ో త ామాతుయ్ల మ

ర్ ాభ్గవతము 
~ గజేందర్ కష్ణము ~ 
 
ర్మ ాన్మ! ప ద ాయ్మ! ధ ాభృలల్ లామ! జగద ామా! 
ామా జనకామ! మహో ద్ ామ! గుణ త్ ో మ ామ! దశరథ ామా! 
 
ఓ దశరథ ామా! భంకర ామా! ల జల ి ాయ్మా! భూ శ ేర్ ఠ్ మా!
ష
జగద ామా! జనుల కక్ మ ోహరు ా! సదు
గ్ ణ లయమా! ర్ ామచం ార్! 
 
ా: అ ాయ్ లోకన కరంబులు ా ా ేక ా కముల్ 
వ ేయ్భంబులు ొ న్ మతత్ తనులై వర్జాయ్ ాగ ో 
      *దనయ్తవ్ంబున భూ ిభూధర ద ీ ావ్రంబులందుం ి ౌ  
      *జనయ్ కీడ
ర్ ల రు ా వ ి ా ా ావ ా రథ్ ై. 
 
అ కరము ా క ించు అడ ేనుగులమంద కటి మ ిం న
శ ీ ాల ో ెదద్ ెదద్ కొండ గుహలనుం ీ ారథ్ ై బయటకు వ చ్
ా జలమును అనుభ ంచుటకునూ,    ట ము ి ీర్ ో జలకీడ
ర్ లను
ఆడుకొనుటకునూ ఒక ెదద్ మడుగులో పర్ ే ం ా . 
 
ఎకక్డ న లెకక్కు ~  ెకుక్వ ై యడ నడచు భయూథములో 
ొకక్ క ి ాథు ెడ ె ి ~  కెక్ ొక క ేణుకోటి ే ంపంగన్. 
 
ఎకక్డ చూ ా లెకిక్◌ి◌ంచలేన న్ కుంజర యూథములు అడ అం ా
ఇటు అటు నడచుచుండ ా ఒక క ి ా మాతర్మూ ా నుం ీ ివ ి ఒక
ఆడు ేనుగుల సమూహములో ే ి సరస సలాల్ ాల ో ా ే
ే ంపబడుచుం న
ె ు. 
 
ొండంబుల బూ ంి పుచు ~ గండంబుల జలుల్కొనుచు గళగళ రవముల్ 
ెండుకొన వలుదకడుపులు ~  ండన్ ేదండ కోటి రుం ర్ా ెన్. 
    
ఆ కొలనులో ఆ ఏనుగులు ొండములను టి ో ంపుకొనుచూ~  
పరసప్రము ెకిక్ళళ్ ై చలుల్కొనుచూ ~  గళ గళ శబద్ ములు ేసు కొనుచూ ~  
సూ
థ్ ల ైన కడుపులను ంపుకొనుచు ~  టి ార్ ిన . 
 
భుగ భు ా త భూ ి బుదుబ్దచఛ్టల ో గదలుచు ి కి భంగంబు లెగయ 
భువన భయంకర ఫూ ాక్ర రవమున ర నకర్ ార్హ కోటి బెగడ  ాల ేప
దు ావ్ర ఝంఝూ లవశమున ఘుమ ఘుమావరత్ మడరగలోల్లజాల
సంఘటట్ నంబుల దటీతరులు మూలముల ో ధరణి గూలసర ిలోనుం ి ొ డగ
సంభర్ ం   యుద ి కు ిప్ం లంఘిం హుంక ంి   ాను గబ ం పటిట్
సవ్ ాభ్ను ప ి ి  ొకక్ మక ేందుర్ ిభ ా ొ ి ి పటెట్. 
 
బుడ బుడ ధవ్నుల ో ెదద్ ెదద్ టి బుడగల పర్ ాహమును
క ించుచు ~  ఆకాశమునంటునటు
ల్ అలలను ేపుచూ భువనములకు
భయము క ించు ఫూ ాక్ర శబధ్ ములు ేయుచూ స సమూ లు కూ ా
హడ ో వుచుండ ~  ోక కద కల ే ఝంఝా లపు సు ి ాలు ఉదభ్ ంచ ా ~ 
ఆ ాకి ికి ఒడుడ్న ఉనన్ వృకష్ములు సమూలము ా కూ ో వ~  సరసుస్నుం ీ
క ిరూ ా న్ ాం ~  ఊ ి ి గ బటిట్ ~ ఘర్ము ా లంఘిం ~హుంక ిం ~ 
సూరుయ్ కబ ం న ాహువు వలె ~  ఒక మక ేందుర్డు వ చ్ గజేందుర్ ి
ఒ ి ి పటుట్కొ ెను. 
 అలా మక ి క ి పటుట్కుంటే ~ ఆ క ి వ ి ా త ిప్ంచుకు తన ొ డ ైన
ొండము ె త్ ఒకక్ ేటు ెయయ్ ా ఆ మక ి చ చ్నటు
ల్ జలమందు ప ి ెంట ే
లే ఏనుగు కక్ ముంద ి కాళళ్ను గటిట్ ా పటుట్కుం ి. 
 
వ ి ద ిప్ం క ంీ దుర్డు ~  డుదకరంబె త్ ర్య
ే ాటంబున్ 
బొ డ వడ వడ ినటు
ల్ జలముల ~ బ ి కడువ ి బటెట్ బూరవ్పద యుగళంబున్. 
 
ఈ పదయ్ములో ~ వ ి ~  డు ~ బొ డ ~ వడ ~ వ ి ~ అ ే ప ాలను ో తన ారు
ాటి ే ా న్ సుఫ్ ంి ప ే ేందుకు ా ి ారు. 
 
పదముల బటిట్నం దలకు బాటొక ంతయులేక రతన్ 
మద గజ వలల్ భుండు ధృ మంతుడు దంతయు ాంతఘటట్ నన్ 
జెదరగ ెమ్ నమమ్క ి పప్లు ాదులు దపప్ ొపప్ఱన్ 
వద జలగర్హంబు క ి ాలము మూలము ె ోఱలన్. 
 
క ి ిగుచు మక ి సర ికి ~ గ ి ద ికి మక ి ిగుచు గ ిక ి బెరయన్ 
క ికి మక ి మక ికి గ ి ~ భరమన టల్ తల కుతలభటు లరుదుపడన్. 
 
మక ి తన కాళళ్ను పటుట్కునన్నూ,    ధృ మంతుడు రుడు ైన ఆ
గజ ా త ిప్ంచుకు తన దంతముల ో ఆ మక ి ముడుకు పప్లను
ాదములను ొ ి ొ ి ెదర ొటట్ ా,  ఆ మక ి క ి కాలును ి ోక 
మూలమును లెచ్ను. క ి మక ి టిలో కి లాగ ి,    మక ి క ి సరసుస్
ఒడుడ్నకు లాగ ా,    ఇటు
ల్ క ి మకరులు పరసప్రము భయము ోనూ,  బరు ైన
మనసుస్ ోనూ అతలా కుతలమగుచూ తమ తమ భృతుయ్లు భయము ో అ ి ి
ో వునటు
ల్ ా ో ాడుచుం ి ి. 
 
మక ి ోడ బో రు మాతంగ భు ొ ~ కక్రు ిం ో వ ాళుళ్ ాక 
కో ి చూచుచుం ె గుంజ య
ీ ూథంబు ~ మగలు తగులు ా ె మగువలకును. 
 
వనంబు దనకు వనంబై యుంట ~ నలవు చల నంత కొంత కెకిక్ 
మకర ెప్ డ ెస్ మ ేత్ భమలల్ ంబు ~ బహుళ పకష్ త ాను ప ి ి. 
 
మక ి ో రయుదద్ ము ేయుచునన్ గజ ా ొకక్ ి ో వుటకు
కాళుళ్ ాక అకక్డ ే ఉం ి ఆడు ఏనుగుల బృందము భయము ో
చూచుచుం ెను. ీత్ ల
ర్ కు తమ పురుషులయందు సంగముండును క ా! జల ే
తనకు వన ై ఉండుట ేత, మక ికి థ్ ాన బలము ే శకిత్ సులువు అంతకంతకు
ఎకుక్ ై ైరయ్ము క ెను. క ికి లకడ త ిప్ అలసట వ చ్ కృషణ్ పకష్
చందుర్ వలె శకిత్ సనన్ ిలెల్ ను. 
 
క ికి శకిత్ సనన్ ిలల్డము ో మనసుస్ కలత ెం ి .... 
 
క: అలయక ొ లయక ేసట  
ొలయక క ి మక ి ోడ నుదద్ ండత ా 
తుర్లు సంధయ్లు ివసంబులు 
స ెన్ బో ొకక్ ే సంవతస్రముల్. 
 
 అల ి ో వక,  మూరఛ్బో వక,  సుగుదలను పర్ ే ంప యక ఏనుగు
స ో భయంకరము ా ి ా ాతర్ సంధయ్లలో ఒకక్ ె య్ సంవతస్ ాలు
ో రు స ెను. 
 
తనబలమును,  శతుర్బలమును స ి ో లుచ్కు ీ ెలవ్లేను స ిక ా
వయ్థ ో కూ ిన మనసుస్ ో పూరవ్ జనమ్ల పుణయ్ఫలము ే క ిన ివయ్జాఞ్నము
వలన ఇటల్ ా ం ం ి. 
 
ా: ఏ రూపంబున ీ ెలత్ ు,  ట ే ేలుప్ ం ంతు,  ె 
      * ావ్ ిం రుదు,  
ెవవ్ రడడ్ క,  ావ్ ి పర్ ా ోతత్ మున్* 
     * ా ింపందగు ార  
లెవవ్ రఖిల ాయ్ ార ా ాయణుల్* 
లే ే ర్ కెక్ద ికుక్ మా న ఱా ంపం బర్పుణాయ్తమ్కుల్. 
అ య్! ీ ఏ ధము ా ేను ెలెచ్దను?  ఇక ేను ఏ ేవు
కొలెచ్దను?  ఎవవ్ ి ిలెచ్దను?  ఈ ఆపదలో ాకడడ్ ప ే ా ెవవ్రు ాన్రు?  ఈ
జలచర ష
ేర్ ఠ్ ు ఎదు ొక్ను ా ెవవ్రు?  ా వంటి ికుక్మా న ా ి రలను
ఆలకించు పుణాయ్తుమ్లే లే ా?  ఎవవ్ ై ా ఉనన్ ో ా ికి ర్ కెక్దను ~  అ క ి
తల ో ెను.  
ా: ా ా ేకప యూథముల్ వనములోనంబెదద్కాలంబు స 
ామ్ ంపన్ దశలకష్ కోటి క ిణీ ాథుండ ై యుం ి ను 
ద్ ా ాంభః ప ిపుషట్ చందన ల ాంత ాఛ్య లందుండ లే 
కీ ాశ టేల వ చ్ భయంబెటల్ ో క ే ఈశవ్ ా! 
              అ ేకా ేకములైన కుంజర యూథములు వనములో ననున్ రకాలము
నుం ీ పర్భువు ా మ న్ంచుచుండ అసంఖాయ్కములైన ఆడు ఏనుగులకు ేను
ాథుడ ై ఉండ అరణయ్మందు దటట్ ము ా ఉనన్ చంద ా ి వృకష్ల ా
కుంజముల చలల్ డయందు సంతృపుత్డ ై ఉండలేక జలకీడ
ర్ కాంకష్ ో ఈ
మడుగులో ేల జొ చ్ ? ఈ భయ ారణ ెటల్ ు జరుగు ో క ా! ఈశవ్ ా! 
ఆ గజేందుర్డు అలా తనను కా ా ే ా వ
ె ర ాధపడుతూ ఉండ ా.... 
 
ఉ: ఎవవ్ ే జ ంచు జగ ెవవ్ లోపలనుండు న ై 
ెవవ్ యందు ిందు బర ేశవ్రు ెవవ్డు మూలకారణం 
బెవవ్ డ ా ి మధయ్లయు ెవవ్డు సరవ్ము ాన ైన ా 
ెవవ్డు ా ాతమ్భవు శవ్రు ే శరణంబు ే ెదన్. 
 
క: ఒకప ి జగములు ె ి ~  కప ి లోప కి ొనుచు నుభయము ా ై 
సకలారథ్ ా ియగు న ~ యయ్కలంకు ాతమ్మూలు న థ్ ి దలంతున్. 
 
క: లోకంబులు లోకే లు~ లోకసుథ్లు ె ినతు ి నలోకంబగు ెం 
కటి కవవ్ల ెవవ్ం~  ేకాకృ ెలుగు నత ే ే ంతున్. 
 
ావము 
 
ఈ శవ్ ెవవ్ వలన ఉధభ్ ంచు ో ~  ఎవవ్ యందు న ై ఉండు ో ~ 
ఎవవ్ యందు ల ంచు ో ~  పర ేశవ్రు ెవవ్ ో ~  మూలకారణ ైన
ా ెవవ్ ో ~  ఆ ి మధయ్ అంతములు లే ా వ
ె వ్ ో ~  సరవ్మూ ా ై ఉనన్
 ా ెవవ్ ో ~ అటిట్ ఆతమ్భవు ైన (సవ్యంభువు అ న) ఈశవ్రు ే ేను శరణు
ేడుచు ాన్ను. 
 
లోకములను ఒకమారు తననుం ీ ఉదభ్ ంపజే ి ~  ే ొకమారు తనలోకి
సుకొనుచూ ~  ెలుపలను ~  లోపలను ~  ా ే ై ఉంటూ సరవ్మునకు
ా ి ై ఉంటూ ~  రమ్లు ైన ఆ అతమ్మూలు (పరమాతమ్ను) ేను ఆసకిత్ ో 
ాయ్ త్ ాను. 
ఈ లోకములు ~  లోకులు ~  లోక ాలకు లందరూ కూ ా అంత ైన
ిమమ్ట ~ అలోక న
ై (లోకము లే లే ిథ్ లో) ెం కటికి ( నయ్ ిథ్ లో  
ా ాంధకారము) అవతల ఎవవ్డు ఏకైక పరంజోయ్ రూపములో ఉండు ో  ా
ేను ే త్ ాను. 
 
క: నరత్ కు భం ి బెకక్గు ~ మూరుత్ల ో ెవవ్ ాడు మునులున్ ి లున్ 
కీ త్ ంి ప ేర ెవవ్ ~ వరత్ న రు లెఱుగరటిట్ ా ను ంతున్. 
 
ఆ: ముకత్ సంగులైన మునులు ిదృ లు 
సరవ్ భూత హితులు ాధు తు
త్  
లస దృశ వర్ ాఢుయ్లై కొలుత్ ెవవ్  
ివయ్ పదము ాడు ికుక్ ాకు 
 
క: కలడందురు ీనుల ెడ 
గలడందురు పరమ ి గణముల ాలన్ 
గలడందుర న్ శ
ి లను 
గలడు గలండ ెడు ాడు గల ో లే ో ! 
 ావము 
      
నటు వలె అ ేక ైన ఆకృతుల ో ఎవవ్డు నటించు ో ~ ఋషులును ~ 
ేవతలును ~  ఎవవ్ సంపూరణ్ము ా కీ త్ ంి పజాల ో ~  ఎవవ్ వరత్ నము
( ే ట్ త
ి ములు) గు ిం ఎవవ్రును ఎరుంగ జాల ో ~  అటిట్ పర్భువును ేను
సుత్ ం ెదను. 
   
సంగమును ిన మునులు ~  ివయ్దరశ్న కాం లు ~  సకల
ార్ణికోటి కక్ హితమును కోరు ారు ~  ాధు తు
త్ లు ైన ారు ~  ాటి
లే వర్తములను ఆచ ించుచూ ఎవవ్ ివయ్ ాదములను కొలెచ్ద ో ~  ా ే
ాకు ికుక్. 
 
మక ి కాటు బాధ ఎకుక్ ై ో వుచుండ ా గజేందుర్డు ఃసప్ృహ జెం ి
ఇలా అ ాన్డు: వ
ే ు కి ా ర నపడలే ా?  ీనుల ెడల దయగ ి
ఉండున అందురు క ా! పరమ గుల ెంత ే ఉండున అందురు క ా? 
భగవంతుడు అంతటా ~  అ న్ ిశలనూ ఉండున ె ెప్దరు క ా!
ఉ ాన్డు ాన్డ అందరూ ె ేప్ ఆ భగవంతుడు జము ా ఉ ాన్ ో లే ో ? 
భగవంతుడు ాన్ ో లే ో అ బాధలో ఉ ాన్,  ఇంకా ఇలా ార్ థ్స
ి త్ ూ ఉ ాన్డు
గజేందుర్డు... 
 
ీ: కలుగ ే ా ా క సం ేహింప గ లేములు లేక గలుగు ాడు 
ాకడడ్ పడ ా ె న న ాధువుల ే బ ిన ాధులకడడ్ ప ెడు ాడు 
చూడ ే ా ాటు చూపుల డక చూచు ారల గృప చు ాడు 
ల ో ా ఱా ంప ే రగుల ఱలుంగుచుదనున్ ఱగు ాడు 
 
ే: అఖిలరూపులు దనరూప ైన ాడు 
ఆ ి మ ాయ్ంతములు లేక యడరు ాడు 
భకత్ జనముల ీనుల ా ాడు 
న ె చూడ ె తలప ె ేగ ా ె! 
 
ావము  
  
కల ారు ~ లే ారు అ ే చకష్ణ లేకుం ా ~ లే ా కల ో లే ో అను
సం ేహము లేకుం ా ల ిలేల్ ఆ భగవంతుడు ాపటల్ లేకుం ా ఉండు ా? 
అత ఉ కి సం ేహింప ేలా?    దుషు
ట్ ల ాలప ిన ాధువులకు అడుడ్పడు
ాడు ~  ాకు అడడ్ పడ ా ా? బాహయ్ దృ ట్ ి ో కాకుం ా అంతరద్ృ ట్ ి ో చూచు ా ి ై
కృప పు ాడు ా ాటల్ ను చూడకుం ా ఉంటా ా?    ీనజనుల రలను
నుచు తనున్ ాను మరచు ాడు కరుణ ో ా రను ఆలకింప ా?  అ న్
రూపములును తన రూప ైన ాడు ~  ఆ ి మధయ్ అంతములు లేక ల ిలేల్
ాడు ~  భకుత్లకు ికుక్లే ీనులకు ికక్ న ాడు అ నటిట్
కరుణామయుడు ా ర న ా ~  ాబాధను చూడ ా?  ాయందు దయ
తలచ ా? ననున్ కా ాడుటకు ఇంకా ా ే ? 
 
క: శవ్కరు శవ్దూరు ~  ావ్తమ్కు శవ్ ేదుయ్ వ్ న వ్న్ 
ాశవ్తు న బర్హమ్పర్భు ~  శవ్రు ం బరమపురుషు ే భ ంతున్. 
 
ా: లా ొకిక్ంతయు లేదు ైరయ్ము లోలంబ ెయ్ బార్ణంబులున్ 
ావుల్ ద ెప్ను మూరఛ్ వ ెచ్ దనువున్ డ ెస్న్ శర్మంబ ెయ్ ిన్  
 ే తపప్ తః పరంబెరుగ మ న్ంపందగున్ ీను న్ 
ా ే ఈశవ్ర! కావ ే వరద! సంర ంి పు భ ర్ాతమ్కా! 
 
ావము  
 
శవ్మును సృ ట్ ంి న ాడు ~  శవ్ము ే అంటబడ ాడూ ~  శవ్ ే
ా ై ఉనన్ ాడు ~  శవ్మును ె ివునన్ ాడు ~  ా ే వ్డును ~  శవ్ము
కా ాడు ైన ాడు ~  ాశవ్తుడు ~ జనమ్లే ాడు ~ పరబర్హమ్ సవ్రూప ైన
ాడు ~ ఈశవ్రుడు అ న ఆ పరమ పురుషు ేను ార్ థ్ంి ెదను. 
 
ఓ భగవంతు ా! ాలో శకిత్ అంతయూ న ం న ి ~  ఒకిక్ం ైననూ
లేదు ~  ైరయ్ము సడ ో ఊ స
ి లాడుచునన్ ి ~  ార్ణములు లకడ
త ిప్న ~  మూరఛ్ వ చ్న ి ~  శ ీరము కి ో ం ి ~  అలసట
ఆవ ిం ం ి. ే తపప్ ాకు ఇంక ఏ ియునూ ె యదు ~  ఈ ీను ే
ఆదుకొనుట సమంజసము ~    ఓ ఈశవ్ ా ా ా! ఓ వ ా చుచ్ పర్భు ా! ననున్
క ాడ ా?  ఓ జగదర్కష్కా! ననున్ ర ంి చ ా?  ా భయమును బాప ా? పర్భూ! 
 
క: నుదట వుల మాటలు ~ జనుదట చన ా ోటల్ శరణారుథ్ల కో 
యనుదట ి న సరవ్ము ~ గనుదట సం ేహమ ెయ్ గరుణా ా ధ్ !ీ  
 
ఉ: ఓ కమలాపత్ ! వరద! పర్ పకష్ పకష్ దూర! కు 
య్! క ి వందయ్ సుగుణోతత్ మ! శరణాగ ామ ా 
ోకహ! ము శవ్ర మ ోహర! పుల పర్ ావ! ా 
ే కరుణింప ే, తలప ే, శరణా థ్ ి ననున్ ావ ే! 
 
 ావము 
 
ఓ కరుణా ాగ ా! ార్ణుల ిలుపులు వు ంటావట! ఆరుథ్లను
ర ించుటకు ~  వ
ె వ్రును ో లే ోటల్కైననూ ో ావట! శరణారుథ్లు ి న 
ెంట ే ఓ అ పలుకు ావట! అంతయునూ ంి చుచు సరవ్మునూ
గర్హి త్ ావట! కా ఇ ి అంతయూ జ ే ా అ సం హ
ే ము కలుగుతునన్ ి
ావ్ ! 
 
ఓ కమల ిర్యా! ఓ వర ా ా! శతుర్వులయందును శతుర్తవ్ము లే
దయామయా! కు య్! ఓ కవుల ేతను గుల ేతను ఆ ా ంి పబడు
ావ్ ! 
ఓ సుగుణోతత్ మా! శరణాగతులకు కలప్వృకష్ ైన ా ా! ఓ ము మానస ో ా! 
ఓ అనంత పర్భు ా! ా ా! ననున్ కరుణింప ా! ా అ త్ ి గు ిం తలంప ా!
శరణా థ్ ి న
ై ననున్ కావ ా? 
అలా గజేందుర్డు రబెటట్ ుకుంటూ ఉంటే* 
 
ఆ: శవ్మయత లే యు నూరకయుం  ి
రంబుజాస ాదు లడడ్ పడక 
శవ్మయుడు భుడు షు
ణ్ ండు షు
ణ్ ండు 
భకిత్ యుతునకడడ్ పడ దలం  
 
గజేందుర్ రను యును బర్ మ్ ి ేవతలు తమకు సరవ్శకిత్
మంతతవ్ము లేక అడుడ్పడక ఊరకుం ి ి. కా శవ్మంతటనూ
 ాయ్ ిం యునన్ భు ైన షు
ణ్ వు షు
ణ్ వు (జయ లుడు) భకిత్యుతు ైన
క ి ా ను ర ింపదల న ా ై.... 
 
మ: అల ైకుంఠపురంబులో నగ ిలో ా మూల ౌధంబు ా 
పలు మం ార వ ాంత ామృత సరః ార్ం ేందు కాం ోపలో 
తప్ల పరయ్ంక రమా ో ి యగు ాపనన్ పర్సనున్ండు  
హవ్ల ా ేందర్ము " ాహి ాహి" యన గుయాయ్ ం సంరం ై. 
 
అకక్ ెకక్ ో ఉనన్ ైకుంఠ ామములో ~ దూరము ా ఉనన్ ౌధమునకు 
ఆవలనునన్ మం ార వనములో అమృత స ోవర ార్ంతమున చందర్కాంత 
లల ోను ~  కలువల ో అమరచ్బ ిన శయయ్ ై ల ీమ్ ే ో ో ించుచునన్
ఆపనన్ పర్సనున్డు ఆపదలోనునన్ ా ి పటల్ అనుగర్హము పు ాడు ~ 
భయకం త
ి ు ైన గజేందుర్డు " ాహి ాహి" అ ర ెటట్ ుచుండ ా ఆ
ఆరత్ ా ా న్ అ ఘర్ము ా.... 
 
మ: ి ి కింజెపప్డు శంఖ చకర్ యుగముం జే ో సం ింప ే 
ప ి ారంబును ర డభర్గప ం బ న్ంప ా క ణ్ క
ి ాం 
తర ధ మ్లల్ ము జకక్ ొతత్డు ాద ోర్ థ్ త ర్కు ో 
ప ి ేలాంచల ైన డడు గజ ార్ణవ ో ాస్హి ై. 
 
మ: తన ెంటన్ ి ,ి  ల చ్ ంె ట నవ ోధ ర్ాతమున్,  ా  ె
నక్ను బ ంీ దుర్డు,  ా ొ ంతను ధనుః కౌ దకీ శంఖ చ 
కర్ కాయంబును,  ారదుండు, ధవ్ కాంతుండు ా వ చ్ ొ 
యయ్న ైకుంఠపురంబునం గలుగు ా ాబాల ో ాలమున్. 
 
గజేందుర్ ార్ణాలను ర ింపవలెనను ఉ ాస్హము ఉరకలు ేసత్ ుండ ా 
ఆ ర్హ ి,  ర్ ే కైననూ ెపప్డు. శంఖ చకర్ముల ైననూ ేతులలో ధ ింపడు ~ 
అనుచరులను ఎవవ్ ి ిలువడు ~ ప ి ాజైన గరుడు ద
ి ధ్ పడమ ెపప్డు ~ 
ెవుల వరకూ జాలు ా ిన తు
త్ ైననూ సవ ించుకొనడు ~ అం ే కాదు ~ తన
ేర్ ళ్కి చుటుట్కునన్టిట్ ~ పర్ణయకోపము ో లే
ళ ె ళ్ ో వుచునన్ ~  ర్ ే కక్
ైట ెంగు కూ ా ి ెటట్కుం ా అటేల్ లే వ ి వ ి ా ఆకాశమా గ్ ాన 
నడ ె ళ్ ో వు చుండ ా.... 
 
ర్హ ి ెంట ర్ ే ,    ఆ ె ెంట అంతఃపుర ీత్ జ
ర్ నము,  ా ి ెంట
గరుడుడు,  ఆత పర్కక్ ే ధనుసుస్,  గద,  శంఖ చకార్ ి ప ిక ాలు,  ా ంె ట
ారదుడు,  షవ్కేస్నుడు బయలు ేర ా ~  ా ి ెంట ర య్మ ైకుంఠములో
ఆబాల ో ాలమూ ెంటబ ి ి. ో ందు కరకమలములో కుక్బ ి
లాగబడుచునన్ తన ైట ెంగు ర ించుకొనుచూ ఆయన ెంట పరు ెతత్వల ి
వ చ్న ల ీమ్ ే ఇటు
ల్ తల ో ిం ి. 
 
మ: తన ేం ేయు పదంబు బే ొక్న డ ాథ ర్జ ీత్ ాలాపముల్ 
ె ో ముర్చుచ్లు ముర్ చ్ ం ొ ఖలుల్ ేద పర్పంచంబులన్ 
దనుజా కము ేవ ానగ ి ై దం ె ెత్ ో భకుత్లం 
గ చకార్యుధు ే ి చూపు డ ికాక్ ిం ో దురజ్ నుల్. 
 
ావ్ ాను ెళుళ్చునన్ ెచచ్టికో ఎందులకో ~  ెపప్కుం ా ~  ఇంత
వ ివ ి ా ెళుళ్చుం ె ేల?  ఎవవ్ ై ా అ ాథ ీత్ జ
ర్ నుల ఆరత్ ాదములు
 ె ే ! దు ామ్రుగ్లైన ోరులే ై ా ొం ి ం ో,  లేక దుషుఘ్లెవవ్ ై ా
ే ాలను అపహ ిం ో?  ాకా ి మూకలు ేవతల నగరము ై దం ె త్ ో? 
దురజ్ ను లైన ైవ ేవ్షు లెవ ై ా " షు
ణ్ ే ీ?  చూపం ి" అ భకుత్లను
ికక్ ిం హిం ింపుచుం ి ే ? అ త ిక్ంచు కొనుచూ ా ిరుల సుంద ి.... 
 
ా: ాటంకాచలనంబు ో భుజ నట దధ్ మ్లల్ బంధంబు ో 
ాటీ ముకత్ కుచంబు ో న దృఢచంచ ాక్ం ో రణ్ లా 
లాటా లేపము ో మ ోహర క ాల ోన్ తత్ ీయంబు ో 
ోటీందు పర్భ ో ను ోజ భర సంకోచ వ్ి లగన్ంబు ోన్. 
 
క: అ ి ెద న కడు వ ి జను 
న ి ిన దను మగుడ నుడుగడ నడ యుడుగున్ 
ెడ ెడ ిము ి తడ బడ 
నడు ిడు నడు ిడదు జ ిమ నడు ిడు ెడలన్. 
 
కదలాడు ె కమమ్ల ోనూ ~  ము ి ేయబ ిన ోజముల ోనూ ~ 
ఆ ాఛ్దన ొల ిన కుచముల ోనూ ~  మారుచునన్ ముఖ కాం ోనూ ~ 
కుంకుమ ె ి ి లేపనములు ె ిన ముఖము ోనూ ~  మ ోహరు ే లో
కుక్కునన్ ఉతత్ ీయము ోనూ ~  కోటి చందుర్ల ోభ ోనూ ~  కుచ ారము ో
వం ిన వకష్ము ోనూ ~ ఆ ె ర్హ ి అనుస ించుచూ ఎకక్ ికి ఎందుకీ ౌడు
అ అడుగవలెన వ ి వ ి ా నడుచుచూ~  అ ి ి ా 
 ెపప్ ే అ సంకో ంచుచూ అడుగక ఊరుకొనుచూ ~  రుకోపము
ెచుచ్కొనుచూ వ ి త గ్ ంి మందగమనమును ేయుచూ ఆ ే ప ేవు
ెంట నడచుచుం న
ె ు. 
అలా మ షు
ణ్ వు ెంట అందరూ ెంట వసూ
త్ ఉంటే ~  ఎందుకు,  ఎకక్ ికి
ో తునన్ ో ె యక కలవరప డుతుంటే ... 
 
మ: ను ిం జను ేర ాం రమరుల్ షు
ణ్ న్ సు ా ా  
వన సంప త్ ాక ిషణ్ ు గరుణావ ధ్ ిషణ్ ు ంీ దర్ హృ 
దవ్న వ త్ ష
ి ణ్ ు సహిషణ్ ు భకత్ జన బృంద ార్భ ాలంక  ి
షు
ణ్ న ో ో లల్స ిం ి ాప చ
ి ిషణ్ ున్ షు
ణ్ ో షు
ణ్ న్. 
 
మ: చను ెం ెన్ ఘను డలల్ ా ె హ ి పజజ్ ంగంటి ే ల మ్ి శం 
ఖ ాదం బ ె చకర్మలల్ ె భుజంగ ధవ్ం ియున్ ా ె కర్ 
నన్న ే ెం ెనటంచు ల
ే ుప్లు 'న ా ాయణా ే '   
సవ్నులై ర్ కిక్ ి ంట హ ిత్ దురవ థ్ ావకిక
ర్ ంి జకిక
ర్ ిన్. 
 
అసురుల తములను అంతము ేయు ాడు ~  కరుణా ాగరుడు ~ 
ీందుర్ల హృదయ ీమలందు హ ించు ాడు ~  సహన ~  భకత్ జనుల
హృదయాలను ఉతక్ృషట్ పరచు ాడు ~  తయ్నవ యౌవ అ న ఇం ి ా ే కి
ప ిచరయ్లు ేయు ాడు ~ జయ లుడు ~  ేజోమయుడు అగు 
షు
ణ్ మూ త్ ి ఆకాశ థులలో వసుత్ండ ా ేవతలు చూ .... అడు ో షు
ణ్ వు
వసూ
త్ ఉ ాన్డు ~  ఆ ెను ెంట ే ల ీమ్ ే అమమ్ ారు కూ ా వసుత్ ాన్రు
చూ ా ా?  అదు ో శంఖా ావము ~  సుదరశ్న చకర్ము ~  అదు ో గతుతమ్ంతుడు
కూ ా వసుత్ ాన్రు. 
 
మ: కరుణా ింధుడు ౌ ి ా ి చరమున్ ఖం ింప ా బం ె స 
తవ్ ి ా కం ిత భూ చకర్ము మహో దయ్ ివ్సుఫ్ ంగచఛ్టా 
ప ిభూ ాంబర కర్మున్ బహు ధ బర్ మ్ండ ాండచఛ్టాం 
తర రవ్కర్ము బా ాఖిల సు ాంధ శచ్కర్ముం జకర్మున్. 
 
కరుణా ాగరు ైన ర్హ ి మక ి ఖం ంి చుటకు ాధుజనుల ర ించు
తన సుదరశ్న చకర్మును పం ెను. భూమండలా న్ కం ంి పజేయగల ేగము
గల ి,  తననుం ీ ెలువ ే అ ిన్ కణాల ో ఆకా ా న్ చుటిట్ ేయగల ి ~ 
బర్ మ్ండ ాం ాలను కాం పుంజముల ో ం ి ేయగల ి ~  రుగు లేనటిట్ ీ
అ న ి, ఆ మక ి తలను తుర్ం ే ిం ి ఆ సుదరశ్న చకర్ము. 
 
ా: మంబై తలదుర్ం ార్ణముల బా ెం జకర్ మా కియ
ర్ న్ 
హేమ ామ్ధర హ
ే ముం జకిత వ ేయ్ ేందర్ సం ో హమున్ 
ామ కోర్ధన ేహమున్ గరటి రకత్ ార్వ ాహంబు  
ీస్ ాస్హము త ాహము జయ ర్ హమున్ ర్ాహమున్. 
 
క: మకర కటి ర జొ ెచ్ను 
మకరము మఱి కటి ధనదుమాటున ా ెన్ 
మక ాలయమున ి ి ెడు 
మకరంబులు కూరమ్ ా మఱువున క ి ెన్. 
 
 ఆ చకర్ము ేరుసమాన ేహము గల ియు,  ఏనుగుల గుంపు
చకిత ై చూసూ
త్ , కామకోర్ ాలకు లయమును, క ి ా రకత్ ార్వము ో ం ిన
మడుగులో ము ి అంతు లే ఉ ాస్హము ోను,  జయ కాంకష్ ో ఉనన్
మక ి తుర్ం ే ంి ి. ఒక మకరము సూరయ్మండలములో కి ె ళ్ం ి ~ 
ఇంకొకటి(నవ ధులలో ఒకటైన ి) ధనదు ( సంపదలకు లయ ైన ాడు
కుబేరుడు) ెనుక ా ిం .ి ాగరములో రుగు మక ాల న్ భయప ి
కూరమ్ ా ను (కూ ామ్వ ారము) శరణు జొ ెచ్ను. 
 
ా: పూ ంి ెన్ హ ి ాంచజనయ్ము గృ ాం ో ా ౌజనయ్మున్ 
భూ ి ావ్న చలాచ కృత మ భూత పర్ ైతనయ్మున్ 
ా ో ార ిత పర్ ా చకిత పరజ్ ాయ్ ి ాజనయ్మున్ 
దూ భ ధ్ త ివ్ష ైస్నయ్మున్. 
ీ ూత పనన్ ైనయ్మును రూ
 
మ: ర ెన్ రజ్ ర దుందుభుల్ జలరు దంబులై ాయువుల్ 
ి ి ెన్ బువువ్ల ానజలుల్ గు ి న్
ె ,  ే ాంగ ాలాసయ్ముల్ 
పర ెన్ ికుక్లయందు వ జయఖేల ావ్నముల్ ం ె ా 
గర ము ొ ప్ం ె దరంగ చుం త న ోగం ా ముఖాం ోజ ై. 
 
ర్హ ి ాంచజ ాయ్ న్ శంఖా న్ పూ ిం ాడు. ేవదుందుభులు
ర్ ి ా ~  ాయువులు ా ~  పూల ాన జలుల్ కు ి ిం ి ~ 
అపస్రసలు నృ ాయ్లు ే ి ారు ~  అలలు ఆకాశమునంటునటు
ల్ ా సముదర్
ము ొ ప్ం ంి ి ~ జయ జయ ావ్ ాల ో ికుక్లు ం ి ా . 
 
 
క: డుదయగు కేల గజమును 
మడువున ెడలంగ ి ి మదజల ేఖల్ 
దుడుచుచు ల
ె ల్ న పుడుకుచు 
ను ి న్
ె షు
ణ్ ండు దుఃఖ ము ీవ్ ా ా! 
 
ొ డ ైన ొం ా న్ పటుట్కొ ర్హ ి గజేందుర్ మడుగు నుం ీ
ె కి ీ ి  ెకిక్ళళ్ ై కా ిన మదజల ేఖలను తు ి ే ో మురుచూ ా
బాధనూ దుఃఖా న్ బా ెను. 
 
క: బాలా ా ెను ంె టను ~ హేలన్ ను ి నుం ి ే ంె చుచు  
ేలాంచలంబు బటుట్ట ~ కాలో ేమంటి ననున్ నం ోజముఖీ! 
 
క: ీనుల కుయాయ్ ంపను 
ీనుల ర ంి ప ేలు ీవన బొ ందన్ 
ీ ావన! కొపుప్ను 
ీన ప ా ీన! వ
ే ేవ! మహే ా! 
 
బాలా! ైట ెంగును ే ో పటుట్కొ డువకుం ా ఆకాశమా గ్ ాన ేను
లాసము ా ె ళ్ ో తూంటే వు ా ంె ట పరు త
ె త్ ుకుంటూ వ చ్నపుడు వు
ా గు ిం ఏమనుకొంటి ో క ా! అ అడ గ్ ా, అమమ్ ారు .. ఓ పర్భూ! 
ీనప ా ీ ా! ీనుల కక్ రల ాలకించుటకునూ ా ి ర ించుటకు
ా ి సుత్తులను ొ ందుటకు కే త ిన అ ికారం ఉం ి క ా! అ ప కిం ి. 
 
 
 
క: గజ ాజ కష్ణంబును ~  జముగ బ ి ంచునటిట్ య ాతుమ్లకున్ 
గజ ాజ వరదు ిచుచ్ను ~ గజ తురగ సయ్ందనములు ైవలయ్ంబున్. 
 
ఈ గజేందర్ కష్ణ కథను శర్దధ్ ా చ ి న ఠ్ ాపరులకు క ి ాజ
వరదుడు ( ర్హ ి) రథ గజ తుర ా ి సకల సంపదలే కాక కైవలయ్మును కూ ా
పర్ ా ించును. 
 
~~  ఇంతటి ో ో త ామాతుయ్ల ా ి ర్మ ాభ్గవతములో ముఖయ్ ైన
ప ాయ్ల ో కూ ిన గజేందర్ కష్ణ ఘటట్ ము సమాపత్ ము~~ 
 
~( ేకరణ: ి. యల్. నర ిం ారయ్ ాసన్)~