Ang pasulit na ito ay naibalik BUKIDNON NATIONAL HIGH SCHOOL ISKOR

Petsa: Filipino Department Talambuhay ni Rizal

Lagda: Kasaysayan ng El Fili
FILIPINO 10 Kabanata I-IV
Kabuuan

Pangalan: Samantha Loraine Loro Baitang/Seksyon: 10-Cantoria Petsa: 4/22/23

Pagsasanay Bilang 1

Talambuhay ni Jose Rizal

Pagtukoy
Panuto: Ibigay ang hinihingi ng bawat aytem.

June 19, 1861 1. Kailan ipinanganak si Dr. Jose Rizal?

José Protasio Rizal Mercado y Alonso Realonda 2. Ibigay ang buong pangalan ni Dr. Jose Rizal.
3. Isaayos ang pagkakasunod-sunod ng magkakapatid na Rizal sa pamamagitan ng pagsulat ng bilang 1 hanggang 11.

7 Jose 10 Trinidad 8 Concepcion

2 Paciano 11 Soledad 5 Lucia
9 Josefa 4 Olympia 1 Saturnina
6 Maria 3 Narcisa
35 4. Ilang taon si Rizal ng maisulat niya ang kanyang huling tulang “Mi Ultimo Adios”?
22 5. Ilang wika ang alam gamitin ng Rizal?
6. Mula sa mga wikang alam niya, magbigay lamang ng siyam.
a. Ingles d. Griyeko g. Abreo
b. Tagalog e. Pranses h. Alemanya
c. Espanyol f. Portuges i. Italyano
7. Ilahad ang mga babaeng naugnay kay Rizal.
a. Segunda Katigabak d. Consuelo Ortiga g. Nellie Boustead
b. Leonor Valenzuela e. O Sei San h. Suzanne Jacoby
c. Leonor Rivera f. Gertude Beckett i. Josephine Bracken
Disyembre 30, 1896 8. Araw ng kamatayan ni Rizal.
Bagumbayan 9. Saan ipinadala si Rizal nang siya’y mahatulan ng kamatayan?

Kasaysayan ng Pagkakasulat ng El Filibusterismo

Ghent, Belgium 10. Saang bansa nailimbag ang El Filibusterismo?
GomBurZa 11. Saan o Kanino inialay ni Rizal ang kanyang aklat na El Fili?
Valentin Ventura 12. Siya ang taong tumulong kay Rizal upang maipalimbag niya ang kanyang aklat.
13. Ilahad ang mga balakid na napagdaanan ni Rizal sa pagsulat ng kanyang aklat.
a. Kinulang sa salapi si Dr. Jose Rizal
b. Nakarating sa kanyang kaalaman na ang kanyang pinakaiibig na si Leonor Rivera ay ipinakasal ng mga
magulang nito sa ibang lalaki. c. Nabatid din
niyang ang kanyang magulang at mga kapatid ay pinasasakitan at pinag-uusig ng pamahalaang Espanyol dahil sa usapin
sa lupa at sa maling paratang.
Nobelang Politikal 14. Kung ang Noli Me Tangere ay nobelang panlipunan, anong uri naman ng nobela ang
El Filibusterismo?
Ito ang himukin ang mga Pilipino na paalabin ang pagnanais na makapagtamo ng tunay na kalayaan at ipaglaban ang ating
bayan. 15. Ano ang ibig ipakahulugan ng El Filibusterismo?
Rebolusyon 16. Saan nakapokus ang nilalaman ng El Filibusterismo?
1891 17. Sa anong taon nailimbag ang El Filibusterismo?

Kabanata I: Sa (Ibabaw ng) Kubyerta

Naglalayag ang Bapor Tabo sa may Ilog Pasig, isang umaga ng Disyembre at patungong Laguna. Nasa ibabaw ng
kubyerta ang mga makakapangyarihan na tao tulad nina Don Custodio, Donya Victorina, Kapitan Heneral, Padre Salvi,
Padre Irene, Ben Zayb, Donya Victorina, at Simoun.

Napapasama si Simoun sa mga mayayaman dahil kilala nila ito bilang isang maimpluwensiyang alahero. Kilala
siya sa buong Maynila dahil naiimpluwensiyahan ito ng Kapitan Heneral. Upang mapawi ang pagkainip sa mahaba at
mabagal na biyahe, napag-usapan nila ang pagpapalalim ng Ilog Pasig. Iminungkahi ni Don Custodio na mag-alaga ng
itik. Sinambit naman ni Simoun na kailangang gumawa nang tuwid na kanal na mag-uugnay sa lawa ng lawa ng Laguna at
sa Maynila.

Sandaling nagkainitan sina Don Custodio at ang ilang prayle dahil sa magkaiba nilang suhestiyon at mithiing ipatupad.
Ayaw naman ni Donya Victorina na makapag-alaga ng pato sa kanilang lugar dahil darami raw ang balut na
pinandidirihan niya. Ang buhay kung minsan ay isang Bapor Tabo. Nasa itaas ang may kapangyarihan. Ngunit hindi ito
nangangahulugan na ligtas na sila sa mga suliranin dahil sila mismong nasa taas ay ang gumagawa ng kanilang mga
intindihin.

Pagpipili
Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod na katanungan. Piliin ang titik ng inyong sagot at isulat ito sa patlang
bago ang bilang.

C 1. Sa tama ng mga suhestiyon ni Simuon, gusto niyang ang mga katutubo.

a. matuwa b. maawa c. mainis d. magtaka
B 2. Ang pag-usad ng Bapor Tabo ay
a. mabilis b. mabagal c. maayos d. maganda
B 3. Sa pagsadsad ng Bapor Tabo sa putikan, ang mga pasahero ay
a. nagkakamatayan b. nagkakabasaan c. nagkakadaganan d. nagkakatawanan
D 4. Sa pagiging hubog ng tabo ng bapor, ito ay may korteng
a. triyanggulo b. kurado c. rektanggulo d. bilog
D. 5. Kung sa ibaba ng kubyerta makikita ang mga Indio, Chino at Mestizo, makikita naman sa
itaas ang mga kawani, ang mga nakadamit Europeo at ang mga
a. gwardiya sibil b. alkalde c. bise alkalde d. prayle
A 6. Ang mga kapintasan ng Bapor Tabo ay ng mga Pilipinong nakakakilala sa
kaniya.
a. kinaiinisan b. pinagtatawanan c. inuunawa d. ipinagmamalaki
A 7. Kung mga ekspertong syentista ang pinahalagahan ni Ben Zayb upang umunlad ang
Pilipinas, binigyang importansiya naman ni Padre Camorra ang
a. kayamanan b. karanasan c. pamahalaan d. sambayanan
C 8. Sa naging reaksyion ni Donya Victorina sa nakitang naglalaba sa ilog, masasabing siya ay
a. mapagmahal b. maunawain c. mapangmata d. malungkutin
C 9. Ang pagtusok-tusok ng mga marinero sa buhanginan ay naglalayong mailayo ang Bapor
Tabo sa
a. maruming ilog b. malalim na ilog c. mababaw na ilog d. malinis na ilog
A 10. Sa reaksiyon ng Bapor Tabo kapag nahihilamusan ng pinturang puti, masasabi nating
.
a. mataas ang pangarap nito b. madali itong malungkot
c. mababaw ang kaligayahan nito d. mapagtanim ito

Kabanata II: Sa Ilalim ng Kubyerta

Nagtungo si Simoun sa ilalim ng kubyerta. Masikip at siksikan doon dahil may mga pasahero at naroon din ang
mga bagahe at kargamento. Naroon si Basilio na isang mag-aaral ng medisina at si Isagani na isang makata mula sa
Ateneo. Kausap nila si Kapitan Basilio. Napag-usapan nila ang balak ng mga mag-aaral tungkol sa pagtuturo ng wikang
Kastila na hindi naging matagumpay. Napag-usapan din ng dalawa ang nobya ni Isagani na si Paulita Gomez, pamangkin
ni Donya Victorina de Espadaña.
Maya-maya pa ay lumapit si Simoun kina Basilio at Isagani. Ipinakilala ni Basilio si Simoun kay Isagani.
Nagwika si Simoun na hindi siya nadadalaw sa lalawigan nina Basilio at Isagani dahil mahirap ang lugar at walang bibili
ng alahas. Nagpatuloy ang usapan ng tatlo hanggang sa inalok ni Simoun ng serbesa ang dalawa. Tumanggi sila at sinabi
ni Simoun na ayon daw kay Padre Camorra, kaya mahirap at tamad ang mga tao sa kanilang lugar ay panay tubig ang
iniinom at di alak.

Pagkilatis
Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod na katanungan. Piliin ang titik ng inyong sagot at isulat ito sa patlang
bago ang bilang.

B 1. Sa paglalarawan ng nobelista na katabi ng mga pasahero ang isang katutak na tampipi,

ilang kahon at basket at dalawa o tatlong maleta, pinatutunayang maraming sa
ilalim ng kubyerta.
a. mayayaman b. mahihirap c. Kastila d. Pranses
C 2. Marami sa mga pasahero sa ilalim ng kubyerta ang amoy
a. pabango b. bulaklak c. langis d. araw
D 3. Ang mga estudyante sa ilalim ng kubyerta ay masasaya sapagkat sila ay malapit nang

a. pumasa b. magbakasyon c. pumasok d. magtapos

A 4. Sa buong kabanata estudyante lamang ang hindi nag-aaliw.
a. dalawang b. tatlong c. apat d. limang
C 5. Unang nakaharap ng magkaibigang Isagani at at Basilio si
a. Kapitan Tiyago b. Ben Zayb c. Kapitan Basilio d. Padre Camorra
A 6. Humihinto ng paghitit ng opyo si Kapitan Tiago kung ni Basilio.
a. pakikiusapan b. pinipilit c. iniiwan d. kinagagalitan
B 7. Sa pagsasalita ni Kapitan Basilio sa suliranin ng opyo, mahihinuhang galit ang nobelista sa
 ilang
a. Pranses b. Instik c. Amerikano d. Awstralyano
D 8. Ang pakikipag-usap ni Simuon kay Isagani at Basilio ay may layuning
a. magpatawa b. magpaliwanag c. magtanong d. magpagalit
A 9. Karamihan sa mga sagot ni Isagani at Basilio kay Simuon ay may tono ng
a. tuwa b. lungkot c. takot d. galit
10. Ipinakita raw ni Simuon na nagpapahalaga siya kay Kapitan Tiago nang dalawin niya ito sa
nang dumating siya sa bansang ito.
a. unang araw b. ikalawang araw c. ikatlong araw d. ika-apat na araw
11. Ang karamihan ng naglalakbay ay nakaupo sa
a. magagarang silya b. mga bangko c. mga papag d. kama
A 12. sa ibaba ng kubyerta
a. maingay b. tahimik c. maginaw d. masangsang
13. Ang mga tao sa ibaba ng kubyerta ay
a. nangatatalo b. nangagtatawanan c. nangang-iiyakan d. natutulog
C 14. Si Basilio ay isang estudyante ng
a. abogasya b. inhinyera c. medisina d. pagtuturo
B 15. Si Paulita ay ni Donya Victorina.
a. anak b. pamangkin c. apo d. pinsan

Kabanata III: Ang Mga Alamat

Nauwi ang usapan sa ibabaw ng kubyerta sa mga alamat. Nagsimulang ikuwento ng Kapitan ang alamat ng
Malapad-na-Bato. Ayon sa alamat, itinuturing daw na banal ng mga katutubo ang lugar at tahanan ng mga espiritu. Ngunit
nang manirahan daw dito ng mga kriminal ay nawala ang pangamba sa mga kaluluwang naroon. Sa mga tulisan na
natakot ang mga tao. Si Padre Florentino naman ang nagsalaysay ng alamat ni Donya Geronima. Nagkaroon daw ng
kasintahan ang Donya ngunit naging arsobispo ito sa Maynila. Sinundan daw ng babae ang katipan at kinulit sa alok na
kasal. Upang makapagtago, nanahan ang dalawa sa isang yungib malapit sa Ilog Pasig.

Nakuwento din ang alamat ni San Nicolas na nagligtas sa Intsik na muntik nang patayin ng isang buwaya. Naging
bato daw ang buwaya nang dasalan ng Intsik ang santo. Nabaling naman ang usapan sa lugar kung saan namatay si Ibarra.
Ipinaturo ni Ben Zayb kung saan iyon banda sa Ilog Pasig. Natahimik at namutla naman si Simoun.

Pagpupuno
Panuto: Punan ang mga patlang ng tamang salita upang mabuo ang diwa ng pangungusap.

1. Si Simuon ang naging katalo ni sa sinundang kabanata.

2. Nawala ang paniniwalang ang Malapad na Bato ay tinirhan ng mga espiritu ng pamugaran iyon ng mga
kriminal.
3. Ang alamat ni Donga Geronima ay alam na alam ni Padre Florentino.
4. Si Donya Geronima na nabanggit sa alamat ay napakataba kaya’t siya kung pumasok sa
kuweba.
5. Si Simuon ang may sabi na mabuti pa raw ang ipinasok na isang si Donya
Geronima sa halip na isang kuweba.
6. Ang pinagmilagruhan ni San Nicolas ayon sa alamat ay isang .
7. Ang ay nag-aanyong buwaya upang makain ang intsik at madala sa impiyerno.
8. Si ang dakilang guro ng mga intsik.
9. Isang arsobispo ang naging kasintahan ni Donya Geronima.
10. Ang buwaya ay naging bato nang dasalan ng Instik ang santo.

Kabanata IV: Kabesang Tales

Si Tandang Selong na umampon kay Basilio sa gubat ay matanda na. Ang ama ng dalagang si Lucia, si Kabesang
Tales, na anak ni Tandang Selo, ay isa nang kabesa de baranggay. Yumaman ito dahil sa tiyaga. Nakisama muna sa isang
namumuhunan sa bukid. Nang makaipon ng kaunti ay naghawaan ng gubat na nang ipagtanong niya ay walang may-ari, at
ginawa niyang tubuhan. Inisip niyang pag-aralin na sa kolehiyo si Huli upang mapantay kay Basilio na kasintahan nito.
Nang ang bukid ay umunlad ito ay inangkin ng mga prayle. Pinabuwis si Kabesang Tales. Tinaasan nang tinaasan ang
pabuwis. Di na nakaya ni Kabesang Tales. Nakipag-asunto sa mga prayle.
Matigas ang sabi ni Kabesang Tales. Ipinakita ng mga prayle ang kanilang titulo sa lupa. Wala. Naging kawal si
Tano. Di ibinayad ng kapalit ang anak. Anya: Binungkal ko’t tinamnan ang lupang ito, namatay at nalibing dito ang aking
asawa’t anak na dalaga (si Lucia) sa pagtulong sa akin kaya’t di ko maibibigay ang lupang ito kundi sa sino mang didilig
muna rito ng kanyang dugo at maglilibing muna ng kanyang asawa’t mga anak. At anya pa rin ukol sa pagiging kawal ni
Tano, ako’y bumabayad sa abogado. Kung mananalo ako sa asunto ay alam ko na ang aking gagawin upang siya’y
mapabalik; nguni’t kung ako’y matalo, di ko na kailangan ang anak.
 Tinuran ni Kabesang Tales ang kanyang bukid. Lagi siyang may pasang baril. Di makapasok doon ang sino man
dahil balita si Kabesang Tales sa pagbaril. Nagdala siya ng gulok. Balita sa arnis ang kabesa. Ipinagbawal ang gulok.
Nagdala siya ng palakol. Si Kabesang Tales ay nahulog sa kamay ng mga tulisan at ipinatubos. Isinanla ni Huli ang
kanyang mga hiyas liban sa isang locket o agnos na bigay sa kanya ni Basilio. Hindi rin nakasapat ang panubos.
Ipinasyang mangutang kay Hermana Penchang at maglingkod dito bilang utusan. Noon ay bisperas ng Pasko.
Kinabukasan, araw ng Pasko ay maglilingkod na siyang alila. Masalimuot ang naging panaginip ni Huli nang gabing iyon.
Hanayan
Panuto: Hanapin sa Hanay B ang tinutukoy na tauhan/lugar sa Hanay A. Isulat ang titik ng iyong sagot sa patlang bago
ang bilang.

Hanay A Hanay B
A. 1. Isang matandang mangangahoy a. Tales
D. 2. Isang estudyanteng nag-aaral ng medisina. b. Selo
3. Katipan ni Basilio. c. Huli
E 4. Pinag-utangan at pinaglingkuran ni Huli d. Basilio
5. Kapatid na lalaki ni Huli. e. Hermana Penchang
6. Anak na panganay ni Kabesang Tales. f. Lucia
K. 7. Isinanla ni Huli upang pantubos kay Kabesang Tales g. Tano
I. 8. Nakahuli kay Kabesang Tales. h. Sagpang
L 9. Laging pasan ni Kabesang Tales sa pagpunta sa bukid i. mga tulisan
10. Nagbawal sa paggamit ng baril. j. Kapitan Heneral
k. agnos
l. baril
Pagsasaayos
Panuto: Ayusin asa wastong pagkakasunod-sunod ang mga pangyayari sa Kabanata. Lagyan ng bilang 11-15 ang patlang.

5. Maninilbihan si Huli kay Hermana Penchang na nagpahiram ng pera.

3. Inangkin ng korporasyon ng mga prayle ang lupang nilinang ni Kabesang Tales.
4 Binihag ng mga tulisan si Kabesang Tales.
2 Tumangging magbayad ng buwis sa lupa si Kabesang Tales.
1 Nagkaingin si Tales sa dulo ng bayan sa pag-aakalang walang nagmamay-ari nito.

Pangalan at Lagda ng Magulang: Petsa: