hafta 3 ders 1

varlık metafiziği, temelci metafizik ve rasyonel teoloji hemen hemen aynıdır.

temelci metafizik = Arito'nun hareket etmeyen hareket ettiricisi, ilk nedeni, ilk aklı, doğal akıl.
(yunanlılarda rasyonalite ve natura kelimesi buluşur aynı anlamda kullanılmıştır: doğa akıllı birşeydir.ve
kendi içindeki yasa doğa yasası ve akıl birbirlerinin yerine kullanılabilir.)

dünya nasıl var olmuştur(Aristo) = dünyanın merkezine insan, dünya, ve tanrı üçlüsünün merkezinde
aklın ilk nedeni vardır. ''dünyayı hareket ettirebilirama kendisi dinamik değildir.''

phales: dünya tanrılarla dolu(sistematik hale getiren spinozadır.)

var edilmek tanrının düşünmesinden başka birşey değildir(descartes)

platoncu dünyada = tanrının zihnindeki ideal halindeki düşünce tohumları bu dünyaya gerçek olarak
geçmektedir. (tanrıya en yakın olanlar filozof krallardır.) en yukarıdakiler en akıllı olanlardır.

platon, devlet başkanı en akıl olsun ki bu akıl devleti yöneten herşeye mudahale edebilsin. evliliğe bile
(genetik aktarım. akıllıile akıllı evlensin soy bu şekilde devam etsin)

yunan düşüncesinde hem aritoda hem platonda hiyerarşi var ve bu hiyerarşide kadın en alt sınıflarda
bulunmaktadır ''kadınlar,çocuklar,köleler'' filozof kram en akıllı madenlerde akıl neredeyse yok, kadınlar
ve çocuklar kölelerle aynı statüye sahip ve çok az bi tık daha fazla akıllı.

ortaçağ'da agistinus: platonun devletini 2'ye ayırıyor: yeryüzü ve gök yüzü olarak. hıristiyanlıkta,İlk akıla
ilk neden isa'dır.hıristiyanlık dünyasında temelci metafizik büyük oranda böyle devam edecektir.

aquinolu thomas tipik bir aristocudur.

temelci metafizik, yunan düşüncesi ile hıristiyanlık birbirineçok yakın dokulardır.

hıristiyanlıkta teslis düşüncesi = BABA, OĞUL, KUTSAL RUH. ve bu düşünce yunan düşüncesinde de vardır.

theos= tanrı /tanrıyı rasyonel olarak anlama stratejisi.

logos: akıl

mitos:ilk neden

nous:doğa

parmenides: hiçbirşey değişmez akıl değişmeyen birşeydir, değişmek eksikliktir.

Gusdrof: esasında varlık metafizik, temelci metafizik, rasyonel ilahiyat bir olan /ilk olan aklın Tanrı,insan
ve dünya olarak 3 farklı şekilde görünmesinden başka birşey değildir.

varlık metafiziğine, temelci metafiziğine, en sistematik temelli eleştiriyi KANT getirmiştir.

Gusdrof: Metafizik esasında, Tanrı, İnsan,Dünya Yunan düşüncesinde''bir ve aynı'' şeyin 3 farklı isminden
başka birşey değildir.

hafta 4 ders 2
Rasyonalite Yunan düşüncesinde anlamı akıldır akıl daha çok mantık anlamındadır (tümevarım
tümdengelim determinizm kaçınılmazdır.)

Aristoteles: benim size anlatacağım metafizik fiziğin ötesinde bir dünya değildir, benim metafizik dediğim
fiziğin matematiğin teolojinin yol arkadaşıdır demeye çalışıyor

(Zaten Yunan mitolojisinde Tanrı ulaşılamaz bir şey değildir yalnızca statü sıralaması en üstü gibi Yunan
tipi düşüncesinde güç akıl odaklıdır en akıllı olanlar "en güçlü olanlardır.")

Tanrılar hiyerarşisinde de öyledir. Platonun filozof krali en üstde iken çocuklar kadınlar ve köleler en
alttadir(burada bile aşağı indikce akıl seviyesi azalarak gider)

Tanrılar arasında da hiyerarşi vardır en üstte zeus vardır en iyi en güçlüsü olarak görülür.

Aristoteles'in düşüncesinde; Aklın içerisinde ahlaklı erdemli olmak da vardır en mutlu olmanın yanı
ahlaklı Olmaktır. Aristoteles (akıllı insan ahlakıdır, ahlaklı insan akıllıdır. )

Ama KANT'da ise ahlaklı olmak için akıllı olmak gerekmez. (akıllı da akılsız da ahlaklı olabilir.)

Rasyonalite'yi anlatmak için ;Aristotelesçi varlık döngüsünün dönebilmesi için 3 Temel kavram çok
önemlidir,

· PATHOS:cesaret (cesaretin fazlalığı da saldırganlık getirir.)

· ETHOS: etik, adalet (orta erdem der aristo)

· LOGOS: akıl (aklın fazlalığı kurnazlıktir)

Aristo nefs anlayışı :(At örneği)

Descartes, spinoza, Leibniz tanrının yapisallastigi bir dönem vardır. (Var olmak için tanrı şart)

KARTEZYEN FİLOZOFLAR:

DESCARTES : metafiziği ağaç örneği ile anlatmaya çalışır

LEİBNİZ : monodoloji kitabı ile dünyanın atom gibi metafiziksel monatların oluşturduğunu söyler ve en
büyük monat ''tanrıdır'' der. (evrensel karakteristikten bahsederken bunun ideal dil olduğunu söyler,
düşüncenin de matematikleştiğianlamada gelir)
Spinoza: Doğa Tanrı ve insanı bir bütün olarak ele alıyor varlık denen kavramı.Bu Doğa akıl kısmının
diğer adına da tanrı dersek yanlış olmaz.

H.5 ders 3
kartezyen düşünürler

JOHN LUCKE:

Rasyonalizm ve tecrübecilik arasındaki fark;

· ''Duyulardan gelen yansılar önemlidir'' der.

· zihin merkezlidir.

· ''duyular olmadan ideler oluşmayacaktır.''

· ''Rüyada gördüğüm şeyler bile tecrübeden edindiğim şeylerdir'' der

· ''Edindiğimiz ideler zihnin dışarıdan aldıklarından başka hiçbir şey değildir'' diyor. Ama
zihnin'de bir fabrika bir işletim olduğunu kabul edecektir.

David hume:

· (Düşünceler olmadan duyular duyular olmadan da düşüncelerin olmayacağını söyler)

· bir yandan kantı besleyen bir filozof

· mantııkçı

· kantın zihninasıl düşündüğünü gösteren alt yapısını hazırlayandır. kantın bu spruları

sormasınınaltında büyük oranda hume vardır.

· ''Duyular olmadan düşünceler kördür düşünceler olmadan da duyular sağırdır'' der

· tümevarım ve tümdengelimi en ciddi normlarına kadar işleten bir düşünürdür

· tecrübeciliği öne çıkaracaktır.

1. Akıl otorite olarak tayin edilince, insan aklı da kendi ürettiği, kendine akraba olan ve koruduğu
 şeye teslim olmaktadır. Dahası bu anlamda itaatte de biz “otoriteye itaat etmiyor, sadece bize
otoritenin iyi, akıllıca, yararlı vb. olduğu için itaat edilmeyi hak ettiğini söyleyen yargı
gücümüzü takip ediyor

2. kartezyen düşüncede ‘hakikatin yokluğu kâbusu, bütün dünyasal nesneleri bilinç ile bilinç
işlemlerinin akışı içine almanın bir aracı olarak kullanmasından kaynaklanmaktadır.
Zihinlerimizi nesnel gerçekliğin özel zihin durumlarına ya da daha ziyade öznel zihni süreçlere
dönüştürülmesine belki de en hazır hale getiren şey, maddenin nihaî olarak enerjiye,
nesnelerin atomik oluşumların çevrimine dönüştürülmesi oldu.

h.6ders 4
Descartes:

Kant:

· Dünyayı oluşturan benim zihnimdir.Algıladığım kadar vardır

· duyuyla aprioriyi a pestroiri birleştirir.

· yargının oluşması için hem zihin hem de deney tecrübe birleşmelidir.

· Kant, çatışkıları dediğimizde ; tanrıyı tam kabul etmek istemez ama sanat ve
estetikle tanrının varlığına yer açar

· güce varlık metafiziği reddeder rastyonist teolojiyi hemde estetiğin temel

refaransı içşn kabul eder. ÇELİŞKİLER DEĞİL ÇATIŞKILAR.

· tanrı akledilemez, tanrı dünyayı yaratmasından sonra tatile çıkması.

h8