Ontwikkelings-

Psychologie
Definities

4: De eerste jaren: fysieke ontwikkeling

Woord Definitie

Apgarschaal De baby wordt onderzocht op hartslag,

ademhaling, huidskleur, reflexen en de
activiteiten van de spieren.

Brazelton Neonatal Behavioral Assesment Bepaalt hoe het kind op de omgeving reageert
Scale

Caphalocaudale principe Geeft aan dat groei begint bij het hoofd en vanaf
daar naar beneden werkt.

Diepteperceptie Het in 3D benaderen van objecten en

oppervlakken.

Differentiatie Elk neuron neemt een specifieke structuur en

functie aan.

Dynamische systeemtheorie Motorische ontwikkeling wordt gezien als een

dynamisch proces van interactie tussen de baby
en zijn omgeving.

Ecologische perceptietheorie Ontwikkeling van motoriek en perceptuele

vaardigheden zijn onderling afhankelijk van een
functioneel systeem dat gedrag leidt.

Elektrische foetuscontrole Mechanisch controleren van de hartslag van de

foetus tijdens de geboorte.

Fijne motoriek Fysieke vaardigheden die gebruik maken van de

kleine spieren en oog-handcoördinatie.

Grove motoriek Fysieke vaardigheden die grote spieren

gebruiken.

Integratie Neuronen coördineren de activiteiten van

spiergroepen.

Kangaroo care Een pasgeboren baby wordt een uur tussen de

borsten van de moeder gelegd.

Keizersnede Manier van bevallen waarbij de baarmoeder

Woord Definitie

operatief verwijderd wordt.

Kleiner dan gemiddeld Hierbij is het geboortegewicht van de baby lager

dan dat van 90% van de baby’s met dezelfde
leeftijd.

Lateralisatie Elke hemisfeer van het brein heeft specifieke

functies.

Mate van opgewondenheid Een fysiologische en gedragsstatus op een

gegeven moment in de periode van wakker zijn,
slaap en activiteit.

Natuurlijke bevalling Hierbij wordt de angst bij de meoder

weggenomen door educatie over de fysiologie
en training in het ademen en ontspannen tijdens
de bevalling.

Neonatale periode Eerste vier weken na de geboorte waarin het

lichaam van de baby zich ontwikkelt van een
afhankelijk naar een onafhankelijk systeem.

Neuronen Zenuwcellen die informatie verzenden en

ontvangen.

Postmature Als de baby 42 weken na de bevruchting nog

niet is geboren.

Proximodistaal principe Groei begint van binnenin en werkt naar buiten

toe.

Reflexen Automatische, onvrijwillige, aangeboren

reacties op stimulatie.

Stille geboorte Als een foetus 20 weken of later na de

bevruchting plotseling overlijdt.

Systemen van actie Complexe combinaties van motorische

vaardigheden, waardoor een nauwkeurigere
beweging mogelijk is en er meer controle over
de omgeving is.

Vroeggeboorten Baby’s die geboren worden voor de 37e week

van zwangerschap.

Wiegendood De plotselinge en onverklaarbare dood van een

baby van minder dan een jaar oud.
5: De eerste jaren: cognitieve ontwikkeling
Woord Definitie

Circulaire reacties Een kind leert om gebeurtenissen te

reproduceren die oorspronkelijk ontdekt waren
door toeval.

Codemixen Gebeurt wanneer kinderen die tweetalig zijn

opgevoed elementen van beide talen door elkaar
gebruiken.

Codeswitchen Het kunnen wisselen tussen de codes, dus twee

talen waarmee het kind is opgevoed.

Cross-modale overdracht Het vermogen om informatie die via het ene

zintuig binnenkomt over te dragen naar andere
zintuigen.

Expliciet geheugen Hier wordt bewuste kennis opgeslagen, zoals

namen, feiten en gebeurtenissen.

Habituatie Herhaaldelijke blootstelling aan stimuli zorgt

voor afnemende reacties.

Holofrases Dit zijn woorden van ée1n lettergreep die een

complete gedachte weergeven.

Impliciete geheugen Hier wordt onbewuste kennis opgeslagen over

vaardigheden en gewoonten.

IQ-test Psychometrische test die intelligentie probeert te

meten door de prestatie te vergelijken met
gestandaardiseerde normen.

Klassieke conditionering Leren gebaseerd op het associëren van een

stimulus die geen respons oproept met een
stimulus die wel de respons oproept.

Linguïstische spraak Verbale expressie om betekenis over te brengen.

Nativisme Deze stroming benadrukt de actieve rol van de

leerling en stelt dat mensen een aangeboren
capaciteit hebben voor het verkrijgen van taal.

Objectpermanentie Is sprake van als een kind zich realiseert dat een
object blijft bestaan wanneer het zich niet meer
in het onmiddellijke gezichtsveld bevindt.

Onzichtbare imitatie Imitatie van lichaamsdelen die een kind niet kan
zien.

Operante conditionering Leren gebaseerd op de associatie tussen gedrag

Woord Definitie

en de consequentie.

Opgewekte imitatie Kinderen imiteren een specifieke volgorde van

actie die ze niet per se ooit gedaan hebben, maar
wel een keer gezien hebben.

Prelinguïstische spraak Het maken van geluiden die nog niks met taal te
maken hebben.

Representationele vaardigheid Het kunnen opslaan van mentale beelden of

symbolen van objecten en gebeurtenissen.

Syntax Regels voor het vormen van zinnen.

Taalverkrijgingsapparaat Aangeboren mechanisme dat ervoor zorgt dat

kinderen regels van de taal kunnen leren.

Telegramstijl Vroege vormen van het gebruik van zinnen.

Bevat alleen essentiële woorden.

Uitgestelde imitatie Reproductie van geobserveerd gedrag na een

bepaalde tijd door het ophalen van een
opgeslagen symbool voor dit gedrag.

Visueel herkenninsgeheugen Het kunnen onderscheiden van bekende en

onbekende visuele stimuli wanneer ze tegelijk
worden getoond.

Visuele voorkeur Neiging van kinderen om langer naar één kant te

kijken dan de andere kant. Is gebaseerd op het
visueel onderscheid kunnen maken tussen
stimuli.

Vroege interventie Hierbij worden er diensten verleend aan de

familie om te helpen met het omgaan met de
ontwikkelingsbehoeften van het kind.

Zichtbare imitatie Imitaties van delen van het lichaam die iemand
kan zien, bijvoorbeeld handen en voeten.