Wawrzyniak - Polski Na A - Część I.

Táto publikácia bola vypracovaná v rámci grantu Medzinárodného vyšehradského fondu (International
Visegrad Fund) VUSG No 61000029.
 Kinga Wawrzyniak, 2014, 2021
Fotografie:
Alicja Guzińska-Talaśka
Małgorzata Legawska
Teresa Sudujko
Katarzyna Taczyńska
Zbigniew Talaśka
Igor Wawrzyniak
Karina Warzyniak
Kinga Wawrzyniak
Ilustrácie:
Karina Wawrzyniak
Symboly prevzaté zo stránky:

www.clker.com
Obrázky na obálke:
Pixabay
Elektronická verzia publikácie, Univerzita Komenského v Bratislave, 2021
ISBN 978-80-223-5267-3
Spis treści
Úvod .................................................................................................................................................... 5
Wstęp .................................................................................................................................................. 7
0. Gramatyka po polsku ................................................................................................................ 9
1. Jak to przeczytać? ................................................................................................................... 11
2. Dzień dobry! .............................................................................................................................. 15
3. Co to jest? ................................................................................................................................... 19
4. Kim jesteś? ................................................................................................................................. 23
5. Czym się interesujesz? ........................................................................................................... 27
Testuj swój polski! 1 .................................................................................................................... 31
6. Czy masz rodzeństwo? .......................................................................................................... 35
7. Co teraz robisz? ....................................................................................................................... 39
8. O której zwykle wstajesz? .................................................................................................... 43
9. Smacznego! ............................................................................................................................... 47
10. Czy umiesz gotować? .......................................................................................................... 51
11. Wesołych świąt! .................................................................................................................... 59
12. Co robiłeś w weekend? ....................................................................................................... 63
13. Kiedy to było? ........................................................................................................................ 67
14. Co będzie jutro? ..................................................................................................................... 71
15. Gdzie mieszkasz? ................................................................................................................... 75
16. Mieszkam w mieście! ........................................................................................................... 79
17. Mokrego dyngusa! ............................................................................................................... 87
18. Co panu dolega? ................................................................................................................... 91
19. Jak tu urządzić? .................................................................................................................... 95
20. Nareszcie wakacje! .............................................................................................................. 99
Testuj swój polski! 4 ................................................................................................................. 103
Klucz odpowiedzi do części Testuj swój polski! ............................................................ 106
Úvod
Učebnica Polski na A. Część I je určená tým, ktorí sa začínajú učiť poľský jazyk, a má im
umožniť získať úroveň A1. Vznikla najmä s ohľadom na vysokoškolských študentov, ale rovnako
dobre ju môžu využiť tí, ktorí sa učia poľštinu mimo univerzity, pretože reálie študentského
života sa v učebnici príliš nevyzdvihujú. Pri jej písaní som sa zameriavala najmä na pragmatický
aspekt. Väčšina hodín pre začiatočníkov, nielen na Filozofickej fakulte Univerzity Komenského
v Bratislave, ale aj na univerzitných kurzoch pre verejnosť a na kurzoch v Poľskom inštitúte
v Bratislave, sa koná v rozsahu dvoch hodín týždenne. Len študenti odborov Prekladateľstvo
a tlmočníctvo a Stredoeurópske štúdiá majú možnosť učiť sa poľský jazyk intenzívnejšie. Na
lektorátoch v rozsahu dvoch hodín týždenne sa však každý rok zúčastňuje niekoľko desiatok
študentov, a navyše mnoho z nich po roku už vo výučbe nepokračuje. Publikácie dostupné na trhu
nie sú celkom prispôsobené potrebám tejto veľkej skupiny. Vychádzajú totiž buď z intenzívneho,
alebo dlhodobého procesu výučby. A tak sa zrodila myšlienka vytvoriť učebnicu, ktorá by vyplnila
túto medzeru medzi didaktickými pomôckami.
Napriek istým obmedzeniam, ktoré vyplývajú z času určeného na vyučovanie, bolo mojím
cieľom zahrnúť do učebnice pokiaľ možno kompletný rozsah požiadaviek na dosiahnutie úrovne
A1. Okrem toho som sa snažila vsunúť do nej prvky o poľských reáliách a kultúre. Samostatné
kapitoly sú venované poľským sviatkom a ďalšie informácie sú súčasťou jednotlivých lekcií.
V oboch prípadoch sa vlastivedné poznatky spájajú s jazykovým materiálom, napr. gramatickými
cvičeniami, no nikdy neslúžia na uvedenie nového gramatického javu. Do akej miery sa tento
materiál využije, nechávam na učiteľov. Je totiž potrebné brať do úvahy skutočnosť, že na
slovenských vysokých školách trvá jeden semester približne tri mesiace, a teda pri rozsahu dvoch
hodín týždenne sa realizuje okolo dvadsať vyučovacích hodín. Tomuto cyklu som podriadila aj
štruktúru učebnice, ktorá je koncipovaná na dvojsemestrálne vyučovanie. Nepochybne ho však
môžu využívať aj študenti s poľským jazykom ako hlavným odborom svojho štúdia, pričom treba
počítať s tým, že učebnicu preberú v priebehu jedného semestra.
Uvedené praktické dôvody rozhodovali o konečnej forme učebnice. Základná požiadavka
bola, aby bola pokiaľ možno stručná, a jednotlivé kapitoly sa dali prebrať v priebehu jedného
vyučovania. Preto som látku rozdelila do dvadsatich lekcií a každá z nich má štyri strany. Na
začiatku sa nachádza úvodná kapitola Gramatyka po polsku so základnými poľskými
gramatickými termínmi, ktoré sa v učebnici vyskytujú. Má študentom pomôcť pochopiť zadania
a doplňujúce komentáre. Okrem toho učebnica obsahuje aj lekcie na opakovanie pod názvom
Testuj swój polski! – sú určené na samostatnú prácu študenta s cieľom utvrdiť a precvičiť si
prebranú látku. Kľúč k týmto lekciám sa nachádza na konci knihy. Učebnica nemá pevnú
a nemennú štruktúru: jednotlivé lekcie sa začínajú textom alebo dialógom, inokedy lexikálnymi či
komunikačnými cvičeniami. V tomto ohľade mi bola vzorom séria Hurra!!! Po polsku
z vydavateľstva Prolog. Každá z lekcií je koncipovaná tak, aby študentom umožnila rozvíjať rôzne
kompetencie – počúvanie s porozumením však iba v obmedzenej miere, pretože, žiaľ, nebolo
možné pripojiť k učebnici CD s nahrávkami.
Učebnica je určená Slovákom, čo sa odzrkadľuje vo výbere niektorých cvičení a aj
v spomínaných komentároch, týkajúcich sa najmä gramatiky, zriedkavejšie slovnej zásoby.
Snažila som sa však, aby tieto poznámky, určené slovenskému adresátovi, v učebnici
nedominovali, preto sú uvedené v malých rámčekoch. Ich úlohou je totiž len poukázať na určitý
jav, čo sa zíde tak študentom, ako aj lektorovi, ktorý neovláda slovenčinu. Okrem úvodnej lekcie
5
Úvod
s krátkym slovníkom gramatických termínov sa však v učebnici využíva výlučne poľský jazyk, a to
aj v zadaniach a komentároch. Študent má totiž na hodine mať neustály kontakt s poľštinou.
Úzke zameranie učebnice na potreby určitej skupiny má nepochybne svoje výhody
i nevýhody, ale niekoľkoročné skúsenosti s výučbou Slovákov ma presvedčili o tom, že takáto
publikácia je potrebná. Dúfam, že učebnica splní svoj cieľ, pre ktorý som ju napísala: uľahčí
spoznávanie poľského jazyka a podnieti študentov, aby pokračovali vo výučbe.
Kinga Wawrzyniak
6
Wstęp
Podręcznik Polski na A. Część I przeznaczony jest dla osób rozpoczynających naukę języka
polskiego i ma im umożliwić opanowanie go na poziomie A1. Powstał głównie z myślą o
studentach, ale jego odbiorcami mogą być równie dobrze osoby uczące się polskiego poza
uniwersytetem, podręcznik nie eksponuje bowiem szczególnie realiów życia studenckiego. Przy
jego pisaniu brałam pod uwagę przede wszystkim aspekt pragmatyczny. Większość zajęć dla
początkujących, zarówno na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie,
jak i na kursach prowadzonych na Uniwersytecie oraz w Instytucie Polskim w Bratysławie,
odbywa się w wymiarze dwóch godzin tygodniowo. Tylko studenci kierunków Prekladateľstvo
a tlmočníctvo oraz Stredoeurópske štúdiá mają możliwość intensywniejszej nauki języka
polskiego. Na lektoraty w wymiarze dwóch godzin uczęszcza jednak co roku kilkadziesiąt osób,
przede wszystkim studentów, wielu z nich ponadto kończy naukę po roku. Dostępne na rynku
wydawniczym publikacje nie są całkiem dostosowane do potrzeb tej dużej grupy. Zakładają albo
naukę bardziej intensywną, albo też długotrwałą. Stąd też zrodził się pomysł stworzenia
podręcznika, który wypełniłby tę lukę wśród pomocy dydaktycznych.
Mimo iż czas przeznaczony na realizację zajęć wymusił pewne ograniczenia, moim celem było
zawrzeć w podręczniku możliwie kompletny zakres zagadnień wymagany na poziomie A1.
Starałam się ponadto wprowadzić w nim elementy wiedzy o polskich realiach i kulturze, bądź to
w postaci odrębnych lekcji poświęconych polskim świętom, bądź wplatając pewne informacje do
poszczególnych lekcji – w obu wypadkach łącząc materiał językowy, np. ćwiczenia gramatyczne, z
wiedzą o kraju. Elementy tej ostatniej nigdy nie służą jednak wprowadzaniu nowych zagadnień
gramatycznych. W gestii nauczyciela pozostaje, w jakim stopniu wykorzysta ten materiał. Trzeba
mieć bowiem na uwadze fakt, że na słowackich uczelniach semestr nauki trwa około trzech
miesięcy, więc przy wymiarze dwóch godzin tygodniowo realizuje się zwykle około dwudziestu
godzin zajęć w semestrze. Temu cyklowi podporządkowana jest też struktura podręcznika, która
przewiduje naukę w ciągu dwóch semestrów. Niemniej jednak mogą z niego korzystać również
studenci, dla których język polski jest kierunkowym językiem studiów, przy czym należy
zakładać, że zawarty w nim materiał zrealizują w ciągu semestru.
Opisane wyżej praktyczne względy zadecydowały o ostatecznym kształcie podręcznika.
Założeniem było, by był on możliwie zwięzły, a poszczególne jednostki można było zrealizować
podczas jednych zajęć. Dlatego materiał został podzielony na dwadzieścia lekcji, każda z nich ma
cztery strony. Oprócz tego podręcznik zawiera cztery lekcje powtórkowe pt. Testuj swój polski! –
przewidują one samodzielną pracę studenta w celu utrwalenia i przećwiczenia materiału, a na
końcu książki znajduje się klucz do tych lekcji. Na początku umieszczono natomiast lekcję
wprowadzającą, Gramatyka po polsku, zawierającą podstawową polską terminologię
gramatyczną, ograniczoną głównie do przedstawionych w podręczniku zagadnień. Ma ona
ułatwić studentom rozumienie poleceń i dodatkowych komentarzy językowych. Podręcznik nie
ma stałej i określonej struktury: poszczególne lekcje rozpoczynają się raz od tekstu bądź dialogu,
innym razem od ćwiczeń leksykalnych czy komunikacyjnych. Pod tym względem wzorowałam się
na serii Hurra!!! Po polsku wydawnictwa Prolog. Każda lekcja zbudowana jest jednak tak, by
umożliwić uczącym się rozwijanie różnych sprawności, chociaż sprawności słuchania ze
zrozumieniem jedynie w ograniczonym zakresie, ponieważ, niestety, niemożliwe było dołączenie
do podręcznika płyty z nagraniami.
7
Wstęp
Podręcznik przeznaczony jest dla Słowaków, co znajduje odbicie w doborze niektórych

ćwiczeń oraz we wspomnianych komentarzach, głównie gramatycznych, rzadziej leksykalnych.
Starałam się jednakże, aby te adresowane do słowackiego obiorcy uwagi nie dominowały w
podręczniku, stąd komentarze przedstawione są w niewielkich ramkach. Mają bowiem jedynie
zwrócić uwagę na dane zjawisko, zarówno studentom, jak i nieznającemu języka słowackiego
lektorowi. Jednakże poza lekcją wprowadzającą, zawierającą krótki polsko-słowacki słowniczek
terminów gramatycznych, w podręczniku stosowany jest wyłącznie język polski, także w
poleceniach oraz w komentarzach. Student ma bowiem mieć na lekcji nieustannie kontakt z
językiem polskim.
Ścisłe dostosowanie podręcznika do potrzeb określonej grupy ma z pewnością swoje wady i
zalety, niemniej jednak kilkuletnie doświadczenie w nauczaniu Słowaków przekonało mnie, że
taka publikacja jest potrzebna. Mam nadzieję, że podręcznik ten spełni cel, w jakim został
napisany: dostarczy niezbędnych narzędzi do poznawania języka polskiego oraz zachęci
studentów do kontynuowania nauki.
Kinga Wawrzyniak
8
0 Gramatyka po polsku
Polskie terminy gramatyczne

Pamiętaj! Dodatkowe informacje
gramatyczne i językowe są w tym
samogłoska samohláska podręczniku w takich żółtych ramkach.
spółgłoska spoluhláska
czasownik sloveso koniugacja časovanie

bezokolicznik neurčitok
rzeczownik podstatné meno
czas przeszły minulý čas
przymiotnik prídavné meno czas teraźniejszy prítomný čas
zaimek zámeno czas przyszły budúci čas
liczebnik číslovka
przysłówek príslovka
deklinacja skloňovanie
przyimek predložka
przypadek: pád:
spójnik spojka
– mianownik – nominatív
– dopełniacz – genitív
rodzaj męski mužský rod – celownik – datív
– biernik – akuzatív
rodzaj żeński ženský rod
– narzędnik – inštrumentál
rodzaj nijaki stredný rod – miejscownik – lokál
– wołacz – vokatív
liczba pojedyncza jednotné číslo
liczba mnoga množné číslo
litera wyraz
Zaczynam uczyć się języka polskiego.
zdanie
1 . Proszę znaleźć terminy gramatyczne.
rodza spół asek ekwoł i

zm ju b aw gł d cz on l acz
szli cz oska ro iuga cja
9
0 Gramatyka po polsku
2. Co to jest? Proszę wybrać poprawną odpowiedź.
0. człowiek, pies, woda 5. ale, i, albo

a) spójnik a) spójnik
b) rzeczownik b) zaimek
c) przysłówek c) przyimek
1. młody, stary, nowa 6. pod, w, z

a) czasownik a) zaimek
b) przypadek b) spółgłoska
c) przymiotnik c) przyimek
2. mało, dobrze, zimno 7. wiem, znam, czytam

a) przysłówek a) czas przeszły
b) przymiotnik b) czas teraźniejszy
c) rzeczownik c) czas przyszły
3. wino, radio, pole 8. dom, kawa, telefon

a) rodzaj męski a) rodzaj męski
b) rodzaj żeński b) liczba pojedyncza
c) rodzaj nijaki c) bezokolicznik
4. a, u, y 9. ja, jego, tobie

a) spółgłoska a) zaimek
b) samogłoska b) przypadek
c) spójnik c) rodzaj
3. Co to jest? Proszę napisać, zgodnie z podanym przykładem.
1) Codziennie jem świeże owoce. ..... czasownik, ...................................................

2) Daniel uczy się języka polskiego. ....................................................
3) Pani Helena dobrze zna język niemiecki. ....................................................
4) Karol mieszka w Polsce. ....................................................
5) Tomek ma nowy telefon. ....................................................
6) Robert ma brata i siostrę. ....................................................
7) Oni chodzą do kina, ale nie do teatru. ....................................................
8) Monika kupiła cztery jabłka. ....................................................
9) Wiesz, kiedy ona ma urodziny? ....................................................
10
1 Jak to przeczytać?
ALFABET
Litery Wymowa Przykłady Pamiętaj!
A, a a Adam, automat ą
ą ǫ (nosowe o) → na końcu wyrazu:
B, b b [p] Barbara, klub ǫ idą [idǫ]
C, c c Cezary, cebula w środku wyrazu:
Ch, ch ch Chorwacja, chleb ǫ, om, on, oŋ
wąsy [vǫsy]
Cz, cz č twarde Czechy, czarny
ząb [zomp]
Ć, ć / Ci, ci č miękkie ćma, ciasto stanąć [stanonć]
D, d d [t] Dorota, pod mąka [moŋka]
Dz, dz dz [c] dzbanek, jedz! przed ł:
Dż, dż dž [č] twarde Dżakarta, dżem o zaczął [začoṷ]
Dź, dź / Dzi, dzi dž [č] miękkie Dźwina, dzieci, chodź!
E, e e Emilia, energia ę
ę ę (nosowe e) → na końcu wyrazu:
F, f f Finlandia, fasola e idę, się [ide, śe]
G, g g [k] Grecja, blog w środku wyrazu:
ę, em, en, eŋ
H, h ch Holandia, hokej
język [język]
I, i i Igor, imię zęby [zemby]
J, j j Jan, jajko ręce [rence]
K, k k Karol, kot ręka [reŋka]
L, l l Leon, lampa przed l, ł:
Ł, ł ṷ Łucja, łąka e zaczęli [začeli]
M, m m Marta, mama stanęła [staneṷa]
N,n n Norwegia, nos
Wymowa jest taka
ń / Ni, ni ň Nina, niebo, koń
sama:
O, o o Olga, okno
Ó, ó u ósmy, góra ch = h chleb, hokej
P, p p Polska, pani [chleb, chokej]
R, r r Robert, rama u=ó kura, góra
[kura, gura]
Rz, rz ž [š] Rzeszów, lekarz
ż = rz żona, rzeka
S, s s Sabina, sos
[żona, żeka]
Sz, sz š twarde Szwecja, szansa
Ś, ś / Si, si š miękkie Świdnik, siedem
T, t t Teresa, telefon Wymowa jest inna:
U, u u Urszula, usta y≠i
W, w v [f] Warszawa, ławka wyraz, być, sklepy, my
Y, y y Szymon, ryba wino, bić, chłopi, mi
Z, z z [s] Zakopane, wyraz
Ż, ż ž [š] twarde Żylina, garaż
Ź, ź / Zi, zi ž [š] miękkie Zuzia, źle, zawieź!
11
Ćwiczenia: WYMOWA
1. Proszę posłuchać nauczyciela, a następnie przeczytać wyrazy na głos.
ę męski, węże, będę, pięta, tętno, zęby, ręka, piękny, Węgry,

chcę, robię, zamknęli, zdjęła
W wyrazach obcego
ą wąski, mąż, błąd, piątek, stąd, wygląd, ząb, mąka, łąka, pochodzenia piszemy
chcą, robią, zamknął, zdjął y po t, d, s, z, r:
dyplomata, kryzys,
y Londyn, Rysy, Patryk, Sylwia, syn, muzyka, dywan, sytuacja, pozytywny.
wygoda, cytryna, chyba, mapy, psy
ł Łotwa, Łucja, miła, goły, młoda, zły, głowa, Włochy, łza,
W czytamy zawsze jak
Michał, stał, była, miały [v], [f], także na końcu
w Stanisław, Wrocław, Kraków, staw, krew, rów, śpiew, wyrazu i przed
prawda, ławka, trawka, główka, krówka spółgłoską.
cz czasem, często, czysty, czekać, czoło, cztery, czwarty,

kaczka, poczekalnia, mecz, klucz
ć / ci cisza, ciekawy, ciało, ciężki, bocian, ciocia, pociąg, chociaż, ć, dź, ś, ź, ń
ćma, ćwierć, kapeć, Maciek – Maćka, kici-kici przed spółgłoską i na
dż dżem, dżentelmen, dżokej, dżudo, dżungla, dżuma, końcu wyrazu: ćwierć,
móżdżek, dżdżownica dźwięk, świat, źrebię,
państwo, płać, noś
dź / dzi dzień, dziecko, dziewięć, dziadek, dziwny, dziki, dziura,
idzie, dźwięk, dźwigać, niedźwiedź, chodź – chodzi ci, dzi, si, zi, ni
sz szok, szafa, szyja, szyk, koszyk, poszli, proszę, koszula, przed samogłoską:
ciocia, dzień, siwy,
masz, pytasz
siedem, zima, panie
ś / si prosić, nosić, siwy, mamusia, Zosia – Zośka, siedem,
kosiarka, śmiać się, śniadanie, śpioch, Grześ – Grzesia
ż żaba, żebro, żyrafa, żyć, żółty, żart, żółw, pożar, róża, Po cz, sz, ż, rz piszemy
plaża, ryż, nóż, masaż y: czyścić, pożyczać,
rz rzadko, burza, brzeg, dobrze, Grzegorz, przepraszam, żyrafa, szyk, korzyść
twarz, kurz, lekarz, piekarz Wyjątki: dżip, dżin,
ź / zi zima, zielony, ziemniak, ziarno, koziołek, Kazimierz, dżinsy, czip, czipsy
źrebak, moździerz, gwóźdź, źle, wyłaź, mrozi, kozi
cia, sia, zia czytamy zawsze miękko [ća], [śa], [źa]: babcia, mamusia, Zuzia. Dlatego w wyrazach
obcego pochodzenia piszemy: -cja, -sja, -zja: policja, Francja, presja, Rosja, telewizja, Gruzja.
2. Proszę dopisać brakujące litery.
czysty sz__mpans koliz__a masz__na

depres__a Patryc__a negat__wny s__mpat__czny
magaz__n fantast__czny klucz__k róż__czka
12
Jak to przeczytać? 1
3. Proszę posłuchać nauczyciela, a następnie przeczytać wyrazy na głos.
Grupy spółgłoskowe
 Anna, Zuzanna, wanna, poranny, lekki, miękki, willa, Stella, Podwójne spółgłoski
– wymawiamy obie!
Jagiełło, lotto, Wioletta, oddany, lasso, zza, pizza
 potrzebny, strzelać, zetrzeć, potrzask, wystrzał, strzepnąć,
trzcina, Strzelce, Strzegom
twarda + twarda,
 liść, dość, cześć, goście, ściana, wściekły, pościel, ścieżka, miękka + miękka
ściągnąć, pięść, szczęście szcz : ść / ści
 jeszcze, szczery, szczególnie, szczebel, trzeszczeć, szczęka,
chrząszcz, Bydgoszcz, Szczecin, Szczebrzeszyn, Wrzeszcz, Pszczyna
W wyrazach podobnych w języku polskim i słowackim tam, gdzie w słowackim jest č, š, ž,

w polskim mamy zwykle cz, sz, ż: czoło, często, szyć, kaszel, żaba, pożar, żyć. Słowackie
te, de, se, ze to często polskie miękkie cie, dzie, sie, zie: cielę, dzień, siedem, ziemia.
4. Proszę dopisać brakujące litery.
ryż nó___ li_____e ___ekolada my___ ka _____ecko
pie___ywo ____asto ___emniaki ___erwony ___elony
Po ł piszemy y, po l – i:
5. Proszę przeczytać na głos pary wyrazów.
łyżka – liszka, były – byli.
proszę – prosię gracz – grać róża – Rózia pył – pił

kasza – Kasia płacz – płać w Rzymie – w zimie być – bić
pasze – pasie maczek – Maciek wieże – wiezie pysk – pisk
wnoszę – w nosie życzę – życie nawożę – na wozie wyła – wiła
koszy – kosi czyha – cicha żele – ziele myła – miła
wszy – wsi na czele – na ciele burze – buzie lisy – łysy
mysz – miś szczeka – ścieka marzę – mazie mały – mali
ryż – ryś goszczę – goście goły – goli
krzyż – Krzyś czeszę się – cieszę się stały – stali
6. Proszę wybrać jeden wyraz z pary i powiedzieć go głośno. Kolega / koleżanka musi stwierdzić,
który to wyraz: pierwszy czy drugi. Np. kasza (pierwszy) – Kasia (drugi).
13
7. Proszę przeczytać nazwy na mapie.
8. Proszę posłuchać nauczyciela, a

następnie przeczytać wiersz.
Paweł i Gaweł
Paweł i Gaweł w jednym stali domu,

Paweł na górze, a Gaweł na dole;
Paweł, spokojny, nie wadził nikomu,
Gaweł najdziksze wymyślał swawole.
Ciągle polował po swoim pokoju:

To pies, to zając – między stoły, stołki
Gonił, uciekał, wywracał koziołki,
Strzelał i trąbił, i krzyczał do znoju.
Znosił to Paweł, nareszcie nie może;

Schodzi do Gawła i prosi w pokorze:
„Zmiłuj się waćpan, poluj ciszej nieco,
Bo mi na górze szyby z okien lecą.”
A na to Gaweł: „Wolnoć, Tomku,

W swoim domku.”
Cóż było mówić? Paweł ani pisnął,

Wrócił do siebie i czapkę nacisnął.
Nazajutrz Gaweł jeszcze smacznie chrapie,
A tu z powały coś mu na nos kapie.
Zerwał się z łóżka i pędzi na górę.

Stuk! Puk! – Zamknięto. Spogląda przez dziurę
I widzi... Cóż tam? Cały pokój w wodzie,
A Paweł z wędką siedzi na komodzie.
„Co waćpan robisz?” „Ryby sobie łowię.”

„Ależ, mospanie, mnie kapie po głowie!”
A Paweł na to: „Wolnoć, Tomku,
W swoim domku.”
Z tej to powiastki morał w tym sposobie:

Jak ty komu, tak on tobie.
Autor: Aleksander Fredro (1793 – 1876)
14
2 Dzień dobry!
1. Proszę przeczytać rozmowy, a następnie uzupełnić tabelę poniżej.
Cześć, Dzień dobry! Marian Górski,

Cześć! Mam na Nazywam się
jestem Ala. bardzo mi miło.
imię Karol, a ty? Anna Nowak.
powitanie pożegnanie przedstawianie się
Do widzenia!  Jak się pan nazywa?

.........................................
oficjalnie
Dobranoc!  ............................................ Maciej Żuk.

Dobry wieczór! Do usłyszenia!*  Wanda Kolska, miło mi.
*przez telefon
 Mnie również. [częściej: Mi również]
Cześć!  Jak masz na imię?

nieoficjalnie
....................................
Pa!  ............................................ Ola.
Hej!
Na razie! Albo:
Trzymaj się!  ............................................ Ola.
Gramatyka Pamiętaj!
liczba pojedyncza liczba mnoga pan, pani
czas + 3 os. lp.:
ja jestem my jesteśmy
teraźniejszy pan jest, ma
ty jesteś wy jesteście państwo
być
+ 3 os. lm.:
on, ona, ono oni, one
pan, pani
jest państwo
są państwo są,
nazywają się
2. Proszę przywitać się i przedstawić w wybrany (oficjalny albo nieoficjalny) sposób.
15
2 Dzień dobry!
3. Proszę uzupełnić dialogi, a następnie przeczytać je na głos.
 Dobry ......wieczór...... , Krysiu*!  ............................................... . .............................................

 O, ............................... Klaudia! Znasz już Tomasz Raczek. Jestem nowym pracownikiem.
mojego męża? To jest Klaudia, moja  .................................... . Dlaczego tak oficjalnie? Czy
koleżanka z pracy, a to mój mąż Jan. możemy przejść na „ty”? .............................. Piotr.
 Bardzo mi miło.  Oczywiście. Tomek, ........................................ .
 ....................................... .
Poznajcie się:
Klaudia – Jan. Czy możemy sobie
mówić po imieniu?
*Krysiu – wołacz od imienia Krysia (Krystyna). W nieoficjalnej
komunikacji Polacy używają czasem wołacza, ale częściej
mianownika (Cześć Krysia!). W oficjalnej – zawsze wołacza:
pani Krystyno, pani Basiu, panie Marku, panie Piotrze.
Jak się masz?
pytanie odpowiedź
oficjalnie
Jak się pan / pani miewa? Dziękuję, (bardzo) dobrze.

Co u pana / pani słychać?
nieoficjalnie
Jak się masz? Dzięki, dobrze.

Co słychać? Wszystko w porządku.
Co u ciebie? Po staremu.
Jak leci? Jako tako.
4. Co to znaczy? Proszę postawić [+] przy odczuciach pozytywnych i [–] przy negatywnych.
Czuję się fantastycznie. + Jesteś w złym humorze.

Ona czuje się kiepsko. – Oni mają dobry nastrój.
Andrzej nieźle się czuje.
Czuję się okropnie.
5. Proszę przeprowadzić rozmowę z kolegą /
Jestem zmęczony. koleżanką, zgodnie z podanym przykładem.
Tomek jest w świetnym nastroju. Przykład:
Basia jest smutna.  Jak się masz?
Magda jest zadowolona.  Dobrze, ale jestem trochę zmęczona. A ty?
 Dziękuję, nieźle.
Pani Zofia jest zdenerwowana.
16
Dzień dobry! 2
6. Proszę przeczytać dialogi i dopasować je do obrazków.
 Cześć, jak się masz?  Słucham?  Proszę.

 Cześć. Jako tako. A Ty?  Dzień dobry, tu Kasia. Czy  Dziękuję.
 Jakoś leci. jest Tomek?
 Już proszę.  Przepraszam.
 Dobry wieczór, pani Anno.  Nie szkodzi.
Jak się pani miewa?  Bardzo przepraszam!  Dziękuję.
 Dziękuję, dobrze.  Nic nie szkodzi.  Nie ma za co.
 Pomogę pani.
 Proszę!
 Dziękuję bardzo.  Dzień dobry, Piotrusiu! Jak się dzisiaj czujesz?
 Nie ma za co.  Źle, boli mnie brzuch.
1 2 3
4 5 6
7. Proszę połączyć wyrazy z obu kolumn i wpisać obok całe zdania. Co one znaczą?
1. Skąd __1 b__ a) masz numer telefonu? .................. Skąd jesteś? .........................................
2. Jak _______ b) jesteś? .....................................................................................
3. Jak _______ c) się nazywasz? .....................................................................................
4. Jaki _______ d) masz adres e-mail? .....................................................................................
5. Jaki _______ e) masz na imię? .....................................................................................
6. Co _______ f) słychać? .....................................................................................
7. Co _______ g) rozumiem. .....................................................................................
8. Nie _______ h) powtórzyć. .....................................................................................
9. Proszę _______ i) to znaczy? .....................................................................................
17
2 Dzień dobry!
Numer telefonu Adres e-mail
Liczebniki główne @ małpa

0 – 10 . kropka
_ kreska
0 zero
Cześć! Mam na imię
1 jeden Laura. Jestem z Francji.
2 dwa Mój polski numer
8. Proszę przeczytać numery telefonu to: 795 881 313.
3 trzy Mój adres mailowy to:
telefonów i adresy e-mail.
4 cztery laura@hotmail.fr. Pa!
5 pięć
6 sześć + 48 782 930 201
7 siedem + 421 949 588 342
8 osiem 02 58 322 497
9 dziewięć
jan.kowalski@wp.pl
10 dziesięć
annanowak@gmail.com
marek_bralczyk@umk.pl
9. Proszę przedstawić się w podobny sposób, jak Laura na obrazku powyżej.
10. Proszę zamienić styl nieoficjalny na oficjalny, zgodnie z podanym przykładem.
0. Jak masz na imię? Jak pan ma na imię?
1. Jak się nazywasz? ..........................................................................................
2. Jak się masz? ..........................................................................................
3. Jak się czujesz? ..........................................................................................
4. Skąd jesteś? ..........................................................................................
5. Jaki masz numer telefonu? ..........................................................................................
6. Jaki masz adres e-mail? ..........................................................................................
7. Cześć! ..........................................................................................
8. Na razie! ..........................................................................................
18
3 Co to jest?
1. Proszę dopasować nazwy do obrazków i powiedzieć głośno, co / kto to jest.
Co to jest? To jest… drzewo, krzesło, okulary, mężczyzna, gazeta, zdjęcie,

Kto to jest? To są… biurko, mysz, dziewczynka, samochód, plecak, kubek,
nóż, torba, komórka, książka, kobieta, skrzypce,
ołówek, chłopiec, lampa, długopis, państwo
........ biurko......... ............................ ........................ ............................ ........................... ..................................
................................ .............................. .............................. ............................. .......................... ............................
........................... ............................... ............................. ............................... ............................ ..............................
................................... ................................ ................................ ..................................... ..................................
2. Jakiego rodzaju gramatycznego są te wyrazy? Proszę spróbować go określić.
 rodzaj męski: ...........................................................................................................................................................

 rodzaj żeński: ...........................................................................................................................................................
 rodzaj nijaki: ...........................................................................................................................................................
19
3 Co to jest?
Gramatyka
kto? co? mianownik liczby pojedynczej
rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki
Przykłady spółgłoska -a -o, -e
rzeczownik
To jest dom. On jest nowy. kubek, chłopiec gazeta, kobieta krzesło, zdjęcie
Pani Anna jest miła. -a spółgłoska, -i -ę, -um
To jest drogie biurko. mężczyzna, tata mysz, noc; pani imię; muzeum
-ki, -gi -ki-gie -kie, -gie
przymiotnik
-y, -i -a -e, -ie
młody mężczyzna stara gazeta małe dziecko
drogi samochód droga komórka angielskie imię
Ćwiczenia: MIANOWNIK liczby pojedynczej
3. Proszę podzielić wyrazy według rodzajów.
nazwisko, wiek, kraj, kolega, koleżanka, narodowość, rzecz, centrum,

dom, mieszkanie, telewizor, radio, cytryna, ryż, kawa, herbata, mleko
...... wiek......................... ...... koleżanka............... ...... nazwisko…............

.......................................... .......................................... ..........................................
.......................................... .......................................... ..........................................
.......................................... .......................................... ..........................................
.......................................... .......................................... ..........................................
.......................................... ..........................................
Jaki, jaka, jakie?

4. Proszę dobrać w pary przymiotniki o przeciwstawnym znaczeniu.
1. trudny 1b a. nowy 6. stary ____ f. duży

2. drogi ____ b. łatwy 7. mały ____ g. nudny
3. wysoki ____ c. niski 8. ciekawy ____ h. brzydki
4. stary ____ d. krótki 9. ładny ____ i. młody
5. długi ____ e. tani 10. dobry ____ j. zły
20
Co to jest? 3
5. Proszę dopisać antonimy.

Kolor
0. jasne piwo .......... ciemne piwo........................... czarny
1. dobry film ............................................................... biały
2. ładna pogoda ............................................................... niebieski
zielony
3. stara kobieta ...............................................................
czerwony
4. nudna książka ............................................................... żółty
5. wysokie drzewo ............................................................... pomarańczowy
6. długa ulica ............................................................... brązowy
szary
7. małe mieszkanie ...............................................................
różowy
fioletowy
6. Proszę napisać, jakiego koloru są te rzeczy.
0. Cytryna jest ....... żółta........... . 4. Krew jest ........................................... .

1. Niebo jest ........................................ . 5. Fiołek jest ............................................. .
2. Trawa jest ........................................ . 6. Ogórek jest .......................................... .
3. Mandarynka jest ............................................ . 7. Śnieg jest ......................................... .
7. Proszę dokończyć zdania i ułożyć do nich pytania, zgodnie z podanym przykładem.
niemiecki, sympatyczny, tani, szwajcarski, japoński, łatwy, polski
0. Mercedes to ...... niemiecki....... samochód. .......... Jaki to samochód?.......................

1. Suzuki to .......................................... firma. .......................................................................
2. Roger Federer to .......................................... tenisista. .......................................................................
3. Małgorzata to ....................................... imię. .......................................................................
4. Tylko złotówka? To bardzo ................................. zeszyt. .......................................................................
5. To ćwiczenie jest bardzo ...................................... . .......................................................................
6. Anna jest .................................................. . .......................................................................
8. Proszę wpisać odpowiednie zaimki. Gramatyka

zaimek wskazujący
0. ......Ten...... chłopiec ma na imię Adaś.
1. Gdzie mieszka ............... dziewczynka? ten samochód
2. ................... mieszkanie jest za małe, a ................. dom za duży. ta kobieta
to biurko
3. ................... skrzypce są bardzo drogie.
te okulary
4. Jak nazywa się ................. mężczyzna?
21
3 Co to jest?
9. Proszę odpowiedzieć na pytania, zgodnie z podanym przykładem.

Proszę następnie wybrać jakiś przedmiot i w podobny sposób
zapytać o niego kolegę / koleżankę.
Czy to jest kot?
Tak, to jest kot.
Nie, to nie jest kot.
Uwaga! W codziennej,
nieoficjalnej komunikacji
„czy” jest często
Przykład: pomijane, np.: Masz
Czy to jest drzewo? Czy to jest książka? Czy to jest krzesło? teraz czas? Jest Janek?
... Nie, to jest biurko. ... ............................................. ............................................
Czy to jest zdjęcie? Czy to jest długopis? Czy to jest kubek? Czy to jest torba?
......................................... ............................................. ............................................ .............................................
10. Kto to jest? Proszę dokończyć zdania, używając wyrazów z ramki.
Kto: pisarz, reżyser, aktorka, piosenkarka, naukowiec, prezydent, polityk, królowa, filozof
Jaki: polski, rosyjski, czeski, angielski, amerykański, niemiecki, francuski; znany, sławny
0. Lech Wałęsa to ......... znany polski polityk ....................................... .

1. Michaił Bułhakow to ...................................................................................................................... .
2. Voltaire to ...................................................................................................................... .
3. Elżbieta II to ...................................................................................................................... .
4. Albert Einstein ...................................................................................................................... .
5. Joe Biden to ...................................................................................................................... .
6. Helena Vondráčková to ...................................................................................................................... .
7. Roman Polański to ...................................................................................................................... .
8. Marlena Dietrich to ...................................................................................................................... .
22
4 Kim jesteś?
1. Proszę przeczytać głośno poniższe teksty. Jakie formy występują po czasowniku jest?
To jest Paweł. On jest Polakiem. On pochodzi z Mówi…

Poznania, ale teraz mieszka w Warszawie. Paweł po polsku
jest studentem Uniwersytetu Warszawskiego. On po słowacku
studiuje filologię francuską i świetnie mówi po po angielsku
francusku. Paweł jest sympatycznym chłopakiem, po francusku
wszyscy go lubią.
Zna (język)…
To jest Laura. Ona jest Francuzką, ale jej mama jest polski
Polką. Laura jest stażystką we francuskiej firmie w czeski
Polsce. Ona słabo mówi po polsku, ale dobrze zna angielski
język angielski. Laura jest dziewczyną Pawła. Ona niemiecki
jest miłą, młodą kobietą.
Gramatyka
kim? czym? narzędnik liczby pojedynczej
rzeczownik
-kiem, -giem -kiem, -giem
Niemiec Niemcem -em -ą -em
Turek Turkiem
studentem, Polakiem kobietą, Polką miastem, dzieckiem
Węgier Węgrem
-kim, -gim a -kim, -gim
przymiotnik
-ym, -im -ą -ym, -im
starym, drogim miłą, francuską pięknym, polskim
przyjacielem studentką miastem
Przykłady
Lars jest Szwedem. On jest znanym politykiem. To jest Niemiec. √
Eva jest Hiszpanką. Ona jest dobrą nauczycielką. On jest Niemcem. √
On jest Niemiec. X
Krzyś jest jeszcze małym dzieckiem.
… to (jest) kto + mianownik … jest kim + narzędnik

Paweł to Polak. Laura to Francuzka. Paweł jest Polakiem. Laura jest Francuzką.
Paweł to student. Laura to stażystka. On jest studentem. Ona jest stażystką.
Kraków to stare miasto. Kraków jest starym miastem.
23
4 Kim jesteś?
Jaka jest twoja narodowość?

kraj = narodowość
państwo mężczyzna kobieta
2. Proszę wykonać ćwiczenie, zgodnie z
Anglia Anglik Angielka podanym przykładem.
Austria Austriak Austriaczka Przykład: Michal jest ze Słowacji. *

..... On jest Słowakiem. ...............
Belgia Belg Belgijka
Chiny Chińczyk Chinka a) Mikael jest ze Szwecji.*
Czechy Czech Czeszka ....................................................................................
Francja Francuz Francuzka b) Michaił jest z Rosji.
Hiszpania Hiszpan Hiszpanka ....................................................................................
Irlandia Irlandczyk Irlandka c) Miguel jest z Hiszpanii.
Japonia Japończyk Japonka ....................................................................................
Niemcy Niemiec Niemka d) Małgorzata jest z Polski.
Polska Polak Polka ....................................................................................
Rosja Rosjanin Rosjanka e) Margaret jest z Anglii.
Słowacja Słowak Słowaczka ....................................................................................
Szwecja Szwed Szwedka f) Markéta jest z Czech.
Ukraina Ukrainiec Ukrainka ....................................................................................
Węgry Węgier Węgierka
Włochy Włoch Włoszka * UWAGA! z Zairu ze Zgierza
USA / Stany Amerykanin Amerykanka z Seulu ze Słowacji
Zjednoczone z Żyliny ze Szwecji
3. Proszę w podobny sposób zapytać o wybraną narodowość.

Gramatyka
narzędnik liczby mnogiej
4. Proszę dokończyć zdania według wzoru.
Przykład: Peter i Jana są ..... Słowakami..... .
r. męski r. żeński r. nijaki
a) Fabio i Gina są …........................................ .
rzeczownik
b) Masza i Tania są …...................................... . -ami

c) István i Ildikó są …....................................... . Polakami, studentkami, miastami
d) Państwo Mifune są .......................................... .
przymiotnik
-kimi, -gimi
e) Państwo Schmidt są …................................. . -ymi, -imi
młodymi lekarzami, dobrymi aktorkami,
Wyjątki -mi, np.: ludźmi, dziećmi, przyjaciółmi polskimi miastami
24
Kim jesteś? 4
Kim jesteś z zawodu? 5. Jaki to zawód? Proszę podpisać obrazki.
rolnik, kucharz, lekarka, nauczycielka, księgowy, policjant, listonosz, hydraulik, górnik,

dentysta, weterynarka, malarz, kelner, sekretarka, żołnierz, inżynier, strażak, fryzjer
1. nauczycielka 2. ............................ 3. ............................ 4. ........................ 5. .......................... 6. ..........................
7. .......................... 8. ........................... 9. ........................... 10. ........................... 11. ........................ 12. ........................
ZAWÓD
mężczyzna kobieta
nauczyciel nauczycielka
policjant policjantka
urzędnik urzędniczka
13. ........................... 14. ............................ 15. ..............................
kucharz kucharka
sprzedawca sprzedawczyni
księgowy księgowa
mężczyzna i kobieta
górnik W języku polskim

murarz niektóre zawody
16. ............................ 17. ............................ 18. ............................ prezydent nie mają formy
żeńskiej (ale
profesor
Uwaga! Rzeczowniki męskie zakończone na zobacz uwagę* na
inżynier następnej stronie).
-a przyjmują w lp. żeńskie końcówki.
On jest bardzo dobrym dentystą. Ona jest ministrem edukacji.

Mój tata jest zawodowym kierowcą. Moja mama jest inżynierem.
25
4 Kim jesteś?
6. Proszę uzupełnić tabelę.
Osoba, która… mężczyzna kobieta *Dawniej nazwy

zawodów
pisze książki pisarka wykonywanych
obsługuje gości w kawiarni głównie przez
mężczyzn nie
gasi pożary strażaczka* / --- miały formy
żeńskiej. We
pomaga lekarzowi w szpitalu pielęgniarz współczesnym
języku polskim
roznosi listy
jest tendencja do
pisze artykuły do gazety dziennikarka tworzenia takich
nazw, chociaż nie
leczy zwierzęta weterynarka*/ --- wszyscy je
akceptują.
już nie pracuje emeryt
Liczebniki główne 11 – 19
Ćwiczenia: NARZĘDNIK
11 jedenaście
7. Proszę powiedzieć, kim są z zawodu osoby na obrazkach w 12 dwanaście
ćwiczeniu 5. 13 trzynaście
Przykład: Pani na obrazku numer jeden jest nauczycielką. 14 czternaście
15 piętnaście
16 szesnaście
8. Proszę odpowiedzieć na pytania, zgodnie z podanym przykładem. 17 siedemnaście
18 osiemnaście
Kto? polityk, naukowiec, aktor, reżyser, piosenkarz, sportowiec 19 dziewiętnaście
(piłkarz, tenisista, hokeista)…
Jaki? znany, słynny, wybitny; amerykański, angielski, niemiecki...
0. Kim jest Lionel Messi? ......... On jest znanym, argentyńskim piłkarzem. .....................
1. Kim jest Madonna? ...................................................................................................................
2. Kim jest Miroslav Šatan? ...................................................................................................................
3. Kim jest J. K. Rowling? ...................................................................................................................
4. Kim jest Woody Allen? ...................................................................................................................
5. Kim był Pablo Picasso? ...................................................................................................................
6. Kim jest Angela Merkel? ...................................................................................................................
7. Kim była Maria Skłodowska-Curie? .................................................................................................................
8. Kim są Angelina Jolie i Brad Pitt? ...................................................................................................................
9. Kim są Serena i Venus Williams? ...................................................................................................................
26
5 Czym się interesujesz?
1. Proszę przeczytać tekst i odpowiedzieć na pytania pod nim.
Marta chodzi do drugiej klasy liceum. Jest najlepszą uczennicą w

Do liceum, po
klasie. Interesuje się zwłaszcza fizyką. Nauczyciel twierdzi, że Marta z liceum – w języku
fizyki wie już tyle, co studenci na uniwersytecie. Jej koledzy żartują, że polskim rzeczowniki
to nowa Maria Skłodowska-Curie i na pewno dostanie kiedyś Nagrodę rodzaju nijakiego
Nobla. Ale Marta nie interesuje się specjalnie chemią. Jej idolem jest zakończone na -um
Stephen Hawking. Fascynuje ją teoria czasu i czarne dziury, dlatego nie odmieniają się
w l. pojedynczej,
interesuje się też kosmosem. W domu ma teleskop i lubi obserwować np.: w centrum,
niebo. Marta nie może się zdecydować, co studiować po liceum. Fizyka przed muzeum itp.
czy astronomia – trudny wybór. Na pewno chce być naukowcem.
0. Marta uczy się najlepiej w całym liceum / w całej klasie.

1. Marta bardziej interesuje się fizyką / chemią.
2. Według nauczyciela / kolegów Marta ma już z fizyki wiedzę uniwersytecką.
3. Wzorem dla Marty jest Maria Skłodowska-Curie / Stephen Hawking.
4. Marta interesuje się także czarnymi dziurami / techniką.
5. Marta chce być astronomką / naukowcem.
2. Proszę jeszcze raz przeczytać tekst i pytania pod nim i podkreślić rzeczowniki, które
występują po czasowniku interesować się. Jaka to forma gramatyczna?
Gramatyka liczba pojedyncza liczba mnoga

czas teraźniejszy ja interesuję się my interesujemy się
interesować się ty interesujesz się wy interesujecie się
koniugacja -ę, -sz on, ona, ono
interesuje się
oni, one
interesują się
pan, pani państwo
+ narzędnik 3. Proszę napisać, czym ludzie się interesują, wybierając wyrazy z ramki.
przyroda literatura film muzyka podróże sztuka teatr malarstwo

samochody języki obce sport polityka komputery gotowanie
Czym?
tenisem
nauką rodzaj żeński: przyrodą, ..............................................................................................
kinem rodzaj męski: filmem, ...................................................................................................
Chinami
rodzaj nijaki: malarstwem, .......................................................................................
liczba mnoga: podróżami, ..........................................................................................
27
DYSCYPLINY SPORTOWE
piłka nożna biegi / bieganie tenis (ziemny) ..............................................

piłka ręczna pływanie tenis stołowy ..............................................
siatkówka kolarstwo jazda konna ..............................................
koszykówka narciarstwo golf ..............................................
lekkoatletyka łyżwiarstwo boks
4. Którymi dyscyplinami się Pan / Pani interesuje, a którymi nie?
Ćwiczenia: NARZĘDNIK  Zainteresowania
5. Wyrazy w nawiasach proszę wpisać w poprawnej formie.  Zawody
a) Kuba i Zosia interesują się (sport) .... sportem.... , zwłaszcza (sporty zimowe) .......................................
.......................................... : (hokej) ..................................... i (łyżwiarstwo) .................................................... .
b) Gabriela bardzo interesuje się (historia) ......................................... , a szczególnie (średniowiecze)
...................................................... i (barok) .......................................... .
c) – Czy państwo interesują się (balet) ....................................... ? – Nie, ale interesujemy się (opera)
..................................... i (taniec towarzyski) ............................................................................................ .
d) Ja w ogóle nie interesuję się (horoskopy) .................................................... ani (ta cała astrologia)
................................................................................................ !
e) Nasz syn to typowy nastolatek – w ogóle nie interesuje się (szkoła) ....................................... , tylko
(komputery) ...................................................... , (TikTok) .................................................. i (dziewczyny)
............................................... . Mówię ci, on zostanie (haker) ......................................... !
f) Karol interesuje się (polityka zagraniczna) ................................................................................... i chce
zostać (dyplomata) ............................................. .
g) Jurek pasjonuje się (dzieje antyczne) ................................................................................. i marzy o tym,
żeby być (archeolog) .............................................. .
h) Mój ojciec jest z zawodu (lekarz pediatra) ................................................................... , ale z zamiłowania
(ogrodnik) .............................................. , uwielbia zajmować się (ogród) ..................................... .
6. Proszę zapytać kolegę / koleżankę o zainteresowania, a następnie o nich opowiedzieć.
Przykład: – Czy interesujesz się polityką? – Nie, nie interesuję się polityką.
– A muzyką? – Tak.
Martin interesuje się muzyką, ale nie interesuje się polityką. On interesuje się też…
28
Czym się interesujesz? 5
7. Proszę uzupełnić tabelę podanymi formami czasownika lubić.

Co lubisz robić?
lubi , lubimy, lubią, lubię, lubicie, lubisz

czas teraźniejszy
ja my
lubić ty wy
koniugacja on, ona, ono oni, one
-ę, -isz (-ysz) pan, pani
lubi państwo
8. Proszę dopasować podane nazwy czynności do obrazków, a następnie poszerzyć tę listę o swoje
ulubione czynności. Proszę powiedzieć, co Pan / Pani lubi robić.
1. spotykać się z kolegami

1
2. chodzić do kina
3. chodzić do kawiarni
4. chodzić do siłowni 1.
5. chodzić na zakupy
6. chodzić po górach
7. grać w tenisa
8. grać w golfa
9. jeździć na nartach
10. jeździć na łyżwach
11. jeździć na rolkach
12. jeździć na deskorolce
13. jeździć na rowerze
14. jeździć konno
15. pływać
16. biegać
17. wspinać się
18. uprawiać sport
19. robić zdjęcia
20. słuchać muzyki
21. spacerować
22. podróżować
23. gotować
24. czytać książki
25. siedzieć przy komputerze
*siedzieć w internecie (pot.)
................................................................... ...................................................................
................................................................... ...................................................................
29
9. Proszę powiedzieć, czym interesują się i co lubią robić osoby na zdjęciach.
1
2 3
4
Przykład:
Myślę, że
dziewczyna na
zdjęciu numer 1
interesuje się…
Ona chyba lubi…
Być może lubi
5 też…
10. Proszę opowiedzieć o swoich zainteresowaniach i hobby.
Zapamiętaj!
Lubię piec, ale nie lubię gotować. mianownik
W wolnym czasie lubię czytać. Mój ulubiony film, aktor to…
Moja ulubiona książka to… Moja ulubiona książka, pisarka to…
to
Interesuję się filmem. Ale:
Mój ulubiony reżyser to… Moim ulubionym filmem jest… narzędnik
Moją ulubioną książką jest… jest
11. Proszę zapytać kolegę / koleżankę o:
?
??
 imię i nazwisko ....................................................................................................................
?
 miejsce zamieszkania ....................................................................................................................
 telefon i adres e-mail ....................................................................................................................
 narodowość / kraj pochodzenia ....................................................................................................................
 zawód ....................................................................................................................
 zainteresowania i hobby ....................................................................................................................
30
Testuj swój polski! 1
1) Co powiemy w tej sytuacji? Proszę wybrać właściwą odpowiedź.
0. Ktoś zastawia mi wyjście z tramwaju. .......... Przepraszam. .............

Proszę!
1. Odbieram telefon. .....................................................
Proszę!
2. Ktoś puka do drzwi. ..................................................... Słucham?
3. Wchodzę do banku. ..................................................... Nie ma za co.
4. Kolega pożycza mi swoją książkę. ..................................................... Dobrze.
5. Daję swój zeszyt koleżance. ..................................................... Cześć!
6. Spotykam na ulicy przyjaciela. ..................................................... Dzień dobry.

Dziękuję.
7. Znajomy pyta, jak się czuję. .....................................................
Przepraszam.
8. Sąsiadka dziękuje mi za pomoc. .....................................................
2) Proszę znaleźć w diagramie jak 3) Proszę uzupełnić tabelę.

najwięcej nazw przedmiotów.
pan pani
D Ą Y R O W E R Z
mężczyzna
P N O T E S Ę O I
żeński
Z E S Z Y T Ś L G
jaka?
R Ę K O M Ó R K A
urzędnik
M S Z K O Ł A I Z
lekarka
B I U R K O C H E
chłopiec
G Ń E W N Ó Ż Y T
tamten
D Ł U G O P I S A
4) Proszę na podstawie ankiety ułożyć zdania, podobnie jak w podanym przykładzie.
Nazwisko: Nowicki ........ On nazywa się Nowicki. ............................................
Imię: Artur ......................................................................................................

Narodowość: polska ......................................................................................................
Miejsce zamieszkania: Gdynia ......................................................................................................

Zawód: mechanik ......................................................................................................
Zainteresowania: boks, polityka ......................................................................................................
31
1 Testuj swój polski!
5) Proszę podkreślić właściwą formę.
Artur Nowicki ma córkę, która ma (imię – na imię – nazwisko)0 Marta. Ona ma 17 lat, chodzi do
(liceum – licea – liceów)1, jest (uczeń – uczennica – uczennicą)2 drugiej klasy. Marta jest bardzo
(inteligentna – inteligentną – inteligent)3, ma najlepsze oceny w całej klasie. Najbardziej (lubi –
interesuję się – interesuje się)4 fizyką i (kosmosem – kosmos – kosmonauta)5. Jej (wzór –
wzorem – wzorami)6 jest Stephen Hawking. Marta w przyszłości (chce – lubi – interesuje się)7
studiować fizykę (ale – albo – a)8 astronomię. Jej koledzy myślą, (że – czy – bo)9 Marta kiedyś
dostanie Nagrodę Nobla. Rodzice Marty (być – jest – są)10 bardzo dumni z córki.
6) Proszę dopisać brakujące wyrazy.

Uwaga!
Ona jest mądra.
 ..... Cześć..... , ......................................... Olga. A ty? (jaka – mianownik)
Ona jest mądrą dziewczyną.
 Patryk, ............................. mi.
(kim – narzędnik)
 ................................. jesteś?
 Z Łodzi. ................................. ?
 Z Bratysławy.
 O, jesteś .......................................... ? Świetnie mówisz ...................................... .
 ......................................... . Studiuję polonistykę w Bratysławie.
 A co robisz w Warszawie? Pracujesz?
 ............................. , jestem na wymianie studenckiej.
7) Proszę napisać, czym interesują się te osoby.
0. Monika lubi czytać książki, szczególnie powieści angielskie i rosyjskie.

...... Monika interesuje się literaturą. ...........................................
1. Karina lubi biegać i ćwiczyć na siłowni, często ogląda mecze koszykówki.
....................................................................................................................
2. Agnieszka lubi oglądać wiadomości, regularnie czyta gazety i tygodniki polityczne.
....................................................................................................................
3. Damian lubi słuchać muzyki, kupuje płyty i czyta ich recenzje w internecie.
....................................................................................................................
4. Magda czyta czasopisma dla kobiet, lubi kupować ubrania i wie, co jest teraz modne.
....................................................................................................................
5. Grzegorz lubi chodzić do kina i czytać magazyny filmowe.
....................................................................................................................
32
8) Proszę utworzyć zdania, zgodnie z podanym przykładem.
0. Karol Darwin: angielski przyrodnik ... Karol Darwin był angielskim przyrodnikiem.
1. Jane Austen: angielska pisarka ... Jane Austen była .........................................................
2. Mikołaj Kopernik: wybitny astronom ................................................................................................
3. Juliusz Cezar: rzymski cesarz ................................................................................................
4. Safona: grecka poetka ................................................................................................
5. Maria Callas: śpiewaczka operowa ................................................................................................
6. Charlie Chaplin: komik filmowy ................................................................................................
7. Alfred Nobel: naukowiec i wynalazca ................................................................................................
8. Krzysztof Kolumb: podróżnik i odkrywca ................................................................................................
9) Co nie pasuje? Proszę skreślić niepotrzebny wyraz albo wyrażenie.
0. miły – sympatyczny – inteligentny – nowy

1. cześć – przepraszam – na razie – do zobaczenia
2. źle – kiepsko – świetnie – okropnie
3. stół – biurko – krzesło – rower
4. komórka – ołówek – długopis – zeszyt
5. dziecko – mężczyzna – torba – kobieta
6. narodowość – zawód – nazwisko – skrzypce
7. listonosz – lekarz – pielęgniarz – sanitariusz
8. koszykówka – łyżwiarstwo – siatkówka – sztuka
9. czytać – biegać – spacerować – tańczyć
10) Proszę ułożyć wyrazy z liter (pierwsza litera jest niezmieniona).
Kto? Co?
Aglienka ........................................... kżaksią ...........................................

polcjiatn ........................................... sachódom ...........................................
nuczyacile ........................................... paklec ...........................................
Wegirę ........................................... zadwó ...........................................
mczyznęża ........................................... mykauz ...........................................
żerzołni ........................................... ięmi ...........................................
kowagsię ........................................... oaryluk ...........................................
Paklo ........................................... rcezz ...........................................
33
Gramatyka
zaimki osobowe w narzędniku 11) Proszę uzupełnić dialogi, wpisując
zaimki we właściwej formie.
ja mną my nami Dialog 1
ty tobą wy wami  Idę na zakupy, idziesz ze (ja) ..... mną..... ?

Są wyprzedaże posezonowe.
on nim oni
nimi  Ale teraz? Nie mogę, zaraz przyjdzie
ona nią one Piotr, mamy się razem uczyć. Umówiłam
ono nim się z (on) .......................... wczoraj. Potem

przyjdą Wiktoria i Marek i idziemy z
(oni) ........................... do kina.
 O, fajnie, a mogę iść z (wy) .......................... ?
 Jasne! Wiktoria ma kupić bilety, porozmawiaj z (ona) .......................... , to kupi i dla ciebie.
Dialog 2
 Słucham?
 Przepraszam… A to nie numer Pawła?
 Tak, tylko teraz nie może pan z (on) .......................... rozmawiać, bo jest u babci i zapomniał
wziąć telefon. Chwileczkę, chyba go słyszę… Tak, to on, już go daję.
 Cześć!
 Cześć. Słuchaj, są teraz u mnie koleżanki z Hiszpanii, chcesz się z (one) ...................... spotkać?
 Czemu nie? Jeśli one chcą się spotkać ze (ja) .......................... .
 No pewnie, pójdziemy razem do klubu. Wojtek i Karolina też idą z (my) .......................... .
 Super, to kiedy i gdzie się spotkamy?
 Znasz ten klub „Salsa”?
 Tak. Byłem tam raz z (ty) .......................... , nie pamiętasz?
 A, faktycznie. To spotykamy się pod (on) .......................... o siódmej.
 Dobrze, to do zobaczenia!
34
6 Czy masz rodzeństwo?
1. Proszę przeczytać dialog i zaznaczyć prawdziwe (P) albo fałszywe (F) informacje.
 Słucham? P F
 Cześć, Andrzej, tu Karolina. Masz teraz czas? 0. Andrzej dzwoni do
 Cześć, jasne! X
Karoliny.
 Mam taki problem – jedziemy z mamą i bratem na 1. Karolina jest siostrą
weekend do Sopotu i nie mamy gdzie mieszkać, Andrzeja.
wszystko już zarezerwowane. Wy często tam
2. Karolina prosi Andrzeja o
jeździcie, gdzie się zatrzymujecie?
pomoc.
 No… Mamy tam rodzinę żony, ciocię i wujka,
3. Andrzej często jeździ do
zawsze u nich mieszkamy. Ale czekaj, oni mają
Sopotu.
sąsiadkę, której syn wynajmuje pokoje turystom.
Ma mały pensjonat czy mieszkanie niedaleko plaży. 4. Ciocia Andrzeja ma
 O, to by było super. Masz jego telefon albo mail? pensjonat w Sopocie.
 Nie, ale zapytam ciocię i oddzwonię do ciebie. 5. Andrzej podaje Karolinie
 Świetnie! Czekam na twój telefon! numer do pensjonatu.
2. Proszę na podstawie powyższego dialogu uzupełnić tabelę.

czas teraźniejszy ja my
mieć ty masz wy macie
koniugacja -m, -sz on, ona, ono oni, one
pan, pani państwo
3. Proszę jeszcze raz przeczytać dialog i uzupełnić schemat.

Moja rodzina
dziadek + babcia
pradziadek – prababcia
wnuk – wnuczka
________ + ojciec ciocia ________ kuzyn – kuzynka
teść – teściowa
zięć – synowa
siostra ________ ja + _________
szwagier – szwagierka
_________ bratanek – bratanica

siostrzeniec – siostrzenica
________ _ córka
35
4. Proszę uzupełnić równania.

Gramatyka
a) dziadkowie = dziadek + ........ babcia............ zaimki dzierżawcze
b) rodzice = matka + .............................. (....................... + tata)
c) rodzeństwo = ................................ + brat mój, moja, moje
ja
moi
d) małżeństwo = ................................ + mąż
twój, twoja, twoje
e) ................................ = syn + .................................... ty
twoi
on jego
5. Proszę dokończyć zdania.
ona jej
1) Mój syn i moja córka to ....... moje dzieci.......... .
ono jego
2) Twoja matka i twój ojciec to ................................................... . nasz, nasza, nasze
my
3) Córka naszego syna to ............................................................ . nasi
4) Ojciec twojej żony to .............................................................. . wasz, wasza, wasze
wy
wasi
5) Matka jej dziadka to ............................................................... .
oni ich
6) Mąż mojej siostry to .............................................................. .
one ich
7) Córka jego brata to ................................................................. .
6. Proszę wypisać z dialogu z ćwiczenia 1 rzeczowniki, które występują po czasowniku mieć. Jaki
jest mianownik tych wyrazów? Jak zmieniają się ich końcówki?
rodzaj męski: .... czas, ..............................................................................................................................................

rodzaj żeński: .... rodzinę, ............................................................................................
rodzaj nijaki: ...................................................
Gramatyka
kogo? co?
biernik liczby pojedynczej
rodzaj męski
rodzaj żeński rodzaj nijaki
żywotne nieżywotne
rzeczownik przymiotnik
UWAGA! Wyj. panią

Wyjątki, np.: -a = mianownik -ę = mianownik
Jem banana. brata, psa telefon, dom siostrę, książkę dziecko, zdjęcie
Gram w tenisa.
Palę papierosa.
Mam fiata.
-ego = mianownik -ą = mianownik
starszego brata nowy telefon młodszą siostrę małe dziecko
Przykłady
Michał ma dużego psa i drogi samochód. Uwaga!
Kasia ma ciekawą pracę i ładne mieszkanie. Znam bardzo dobrego dentystę.
36
Czy masz rodzeństwo? 6
Ćwiczenia: BIERNIK liczby pojedynczej
7. Wyrazy w nawiasach proszę napisać we właściwej formie.

W języku polskim
biernik występuje
0. Maria lubi (francuska literatura) ...... francuską literaturę...... . po podobnych
czasownikach, co w
1. Czekam na (mój mąż) ................................................................... .
języku słowackim,
2. Musisz ciągle oglądać (telewizja) .......................................... ? np.: jeść, pić, pisać,
czytać, znać, lubić,
3. Zjesz dziś ze mną (śniadanie) ............................................ ? widzieć, grać itp.
4. Michał bardzo kocha (swoja żona) ......................................................... .
5. Zawsze tu kupuję (ser i mleko) ................................................................... .
6. Małgosiu, wypij (sok) ......................... i zjedz (bułka) ..................................... .
7. Odwiedzicie dziś (babcia i dziadek) ....................................................................... ?
8. Czytam bardzo (ciekawa książka) ............................................................................... .
9. Wyprowadzisz (pies) .................................... na (spacer) .......................................... ?
10. Czy znasz (ta poetka) .................................................. ?
11. Lubię (wasz kolega) ........................................................................ .
12. W środę gram w (tenis) ................................... a w niedzielę w (golf) ................................ .
Liczebniki główne
Zosiu, mam już
20 – 100 siedemdziesiąt dwa
lata! Tak, tak! Ile masz lat?
20 dwadzieścia
30 trzydzieści O! A ja mam
osiem lat.
40 czterdzieści 1 rok
50 pięćdziesiąt 2, 3, 4 lata
60 sześćdziesiąt 5, … 21 lat
70 siedemdziesiąt 22, 23, 24 lata
80 osiemdziesiąt 25, … lat
90 dziewięćdziesiąt
100 sto
8. Proszę zapytać kolegę / koleżankę, ile lat mają wybrani członkowie jego / jej rodziny.
Przykład:
 Czy masz brata?
 Tak, mam dwóch braci. dwóch, trzech braci
 Ile lat mają twoi bracia? dwie, trzy siostry
 Jeden ma 24 lata, a drugi 18 lat.
37
9. Proszę przeczytać tekst i ułożyć pytania do podanych niżej odpowiedzi.
Nazywam się Tomasz Sawicki. Jestem Polakiem, mam 27 lat. Z zawodu jestem pedagogiem,
ale teraz pracuję jako przedstawiciel handlowy w jednej gdańskiej firmie. Mieszkam w
Gdańsku, w samym centrum, na ulicy Mariackiej 43. Interesuję się filmem i sportem,
szczególnie siatkówką i hokejem. Lubię chodzić do kina i na mecze siatkówki. Lubię też
spotykać się ze swoją dziewczyną Elą. Ela ma 24 lata, studiuje ekonomię na uniwersytecie,
jest na ostatnim roku. Moi rodzice mieszkają na wsi, niedaleko Gdańska. Ojciec ma na imię
Roman, ma 55 lat. Z zawodu jest mechanikiem, ale już nie pracuje, jest rencistą. Moja
mama Zofia jest fryzjerką, ma 53 lata. Zajmuje się domem, bardzo lubi gotować. Mam też
młodszego brata i starszą siostrę. Brat ma na imię Wojtek, ma 17 lat i chodzi do liceum.
Siostra Justyna ma 29 lat, mieszka w Bydgoszczy. Ona i jej mąż są farmaceutami, mają
swoją aptekę. Nie mają jeszcze dzieci, ale mają kota.
Pytanie Odpowiedź
........................ Jak on się nazywa.............................................. ? On nazywa się Tomasz Sawicki.
............................................................................................................ ? Tomasz jest Polakiem.
............................................................................................................ ? On mieszka w Gdańsku.
............................................................................................................ ? Nie, on nie pracuje w swoim zawodzie.
............................................................................................................ ? Sportem i filmem.
............................................................................................................ ? Ela studiuje ekonomię.
............................................................................................................ ? Ojciec Tomasza ma na imię Roman.
............................................................................................................ ? Pani Zofia jest fryzjerką.
............................................................................................................ ? Ona lubi gotować.
............................................................................................................ ? Tak, Tomasz ma siostrę i brata.
............................................................................................................ ? Jego brat ma 17 lat.
............................................................................................................ ? Ona pracuje w aptece.
10. Proszę w podobny sposób jak w powyższym tekście napisać o sobie i swojej rodzinie.
38
7 Co teraz robisz?
1. Proszę przypomnieć sobie odmianę czasowników: mieć, lubić, interesować się z poprzednich
lekcji. Każdy z nich reprezentuje inny typ koniugacji. Czym różnią się ich formy?
2. Proszę przeczytać dialog i określić, które

GRAMATYKA czas teraźniejszy czasowniki należą do koniugacji -m, -sz.
Proszę odmienić je przez osoby.
KONIUGACJA -m, -sz
 Słucham?
czytać mieć jeść  Cześć! Co robisz? Pamiętaj!
W 1 os. lp.
 Cześć. A nic takiego, może być
ja czytam mam jem
oglądam film. końcówka -am
ty czytasz masz jesz
czyta ma je  O, to przeszkadzam… albo -em, ale
on, ona, nigdy -im, -ym.
ono  Daj spokój, mów!
 Słuchaj, czy my
my czytamy mamy jemy mamy w piątek test z językoznawstwa?
wy czytacie macie jecie
 Nie wiem, nie byłam na ostatnim
oni, one czytają mają jedzą
wykładzie. Może Ola albo Bartek wiedzą?
 No właśnie Bartek nie pamięta… Wiesz,
Nieregularne:
że on nigdy nie słucha tych wykładów.
jeść jem, jesz, …, jedzą  Nie dziwię mu się. Ja staram się słuchać i
wiedzieć wiem, wiesz, …, wiedzą robię notatki, ale niewiele rozumiem.
3. Proszę przeczytać dialog i określić, które

KONIUGACJA -ę, -isz (-ysz) czasowniki należą do koniugacji -ę, -isz.
Proszę odmienić je przez osoby.
robić chodzić liczyć
 Halo, Ola?
ja robię chodzę liczę  Paweł? Nie słyszę cię, mów głośniej!
ty robisz chodzisz liczysz
 Mówię głośno! Co to za hałas?
on, ona, robi chodzi liczy
ono  Jestem na ulicy, to dlatego.
 Aha. Dzwonię, żeby zapytać, czy w piątek
my robimy chodzimy liczymy
jest test z językoznawstwa. Bo Igor mówi,
wy robicie chodzicie liczycie
że tak, a inni nie wiedzą.
oni, one robią chodzą liczą
 Jest, ale nie w ten piątek, w następny.
 Uff! Całe szczęście! Ja nic nie umiem a nie
-cić -dzić -lić zdążę się nauczyć. Wielkie dzięki!
Nieregularne:
Kiedy w polskim i słowackim czasowniki są
musieć muszę, musisz podobne, porównaj formę 2 os. lp. w języku
-sić: -szę, -sisz prosić (proszę, prosisz…), nosić słowackim. Jeśli jest tam końcówka -iš, w
stać, bać się stoję, stoisz; boję się, boisz się polskim wyraz zwykle odmienia się według
koniugacji -ę, -isz (-ysz), np. śpię, śpisz.
39
7 Co teraz robisz?
KONIUGACJA -ę, -esz
chcieć pić gotować wstawać

-ować → -uję
ja chcę piję gotuję wstaję -awać → -aję
ty chcesz pijesz gotujesz wstajesz
on, ona, chce pije gotuje wstaje
Nieregularne:
ono
móc mogę, możesz
my chcemy pijemy gotujemy wstajemy piec piekę, pieczesz
wy chcecie pijecie gotujecie wstajecie brać biorę, bierzesz;
oni, one chcą piją gotują wstają pisać piszę, piszesz
4. Proszę określić, które czasowniki z tekstu należą do koniugacji -ę, -esz i odmienić je.
Paweł studiuje filologię francuską, bo chce być tłumaczem. W domu dużo

czyta i ogląda francuskie filmy. Co roku w wakacje podróżuje po Francji.
Bardzo lubi literaturę francuską, ale czasem ma problemy z gramatyką.
?!
Myśli, że gramatyka nie jest taka ważna przy przekładach literackich.
Niestety, profesor Pawła ma inne zdanie: uważa, że filolog musi doskonale
znać gramatykę i językoznawstwo. Dlatego jego studenci piszą testy
przynajmniej raz w miesiącu. Wszyscy boją się profesora i wiele osób
przez niego rezygnuje ze studiów. Ale Paweł zwykle dostaje z testów
niezłe oceny i ma nadzieję, że zda egzamin końcowy i zaliczy trzeci rok.
Ćwiczenia: CZAS TERAŹNIEJSZY

5. Czasowniki w nawiasie proszę napisać we właściwej formie czasu teraźniejszego.
Przykład: Michał (czytać) ..... czyta..... ciekawą książkę.
1) Czy wy (rozumieć) ........................................... to polecenie? Koniugacja -m, -sz

2) Czy (znać) .................................. państwo moją żonę?
3) (ty, oglądać) ........................................... ten program?
4) Grupa turystów (zwiedzać) ......................................... stary kościół.
5) Jaka ciepła woda! To co, (my, pływać) ............................................ ?
6) Mateusz (latać) ............................................ do Londynu raz w miesiącu.
7) Ja nie (umieć) ......................................... śpiewać, ale za to (grać) .............................. na gitarze.
8) One nie (wiedzieć) ........................................ , gdzie jest ulica Podmurna.
9) Moi rodzice (szukać) ........................................... nowego mieszkania.
10) Ktoś (pukać) ...................................... , czemu nie (ty, otwierać) .......................................... drzwi?
40
Co teraz robisz? 7
1) Wszystkie dzieci (lubić) .............................. słodycze.

Koniugacja -ę, -isz (-ysz)
2) To już 10 lat? Jak ten czas (lecieć) ................................ !
3) O której (kończyć się) ...................................................... zajęcia?
4) Jak państwo świetnie (mówić) .................................... po hiszpańsku!
5) (ty, słyszeć) ............................................. ? Telefon (dzwonić) .................................... .
6) Dlaczego (wy, palić) ..................................... papierosy? To (szkodzić) ................................... zdrowiu!
7) O 7:00 ja zwykle jeszcze (spać) ........................... . (Budzić się) .......................................... około 8:00.
8) (ja, cieszyć się) ................................................... , że cię (widzieć) .................................... !
9) – Ile (my, płacić) ...................................... ? – Nic państwo nie ................................ , to na koszt firmy.
1) (ja, myć) ................................... zęby dwa razy dziennie.

2) Dlaczego (ty, żuć) ................................. gumę? To niegrzeczne! Koniugacja -ę, -esz
3) Monika, no co ty, nie (poznawać) .......................................... mnie?
4) Sto lat, sto lat, niech (żyć) ............................... , .............................. nam!
5) Dzieci nie (móc) .............................. iść na dwór, bo jest za zimno.
6) Dlaczego (ty, pić) .............................. tyle kawy? (Chcieć) .............................. mieć nadciśnienie?
7) Ile to (kosztować) ................................... ?! O, nie, nie (wy, móc) .................................... tego kupić!
8) Idźcie już spać, jutro wcześnie (wstawać) .................................... .
CZASOWNIKI RUCHU
Jak często?
CZAS TERAŹNIEJSZY
zawsze chodzić, jeździć

chodzić iść
codziennie / co dzień
zwykle ja chodzę idę Tylko
raz na tydzień / raz w tygodniu ty chodzisz idziesz pieszo!
on, ona, ono chodzi idzie
często
czasami / czasem my chodzimy idziemy
od czasu do czasu wy chodzicie idziecie
rzadko oni, one chodzą idą
nigdy jeździć jechać
iść, jechać
teraz, w tej chwili ja jeżdżę jadę
ty jeździsz jedziesz
on, ona, ono jeździ jedzie
6. Proszę zapytać kolegę / koleżankę, my jeździmy jedziemy
jak często robi pewne rzeczy, np.: wy jeździcie jedziecie
myje zęby, czyta gazetę, biega, oni, one jeżdżą jadą
chodzi na zakupy itp.
41
7 Co teraz robisz?
7. W wykropkowane miejsca proszę wpisać właściwy czasownik ruchu w czasie teraźniejszym.
1) Tomek zawsze ........ chodzi......... na basen we wtorek, ale dziś nie ................................. .
2) Zwykle (my) ................................... na uczelnię tramwajem.
3) Nie ........................... z tobą na zakupy, nie mam czasu.
4) Ola i Basia dwa razy w tygodniu ............................. na siłownię.
5) ................................. do sklepu? To kup mi mleko.
6) My rzadko .................................... autobusem.
7) Czy .................................. państwo z nami do Gdańska?
8) Cześć Marta, dokąd ..................................... ?
9) Często ............................... do pracy pieszo, bo mam blisko.
10) Ten pociąg ................................. zawsze przez Malbork, ale dziś ................................ inną trasą.
8. Proszę napisać, czym / na czym ludzie jeżdżą w różnych sytuacjach.

środki
transportu
rower, motocykl, samochód, autobus, tramwaj, trolejbus, metro,
pociąg, autokar, narty, łyżwy, rolki, deskorolka, winda, taksówka
 do pracy tramwajem, ................................................................................

 na urlop ..........................................................................................................
 do innego miasta ..........................................................................................................
 w bloku ..........................................................................................................
 dla sportu i rekreacji ..........................................................................................................
9. Czasowniki w nawiasie proszę wpisać we właściwej formie czasu teraźniejszego.
1) Co wy tu (robić) ...... robicie...... , wszyscy was (szukać) ........................................ !

2) Kot (spać) .................................. w koszyku, a pies (leżeć) .................................. na dywanie.
3) (ty, pisać) .................................. jak kura pazurem, nie (umieć) ................................ tego przeczytać!
4) Maciek wcześnie (wstawać) .................................. , bo (jechać) ............................... na wycieczkę.
5) Dzieci nie (móc) ................................. się bawić, dlatego (nudzić się) .......................................... .
6) Kiedy (zdawać) ...................................... egzamin? (Bać się) ............................................. ?
7) W sobotę (ja, spotykać się) ............................................ z bratem i (iść) .................................... do kina.
8) Źle (czuć się) .......................................... , (boleć) .............................. mnie głowa.
9) Oni nie (wierzyć) ....................................... , że ty (mieć) ............................... 18 lat.
10) Nie (potrafić) .......................................... tego zrobić, (wy, móc) ................................... nam pomóc?
42
8 O której zwykle wstajesz?
1. Proszę przeczytać dialogi i dopasować do nich podane godziny.
12:05 19:15 16:00 8:23 15:30
Dialog nr 1 Dialog nr 2 Dialog nr 3
 Która godzina?  O której jest najbliższy  Przepraszam czy ma pan

 Wpół do czwartej. pociąg do Łodzi? zegarek?
 Co?! Nie zdążymy na film!  O ósmej dwadzieścia trzy.  Nie, ale mam komórkę.
 A o której się zaczyna?  A następny? Piętnaście po siódmej.
 Za pół godziny!  O dwunastej pięć.  Dziękuję bardzo.
Dialog nr 1 ................................... Dialog nr 2 .................................. Dialog nr 3 ....................................
Liczebniki porządkowe 1 – 24
KTÓRA GODZINA?
OFICJALNIE – 24 h
pierwsza jedenasta dwudziesta
druga dwunasta dwudziesta pierwsza 13.00 trzynasta
trzecia trzynasta dwudziesta druga 13.10 trzynasta dziesięć
czwarta czternasta dwudziesta trzecia 13.30 trzynasta trzydzieści
piąta piętnasta dwudziesta czwarta 13.50 trzynasta pięćdziesiąt
szósta szesnasta
siódma siedemnasta NIEOFICJALNIE – 12 h
ósma osiemnasta 13.00 pierwsza
dziewiąta dziewiętnasta 13.10 dziesięć po pierwszej
dziesiąta 13.30 wpół do drugiej
13.50 za dziesięć druga
Ile?
Dwadzieścia
Która?
Piętnasta
15 : 20
2. Która to godzina? Proszę użyć sposobu
trzecia oficjalnego, a następnie nieoficjalnego.
5:20, 6:30, 7:45, 9:17, 11:28, 12:00,

za pięć pięć po 14:05, 14:40, 15:30, 16:50, 18:27,
czwarta trzeciej
19:00, 21:48, 23:10
wpół do czwartej
43
3. Proszę dopasować do siebie godziny, zgodnie z podanym przykładem.
kwadrans po ósmej północ

15 minut =
czternasta trzydzieści dziesiąta
kwadrans
za piętnaście dziewiąta południe
dwunasta dwudziesta piętnaście 12:00 =
siedemnasta pięćdziesiąt ósma czterdzieści pięć południe
dwudziesta czwarta wpół do trzeciej 24:00 =
dwudziesta druga za dziesięć szósta północ
dziewiętnasta pięć pięć po siódmej
4. Na podstawie tabeli proszę opowiedzieć, co członkowie rodziny

Kowalskich robią w tym tygodniu. Dni tygodnia
poniedziałek wtorek środa
Franek – Obiad z Ulą, Rachunek za

dentysta! 14:00 gaz i prąd!
czwartek piątek sobota
Fryzjer, 11:00 Urodziny

Prezent dla mamy Jana Wyjazd rano
mamy! 16:00
niedziela
W poniedziałek Franek idzie do dentysty.
................................................................................
We wtorek …
W środę …
A co rodzina Kowalskich robi w weekend?
5. Kiedy się to robi? Proszę dopisać porę dnia albo dzień tygodnia. Pora dnia
0) Śniadanie jemy ....... rano......... .

1) Polacy jedzą obiad zwykle ....................................................... . rano
przed południem
2) Większość ludzi ogląda wiadomości ................................................. . w południe
3) Gwiazdy można obserwować ........................................ . po południu
4) Weekend zaczyna się ................................................... . wieczorem
w nocy / nocą
5) Katolicy chodzą do kościoła najczęściej ............................................ .
6) Żydzi mają święto ........................................... .
7) .......................................................... muzea są zwykle zamknięte.
44
O której zwykle wstajesz? 8
6. Na podstawie obrazków proszę opowiedzieć, jak wygląda zwykły dzień rodziny Kowalskich.
Proszę wykorzystać czasowniki i zwroty znane z poprzednich lekcji oraz te podane w ramce.
iść do łazienki / do kuchni, ubierać się, golić się, robić potem

pranie, jeść śniadanie, robić kolację, wyprowadzać psa, = później
bawić się, jechać do pracy, wracać do domu = następnie
w tym czasie
Rano około 7:00 pan Kowalski wstaje i …
7. Proszę w podobny sposób opowiedzieć o swoim zwykłym dniu.
45
8. Proszę ponumerować podane fragmenty tak, aby powstał logiczny i spójny tekst.
........... albo spotyka się z kolegami w jakiejś restauracji.

........... Cały dzień pisze e-maile i dzwoni do klientów, czasem ma jakieś spotkanie.
........... Po drodze kupuje świeże kanapki w piekarni. O 8:30 zaczyna pracę.
........... Nie je śniadania – robi kawę i włącza komputer.
........... wstaje i idzie do łazienki, a potem do kuchni.
........... jeśli jeszcze nie jest bardzo późno, ogląda jakiś film.
.....1.... Tomek codziennie budzi się o 7:00,
........... Przez pół godziny przegląda strony internetowe i potem wychodzi do pracy.
........... Około 10:00 je kanapki, o 13:00 ma półgodzinną przerwę obiadową,
........... a o 17:00 kończy pracę. Potem albo idzie do sklepu na zakupy,
........... Wraca do domu po 18:00 albo około 22:00 i
........... Przed północą bierze prysznic i idzie spać.
9. Proszę przekształcić tekst, używając form liczby mnogiej.
Adam jest licealistą, chodzi do pierwszej Adam i Dominika są licealistami, .........................

klasy. W ciągu tygodnia jego dni wyglądają ..............................................................................................
podobnie: wstaje około 7:00, ubiera się, je ..............................................................................................
śniadanie, a potem idzie do szkoły. Lekcje ..............................................................................................
zaczyna o 8:00, a kończy około 14:00 albo ..............................................................................................
15:00. We wtorek i w czwartek ma po ..............................................................................................
południu trening siatkówki. Po szkole albo ..............................................................................................
po treningu wraca do domu i siedzi przed ..............................................................................................
komputerem, następnie pomaga mamie ..............................................................................................
przygotować kolację. Wieczorem uczy się i ..............................................................................................
odrabia lekcje, od czasu do czasu ogląda ..............................................................................................
jakiś film. W sobotę idzie na basen, później ..............................................................................................
spotyka się z kolegami. W niedzielę zwykle ..............................................................................................
odwiedza babcię. Później je obiad, a po ..............................................................................................
obiedzie przygotowuje się już do szkoły na ..............................................................................................
poniedziałek. ..............................................................................................
46
9 Smacznego!
1. Proszę podpisać obrazki, wybierając wyrazy z podanych obok. Uwaga! Niektóre wyrazy nie
pasują, a przy niektórych obrazkach można wpisać więcej wyrazów.
Posiłki ŚNIADANIE / KOLACJA
............................... ........................... ............................. ....................... ........................ ..................................
kiełbasa, szynka, ser, masło,

pieczywo, chleb, bułka, jajko,
dżem, jogurt, miód, jajecznica,
parówka, płatki (lm.)
............................... ...................... ....................... .............................

OBIAD
........................... ................................... .................................. .................................. ...................................
makaron, ziemniaki, ryż, frytki,

spaghetti, kurczak, ryba, mięso,
kotlet, warzywa (lm.), sałatka,
surówka, pizza, zupa, naleśnik
......................... ........................ ..................................... ............................
PODWIECZOREK
ciasto, ciastko, lody

(lm.), owoce (lm.),
czekolada, cukierek
............................... .................................... ............................ .................................

NAPOJE
2. Proszę powiedzieć, co Pan / Pani zwykle je i pije. kawa sok
herbata woda
UWAGA! Na śniadanie jem... √ kakao wino
Na śniadanie mam... X mleko piwo
47
9 Smacznego!
3. Proszę przeczytać oba teksty i przyjrzeć się podkreślonym formom. Co można zauważyć?
Mówi Magda: Mówi Wojtek:
Zawsze rano jem śniadanie, bo uważam, że Nigdy nie jem śniadania, bo nie mam na to
to najważniejszy posiłek dnia. Zwykle jem czasu – wolę dłużej pospać. Rano tylko kawa.
pełnoziarnistą kanapkę z chudym serem i Nie znoszę zielonej herbaty, którą pije moja
pomidorem, czasami jogurt z płatkami. Piję dziewczyna Magda. Potem lecę do pracy. Nie
zieloną herbatę, bo jest zdrowa, uwielbiam biorę żadnego jedzenia, bo szkoda mi czasu na
ją pić z miodem. Do pracy zabieram zupę robienie kanapek. Wolę zamówić potem coś na
albo sałatkę – około południa w biurowej wynos: pizzę albo chińszczyznę. Nie cierpię
kuchni jem lekki lunch. Wracam z pracy warzyw i owoców, które je moja dziewczyna.
około 16:00 i gotuję obiad, najczęściej ryż z Nie jestem królikiem, nie będę jeść w kółko
warzywami. Ponieważ obiad jest późno, na sałaty i kapusty. Mięso to dla mnie podstawa
kolację jem już tylko owoce i warzywa. kuchni. I ziemniaki, nie lubię ryżu.
lubię co? nie lubię czego?

uwielbiam biernik nie znoszę dopełniacz
nie cierpię
-y twarde:
siostry, wody, pracy
kogo? czego? -i ć, ś, ź, ń, j, l, k, g: Gramatyka
cioci, soli, matki dopełniacz liczby pojedynczej
rodzaj męski
rodzaj żeński rodzaj nijaki
żywotne nieżywotne
Uwaga!
rzeczownik
Męskie -a -u / -a -y / -i -a
nieżywotne -
dominuje brata, psa ryżu, sera zupy, marchewki śniadania, jabłka
końcówka -u.
-kiego, -giego -kiej, -giej -kiego, -giego
przymiotnik
-ego -ej -ego
miłego, wysokiego pana gorącej, słodkiej dobrego, polskiego
drogiego, żółtego sera kawy jabłka
4. Proszę zapoznać się z poniższymi przykładami i dopisać obok zdania twierdzące.
Przykłady
Nie lubię dżemu truskawkowego. .............. Lubię dżem truskawkowy. ................................
Nie mam starszego brata. .....................................................................................................
Zuzia nie chce młodszej siostry. .....................................................................................................
Nie kupimy nowego mieszkania. .....................................................................................................
48
Smacznego! 9
Ćwiczenia: DOPEŁNIACZ liczby pojedynczej

Negacja biernika
5. Proszę zanegować podane niżej zdania.
0) Lubię ryż. .......... Nie lubię ryżu. .................................................................................

1) Piję wytrawne wino. ..........................................................................................................................
2) Dzieci bardzo lubią ten miód. ..........................................................................................................................
3) Na święta zawsze jemy barszcz. ..........................................................................................................................
4) Uwielbiam gorzką czekoladę. ..........................................................................................................................
5) Karolina zje dziś z nami kolację. ..........................................................................................................................
6) Adam ma nowy komputer. ..........................................................................................................................
7) Znasz już naszą sąsiadkę? ..........................................................................................................................
8) Wieczorem oglądam telewizję. ..........................................................................................................................
9) Mój chłopak lubi twojego kolegę. ..........................................................................................................................
10) Znam jednego dobrego dentystę. ..........................................................................................................................
6. Anna i Piotr są w restauracji. Proszę przeczytać ich rozmowę z

kelnerem i odpowiedzieć na pytania pod tekstem. W restauracji
 Czy już państwo wybrali?  Duże piwo i lampkę białego wina. To

 Nie możemy się zdecydować. Może pan wszystko, dziękujemy.
nam coś poleci? [godzinę później]
 Z dań mięsnych czy wegetariańskich?
 Mięsnych, ale raczej coś lekkiego.  Czy obiad państwu smakował?
 To może kurczak duszony z warzywami i  Tak, był bardzo smaczny.
ryżem albo pstrąg z grilla?  Czy podać coś jeszcze? Może deser?
 No to kurczak, nie przepadam za rybami.  Nie, dziękujemy, prosimy rachunek.
 A dla pani?  Będą państwo płacić gotówką czy kartą?
 Ja wezmę tego pstrąga z frytkami.  Gotówką. Nie, Piotr, to ja cię zapraszam.
 A co do picia? Proszę, reszty nie trzeba.
Brak
Kto…. Anna Piotr Kelner
informacji
0. nie może wybrać dania? X X
1. nie lubi ryb?
2. zamawia frytki?
3. pije wino?
4. proponuje deser?
5. mówi, że obiad był smaczny?
6. płaci za obiad?
49
9 Smacznego!
7. Proszę przeczytać jadłospis baru mlecznego „Smakosz” i zamówić obiad.
Bar mleczny „Smakosz” – jadłospis i cennik
ZUPY DODATKI
zupa ogórkowa .................... 6,50 ziemniaki ............................... 2,50
zupa pomidorowa ............... 6,50 kasza gryczana .................... 3,00
barszcz ..................................... 5,20 ryż ............................................. 2,50
rosół z makaronem............. 5,60 surówka:
kapuśniak ............................... 6,00 – z kapusty ............................ 2,80
– z selera ................................ 3,00
DANIA MIĘSNE – z marchwi ........................... 3,00
kotlet schabowy ................ 13,20
kotlet mielony ...................... 9,90 NAPOJE CIEPŁE
gołąbki z ryżem ................. 11,30 kawa z ekspresu ................. 6,50
bigos ..................................... 10,60 kawa po turecku ................. 5,00
pierogi z mięsem ............. 12,60 herbata ................................... 4,00
DANIA BEZMIĘSNE NAPOJE ZIMNE

pierogi z grzybami ........... 12,00 kompot wiśniowy ............... 3,50
pierogi ruskie ..................... 11,00 sok:
knedle ze śliwkami .......... 11,00 – pomarańczowy ................ 5,00
naleśniki z twarogiem .... 10,50 – porzeczkowy ..................... 5,00
Uwaga!
poproszę √ Na zdrowie!
wezmę √
zjem / wypiję √
dam sobie! X
8. Co Pan / Pani ma, a czego nie? Co lubi, czego nie? Proszę wybrać z podanych niżej list.
Mam / Nie mam... Lubię / Nie lubię...
rodzeństwo mieszkanie mięso zima

babcia samochód szpinak deszcz
dziadek prawo jazdy pizza historia
mąż nowy telefon czekolada fizyka
żona ulubiona książka mleko poezja
pies dobry nastrój (teraz) białe wino hip-hop
kot czas (dziś wieczorem) wódka język polski
50
10 Czy umiesz gotować?
1. Proszę powiedzieć, jakie jest Pana / Pani ulubione danie. Czy umie Pan / Pani podać na nie
przepis? Jakie są jego składniki, jak się je przyrządza?
Co zrobić: umyć, pokroić, wymieszać, dodać, ugotować, usmażyć, udusić, upiec
Składniki (co) Ilość (ile) Sposób przyrządzenia (co zrobić)
2. Proszę podpisać obrazki.

Naczynia
talerz, butelka, łyżka, nóż, widelec, kieliszek, filiżanka, spodek, szklanka, słoik i sztućce
Ćwiczenia: DOPEŁNIACZ liczby pojedynczej Ilość (miary i wagi)
3. Proszę połączyć wyrazy z obu kolumn, zgodnie z podanym przykładem
słoik sok ................. słoik dżemu...............................................

szklanka dżem .......................................................................................
butelka wódka .......................................................................................
łyżka kawa .......................................................................................
talerz cukier .......................................................................................
filiżanka piwo .......................................................................................
kieliszek zupa .......................................................................................
20 deka mąka .......................................................................................
51
4. Chce Pan / Pani ugotować bigos i musi kupić składniki. Proszę przeczytać dialog W sklepie
spożywczym, a następnie razem z kolegą / koleżanką odegrać podobną scenkę. Proszę
wykorzystać poniższą listę zakupów.
W sklepie spożywczym
Nie ma pan Niestety, nie.
drobniej?  Dzień dobry.
 Dzień dobry. Słucham?
 Poproszę jedno mleko półtłuste, kostkę masła i 20
deka sera gouda. Ma pani świeże bułki?
 Niestety, już nie. Ale są rogale.
 To poproszę cztery i jeden chleb krojony.
 Coś jeszcze?
 Czy są pomidory?
 Tak, ile?
 Półtora kilo. A, i jeszcze trzy duże cebule. I to wszystko.
 Razem 26 złotych i 58 groszy.
 Proszę.
 Dziękuję. Proszę, reszta i paragon.
 Dziękuję bardzo. Do widzenia!
Ile to kosztuje?
Lista zakupów
1 złoty grosz
2, 3, 4 złote grosze 1 świeża kapusta
5 – 21 złotych groszy kapusta kiszona – 1 kg
cebula – 0,5 kg
22, 23, 24 złote grosze
wieprzowina – 0,5 kg
25 – 31 złotych groszy wołowina – 25 dag
wędzony boczek – 25 dag
kiełbasa myśliwska
Pamiętaj! Jeśli liczba większa niż suszone grzyby – paczka
20 kończy się na 2, 3, 4, po niej suszone śliwki – paczka
stosujemy formę mianownika
lm., np.: 32 lata, złote, bułki.
umieć, wiedzieć, znać

umiem + bezokolicznik:
Umiem jeździć na nartach.  Czy umiesz gotować?
Nie umiem pływać.  Noo… Nie bardzo. Ale za to umiem piec ciasta.
wiem + zdanie podrzędne:
 Czy on wie, jak się robi bigos?
Wiem, gdzie leży Kraków.
Nie wiem, kim jest ta pani.  Wie, gdzie jest książka kucharska. Poradzi sobie.
znam + biernik (kogo, co)

 Czy znacie polską kuchnię?
Znam dobrze Bratysławę.  Trochę. Znamy jedną polską studentkę, mieszka z nami
Nie znam tego pana. w akademiku. Czasem gotuje polskie dania.
52
Czy umiesz gotować? 10
5. Proszę uzupełnić dialogi czasownikami: umieć, wiedzieć, znać w odpowiedniej formie czasu
teraźniejszego.
 ........ Wiesz......... , jak dojechać do Placu Zbawiciela?

 Niestety, nie .
 Jak to, przecież ty świetnie .................................. Warszawę, tyle razy tam jeździłeś!
 Ale nie samochodem. Niestety, nie .................................... ci pomóc.
 Marcin, ty ............................... niemiecki, powiedz mi, co znaczy to słowo?

 „Nauczycielka”. Tego drugiego nie ................................. .
 A ...................................... przetłumaczyć to zdanie?
 ................................ co, lepiej zapytaj Basię albo Olę, one lepiej ............................... niemiecki.
 Czy państwo .................................... , gdzie jest gabinet doktora Bluszcza?

 Proszę iść prosto do końca korytarza, a potem w lewo.
 Dziękujemy. A czy państwo ..................................... doktora? Bo ktoś nam go polecił, ale nie
........................................ , czy naprawdę taki dobry.
 To świetny specjalista. Nikt nie ................................ swojej dziedziny tak dobrze, jak on. Jak
inni nie .................................... pomóc, doktor Bluszcz na pewno pomoże.
6. Proszę uzupełnić pytania formami czasowników umieć, wiedzieć, znać w drugiej osobie lp. (ty)
i zadać je kolegom z grupy. Czy zna Pan / Pani odpowiedzi na te pytania?
0) .......Wiesz........ , z czego się robi bigos? „Polski” quiz

1) ........................... zrobić gołąbki?
2) ........................... , co jest głównym składnikiem barszczu?
3) ........................... przepis na pierogi?
4) ........................... , kto jest prezydentem Polski?
5) ........................... polskie symbole narodowe? .......................... , jakie kolory ma polska flaga?
6) ........................... , ilu Polska ma mieszkańców?
7) ........................... wymienić największe polskie miasta?
8) ........................... , ile kilometrów jest z Bratysławy do Warszawy?
9) ........................... , jakie kraje graniczą z Polską?
10) ........................... żubra? ........................... , gdzie jest ich w Polsce najwięcej?
11) ........................... powiedzieć: chrząszcz brzmi w trzcinie?
12) ........................... napisać po polsku: 120?
53
7. Proszę dokończyć podane niżej zdania.
a) Wiem, że ..................................................................................................................................... .
b) Wiem, kto ..................................................................................................................................... .
c) Umiem ....................................... i ........................................ , ale nie umiem ....................................... .
d) Znam ........................................ , ale nie znam ............................................ .
8. Proszę dopasować brakujące fragmenty do rozmów i określić miejsca, w których one się toczą.
a. Czy szarlotka smakowała? Dialog B: ___________________

b. Naprawdę polecam!
 Dzień dobry, proszę, tu jest karta dań…
c. Niestety, nie.  Nie trzeba, ja już wiem, co zamówię.
d. Jak długo się czeka? Poproszę danie dnia i małe piwo.
 Czy coś jeszcze?
e. Reszty nie trzeba.
 Nie, dziękuję. .....................................................
f. Czy podać coś jeszcze?
 Mniej więcej 15 minut.
g. Pana reszta i paragon.  Dobrze. Trochę się spieszę.
h. Mogę od razu prosić rachunek? ..................................................................................
 Oczywiście.
Dialog A: ___________________ Dialog C: ___________________
 Dzień dobry. Czym mogę służyć?  .................................................................................

 Chciałbym jakąś dobrą, suchą kiełbasę.  Była pyszna! Dobrze, że ją pani poleciła.
 To może myśliwską? Świeżutka, dzisiaj  Cieszę się, to nasza specjalność.
przywieźli. ............................................................. .................................................................................
 A dobrze, to poproszę kilogram. Jeszcze pół  Nie, dziękuję, zapłacę.
kilo wołowiny i 20 deka szynki domowej.  Gotówką czy kartą?
 Razem 82,40.  Gotówką.
 Tak drogo? Czy mogę płacić kartą?  Proszę, tu jest rachunek.
 .............................................. . Terminal się zepsuł.  Dziękuję. ..............................................................
 No trudno. Proszę, 100 zł.
 Dziękuję. ................................................................ . kawiarnia, restauracja, sklep mięsny
???
9. Proszę ocenić, czy już Pan / Pani umie po polsku:
 opowiedzieć o swoich upodobaniach – o tym, co lubi a czego nie?
?
 zamówić obiad w restauracji?
 zrobić zakupy w sklepie spożywczym?
 powiedzieć, jak przyrządzić proste danie?
54
1) Co i gdzie kupimy? Proszę dopasować nazwy produktów do sklepów,

wpisując je w formie biernika. podręcznik
kiełbasa
termometr
1. W sklepie spożywczym ....... kiełbasę, ....................................................... telewizor
2. W sklepie RTV / AGD .................................................................................. ołówek
sweter
3. W sklepie papierniczym .................................................................................. szafa
encyklopedia
4. W księgarni .................................................................................. biurko
5. W aptece .................................................................................. syrop
piłka
6. W sklepie meblowym .................................................................................. mleko
lodówka
7. W sklepie sportowym .................................................................................. gumka
plecak
8. W sklepie odzieżowym ..................................................................................
bluzka
2) Proszę uzupełnić zdania, zgodnie z podanym przykładem.
0. Tomek jest bratem Ewy. Ewa jest ................ siostrą Tomka. ...............................................................
1. Jan jest ojcem Zosi. Zosia jest .......................................................................................................................
2. Marcin jest mężem Uli. Ula jest ...................................................................................................................
3. Karol jest zięciem Marka. Marek .................................................................................................................
4. Maria jest córką Alicji. Alicja jest ................................................................................................................
5. Staś jest siostrzeńcem Beaty. Beata jest ..................................................................................................
6. Basia jest bratanicą Wojtka. Wojtek jest .................................................................................................
7. Julka jest wnuczką pani Reginy. Pani Regina jest .................................................................................
8. Pan Mariusz jest dziadkiem Krzysia. Krzyś jest ...................................................................................
3) Proszę uzupełnić zdania, zgodnie z podanym przykładem.
0. kanapka, masło ........ Jem kanapkę z masłem. ........................ / ...... bez masła. ..................
1. pizza, papryka .................................................................................. / ..............................................
2. zupa, makaron .................................................................................. / ..............................................
3. jabłko, skórka .................................................................................. / ..............................................
4. kawa, mleko .................................................................................. / ..............................................
5. sok, lód .................................................................................. / ..............................................
6. herbata, cukier .................................................................................. / ..............................................
55
4) Proszę nadać wspólną nazwę podanym niżej wyrazom.
0. chleb, bagietka, bułka: .......... pieczywo....................

1. śniadanie, obiad, kolacja: ...................................................
2. wujek, babcia, siostrzenica: ...................................................
3. kapusta, kalafior, sałata: ...................................................
4. szklanka, talerz, kubek: ...................................................
5. wtorek, czwartek, niedziela: ...................................................
6. autobus, samochód, tramwaj: ...................................................
5) Proszę przeczytać tekst i zdecydować, czy podane informacje są prawdziwe czy fałszywe.
Pani Magdalena Kownacka ma 39 lat i jest lekarką w szpitalu. Często musi pracować w
weekendy. Pani Magdalena ma męża i dwoje dzieci: pięcioletniego Michała i o dwa lata
młodszą Anię. Mąż pani Magdaleny, Robert, jest lektorem języka hiszpańskiego i pracuje na
uniwersytecie. Państwo Kownaccy mają wspólne hobby – bardzo lubią muzykę. Często chodzą
razem na koncerty i kupują dużo płyt. Ulubionym muzykiem pani Magdaleny jest Leszek
Możdżer, ma wszystkie jego albumy. Pan Robert woli muzykę z lat 50. i 60. Państwo
Kownaccy interesują się też filmem, od czasu do czasu chodzą do kina. Na szczęście mieszka z
nimi mama Magdaleny, więc mają z kim zostawić dzieci i mogą czasem wychodzić wieczorami.
0. Pani Magdalena często pracuje w sobotę lub niedzielę. P / F

1. Ania jest córką Magdaleny. P / F
2. Ania ma cztery lata. P / F
3. Syn państwa Kownackich ma na imię Robert. P / F
4. Pan Kownacki uczy hiszpańskiego. P / F
5. Magdalena ma komplet płyt Leszka Możdżera. P / F
6. Robert lubi współczesną muzykę popularną. P / F
7. Magdalena i Robert co tydzień chodzą do kina. P / F
8. Kiedy Kownaccy wychodzą, z dziećmi zostaje babcia. P / F
6) Umieć, znać czy wiedzieć? Proszę wpisać właściwą formę.
1. (ja) ...... Wiem..... , gdzie leży Gdańsk, ale nie ................................ , czy warto tam pojechać.
2. Mateusz ............................. grać na perkusji, ale nie ......................... , czy dostanie się do zespołu.
3. (my) Nie .................................. angielskiego, nie ..................................... się z nim dogadać.
4. (ty) Nie ............................. , czy Karol już wrócił? Bo ja nie ............................... daty jego powrotu.
5. Moje córki nie .................................... pisać, a już ................................... , jak obsługiwać komputer.
56
7) Wyrazy w nawiasie proszę wpisać we właściwej formie czasu teraźniejszego.
(Mieszkać)0 .... Mieszkam.... w Krakowie, razem z siostrą. Zwykle ja (wstawać)1 .................................

wcześniej niż ona, (myć się)2 ............................................. , dopiero potem (budzić)3 ......................................
siostrę. Razem (jeść)4 .............................. śniadanie, a potem obie (wychodzić)5 ..............................................
do pracy. Ja (pracować)6 ......................................... w banku, a siostra w biurze podróży. Dzięki temu
(mieć)7 ............................. atrakcyjne zniżki na wycieczki, dlatego czasem obie z tego (korzystać)8
........................................... . (Kończyć)9 ................................. pracę o 16:00, a siostra o 17:00, więc (wracać)10
................................. do domu później. Razem (robić)11 ..................................... kolację, a potem (oglądać)12
..................................... telewizję.
8) Proszę uzupełnić tekst odpowiednimi czasownikami ruchu.
Lubię spędzać czas aktywnie. Kiedy tylko mogę, [0] ..... jeżdżę..... na rowerze albo [1] ............................ na
spacery do lasu. Latem [2] ................................... z przyjaciółmi w Tatry i [3] ................................. po górach
od rana do wieczora. Mój chłopak nie lubi ruchu, może tylko od czasu do czasu [4] ............................. na
basen. Do pracy on zawsze [5] ................................ samochodem. Oboje pracujemy w centrum miasta,
ale ja [6] ............................... pieszo, to tylko 20 minut. Na szczęście mamy też wspólne zainteresowania
– interesujemy się filmem, więc często [7] ................................... razem do kina. Podczas urlopu zwykle
[8] ........................................ na wycieczki za granicę. W tym roku na przykład [9] .......................................... do
Hiszpanii. Już nie mogę się doczekać! Jutro [10] ............................... do biura podróży odebrać bilety.
9) Proszę uzupełnić tekst, wybierając właściwe wyrazy spośród podanych obok.
Codziennie rano jem 0 ....b.... , bo to a) obiad b) śniadanie c) bułkę

najważniejszy 1 ........... dnia. Zwykle a) danie b) jedzenie c) posiłek
jem 2 …........ z wędliną i serem, czasem a) kiełbasę b) kanapkę c) kakao
3 ............ owsiane z mlekiem. Potem a) płatki b) makaron c) danie
idę na zajęcia. Około 4 .......... jem obiad a) wieczora b) dziesiątej c) południa
– rzadko w uczelnianej 5 ............ , bo a) stołówce b) bufecie c) restauracji
nie 6 .......... mi tamtejsze jedzenie. Albo a) podoba b) smakuje c) lubię
wracam do domu i 7 ........... coś sama, a) podaję b) gotuję c) polecam
albo idę z koleżankami do 8 ........... a) baru b) restauracji c) pubu
wegetariańskiego. Około 16:00 9 .......... a) podwieczorek b) filiżanka c) kolacja
– kawa i coś 10 ........... , ciastko albo a) kwaśnego b) słonego c) słodkiego
baton. 11 .......... jem najpóźniej o 19:00. a) Ostatni b) Kolację c) Przepis
57
Gramatyka
zaimki osobowe w bierniku zaimki osobowe w dopełniaczu
ja mnie my nas ja mnie my nas
cię, cię,
ty wy was ty wy was
ciebie ciebie
go, jego, go, jego,
on oni ich, nich on oni
niego niego
ich, nich
ona ją, nią one je, nie ona jej, niej one
go, jego,
ono je, nie ono
niego
10) Proszę uzupełnić dialogi właściwymi formami zaimków osobowych.
Dialog 1
 Na kogo czekacie? Może na Monikę?
 Tak, właśnie na .... nią..... . Skąd wiedziałeś? Nie widziałeś .................. może?
 Spotkałem ................... , mówiła, że się spóźni, macie iść bez .................. , dojdzie do .................. .
Dialog 2
 Agata, to ty? Nie poznałam ................... !
 A ja .......................... od razu poznałam.
 Tak? A ostatnio widziałaś ......................... pięć lat temu, nie zmieniłam się?
Dialog 3
 Widzisz tamto drzewo? Popatrz na .................. uważnie.
 Które drzewo? Nie widzę .................. .
 Tam, obok tego wysokiego domu, na lewo od ......................... .
Dialog 4
 Świetne kiełbaski, gdzie .................. kupiłeś? A jak ta musztarda do .................. pasuje!
 Pyszne, prawda? Mają ................ w sklepie mięsnym na rynku. Zawsze tam po .................. chodzę.
Dialog 5
 Ten tramwaj się spóźnia już 20 minut! Nie czekam dłużej na ........................ , idę pieszo!
 Poczekaj, chyba ................ widzę. Tak, ale za nim jedzie drugi, pusty, wsiadamy do ..................... ?
Dialog 6
 Spójrz, tam są Marek i Paweł. Zawołajmy .................. !
 Nie usłyszą .................. . Lepiej po .................. pójdę. O, chyba .................. zobaczyli, już tu idą.
58
11 Wesołych świąt!
Świąteczna powtórka gramatyczna

I. Koniugacja:
1. Proszę przeczytać tekst, wstawiając czasowniki w nawiasach w czas teraźniejszy
odpowiedniej formie czasu teraźniejszego.
Święta Bożego Narodzenia, potocznie nazywane Gwiazdką, (zaczynać się) .....................................................

w Polsce 24 grudnia, czyli w Wigilię. Chociaż nie (być) ............................. ona świętem w polskim
kalendarzu i większość Polaków (chodzić) …............................. tego dnia do pracy, ludzie i tak (uważać)
…............................... Wigilię za najważniejszy dzień świąt, bo (łączyć się) .............................................. z nią
najwięcej zwyczajów.
W każdym domu podczas świąt (musieć) ..................................

stać choinka – najczęściej świerk albo jodła. Dawniej ludzie
przystrajali ją w Wigilię, dziś (robić) ................................... to
zwykle wcześniej. Na choince (wieszać) .....................................
bombki, lampki i łańcuchy. Trzeba też przygotować stół:
pod obrus Polacy (wkładać) ...................................... trochę siana,
a na stole (zostawiać) ....................................... jeden pusty talerz
dla niespodziewanego gościa.
Kiedy na niebie (pojawiać się) ............................................. pierwsza gwiazdka, domownicy (gromadzić

się) ...................................................... przy stole, (dzielić się) .................................................. opłatkiem i (składać)
................................................. sobie życzenia. Następnie (jeść) .................................... uroczystą kolację, zwaną
wieczerzą wigilijną. Zgodnie z tradycją, (składać się) ….......................................... ona z dwunastu potraw.
Wśród nich (być) ....................... : barszcz z uszkami, smażony karp, pierogi, kapusta z grzybami. W
wigilijnym jadłospisie (dominować) .............................................. ryby, kapusta i grzyby. Na deser Polacy
(podawać) ..................................... sernik, makowiec, piernik.
Po wieczerzy (przychodzić) ...................................... czas na

prezenty. Domownicy (wkładać) .......................................... je
wcześniej pod choinkę albo (dawać) .................................... je
Mikołaj, a w niektórych regionach kraju Gwiazdor.
Tradycyjnie w wigilijny wieczór powinno się śpiewać
wspólnie kolędy, ale dziś ten zwyczaj w wielu domach
(zanikać) ...................................... .
O północy Polacy (chodzić) ...................................... do

kościoła na pasterkę. Nazwa tej mszy świętej (pochodzić) ...................................... od pasterzy, którzy
jako pierwsi powitali Chrystusa w Betlejem. Dla upamiętnienia miejsca, w którym Jezus przyszedł
na świat, w kościołach przed świętami wierni (budować) …................................. szopki.
W niektórych wsiach zachował się jeszcze zwyczaj dzielenia się opłatkiem ze zwierzętami. Według
ludowych wierzeń, w Wigilię o północy zwierzęta (mówić) ….............................. ludzkim głosem.
59
2. W przepisach na świąteczne dania proszę w wykropkowanych

miejscach wpisać właściwe formy wyrazów w nawiasach. II. Deklinacja:
 narzędnik
 biernik
Pierogi z grzybami  dopełniacz
Nadzienie:
 20 deka suszonych grzybów leśnych
 1 cebula
 2 łyżki (masło) ...........................
 łyżka (bułka tarta) .......................................................
 sól, pieprz
Grzyby zalać (wrzątek) ....................................... , odstawić

na (godzina) ........................................ . Odcedzić, pokroić.
(Cebula) ……...................................... pokroić, podsmażyć
na maśle. Dodać grzyby, sól, pieprz i (bułka tarta)
................................................................ , dusić krótko.
Ciasto:
 2 szklanki (mąka pszenna) .......................................................................
 0,5 (szklanka) ................................ (ciepła woda) ....................................................................
 1 jajko
 szczypta (sól) ...........................
Składniki połączyć i ugniatać ciasto (ręka) ..................................... , aż będzie gładkie i elastyczne.

Podzielić na porcje i rozwałkować cienko. Wycinać (szklanka) ..................................... okrągłe placuszki,
na środek nakładać nadzienie grzybowe i zlepić brzegi, dociskając je (widelec) .......................................... .
Zagotować (woda) ................................ w garnku, posolić, włożyć pierogi. Kiedy wypłyną, gotować
jeszcze 3 minuty. Podawać z (podsmażona cebula) ........................................................... .
Sernik (masa)
 1 kilo (zmielony twaróg) ..........................................

..................................... (można zmielić samemu albo
kupić gotowy w pojemniku)
 10 deka (margaryna) .........................................
 szklanka (cukier) .........................................
 6 jajek
 2 łyżki (mąka) ..............................
 cukier waniliowy
 rodzynki
Oddzielić żółtka od białek. Margarynę utrzeć z (cukier) ................................. i (żółtko) ................................... .

Dodać twaróg i cukier waniliowy, ubijać (mikser) ...................................... . Z białek ubić (piana)
...................................... , dodać do masy, delikatnie wymieszać, na koniec dodać namoczone rodzynki.
Masę wyłożyć na przygotowane wcześniej kruche ciasto, piec w temperaturze 180 stopni.
60
Wesołych świąt! 11
3. A jak Pan / Pani spędza święta? Proszę opowiedzieć, jak wygląda Wigilia w Pana/ Pani domu.
Co Pan / Pani robi w ciągu dnia? Co jest podobne do polskiej Wigilii, a co inne?
Tak samo jak Polacy, mamy … Nie mamy… / Nie jemy… , ale mamy…
Podobnie jak w Polsce, … Inaczej niż w Polsce, …
4. Proszę rozwiązać krzyżówkę.
1. 24 grudnia
2. uroczysta kolacja jedzona 24 grudnia
3. czerwony z uszkami
4. szklane, okrągłe ozdoby wieszane na drzewku świątecznym
5. Polacy dzielą się nim przed wieczerzą wigilijną
6. ryby, kapusta i … – czyli podstawa wigilijnej kuchni
7. tyle potraw powinno być na wigilijnym stole
8. świąteczne drzewko – zwykle świerk lub jodła
9. niespodziewany – na niego czeka dodatkowe nakrycie na wigilijnym stole

10. potoczna nazwa Świąt Bożego Narodzenia
11. kładzione pod obrusem na wigilijnym stole
12. zwierzęta robią to w Wigilię o północy – według wierzeń ludowych
13. msza odprawiana 24 grudnia o północy
8 Pamiętaj!
W języku polskim
życzyć łączy się z
9 dopełniaczem,
dlatego życzymy
10
zawsze czego:
11 wesołych świąt,
wszystkiego
12
najlepszego,
13 szczęścia itp.
61
5. Proszę uzupełnić teksty życzeń, zgodnie z podanym przykładem.
praca, pociecha, miły weekend, zabawa, zdrowie, połamanie, ukończenie, pomyślność
1) Droga Babciu! Życzę Ci ........ pociechy....... z dzieci i wnuków oraz .................................... .

2) Nareszcie koniec tygodnia! ................................................
........................................ i do zobaczenia w poniedziałek!
3) Szampańskiej ............................................ w Sylwestra oraz
............................................................ w nadchodzącym roku!
4) Masz jutro egzamin? To ................................................ pióra!
5) Kochana Córeczko! Życzymy Ci pomyślnego
.................................................... studiów i ciekawej, dobrze
płatnej ...................................... .
6. Czego można życzyć koledze / koleżance z okazji świąt i Nowego Roku? Proszę razem z
kolegami z grupy ułożyć życzenia i wypisać kartkę pocztową.
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
.................................................................................... Sz. P.
.................................................................................... -------------------------------------------
................................................................................... -------------------------------------------
................................................................................... -------------------------------------------
życzy POLSKA
..........................................
62
12 Co robiłeś w weekend?
1. Proszę przeczytać dialog i zaznaczyć, czy podane obok informacje są prawdziwe czy fałszywe.
 O, Ewa! Kopę lat! Co u ciebie słychać? P F

 Cześć Piotrek! Przepraszam, że długo się nie
0. Ewa i Piotr dawno nie
odzywałam, ale byłam odcięta od internetu. X
rozmawiali.
Mieliśmy przeprowadzkę, a potem cały miesiąc
1. Ewa była zajęta w zeszłym
robiliśmy remont i było z tym dużo roboty. A co miesiącu.
ty robiłeś przez ten czas? 2. Piotr miał urlop na
 W pierwszej połowie miesiąca pracowałem, a początku miesiąca.
potem byłem przez dwa tygodnie na urlopie. 3. Piotr pojechał w Bieszczady
Pojechaliśmy z kolegami w Bieszczady. Było sam.
świetnie! Nocowaliśmy pod namiotem, więc 4. Noclegi w Bieszczadach nie
dużo nas to nie kosztowało. Co dzień chodziliśmy były drogie.
po górach, bo pogoda była super, tylko pod 5. Przez cały pobyt w górach
koniec trochę padało. Byłaś już w Bieszczadach? Piotr miał ładną pogodę.
6. Ewa była już kiedyś w
 Tak, ale dawno, jeszcze na studiach. Byłyśmy tam
Bieszczadach.
z koleżankami. Byłam zachwycona, góry były
7. Ewie nie podobało się w
piękne… Szkoda, że tak krótko, parę dni. Bieszczadach.
 Ja na pewno chciałbym tam jeszcze wrócić. 8. Paweł i Ewa pojadą razem
 Może jesienią? Podobno wtedy Bieszczady są w Bieszczady jesienią.
najpiękniejsze. Znajomi byli i mi mówili.
2. Na podstawie powyższego dialogu proszę uzupełnić tabelę, a następnie wpisać w podanych

zdaniach właściwą formę czasownika być w czasie przeszłym.
rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki 0. (my – r. m.) Byliśmy wczoraj w kinie.
......................... .......................... Ø 1. Mama .............................. rano u lekarza.
byłeś .......................... Ø 2. Cały dzień (ja – r. m.) ................................
był .......................... ....................... wczoraj na uniwersytecie.
r. męskoosobowy r. niemęskoosobowy 3. Czy ......................... już państwo w Gdyni?
byliśmy ......................... 4. Moje dzieci ............................ jeszcze małe,

byliście byłyście kiedy mąż ......................... za granicą.
......................... ......................... 5. Nasi rodzice ............................... w Tatrach.
6. (wy – r. m.) ............................................. na
zakupach? ................................. duże wyprzedaże posezonowe.
7. Gdzie (ty – r. m.) ............................... tak długo?! I nie mów, że w pracy, bo (ja – r. ż.) .............................
tam przed godziną!
63
GRAMATYKA czas przeszły

ODMIANA REGULARNA KIEDY?
rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki wczoraj, przedwczoraj
2, 3, 4: 5, 6, 7, … :
robiłem robiłam Ø
dni dni
robiłeś robiłaś Ø tygodnie tygodni temu
robił robiła robiło miesiące miesięcy
lata lat
r. męskoosobowy r. niemęskoosobowy
robiliśmy robiłyśmy w zeszłym tygodniu

miesiącu
robiliście li robiłyście ły roku
robili robiły
3. Czasowniki w nawiasach proszę wpisać we właściwej formie czasu przeszłego.
0) Teresa (pracować) …..... pracowała......... dziś do 18:00.

1) Wczoraj dwie godziny (uczyć się – ja, r. m.) …............................................. języka polskiego.
2) (Czytać – ty, r. ż.) …...................................... już tę książkę?
3) Moi rodzice (mieszkać) ......................................... w Łodzi 20 lat.
4) W niedzielę (oglądać – my, r. m.) …................................................ telewizję cały wieczór.
5) Dziś rano Marta (sprzątać) ….................................. mieszkanie, a potem (gotować) …...............................
obiad. Wiem, bo (rozmawiać – ja, r. m.) …....................................................... z nią przez telefon.
6) W tym filmie (występować) …........................................... dwie znakomite aktorki.
7) Marku, (pamiętać) ............................................... o imieninach wujka?
8) Mój dziadek w młodości dużo (podróżować) .............................................. po Europie.
9) W sobotę po południu (jeździć – my, r. ż.) …................................................ na nartach, a potem (pić)
….................................. wino i (grać) ...................................... w Scrabble.
10) Kiedyś pociągi (jeździć) ........................................ szybciej i nie (spóźniać się) ........................................
stale, tak jak teraz.
4. Proszę napisać, kiedy Pan / Pani ostatnio:
a) oglądał / oglądała dobry film? ......................................................

b) gotował / gotowała obiad? ......................................................
c) był / była nad morzem? ......................................................
d) był / była u dentysty? ......................................................
64
Co robiłeś w weekend? 12
5. Proszę przeczytać e-mail i przyjrzeć się wyróżnionym wyrazom. Jakie różnice między nimi
można zauważyć? Czy widać tu jakąś zasadę?
Cześć Bartek!
Przepraszam, że tak długo nie pisałem, ale miałem mnóstwo pracy. W marcu mój brat miał wypadek
i musiał spędzić w szpitalu dwa tygodnie. Potem przechodził długą rehabilitację. Musieliśmy mu z
mamą pomagać, bo miał problemy z chodzeniem. A jeszcze pod koniec maja zaczęła się sesja i
mieliśmy dużo egzaminów. Ale na szczęście teraz już wszyscy są zdrowi i egzaminy też już za mną.
A co u Ciebie? Podobno awansowałeś? Marta mi mówiła, niedawno ją widziałem. Gratuluję! Ale to w
tej samej firmie? Bo pamiętam, że chciałeś zmienić pracę. Już chcieliśmy ci z Laurą znaleźć coś u nas.
Tak dawno się nie widzieliśmy, musimy wreszcie się spotkać i pogadać! Pozdrawiam!
Paweł
GRAMATYKA czas przeszły
ODMIANA CZASOWNIKÓW ZAKOŃCZONYCH NA -eć
6. Proszę wstawić czasowniki we właściwe r. męski r. żeński r. nijaki

miejsca w formie czasu przeszłego.
miałem miałam Ø
umieć, chcieć, rozumieć, mieć, wiedzieć, musieć miałeś miałaś Ø
miał miała miało
1) (ty, r. ż.) ........ Rozumiałaś......... , co on mówił? r. męskoosobowy r. niemęskoosobowy
2) Wczoraj uciekł nam ostatni autobus i (r. m.) mieliśmy miałyśmy

mieliście e miałyście
........................................... wracać na piechotę. mieli miały
3) (ty, r. m.) ............................................... , że to ona?
4) – Dlaczego nie zrobiliście tego zadania? – Nie ….......................................... go rozwiązać.
5) Dlaczego mnie nie obudziłeś? (ja, r. ż.) …...................................... rano zajęcia!
6) Moja mama w młodości …..................................... studiować architekturę.
Czas przeszły
7. Proszę zapoznać się z odmianą czasowników jeść i iść w czasie ODMIANA NIEREGULARNA
przeszłym, a następnie uzupełnić teksty właściwymi formami.
jeść (podobnie jak czasowniki na -eć)

 .... Jadłeś....... już kiedyś ślimaki?
r. męski r. żeński r. nijaki
 Nie, ale moi rodzice .................................. , kiedy
jadłem jadłam Ø byli we Francji. Tata ........................... nawet
jadłeś jadłaś Ø żabie udka, ale mama nie chciała.
jadł jadła jadło  Żabie udka, fuj! Nigdy w życiu!
r. męskoosobowy r. niemęskoosobowy  Skąd wiesz, jeśli nie (r.ż.) .................................. ?
jedliśmy jadłyśmy  W Grecji (my, r.m.) ............................................
jedliście jadłyście różne dziwne rzeczy, Ewa i Beata raz nawet
jedli jadły ................................... ośmiornicę.
65
iść (dokonany: pójść, formy z prefiksem po-)

r. męski r. żeński r. nijaki Uwaga! Proszę wstawić formy dokonane!
szedłem szłam Ø [Mówi Marek:] Po szkole .... poszedłem.... do domu,

szedłeś ! szłaś Ø ale nikogo tam nie było. W kuchni na stole leżała
szedł szła szło kartka: „ ….................................. do kina. Mama i tata.”
r. męskoosobowy r. niemęskoosobowy Znowu ….............................. beze mnie! Zadzwoniłem
do siostry:
szliśmy szłyśmy
szliście szłyście  Kiedy wróciłam, rodziców już nie było, więc
szli szły ...................................... do Basi. A Maciek chyba
...................................... na trening. Myślałam, że ty
też ..................................... z nim.
Formy niedokonane szedłem, szłam… są  Nie, byłem w szkole. Ale gdzie jest babcia?
rzadko używane, zwykle używa się form  ...................................... do kościoła.
dokonanych: poszedłem, poszłam itd.  No ładnie! Skoro wy wszyscy sobie gdzieś
…..................................... , to ja idę do Adama. Pa!
8. Na podstawie obrazków proszę opowiedzieć, co Paweł robił w weekend.
------------------------ ----------------------- -------------------------- ------------------------ -----------------------
------------------------ ----------------------- ---------------------- ------------------------ -----------------------
66
13 Kiedy to było?
1. Proszę przeczytać e-mail i podkreślić wszystkie czasowniki w czasie przeszłym.
Cześć Paweł,
dziękuję za Twój mail, fajnie, że napisałeś. Przykro mi z powodu Twojego brata, ale cieszę się, że już
wrócił do zdrowia. I że u Ciebie wszystko w porządku. Zdałeś już wszystkie egzaminy, a więc masz już
licencjat i po wakacjach zaczniesz studia magisterskie! Dlaczego się nie chwalisz, przeczytałem o tym
dopiero na Instagramie! Gratuluję!
Ja też rozmawiałem z Martą w zeszłym tygodniu i pytałem o Ciebie. Powiedziała, że cię spotkała i że
dostałeś staż w tej francuskiej firmie. No właśnie, à propos pracy: to prawda, chciałem ją zmienić, bo
pensja była niska, do tego szef okropny. Ale w lutym zmieniłem dział i zostałem nawet kierownikiem.
Zarabiam teraz lepiej, lubię moją szefową i kolegów, więc chyba już tu zostanę :-)
W czerwcu miałem urlop i pojechałem z Markiem do Skandynawii. Polecieliśmy do Sztokholmu, tam
pożyczyliśmy auto i przez prawie dwa tygodnie zwiedzaliśmy Szwecję i Norwegię. Zobaczyłem w końcu
fiordy! Było super, ale strasznie drogo, wydałem całe swoje oszczędności.
Ale masz rację, musimy się w końcu spotkać! Albo mam pomysł: co robisz w długi weekend w sierpniu?
Może pojedziemy razem nad morze? Ty, ja, Olga, Laura i może Marek? Co Ty na to?
Odpisz szybko!
Bartek
GRAMATYKA
2. Proszę zdecydować, czy podkreślone czasowniki oznaczają aspekt czasownika
czynności zakończone czy niezakończone, trwające w przeszłości.
Proszę następnie wpisać je we właściwych miejscach w tabeli w bezokoliczniku.
NI E DOK O NA N E DOK O NA N E NI E DOK O NA N E DOK O NA N E
1. zmiana wewnątrz wyrazu 2. dodanie prefiksu

wracać pisać
Uwaga!
spotykać spytać / zapytać Niektóre
zwiedzić czytać czasowniki
nie mają
zmieniać porozmawiać formy
dokonanej,
pożyczać jechać np.:
być
dostawać lecieć mieć
zdawać 3. dwa różne wyrazy chcieć
musieć
zostawać mówić móc
wydawać widzieć
67
13 Kiedy to było?
3. Proszę podkreślić właściwą formę: niedokonaną / dokonaną.
Wczoraj Paweł budził się / obudził się za późno, bo uczył się / nauczył się do drugiej w nocy. Budzik
dzwonił / zadzwonił kilka razy, ale Paweł go nie słyszał / usłyszał. Kiedy wreszcie wstawał / wstał,
była już 9:20. O 10:00 był egzamin! Paweł w mgnieniu oka ubierał się / ubrał się i wybiegał /
wybiegł z domu. Na przystanku ciągle patrzył / popatrzył nerwowo na zegarek. Kiedy w końcu
przyjeżdżał / przyjechał tramwaj, była 9:45. Jeszcze do tego jechał / pojechał dłużej niż zwykle
przez roboty drogowe! Kiedy zdenerwowany Paweł wreszcie wpadał / wpadł do sali, była 10:12 i
wszyscy studenci od dziesięciu minut pisali / napisali test. Pech! Profesor, który zawsze spóźniał
się / spóźnił się na zajęcia, tym razem przychodził / przyszedł punktualnie. Ale chyba był w
wyjątkowo dobrym nastroju, bo pozwalał / pozwolił Pawłowi zdawać egzamin.
4. Proszę wybrać czasownik niedokonany lub dokonany (tam, gdzie są podane dwa) i wpisać go w
odpowiedniej formie czasu przeszłego.
Mówi Laura: Wczoraj (wstawać / wstać) .... wstałam.... o 8:00.

ASPEKT NIEDOKONANY
(Chcieć) .................................. pospać dłużej, (być) ...........................
czynność, która trwała
przecież sobota, ale (budzić / obudzić) ........................................ albo powtarzała się
mnie telefon. To (być) .......................... mój szef. (Mówić /  zawsze, czasami itp.
Powiedzieć) ........................................... , że klienci (przyjeżdżać /  od… do…
 (przez) całą noc itp.
przyjechać) .......................................... trzy dni wcześniej, dlatego
 ciągle, wciąż, stale
trzeba natychmiast zorganizować spotkanie, które (mieć)  codziennie, co rok itp.
...................................... się odbyć dopiero we wtorek. „No pięknie!
ASPEKT DOKONANY
– (myśleć / pomyśleć) .................................................. – i po
czynność jednorazowa,
weekendzie.” Szybko (jeść / zjeść) ...........................................
zakończona
śniadanie i (iść / pójść) ............................................ do garażu. Po
 nagle
drodze (brać / zabrać) .......................................... Magdę i razem  w końcu, wreszcie
(jechać / pojechać) ................................................. do biura. Klienci
już tam (czekać / poczekać) .......................................... . Szef
(zapraszać / zaprosić) ............................................ ich do gabinetu na kawę, a my (przygotowywać /
przygotować) ............................................................. prezentację. Po godzinie (przedstawiać / przedstawić)
......................................................... ofertę klientom. (Podobać się / Spodobać się) .....................................................
im i od razu (podpisywać / podpisać) ............................................. umowę, co bardzo (cieszyć / ucieszyć)
.............................................. szefa. W nagrodę (dawać / dać) .................................... nam wolny poniedziałek.
5. A co Pan (z)robił / Pani (z)robiła w weekend? Proszę o tym opowiedzieć.
68
Kiedy to było? 13
6. Jaki to miesiąc? Proszę odgadnąć na podstawie obrazków i uzupełnić tabelę obok.
MIESIĄCE Kiedy? Którego (np. 1 V)
styczeń w styczniu stycznia

................................... w lutym lutego
marzec kwiecień sierpień w marcu .................................
................................... ................................. kwietnia
maj ................................. .................................
................................... ................................. czerwca
lipiec w lipcu .................................
czerwiec
................................... ................................. sierpnia
luty
wrzesień we wrześniu .................................
październik ................................. .................................
................................... w listopadzie listopada
................................... ................................. grudnia
grudzień listopad
7. Proszę uzupełnić zdania, zgodnie z podanym przykładem.
1) Walentynki są ..... w lutym..... .

2) Kalendarzowe lato zaczyna się ......................................... , a kończy ........................................... .
3) Boże Narodzenie jest ........................................ , a Nowy Rok jest ......................................... .
4) Wielkanoc jest ........................................... lub ............................................. .
5) Dzieci mają wakacje ............................................ i ............................................... .
Jaka jest dziś data?

Który?
Dziś jest drugi lipca. Przykłady
Którego? [zdarzenie!] Dziś jest czternasty kwietnia.

Urodziłem się dwunastego lipca. Dzień Dziecka jest pierwszego czerwca.
Urlop mam od ósmego sierpnia. II wojna światowa skończyła się ósmego maja.
Nazwa miesiąca w dacie w dopełniaczu! Wakacje trwały od trzydziestego czerwca do
pierwszy czerwca √ pierwszego września.
pierwszy czerwiec X
69
13 Kiedy to było?
8. Poniżej znajduje się lista stałych polskich świąt i specjalnych dni obchodzonych w ciągu
roku. Proszę przeczytać ich daty, zgodnie z podanym przykładem.
01.01 Nowy Rok jest pierwszego stycznia

06.01 Święto Trzech Króli 15.08 Święto Wniebowzięcia
21.01 Dzień Babci Najświętszej Marii Panny
22.01 Dzień Dziadka 01.11 Wszystkich Świętych
14.02 walentynki 11.11 Narodowe Święto
08.03 Dzień Kobiet Niepodległości
01.05 Święto Pracy 29.11 andrzejki
03.05 Święto Konstytucji Trzeciego Maja 06.12 mikołajki
26.05 Dzień Matki 24.12 Wigilia
01.06 Dzień Dziecka 25–26.12 Boże Narodzenie
23.06 Dzień Ojca 31.12 Sylwester
Uwaga!
9. Proszę powiedzieć, kiedy...
Polacy nigdy nie
podają daty w
... ma Pan / Pani urodziny i imieniny? sposób: drugiego
... ma urodziny Pana / Pani mama? czwartego (2.04).
Zawsze trzeba użyć
… jest Pana / Pani ulubione święto? nazwy miesiąca.
10. Proszę ułożyć zdania z rozsypki, zgodnie z podanym przykładem. Wszystkie czasowniki
podano w aspekcie niedokonanym. Proszę je zmienić na dokonane tam, gdzie to potrzebne.
0. kwiecień – Jurek – mieć – egzamin – prawo jazdy

....... W kwietniu Jurek miał egzamin na prawo jazdy..................................................................................
1. cały – miesiąc – ja – pisać – praca seminaryjna
...........................................................................................................................................................................................
2. nasze córki – wrzesień – iść – po raz pierwszy – szkoła
...........................................................................................................................................................................................
3. sobota – Laura – musieć – iść – praca
...........................................................................................................................................................................................
4. Bartek i Marek – czerwiec – jechać – Skandynawia
...........................................................................................................................................................................................
5. cała – zima – padać – dużo – śnieg – pociągi – spóźniać się
...........................................................................................................................................................................................
11. Proszę napisać e-mail do dawno niewidzianego kolegi, podobnie, jak to zrobili Paweł i Bartek.
70
14 Co będzie jutro?
1. Proszę przeczytać tekst i w wykropkowane miejsca wstawić czasowniki z tabeli.

czas przyszły ja będę my będziemy
być ty będziesz wy będziecie
on, ona, ono będzie oni, one będą
W poniedziałek rano pan Jan siedział w kuchni i jak zwykle na początku tygodnia przeglądał swój
kalendarz. Pod datą 19 marca było napisane wielkimi literami: ROCZNICA ŚLUBU! „To już w piątek!
Muszę to zaplanować, bo jeśli znowu zapomnę, Basia .... będzie.... zła jak osa!” Pił kawę i myślał:
„Zamówić kwiaty? Eee, nie trzeba, kupię po pracy w kwiaciarni, ..................................... jeszcze
otwarta. Ale na pewno ................................. musiał zarezerwować stolik w restauracji, tej, którą Basia
tak lubi. Franek! Zadzwonię dziś do mamy. Dziadkowie .................................. się cieszyli, jak zostanie
u nich na noc. A Franek jeszcze bardziej, bo znowu ................................. mógł siedzieć do późna przed
komputerem. Ale za to my ..................................... mieć cały
dom dla siebie. A ty ....................................... siedział w kuchni,
kolego!” – powiedział do Azora. – „Tylko kłopot z
prezentem. Basia nie ................................. chciała byle czego…
Z tej książki kucharskiej, którą dałem jej na urodziny, nie
była specjalnie zadowolona. Sama na pewno już mi coś
kupiła…” – pan Jan spojrzał na zegarek – „No, pora na mnie.
.................................. myśleć o tym dalej w pracy” – stwierdził i
wyszedł z domu.
2. Proszę ponownie przeczytać tekst i podkreślić czasowniki, które występują po będę, będziesz
itp. W jakiej są formie? Proszę wypisać z tekstu formy czasu przyszłego, zgodnie z podanym
przykładem.
............ będę musiał ...................................... Czas przyszły

............................................................................. niedokonany (złożony)
.............................................................................
............................................................................. Czas przyszły
............................................................................. dokonany (prosty)
.............................................................................
............................................................................. zapomnę, kupię, zadzwonię, zostanie
71
Gramatyka czas przyszły niedokonany (złożony)

pierwszy sposób tworzenia drugi sposób tworzenia
+ bezokolicznik + 3 osoba czasu przeszłego

l. pojedyncza
l. pojedyncza
ja będę ja będę
czytał
ty będziesz ty będziesz czytała
czytało
on, ona, ono będzie on, ona, ono będzie
czytać
my będziemy my będziemy
l. mnoga
l. mnoga
czytali
wy będziecie wy będziecie
czytały
ono, one będą ono, one będą
Uwaga! Polacy używają obu tych sposobów – ta sama osoba raz powie będę pisać,
raz będę pisała. Ale czasowniki modalne móc, chcieć, musieć tworzą czas przyszły
tylko w drugi sposób: będę mogła, będziesz chciał, będziemy musieli itp.
3. Proszę przekształcić zdania, zgodnie z podanym przykładem.
0. Będę oglądać wieczorem film. (r. ż.) ........... Będę oglądała wieczorem film. ....................
1. Laura będzie jutro gotować obiad. ...............................................................................................
2. Franek będzie grać w gry komputerowe. ...............................................................................................
3. Dziecko będzie bawić się w parku. ...............................................................................................
4. Będziemy o tobie myśleć. (r. ż.) ...............................................................................................
5. Co państwo będą robić pojutrze? ...............................................................................................
6. Kiedy będziecie mieć egzamin? (r. m.) ...............................................................................................
7. Za rok będziesz tego żałować! (r. ż.) ...............................................................................................
8. Jutro będę się uczyć cały dzień. (r. m.) ...............................................................................................
4. Proszę zamienić w zdaniach czas teraźniejszy na czas przyszły.
0. Pracuję jutro do późna. ............. Będę jutro pracował do późna. .................................

1. Nie narzekam na zdrowie. (r. ż.) ..............................................................................................................
2. Dzieci jeszcze nie śpią. ..............................................................................................................
3. Macie jutro czas na kino? (r. ż.) ..............................................................................................................
4. Dziadek nie chce iść do szpitala. ..............................................................................................................
5. Musisz się zdecydować. (r. m.) ..............................................................................................................
72
Co będzie jutro? 14
5. Jak państwo Kowalscy będą spędzać rocznicę ślubu? Proszę uzupełnić tekst, wpisując
czasowniki z ramki we właściwej formie czasu przyszłego niedokonanego.
żartować, jeść, padać, musieć, móc, pić, oglądać, czekać
Pan Jan kupi po pracy bukiet kwiatów i pojedzie do restauracji, w której umówi się z żoną. Pani
Barbara już ......... będzie czekała......... tam na niego. ................................................................ kolację, Barbara
................................................................ wino, ale jej mąż nie, bo będzie kierowcą. Po kolacji może pójdą na
spacer, jeśli nie ................................................................ deszcz. Potem pojadą do domu. Tam dadzą sobie
prezenty i otworzą butelkę szampana – Jan już ................................................................. wypić toast razem
z żoną. Później ............................................................................ zdjęcia ze swojego ślubu i wesela, a Jan, jak
zwykle, ........................................................................ z krewnych na fotografiach. Na pewno pójdą późno
spać. Ale przedtem Jan jeszcze ..................................................................... wyprowadzić Azora.
Gramatyka
czas przyszły dokonany (prosty)
czytać – przeczytać √ robić – zrobić √ dostawać – dostać √
liczba pojedyncza
ja
przeczytam zrobię dostanę Tworzy się go
ty
przeczytasz zrobisz dostaniesz od czasowników
on, ona,
przeczyta zrobi dostanie dokonanych,
ono
w taki sam
liczba mnoga
sposób, jak czas
my przeczytamy zrobimy dostaniemy teraźniejszy,
wy przeczytacie zrobicie dostaniecie dodając takie
oni, one przeczytają zrobią dostaną same końcówki.
6. Proszę uzupełnić odmianę podanych czasowników w czasie przyszłym dokonanym.
kupię, kupisz, ................................................................................................................................................................
spotkam, spotkasz, .....................................................................................................................................................
zadzwonię, zadzwonisz, ...........................................................................................................................................
dam, dasz, .......................................................................................................................................................................
pójdę, pójdziesz, ..........................................................................................................................................................
pojadę, pojedziesz, ......................................................................................................................................................
73
7. Proszę podkreślić właściwą formę czasu przyszłego.

Pamiętaj! Trzeba
0) Jak długo będziesz robić / zrobisz to ćwiczenie? zdecydować, czy
1) Kiedy w końcu będziesz robić / zrobisz prawo jazdy? czynność będzie
2) Będę wstawać / Wstanę jutro o 6:00. zakończona, czy
3) Od jutra będę wstawać / wstanę co dzień o 7:00. będzie trwać
albo powtarzać
4) O której będziesz wracać / wrócisz z pracy w tym tygodniu? się w przyszłości.
5) O której będziesz wracać / wrócisz ze szkoły we wtorek?
6) Będę czytać / Przeczytam dzisiaj całą tę książkę.
7) Dzisiaj wieczorem będę czytać / przeczytam, a potem będę iść / pójdę spać.
8) Tym szlakiem będziemy iść / pójdziemy 3 godziny, aż do schroniska.
9) O której będziecie przychodzić / przyjdziecie do mnie jutro?
8. Kiedy to było / będzie? Proszę oddzielić określenia czasu przeszłego i przyszłego.
przedwczoraj, trzy dni temu, za rok, przed chwilą, za chwilę, jutro, w przyszłym tygodniu,
wczoraj, w następnym miesiącu, w ubiegłym roku, pojutrze, przed rokiem, w zeszłym tygodniu
To było… To będzie…
PRZESZŁOŚĆ
9. Proszę powiedzieć, co Pan / Pani będzie robić albo zrobi:

PRZYSZŁOŚĆ
√ w najbliższy weekend? √ w wakacje? √ w przyszłym roku?
10. Proszę przyjrzeć się zdjęciom i powiedzieć, kim są te osoby i co będą robić za 15 lat.
74
15 Gdzie mieszkasz?
1. Proszę przeczytać tekst, a następnie uzupełnić schemat pod spodem.
Polska jest położona w środkowo-wschodniej

Europie. Jej naturalne granice na północy
wyznacza wybrzeże Bałtyku, na południu góry:
Sudety i Karpaty, a na zachodzie rzeki: Odra i
Nysa. Polska graniczy z siedmioma krajami:
Rosją, Litwą, Białorusią, Ukrainą, Słowacją,
Czechami i Niemcami.
Stolicą państwa jest Warszawa. W Warszawie
znajduje się siedziba władz państwowych, jest
to też największe miasto w kraju. Inne ważne
ośrodki przemysłu, kultury i nauki znajdują się
m.in. w Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Łodzi,
Gdańsku.
W Polsce mieszka ponad 38 milionów ludzi, z
tego ponad 1,7 miliona w stolicy.
1,7 – potocznie mówi się:
Administracyjnie kraj jest podzielony na 16 województw. jeden przecinek siedem
____________________
____________________________
_____________________________ północny wschód

___________________________________ na północnym wschodzie
____________________ wschód
____________________________ na wschodzie
południowy zachód _____________________________

___________________________________ ___________________________________
____________________
____________________________
leży 2. Proszę określić, gdzie leżą zaznaczone na mapie

znajduje się miasta oraz graniczące z Polską państwa.
jest położony Przykład:
w centrum = w środku Białystok leży na wschodzie Polski.
w północnej części kraju… Słowacja jest położona na południe od Polski.
na południe od…
A gdzie znajduje się Pana / Pani miasto?
75
15 Gdzie mieszkasz?
3. Proszę z tekstu o Polsce wypisać wszystkie rzeczowniki w miejscowniku (gdzie?) i podać ich
mianownik. Czym różnią się formy tych dwóch przypadków?
........ w Europie ........... ............ Europa ............ ......................................... .........................................

........ na północy......... ............ północ.............. ......................................... .........................................
......................................... ......................................... ......................................... .........................................
......................................... ......................................... ......................................... .........................................
......................................... ......................................... ......................................... .........................................
......................................... ......................................... ......................................... .........................................
o kim? o czym? Gramatyka

miejscownik liczby pojedynczej
ostatnia
spółgłoska w rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki
mianowniku
m, n w Rzymie, w ramie, na ścianie, na oknie Wyjątki: o panu,

s, z w bigosie, w kasie, na mrozie, na imprezie o synu, w domu
-ie we Wrocławiu
p, b w sklepie, na mapie, w zębie, w Łebie
f, w w szafie, w Krakowie, o Ewie, na drzewie w Oświęcimiu
t : cie w namiocie, na poczcie, w mieście

d : dzie w ogrodzie, w wodzie, na rondzie -e
ł : le w kościele, w szkole, na krześle
r : rze na rowerze, na gitarze, w biurze
rzeczownik
k w Gdańsku k : ce na choince w łóżku
g w pociągu g : dze na drodze -e w tangu
ch, (h) w brzuchu ch : sze w blasze w uchu
c na placu w nocy w słońcu

dz o księdzu -u w nędzy -y -u
cz na kluczu w Bydgoszczy
sz o listonoszu o Nataszy
ż, rz w garażu, o pisarzu na plaży, na twarzy w morzu
l w hotelu w Brukseli w polu

j, i w pokoju w Rosji, w Danii
ń w Wiedniu w kawiarni
-i
ś, ć, ź o misiu, na liściu na wsi, w Łodzi
-kim, -gim -kiej, -giej -kim, -gim

przymiotnik
-ym, -im -ej, -iej -ym, -im

w nowym, drogim o młodej, niemieckiej w starym, polskim
hotelu kobiecie mieście
76
Gdzie mieszkasz? 15
4. Gdzie to robimy? Proszę wybrać nazwy miejsc i napisać je w miejscowniku.
ambasada, przystanek, restauracja, kino, teatr, szpital, stadion, bank,

lotnisko, kiosk, apteka, muzeum, komisariat policji, księgarnia
oglądamy film .......... w kinie............... zakładamy konto .........................................

czekamy na tramwaj ......................................... kupujemy tabletki .........................................
kupujemy gazetę ......................................... czekamy na samolot .........................................
płacimy rachunek ......................................... mamy operację .........................................
kupujemy książkę ......................................... oglądamy spektakl .........................................
załatwiamy wizę ......................................... zgłaszamy kradzież .........................................
oglądamy eksponaty ......................................... kibicujemy drużynie .........................................
5. Proszę powiedzieć, kto przy kim mieszka.

Pamiętaj!
Rodzaj męski ma w
aptekarz piekarz pilot krawiec miejscowniku tylko
dwie końcówki: -e i -u.
malarz muzyk biznesmen adwokat Końcówka zależy od
spółgłoski, nie ma
dentysta nauczyciel kucharz fryzjer znaczenia kategoria
żywotne : nieżywotne!
Aptekarz mieszka przy piekarzu.

Piekarz mieszka przy aptekarzu i przy…
Gramatyka
miejscownik liczby mnogiej
6. Proszę dokończyć zdania według wzoru.
Czechy, Stany Zjednoczone, Katowice, Chiny, r. męski r. żeński r. nijaki

Hawaje, góry, rzeki, łąki, morza rzeczownik
-ach
0. Kwiaty rosną ....... na łąkach ............................ .
o lekarzach, w sklepach, szkołach, miastach
1. Statki pływają …................................................... .
2. Ryby pływają …..................................................... . -ych, -ich
-kich, -gich
przymiotnik
3. Niedźwiedzie żyją …............................................ . o młodych, czeskich pisarzach

4. Pekin leży …................................................. . na starych, drogich mapach
w dużych, pięknych mieszkaniach
5. Honolulu leży …..................................................... .
6. Zdenek mieszka …................................................. .
7. Kasia mieszka …..................................................... . Uwaga! Wyjątki: w Niemczech,
we Włoszech, na Węgrzech
8. Tom mieszka …........................................................................... .
77
15 Gdzie mieszkasz?
Ćwiczenia: MIEJSCOWNIK
7. Wyrazy w nawiasach proszę wpisać w miejscowniku liczby pojedynczej albo mnogiej.
Laura urodziła się w (Berlin) ........ Berlinie......... , gdzie poznali się jej rodzice, Francuz i Polka. Po
dwóch (rok) ...... latach...... zamieszkali w (Paryż) .................................. . Po (matura) ...................................
Laura pojechała na rok do Polski. Mieszkała u babci w (Gdańsk) ............................... i zwiedzała Polskę.
Potem wróciła do Francji i zaczęła studia na (uniwersytet) ............................................ . Raz w (czas)
.............................. wakacji znów przyjechała do Polski. Spotkała w (klub) ............................ Pawła i zaczęli
się spotykać. W (sierpień) .................................... pojechali na tydzień w Tatry. Mieszkali w (urocza
miejscowość) ............................................................................... i wynajmowali pokój w (mały pensjonat)
.............................................................................. . Chodzili po (góry) ............................. i rozmawiali o (swoje
pasje) ...................................................................... , (życie) ............................. , (plany) ................................ na
przyszłość. Wtedy Laura zrozumiała, że zakochała się w (Paweł) ............................... . Postanowiła, że
po (studia licencjackie) ......................................................................................... wróci do Polski. Udało jej się
dostać pracę we (francuska firma) ............................................................... ,
Uwaga! która ma swój oddział w (Warszawa) .......................................... . Laura
Wyrazy pochodzenia
francuskiego zakończone na od roku jest na (staż) ............................. , a kiedy Paweł skończy
-ż są rodzaju męskiego: studia, planują zamieszkać razem w (Marsylia) ..................................... .
ten staż, garaż, wernisaż
8. Kiedy Laura mieszkała u babci, zwiedzała Polskę. Proszę napisać, w jakich miastach była.
Wrocław, Częstochowa, Kraków, Lublin, Kazimierz Dolny, Poznań,

Gniezno, Toruń, Bydgoszcz, Sopot, Gdynia, Malbork
Uwaga! Miasta
zakończone na
...... we Wrocławiu........ ........................................... ........................................... -ń są rodzaju
męskiego:
..... w Częstochowie...... ........................................... ...........................................
ten Wiedeń
........................................... ........................................... ........................................... ten Poznań
ten Toruń
........................................... ........................................... ...........................................
9. Proszę dokończyć zdania, wpisując informacje o sobie.
a) Mieszkam ....................................................................... (kraj, np. w Polsce)

b) Studiuję ....................................................................... (miasto)
c) Na zajęciach siedzę przy ....................................................................... (imię kolegi / koleżanki)
d) Obiady jem najczęściej ....................................................................... (miejsce, np. w restauracji)
e) Z kolegami spotykam się ....................................................................... (miejsce)
78
16 Mieszkam w mieście!
1. Proszę odpowiedzieć na pytania.
 Czy był Pan / była Pani już kiedyś w Polsce? Jeśli tak, to w jakich miastach? Jeśli nie, to do
jakich miast chciałby Pan / chciałaby Pani pojechać?
 Czy lubi Pan / Pani zwiedzać miasta? Woli Pan / Pani miasta zabytkowe czy nowoczesne?
 Co można robić w mieście w czasie weekendu?
2. Podane wyrazy proszę wpisać we właściwym miejscu w tabeli. W mieście
dworzec kolejowy, muzeum, lotnisko, kino, sklep, księgarnia, kamienica, teatr, szkoła,
przystanek, galeria, kiosk, opera, centrum handlowe, pałac, poczta, apteka, cmentarz,
filharmonia, kościół, katedra, szpital, pomnik, ratusz, urząd, przedszkole, restauracja,
kawiarnia, bank, biblioteka, postój taksówek, zamek, rynek, dworzec autobusowy
Transport Zabytki Kultura
dworzec kolejowy kamienica muzeum
Handel Inne
zamek – budynek
sklep szkoła
obronny, z murami
pałac – budynek
reprezentacyjny,
nie pełni funkcji
obronnych
3. Proszę uzupełnić zdania, wpisując nazwy obiektów miejskich.
a) W sercu starówki, na ...... rynku....... znajduje się fontanna, a naprzeciwko niej zabytkowy
.................................... , dawna siedziba władz miasta.
b) Niedaleko miasta leży letnia rezydencja króla, piękny barokowy .................................... .
c) Dziś w .................................... odbędzie się wernisaż wystawy, a w ......................................... koncert.
d) Za synagogą leży stary ......................................... żydowski – najstarsze groby pochodzą z XVI w.
e) Moja babcia mieszka koło ............................................ i stale narzeka na samoloty i hałas.
f) Najbliższy .............................................. autobusowy jest zaraz za rogiem.
g) Muszę znaleźć .................................. , bo chcę kupić bilet na tramwaj i gazetę.
79
4. Proszę podpisać znaki, używając wyrazów z ramki, a następnie przeczytać dialog poniżej.
światła, przejście dla pieszych, skrzyżowanie, Jak dojść do…?

rondo, prosto, skręcić w lewo, zawrócić
 Przepraszam panią, jak dojść na Rynek Główny?

Dynamicznie
 Niestety, nie wiem, nie jestem stąd. Najlepiej niech pan
(idę, jadę, skręcam):
spyta tam, w kiosku. prosto
 Przepraszam, czy wie pan, jak dojść na Rynek? w lewo / w prawo
 Tak. Proszę iść prosto tą ulicą, aż do skrzyżowania. Tam
Statycznie
będą światła. Musi pan przejść przez ulicę, a potem skręcić
(jest, znajduje się):
w lewo. Dalej prosto, minie pan bank i kino. Zaraz za kinem
na wprost
niech pan skręci w prawo. Rynek będzie po prawej stronie. na lewo / na prawo
 Czy to daleko? Może lepiej jechać autobusem? po lewej / po prawej
 Można, ale nie warto. To tylko jeden przystanek, a pieszo stronie
może jakieś 5 – 7 minut.
5. Proszę uzupełnić dialog, wpisując odpowiednie wyrazy i zwroty zamiast symboli.
 Przepraszam, jak dojadę do Urzędu Miasta?
 Oj, to za daleko pani zajechała. Musi pani ................................. i na .................................
zjechać pierwszym zjazdem ................................ , dalej ................................ . Minie pani
po prawej galerię handlową i zaraz za nią niech pani ................................................... . Na tej
ulicy od razu na lewo będzie urząd.
 Zapamiętam. Dziękuję, do widzenia!
6. Proszę wyjaśnić, jak dojść lub dojechać z miejsca,

w którym Pan / Pani teraz jest:
Autobusem, tramwajem ,
trolejbusem itp.:  na rynek
wsiąść do  na dworzec autobusowy
wysiąść z  na najbliższy przystanek tramwajowy
przesiąść się  do najbliższego centrum handlowego

80
Mieszkam w mieście! 16
Gramatyka przyimki (część 1)
Dokąd idziesz, jedziesz? Gdzie jesteś, mieszkasz?
do Sopotu, do Gdyni w Sopocie, w Gdyni miasto
do do kina, do restauracji w w kinie, w restauracji

budynek
czego? czym? *zob. wyjątki
do urzędu, do ambasady w urzędzie, w ambasadzie instytucja
na wystawę, na obiad na wystawie, na obiedzie cel (nie miejsce)
na na parking, na plac na na parkingu, na placu

otwarta
co? czym? przestrzeń
na Wolę, na Mokotów na Woli, na Mokotowie dzielnica
do do babci, do lekarza u u babci, u lekarza osoba

kogo? kogo?
7. Proszę uzupełnić dialogi, dopisując odpowiednie *Uwaga! Wyjątki:

przyimki i wstawiając wyrazy w nawiasach we
na pocztę na poczcie
właściwej formie.
na uniwersytet na uniwersytecie
na dworzec na dworcu
 Pójdziemy (klub, koncert) .... do klubu na koncert....?
 Czemu nie? Ale pamiętaj, że jutro rano jedziemy
(Gdańsk) .................................................. . O 7:00 musimy być (dworzec) ..................................................... .
 Wiesz, że Piotr leci jutro wieczorem (Nowy Jork) ............................................................................... ? Może

odprowadzimy go (lotnisko) .................................................. ?
 Niestety, ja nie mogę, pracuję do późna. Ale możemy pójść dziś (piwo) .............................................. ,
jeśli Piotr będzie miał czas. Może (ta czeska knajpa) .................................................................................... ?
 Cześć, nie wiesz, gdzie jest Ewa? Nie ma jej (akademik) ..................................................... .
 Chyba poszła (biblioteka) ....................................................... . Zaraz pewnie wróci.
 To powiedz jej, że czekam na nią (kawiarnia, rynek) .................................................................................... .
 Halo, Ania? Gdzie jesteś?

 (Jola) ............................................... . A co, stało się coś?
 Nie, tylko chciałam spytać, czy nie pojedziesz ze mną (zakupy) ................................................ .
 Mogę za dwie godziny. Spotkajmy się (centrum handlowe) ................................................................. .
 Przepraszam, nie wie pan, jak dojadę (Ministerstwo) ........................................................ Rolnictwa?

 To jest (centrum) .................................................. , najlepiej tramwajem nr 23, niech pan idzie tam
(przystanek) ................................................... .
81
8. Polskie miasta to nie tylko Warszawa i Kraków. Poniżej przedstawiono kilka innych, wartych
zwiedzenia miast. Proszę przeczytać teksty i dopasować do nich fotografie.
Gdańsk jest położony nad Bałtykiem i wraz z Sopotem

oraz Gdynią tworzy tzw. Trójmiasto. Tysiącletnia historia
Gdańska jest skomplikowana: należał do Polski, Niemiec,
był też tzw. Wolnym Miastem. W XVI w. Gdańsk był
najbogatszym miastem w całej Polsce, głównie za sprawą
handlu morskiego. Podczas II wojny światowej został
bardzo zniszczony. Dziś jest najpiękniejszym miastem
północnej Polski. Jego architektura przypomina trochę
portowe miasta w Niemczech, Holandii czy Danii. Związki
z morzem podkreśla posąg Neptuna, który uzbrojony w
trójząb zdobi najbardziej znaną w mieście fontannę. [1]
Toruń leży nad Wisłą, 170 km na południe od Gdańska.

Jeśli chodzi o zabytki najwyższej klasy, zajmuje w Polsce
miejsce zaraz za Krakowem. Zachowało się tu dużo
gotyckich budowli, m.in. kościoły, okazały ratusz i ruiny
zamku krzyżackiego. Średniowieczny zespół miejski
Torunia jest wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa
UNESCO. Miasto słynie w całej Polsce z pierników, które
wyrabia się tu od XIV w. Najbardziej znany w świecie
torunianin to Mikołaj Kopernik. Jego imię nosi toruński
uniwersytet, a stojący pod ratuszem pomnik astronoma to
popularne miejsce spotkań. [2]
Poznań to duże miasto nad Wartą, w zachodniej części

Polski. Za panowania dynastii Piastów był jednym z
głównych ośrodków państwowych. Prawdopodobnie to tu
odbył się w X w. chrzest Mieszka I. W mieście zachowała
się piękna starówka, której centrum stanowi otoczony
kolorowymi kamienicami rynek. Na nim stoi renesansowy
ratusz, a w jego wieży „mieszkają” poznańskie koziołki,
wizytówka miasta. Co dzień o 12:00 wychodzą z wieży i
trykają się rogami. Poznań przyciąga nie tylko turystów –
już niemal sto lat odbywają się tu Międzynarodowe Targi
Poznańskie, największe w Polsce. [3]
Łódź leży w samym centrum Polski. W XIX w. z małego miasteczka stała się największym
ośrodkiem przemysłu tekstylnego w kraju. Długo miała opinię nieciekawego, przemysłowego miasta,
ale w ciągu ostatnich lat znacznie się zmieniła. W dawnych fabrykach zakładane są nowoczesne
muzea albo centra handlowe, takie jak „Manufaktura”, jeden z symboli miasta. Inną atrakcją
turystyczną są wykonane z brązu posągi znanych łodzian, rozmieszczone przy głównej ulicy miasta,
Piotrkowskiej. W Łodzi mieści się także najsłynniejsza w Polsce szkoła filmowa, którą ukończyli m.in.
Andrzej Wajda, Roman Polański i Krzysztof Kieślowski. [4]
9. Proszę krótko opisać swoje miasto. Jakie ma atrakcje, co warto w nim zwiedzić?
82
1) W każdej linijce jeden wyraz albo wyrażenie nie pasuje do pozostałych. Proszę go / je skreślić.
0. filharmonia – opera – urząd – teatr

1. Sylwester – choinka – opłatek – Wigilia
2. styczeń – luty – grudzień – wrzesień
3. jutro – pojutrze – przedwczoraj – za tydzień
4. wschód – północ – zachód – rano
5. rondo – budynek – przejście dla pieszych – skrzyżowanie
6. przedszkole – lotnisko – postój taksówek – dworzec
2) Proszę dokończyć lub uzupełnić zdania, zgodnie z podanym przykładem.
0. Krzyś chciał dostać lody. My też ........ chcieliśmy........... .

1. Chłopcy mieli żółte koszulki, a dziewczynki .............................................. czerwone czapki.
2. Dwie panie siedziały w kawiarni, a przy stoliku obok .............................................. trzej panowie.
3. Małgosia poszła do lasu, a Jaś .............................................. za nią.
4. Wiedzieliście, że to jest takie duże miasto? Bo Piotrek nie .............................................. .
5. Jedliście już pierogi ruskie? Bo ja jeszcze nie .............................................. .
6. Ja poszedłem do kina, nie wiem, dokąd one .............................................. .
7. W kwietniu, kiedy wujek przyleciał ze Stanów, .............................................. do nas bociany.
8. Nie mogłam zrozumieć, jak on ..................................... mi to zrobić.
3) Proszę rozwiązać krzyżówkę.
6 7
1
8
Poziomo:
1. w nim urzędują władze miasta
2
2. tam założysz konto
3 3. obejrzysz tu eksponaty
4. autobusowy lub kolejowy
9
5. inaczej stare miasto
4 Pionowo:
6. główny plac w mieście
7. obronna, stara twierdza
8. stary mieszczański dom
5 9. tam wystawiają „Makbeta”
83
4) Proszę odpowiedzieć na pytania, używając tylko czasowników dokonanych.

Przykład: – Będziesz sprzątał swój pokój? – Już ........ posprzątałem........... .
– Będziecie robić pranie? – Jutro ........ zrobimy........... .
1. – Kiedy będziesz jadł obiad? – Za godzinę .............................................. .

2. – Czy Robert będzie pisać mail? – Już .............................................. .
3. – Oni nie będą teraz dzwonić do domu? – Nie, później ................................................... .
4. – Czy państwo będą zamawiać wino? – Nie teraz, za chwilę .............................................. .
5. – Czy oni nie będą pić kawy? – Przed chwilą .............................................. .
6. – Kiedy będziesz rozmawiać z Teresą? – Pojutrze ................................................................ .
7. – Czy będziecie malować mieszkanie? – Za tydzień ........................................................ .
8. – Będziemy dziś kupować buty? – Jutro .............................................. .
9. – Czy będziesz zmieniała bank? – W zeszłym miesiącu ................................................. .
10. – Będziecie w końcu jechać do babci? W przyszłym tygodniu .............................................. .
11. – O której będziesz wychodził do pracy? – Za godzinę .............................................. .
12. – Będziesz czytała tę książkę? – Wczoraj .......................................................... .
13. – Będziecie myły zęby czy nie? – Już ............................................................. .
14. – Będziesz gotował zupę? – Po południu ................................................... .
5) Wyrazy w nawiasie proszę wpisać we właściwej formie.
Mój mąż myśli o (przeprowadzka)0 .... przeprowadzce........ na wieś, ale mnie nie podoba się ten
pomysł. To prawda, na (wieś)1 ................................. jest pięknie, wokół przyroda, można uprawiać
własne warzywa w (ogród)2 ..................................... albo zbierać grzyby w (las)3 ................................ , a
dzieci mogą spędzać więcej czasu na (świeże powietrze)4 ............................................................................... .
Ale co można robić wieczorem? W (miasto)5 ....................................... spotkam się z przyjaciółmi w
(kawiarnia)6 ............................................. , zjem obiad w (ulubiona restauracja)7 ...............................................
............................................ , obejrzę przedstawienie w (teatr)8 .................................. . Jest tu dużo instytucji
kultury – można iść na (wystawa)9 ......................................... do (galeria)10 ..................................... albo
(muzeum)11 ................................... , do (kino)12 ................................ , na (koncert)13 ............................................ .
Albo na przykład takie zakupy – po (sezon)14 ......................................... w (centrum handlowe)15
........................................................................................ można kupić naprawdę tanio dobre rzeczy na
(wyprzedaż – lm.)16 ................................................ . A jak się wyprowadzimy i trzeba będzie załatwić
jakieś sprawy w (urząd)17 ........................................ ? Wszędzie trzeba dojeżdżać: do (praca)18
.................................. , do (lekarz)19 ..................................... , do (bank)20 .................................. . O nie, ja
zdecydowanie wolę miasto!
84
6) Proszę uzupełnić opowieść Grzegorza odpowiednimi przyimkami.
.... Na.... / .... W.... 0 długi weekend majowy przyjechali ............. 1 nas znajomi z Berlina i
postanowiliśmy zrobić im wycieczkę ............. 2 jakiegoś polskiego miasta. Wybór padł na
Kraków, bo mieszkamy ............. 3 Katowicach, więc mamy niedaleko. Ja i Hania byliśmy ............. 4
Krakowie już kilka razy, ale Jens i Nina jeszcze nie. Wyjechaliśmy z samego rana. Wynajęliśmy
pokój ............. 5 hostelu i wyruszyliśmy ............. 6 zwiedzanie. Zaczęliśmy nietypowo: nie od
starówki, ale od zamku ............. 7 Wawelu, bo nasz hostel znajdował się właśnie bliżej wzgórza.
Zwiedziliśmy zamek, ale ............. 8 wejście ............. 9 katedry musieliśmy trochę poczekać, bo
akurat była msza. W tym czasie zeszliśmy w trójkę – oprócz Hani, która ma klaustrofobię –
............. 10 katakumb.
Po zwiedzeniu katedry udaliśmy się ............... 11 spacer brzegiem Wisły. Była już 14:00 więc
poszliśmy ............ 12 obiad ............ 13 baru mlecznego, bo Jens i Nina chcieli spróbować domowej
polskiej kuchni. Po obiedzie poszliśmy ............. 14 Rynek Główny. Żeby wejść ............. 15 kościoła
Mariackiego trzeba było trochę odczekać w kolejce, bo z powodu długiego weekendu ............. 16
mieście były tłumy turystów. Kiedy o 16:00 wysłuchaliśmy hejnału, postanowiliśmy zwiedzić
oddalone od rynku zakątki starówki, żeby uniknąć tłumów. Do wieczora spacerowaliśmy po
uliczkach, zaglądaliśmy ............. 17 starych kościołów i ............. 18 podwórka kamienic. Potem
usiedliśmy ............. 19 jednym z ogródków piwnych małej knajpki i spędziliśmy tam dwie
godziny, tak było miło. Dopiero około 23:00 wróciliśmy ............. 20 hostelu. Nazajutrz chcieliśmy
zwiedzić synagogi i cmentarze ............. 21 Kazimierzu, dawnej dzielnicy żydowskiej, a po
południu pojechać ............ 22 kopalni soli w Wieliczce, bo to zaledwie 12 km od Krakowa.
7) Proszę jeszcze raz przeczytać tekst i zaznaczyć właściwą odpowiedź.
Brak
Prawda Fałsz
informacji
0. Grzegorz i Hania mieszkają w Berlinie. X
1. Cztery osoby pojechały do Krakowa.
2. To była pierwsza wizyta Grzegorza w Krakowie.
3. Przyjaciele pojechali do Krakowa pociągiem.
4. Na Wawelu najpierw zwiedzili katedrę, potem zamek.
5. Hania bała się zejść do katakumb.
6. Obiad w barze był bardzo smaczny.
7. Kościół Mariacki był zamknięty.
8. Po południu zwiedzali synagogi na Kazimierzu.
9. Wrócili do hostelu późnym wieczorem.
10. Nazajutrz cały dzień spędzą w Wieliczce.
85
8) Jaka to data? Proszę napisać słownie.
01.04 ........ pierwszy kwietnia........................... 15.08 .........................................................................

06.12 ......................................................................... 01.09 .........................................................................
03.05 ......................................................................... 14.02 .........................................................................
08.03 ......................................................................... 02.11 .........................................................................
Gramatyka
zaimki osobowe w miejscowniku
9) Proszę uzupełnić dialogi właściwymi

ja mnie my nas formami zaimków.
ty tobie wy was Dialog 1


Cześć Tomek! Co robisz wieczorem? Idziesz na
on nim oni imprezę do Kasi?
nich  Nie wiem. A będzie na ...... niej...... dużo ludzi?
ona niej one
 No, będzie sporo znajomych. Ala, Wojtek,
Maciek, Krzysiek…
ono nim
 Maciek i Krzysiek? A ja niedawno o ......................
myślałem. A oni nie wyjechali do Anglii?
 Wyjechali. Ale wrócili we wrześniu, najpierw Krzysiek, a Maciej tydzień po ...................... .
 We wrześniu?! I nikt mi nic nie powiedział? No wiecie, tacy z was kumple? Tego się po
...................... nie spodziewałem!
 Nie przesadzaj. Myślałem, że wiesz. To co, idziesz na tę imprezę? Bo zacznie się u Kasi, a
potem pójdziemy do klubu „Jazgot”. Byłeś już w ...................... ?
 Tak. Pamiętasz egzaminy w styczniu? Poszliśmy tam po ....................... razem.
 Racja. No to do zobaczenia wieczorem!
Dialog 2
 Halo, Anka? No zobacz, ty dzwonisz, a my właśnie o ......................... rozmawiałyśmy.
 O .......................... ? Z kim?
 Z Gosią i Iwoną. Słuchaj, siedzimy sobie akurat w kawiarni. A przy sąsiednim stoliku siedzi
twój Marcin z jakąś dziewczyną.
 Gdzie?!
 Przecież mówię, tuż przy ......................... . Chyba nas nie zauważył.
 A jak wygląda ta dziewczyna?
 Taka wysoka blondynka, całkiem atrakcyjna.
 Aaa, to wiem! Marcin mi o .............................. mówił, to jego starsza siostra. Mieli się spotkać dziś
po południu. Ciekawe, że usiedli akurat przy ......................... .
 Siostra? Hmm, nie widać po ........................ , żeby byli rodzeństwem.
86
17 Mokrego dyngusa!
1. Podane niżej obrazki są ilustracjami do przedstawionej prognozy

pogody. Proszę przeczytać prognozę i ponumerować obrazki w takiej Pogoda
kolejności, w jakiej wspomniane są w tekście.
W nadchodzące święta potwierdzi się stare przysłowie: Kwiecień plecień, bo przeplatał trochę
zimy, trochę lata. W Wielką Sobotę w całym kraju będzie pochmurno, temperatura od czterech
stopni na południu do siedmiu na zachodzie. Na wschodzie przelotne deszcze i burze, na południu
możliwe opady śniegu. W Niedzielę Wielkanocną pogoda trochę się poprawi: temperatura
wzrośnie, w całym kraju przejaśnienia, w zachodniej części kraju będzie słonecznie. Tylko na
północy silne wiatry. Niestety, następnego dnia pogoda znów się pogorszy: ponownie się ochłodzi
i zachmurzy. Zapowiada się naprawdę Lany Poniedziałek: w całym kraju będzie padał deszcz, a na
południu nawet grad. No cóż, na prawdziwą wiosnę trzeba będzie jeszcze kilka dni poczekać.
2. W podanych niżej zdaniach proszę podkreślić właściwy wyraz.
0) Kiedy temperatura spada poniżej zera, jest mróz / upał.

1) Kiedy na dworze jest 30 stopni Celsjusza, mamy upał / mgłę.
2) Kiedy ciśnienie / temperatura spada, źle się czuję i jestem śpiący.
3) Kiedy słońce zachodzi / wschodzi, zapada wieczór.
4) Noc jest bezchmurna i świeci księżyc / słońce.
5) Jedź ostrożnie, nic nie widać przez tę mgłę / burzę!
3. Na podstawie ćwiczenia 1 i 2 proszę dopisać właściwe wyrazy do podanych czasowników.
 pada ... deszcz, .............................................................

4. Proszę uzupełnić.
 świeci ….............................................................................
 wieje …............................................................................. ... mróz..... mroźnie
 jest [co?] …............................................................................. słońce ................................
 jest [jak?] …............................................................................ chmura ................................
 rośnie/spada …................................................................... upał ................................
 wschodzi / zachodzi ........................................................ ....................... wietrznie
....................... mgliście
5. Proszę powiedzieć: ....................... deszczowo
 jaka jest dzisiaj pogoda?
 jaką pogodę Pan / Pani lubi? Jakiej nie?
87
17 Mokrego dyngusa!
6. Proszę przekształcić zdania, zgodnie z podanym przykładem.
0. Dzisiejszy dzień jest ciepły. ........... Dziś jest ciepło. .......................................................

1. Wieczór był chłodny. ...................................................................................................
2. Popołudnie było gorące. ...................................................................................................
3. Noc będzie pochmurna. ...................................................................................................
4. Poranek był mglisty. ...................................................................................................
0. Wiosną było wyjątkowo zimno. ........... Wiosna była wyjątkowo zimna. .......................
1. Latem będzie bardzo upalnie. ...................................................................................................
2. Jesienią jest deszczowo i mokro. ...................................................................................................
3. W tym roku zimą było mroźnie. ...................................................................................................
7. Jaka to pora roku? Proszę podpisać zdjęcia, a następnie razem z

kolegami w grupie opisać wybraną porę. Proszę zastanowić się: Pory roku
 jaka jest wtedy pogoda?
 co dzieje się w przyrodzie? Co robią wtedy ludzie?
Przykład: Wiosna zaczyna się w marcu. Na początku często pada… Wszystko zaczyna kwitnąć…
8. Wielkanoc jest świętem ruchomym. Kiedy wypada w tym roku? Czy pamięta Pan / Pani, jakie
inne święta i specjalne okazje Polacy obchodzą wiosną? Proszę dobrać do nich daty.
a) Dzień Dziecka 08.03 Inne nieformalne „święta” wiosenne:

b) Święto Konstytucji Trzeciego Maja 01.05
21.03 Dzień Wagarowicza*
c) Dzień Kobiet 03.05 01.04 prima aprilis
d) Święto Pracy 26.05
*wagarowicz – uczeń, który samowolnie
e) Dzień Matki 01.06
opuszcza lekcje, zob. tekst na kolejnej stronie.
88
Mokrego dyngusa! 17
9. Proszę zapoznać się ze słowniczkiem i uzupełnić tekst poniżej odpowiednimi wyrazami.
Wielkanocne (i nie tylko) ABC Idą święta!

bazia – gałązka wierzby z puszystymi „kulkami” pisanka – pomalowane lub zabarwione jajko
ćwikła – tarte buraczki z chrzanem śmigus-dyngus – zwyczaj polewania się wodą
lub bicia gałązkami w Lany Poniedziałek
Lany Poniedziałek – drugi dzień Wielkanocy
(patrz: śmigus-dyngus) święconka – potrawy wielkanocne, które
wkłada się do koszyka i święci w kościele w
marzanna – słomiana kukła symbolizująca
Wielką Sobotę
zimę, topiona w rzece na znak końca zimy
Wielki Tydzień – tydzień między Niedzielą
mazurek – wielkanocne ciasto na cienkim,
Palmową a Wielkanocą
kruchym spodzie wypełnionym słodką masą
Zając – zwyczaj obdarowywania dzieci
Niedziela Palmowa – niedziela poprzedzająca
słodyczami podczas Wielkanocy, praktykowany
Wielkanoc, upamiętniająca wjazd Chrystusa do
w niektórych regionach Polski (Kaszuby, Śląsk,
Jerozolimy
Wielkopolska)
palma – pęk gałązek ozdobiony suchymi
żurek – tradycyjna wielkanocna kwaśna zupa,
kwiatami, wstążkami itp., święcony w kościele w
podawana z białą kiełbasą i jajkiem
Niedzielę Palmową
Kalendarzowa wiosna zaczyna się 21 marca. Dawniej na wsiach ludzie

witali ją, topiąc albo paląc słomianą kukłę symbolizującą zimę. Zwyczaj
ten nadal jest w Polsce praktykowany, ale dziś głównie przez dzieci. W
pierwszy dzień wiosny przedszkolaki i uczniowie szkół podstawowych
wspólne robią ........................................... , a następnie topią ją w rzece, aby
wraz z nią zima spłynęła do morza. Nauczyciele podtrzymują tę tradycję,
żeby powstrzymać dzieci przed wagarowaniem. Nie wiadomo, skąd się
wziął Dzień Wagarowicza, ale uczniowie uznali 21 marca za swoje
nieformalne święto i uważają, że tego dnia mają prawo uciekać z lekcji.
Władze szkolne zwykle nie akceptują tego zwyczaju, ale często zamiast
lekcji organizują wtedy wycieczki albo inne atrakcje. [1]
Najważniejsza w wiosennym kalendarzu jest jednak Wielkanoc.

Przygotowania do niej zaczynają się już tydzień wcześniej, w
.............................................................................. . Tego dnia w kościołach
święci się .................................... , czyli przystrojone wierzbowe bazie
symbolizujące liście palmowe, którymi mieszkańcy Jerozolimy
witali wjeżdżającego do miasta Jezusa. Wtedy też zaczyna się
.......................................................................... , okres przygotowania do
Wielkanocy. W tym czasie m.in. robi się wiosenne porządki i
przygotowuje ......................................... . Można je malować, gotować
w łupinach od cebuli, naklejać na nie wzory itp. W Wielki Piątek,
dzień upamiętniający śmierć Chrystusa, obowiązuje ścisły post, a w kościołach odprawiane są
nabożeństwa drogi krzyżowej. Natomiast nazajutrz, w Wielką Sobotę, wierni idą do kościoła ze
.................................................. . Do udekorowanych koszyków wkładają jajka, chleb, wędliny, chrzan, sól i
pieprz, baranka z cukru – to, co będą jeść następnego dnia podczas uroczystego śniadania. [2]
89
17 Mokrego dyngusa!
Śniadanie jest najważniejszym posiłkiem Niedzieli Wielkanocnej, tak jak w Wigilię wieczerza.
Rodzina zasiada do niego po porannej mszy rezurekcyjnej. Przed jedzeniem trzeba podzielić się
jajkiem, tak jak opłatkiem w Wigilię, składając sobie życzenia. Śniadanie jest obfite: składa się z
.................................. , z obowiązkową „wkładką” w postaci jajka i kiełbasy,
wędlin, w tym białej kiełbasy, ćwikły z chrzanem oraz jajek
przygotowanych na różne sposoby. Tradycyjne wielkanocne ciasta to
sernik, baba drożdżowa i ...................................... . W niektórych regionach
praktykuje się zapożyczony z Niemiec zwyczaj: tzw. .............................. .
Przynosi on dzieciom słodycze i drobne upominki, które chowa w
koszykach gdzieś w domu albo ogrodzie i trzeba je potem znaleźć. [3]
Wielkanoc kończy ........................................................................ . Nazwa wzięła się

stąd, że w drugi dzień świąt chłopcy i młodzi mężczyźni polewali wodą
niezamężne młode kobiety i bili je po nogach lekko gałązkami. Dziś zwykle oblewa się wodą
wszystkich, krzycząc przy tym: „ ......................................................... !”, co jest też inną nazwą Lanego
Poniedziałku. [4]
10. Proszę zakreślić właściwą odpowiedź, a następnie dobrać odpowiedni tytuł do każdego akapitu
powyższego tekstu. Uwaga! Dwa tytuły nie pasują.
0. Marzannę topią dziś w Polsce głównie: a) dzieci; b) mieszkańcy wsi; c) wagarowicze.

1. Palmy robi się najczęściej z: a) liści palmowych; b) gałązek wierzby; c) słomy i kwiatów.
2. Pokarmy święci się w: a) Wielki Piątek; b) Wielką Sobotę; c) Niedzielę Wielkanocną.
3. Przed uroczystym śniadaniem wielkanocnym trzeba: a) pomalować pisankę; b) znaleźć
koszyk od Zająca; c) podzielić się jajkiem.
4. Śniadanie wielkanocne jest: a) postne, podobnie jak wieczerza wigilijna; b) spożywane na
słodko, je się wtedy ciasta; c) złożone głównie z jajek i wędlin.
5. Zwyczaj polewania się wodą w drugi dzień świąt: a) trwa, ale trochę się zmienił; b) trwa w
stanie niezmienionym od lat; c) zanika.
Smacznego jajka! Witaj, wiosno! [1] Uwaga, mokro! Żegnaj szkoło!

Wielki Post Od Niedzieli do Niedzieli
11. A jak obchodzi się Wielkanoc w Pana / Pani domu? Proszę o tym opowiedzieć.
12. Proszę uzupełnić tekst życzeń wielkanocnych, wybierając spośród podanych obok opcji.
............................................... i radosnych Świąt 1. Gorących / Pogodnych / Jasnych

Wielkanocnych, .................................................. 2. smacznego / tłustego / świeżego
jajka oraz .......................................... dyngusa! 3. ostrego / słabego / mokrego
90
18 Co panu dolega?
1. W poniższym tekście proszę zamiast obrazków wstawić odpowiednie wyrazy i zwroty (w

podanej w tabeli kolejności). Proszę przeczytać tekst i porównać go z wersjami kolegów.
W weekend było zimno i ..... padało.... , mimo to Paweł nie chciał rezygnować ze swoich planów. W
sobotę rano ........................................................................ , wrócił do domu, ............................................................. , a
potem .......................................................................... . O 14:00 był umówiony z Markiem: ...............................
.................................................... . Postanowili, że w niedzielę rano pojadą ....................................................... –
rodzice Marka mają domek nad jeziorem. Po spotkaniu Paweł jeszcze ................................... w parku, a
wieczorem ............................................ z Laurą. Poszli na .............................. , a potem na długi spacer. Paweł
......................................................... wcześnie, bo w niedzielę już o 6:00 mieli ........................................... nad
jezioro. Tam do południa wędkowali. Kiedy o 12:00 znowu zaczęło padać, wrócili do domku,
usmażyli ryby, a potem ............................................................ i ..................................................... . Do Warszawy
przyjechali późno. W poniedziałek Paweł obudził się z bólem gardła i gorączką, więc zamiast na
zajęcia, ........................................................... .
2. Paweł poszedł do przychodni. Proszę przeczytać dialogi, a następnie zaznaczyć, czy podane
informacje są prawdziwe (P) czy fałszywe (F).
 Dzień dobry, chciałbym zarejestrować się do doktor Mirskiej.

 Doktor Mirskiej dziś nie ma, ale może pana przyjąć doktor Krawczyk.
 Dobrze. Moje nazwisko Urbański, Paweł Urbański.
 Chwileczkę… Gabinet numer 108, pierwsze piętro.
 Dziękuję. Do widzenia.
 Dzień dobry.
 Dzień dobry. Co panu dolega?
 Przeziębiłem się. Boli mnie gardło i mam lekką gorączkę, 38ᴼ.
 Niech się pan rozbierze. Proszę oddychać… Nie oddychać…
Płuca czyste. Niech pan otworzy usta… Hmm… Dobrze,
proszę się ubrać. Coś pana boli oprócz gardła?
 Nie, tylko mam początki kataru.
 Tak, to chyba zwykłe przeziębienie. Ale teraz jest okres
grypy, więc niech pan to dobrze wyleczy. Tu jest recepta,
proszę brać te tabletki trzy razy dziennie po jedzeniu. I
proszę zostać w domu cały tydzień, wypiszę panu
zwolnienie. A gdyby się nie poprawiło po trzech dniach,
niech pan znowu przyjdzie.
91
18 Co panu dolega?
0. Paweł chce się zarejestrować do doktora Krawczyka. P / F

1. Paweł ma podwyższoną temperaturę. P / F
2. Lekarz sprawdza gardło Pawła. P / F
3. Lekarz pyta Pawła o inne objawy. P / F
4. Doktor Krawczyk stwierdza, że Paweł ma grypę. P / F
5. Paweł dostaje zwolnienie na tydzień. P / F
6. Paweł musi przyjść na kontrolę za tydzień. P / F
3. Które części ciała zaznaczono na obrazku? Proszę dopasować nazwy.

Ciało
człowieka
Uwaga!
palec ≠ kciuk
kark ≠ szyja
plecy ≠ barki
głowa ramię oko

szyja łokieć ucho
ręka przedramię nos
noga dłoń policzek
brzuch palec usta (wargi)
plecy stopa broda
biodro łydka czoło
piersi (biust) kolano włosy
pośladki (tyłek) udo wąsy
Boli mnie gardło. Mam gorączkę. Źle się czuję.

głowa. kaszel. Jest mi niedobrze.
Bolą mnie plecy. katar. Jestem przeziębiony.
stawy. Nie mam apetytu.
92
Co panu dolega? 18
4. Co dolega tym pacjentom? Proszę postawić możliwą diagnozę.
0) Antek ma wysoką gorączkę i boli go gardło. Choroby i urazy
......... Być może Antek ma anginę. .......................................................... . grypa

angina
1) Laura ma silny kaszel, bolą ją mięśnie i głowa. zapalenie oskrzeli
.............................................................................................................................. . zapalenie płuc
cukrzyca
2) Franek po meczu skarży się, że boli go noga w kostce. reumatyzm
.............................................................................................................................. . nadciśnienie
otyłość
3) Andrzej źle się czuje, wymiotuje i ma biegunkę. zawał serca
.............................................................................................................................. . rak (nowotwór)
złamanie
4) Panią Zofię bolą kości i stawy. zwichnięcie
.............................................................................................................................. . skręcenie
..................................
5. Co szkodzi zdrowiu? Co jest dla niego dobre? Proszę uzupełnić
..................................
tabelę, a w przypadku wątpliwości postąpić zgodnie z podanym
przykładem. ..................................
palenie, sport, spacery, kawa, woda, alkohol, mleko, tłuste jedzenie, ..................................
mięso, słodycze, regularne posiłki, spokojny sen, stres, brak ruchu
Przykład:
Za dużo kawy szkodzi
zdrowiu, ale jeśli ktoś
ma niskie ciśnienie,
może pić więcej kawy.
… szkodzi / szkodzą zdrowiu … jest / są dobre dla zdrowia
LEKARSTWA
6. Proszę powiedzieć, jak Pan / Pani dba o zdrowie. tabletki
syrop
antybiotyk
7. Co powinny zrobić osoby z ćwiczenia czwartego? Oprócz tego, że
krople
powinny iść do lekarza? Proszę udzielić im rady.
maść
Przykład: Antek powinien leżeć w łóżku i pić herbatę z miodem. zastrzyk
Laura powinna ............................................................................................................................ .

Franek powinien ........................................................................................................................ .
Andrzej ............................................................................................................................................. .
Pani Zofia ......................................................................................................................................... .
93
18 Co panu dolega?
Gramatyka kto? co?

mianownik i biernik liczby mnogiej kogo? co?
rzeczowników niemęskoosobowych
rodzaj męski i rodzaj żeński rodzaj nijaki
spółgłoska twarda -y domy, koty, siostry, mapy

Wyjątki, np.:
rzeczownik
-a
k, g -i banki, długi, matki, nogi okna, pola, morza oczy
uszy
cz, sz, ż, rz, ń, ć, ś, ź klucze, konie, plaże dzieci
c, j, l
-e koce, restauracje, hotele ręce
rzeczy
przymiotnik
-kie, -gie myszy

-e kości
stare domy, czarne koty, długie nogi, piękne plaże, czyste okna brwi
Przykłady
Ania ma długie włosy i małe dłonie. Uwaga!
Rzeczowniki rodzaju n. na -ę:
To są bardzo silne tabletki przeciwbólowe.
ramię – ramiona
Moja babcia stale skarży się na swoje chore kolana. imię – imiona
zwierzę – zwierzęta
8. Wyrazy w nawiasie proszę wstawić w odpowiedniej formie.
1) Marta ma (niebieskie oko) ....... niebieskie oczy.......... i (długa rzęsa) ....................................................... .

2) W moim mieście są dwa (szpital) .................................. i cztery (przychodnia) ......................................... .
3) Ewa za często bierze (antybiotyk) ............................................ , to osłabi jej odporność.
4) Dziadek ma reumatyzm, najbardziej bolą go (palec) ............................... i (łokieć) ................................ .
5) Na zdjęciu rentgenowskim zobaczyłabyś swoje (płuco) .................................. palacza!
6) Wyprostuj plecy i (ramię) ........................................... i stawiaj równo (stopa) ................................... !
7) Byłem ciężko chory i dostawałem (bolesny zastrzyk) .............................................................................. .
8) Ach, te okropne (ból) .............................. głowy! Żadne (lek) ............................. mi nie pomagają.
9) Dzieci, nie jedzcie tyle słodyczy, będą was bolały (brzuch) ............................ i (ząb) .............................. .
10) Ze wstydu od razu mam (czerwony policzek) ........................................................... i (ucho) ....................... .
11) (Pielęgniarka) ................................................. strajkowały, żeby mieć (wyższa płaca) ...................................
................................ i (lepszy warunek) .......................................................................... pracy.
12) Masz egzamin? Trzymam (kciuk) ............................... !
9. Proszę napisać historyjkę, której elementem będzie dialog między pacjentem a lekarzem.
94
19 Jak tu urządzić?
1. Z podanych nazw proszę wybrać te, które

oznaczają przedmioty na zdjęciu. Co znaczą stół, stolik, krzesło, fotel, kanapa / sofa,
pozostałe nazwy? dywan, szafa, szafka, komoda, regał,
biurko, łóżko, obraz, zegar, lampa
stolik
Ćwiczenia: MIANOWNIK Uwaga!

liczby mnogiej niemęskoosobowy dwa stoły, domy
dwie sofy, szafki
2. Wyrazy w nawiasie proszę wpisać w mianowniku liczby mnogiej. dwa łóżka, okna
0) Podobają mi się (prosty, elegancki mebel) ...... proste, eleganckie meble...... .

1) Musimy kupić nowe meble do kuchni – duży stół, (sosnowy krzesło, szafka) ..............................
..................................... i ................................ . Trzeba też wymienić (talerz) ................................. .
2) W pokoju dziewczynek stoją dwa (biurko, łóżko) ................................ i ............................... , przy
łóżkach (stolik nocny) ....................................................... , a na nich (lampka) ............................... .
3) Jak urządzimy salon? Pośrodku kanapa i dwa (fotel) ............................... , na tej ścianie (regał)
............................... , na tamtej telewizor. Tu zawiesimy (obraz) .............................. .
4) Ten dom jest ogromny: ma dwa (piętro) .............................. , na parterze jest wielki salon i
kuchnia, na pierwszym piętrze trzy (duża sypialnia) ......................................................... , na drugim
czwarta i gabinet. Do tego dwie (łazienka) ................................... i dwa (balkon) ............................... .
5) W sklepie AGD kupuje się (pralka, lodówka, kuchenka, mikrofalówka) ............................ ,
................................ , ................................. i ...................................... .
95
3. Co tam można kupić? Proszę dopisać nazwy produktów w liczbie mnogiej.
sklep odzieżowy: .... swetry, spodnie, ..........................................................................................

sklep spożywczy: .................................................................................................................................
sklep mięsny: .................................................................................................................................
sklep papierniczy: .................................................................................................................................
księgarnia: .................................................................................................................................
kiosk: .................................................................................................................................
apteka: .................................................................................................................................
4. Proszę przeczytać tekst i na jego podstawie uzupełnić schemat pokoju Pawła.
Paweł mieszka w akademiku, ma pokój na trzecim piętrze. To pokój dwuosobowy, w segmencie,

to znaczy, że ma wspólną łazienkę z drugim pokojem. Takie małe mieszkanko. Na niektórych
piętrach są segmenty, które mają też aneks kuchenny, ale u Pawła jest jedna kuchnia na całe
piętro. Pokój Pawła jest mały, ale jasny, bo okno jest duże, do tego ściany pomalowane są na
jasnożółty kolor. Pod oknem stoi stół, a po jego obu stronach, pod ścianami, dwa łóżka. Jedno jest
za drzwiami, tam śpi współlokator Pawła, Maciek, student prawa. Między drzwiami i łóżkiem jest
trochę miejsca, akurat na małą lodówkę. Naprzeciwko drzwi jest szafa, a między nią i oknem –
łóżko Pawła. Nad nim wisi półka, podobnie jak nad łóżkiem Maćka. Do półek przyczepione są
lampki, jedna stoi także na stole. Przed stołem stoi krzesło. Na początku było też drugie, ale tylko
przeszkadzało, bo pokój jest ciasny i nie było go gdzie postawić. Za drzwiami naprzeciwko okna
chłopcy postawili za to regał, który kupili na spółkę, bo brakowało miejsca na książki, garnki,
naczynia i inne rzeczy. Niektóre swoje rzeczy Paweł i Maciek trzymają w pudłach pod łóżkami.
Paweł lubi swój pokój, mieszka w nim już trzy lata, od początku studiów. Ale coraz bardziej
brakuje mu własnej przestrzeni, swojej szafy i biurka. Zwłaszcza od kiedy spotyka się z Laurą.
Pamiętaj!
jednoosobowy, jednopokojowe
dwuosobowy, dwupokojowe, dwuletni
trzyosobowy, trzypokojowe, trzyletni
czteroosobowy, …
pięcioosobowy, ...
5. Na podstawie rysunku (nie tekstu) proszę

powiedzieć, gdzie znajdują się meble i
sprzęty w pokoju Pawła.
Jakich przyimków używa się przy określaniu

położenia obiektu w przestrzeni? Z jakimi
przypadkami się one łączą?
96
6. Proszę ponownie przyjrzeć się zdjęciu
Gdzie jest / znajduje się (stoi, wisi, leży)…? z ćwiczenia 1 i powiedzieć, gdzie w
tym pokoju znajduje / znajdują się:
w w szafie
czym? na na parapecie 0. radio – na komodzie, obok lampy
przy przy kaloryferze 1. stolik

2. krzesło
obok obok lodówki
3. dywan
koło koło komody
4. regały
czego?
pośrodku pośrodku łazienki 5. obraz
naprzeciwko naprzeciwko kanapy 6. zdjęcia
7. kwiat
nad nad łóżkiem
8. książki
pod pod stolikiem
9. lampa
czym? przed przed telewizorem
10. poduszki
za za regałem
Proszę użyć czasowników: stoi, leży, wisi.
między między stołem a szafą
Przykład: Obraz wisi na ścianie.
7. Rzeczowniki w nawiasie proszę wstawić w zdaniach we właściwej formie.
1) Państwo Nowakowie mieszkają w (blok) ...... bloku...... na (parter) ..................................... .

2) Bank stoi naprzeciwko (poczta) .................................. obok (kino) .................................... .
3) Za (dom) .................................. mojej babci jest sad, a w (sad) ................................ rosną grusze.
4) Sofa nie powinna stać w (róg) ........................ , postawmy ją przed (telewizor) ................................ .
5) Dywan leży na (podłoga) ...................................... pośrodku (pokój) ..................................... .
6) W (garaż) ............................. jest miejsce na dwa auta, a nad (garaż) .................................. jest taras.
8. Gdzie to robimy? Proszę dopasować nazwy pomieszczeń do czynności.
salon (pokój dzienny), sypialnia, gabinet, łazienka, toaleta (ubikacja), przedpokój, piwnica, kuchnia
Bierzemy prysznic w ....... łazience........ . Pracujemy w ....................................... .

Zdejmujemy buty w ............................................... . Śpimy w ............................................ .
Spuszczamy wodę w ........................................ . Gotujemy w ....................................... .
Ziemniaki trzymamy w ....................................... . Gości przyjmujemy w ........................................ .
97
9. Proszę przeczytać poniższe informacje oraz umieszczone pod nimi oferty. Jak Pan / Pani
myśli: która oferta jest najlepsza dla tych osób? Proszę uzasadnić swój wybór.
Paweł mieszka w akademiku, a Laura Państwo Kowalscy mieszkają w trzypokojowym

wynajmuje pokój. Teraz postanowili mieszkaniu w mieście. Zdecydowali, że kupią dom
zamieszkać razem. Planują wynająć na przedmieściach, bo spodziewają się drugiego
małe mieszkanie, najlepiej niedaleko dziecka. Dom nie musi być duży, ale rodzice i dzieci
centrum albo stacji metra. Nie mają powinni mieć osobne pokoje. I koniecznie musi być
dużo własnych mebli. ogródek.
Sprzedam dwupokojowe, 40 Dwupiętrowy dom, 6 Jednopokojowe 37 m2

m2, duża kuchnia. Praga, obok pokoi, 2 łazienki, taras, wynajmę od zaraz. Pokój
stacji metra Dworzec Wileński. balkon, garaż, piwnica. 20 m2, umeblowany. W
Ładna okolica, w pobliżu ZOO, Działka 1800 m2, na kuchni meble, kuchenka,
Wisła, centrum handlowe. Blok działce ogród, mały lodówka. Łazienka
z cegły. Cena 500 tysięcy. budynek gospodarczy. razem z ubikacją. Cena
Możliwość dokupienia garażu. Rok budowy 2002. 2000 zł / miesiąc.
Wynajmę mieszkanie w Sprzedam dom parterowy z Pamiętaj!

kamienicy na Woli, 20 użytkowym poddaszem. Na Myślę, że …
minut od centrum. Drugie poddaszu 2 pokoje, na parterze 2
piętro, 51 m2, 2 pokoje, pokoje, salon i kuchnia. Łazienki
Uważam, że …
toaleta i łazienka oddzielnie. u góry i na dole. Działka 1200 m2 . Według mnie
Cena 2,5 tys. plus opłaty. Cena do uzgodnienia. Moim zdaniem
10. Gdzie Pan / Pani mieszka? W bloku czy w domu? Proszę krótko
opisać to miejsce. Liczebniki główne
200 – 1000
Przykład: Mieszkam w trzypokojowym mieszkaniu w bloku na trzecim
piętrze. Kuchnia jest… 200 dwieście
300 trzysta
poddasze / strych
400 czterysta
500 pięćset
600 sześćset
700 siedemset
piętro 800 osiemset
900 dziewięćset
1000 tysiąc
parter
garaż
11. Proszę opisać swój pokój. Proszę pamiętać, że opis nie zawiera tylko informacji o
rozmieszczeniu mebli!
98
20 Nareszcie wakacje!
1. Podane wyrazy proszę dopasować do fotografii.
zwiedzać, wspinać się, odpoczywać, spędzać czas aktywnie, opalać się, łowić ryby, zbierać grzyby,
kąpać się, robić zdjęcia, chodzić po górach, chodzić na spacery
hotel, hostel, pensjonat, kwatera prywatna, schronisko, namiot, domek, informacja turystyczna,
restauracja, zabytki, plaża, morze, jezioro, las, szlak, koc, kajak, rower, plecak, walizka, mapa
...................................................................................... ......................................................................................
...................................................................................... ......................................................................................
...................................................................................... ......................................................................................
...................................................................................... ......................................................................................
...................................................................................... ......................................................................................
...................................................................................... ......................................................................................
2. Co jeszcze można robić na wakacjach w górach, nad morzem, na wsi, w mieście? Która forma
wypoczynku wydaje się Panu / Pani najciekawsza? Gdzie Pan / Pani zwykle spędza wakacje?
3. Proszę wspólnie z kolegami zaplanować wakacje w jednym z powyższych miejsc.

Zastanówcie się: – na jak długo pojedziecie? – co zabierzecie z sobą?
– gdzie będziecie mieszkać? – co będziecie robić?
99
Dokąd jedziesz? Gdzie spędzasz urlop?
do Polski, do Meksyku w Polsce, w Meksyku kraj (*większość)

do do Londynu, do Pragi
w w Londynie, w Pradze miasto
czego? czym? budynek (większość)
do zamku, do hotelu w zamku, w hotelu
na Kubę, na Jukatan na Kubie, na Jukatanie wyspa, półwysep

na na Śląsk, na Orawę
na na Śląsku, na Orawie region
co? czym? otwarta przestrzeń
na rynek, na plażę na rynku, na plaży
w w góry, w Tatry, w w górach, w Tatrach,

góry
co? w Himalaje czym? w Himalajach
nad nad morze, nad Wisłę, nad nad morzem, nad Wisłą,
woda
co? nad Atlantyk czym? nad Atlantykiem
4. Proszę uzupełnić zdania, wpisując odpowiednie *Uwaga! Niektóre kraje:

przyimki i wyrazy w nawiasach we właściwej formie.
na Słowację na Słowacji
na Ukrainę na Ukrainie
1) Co roku w lipcu jeździliśmy (Grecja) ..... do Grecji...... , na Litwę na Litwie
ale w tym roku postanowiliśmy spróbować czegoś
nowego. Nie stać nas było na urlop (Hiszpania) ….......................................... , więc pojechaliśmy
(Bułgaria) …........................................ i było super, mówię ci!
2) Chcesz spędzić urlop (morze) …................................................. ? Nie ma mowy, nie znoszę leżeć
plackiem (plaża) ......................................... ! Nie lepiej pojechać (góry) ............................................... ?
Jeszcze nigdy nie byłam (Sudety) .............................................. .
3) Mój chłopak chce jechać na weekend (Praga) ....................................... , ale ja już tam byłam dwa
razy. Jeśli mamy zrobić sobie wycieczkę (Czechy) ........................................... , to może (Morawy)
........................................... . Jeszcze tam nie byłam.
4) Latem zwykle jeździmy do moich przyjaciół (Mazury) …................................................ . Mają mały
domek (las, jezioro) …............................................................................. . Cisza, spokój, można pływać
(jezioro) ........................................... , spacerować, zbierać grzyby – dla mnie to najlepszy urlop.
5) W tym roku pojechaliśmy na wczasy (Wyspy Kanaryjskie) ...................................................................... .
Mieszkaliśmy (luksusowy hotel) ...................................................................... , kąpaliśmy się (morze)
....................................... , było cudownie!
5. A dokąd Pan chciałby / Pani chciałaby pojechać? Proszę uzasadnić swój wybór.
100
Nareszcie wakacje! 20
6. Proszę przypomnieć sobie odmianę czasowników ruchu. Gramatyka czasowniki ruchu

Pamięta Pan / Pani, kiedy stosujemy który czasownik?
iść, jechać (trzy czasy)
CZAS PRZESZŁY DOKONANY CZAS TERAŹNIEJSZY CZAS PRZYSZŁY PROSTY
IŚĆ
poszedłem / poszłam, … idę, idziesz, … pójdę, pójdziesz, …
PÓJŚĆ
JECHAĆ
pojechałem / pojechałam, … jadę, jedziesz, … pojadę, pojedziesz, …
POJECHAĆ
7. Proszę uzupełnić zdania, wpisując właściwy czasownik ruchu.
W ostatnie wakacje…
1) Paweł ...... pojechał....... do Francji, a ja i moja żona ................................................... do Chorwacji.
2) Tomek ...................................... do sklepu turystycznego i kupił dobre buty górskie.
3) Zuzia i Maja ...................................... do babci na wieś. Tam często chodziły na spacery do lasu, a raz
..................................... pieszo z dziadkiem aż na Łysą Górę.
4) Bartek i Marek ........................................ do Szwecji. Tam najpierw ...................................... do
wypożyczalni samochodów, a potem jeździli po całej Skandynawii.
W następne wakacje…
1) Ty ..................................... na Mazury, a dokąd ..................................... Krzysztof?
2) My ......................................... w Tatry i na pewno ......................................... na Rysy.
3) Ja ..................................... do Wrocławia, bo już dawno planowałem. Mam tam kolegę i kiedy już tam
będę, ..................................... go odwiedzić.
4) Państwo Kowalscy ........................................ nad Morze Bałtyckie, a Franek ..................................... na
kolonie. Pani Barbara jutro .................................... do biura podróży i wykupi wakacje dla Franka.
8. Jaki środek transportu Pan / Pani wybiera, jadąc na wakacje? Niezbędnik turysty
Pociąg, autobus, samochód? Jakie są ich plusy i minusy? 1. podróż
Pociąg REGIO z Olsztyna

Uwaga podróżni! do Malborka wjedzie na
Pociąg Inter City z tor drugi przy peronie
Warszawy do Gdyni, pierwszym.
planowy przyjazd
18:30, przyjedzie z
opóźnieniem około przedział
15 minut.
wagon
tor
peron
podróżny/-a
101
9. Proszę uzupełnić dialogi odpowiednimi wyrazami. Gdzie mają miejsce te rozmowy?
miejsce, zajęte, bilet, przedział, przesiadką, peronu
 Przepraszam, o której godzinie jest  Poproszę jeden ................................ na Inter

najbliższy pociąg do Torunia? City do Krakowa.
 O 18:30.  Normalny czy ulgowy?
 A wcześniej nic nie ma?  Normalny.
 Jest, ale nie bezpośredni, z  ....................................... przy oknie czy przy
....................................... w Kutnie. O 16:00 korytarzu?
TLK z Warszawy, o 17:00 jest w  Przy oknie.
Kutnie, stamtąd o 17:30 ma pani  To będzie 97 zł.
pociąg REGIO do Torunia.
 O której jest w Toruniu?  Przepraszam, czy te miejsca są wolne?
 O 19:15.  Niestety, ............................ . Ale .............................
 Z którego .................................. odjeżdża? obok jest prawie pusty.
 Z czwartego.
10. Gdzie Pan / Pani zwykle nocuje, będąc na wakacjach? W Niezbędnik turysty
hotelu, kwaterze prywatnej, pod namiotem? Dlaczego? 2. nocleg
11. Proszę razem z kolegami w grupie zastanowić się, o co trzeba spytać, kiedy chcemy wynająć
pokój w pensjonacie albo kwaterze prywatnej. Proszę sporządzić listę takich pytań.
12. Proszę uzupełnić rozmowę telefoniczną, dopisując pytania i odpowiedzi turysty.
 Pensjonat „Mewa”, słucham?

 ............................................................................................................................................................................... ?
 A dokładnie kiedy w lipcu? I na jak długo?
 ..................................................................................................... .
 Tak, są jeszcze pokoje w tym terminie. Ile i jakie: jedno-, dwuosobowe?
 ................................................................................................................................................................................ ?
 Może pani wybrać dwa pokoje z łazienką, 90 zł od osoby za noc, albo tańszą opcję, segment
dwupokojowy ze wspólną łazienką, 75 zł.
 ....................................................................................... ?
 Przed pensjonatem jest parking dla gości. Serdeczne pozdrowienia znad
 ........................................................................................ ? Bałtyku przesyłają
Janek i Basia.
 Bardzo blisko, 5 minut i już pani jest na plaży.
 ......................................................................................... ? Mamy szczęście, bo pogoda jest
 Nie pobieram zaliczki, zapłaci pani na miejscu. fantastyczna, cały dzień leżymy
Ale proszę o potwierdzenie trzy dni przed na plaży, wyglądamy już jak
przyjazdem, inaczej anuluję rezerwację. Indianie! Pensjonat bardzo ładny.
Szkoda, że Was tu nie ma!
 .............................................................................................
Buziaki!
 Dobrze, rezerwuję. Na jakie nazwisko?
102
1) Na podstawie mapy proszę napisać, jaka pogoda będzie w różnych częściach Polski.
Na północy będzie padało / będzie padał deszcz.
.................................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................
2) Proszę uzupełnić dialog, wpisując wyrazy z ramki w odpowiednie miejsca.
poddaszu, sypialnie, garaż, działka, piwnicy, kuchnię,

przedmieściach, dole, remoncie, parterowy, ogrzewanie
 Dzień dobry, przeczytałem w gazecie ogłoszenie o sprzedaży domu. Czy to wciąż aktualne?
 Tak. Dom na ...... przedmieściach........ , 150 m2 i ...................................... 1200 m2.
 A dom? ............................................ czy piętrowy?
 Piętrowy. Na .................................. ma pan salon, dużą ................................... i łazienkę. Na górze są
trzy .............................................. i druga łazienka. Na .................................................. nic nie ma, ale
można tam urządzić jakiś dodatkowy pokój.
 A ........................................... ?
 Węglowe, w ..................................... jest kotłownia, a przy niej ............................ na dwa samochody.
 A w jakim stanie jest dom?
 Po generalnym .............................................. , proszę pana, dach, okna i drzwi nowe.
 Aha, to wie pan, ja byłbym zainteresowany. Kiedy mógłbym obejrzeć?
 Może jutro o 17:00? Pasuje panu?
103
3) Proszę wpisać czasowniki w poprawnej formie któregoś z trzech czasów.
0. W marcu (być ) ..... było...... zimno, ale teraz już (być) ...... jest...... cieplej.
1. Wczoraj (świecić) .................................... słońce, a dziś pogoda się (zepsuć) ......................................... .
2. Dziś rano w radiu (mówić) ...................................... , że jutro (padać) ...................................................... .
3. Zobacz, (padać) ................................ śnieg! Po szkole (pójść – my) ......................................... na sanki!
4. Zimą dni (być) ............................ krótsze i ja zwykle (mieć) ................................ gorszy nastrój.
5. Wiosną pogoda (być) ........................ zmienna i ludzie często (chorować) ........................................ .
6. (Musieć – ty) ................................ iść do lekarza z tą ręką, (móc) ................................ być złamana.
7. W przyszłym roku zimą (pojechać – my, m.) ........................................ na tydzień w Alpy, (jeździć)
................................................................ na nartach.
8. Ela (mieć) ................................ urodziny dwa dni temu, (pamiętać – ty, m.) ...........................................
wysłać jej życzenia? Czy (zapomnieć) .................................................. , jak rok temu?
9. Jeśli za miesiąc (remontować – wy, m.) ..................................................................... kuchnię, to już
teraz (musieć) ....................................................... kupić materiały i zamówić fachowców.
10. Latem ludzie (brać) .................................... urlopy i (jeździć) ...................................... nad morze.
11. (Sprzedać – ja) ..................................... albo (zamienić) ................................... mieszkanie w centrum.
12. Marcin (wyjść) ...................................... wczoraj z mokrą głową i teraz (być) ......................... chory.
13. Wielkanoc zwykle (spędzać – my) ....................................... w domu, ale w tym roku dzieci
(chcieć) ............................. pojechać do babci. Mama bardzo się (ucieszyć) .................................... .
14. Co (robić – wy, ż.) ............................................................ w weekend? Bo ja i Andrzej (planować)
........................................ jechać do Wrocławia, może (pojechać) ............................................... z nami?
4) Proszę ułożyć zdania, używając podanych wyrazów, odpowiednich przyimków i czasowników

ruchu we właściwej formie.
0. Janek – wczoraj – Kraków – autobus. .... Janek wczoraj pojechał do Krakowa autobusem. .....
1. Iza – jutro – morze – pociąg ..............................................................................................................................
2. (my) – teraz – spacer – park .............................................................................................................................
3. państwo – wieczór – teatr? ...............................................................................................................................
4. one – ubiegły rok – Alpy .....................................................................................................................................
5. (wy) – umieć – narty? ..........................................................................................................................................
6. (ja) – właśnie – lotnisko – taksówka .............................................................................................................
7. Mirek – przedwczoraj – dentysta ...................................................................................................................
8. oni – raz – rok – Bałtyk .......................................................................................................................................
104
5) Proszę napisać, co znajduje się w mieście X, zgodnie z podanym przykładem.
0. nowy urząd (2) ............... dwa nowe urzędy..........................................................

1. szkoła podstawowa (3) ..........................................................................................................
2. przedszkole (4) ..........................................................................................................
3. luksusowy hotel (2) ..........................................................................................................
4. tani hostel (3) ..........................................................................................................
5. biuro podróży (2) ..........................................................................................................
6. gotycki kościół (2) ..........................................................................................................
7. agencja nieruchomości (2) ..........................................................................................................
8. bar mleczny (3) ..........................................................................................................
9. elegancka restauracja (4) ..........................................................................................................
10. czynny kino (2) ..........................................................................................................
11. stary teatr (2) ..........................................................................................................
12. nowoczesne muzeum (2) ..........................................................................................................
13. cenny zabytek (22) ..........................................................................................................
14. blok mieszkalny (63) ..........................................................................................................
6) Proszę uzupełnić dialog, wpisując wyrazy w nawiasach we właściwej formie.
 Ola! Dawno cię nie widziałam, chyba ostatnio w (maj)0 ...... maju...... ? Jak było na (urlop)1
............................ ? Byliście we (Włochy)2 ......................................... , dobrze pamiętam? No, opowiadaj!
 Było cudownie! Najpierw spędziliśmy trzy dni w (Rzym)3 ..................................... . Byliśmy w
(Bazylika)4 ........................................ św. Piotra, w (Koloseum)5......................................... , no wiesz, tak
ogólnie zwiedzaliśmy miasto. Rzym ma wspaniałe (zabytek)6 ......................................... ! A potem
pojechaliśmy nad (Adriatyk)7 ......................................... . Leżeliśmy na (plaża)8 .............................. ,
kąpaliśmy się w (morze)9........................... , robiliśmy (wycieczka)10....................................... i jedliśmy
(lokalny specjał)11........................................................................... , ja oczywiście (małż)12 ................................
i (ostryga)13........................................ , bo uwielbiam (owoc)14 ............................... morza. Mateusz lubi
tylko (ryba)15 .............................. . No a jak twoje wakacje?
 My tradycyjnie spędziliśmy urlop nad (jezioro)16 ..................................... , na (łona)17 .............................
przyrody. Wokół tylko (drzewo)18 ............................... , prawie żadnych ludzi, co dzień chodziłam
na (długi spacer)19 ........................................................................... , kąpałam się albo pływałam na (rower
wodny)20 .................................................................... . Świetny wypoczynek! Szkoda, że taki krótki.
 No cóż, wszystko, co dobre, kiedyś się kończy.
105
Klucz odpowiedzi do części Testuj swój polski!
Ćwiczenie 1
1. Słucham? 2. Proszę! 3. Dzień dobry! 4. Dziękuję. 5. Proszę! 6. Cześć! 7. Dobrze. 8. Nie ma za co.
Ćwiczenie 2 Ćwiczenie 3
R O W E R pan pani
N O T E S O mężczyzna kobieta
Z E S Z Y T L G męski żeński
K O M Ó R K A jaki? jaka?
S Z K O Ł A I Z urzędnik urzędniczka
B I U R K O E lekarz lekarka
N Ó Ż T chłopiec dziewczynka
D Ł U G O P I S A tamten tamta
Ćwiczenie 4
On ma na imię Artur. On jest Polakiem. On mieszka w Gdyni. On jest (z zawodu) mechanikiem.
On interesuje się boksem i polityką.
Ćwiczenie 5
1. liceum, 2. uczennicą, 3. inteligentna, 4. interesuje się, 5. kosmosem, 6. wzorem, 7. chce, 8. albo, 9. że, 10. są
Ćwiczenie 6
jestem / mam na imię; miło; Skąd; A ty?; Słowaczką; po polsku; Dziękuję / Dzięki; Nie
1. Karina interesuje się sportem. 1. Jane Austen była angielską pisarką.
2. Agnieszka interesuje się polityką. 2. Mikołaj Kopernik był wybitnym astronomem.
3. Damian interesuje się muzyką. 3. Juliusz Cezar był rzymskim cesarzem.
4. Magda interesuje się modą. 4. Safona była grecką poetką.
5. Grzegorz interesuje się filmem. 5. Maria Callas była śpiewaczką operową.
6. Charlie Chaplin był komikiem filmowym.
7. Alfred Nobel był naukowcem i wynalazcą.
8. Krzysztof Kolumb był podróżnikiem i odkrywcą.
Ćwiczenie 9
1. przepraszam, 2. świetnie, 3. rower, 4. komórka, 5. torba, 6. skrzypce, 7. listonosz, 8. sztuka, 9. czytać
Ćwiczenie 10
Kto: Angielka, policjant, nauczyciel, Węgier, mężczyzna, żołnierz, księgowa, Polak / Polka
Co: książka, samochód, plecak, zawód, muzyka, imię, okulary, rzecz
Ćwiczenie 11
Dialog 1: nim, nimi, wami, nią
Dialog 2: nim, nimi, mną, nami, tobą, nim
106
1. mleko 1. córką Jana
2. telewizor, lodówkę 2. żoną Marcina
3. ołówek, gumkę 3. teściem Karola
4. podręcznik, encyklopedię 4. matką Marii
5. termometr, syrop 5. ciocią Stasia
6. szafę, biurko 6. wujkiem Basi
7. piłkę, plecak 7. babcią Julki
8. sweter, bluzkę 8. wnukiem pana Mariusza
Ćwiczenie 3
1. Jem pizzę z papryką. / bez papryki.
2. Jem zupę z makaronem. / bez makaronu.
3. Jem jabłko ze skórką. / bez skórki.
4. Piję kawę z mlekiem. / bez mleka.
5. Piję sok z lodem. / bez lodu.
6. Piję herbatę z cukrem. / bez cukru.
Ćwiczenie 4
1. posiłki, 2. rodzina / krewni, 3. warzywa, 4. naczynia, 5. dni tygodnia, 6. środki transportu / pojazdy
Ćwiczenie 5
1. P 2. F 3. F 4. P 5. P 6. F 7. F 8. P
Ćwiczenie 6
1. wiem; 2. umie, wie, 3. znamy, umiemy; 4. wiesz, znam, 5. umieją, wiedzą
Ćwiczenie 7
1. wstaję, 2. myję się, 3. budzę, 4. jemy, 5. wychodzimy, 6. pracuję, 7. ma, 8. korzystamy, 9. Kończę, 10. wraca,
11. robimy, 12. oglądamy
Ćwiczenie 8
[1] chodzę, [2] jeździmy / jeżdżę, [3] chodzimy / chodzę, [4] chodzi, [5] jeździ, [6] chodzę, [7] chodzimy, [8]
jeździmy, [9] jedziemy, [10] idę / idziemy
1. c 5. a 9. a Dialog 1: jej, ją, niej, was
2. b 6. b 10. c Dialog 2: cię (ciebie), ciebie (cię), mnie
3. a 7. b 11. b Dialog 3: nie, go, niego [tzn. domu] / ciebie
4. c 8. a
Dialog 4: je, nich, je, nie
Dialog 5: niego, go, niego
Dialog 6: ich, nas, nich, nas
107
1. Sylwester 1. miały
2. wrzesień 2. siedzieli
3. przedwczoraj 3. poszedł
4. rano 4. wiedział
5. budynek 5. jadłem / jadłam
6. przedszkole 6. poszły
7. przyleciały
8. mógł
R A T U S Z 1. zjem
Y A K 2. napisał
3. zadzwonią
B A N K M A 4. zamówimy
E M U Z E U M 5. wypili
K K I 6. (z nią) porozmawiam
T E 7. pomalujemy
8. kupimy
D W O R Z E C N 9. zmieniłam
A I 10. pojedziemy
T C 11. wyjdę
S T A R Ó W K A
12. przeczytałam
13. umyłyśmy
14. ugotuję / ugotowałem
Ćwiczenie 5
1. wsi 6. kawiarni 11. muzeum 16. wyprzedażach
2. ogrodzie 7. ulubionej 12. kina 17. urzędzie
3. lesie restauracji 13. koncert 18. pracy
4. świeżym 8. teatrze 14. sezonie 19. lekarza
powietrzu 9. wystawę 15. centrum 20. banku
5. mieście 10. galerii handlowym
1. do 6. na 11. na 17. do 1. Prawda
2. do 7. na 12. na 18. na 2. Fałsz
3. w 8. na 13. do 19. w 3. Brak informacji
4. w 9. do 14. na 20. do 4. Fałsz
5. w 10. do 15. do 21. na 5. Prawda
16. w 22. do 6. Brak informacji
7. Fałsz
Ćwiczenie 8 8. Fałsz
9. Prawda
szósty grudnia, trzeci maja, ósmy marca, piętnasty sierpnia,
10. Fałsz
pierwszy września, czternasty lutego, drugi listopada
Ćwiczenie 9
Dialog 1: nich, nim, was, nim, nich
Dialog 2: tobie, mnie, nas, niej, was, nich
108
Ćwiczenie 1
Na północnym wschodzie będzie wiał wiatr / będzie wiało / będzie wietrznie.
Na południowym wschodzie będzie padało / będzie padał deszcz.
Na południu będzie słonecznie / będzie świeciło słońce.
Na zachodzie będzie burza / będą burze (i będzie padało / będzie padał deszcz).
W centrum / W środkowej Polsce będzie pochmurno / będzie (duże) zachmurzenie.
Ćwiczenie 2
działka, parterowy, dole, kuchnię, sypialnie, poddaszu, ogrzewanie, piwnicy, garaż, remoncie
Ćwiczenie 3
1. świeciło, zepsuła / zepsuje
2. mówili, będzie padać / będzie padało
3. pada, pójdziemy
4. są, mam
5. jest, chorują
6. Musisz, może
7. Pojedziemy, będziemy jeździć / będziemy jeździli
8. miała, pamiętałeś, zapomniałeś
9. będziecie remontować / będziecie remontowali, musicie / będziecie musieli
10. biorą, jeżdżą
11. Sprzedam, zamienię
12. wyszedł, jest
13. spędzamy, chcą / chciały, ucieszy / ucieszyła
14. robicie / będziecie robić / będziecie robiły, planujemy, pojedziecie
Ćwiczenie 4
1. Iza jutro jedzie / pojedzie nad morze pociągiem. 5. (Czy) umiecie jeździć na nartach?
2. Teraz idziemy na spacer do parku. 6. Właśnie jadę na lotnisko/ z lotniska taksówką.
3. (Czy) idą państwo wieczorem do teatru? 7. Mirek przedwczoraj poszedł do dentysty.
4. One w ubiegłym roku pojechały w Alpy. 8. Oni raz w roku / raz na rok jeżdżą nad Bałtyk.
Ćwiczenie 5
1. trzy szkoły podstawowe 8. trzy bary mleczne
2. cztery przedszkola 9. cztery eleganckie restauracje
3. dwa luksusowe hotele 10. dwa czynne kina
4. trzy tanie hostele 11. dwa stare teatry
5. dwa biura podróży 12. dwa nowoczesne muzea
6. dwa gotyckie kościoły 13. dwadzieścia dwa cenne zabytki
7. dwie agencje nieruchomości 14. sześćdziesiąt trzy bloki mieszkalne
Ćwiczenie 6
1. urlopie 6. zabytki 11. lokalne specjały 16. jeziorem
2. Włoszech 7. Adriatyk 12. małże 17. łonie
3. Rzymie 8. plaży 13. ostrygi 18. drzewa
4. Bazylice 9. morzu 14. owoce 19. długie spacery
5. Koloseum 10. wycieczki 15. ryby 20. rowerze wodnym
109
Vydala Univerzita Komenského v Bratislave ako elektronickú verziu publikácie
Grafická úprava: Igor Wawrzyniak, Kinga Wawrzyniak
Návrh obálky: Andrea Jahnátková
Rozsah 110 strán, 7,65 AH, druhé vydanie,
ISBN 978-80-223-5267-3

Wawrzyniak - Polski Na A - Część I.

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Wawrzyniak - Polski Na A - Część I.

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Táto publikácia bola vypracovaná v rámci grantu Medzinárodného vyšehradského fondu (International

Visegrad Fund) VUSG No 61000029.

 Kinga Wawrzyniak, 2014, 2021

Symboly prevzaté zo stránky:

Elektronická verzia publikácie, Univerzita Komenského v Bratislave, 2021

Podręcznik przeznaczony jest dla Słowaków, co znajduje odbicie w doborze niektórych

Polskie terminy gramatyczne

czasownik sloveso koniugacja časovanie

1 . Proszę znaleźć terminy gramatyczne.

rodza spół asek ekwoł i

2. Co to jest? Proszę wybrać poprawną odpowiedź.

0. człowiek, pies, woda 5. ale, i, albo

1. młody, stary, nowa 6. pod, w, z

2. mało, dobrze, zimno 7. wiem, znam, czytam

3. wino, radio, pole 8. dom, kawa, telefon

4. a, u, y 9. ja, jego, tobie

3. Co to jest? Proszę napisać, zgodnie z podanym przykładem.

1) Codziennie jem świeże owoce. ..... czasownik, ...................................................

ę męski, węże, będę, pięta, tętno, zęby, ręka, piękny, Węgry,

cz czasem, często, czysty, czekać, czoło, cztery, czwarty,

2. Proszę dopisać brakujące litery.

czysty sz__mpans koliz__a masz__na

3. Proszę posłuchać nauczyciela, a następnie przeczytać wyrazy na głos.

W wyrazach podobnych w języku polskim i słowackim tam, gdzie w słowackim jest č, š, ž,

4. Proszę dopisać brakujące litery.

ryż nó___ li_____e ___ekolada my___ ka _____ecko

pie___ywo ____asto ___emniaki ___erwony ___elony

proszę – prosię gracz – grać róża – Rózia pył – pił

7. Proszę przeczytać nazwy na mapie.

8. Proszę posłuchać nauczyciela, a

Paweł i Gaweł w jednym stali domu,

Ciągle polował po swoim pokoju:

Znosił to Paweł, nareszcie nie może;

A na to Gaweł: „Wolnoć, Tomku,

Cóż było mówić? Paweł ani pisnął,

Zerwał się z łóżka i pędzi na górę.

„Co waćpan robisz?” „Ryby sobie łowię.”

Z tej to powiastki morał w tym sposobie:

Autor: Aleksander Fredro (1793 – 1876)

Cześć, Dzień dobry! Marian Górski,

powitanie pożegnanie przedstawianie się

Do widzenia!  Jak się pan nazywa?

Dobranoc!  ............................................ Maciej Żuk.

Cześć!  Jak masz na imię?

2. Proszę przywitać się i przedstawić w wybrany (oficjalny albo nieoficjalny) sposób.

3. Proszę uzupełnić dialogi, a następnie przeczytać je na głos.

 Dobry ......wieczór...... , Krysiu*!  ............................................... . .............................................

Jak się pan / pani miewa? Dziękuję, (bardzo) dobrze.

Jak się masz? Dzięki, dobrze.

Czuję się fantastycznie. + Jesteś w złym humorze.

6. Proszę przeczytać dialogi i dopasować je do obrazków.

 Cześć, jak się masz?  Słucham?  Proszę.

Numer telefonu Adres e-mail

Liczebniki główne @ małpa

9. Proszę przedstawić się w podobny sposób, jak Laura na obrazku powyżej.

10. Proszę zamienić styl nieoficjalny na oficjalny, zgodnie z podanym przykładem.

0. Jak masz na imię? Jak pan ma na imię?

1. Jak się nazywasz? ..........................................................................................

2. Jak się masz? ..........................................................................................

3. Jak się czujesz? ..........................................................................................

4. Skąd jesteś? ..........................................................................................

5. Jaki masz numer telefonu? ..........................................................................................

6. Jaki masz adres e-mail? ..........................................................................................

czysty szmpans koliza masz__na

ryż nó_ li_e _ekolada my_ ka ___ecko

pie_ywo asto _emniaki _erwony _elony