî è âèæòå ðàçëèêèòå (îòíîâî
ïîä ìèêðîñêîïà).
4. Ìèéòå çúáèòå ñè 2 ìèíóòè ïîíå
äâà ïúòè íà äåí. Õðàíåòå ñå áà-
ëàíñèðàíî, íàìàëåòå çàõàðòà è
õðàíèòå ñúäúðæàùè ñêîðáÿëà,
íå äúâ÷åòå òâúðäè íåùà, êàòî
ëåä èëè „öèãàí÷åòà” îò ïóêàíêè.
Ïîêàíåòå çúáîëåêàð äà äîéäå è
äà ïîêàæå êàê çúáèòå ñå ìèÿò
ïðàâèëíî (òîé ìîæå äà èñêà äà
äàäå íà âñÿêî äåòå ÷åòêà èëè íå-
ùî äðóãî).
5. ×èñòîòî òÿëî å ïî-çäðàâî. Ðàçêà-
æåòå íà äåöàòà êàêâî ìîæå äà
ñòàíå, àêî íå ïîäúðæàò ÷èñòîòà.
Íàïðèìåð: ðàçñòðîéñòâî, ïðîñòóäà
è ò.í. Èçèãðàéòå êàê òðÿáâà äà ñå
èçìèå êîñàòà, äà ñå ïîäñóøè è ñðå-
øå. Ìîæå äà ïîêàíèòå ôðèçüîð,
êîéòî äà èì îáÿñíè è ïîêàæå
êàêâè ñà äîáðèòå çäðàâíè íàâèöè
çà òåõíèòå êîñè è ðúöå.
6. Îòâúí òÿëîòî âè ñå íóæäàå îò âîäà,
çà äà å ÷èñòî, à âúòðåøíî ñå íóæ-
äàå îò âîäà, çà äà å çäðàâî. Âèå
ñå íóæäàåòå îò ïîíå 8 ÷àøè âîäà
äíåâíî. Ñïîäåëåòå ñ äåöàòà êàê
Áîã å íàïðàâèë òÿëîòî èì è êàê
ãî å ïðîåêòèðàë äà ðàáîòè.
7. Âàæíî å ñúùî äà ïàçèòå äðåõèòå
ñè ÷èñòè. Òàêà ùå èçãëåæäàòå è
ùå ñå ÷óâñòâàòå çäðàâè. Ñëåä èãðà
èëè ðàáîòà å äîáðå äà ñå èçêúïåòå
è äà ñè îáëå÷åòå ÷èñòè äðåõè.
8. Âèæ ïðèëîæåíèåòî. Ïîñòàâåòå ñè
öåëè è ãè ïðàêòèêóâàéòå, òàêà ÷å
äà ñå óñúâúðøåíñòâàòå.

Õóäîæíèê
1. Îïèøè êàêâî ïðàâè õóäîæíè-
êúò. Íàçîâè Ãîëåìèÿ Õóäîæ-
íèê íà ñúòâîðåíèåòî.
2. Èçáðîé è ïîçíàâàé îñíîâíèòå
öâåòîâå.
à) Ñìåñè òåçè öâåòîâå, çà äà
ïîëó÷èø òðè íîâè.
á) Èçïîëçâàé òåçè øåñò öâÿòà,
çà äà íàðèñóâàø êàðòèíà.
3. Ïîêàæè êàê ñå îñòðè ìîëèâ è
êàê ñå ïî÷èñòâàò ÷åòêèòå.
à) Ïîäîñòðè äâà ìîëèâà.
á) Ïî÷èñòè ÷åòêèòå ñè ñ âîäà.
4. Íàïðàâè ïðîåêò (ðèñóíêà) ñ
âñÿêî îò ñëåäíèòå:
à) Ðèñóâàíå ñ ïðúñòè
á) Öâåòíè ìîëèâè
â) Ìàðêåðè
ã) Õèìèêàë, ìîëèâ èëè âúãëåí
5. Íàó÷è ñëåäíèòå òåõíèêè íà ðè-
ñóâàíå è äåìîíñòðèðàé 2 îò òÿõ:
à) Ùàìïîâàíå ñ êàðòîô
á) Øàáëîí
â) Ïàïèå-ìàøå
ã) Ìîäåëèðàíå ñ òåñòî èëè
ãëèíà
ä) Ðåëåôíà êàðòà.
6. Íàïðàâè äâå îò ñëåäíèòå:
à) Ïîêàíà
á) Êíèãîðàçäåëèòåë
â) Ïîçäðàâèòåëíà êàðòè÷êà
ã) Ïëàêàò
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Íÿêîé, êîéòî óìåå äà ðèñóâà
è ïðîôåñèîíàëíî ñå çàíèìàâà
ñ ðèñóâàíå. Äèñêóòèðàéòå ñúñ
äåöàòà êîå èçêóñòâî ãè ïðèâ-
ëè÷à. Äàëè ïåÿò, ñâèðÿò, ðèñó-
âàò, äàëè ñà àêòüîðè, èëè ïúê
ìàéñòîðÿò äîáðå è ò.í. Ïî ðàç-
ëè÷åí íà÷èí âñè÷êè íèå ñìå
õîðà íà èçêóñòâîòî.
2. Îñíîâíèòå öâåòîâå ñà ÷åðâå-
íî, æúëòî è ñèíüî. Ñìåñåòå
÷åðâåíî è æúëòî, çà äà íàïðà-
âèòå îðàíæåâî, æúëòî è ñè-
íüî, çà äà íàïðàâèòå çåëåíî,
Ñòåïåí 1
è ñèíüî è ÷åðâåíî, çà äà ïîëó-
÷èòå ëèëàâî.
3. Íàó÷åòå ãè êàê äà îñòðÿò ìî-
ëèâè. Íàáëåãíåòå íà ñòàðà-
òåëíîòî ïî÷èñòâàíå íà ÷åòêè-
òå. Íàáëåãíåòå íà ïðàâèëíîòî
è áåçîïàñíî äúðæàíå íà ÷åò-
êèòå è ìîëèâèòå.
4. Îáëå÷åòå ïðåñòèëêè èëè íåùî,
êîåòî äà ïðåäïàçâà îò èçöàïâà-
íå, êîãàòî ðèñóâàòå ñ ïðúñòè
èëè ìàðêåðè. Äåöàòà ìîãàò äà
íàðèñóâàò íåùî îò Áîæèåòî
òâîðåíèå. Íåêà êàæàò â êîé
äåí å áèëî ñúçäàäåíî. Íàñúð÷åòå
ãè äà ïðîÿâÿâàò òâîð÷åñòâî.
5. Íàó÷åòå äåöàòà äà ïðàâÿò çà-
áàâíè ïðîåêòè è äà ïî÷èñòâàò
ñëåä êàòî ñà ñâúðøèëè. Êíèãà,
ïîêàçâàùà ðàçëè÷íè óìåíèÿ
èëè ìåñòíàòà áèáëèîòåêà, ìî-
ãàò äà ñà âè îò ïîìîù.
6. Ïîêàíàòà èëè ïëàêàòà ìîãàò
äà áúäàò çà ñáèðêà íà Ïðèêëþ-
÷åíöèòå èëè öúðêîâíà ïðî-
ãðàìà ñ òÿõíî ó÷àñòèå è ò.í.
Íàïðàâåòå êàðòè÷êà, êíèãî-
ðàçäåëèòåë èëè íåùî ïîäîá-
íî, êîåòî ìîæå äà áúäå ïîäà-
ðåíî íà âúçðàñòåí ÷îâåê èëè
íÿêîé êîéòî å áîëåí.
49
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Øèâà÷
1. Ðàçêàæè îò êàêâî ñà áèëè íàïðà-
âåíè ïúðâèòå èãëè çà øèåíå.
2. Ðàçêàæè êàêâî ñå å èçïîëçâàëî
â íà÷àëîòî êàòî êîíåö.
3. Êîãà ñå å ïîÿâèëà ïúðâàòà øåâíà
ìàøèíà?
4. Ïîêàæè êàê ñå âäÿâà èãëà.
5. Çàâúðæè âúçåë â êðàÿ íà êî-íåö
è çàøèé êîï÷å.
6. Íàïðàâè òîðáà çà áîá (èëè õåê).
7. Íàïðàâè ïîëåçåí ïðåäìåò êàòî
èçïîëçâàø ïîíå äâà ðàçëè÷íè
Ñòåïåí 3 âèäà áðîäåðèÿ.
8. Ïðî÷åòè Äåÿíèÿ 9:36-41 è ïëà-
íèðàé êàê ìîæåø äà íàïðàâèø
íåùî ïîäîáíî íà òîâà, êîåòî
Òàâèòà ïðàâåøå.
50
Ïîìîù
1. Ïúðâèòå èãëè ñà áèëè íàïðà-
âåíè îò êîñò.
2. Êîíñêè êîñìè âåðîÿòíî ñà
áèëè ïúðâèòå êîíöè.
3. Øåâíà ìàøèíà å èçïîëçâàíà
çà ïúðâè ïúò ïðåç 1850 ã.
4. Ïîêàæåòå êàê ñå âäÿâà èãëà
áåçîïàñíî.
5. Óïðàæíÿâàéòå ñå âúâ âðúç-
âàíå íà âúçåë â êðàÿ íà êîíåöà
è çàøèâàíå íà êîï÷å íà ïàð÷å
ïëàò èëè äðåõà. Ó÷åòå äåöàòà
äà ïðàâÿò ìàëêè è ðàâíè áî-
äîâå.
6. Íàïðàâåòå îáèêíîâåíà òîðáà
çà áîá îò äâå ïàð÷åòà ïëàò.
Íàñòàâåòå ïðàâèëíî ëèöå ñ
ëèöå è çàøèéòå ñ ìàëêè ðàâíè
áîäîâå îò òðèòå ñòðàíè. Îáúð-
íåòå òîðáàòà ñ ëèöåòî íàâúí,
íàïúëíåòå ÿ ñ áîá è çàøèéòå
îòâîðà. Èãðàéòå íà ïîäàâàíå
íà òîðáàòà ñ áîáà (ïîäîáíî
íà èãðàòà õåê).
7. Ðúêîõâàòêè çà òàâè. Îò ñïè-
ñàíèå èëè êíèãà ìîæåòå äà
íàìåðèòå êðîéêèòå è íåîáõî-
äèìèòå ìàòåðèàëè. Çàåäíî
îòðåæåòå ìîäåëà è çàøèéòå
íà ðúêà êàòî íàïðàâèòå
ñïðåòíàò øåâ.
Èãëåíèê. Íàïúëíåòå ãî ñ ïÿ-
ñúê èëè ìàëêè çðúíöà.
8. Äåöàòà ìîãàò:
Äà íàïðàâÿò è ïîäàðÿò èã-
ëåíèê èëè ñàêñèéíèê.
Äà íàïðàâÿò êóâåðòþðà êàòî
ãðóïîâ ïðîåêò.
Äà ñúáåðàò èçïîëçâàíè äðåõè
è äà ãè ðàçäàäàò.

Àäâåíòíè
ïèîíåðè
Òàçè ñïåöèàëèçàöèÿ èìà çà öåë äà
ðàçâèå â äåöàòà ÷óâñòâî çà òÿõíîòî
Àäâåíòíî íàñëåäñòâî, äà èì ïîìîãíå
äà ñå ÷óâñòâàò äîáðå çà òîâà, ÷å ñà
àäâåíòèñòè è äà ãè íàñúð÷è äà îöå-
íÿò ïðèíîñà íà ïèîíåðèòå.
1. Íàçîâè ïåò àäâåíòíè ïèîíåðè
è ðàçêàæè ïî íåùî çà âñåêè.
2. Ïðî÷åòè èñòîðèÿ çà àäâåíòåí
ïèîíåð.
3. Íàó÷è íÿêîé îò ðàííèòå àä-
âåíòíè õèìíè. Íàèçóñòè ïúð-
âèÿò êóïëåò.
4. Íàïðàâè è îïèòàé ïúëíîçúð-
íåñò õëÿá (granola). Ðàçêàæè
êàêâà âðúçêàòà ìó ñ ïèîíåðèòå.
5. Îöâåòè, âúðæè èëè óêðàñè åä-
íîöâåòåí øàë (bandana). Èç-
ïîëçâàé øàëà, çà äà ñå îáëå-
÷åø êàòî ïèîíåð.
6. Íàó÷è íàèçóñò Îòêðîâåíèå
14:12.
7. Äðúæ ãîëÿìà êíèãà, ïîäîáíî
íà Åëúí Ã. Óàéò ïî âðåìå íà
âèäåíèå è çàñå÷è êîëêî âðåìå
ùå èçäúðæèø.
8. Èãðàé åäíà ðàííà àìåðèêàíñêà
èãðà.
9. Îïèòàé çàíàÿò îò îíîâà âðåìå.
Ðåöåïòà çà ãðàíîëà (12 ïîðöèè):
- 7 ÷àøè îâåñåíè ÿäêè
- 1 ÷àøà êàôÿâà çàõàð
- 1 ÷àøà æèòíè çàðîäèøè
- 1 ÷àøà ñóñàìîâî ñåìå
- 2 ÷.ë. ñîë
- 1 ÷àøà êîêîñîâè ñòúðãîòèíè
- 1 ÷àøà íàñòúðãàíè îðåõîâè ÿäêè
Ñìåñåòå âñè÷êî.
- 1 ñ.ë. âàíèëèÿ
- 3/4 ÷àøà âîäà
- 3/4 ÷àøà îëèî
Ïîðúñåòå ìîêðèòå ñúñòàâêè âúðõó
ñóõèòå, ðàçáúðêàéòå äîáðå.
Îïå÷åòå 60 ìèíóòè íà 135î Ñ.
Áúðêàéòå íà âñåêè 15 ìèíóòè.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1, 2. Åëåí Óàéò, Äæåéìñ Óàéò,
Éîñèô Áåéòñ, Óèëÿì Ìèëúð,
Äæîí Àíäðþñ, Õàéðúì Åäñúí
ò.í. Èçòî÷íèöè: ÀÁÊ; Âèäåî-
ñåðèÿòà „Íîñèòåëè íà Ïëàìúêà”.
3. Òåçè ïåñíè ìîæåòå äà íàìåðèòå
â SDA Hymnal – “Tis Love That
Makes Us Happy”, No. 579; “You
Will See Your Lord A Co-min’”,
No. 438; “I Saw One Wea-ry”, No.
441; “What Heavenly Music”, No.
452; “Don’t You See My Jesus
Coming?”, No. 454.
ÈËÈ Çàìåíåòå ñ ïîäõîäÿùè ïåñíè Ñòåïåí 3u4
íà áúëãàðñêè åçèê.
4. Ïîãîâîðåòå çà âàæíîñòòà íà çà-
êóñêàòà. Ïîñî÷åòå íÿêîè ôàêòè
çà çàêóñêàòà îò êíèãèòå „Äèåòà
è õðàíà” è „Àäâåíòåí äîì”.
Ïðîâåðåòå ãîòâàðñêè êíèãè çà
ðåöåïòè íà ãðàíîëà. Íàïðàâåòå
õëÿáà íà ñúáèðàíåòî íà êëóáà è
èçïðàòåòå íà âñÿêî ñåìåéñòâî
ïàð÷å îò õëÿáà çàåäíî ñ ðåöåï-
òàòà. Àêî å íåâúçìîæíî äà íà-
ïðàâèòå òàêúâ õëÿá, êóïåòå ïî-
äîáåí îò ìàãàçèíà è ïîãîâîðåòå
çà ñúñòàâêèòå, êîèòî ãî ïðàâÿò
çäðàâîñëîâåí.
5. Íàïðàâåòå øàëîâå êàòî ðàçðå-
æåòå áÿë ïàìó÷åí ïëàò ñ ðàç-
ìåðè 60/60 ïî äèàãîíàë. Ùàì-
ïîâàéòå èëè íàðèñóâàéòå ïî íåãî
æèâîòíè, êàðóöè èëè äåöà. Çà
êîñòþìèðàíåòî îñèãóðåòå äúëãè
äðåõè, êàóáîéñêè øàïêè ò.í.
7. Âäèãíåòå êíèãà â ðúêàòà ñè. Ïî-
ìàëêà èëè ïî-ãîëÿìà å âàøàòà
êíèãà îò òàçè íà Åëúí Ã. Óàéò.
8. Ñêà÷àíå íà âúæå, äúðïàíå íà âú-
æå, ïàäàùè çâåçäè, øîòëàíäñêè
òàíöè, ãîíåíèöà, ïóñêàì êúðïà,
íàäáÿãâàíå è äð.
9. Øèåíå, òî÷èëàðñòâî, ïðàâåíå íà
õëÿá èëè ãðàíîëà, íàïðàâåòå
êàðóöà îò òâúðä êàðòîí.
51
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Àðåàë (õàáèòàò)
1. Êàêâî îçíà÷àâà àðåàë? Èçáåðè
è èçó÷è åäèí àðåàë.
2. Èçó÷è òâîÿ àðåàë. Çàïèøè äåíÿ
è âðåìåòî íà íàáëþäåíèå è êàê-
âî ñè âèäÿë.
3. Íàçîâè, ôîòîãðàôèðàé èëè íà-
ðèñóâàé êàðòèíà íà æèâîòíèòå,
íàñåêîìèòå è ò.í., êîèòî ñè âè-
äÿë.
4. Íàçîâè, ôîòîãðàôèðàé èëè íà-
ðèñóâàé êàðòèíà íà ðàñòåíèÿòà,
êîèòî ñè âèäÿë.
Ñòåïåí 5. Îïèøè ñâîÿò àðåàë è ðàçêàæè
4 çà èíòåðåñíèòå íåùà, êîèòî ñè
íàó÷èë.
6. Íàìåðè â Áèáëèÿòà ñòèõîâå,
êîèòî ãîâîðÿò çà òâîÿ àðåàë.
7. Â êîé äåí Áîã å ñúçäàë òâîÿ àðå-
àë?
8. Îïèøè êàê ñè ïðåäñòàâÿø Íå-
áåñíèÿ àðåàë.
9. Ñúçäàé àðåàë.
52
Ïîìîù
1. Àðåàë: Îáëàñò ñ îïðåäåëåíè
îòëè÷èòåëíè õàðàêòåðèñòèêè,
êàòî åçåðî èëè øèðîêîëèñòíà
ãîðà. Àðåàëúò ïðåäè âñè÷êî
ñå îïðåäåëÿ îò ðàñòèòåëíîñò-
òà. Ìîæå äà å ãîðèñòà ìåñò-
íîñò, çàäåí äâîð, îâîùíà ãðà-
äèíà èëè ïðàçåí ïàðöåë. Ìî-
æå äà áúäå ìíîãî ìàëúê –
äúðâî èëè ðîçîâ õðàñò, äîðè
ìîæå äà å â òâîÿ äîì.
2. Òîâà ìîæå äà áúäå íàïðàâåíî
ïî âðåìå íà èçëåò, íî ìíîãî ïî-
èíòåðåñíî å, àðåàëúò äà ñå ïî-
ñåòè ïîâå÷å îò åäíè ïúò è ïðåç
ðàçëè÷íî âðåìå íà äåíÿ èëè
íîùòà.
7. Áèòèå 1:9-13.
8. Èñàÿ 65:17-25; Îòêðîâåíèå
22:1-5.
9. Ïðåäëîæåíèÿ çà ñúçäàâàíå íà
àðåàë.
à) Çàñåéòå öâåòÿ, êîèòî ùå
ïðèâëåêàò ïåïåðóäè.
á) Èçïîëçâàéêè åñòåñòâåíè
èëè èçêóñòâåíè ïðåäìåòè,
íàïðàâåòå â êóòèÿ îò îáóâêè
àðåàëà, êîéòî èçó÷àâàõòå.
â) Íàïðàâåòå çàåäíî ñòåí-
âåñòíèê. Ïîêàæåòå âñè÷êè
èçó÷åíè àðåàëè.

Áèñåðíè ïîðòè
Òàçè ñïåöèàëèçàöèÿ å ñúçäàäåíà, çà äà
ïîìîãíå íà äåöàòà äà íàñî÷àò ïîãëåäà
ñè êúì âòîðîòî ïðèøåñòâèå è Íåáåòî.
1. Íàìåðè è ïðî÷åòè â Áèáëèÿòà îáå-
ùàíèå çà âòîðîòî èäâàíå íà Èñóñ.
2. Èçèãðàé áèáëåéñêà ïðèò÷à çà âòî-
ðîòî èäâàíå íà Èñóñ.
3. Íàçîâè áèáëåéñêà êíèãà è ãëàâà,
â êîÿòî ñå îïèñâàò ñúáèòèÿòà îò
ïîñëåäíèòå äíè.
4. Íàïðàâè ñïèñúê ñ áåëåçèòå çà âòî-
ðîòî èäâàíå íà Èñóñ, çàïèñàíè â
Ìàòåé 24:3-14.
5. Îïèøè âúçíåñåíèåòî íà Èñóñ íà
Íåáåòî è îáÿñíè ïî êàêâî òî ïðè-
ëè÷à èëè íå ïðèëè÷à íà íà÷èíà,
ïî êîéòî Òîé ùå ñå çàâúðíå.
6. Íàìåðè è ïðî÷åòè â Áèáëèÿòà
îïèñàíèå íà Ñâåòèÿ ãðàä èëè Íî-
âàòà çåìÿ.
7. Íàó÷è íàèçóñò Éîàí 14:2,3, èçïîë-
çâàéêè åäíà îò ñëåäíèòå äåéíîñòè:
à) Ïîïúëíè ëèïñâàùèòå äóìè:
„Â ....... íà Îòöà ìè èìà ìíîãî
........., àêî íå áåøå òàêà Àç ùÿõ
äà ... ......, çàùîòî ..... äà âè ......
ìÿñòî. È êàòî îòèäà è .... .....
...... ïàê ùå ......... è ùå âè âçå-
ìà ..... ....... .... òúé ùîòî êúäå-
òî ...... ....., äà áúäåòå è ......”
á) Íàïèøåòå âñÿêà äóìà íà îò-
äåëíà êàðòà; íåêà äåöàòà äà
ãè ïîäðåäÿò â ïðàâèëíèÿ ðåä.
â) Ïîãíåòå èì äà íàïðàâÿò ðå-
áóñ îò ñòèõà; êàæåòå ñòèõà ñ
ïîìîùòà íà ðåáóñà.
ã) Ñêðèéòå ïàð÷åòàòà îò ïúçåëà
è íàïðàâåòå èãðà ïî ïðèò÷àòà
çà çàãóáåíàòà ìîíåòà.
8. Çàòâîðåòå î÷è è ñè ïðåäñòàâåòå
ñðåùàòà ñ Èñóñ íà Áèñåðíàòà
ïîðòà, ñëåä òîâà íàðèñóâàéòå, òî-
âà êîåòî ñè ïðåäñòàâÿòå èëè íà-
ïðàâåòå Áèñåðíàòà âðàòà, êàêòî
ñè ÿ ïðåäñòàâÿòå.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Éîàí 14:1-3; Äåÿíèÿ 1:11.
2. Äåñåòòå äåâèöè (Ìàòåé 25:1-13);
Ìðåæàòà (Ìàòåé 13:47,48); Çëè-
òå çåìåäåëöè (Ìàòåé 21:33-44;
Ìàðêî 12:1-11; Ëóêà 20:9-18);
Ãîëÿìàòà âå÷åðÿ (Ëóêà 14:16-
24); Ñâàòáàòà íà öàðñêèÿ ñèí
(Ìàòåé 22:1-14); Èçãóáåíàòà
ìîíåòà (Ëóêà 15: 8-10); Òÿñíà-
òà âðàòà (Ìàòåé 7:13,14; Ëóêà
13:22-30); Ïëåâåëèòå (Ìàòåé
13:24-30); Èçãóáåíàòà îâöà
(Ëóêà 15:3-7); Ñåÿ÷úò (Ìàòåé
13:3-23) è äð.
Ñòåïåí 4
3. Ìàòåé 24 ãëàâà.
4. Ëúæåõðèñòè (ñò. 5); âîéíè è
ïàäàíå íà öàðñòâà (ñò. 6,7);
ãëàä è çåìåòðåñåíèÿ (ñò. 7); ãî-
íåíèå (ñò. 9); ïðåäàòåëñòâà (ñò.
10); ëúæëèâè ïðîðîöè (ñò. 11);
óâåëè÷åíèå íà ïðåñòúïíîñòòà
è íàìàëÿâàíå íà ëþáîâòà (ñò.
12); Åâàíãåëèåòî ùå ñå ðàç-
íåñå ïî öåëèÿ ñâÿò (ñò. 14).
5. 1Ñîëóíöè 4:15-18 è Äåÿíèÿ íà
àïîñòîëèòå 1:1-8.
6. Èñàÿ 65:17-25; Îòêðîâåíèå 21
è 22 ãëàâè.
7. Îñèãóðåòå êàðòîí, ìàðêåðè è
íîæèöè.
8. Îñèãóðåòå õàðòèÿ, ìàðêåðè,
öâåòíè ìîëèâè èëè ïàñòåëè,
êàðôèöè, áðîêàò, êàðòîí, ïåð-
ëè, ôîëèî...
Ïåñíè:
Îêî íå å âèäÿëî
Ìîÿò ïðèÿòåë Èñóñ
Íà óëèöà ñëàâíà
Äîì ÷óäåí
Èñêàì äà èäà â Íåáåòî
53
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Äúãàòà íà
Çàâåòà
1. Ïîñî÷è äâàòà åëåìåíòà, êîèòî
îáðàçóâàò äúãàòà.
2. Îòêðèé êîé å âèäÿë ïúðâàòà äú-
ãà â Áèòèå 9:8-17.
3. Êàêâî å çàâåò?
4. Êàêâî íè îáåùàâà äúãàòà?
5. Êîè öâåòîâå îáðàçóâàò äúãàòà?
Íàðèñóâàé äúãà êàòî ïîäðåäèø
ïðàâèëíî öâåòîâåòå.
6. Êúäå â Íîâîòî íåáå ùå ìîæåì
äà âèäèì äúãàòà?
Ñòåïåí 4 âúðõó êàðòà.
54
Ïîìîù
1. Íàïðàâåòå äúãà ñ âîäà è ñâåòëèíà
èëè èçïîëçâàéêè ñòúêëåíà ïðèçìà.
2. Íàïðàâåòå êàðòè ñ èñòîðèÿòà íà
Íîé (Áîã ïðèçîâàâà Íîé, ñòðeæà
íà êîâ÷åãà, æèâîòíèòå âëèçàò â
êîâ÷åãà è ò.í.) è ãè ñëîæåòå â êó-
òèÿ. Íåêà äåöàòà äà èçòåãëÿò êàðòè
îò êóòèÿòà è äà ãè ïîñòàâÿò â ïðà-
âèëíàòà ïîñëåäîâàòåëíîñò.
3. Íàìåðèòå çíà÷åíèåòî íà äóìàòà
„çàâåò” â òúëêîâåí ðå÷íèê. Äèñêó-
òèðàéòå ñ äåöàòà çíà÷åíèåòî é,
äîêàòî òå ðàçáåðàò, ÷å òÿ îçíà÷àâà
„îáåùàíèå”. Íåêà äåöàòà äà îò-
ïå÷àòàò äóìàòà „ÎÁÅÙÀÍÈÅ”
4. Ïðî÷åòè Áèòèå 9:11 è/èëè 8:21.
5. ×åðâåíî, îðàíæåâî, æúëòî, çåëåíî,
ñèíüî, òúìíîñèíüî è âèîëåòîâî.
Íà àíãëèéñêè åçèê èìà ëåñåí íà-
÷èí äà çàïîìíèòå ïîñëåäîâàòåë-
íîñòòà – ìúæ íà èìå Roy G. Biv
(Red, Orange, Yellow, Green, Blue,
Indigo, Violet).
Äðóã íà÷èí äà çàïîìíèì öâåòî-
âåòå å äà ãè ñâúðæåì ñ Áîæèÿ âå-
ëè÷åñòâåí õàðàêòåð:
×åðâåíî – ×óäåñåí (Èñàÿ 9:6)
Îðàíæåâî – Îæèâîòâîðÿâàù
(Íååìèÿ 9:6)
Æúëò – Æåðòâà (Éîàí 1:29)
Çåëåí – Çàùèòíèê (Åðåìèÿ 20:11)
Ñèí – Ñâÿò (Ïñàëîì 99:9)
Òúìíîñèíüî – Òâîðåö (Èñàÿ 43:1)
Âèîëåòîâî – Âñåìîãúù (Îòêðî-
âåíèå 15:3)
Íàïðàâåòå ñè äúãà. Èçïîëçâàéòå
èâèöè ïëàò, ëåïèëî, èãëà, ïàåòè
(ìàëêè ëúñêàâè êðúã÷åòà); îòïå-
÷àòàéòå äóìèòå íà Áîæèÿ õàðàê-
òåð è íàïðàâåòå êðàñèâà äúãà.
Âñåêè îò íàñ å êàòî ìàëêà êàï÷è-
öà îò „äúãàòà”, êîÿòî Áîã èçïîë-
çâà, çà äà îñâåæè „çåìÿòà” (íàøå-
òî ñåìåéñòâî, äîì, ïðèÿòåëè èëè
ñúñåäè). Êîãàòî ïîçâîëèì íà
ñâåòëèíàòà íà Èñóñ äà ñâåòè ïðåç
íàñ, îñòàíàëèòå ùå âèäÿò „äúãà-
òà” íà Íåãîâàòà ëþáîâ. Ïîêàíåòå
äåöàòà äà ïîçâîëÿò íà Èñóñ äà íà-
ïðàâè æèâîòà èì êàòî äúãà.
6. Îòêðîâåíèå 4:3.
 Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Äúðæàâè Ïîìîù
1. Èçáåðè äúðæàâà, êîÿòî èñêàø 1. Èçïîëçâàé ÷ëåíîâå îò öúðê-
äà èçó÷èø. âàòà, áèáëèîòåêàòà, èëè óåá-
2. Íà êàðòàòà íà ñâåòà, íàìåðè ñàéòîâå çà èíôîðìàöèÿ.
êúäå å è íà êîé êîíòèíåíò ñå Ìîæå äà íàïðàâèòå àëáóì çà
íàìèðà. òàçè ñòðàíà.
3. Íàìåðè, íàðèñóâàé èëè íà÷åð-
òàé êàðòàòà è çíàìåòî íà òâîÿ-
òà ñòðàíà.
4. Íàó÷è 6 ôàêòà çà òàçè ñòðàíà
êàòî ñëåäíèòå: Åòî íÿêîëêî ïîëåçíè àäðåñà:
à) Íàðèñóâàé èëè íàìåðè
êàðòèíêè íà íàöèîíàëíî www.countryreports.org
Çíàìåíà, èíôîðìàöèÿ è õèìíè Ñòåïåí
îáëåêëî.
á) Íàó÷è äóõîâíà èëè ñâåòñêà
2
ïåñåí. www.yahooligans.com
â) ×óé íàöèîíàëíèÿ õèìí. Çíàìåíàòà ïî ñâåòà. Ìèòîâå è
ã) Íàó÷è è èçèãðàé áèáëåéñ- ôîëêëîð (9 ñòðàíè)
êà èëè äðóãà èãðà.
ä) Íàçîâè îñíîâíèòå ðàéîíè. www.multcolib.org/homework
å) Ñúáåðè ìàðêè, êàðòè÷êè Èíôîðìàöèÿ çà ñòðàíè, çíàìå-
èëè ìîíåòè. íà è äðóãè òåìè.
æ) Ïðî÷åòè èëè ÷óé ëåãåíäè,
ìèòîâå è èñòîðèè.
5. Íàïðàâè ïðîñòè÷úê ïðåäìåò
èëè ÿñòèå îò òàçè ñòðàíà
6. Ïðî÷åòè â Áèáëèÿòà êàê ñà ñå
ïîÿâèëè ðàçëè÷íèòå åçèöè ïðè
Âàâèëîíñêàòà êóëà. (Áèòèå
11:1-9).

55
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Åçèêà íà
çíàöèòå
1. Íàó÷è àçáóêàòà íà ãëóõîíåìèòå
è ïðàâèëàòà çà èçïîëçâàíåòî é.
2. Íàó÷è êàê äà èçïðàùàø è ïîëó-
÷àâàø äóìè, èçïîëçâàéêè àçáó-
êàòà íà ãëóõîíåìèòå.
3. Íàó÷è íàé-ìàëêî 50 äóìè.
4. Íàó÷è è ïðåäñòàâè ñ åçèêà íà
ãëóõîíåìèòå ïîíå åäíà õðèñ-
òèÿíñêà ïåñåí.
5. Êúäåòî å âúçìîæíî, ïðîâåäåòå
ñðåùà íà Êëóáà íà ïðèêëþ÷åí-
Ñòåïåí 4 öèòå ñ ãëóõîíåìè è ãîâîðåòå ñ
òÿõ ÷ðåç åçèêà íà çíàöèòå.
6. Èçïîëçâàé åçèêà íà çíàöèòå, çà
äà „êàæåø” åäèí Áèáëåéñêè ñòèõ.
56
Ïîìîù
1. Àêî å âúçìîæíî (îò ìåñòíàòà
îðãàíèçàöèÿ íà ãëóõîíåìèòå),
èçïîëçâàé äâóñòðàííè êàðòè ñ
àçáóêàòà íà ãëóõîíåìèòå. Òàêà
äåöàòà ùå ìîãàò äà âèäÿò êàê
èçãëåæäà çíàêà è îò äâåòå ñòðàíè
– íà ïîëó÷àòåëÿ è íà èçïðà-
ùà÷à.
2. Äåöàòà ùå ñå çàáàâëÿâàò äà ñå
íàó÷àò äà ïîêàçâàò èìåíàòà ñè.
Íàïèøåòå äóìè íà ëèñò è íåêà
äåöàòà ñå ðåäóâàò äà ãè ïîëó-
÷àâàò è èçïàùàò. Íåêà ñå ðàçäå-
ëÿò ïî äâàìà è ðåäóâàéêè ñå íå-
êà äà ñè èçïðàùàò è äà ïîëó÷à-
âàò äóìè ïî òåõåí èçáîð.
3. Äóìèòå, êîèòî ìëàäèòå õîðà
íàèñòèíà ñå ðàäâàò äà íàó÷àò,
ñà íà æèâîòíè è õðàíè. Êíèãà-
òà „ Радост от знаците ” å
äîáðà çà íàó÷àâàíåòî íà òåçè
çíàöè, êàêòî è çà íÿêîè äðóãè
çíàöè. Òàì ñà äàäåíè è äâåòå
– è äóìàòà è êàðòèíàòà, èçî-
áðàçÿâàùà âñåêè çíàê. Îïèñà-
íî å ñúùî îò êúäå âîäè íà÷à-
ëîòî ñè çíàêà.
4. Íàïðèìåð – „Ìåí Èñóñ å
âúçëþáèë”, „Â ìîåòî ñúðöå”.
Íå çàáðàâÿéòå äà îáÿñíèòå
ïðîèçõîäà íà çíàêà, êúäåòî å
íåîáõîäèìî.
5. Ïîêàíåòå íÿêîé îò îðãàíèçà-
öèÿòà íà ãëóõîíåìèòå, êîéòî
äà âè îáÿñíè ïîâå÷å çà íà÷èíà
ñè íà æèâîò è äà íàó÷è äåöàòà
íà íÿêîëêî äóìè. Òîâà ùå îñ-
ìèñëè òàçè ñïåöèàëèçàöèÿ.
Èçòî÷íèöè
• Ïîñî÷åíàòà â ò.3 êíèãà „Ðàäîñò îò
çíàöèòå” å àìåðèêàíñêà (Joy of Signing
by Lottie Riekshof), íî íà áúëãàðñêèÿ
êíèæåí ïàçàð ñúùî ìîãàò äà ñå íàìå-
ðÿò ïîäîáíè êíèãè.
• Ñúþç íà Ãëóõèòå â Áúëãàðèÿ, Öåí-
òðàëíî Óïðàâëåíèå, óë. “Äåíêîîãëó”,
¹ 12-14, Ôàêñ 02/980 16 96; 980 16 89
E-mail: sgb.cs@ibn.bg
• Ìåñòíè ïîäåëåíèÿ íà ãëóõîíåìèòå.
 Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Çàëåïâàíå Ïîìîù
1. Óïðàæíÿâàé ñå äà ðàáîòèø ñ ëå- 1. Îñèãóðÿâàíåòî íà áåçâðåäíî ëåïèëî
å âàæíî çà óñïåõà íà òàçè ñïåöèàëè-
ïèëîòî âúðõó íåïîòðåáíà õàð- çàöèÿ. Íàó÷åòå äåöàòà äà èçñòèñê-
òèÿòà. âàò ìàëêî ëåïèëî, çà äà íàïðàâÿò
òúíêà ëèíèÿ, è äà èçñòèñêàò ìàëêî
2. Íàó÷è ñå êàê äà ðàáîòèø ñ ëåïè- ïîâå÷å, çà äà íàïðàâÿò ïëúòíà ëè-
ëî, êàòî óïðàæíÿâàø ðàçëè÷íè íèÿ. Êîãîòî ìèñëÿò, ÷å ñà ñå íàó÷èëè
ìåòîäè íà íàíàñÿíå. äà ðàáîòÿò ñ ëåïèëî ìîãàò äà çà-
ïî÷íàò ñ ôîðìèòå.
3. Àêî ìèñëèø, ÷å ñè ñå íàó÷èë äà 2. Íàïðàâåòå ïðàâè ÷åðòè, ïîäîáíè íà
ðàáîòèø ñ ëåïèëî, çàëåïè çâåçäè, ïîêàçàíèòå òóê.
à) Ëèíèè 1 è 2. Íåêà ëåïèëîòî äà
ïàéåòè (ìúíèñòà) èëè äðóãè ïðåä- èçòè÷à â òúíêà ëèíèÿ, çàïúëâàé-
ìåòè â ïðàâà ëèíèÿ. Îáÿñíè. êè ïðîñòðàíñòâîòî áåç äà èçëè-
çà îòâúí ëèíèèòå.
4. Ïðî÷åòè è äèñêóòèðàé Ïðèò÷è á) Ëèíèÿ 3 è 4. Èçêèñêàéòå ìíîãî
18:24. ìàëêî ëåïèëî è äðúæòå âúðõà íà
òóáè÷êàòà íàä õàðòèÿòà. Ëåïèëîòî
5. Íàïðàâè êàðòèíà èëè ïðåäìåò, òðÿáâà äà ïîêðèå ñàìî ëèíèÿòà. Ñòåïåí 2
èçïîëçâàéêè ëåïèëîòî ïðàâèëíî. â) Ëèíèÿ 5 è 6. Ïîêðèéòå òî÷íî
6. Ñëîæè ëåïèëî ðàâíîìåðíî â âñÿêà ëèíèÿ, êàòî ñïèðàòå äà èç-
ñòèñêâàòå ëåïèëî, êîãàòî ëèíè-
ìàëêî êðúã÷å íà îáðàòíàòà ñòðàíà ÿòà ñâúðøè è ïðîäúëæàâàòå
íà ðúêàòà ñè. Èç÷àêàé äà èçñúõ- âúðõó ñëåäâàùàòà.
ã) Êðúã. Ïîñòàâåòå òóáè÷êàòà â ñðå-
íå. Ìîæåø ëè äà îòäåëèø ëåïè- äàòà íà êðúãà è èçñòèñêàéòå îò
ëîòî îò ðúêàòà öÿëî, êàòî åäíî íåÿ, äîêàòî ëåïèëîòî ñòèãíå äî
êðàèùàòà íà êðúãà. Çàïúëíåòå
ïàð÷å? âñåêè êðúã áåç äà èçëèçàòå îò-
7. Êîãàòî ñâúðøèø ðàáîòàòà ñ ëå- âúí ÷åðòàòà.
ä) Ñíèìêè îò ñïèñàíèÿ. Òúíêàòà
ïèëîòî, âèíàãè ïî÷èñòâàé âúðõà õàðòèÿ ñå íóæäàå îò ìíîãî ìàëêî
íà òóáè÷êàòà (øèøåòî) è ïîñòà- ëåïèëî. Ïîñòàâåòå ìàëêà êàï÷èöà
âÿé êàïà÷êàòà. ëåïèëî íà âúðõà íà ïðúñòà ñè è
ëåêî äîêîñíåòå úãëèòå íà êàðòèí-
êàòà, òàêà ÷å ëåïèëîòî äà íå ñå
1. ïîêàæå îò ëèöåâàòà ñòðàíà.
å) Êàðòèíà. Èçïîëçâàéòå ðàçëè÷íè
âèäîâå ïàéåòè (ìúíèñòà), ñêúïî-
2. öåííè êàìú÷åòà èëè äðúíêóëêè.
Èçñòèñêàéòå ìàëêî ëåïèëî âúðõó
íåïîòðåáíà õàðòèÿ. Èçïîëçâàéòå
3. êëå÷êà çà çúáè, çà äà ïîñòàâèòå
ëåïèëî âúðõó ïàéåòèòå è äðóãèòå
íåùà. Çà ïî-ãîëåìèòå è ïî-òåæ-
4. êè ïðåäìåòè å íåîáõîäèìî ïî-
âå÷å ëåïèëî.
æ) Ïîñòàâåòå ëåïèëî ïî êîíòóðèòå
5. íà çâåçäàòà è íàðúñåòå ñ áðîêàò.
Çà ïî-äîáðè ðåçóëòàòè, íàïðàâè
úãëèòå íà çâåçäàòà åäèí ïî åäèí
6. èëè èçïîëçâàé êëå÷êà çà çúáè.
3. Íèêîãà íå îöåíÿâàéòå óñïåõà íà òàçè
ñïåöèàëèçàöèÿ ïî òîâà êîëêî ÷èñòî
Çàëåïè ìàëêè ñà èçïúëíèëè çàäà÷èòå. Ñïåöèàëè-
Çàïúëíè âñåêè çàöèÿòà å óñïåøíà, àêî ñà ðàçáðàëè
êðúã ñ ëåïèëî êàðòèíêè îò
ñïèñàíèå òóê òåõíèêèòå è ñà ñå íàó÷èëè äà ðàáî-
òÿò ñ ëåïèëî.
4. Ïðèÿòåëÿò, êîéòî îñòàâà âåðåí, äîðè
êîãàòî äðóãèòå ñè òðúãíàò, å Èñóñ.
Íàïðàâè êàðòè- Ïîñòàâè ëåïèëî íà Òîé å èñòèíñêèÿ è âåðåí ïðèÿòåë,
íà ñ çâåçäè, ïàé- ëèíèèòå è îòãîðå Åäèíñòâåíèÿò, êîéòî íèêîãà íå ñå
åòè è áèæóòà ïîñòàâè áðîêàò ïðîâàëÿ.
5. Âñåêè ïðîåêò ñâúðçàí ñ ëåïåíå å
ïîäõîäÿù.
6. Íÿìà öåë – ïðîñòî çà çàáàâëåíèå.

57
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Êèòîâå
1. Èçáåðè êèò, êîéòî äà èçó÷àâàø.
2. Êèòîâåòå ðèáè ëè ñà èëè áî-
çàéíèöè? Îáÿñíè.
3. Êàêúâ å ðàçìåðúò íà âúçðàñòåí
êèò?
4. Íàðèñóâàé êèò â ðåàëíè ðàçìå-
ðè. Ìîæå äà å íà ïàðêèíã, èç-
ïîëçâàéêè òåáåøèð.
5. Íàó÷è 5 îò ñëåäíèòå íåùà çà
êèòà, êîéòî ñè èçáðàë:
à) Êàêâî ÿäå?
á) Êúäå æèâåå èëè ìèãðèðà?
Ñòåïåí 2 â) Êàê ñè âçàèìîäåéñòâà ñ
äðóãèòå êèòîâå?
ã) Êîëêî äúëãî æèâåå?
ä) Êîëêî ìàëêè èìà è êàê ñå
ðàæäàò?
å) Ñëóøàé çâóöè íà êèòîâå.
6. Â ìîêúð ïÿñúê èëè ãëèíà íà-
ïðàâè ñêóëïòîðà íà òâîÿ êèò.
7. Ïðî÷åòè èëè èçñëóøàé èñòî-
ðèÿòà çà Éîíà è ÿ ðàçèãðàéòå.
Òåçè ñàéòîâå ñúäúðæàò èíôîðìàöèÿ
ñàìî çà ñèíèòå êèòîâå:
http://www.omplace.com/omsites/
discover/index.html
(Ìèãðàöèÿ íà êèòîâåòå)
www.enchantedlearning.com
(Êàðòèíêè çà îöâåòÿâàíå, àíàòîìèÿ
è îùå èíôîðìàöèÿ. ×óäåñåí èçòî÷-
íèê ïî âñåêè âúïðîñ.)
www.seaworld.org/infobooks
(Èíôîðìàöèÿ çà êèòîâåòå è íÿêîè
äåéíîñòè çà äåöàòà).
www.acsonline.org/factpack
(1-2 ñòðàíèöè ðåçþìå çà âñåêè êèò).
58
Ïîìîù
1. Ïîòúðñè èíôîðìàöèÿ â áè-
áëèîòåêàòà èëè â èíòåðíåò.
2. Êèòîâåòå è äåëôèíèòå ñà áî-
çàéíèöè. Êàêòî ñóõîçåìíèòå
áîçàéíèöè, òå ñà òîïëîêðúâíè
ãðúáíà÷íè æèâîòíè, äèøàùè
ñ áåëè äðîáîâå. Áåáåòî êèò ñå
ðàçâèâà â ìàéêà ñè è ñëåä ðàæ-
äàíåòî, òÿ ñå ãðèæè çà íåãî è
ãî êúðìè .
3. Êîãàòî ñèíèÿò êèò ñå ðîäè,
òîé èìà 2,5 ñì ïîäêîæíà êèòî-
âà ìàñ. Òîé íàäàâà ñ 3 êã íà äåí,
ìàñòà ñòàâà 30 ñì. Êîãàòî ïîîò-
ðàñíå äîñòèãà äî 30 òîíà. Ñè-
íèÿò êèò å íàé-ãîëÿìîòî æè-
âîòíî è ìîæå äà äîñòèãíå 27
ì äúëæèíà è 110 òîíà òåæèíà.
Ïëàâíèöèòå ìó äîñòèãàò 3 ì,
à îïàøêàòà - 4,5 ì îò âðúõ äî
âðúõ. Ñúðöåòî ìó å ñ ðàçìåð
íà Ôîëêñâàãåí è ÷îâåê ìîæå äà
ïðîïúëçè â àîðòàòà ìó. Åçè-
êúò ìó å òåæúê êîëêîòî ñëîí.
4. Ïîñòàâåòå ñàìî òî÷êè èëè êîí-
òóðè, ïî êîèòî ïîñëå äà î÷åð-
òàåòå êèòà, çà äà ïîêàæåòå äúë-
æèíàòà ìó.
5. Ñèíèòå êèòîâå ñà íàðå÷åíè
ìóñòàêàòè êèòîâå, çàùîòî
èìàò â óñòàòà áàëåíè, ñ êîèòî
ïðåöåæäàò âîäàòà è òàêà çà-
äúðæàò ñàìî ïëàíêòîí è äðåá-
íè ðèáè. Ìîãàò äà ïëóâàò ñ 30
êì â ÷àñ è ìèãðèðàò ïðåç ãî-
äèíàòà, çà äà òúðñÿò õðàíà.
Èçÿæäàò 2 òîíà õðàíà íà äåí
è ìîãàò äà æèâåÿò 60 ãîäèíè.
Ñèíèòå êèòîâå ðàæäàò ïî åä-
íî ìàëêî íà âñåêè äâå ãîäèíè.
Âñè÷êè êèòîâå ñà ìíîãî ñî-
öèàëíè (æèâåÿò íà ñåìåéñòâà).
Èìàò „ó÷èëèùà” è îáè÷àò äà
èãðàÿò.

Êîìïþòúðíè
óìåíèÿ
1. Îáÿñíè ïðåäíàçíà÷åíèåòî íà
âñÿêî åäíî îò ñëåäíèòå:
à) Êîìïþòúðíà ñèñòåìà
á) Ìîíèòîð
â) Ìèøêà
ã) Êëàâèàòóðà
ä) Ïðîöåñîð
å) Õàðä äèñê
æ) Ñêåíåð
ç) CD/ DVD ROM
å) Ìîäåì
è) Ïðèíòåð
ê) Ìðåæà
ë) Ôëàø ïàìåò
2. Çà êàêâî ñà ïîäõîäÿùè êîìïþ-
òðèòå?
à) Äîêóìåíòè è êíèãè
á) Áàçà äàííè
â) Èç÷èñëåíèÿ
ã) Êîìóíèêàöèè
ä) Èçñëåäâàíèÿ
å) Çàáàâëåíèå
3. Íàïðàâè åäíî îò ñëåäíèòå:
à) Íàïèøè è îòïå÷àòàé áëàãî-
äàðñòâåíî ïèñìî
á) Èçèãðàé îáðàçîâàòåëíà èãðà
4. Íàïðàâè åäíî îò ñëåäíèòå:
à) Ïîñåòè îôèñ è âèæ êàê êîì-
ïþòðèòå ïîìàãàò íà õîðàòà
â ðàáîòàòà èì.
á) Ïîñåòè ïðîäàâà÷ íà êîìïþò-
ðè. Íåêà äà òè ïðåäñòàâè ïîñ-
ëåäíèòå òåõíîëîãèè.
5. Äà ïîçíàâàø ïîäðåæäàíåòî íà
êëàâèøèòå íà êëàâèàòóðàòà.
à) Ïîêàæè ïðàâèëíîòî ïîëîæå-
íèå íà ðúêàòà è ïðúñòèòå
âúðõó êëàâèàòóðàòà.
á) Îáÿñíè çàùî ïðàâèëíîòî ïî-
ëîæåíèå íà ðúêàòà å âàæíî.
â) Èçïîëçâàé ïðîãðàìà çà îáó÷å-
íèå çà ïèñàíå ñ 10 ïðúñòà.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Íàìåðåòå ñúâðåìåííà êîìïþ-
òúðíà êíèãà èëè ðå÷íèê ñ äåôè-
íèöèè. Èçïîëçâàéòå ïðàâèëíàòà
òåðìèíîëîãèÿ, íî íàìåðåòå èëþ-
ñòðàöèè, êîèòî äà ïîìîãíàò íà
äåöàòà äà ðàçáåðàò ïîíÿòèÿòà.
2. à) Äîêóìåíòè è êíèãè – ïðîã-
ðàìè ñúçäàäåíè çà ïèñàíå íà
ïèñìà, ðàïîðòè è äîêóìåíòè.
Èçäàâàò ñå è ïðîãðàìè, ïî-
ìàãàùè êîìáèíèðàíåòî íà
ãðàôèêà ñ òåêñò.
á) Áàçà äàííè – ïðîãðàìè, êîèòî
òè ïîçâîëÿâàò äà áîðàâèø, çà-
ïèñâàø, ñêëàäèðàø è äà ñè
ïðèïîìíÿø èíôîðìàöèÿòà ñú-
Ñòåïåí 4
áðàíà îò ñâúðçàíè ôàéëîâå, êàòî
íàïðèìåð àäðåñè, áðîé ÷ëåíîâå,
ñïèñúöè ñ èíâåíòàð è ò.í.
â) Èç÷èñëåíèÿ – ïðîãðàìè ñúç-
äàäåíè çà ìàòåìàòè÷åñêè èç-
÷èñëåíèÿ, çà ñ÷åòîâîäñòâî èëè
ñúõðàíåíèå íà äàííè.
ã) Êîìóíèêàöèè – îáõâàùàò
èíòåðíåò, åëåêòðîííà ïîùà è
ñâåòîâíàòà ìðåæà (world wide
web). Ïîãîâîðåòå çà òîâà êàê
äà ñå ïðåäïàçèì îò ëîøàòà
èíôîðìàöèÿ è êàê äà èçïîë-
çâàìå ñàìî äîáðàòà.
ä) Èçñëåäâàíèÿ – Íàñòîÿùèòå
ìàòåðèàëè ñå íàìèðàò íà „åäíà
êðà÷êà” îò âàñ â èíòåðíåò. Ìî-
æåòå äà èçïîëçâàòå ñúùî ìà-
òåðèàëè îò CD-ROM è äðóãè
ñîôòóåðíè èçòî÷íèöè. Êîì-
ïþòúðíîòî òúðñåíå å áúðçî
è äàâà ìíîãî èäåè. Åäíî îò
òåçè CD å áèáëèîòåêàòà íà
Å.Ã. Óàéò èëè åíöèêëîïåäèÿ
íà CD.
å) Èãðè - Âèíàãè ùå èìà èãðè.
Êîìïþòúðíèòå èãðè ìîãàò
äà áúäàò äîáðè, àêî ïðîâî-
êèðàò âàøèÿ èíòåëåêò è óì-
ñòâåíè âúçìîæíîñòè, êàêòî è
ñðú÷íîñòòà âè. Ïîãîâîðåòå
âúðõó Ôèëèïÿíè 4:8. Íàïðà-
âåòå òîçè òåñò. Âñè÷êî, êîåòî
ïðàâèì íà êîìïþòúðà òðÿá-
âà äà îòãîâàðÿ íà òîçè ñòàí-
äàðò.
59
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ìúíèñòà
1. Êàêâî å ìúíèñòî?
2. Îò êúäå èäâà äóìàòà „ìúíèñòî”?
3. Íàçîâè íÿêîè ìàòåðèàëè, îò
êîèòî ñå ïðàâÿò ìúíèñòà?
4. Ðàçêàæè ïîíå 2 èíòåðåñíè ôàêòà
çà èñòîðèÿòà íà ìúíèñòàòà.
5. Èçáðîé ïîíå òðè íåùà, êîèòî
ìîæåø äà íàïðàâèø îò ìú-
íèñòà.
6. Íàïðàâè 4 èëè ïîâå÷å ðàçëè÷-
íè ïðîåêòà ñ ìúíèñòà.
7. Ïîäàðè åäèí îò òâîèòå ïðîåêòè
Ñòåïåí 3 íà íÿêîãî (íàïðèìåð íà íÿêîé
âúçðàñòåí). Îáÿñíè ìó êàêâî ñè
íàó÷èë çà ìúíèñòàòà, è êàêâî
å ñïåöèàëíîòî íà ïîäàðúêà,
êîéòî ñè íàïðàâèë çà íåãî.
Ïîìîù
1. Ìúíèñòàòà ñà ìàëêè ïðåäìåòè ñ
äóïêà â ñðåäàòà ïðåç êîÿòî ìîæå
äà ñå ïðîìóøè êîíåö èëè êîðäà.
(Ïîâå÷åòî ìúíèñòà ñà êðúãëè)
2. Äóìàòà „bead” (ìúíèñòî) èäâà îò
àíãëèéñêàòà äóìà „gebed” èëè
„bede”, êîÿòî çíà÷è ìîëèòâà.
3. Ìúíèñòà ìîãàò äà ñå íàïðàâÿò îò
ñåìåíà, äúðâî, ñòúêëî, ïëàñòìàñà,
ìåòàë, êåðàìèêà, ïåðëè, ÷åðóïêè,
çðúíöà, áîá, ñëîíîâà êîñò, êîðàëè,
êåõëèáàð, èëè ñêúïîöåííè êàìúíè.
4. Èñòîðè÷åñêè äàííè çà ìúíèñòàòà.
• Õîðàòà ñà ïðàâèëè íåùà îò ìú-
íèñòà â Åãèïåò îùå â Áèáëåéñêî
âðåìå.
• Ïúðâèÿò êàëêóëàòîð â ñâåòà
(ñìåòàëîòî) å áèë íàïðàâåí îò
60
ìúíèñòà. È âñå îùå ñå èçïîë-
Ïîìîù
çâà â ìíîãî ñòðàíè.
• Ìúíèñòàòà ñà áèëè èçïîëçâàíè
êàòî ïàðè îò Àìåðèêàíñêèòå
èíäèàíöè. “Wampum” èëè Èí-
äèàíñêèòå ïàðè, ÷åñòî ñà áèëè
íàïðàâåíè îò ðàêîâèíè. Èíäè-
àíöèòå èçïîëçâàëè ìúíèñòà, çà
äà òúðãóâàò ñ ïèëèãðèìèòå.
• Íÿêîè èíäèàíöè èçïîëçâàëè
èãëà îò áîäëèâî ïðàñå èëè îò
êîñò, çà äà íàíèçâàò ìúíèñòàòà
íà êîíöè íàïðàâåíè îò êîíñêè
êîñìè èëè ïàìóê.
• Áóäèñòèòå è êàòîëèöèòå ÷åñòî
èçïîëçâàò ìúíèñòà, êîèòî äà
èì íàïîìíÿò äà ñå ìîëÿò è äà
áðîÿò ìîëèòâèòå ñè.
• Ìúíèñòàòà ñà èçïîëçâàíè çà
óêðàñà íà äðåõèòå ïîâå÷å îò
400 ãîäèíè.
5. Íÿêîè íåùà, êîèòî ìîãàò äà ñå
ïðàâÿò îò ìúíèñòà:
• Äà ãè çàëåïèø íà íåùî çà óê-
ðàñà.
• Äà ãè èçïîëçâàø çà òúðãîâèÿ
èëè êàòî ðàçïëàùàòåëíî ñðåä-
ñòâî.
• Äà ñè íàïðàâèø ãúðíå èëè íå-
ùî äðóãî, ñ êîåòî äà óêðàñèø
äîìà ñè.
• Äà ãè ñâúðæåø çàåäíî (îãúð-
ëèöà).
• Çà óêðàñà íà äðåõè.
• Äà áðîèø íåùàòà.
6. Ïðåäëîæåíèÿ çà ïðîåêòè îò ìú-
íèñòà.
• Èçïèøåòå ñ ìúíèñòà èìåòî ñè
âúðõó âàøà äðåõà.
• Íà÷åðòàéòå êàðòèíà íà òâúðä
êàðòîí è çàëåïåòå âúðõó íåÿ
ìúíèñòà ñ ðàçëè÷åí öâÿò.
• Íàïðàâåòå ìàãíèò çà õëàäèë-
íèêà îò ìúíèñòà. (Çàëåïè ãè íà
ùèïêà èëè ïëàò, èëè ãè íàíè-
æåòå íà êîíåö èëè òåë).
• Óêðàñè òîðáà ñ ìúíèñòà.
• Çàøèé ìúíèñòà íà îáóâêè èëè
ìîêàñèíè.
• Íàíèæè ìàíèñòà âúðó ïàí-
äåëêà è ÿ óâèé îêîëî ðàìêà çà
ñíèìêà.
• Íàïðàâè ñêóëïòîðà êàòî íà-
íèæåø ìúíèñòà îêîëî ìåäíà
æèöà è ÿ îôîðìè.

Îëèìïèåö
1. Íàó÷è ìàëêî ïîâå÷å çà Îëèì-
ïèéñêèòå èãðè.
à) Êúäå ñà ïðîâåäåíè çà ïúðâè
ïúò?
á) Êîãà?
â) Êúäå ùå ñà ñëåäâàùèòå?
2. Íàïðàâè îëèìïèéñêî çíàìå.
3. Íàïðàâè îëèìïèéñêè ôàêåë.
4. Èãðàé åäíà îëèìïèéñêà èãðà.
5. Íàïðàâè îëèìïèéñêàòà öâåòíà
âåðèãà.
6. Íàó÷è íàèçóñò 2 Òèìîòåé 4:7.
7. Êîé â Íîâèÿ Çàâåò ãîâîðè çà
ñúñòåçàíèå ïî áÿãàíå?
8. Äèñêóòèðàé ñ ðîäèòåëèòå ñè
èëè ñ ðúêîâîäèòåëÿ êàêâî å çíà-
÷åíèåòî íà 1Êîðèíòÿíè 9:24-26.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Èçïîëçâàéòå åíöèêëîïåäèÿ, çà
äà îòãîâîðèòå íà âúïðîñèòå.
2. Òîâà çíàìå ìîæå äà å 20 íà
30 ñì, èëè âñè÷êè çàåäíî, êàòî
ãðóïà, ìîãàò äà íàïðàâÿò åäíî
ïî-ãîëÿìî.
3. Íåêà âñåêè äà íàïðàâè ôàêåë.
Ìîæå äà å íàïðàâåí îò ñòè-
ðîïîð, ïàïèå-ìàøå è ïð. Èç-
ïîëçâàéòå âîñúê îò ñâåùè.
4. Ùàôåòíî áÿãàíå, õâúðëÿíå íà
êîïèå, ãþëå èëè äèñê, äúëúã
ñêîê è ò.í. Ñòåïåí 3
5. Âåðèãàòà ìîæà äà áúäå íà-
ïðàâåíà îò êàäèôåí øíóð.
Èçïîëçâàéòå îëèìïèéñêèòå
öâåòîâåòå (ñèíüî, ÷åðíî, ÷åð-
âåíî, æúëòî è çåëåíî). Íàïðà-
âåòå îò âñåêè ïëþøåí øíóð
êðúã, èçïîëçâàéêè âñè÷êè
öâåòîâå. Ñëåä òîâà çàõâàíåòå
êðúãîâåòå åäèí çà äðóã, ïîëó-
÷àâàéêè îëèìïèéñêèÿ çíàê.
Ìîæå äà áúäå ïîñòàâåí íà
ãëàâàòà íà Ïðèêëþ÷åíöèòå.
7. Ïàâåë (1Êîð.9:24).
61
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ìîëèòâåí âîéí
1. Ïðî÷åòè êàêâî êàçâà Ïàâåë çà
Áîæèåòî âñåîðúæèå (Åôåñÿíè
6:11-18) è íàïðàâè ïëàêàò èëè
äðóãî ñðåäñòâî, ñ êîåòî äà ïðåä-
ñòàâèø Áîæèåòî âñåîðúæèå.
2. Íàçîâè 5 ìîëèòâåíè âîéíè îò
Ñòàðèÿ Çàâåò íà Áèáëèÿòà è
ïðî÷åòè ïî åäíà îò òåõíèòå èñ-
òîðèè. Êàê ñå å ïðîìåíèë æè-
âîòúò èì â ðåçóëòàò îò ãîâî-
ðåíåòî ñ Áîãà?
3. Îáñúäè êàê è êúäå äà ñå ìîëèø.
Ñòåïåí 4 4. Ðàçáåðè çà êîãî òðÿáâà äà ñå ìî-
ëèø è íàïèøè ìîëèòâà çà íåãî.
Ïðî÷åòè òàçè ìîëèòâà ïðåä
Ïðèêëþ÷åíöèòå ïî âðåìå íà
ñúáîòíîòî ó÷èëèùå èëè ïî âðåìå
íà öúðêîâíî áîãîñëóæåíèå.
5. Îáñúäè çàùî ñå ìîëèø.
6. Íàïðàâè ìîëèòâåíà ðàçõîäêà ñ
Ïðèêëþ÷åíöèòå èëè ñúñ ñåìåéñ-
òâîòî ñè. Ðàçêàæè êàê ñè ñå ÷óâ-
ñòâàë ïî âðåìå íà òàçè ðàçõîäêà.
Öåë:
Äà íàñúð÷è åæåäíåâíàòà ìîëèòâà.
Âðúçêà ñ Ãîäèøíàòà ïðîãðàìà:
×åòâúðòà èñêðè÷êà, Ìîÿò Áîã III
“Íåãîâàòà ñèëà â ìîÿ æèâîò”
Ðåñóðñè:
Àäâåíòåí Áèáëåéñêè Êîìåíòàð
Åôåñÿíè 6:10-18
Ðèìñêèòå âîéíèöè
http://www.woodlands-junior.kent.
sch.uk/Homework/romans/soldiers.
html#intro
Áîæèåòî âñåîðúæèå - Êóá÷å çà èãðà
http://www.sundayschoolnetwork.
com/game_armor.html
Óíèôîðìà íà Ðèìñêè âîéíèê
http://www.daniellesplace.com/
html/bible_themes_armorofgod.html
62
Ïîìîù
1. Ïîÿñúò íà èñòèíàòà; áðîíå-
íèÿò íàãðúäíèê íà ïðàâäàòà;
îáóâêèòå íà ìèðà; ùèòúò íà
âÿðàòà; øëåìúò íà ñïàñåíèå-
òî; ìå÷úò íà Áîæåòî Ñëîâî.
2. Ïðèìåðè: Àâðààì (Áèòèå 12);
Éîñèô (Áèòèå 41); Ìîéñåé
(Èçõîä 16); Èñóñ Íàâèí (È.Í.
5); Ãåäåîí (Ñúäèè 6); Ñàìóèë
(1 Öàðå 3); Äàâèä (Ïñàëì 41
& 1 Öàðå 17); Äàíàèë (Äàí. 6).
3. a. Íà÷èíè –Ìîëèòâà íà ãëàñ
èëè íàóì; ìîëèòâà ñ äðóãèòå
èëè ëè÷íà; ïåñåí; íàïèñàíà
(íàïèøè ìîëèòâèòå ñè); òåëå-
ôîííà ìîëèòâà (ìîëè ñå ñ íÿ-
êîãî ïî òåëåôîíà).
á. Ìåñòà – Íà ëåãëîòî; ïî âðåìå
íà çàêóñêà; â êîëàòà; äîêàòî êà-
ðàø êîëåëîòî ñè; äîêàòî ñå
ðàçõîæäàø; â Ñúáîòíîòî ó÷è-
ëèùå; â áîëíèöàòà; èëè êúäå-
òî è äà å!
4. Ìîëè ñå çà ñåáå ñè, ñåìåéñ-
òâîòî, ïðèÿòåëèòå, âðàãîâåòå,
äîìàøíèòå ëþáèìöè, öúðêîâ-
íèòå ñëóæèòåëè, íåâÿðâàùè-
òå, áîëíèòå, ñúñåäèòå...
5. Çà äà ñëàâèì Áîãà; çà äà êà-
æåì “Ñúæàëÿâàì, ìîëÿ ïðîñòè
ìè”; çà äà êàæåì íà Áîãà “Áëà-
ãîäàðÿ Òè!”; çà äðóãèòå è çà
ñåáå ñè.
6. Ïî÷óâñòâà ëè ñå ïî-äîáðå
ñëåä ðàçõîäêàòà? Ïî÷óâñòâà
ëè ñå ïî-áëèçî äî Áîãà? Ïî-
÷óâñòâà ëè ñå ïî-áëàãîäàðåí?
Îòêðè ëè íîâè íåùà, çà êîèòî
äà ñå ìîëèø?

Ïåïåðóäè
1. Íàó÷è êàê æèâåÿò è ñå õðàíÿò
ïåïåðóäèòå.
2. Ñúáåðè ñíèìêè, ñòèêåðè èëè
ñíèìêè íà ïåïåðóäè, êîèòî æè-
âåÿò â òâîÿòà ñòðàíà.
3. Ðàçêàæè è íàðèñóâàé êàêúâ å
öèêúëúò íà æèâîòà íà åäíà ïå-
ïåðóäà.
4. Íàó÷è íàèçóñò Éîàí 3:7 è äèñ-
êóòèðàé èñòîðèÿòà ñ Íèêîäèì
îò Éîàí 3 ãëàâà.
5. Íàïðàâè åäíî îò ñëåäíèòå:
à) Íàðèñóâàé ïåïåðóäà íà òðî-
òîàðà ñ òåáåøèð
á) Êàðòîíåíà ïåïåðóäà
â) Ïåïåðóäà îò ñíÿã èëè ïÿñúê
ã) Ïåïåðóäà êîÿòî ñå äâèæè
ä) Ïåïåðóäà ñ ìàãíèò çà õëà-
äèëíèê
å) Ïåïåðóäà îò ìúíèñòà
æ) Ïåïåðóäà îò öâåòíà õàðòèÿ
(ñàëôåòêè) ñ áåçîïàñíà èãëà
(íåùî êàòî áðîøêà).
6. Íàó÷è ïåñåí çà ïåïåðóäèòå.
Ïðåïîðú÷àíè ñàéòîâå:
www.npwrc.usgs.gov/rsource/disr/lepi
(Êàðòèíè è èíôîðìàöèÿ çà ïåïåðóäè-
òå æèâååùè â ÑÀÙ).
www.wildlifewebsite.com/butterflies
(Êàðòèíè è èíôîðìàöèÿ çà ïåïåðóäè-
òå â Êàíàäà).
www.enchantedlearning.com
(Êàðòèíêè çà æèâîòà íà ïåïåðóäèòå
è çà îöâåòÿâàíå).
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Ïåïåðóäèòå æèâåÿò îòøåëíè-
÷åñêè, ñ èçêëþ÷åíèå, êîãàòî
ìèãðèðàò. Ñúáèðàò ñå è íà
âëàæíè ìåñòà, çà äà íàìåðÿò
âîäà èëè çà äà ñïÿò ïðåç íîù-
òà. Ìîæåòå äà âèäèòå ìúæêàòà
ïåïåðóäà äà êðúæè è äà çàùè-
òàâà òåðèòîðèÿòà ñè. Ïåïåðó-
äèòå è ìîëöèòå èìàò íàâèòà
„ñëàìêà” çà ñìó÷åíå, íàðå÷å-
íà õîáîò. Èçïîëçâà ñå çà ñìó-
êàíå íà íåêòàð, âîäà è äðóãè
òå÷íîñòè. Îò äúëæèíàòà íà
õîáîòà çàâèñè îò êîè öâåòÿ
Ñòåïåí 1
ìîãàò äà âçåìàò íåêòàð. Âñÿêà
ïåïåðóäà ñè èçáèðà öâåòå è
ñòîè íà íåãîâîòî íèâî èëè
ïúê ìàëêî ïî-íèñêî èëè ïî-
âèñîêî. Ìíîãî ðÿäêî ïåïåðó-
äà ïèå íåêòàð îò öâåòå, êîåòî
ãëåäà íàäîëó.
2. Ïðîâåðè â áèáëèîòåêàòà.
3. ßéöå, ëàðâà èëè ãúñåíèöà,
ïàøêóë èëè êàêàâèäà, âúç-
ðàñòíà.
4. Ïîñòàâåòå ðúöå îòïðåä êàòî
çà ìîëèòâà. Îòâîðåòå è çàòâî-
ðåòå âúðõà íà ðúöåòå ñè êàòî
êðèëà íà ïåïåðóäà. Êîãàòî
ïåïåðóäàòà ñòîè è ðàçòâàðÿ
è çàòâàðÿ êðèëå, òÿ çàòîïëÿ
ìóñêóëèòå ñè, ÷åðïè åíåðãèÿ
îò ñëúíöåòî è ÿ ñêëàäèðà â
òÿëîòî. Êîãàòî ñå ìîëèì íà
Èñóñ, íèå ñå ÷óâñòâàìå ñòîï-
ëåíè è ïîëó÷àâàìå ñèëà îò
Íåãî, çà äà ñìå ùàñòëèâè, ñèë-
íè è äà âúðøèì òîâà, êîåòî å
ïðàâî. Ïðîäúëæåòå äà äâè-
æèòå ðúöå êàòî ïåïåðóäà, äî-
êàòî ñå ìîëèòå.
63
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïúòÿ êúì Èñóñ
1. Ðàçáåðè ñòúïêèòå íà ñïàñåíèåòî.
• Áîã å ëþáîâ (1Éîàíîâî 4:8). Áîã
ìå îáè÷à ìíîãî (Åðåìèÿ 31:3). Áîã
îáè÷à âñè÷êè (Éîàí 3:16).
• Àç ñúì ãðåøíèê. Âñåêè âúðøè çëî
è å ãðåøíèê, çàòîâà âñè÷êè ñå íóæ-
äàÿò îò ñïàñåíèå, çàùîòî ãðåøíè-
öèòå ùå óìðàò çàâèíàãè (Ðèì. 3:23).
• Áîã èçïðàòè Èñóñ äà óìðå, çàòîâà
íå å íåîáõîäèìî äà óìèðàì çàâè-
íàãè (Éîàí 3:16). Ñëåä òîâà Òîé ñå
âúçíåñå êàòî ìîé Ñïàñèòåë (1 Êî-
ðèíòÿíè 5:3,4). Êîãàòî àç ïðèåìà
Èñóñ, âñè÷êè ìîè ãðåõîâå ùå áú-
äàò ïðîñòåíè. (Èñàÿ 1:18; Ïñàëì
51:7-11; 1 Éîàíîâî 2:1,2).
• Ñïàñåíèåòî å äàð îò Áîãà çà ìåí.
Àç ëè÷íî òðÿáâà äà ïîìîëÿ Èñóñ
Ñòåïåí 4 äà áúäå ìîé Ñïàñèòåë.
• (Éí.1:12). Áîã ìå ÷óâà, êîãàòî ñå ìîëÿ.
• Àêî ïðèåìà Èñóñ, ñòàâàì íîâ ÷î-
âåê, êîéòî íå èñêà äà âúðøè çëî,
çàùîòî îáè÷àì Èñóñà è Èñóñ ìå
îáè÷à. (Éîàí 3:3-7; 2 Êîðèíòÿíè 5:17).
• Ìîãà äà áúäà ñèãóðåí, ÷å ñúì ñïà-
ñåí, êîãàòî ïîìîëÿ Èñóñ äà áúäå
ìîé Ñïàñèòåë (Éîàí 3:26; Åâðåè
13:5). È ïîíåæå ñúì ãðåøíèê, àç
âñå îùå ïðîäúëæàâàì äà ãðåøà.
Íî àêî èçïîâÿäàì ãðåõà ñè íà Èñóñ,
Òîé ùå ìè ïðîñòè è ùå ïðåìàõíå
âèíàòà ìè íàïúëíî (Åðåìèÿ 31:34).
Áîã èñêà îò ìåí äà ñå èçâèíÿ íà
òåçè, êîèòî ñúì íàðàíèë ñ ìîèòå
äåéñòâèÿ (1 Éîàíîâî 1:9) è äà ãè
îáåçùåòÿ (Ëóêà 19:8), è äà èçîñòàâÿ
íàïúëíî ãðåõîâåòå ñè (Éîàí 8:11).
2. Ïðî÷åòè è äèñêóòèðàé ñ âúçðàñòåí 4
îò ñëåäíèòå Áèáëåéñêè èñòîðèè çà
îáðúùàíåòî è ñïàñåíèåòî:
• Åòèîïÿíèíà (Äåÿíèÿ 8:26-40)
• Íååàìàí (4 Öàðå 5)
• Èñóñ îáè÷à äåöàòà (Ìàòåé 19:13-15)
• Èçãóáåíàòà ìîíåòà, îâöà è ñèí
(Ëóêà 15)
• Çàêõåé (Ëóêà 19:1-10)
• Òúìíè÷àðÿ (Äåÿíèÿ 16:21-34)
3. Íàó÷è íàèçóñò Éîàí 3:16, Äåÿíèÿ
16:31 è 1Éîàíîâî 1:9.
4. Èìàé ðåäîâíî òèõî âðåìå ñ Èñóñ.
5. Íàïðàâè ëè÷åí èçáîð äà ïðèåìåø
Èñóñ êàòî Ñïàñèòåë è Ãîñïîä. Äèñ-
êóòèðàé ðåøåíèåòî ñè ñ ðîäèòåëèòå
ñè è ðúêîâîäèòåëÿ íà êëóáà.
• Î÷åðòàé ñòúïàëàòà ñè âúðõó õàðòèÿ
è ãè óêðàñè ïî òâîé èçáîð, êàòî
âêëþ÷èø ñëåäíîòî ïîñâåùåíèå:
Àç …… (името) ïðàâÿ ìîÿòà ïúðâà
êðà÷êà êúì Èñóñ äíåñ……(дата) ñ
….............(името на възрастния).
• Ïîêàæè ãî íà ðúêîâîäèòåëÿ íà
êëóáà, çà äà ïîëó÷èø åìáëåìàòà
íà òàçè ñïåöèàëèçàöèÿ.
64
Ïîìîù
1. Íàïðàâåòå òåçè èñòèíè ðàçáèðàåìè
çà äåöàòà. Íàé-âàæíàòà èñòèíà å, ÷å
òÿ/òîé èìà ãðåøíî åñòåñòâî (ñêëîí-
íîñò êúì çëîòî), ñëåäñòâèåòî, íà
êîåòî å âå÷íà ñìúðò, çàòîâà òðÿáâà
äà ïîìîëè Èñóñ äà é/ìó ïðîñòè è
äà é/ìó áúäå Ñïàñèòåë.
2. Òåçè èñòîðèè ìîãàò äà áúäàò ÷óäåñíè
äåòñêè ïðîïîâåäè, ðàçìèøëåíèÿ â
êëóáà èëè ñåìåéíî áîãîñëóæåíèå.
Ñúçäàéòå ïðåêðàñíè ìîìåíòè çà äå-
öàòà, çà äà ðàçáåðàò ãîëåìèÿ Áîæèé
èíòåðåñ çà òÿõíîòî ñïàñåíèå.
3. Ïðåäëîæåíèå: Èëþñòðèðàéòå òåêñòà
âúðõó êíèãîðàçäåëèòåë çà òÿõíàòà
Áèáëèÿ èëè ãî äàéòå íà íÿêîé, êîéòî
æåëàå äà íàó÷è ïîâå÷å çà Èñóñ.
4. Íàñúð÷åòå ãè äà ïëàíèðàò ðåäîâíî
âðåìå ñ Èñóñ – ìîæå äà å ñ ðîäèòåëè-
òå, ñåìåéíî áîãîñëóæåíèå, â êëóáà,
èëè ñàìè. Îáùóâàíåòî å êëþ÷à, îñ-
íîâàòà è òðÿáâà äà ñå ïîäúðæà, ÷ðåç
ëè÷íà âðúçêà è èçðàñòâàíå.
5. Ëè÷íîòî ïîñâåùåíèå ïðè ìàëêèòå
äåöà ÷åñòî å ñïîíòàííî è ïóáëè÷íî
íàïðàâåíî. Íî òàçè ñïåöèàëèçàöèÿ
íàñúð÷àâà ëè÷íî ðåøåíèå, çàìèñëå-
íî â êúùè çàåäíî ñ ðîäèòåëèòå. Êî-
ãàòî òîâà íå å âúçìîæíî, ðúêîâîäèòå-
ëÿ ìîæå äà ïîëîæè òåçè ïúðâè ñòúï-
êè. Òîïëî ïðèâåòñòâàéòå äåöàòà êàòî
íîâèòå ÷ëåíîâå íà Áîæèåòî ñåìåéñò-
âî. Óâåðåòå ãè â íåèç÷åðïàåìàòà Áî-
æèÿ ëþáîâ, ïðèåìàíå, ïðîøêà è ãîëÿ-
ìà ãðèæà. Ïðåïîðú÷âàò ñå ñïåöèàë-
íè ìåðîïðèÿòèÿ. Íàñúð÷åòå äåöàòà
êúì ïî-íàòàòúøíè îòãîâîðè â òåõ-
íèÿ æèâîò – äà íàïèøàò ïåñåí, ñòè-
õîòâîðåíèå, ñêóëïòîðà, ðèñóíêà èëè
äà ïðåäñòàâÿò ñåáå ñè ñ âèäåî, ôîòî-
àïàðàò èëè êîìïþòúð (íî íèêîãà íå
ãè íàñèëâàéòå).
Èçòî÷íèöè
Ïðåïîðú÷èòåëíè ÷åòèâà
• „Ìîÿò Áîã” – îò ðúêîâîäñòâîòî çà
àíèìàòîðè íà Ïðèêëþ÷åíöèòå.
• „Ñòúïêèòå íà äåöàòà äî Èñóñ” îò
Ë.Ï. Êàðëàéë (12 êíèãè ó÷åùè çà
ñòúïêèòå êúì Èñóñ). (A Child’s Steps
to Jesus by L. P. Carlyle)
• „Êàê äà ïîìîãíåì íà íàøèòå äåöà
èñòèíñêè äà îáèêíàò Èñóñ” Ä. Õà-
áåíèõò (How to Help Your Child
Really Love Jesus by D. Habenicht).

Ðèáè
1. Íàìåðè òðè îò ñëåäíèòå èñòî-
ðèè çà ðèáè â Áèáëèÿòà:
à) Õëÿá è ðèáà (Ìàðêî 6:34-44
è Ìàòåé 14:13-21).
á) Áàùàòà çíàå íàé-äîáðå (Ëó-
êà 11:11-13).
â) Éîíà (Éîíà 1-2).
ã) Çàêóñêà ñ Èñóñ (Éîàí 21:18-
23).
ä) Ëîâöè íà ÷îâåöè (Ìàòåé
4:18-22).
2. Íàó÷è êàêâà âàæíà ðîëÿ ñà èçè-
ãðàëè ðèáèòå â îñèãóðÿâàíåòî
íà õðàíà çà ïèëèãðèìèòå.
3. Íàó÷è ñå äà ñå ãðèæèø çà äåêî-
ðàòèâíè ðèáêè.
4. Èçó÷è 2 ðèáè, êîèòî æèâåÿò â
åçåðî èëè ìîðå (îêåàí), áëèçî
äî ìÿñòîòî, êúäåòî æèâååø. Êàê
ìîæåø äà ãè çàùèòèø?
5. Èãðàéòå íà ðèáàðè èëè íàïðàâè
íåùî ñâúðçàíî ñ ðèáè.
Ðåñóðñè
Çà èíäèàíöèòå Ñêóàíòî:
www.joyfulheart.com/holiday/
squanto/html
Squanto helps the pilgrims grow
corn with fish:
www.gomilpitas.com/homeshooling/
explore/pilgrams.html
„Ðèáàðñêè” äåéíîñòè
www.enchantedlearning.com/crafts/
fish/
www.orientaltrading.com (òúðñåòå
„fish crafts”)
www.dltk-kids.com/animals/fish/html
Ïîñåòåòå ðèáàðíèê èëè çîîìàãà-
çèí.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Ïîìîãíåòå íà äåöàòà äà íà-
ìåðÿò ñòèõîâåòå è äà ñå çàïîç-
íàÿò ñ èñòîðèèòå.
2. Âèæ â ðåñóðñèòå ïî-äîëó çà
èíäèàíöèòå Ñêóàíòî.
3. Ïîìîëåòå íÿêîé, êîéòî èìà
àêâàðèóì ñ ðèáêè èëè ðàáîòè
â òàêúâ ìàãàçèí äà ïîãîâîðè
ñ äåöàòà. Èëè ïúê âçåìåòå
ó÷åáíèê îò òàêúâ ìàãàçèí èëè
áèáëèîòåêà è äèñêóòèðàéòå ñ
äåöàòà. Íàó÷åòå çà ãðèæèòå,
õðàíàòà (êîãà è ñ êàêâî äà ãè
õðàíÿò) è àêâàðèóìèòå. Çàïîì-
Ñòåïåí 1
íåòå, íàøèòå àêâàðèóìíè ðèá-
êè ñà çàâèñèìè îò ãðèæèòå íè
– òå íå ìîãàò äà ñå ãðèæàò çà
ñåáå ñè.
4. Èçó÷åòå 2 ðèáè, êîèòî æèâåÿò
â åñòåñòâåíà ñðåäà (íà ñâîáî-
äà). Ïîãîâîðåòå çà òîâà êàê
ìîæåì äà èì ïîìîãíåì êàòî
ïàçèì âîäàòà ÷èñòà. Íèêîãà
íå õâúðëÿéòå îòïàäúöè â åçå-
ðàòà èëè ìîðåòî.
5. Èãðà íà ðèáè: Íàïðàâåòå âú-
äèöà ñ êîðäà è ìàãíèò íà êðàÿ.
Èäåòå íà „ðèáîëîâ” çà êàïà÷-
êè èëè äðóãè ïîäîáíè „ðèáè”.
Äåéíîñòè (âèæ ñúùî ðåñóðñè-
òå ïî-äîëó):
à) Íàïðàâåòå àêâàðèóì îò õàð-
òèåíè ÷èíèè – Âçåìåòå 2 õàð-
òèåíè ÷èíèè.  åäíàòà èçðå-
æåòå êðúã. Çàëåïåòå âúðõó ÷è-
íèÿòà ïðîçðà÷åí èëè ñèíêàâ
öåëîôàí , òàêà ÷å äà ïðèëè÷à
íà ïðîçîðåö íà àêâàðèóì. Çà-
ëåïåòå ðèáêè è íàðèñóâàéòå
âîäîðàñëè âúðõó äðóãàòà ÷è-
íèÿ. Çàëåïåòå 2-òå ÷èíèè.
á) Èçðåæåòå îò êå÷å (äåáåë ïëàò)
íÿêîëêî ðèáè. Íåêà äåöàòà äà
ãè óêðàñÿò ñ ïàéåòè.
65
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ñåíêè
1. Íàó÷åòå âñÿêî äåòå êàê äà íà-
ïðàâè íÿêîëêî ñåíêè ñ ðúöå.
2. Ñëåä êàòî ñå íàó÷àò äà ïðàâÿò
ñåíêè, çàäàéòå ñëåäíèòå âúïðîñè:
à) Êîÿ ñÿíêà âè õàðåñà íàé-
ìíîãî?
á) Êîÿ áåøå íàé-òðóäíà çà
íàó÷àâàíå?
â) Çàùî áåøå òîëêîâà òðóäíà?
ã) Êîè ñåíêè íå ìîæåõòå äà
íàïðàâèòå?
3. Íåêà äåöàòà äà îáÿñíÿò êàê áè-
Ñòåïåí 3 õà ìîãëè äà íàó÷àò è äðóãè äåöà
äà ïðàâÿò ñåíêè.
4. Óïðàæíÿâàé ñå ñ âúçðàñòåí ðú-
êîâîäèòåë êàê äà íàó÷èø è äðó-
ãè äà ïðàâÿò ñåíêè.
5. Íàó÷è íÿêîé êàê äà íàïðàâè äâå
èëè ïîâå÷å ñåíêè.
Öåë: Ïîìîãíåòå íà äåöàòà äà ðàç-
áåðàò, ÷å èìàò äàðáè, êîèòî äà
ñïîäåëÿò ñ äðóãèòå.
Òàçè ñïåöèàëèçàöèÿ íå ñå èçèñêâà
îò íèêîÿ èñêðè÷êà, íî ìîæå äà ñå
èçïîëçâà çà çàâúðøâàíå íà âòîðà
èñêðè÷êà â ÷àñòòà Ìîÿò ñâÿò.
66
Ïîìîù
1. Íà çàêðèòî. Èçïîëçâàéòå ôå-
íåð÷å, ïðîæåêòîð èëè ëàìïà.
Íàñî÷åòå ñâåòëèíàòà êúì ñòå-
íàòà, êúì åêðàí èëè êúì áÿë
÷àðøàô, êîéòî å äîáðå îïú-
íàò. Ñåíêè ñ ðúöå ìîãàò äà áú-
äàò íàïðàâåíè è îòâúí ñ åñ-
òåñòâåíà (ñëúí÷åâà) ñâåòëèíà
è åêðàí ïî âàø èçáîð.
2. Äèñêóòèðàéòå âúïðîñèòå. Ïî-
ìîãíåòå íà äåöàòà äà ðàçáåðàò
êàê ñà ñå íàó÷èëè, è ÷å âñè÷êè
õîðà ñå ó÷àò ñ ðàçëè÷íà ñêî-
ðîñò è ïî ðàçëè÷íè íà÷èíè.
3. Ðàáîòåòå ñ äåöàòà, çà äà ðàç-
âèÿò ïðàâèëà êàê äà ó÷àò äðó-
ãèòå äà ïðàâÿò ñåíêè ñ ðúöå.
Ïðàâèëàòà ìîãàò äà âêëþ÷âàò:
à) Ïèòàéòå äåöàòà êàê òå ñà
íàó÷èëè íåùàòà íàé-äîáðå
– êàòî ñà ñëóøàëè îáÿñíå-
íèÿòà, êàòî ñà ãëåäàëè êàêâî
ïðàâèòå, èëè êàòî ñà ãî ïðà-
âèëè ñàìè
á) Äà áúäåò òúðïåëèâè
â) Äà áúäàò ìèëè è äà íàñúð-
÷àâàò äðóãèòå
ã) Äà ãè ïîçäðàâÿò, êîãàòî çà-
âúðøàò.
4. Ïîìîù îò ðîäèòåëèòå ùå çà-
äúðæè âíèìàíèåòî íà äåöàòà,
äîêàòî ñå ó÷àò.
5. Íàó÷åòå äðóãî äåòå èëè âúç-
ðàñòåí äà ïðàâè ñåíêè.
Ðåñóðñè:
www.myrdal.com/shadfing.htm
www.kellys.com/ashley/shadow.html
Êíèæàðíèöè

Ñòðîèòåë
1. Íàìåðè â Áèáëèÿòà è ïðåãëåäàé 3
èëè ïîâå÷å èñòîðèè îò ñëåäíèÿ
ñïèñúê: Íîé (Áèòèå 6-7); Âàâèëîí-
ñêàòà êóëà (Áèòèå 11:1-9); Øàòðàòà
íà Àâðààì (Áèòèå 12:1-8); Ñêèíèÿ-
òà (Èçõîä 25-27); Õðàìà íà Ñîëî-
ìîí (1 Ëåòîïèñè 28:1-10; 2 Ëåòîïè-
ñè 3-5); ßñëèòå (Ëóêà 2:1-20); Ñòðîè-
òåëèòå (Ëóêà 6:47-49); Íîâèÿ Åðó-
ñàëèì (Îòêðîâåíèå 21-22).
2. Ïîêàíåòå ñòðîèòåë èëè äúðâîäå-
ëåö äà ïîãîâîðè çà:
à) Èíñòðóìåíòèòå, êîèòî èçïîë-
çâà (äà îáÿñíè è ïîêàæå)
á) Íåùàòà, êîèòî ñòðîè (ïðàâè)
â) Ïðàâèëàòà çà áåçîïàñíîñò
ã) Öåííîñòè - äà ñè ÷åñòåí, äà èç-
ìåðèø òî÷íî, äà ñëåäâàø ïëà-
íîâåòå, äà ïîñòàâèø ñèãóðíà
îñíîâà.
3. Ñïîäåëè äâà èçáîðà, êîèòî ñè íà-
ïðàâèë òåçè ñåäìèöà è êîèòî ñà
èçãðàäèëè, à íå ðàçðóøèëè òâîÿ
õàðàêòåð. Îñíîâàòà å íàé-âàæíàòà
÷àñò íà ñãðàäàòà. Íàøàòà îñíîâà
å õàðàêòåðúò íè. Èñóñ, ãëàâíèÿò
ñòðîèòåë, ùå íè ïîìîãíå äà íàïðà-
âèì äîáúð èçáîð è äà ïîñòðîèì
ñèëåí õàðàêòåð.
4. Ïðî÷åòè Îòêðîâåíèå 21-22 è èçó÷è
íåáåñíèÿ äîì, êîéòî Áîã å íàïðà-
âèë çà âñè÷êè, êîèòî ñà èçáðàëè
Íåãîâèÿ äàð íà âå÷íèÿ æèâîò. Êàê-
âè ñòðîèòåëíè ìàòåðèàëè å èçïîë-
çâàë Áîã?
5. Ïîñòîé åäíà èëè ïîâå÷å ñãðàäè ñ
ðàçëè÷åí ðàçìåð è òèï. Ìîæåø äà
ðàáîòèø èíäèâèäóàëíî èëè â ãðóïà.
Öåë: Äà ñðàâíÿò ïðèëèêèòå ìåæäó
ñòðîåíåòî íà ñãðàäà è èçãðàæäàíåòî
íà õàðàêòåð.
Íóæíè ìàòåðèàëè: Áèáëèè, ñòðîè-
òåëíè ìàòåðèàëè (ñ êàêâèòî ðàçïîëà-
ãàòå), âúîáðàæåíèå è íàñúð÷èòåëíè
äóìè.
Ñ Ï Å Ö È À Ë È Ç À Ö È È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ïîìîù
1. Äîêàòî ïðåãëåæäàòå èñòîðèèòå, íà-
áëåãíåòå íà ïîñòðîåíèòå íåùàòà.
Íàñúð÷åòå äåöàòà äà äèñêóòèðàò
âúðõó èçáîðà, êîéòî ñà íàïðàâèëè
Áèáëåéñêèòå ãåðîè.
à) Áîã ïîìîëè Íîé äà ïîñòðîè êîâ-
÷åã. Ïîñòðîÿâàíåòî îòíå íà Íîé
120 ãîäèíè, à æèâÿ â íåãî ñàìî
åäíà ãîäèíà. Äîïúëíèòåëíè âúï-
ðîñè: Êîëêî ãîëÿì áåøå êîâ÷åãà?
Èçïîëçâàé äúëãà ðîëåòêà, çà äà
ðàçáåðåø.
á) Âàâèëîíñêàòà êóëà – Áîã çíàåøå,
÷å å íàé-äîáðî çà õîðàòà òîãàâà
áå äà æèâåÿò â øàòðè, òàêà ÷å äà
ñå çàñåëÿò ïî öÿëàòà çåìÿ, à íå
äà ñòðîÿò êóëà.
â) Äîìúò íà Àâðààì áåøå åäíà øàòðà.
Ìîæåòå äà íàïðàâåòå Àâðààìîâàòà
øàòðà îò ñòîëîâå è ÷àðøàôè.
Ñòåïåí 3
ã) Áîã ïîìîëè Ìîéñåé äà ïîñòðîè
ïðåíîñèì õðàì (ñêèíèÿ).
ä) Áîã ïîìîëè Ñîëîìîí äà ïîñòðîè
õðàì â Åðóñàëèì.
å) Áîã èçïðàòè Éîñèô è Ìàðèÿ â
îáîðà.
æ) Â êðàÿ íà ïðîïîâåäòà íà ïëàíè-
íàòà Èñóñ ðàçêàçà çà äâàìàòà
ñòðîèòåëè – åäèíèÿò ñòðîèë íà
ñêàëà, à äðóãèÿò íà ïÿñúê.
ç) Áîã æåëàå äà æèâååì â êúùèòå,
êîèòî å ïîñòðîèë çà íàñ â íåáåòî.
2. Âúïðîñè, êîèòî ìîæåòå äà çàäàâàòå:
Ñ êàêâè ìàòåðèàëè ñòðîèòå? Êàê
çíàåòå êúäå äà ñòðîèòå? Êàêâè èíñ-
òðóìåíòè èçïîëçâàòå? Êàêâî òðÿáâà
äà íàó÷èòå, çà äà ñòå äîáúð ñòðîè-
òåë? Àëòåðíàòèâà: îòèäåòå íà ñòðîè-
òåëíà ïëîùàäêà è âçåìåòå èíòåðâþ
îò ðàáîòíèöèòå. Çàäàéòå èì âúïðîñè
îòíîñíî ñòðîèòåëñòâîòî.
3. Ñïîäåëÿíå íà èçáîðà (ìîæå äà ðàáî-
òèòå ïî ãðóïè).
à) Íà÷åðòàéòå òóõëåíà ñòåíà íà ëèñò
è íàïèøåòå ïî åäíî ðåøåíèå èëè
õàðàêòåðèñòèêà âúâ âñÿêà òóõëà.
á) Èçèãðàéòå ïàíòîìèìà è ñöåíêà
çà èçáîðà.
â) Èëþñòðèðàéòå âçåìàíåòî íà ðå-
øåíèå ÷ðåç ðèñóíêà, ñêóëïòîðà,
íà êîìïþòúð, âèäåî èëè ñíèìêà.
ã) Èçïåéòå ïåñåí çà ïðàâèëíèÿ èç-
áîð, èçãðàæäàù õàðàêòåðà.
ä) Ëè÷íî. Íàïèøåòå ñòèõîòâîðåíèå
èëè äíåâíèê çà âàøèÿ èçáîð.
4. Äîíåñåòå ñêúïîöåííè êàìúíè, çà äà
áúäàò äîêîñíàòè è âèäåíè, èëè ðè-
ñóíêà íà Íîâèÿ Åðóñàëèì.
5. Âñÿêàêâè ñòðîèòåëíè ìàòåðèàëè ìî-
ãàò äà áúäàò èçïîëçâàíè. Èãðà÷êè
Ëåãî (Ñòðîèòåë), òåñòî, ãëèíà, ñòè-
ðîïîð èëè êàðòîí. À ñúùî è èñòèí-
ñêè ìàòåðèàëè: ïÿñúê, ñëàìà, äúðâà,
êàë, òóõëè.
Ïðåäëîæåíèå çà âèäîâåòå ïîñòðîéêè:
Áèáëåéñêè ñãðàäè, âàøèÿò äîì, ó÷èëè-
ùå, ëþáèì ìàãàçèí, öúðêâà, íåáåñíî
æèëèùå.
67
Ï Ð È Ê Ë Þ × Å Í Ö È
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Òåíåêèåíè
êóòèè
1. Çà êàêâî ñå áèëè èçïîëçâàíè òå-
íåêèåíèòå êóòèè â ìèíàëîòî è
çà êàêâî ñå èçïîëçâàò äíåñ?
2. Èãðàéòå èãðàòà „Òàéíñòâåíàòà
êóòèÿ”.
3. Çàïèøè êîëêî êóòèè ùå èçïîë-
çâà ñåìåéñòâîòî òè ïðåç ñëåä-
âàùàòà ñåäìèöà.
4. Êàê ñà ñúõðàíÿâàëè íåùàòà ïî
âðåìåòî íà Èñóñ?
5. Êàê å áèëà èçïîëçâàíà òåíå-
Ñòåïåí 3 êèÿòà (êàëàÿ) â Áèáëåéñêè âðå-
ìåíà?
6. Íàïðàâè òåëåôîí èëè êîêèëè
ñ êóòèè.
7. Äîíåñè òðè êîíñåðâè ñ õðàíà
çà äàðåíèå.
68
Ïîìîù
1. Íàé-ðàííè äàííè çà èçïîëçâàíå
íà òåíåêèÿ (êàëàé) èìàìå îò 3500
ã. ïð. Õð. Õîðàòà îò Óð (ãðàä íà
òåðèòîðèÿòà íà ñúâðåìåíåí Èðàê)
ñà ïðàâèëè áðîíçîâè ïðåäìåòè.
Áðîíçà å ñïëàâ îò êàëàé è ìåä.
Äíåñ êàëàÿ ñå èçïîëçâà ïðåäèì-
íî çà íàïðàâàòà íà ëàìàðèíà –
ñòîìàíåí ëèñò, ïîêðèò è îò äâåòå
ñòðàíè ñ òúíúê ñëîé êàëàé. Òåíå-
êèåíèòå êóòèè ñå ïðàâÿò îò òîâà.
2. Ìàõíåòå åòèêàòà îò íÿêîëêî êó-
òèè è ïîçíàéòå êàêâî èìà âúòðå.
3. Ñïîäåëè ðåçóëòàòèòå â êëóáà.
4. Íåùàòà ñà ñå ñúõðàíÿâàëè ÷ðåç
èçñóøàâàíå ñúñ ñîë. Ñóøåíà ðè-
áà, ñìîêèíè è äðóãè ïëîäîâå ñà
ñå ñðåùàëè ÷åñòî. Äíåñ íàé-÷åñòî
êàëàÿ ñå èçïîëçâà çà êàëàéäèñâàíå
íà ñòîìàíåíè êóòèè, ïðåäïàçâàé-
êè ãè îò ðúæäà, à ñúùî è çà äà
èì ñå ïðèäàäå ïðèÿòåí âèä. Òåçè
êóòèè ñå èçïîëçâàò çà ñúõðàíåíèå
íà õðàíà è äðóãè íåùà, êîèòî áúð-
çî ñå ðàçâàëÿò.
5. Áðîíçà å êàëàåíà ñïëàâ. Äàðåíèÿ-
òà ñà áèëè îò áðîíç (Èçõîä 25:3).
50 áðîíçîâè êóêè áÿõà íàïðàâåíè
çà ñêèíèÿòà (Èçõîä 26:11). Ìîé-
ñåé íàïðàâè áðîíçîâà çìèÿ è ÿ
ïîñòàâè íà âúðëèíà (×èñëà 21:9).
6. Çà äà íàïðàâèòå òåëåôîí: Ïðî-
áèéòå ìàëêà äóïêà íà äúíîòî íà
äâå ïðàçíè (è ÷èñòè) êóòèè. Ïðî-
ìóøåòå êðàèùàòà íà äúëãî âúæå
âúâ âñÿêà îò äóïêèòå è çàâúðæåòå
âúçåë, òàêà ÷å äà íå ìîæå äà èç-
ëåçå îáðàòíî. Îïúíåòå è ãîâî-
ðåòå. Äîêàòî åäèíèÿò ãîâîðè,
äðóãèÿò ñëóøà. Áîã ãîâîðè ñ íàñ
êàòî ñ òåëåôîí. Íèå íå ìîæåì
äà ãî âèäèì, íî Òîé âèíàãè å ãî-
òîâ äà íè èçñëóøà è äà íè ïîìîãíå.
Çà äà íàïðàâèòå êîêèëè: Âçåìåòå
äâå êóòèè.  ãîðíàòà èì ÷àñò, ñðå-
ùóïîëîæíî ïðîáèéòå äóïêè. Çà-
âúðæåòå âúæå íà âñÿêà êóòèÿ, çà
äà ñè íàïðàâèòå „êîêèëè”. Çà áå-
çîïàñíîñò èçïîëçâàéòå êóòèè íå
ïî-ìàëêè îò 500 ìë è âèíàãè íî-
ñåòå îáóâêè. „È õîäåòå â ëþáîâ…”
(Åôåñÿíè 5:2).