‫اندازه گیری(‪(Measurement‬‬

‫در اندازه گیری ويژگي ها يا صفات اشیاء و افراد تعیین مي گردند و مقدار آن ويژگي ها يا صفات به‬
‫صورت عدد يا رقم گزاری مي شود‪ .‬بنابراين مي توان گفت اندازه گیری عبارت است از فرآيندی كه تعیین‬
‫مي كند يك شخص يا يك شي چه مقدار از يك ويژگي برخوردار است‪.‬‬

‫سنجش)‪(Assessment‬‬
‫ونگلینز)‪ (1993‬در تعریف سنجش گفته است‪ «:‬سنجش به یک تحلیل جامع وچند وجهی از‬
‫عملکرد گفته می شود‪« ».‬سنجش شامل استفاده از فنون مختلف است و تاکید زیادی بر مشاهده‬
‫عملکرد دارد‪ ». ...‬سنجش نوعی تحلیل بالینی و پیش بینی عملکرد است‪.‬‬
‫سنجش در اینجا یک اصطالح گسترده برای توصیف فرایند جمع آوری‪ ،‬ترکیب و تفسیر اطالعات‪،‬‬
‫به منظور کمک به تصمیم گیری های کالسی محسوب میشود‪.‬‬
‫ارزشیابي (‪)EVALUATION‬‬
‫ارزشیابي به معني تعیین ارزش و داوری كردن است‪ « .‬ارزشیابي به يك فرآيند نظام دار برای جمع آوری‪،‬‬
‫تحلیل و تفسیر اطالعات گفته مي شود به اين منظور كه تعیین كند آيا هدف های مورد نظر تحقق يافته‬
‫اند يا در حال تحقق يافتن هستند و به چه میزاني؟»« گِي‪« 1991‬يکي از ويژگي های مهم ارزشیابي‬
‫تعیین كیفیت است ‪.‬تعريف كیفیت‪ ( :‬در ارزشیابي پیشرفت تحصیلي) «كیفیت عبارتست از دانش‪،‬‬
‫مهارت ها و توانايي هايي كه از دانش آموزان پس از آموزش انتظار مي رود»‪ «.‬نیکتو‪« 2001‬مثال‪ :‬تعیین‬
‫كیفیت افراد در يك مسابقه مقاله نويسي يا مرور نوشته های دانش آموز و مرور نمره های وی ‪.‬عالوه بر‬
‫ارزشیابي پیشرفت درسي دانش آموزان‪ ،‬ارزشیابي با موضوع های ديگری سرو كار دارد ‪.‬مثال‪ :‬عملکرد‬
‫معلمان و مديران‪ ،‬روش های آموزشي‪ ،‬برنامه های درسي دوره های آموزشي‪ ،‬مواد آموزشي‪ ،‬پروژه های‬
‫آموزشي و سازمان های آموزشي ‪.‬يك ارزشیاب‪ ،‬ابتدا هدف های كلي برنامه درسي را مشخص مي كند و‬
‫سپس میزان تحقق آن ها را بررسي مي كند ‪.‬ورتن و سندرز (‪)1987‬دو تن از صاحب نظران حوزه‬
‫ارزشیابي آموزش گفته اند‪ «:‬در آموزش و پرورش‪ ،‬ارزشیابي به يك فعالیت رسمي گفته مي شود كه برای‬
‫تعیین كیفیت‪ ،‬اثربخشي يا ارزش يك برنامه‪ ،‬فرآورده پروژه‪ ،‬فرآيند‪ ،‬هدف يا برنامه درسي به اجرا در مي‬
‫آيد‪» .‬‬
 ‫آزمون(‪)TEST‬‬
‫آزمون وسیله يا روشي نظامدار(يا نظام مند) برای اندازه گیری نمونه ای از رفتار است‪ .‬هر چه نمونة‬
‫رفتارهای انتخاب شده و گنجانیده شده در آزمون بیشتر معرف ويژگي رواني مورد نظر باشد‪ ،‬به همان‬
‫میزان نتايج اندازه گیری دقیق تر و قابل اعتمادترند‪ .‬معروف ترين وسیله اندازه گیری در آموزش و پرورش‬
‫و روانشناسي‪ ،‬آزمون است كه به صورت مجموعه ای سؤال و غالباً به طور كتبي برای پاسخگويي‬
‫در اختیار آزمون شوندگان قرار داده مي شود ‪.‬آزمون يك ابزار يا يك روش نظامدار برای مشاهده و‬
‫توصیف يك يا چند ويژگي دانش آموز با استفاده از مقیاس عددی يا طرح امتیازدهي تعريف میشود ‪.‬‬
‫(بروكهارت و نیتکو‪201) ،‬‬
‫آزمودن(‪)EXAMINE‬‬
‫وقتي كه برای اندازه گیری يکي از ويژگي های رواني يا تربیتي يك فرد يا گروهي از افراد از آزمون‬
‫استفاده میشود‪ ،‬به اين فعالیت آزمودن مي گويند‪ .‬از آنجا كه آزمون يك وسیله اندازه گیری است هر‬
‫وقت آزمودن صورت مي پذيرد يعني آزموني بکار مي رود نوعي اندازه گیری انجام مي شود اما هرنوع‬
‫اندازه گیری الزاماً آزمودن نیست ‪.‬‬