Professional Documents
Culture Documents
NE HAYAT BE! YABANCILAR İÇİN TÜRKÇE MEŞHURLAR-Turkish For Foreigners Hazırlayan Ve Derleyen Dr. Mustafa Yasin BAŞÇETİN
NE HAYAT BE! YABANCILAR İÇİN TÜRKÇE MEŞHURLAR-Turkish For Foreigners Hazırlayan Ve Derleyen Dr. Mustafa Yasin BAŞÇETİN
NE HAYAT BE! YABANCILAR İÇİN TÜRKÇE MEŞHURLAR-Turkish For Foreigners Hazırlayan Ve Derleyen Dr. Mustafa Yasin BAŞÇETİN
1
İçindekiler
AAMİR KHAN ................................................................................................................................................................................ 4
ALİ ŞERİATİ .................................................................................................................................................................................... 8
ALİYA İZZETBEGOVİÇ .................................................................................................................................................................. 10
BAHTİYAR VAHABZÂDE............................................................................................................................................................... 13
ALBERT EİNSTEİN ........................................................................................................................................................................ 15
KEMAL SUNAL............................................................................................................................................................................. 17
MİCHELANGELO.......................................................................................................................................................................... 22
LEONARDO DA VİNCİ .................................................................................................................................................................. 27
SELAHADDİN EYYÛBÎ .................................................................................................................................................................. 31
ÖMER HAYYAM .......................................................................................................................................................................... 34
NİZAR KABBANİ........................................................................................................................................................................... 40
NİKOLA TESLA ............................................................................................................................................................................. 43
NAPOLYON BONAPARTE............................................................................................................................................................. 46
NAİM SÜLEYMANOĞLU .............................................................................................................................................................. 53
MUHAMMED ALİ ........................................................................................................................................................................ 58
MİMAR SİNAN ............................................................................................................................................................................ 64
YUNUS EMRE .............................................................................................................................................................................. 71
VINCENT VAN GOGH .................................................................................................................................................................. 75
SİGMUND FREUD ........................................................................................................................................................................ 77
MİCHAEL JORDAN....................................................................................................................................................................... 82
MİCHAEL SCHUMACHER............................................................................................................................................................. 88
MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN RUMİ .................................................................................................................................................... 93
MEHMET ÂKİF ERSOY ............................................................................................................................................................... 102
MARTİN LUTHER ....................................................................................................................................................................... 110
2
B1 SEVİYESİNDEKİ METİNLER
3
AAMİR KHAN
(1965-Halen / Hint Oyuncu, Yönetmen, Senarist ve Yapımcı)
➢ Sanatçı Ailenin Sanatçı Çocuğu
Khan, 14 Mart 1965 tarihinde Hindistan’ın Maharashtra eyaletinin başkenti Mumbai
(Bombay) şehrinde doğdu. Babası yapımcı Tahir Hüseyin’dir. Amcası Nasir Hüseyin de
yapımcı ve yönetmendir. Ayrıca kendisinden küçük üç kardeşinden Faysal ve yeğeni İmran
da aktördür.
➢ Filme Sekiz Yaşında Merhaba
Sekiz yaşında Nasir Hussain'in müzikal filmi Yaadon Ki Baaraat (1973) filminde şarkı
söyledi. Bir sonraki yıl Madhosh filminde Mahendra Sandhu'nun gençliğini canlandırdı
(1974). Bu filmin yapımcısı babasıydı.
➢ Aamir Sporda Başarılıyken Babası Film Yapımcılığına Veda Ediyor.
Lise yıllarında eyalet tenis turnuvasında şehrini temsil etti ve şampiyon oldu. Fakat bu
yıllarda yapımcı babasının filmleri başarısız olmuş, hep kredi borcu ödemek zorunda
kalmışlardır. Bankalar bu kredi borçları yüzünden günde en az 30 kere onları
arıyordu.
➢ Film Kariyeri
Khan, 1973-2018 yılları arasında 50’den fazla filmde rol aldı. Bunların çoğunda
yönetmen, yapımcı veya senarist görevi de yaptı. Aamir Khan, başarılı kariyeri boyunca,
Hint sinema tarihinin en etkileyici ve popüler aktörü oldu. Dört Ulusal Film Ödülü ile yedi
Filmfare Ödülü kazandı. Bu ödüllerin içinde en iyi oyuncu, en iyi film, en popüler film, en iyi
yönetmen ödülleri vardı.
➢ Bazı İlginç Özellikleri
➢ Sigara ve alkolden nefret eder.
➢ Hayranlarının balmumu heykelini yapmasını reddetti ve bu konuda şunu söyledi: “Bu,
benim için önemli bir şey değil. İnsanlar isterlerse benim filmlerimi izlerler zaten.”
➢ Aamir Khan ödül törenlerine katılmıyor. Çünkü daha önceleri h e r k e s onu
görmezden geldi.
➢ PK adlı filmde başrol oynadı. Bu film Hindistan tarihinde hasılat rekoru kırdı.
➢ Onun lakabı “Bay Mükemmeliyetçi” dir.
➢ Aamir Khan Bolywood’un en çok para kazanan oyuncusudur.
➢ Time dergisi 2013’te onu dünyanın en etkili 100 insanı arasında gösterdi.
➢ Müslüman’dır ve aslen Afgan’dır.
➢ En sevdiği yemek bir Hint yemeği: Mughlai Cuisine.
➢ En sevdiği evcil hayvan: Köpek.
4
➢ Ona göre en başarılı aktör: Leonardo Dicaprio.
5
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
1. Khan’ın lakabı nedir? 1. Khan’ın babası çok başarılıydı. ( )
A) Aaamir 2. Khan futbolda şampiyon oldu ( )
B) Bay Mükemmeliyetçi 3. Khan ödül törenlerine hep katılır ( )
C) Nasir 4. Khan çok para kazanıyor. ( )
D) Tahir 5. Khan Hindistanlı bir Afgan’dır. ( )
6
• Yabani, vahşi Gençlik
• Başarısız Evcil
7
ALİ ŞERİATİ
(1933-1977/İranlı sosyolog, aktivist ve yazar)
➢ Bir Düşünür Büyüyor
Ali Şeriati, 23 Kasım 1933'te İran’ın Horasan eyaletine bağlı Sabzevar şehrinde
doğdu. Babası, Öğretmen Muhammed Taki'dir. Şeriati, eğitim yıllarında ülkedeki
yoksulluğu fark etti ve yoksul insanları yakından gördü.
➢ Bir Bilim Adamı mı Yetişiyor?
Üniversite eğitimini İran’da bitirdi. Ardından Paris’te edebiyat alanında
doktorasını yaptı. İran’a döndü ama hapse girdi. 1965’te ise serbest kaldı. Önce Meşhed
Üniversitesi daha sonra Hüseyniye-i İrşad Enstitüsünde dersler verdi. Şeriati’nin kısa
zamanda popüleritesi arttı. Özellikle İslam’ı doğru anlatmak amacıyla 30’a yakın yapıt
yazdı.
➢ Şeriati Neden Önemli?
Şeriati’ye göre o güne kadar İslam eksik ve yanlış anlatılıyordu. Bu konuya yeni
ve farklı fikirler getiren Şeriati, İslam dünyasında büyük ilgi çekti. Birçok Müslüman
Şeriati’den etkilendi. Bu durumdan İran Şahı rahatsız oldu. Şah, Şeriati’nin
öğrencileri için tutuklama emri verdi. Fakat Şeriati ve öğrencileri yılmadı.
➢ Bir Güneş Batıyor
Şeriati, 1977’de kalp yetmezliğinden vefat etti. Fakat bunun hakkında hala
şüpheler var. Şeriati’nin tüm insanların eşit olmasını istemesini günümüzde de birçok
insan beğenmektedir.
➢ Şeriati’den İnciler
➢ İbadetinden kul kendi sorumludur ama adaletsizlikten tüm insanlık.
➢ İnsan bazen hiç kimsenin olmamasına ne kadar da muhtaçtır!
➢ Mürekkep akmazsa kan akar.
➢ Fakirlik varsa cehalet de vardır.
➢ Göç, insanı, ileri düzeyde özgürleştirir ve böylece insan medeniyet inşa eder.
➢ Kim daha fazla insan ise, daha fazla dertli olur.
➢ Aydınların misyonu topluma siyasi önderlik yapmak değil, toplumu
bilinçlendirmektir.
8
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz Doğru ise “D” Yanlış ise “Y”
1. Şeriati hangi eyalette doğdu? Yazınız
A) Horasan 1. Şeriati Sabzevar’da doğdu. ( )
B) Sabzevar 2. Şeriati dini doğru anlatmak istedi ( )
C) İran 3. Şeriati edebiyatta yüksek lisans yaptı. ( )
D) Meşhed 4. Şeriati 1967’de öldü. ( )
5. İnsanlar Şeriati’den etkilendi. ( )
2. Ali Şeriati doktorasını nerede
yapmıştır? Yakın Anlamlı Kelimeleri
A) Münih Eşleştiriniz
B) Paris • Fakirlik Kıyafet
C) New York • Doğruluk Cehalet
D) Londra • Elbise Ardından
• Daha sonra Serbest
3. Ali Şeriati niçin vefat etti? • Farkına varmak Fikir
A) Kalp yetmezliğinden • Düşünce Yoksulluk
B) Veremden • Yazın Can vermek
C) Kanserden • Özgür Medeniyet
D) Akciğer yetmezliğinden • Ölmek Önder
• Uygarlık Amaç
Boşlukları Doldurunuz • Lider Adalet
1. Şeriati, İran’daki ……………. fark etti. • Hedef Edebiyat
2. İnsanların Şeriati’den etkilenmesi İran • Dikkat çekmek İlgi çekmek
Şahı’nı …………………. . • Uygarlık Fark etmek
3.İbadetten kul ………….……………… ama • Cahillik Hal
adaletsizlikten tüm insanlık. • Durum Amaç
• Düzey Seviye
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz • Sıkıntı Emir
1. Misyon ( ) a) Kalem boyası • Buyruk Dert
2. Ruh ( ) b) Can, hayat sebebi • Bunun hakkında Bununla ilgili
3.Mürekkep ( ) c) Rahatlık, memnuniyet
4.Huzur ( ) d) Meşhur ve yaygın olma. Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
5.Popülarite ( ) e) Görev ve hedef edinmek • Sorumlu İnşa etmek
6.Şah () f) Tahıl öğütme aracı • Uzun Farkında
7. Değirmen () g) İran kralı • Esaret Özgürlük
8. Facia () h) Büyük felaket • Zengin Yoksul
• Bilinçsiz Sorumsuz
• Yıkmak Kısa
9
ALİYA İZZETBEGOVİÇ
(1925-2003/Boşnak devlet adamı)
Bir Lider Doğuyor
Aliya İzzetbegoviç, 8 Ağustos 1925'te Bosna Hersek'in kuzeyindeki Bosanski
Samaç şehrinde dünyaya geldi. Aliya İzzetbegoviç; Mustafa ve Hiba çiftinin beş
çocuğundan biridir. Üç yaşındayken ailesiyle Saraybosna'ya taşındı. Eğitimine burada
başladı.
Hukuk Fakültesi Bitiyor
Halida ile 1949 yılında evlendi. Aliya'nın Leyla, Sabina ve Bakir adlarında üç çocuğu
oldu. Önce ziraat fakültesine kaydoldu. Aliya, iki yıl sonra buradan ayrıldı. Sonra da
hukuk fakültesini bitirdi. Avukatlık sınavında başarılı oldu. 1962 yılında Saraybosna'daki
bir şirkette hukuk danışmanı oldu.
Cumhurbaşkanı Aliya
1990’da, bugün de ülkedeki Boşnakların en büyük partisi konumundaki Demokratik
Eylem Partisi (SDA) kuruldu ve Aliya, partinin genel başkanı seçildi. İlk çok partili
seçimde SDA, Bosna Hersek'te en çok oyu aldı ve Aliya İzetbegoviç, Yugoslavya içindeki
Bosna Hersek Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkanı oldu.
Savaşın Ortasında Aliya
1990'lı yılların başında, Yugoslavya dağılma sürecine girdi. Bosna Hersek'te 29
Şubat 1992’de bağımsızlık referandumu yapıldı. Referandumda "bağımsız" Bosna Hersek
için %99’dan fazla "evet" çıktı. 6 Nisan 1992'den itibaren Bosna’da inanılmaz bir savaş
başladı. İnsanlar öldü. Ama İzzetbegoviç ülkesini terk etmedi. Hem savaştı hem de
barış yolları aradı. 200 bin insan öldü ve savaş bitti. Aliya, savaş boyunca cesur
davrandı. Dayton Antlaşması ile savaş bitti ve Aliya bağımsız Bosna-Hersek’in
cumhurbaşkanı oldu.
Bilge Kral Son Yolculuğunda
Aliya 1995-1998 arasında cumhurbaşkanlığını sürdürdü. 1998’den sonra
dinlenmeye karar verdi. 19 Ekim 2003’te hayata gözlerini yumdu.
Aliya’dan Sözler
➢ Her şey biterse düşmanlarımızın sözlerini değil, dostlarımızın sessizliğini
hatırlayacağız.
➢ Savaşı ölürsen değil, düşmana benzersen kaybedersin.
➢ Biz insan olmaya ve kalmaya çalıştık ve başardık.
➢ Biz ölüyoruz ama onlar da kazanmıyorlar.
10
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği
İşaretleyiniz Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
1. Aliya kaç yılında doğmuştur? 1. Aliya Saraybosna’da doğdu. ( )
2. Aliya’nın eşi Sabina idi. ( )
A) 1924 B) 1925 C) 1926 D) 1927 E)1928 3. Aliya savaşta ülkesindeydi. ( )
2. Aliya’nın babasının adı nedir? 4. Aliya 1998’de vefat etti. ( )
A) Mustafa 5. Aliya düşmanlardan farklıydı. ( )
B) Bakir
C) Sabina Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
D) Hiba • Şehir Yıl
E) Leyla • Doğmak Şirket
• Tarım Konum
3. Aliya’nın ilk mesleği neymiş? • Bırakıp gitmek Ülke
A) Öğretmenlik • Dağılma İnanılmaz
B) Cumhurbaşkanlığı • Firma Hayata gözlerini yummak
C) Askerlik • Olağanüstü Ad
D) Avukatlık • Ölmek Terk etmek
E) Komutanlık • İsim İtibaren
• Sene Dünyaya gelmek
Boşlukları Doldurunuz • Sonra Kent
1. Aliya 3 yaşındayken ailesi Saraybosna’ya • Pozisyon Ziraat
………… . • Yurt Yıkılma
2. Aliya hukuk fakültesinden önce …………… • Eylem Sürdürmek
fakültesine kaydoldu. • Süresince Boyunca
3.Bosna’da 29 Şubat 1992’de …………………… • Başkan Fiil
referandumu yapıldı. • Devam ettirmek Lider
4.Düşmanlarımızın sözlerini unutacağız
ama dostlarımızın ……………….. unutmayacağız.
11
• Cesur Başlamak
• Genel Düşman
• Bitirmek Unutmak
12
BAHTİYAR VAHABZÂDE
(1925-2009 / Azerbaycanlı Şair, Yazar ve Akademisyen)
➢ Tatlılar Şehri Şeki’de Doğdu
Bahtiyar Vahabzâde, 16 Ağustos 1925’te Azerbaycan’ın kuzeyinde, tatlılarıyla
ünlü dağlık Şeki (Nuha) şehrinin Yukarı Baş Mahallesi’nde doğdu. 1934’te öz babası ve
annesinden ayrıldı.
➢ İlk Göç, İlk Gurbet
1934’te 9 yaşındayken Mahmut Ağa ve Gülizar Hanım’la Bakü’ye taşındı. Bahtiyar
Vahabzâde onları gerçek anne-babası sanıyordu. Şairin ailesi odunculukla geçiniyordu.
Babası bir süre ipek fabrikasında çalışırken hastalandı.
Şairin dedesi, babası ve amcaları okuma yazma bilmiyordu. Ama büyük amcası Ali
Eşref okuma yazma biliyordu. Bir de Bahtiyar Vahabzâde’nin ağabeyi okuma yazma
biliyordu.
➢ Eğitim Hayatı
Vahapzâde, Bakü’ye çok zor alıştı.
➢ İlkokul, ortaokul ve liseyi Bakü’de tamamladı.
➢ 1942’de Bakü Devlet Üniversitesi Filoloji Bölümüne girdi. Bu bölümden
1947’de mezun oldu.
➢ Mezun olduktan sonra aynı bölümde öğretim üyesi oldu ve ders vermeye
başladı.
➢ 1964’te “Samed Vurgun’un Hayatı ve Yaradıcılığı” adlı çalışmayla doktorasını
bitirdi.
➢ 1980 yılında onu Azerbaycan İlimler Akademisi üyeliğine seçtiler.
➢ 2001 yılına kadar üniversitelerde ders verdikten sonra emekli oldu.
➢ Şairlik ve Sanat Hayatı
Vahapzâde, küçük yaştan itibaren şiirle ilgilenmiştir. 1945’te daha öğrenciyken
Azerbaycan Yazarlar Birliğine katıldı. İlk şiir kitabı “Menim Dostlarım” ı 1949’da
yazdı. Daha sonra 1950’de “Bahar”, 1953’te “Dostluk Nağmesi”, 1960’ta “Gülüstan
Poeması” adlı şiir kitaplarını yazdı.
Şair; yetmişten fazla şiir kitabı, iki monografi, 10’dan fazla tiyatro oyunu, yüzlerce
makale ve deneme, yirmiden fazla manzum hikâye yazmıştır. Eserleri birçok dile
çevrildi.
➢ Vahabzâde Niçin Önemli?
O, Azerbaycan’ın bağımsızlık mücadelesi yıllarında hiç korkmadı ve yiğitçe şiirler
söyledi. Onun bu tavrı, halkı etkiledi. Vahabzâde halkın yaşadığı zulüm karşısında
sessiz kalmadı. Vahabzâde, 2009’da dünyadan göçtü.
13
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz
1. Vahapzâde hangi şehirde doğdu? Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
A) Bakü 1. Vahabzâde, Bakü’ye kolay alıştı. ( )
B) Şeki 2. Vahabzâde, 2001’de emekli oldu. ( )
C) Tebriz 3. Vahabzâde çok cesurdu. ( )
D) Batum 4. Onun dedesi okumayı bilirdi. ( )
5. Vahabzâde öğrenciyken yazar oldu ( )
2. Bahtiyar’ın ailesi ne iş yapıyordu?
A) Oduncu
B) Kasap Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
C) Yapımcı • Kent Sanmak
D) Polis • Zannetmek Şehir
• Sene -den sonra
3. Vahapzâde, ilk şiir kitabını kaç yılında • -den itibaren Yıl
yazdı? • Henüz, hâlâ Birçok
A) Bin dokuz kırk iki • Pek çok Daha
B) Bin dokuz kırk beş • Eser, ürün Fazla
C) Bin dokuz yüz kırk yedi • Çok Çalışma
D) Bin dokuz yüz kırk dokuz • Öykü Eser
Boşlukları Doldurunuz • Yapıt Hikâye
1. Vahabzâde 2009’da ……………………………….. • Lisan Çevirmek
2. Onun eserlerini birçok dile …………………… • Tercüme etmek Dil
3. Onun 10’dan fazla ………………. ………….. var. • İstiklâl Mücadele
• Savaş, gayret Bağımsızlık
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz • Cesur Tavır
1. Tamamlamak ( ) a) Şehrin dışı ve yüksek • Davranış Yiğit
2. Dağlık ( ) b) Komple bitirmek • Eziyet Sessiz kalmak
3. Taşınmak ( ) c) Yakacak ağaç parçası • Susmak Zulüm
4. Odun ( ) d) Ev değiştirmek • Ölmek Dünyadan göçmek
5. Geçinmek ( ) e) Belli bir zaman
6. Bir süre ( ) f) Yaşamak
7. Fabrika ( ) g) Ortaokuldan sonraki okul
Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
8. Lise ( ) h) Üretim yeri
• Güney Farklı
9. Emekli ( ) ı) Okul bitirmek
• Üvey Öz
10. Mezun olmak ( ) k) Artık çalışmıyor
• İyileşmek Hastalanmak
11. Öğretim üyesi ( ) m) Şiir yazar
12. Şair ( ) n) Üniversite hocası • Aynı Kuzey
14
ALBERT EİNSTEİN
1879-1955/Fizikçi
Bu Nasıl Bir Çocuk?
Albert Einstein, 14 Mart 1879’da Almanya’nın Ulm kentinde dünyaya geldi. Einstein
bebekken kafası kocamandı. Einstein 4 yaşına kadar konuşamadı. Okulda dil, çizim, spor
dersleri kötüydü ama matematik, geometri, fizik, doğa dersleri iyiydi. Öğretmenleri onun
hakkında “Çok asosyal, ayrıca saçma sapan hayaller görüyor.” dedi.
Tuhaf veya Güzel Alışkanlıkları Varmış
Einstein; çorap giymez, yüzme bilmez, saçını taramaz. Ayrıca bir arabaya sahip
değildir. İsimleri, tarihleri, randevuları, telefon numaralarını unutur. Keman ve piyano
çalabilir. Kemanı beş yaşında öğrenir. Mozart’ı çok sever. Keman çalmak onun için
özgürlüktür. Einstein “Fizikçi olmasam müzisyen olurdum.” der. Doktoru yasaklar ama o
sigara ve pipo içer.
Modern Zamanların En Ünlü Bilim İnsanı
Einstein'ın toplamda on iki patenti var. Times dergisinin anketinde yüzyılın insanı
seçilen Einstein, Nükleer silahlara karşı çıkar. 1905, onun mucize yılıdır. 1905’te
Kuantum Teorisi, Brown Hareketi ve Görelik Teorisi’ni (E=m.c²) buldu. Einstein, Görelik
Teorisi’ni şöyle açıklar: Güzel bir kızla 1 saat 1 dakika gibidir. Elimiz fırının içinde
olursa 1 dakika 1 saat gibidir. Fotoelektrik çalışmasıyla Nobel ödülünü alır. Bu
çalışmadan para ödülü de alan Einstein, bu paranın hepsini eski eşine verir.
Çapkın Einstein
İlk evliliğini 1903 yılında Mileva Maric ile yapmadan bir yıl önce Liesla isimli bir
çocuğu olur. Fakat Einstein Liesla'yı hiç görmez. Maalesef ilk eşi Mileva Maric ile 1919
yılında boşanırlar. O sırada iki çocuk sahibidirler. Boşanmanın ardından 4 ay sonra
kuzeni Elsa Lowenthal ile evlenir. Einstein’ın hayatında toplam altı kadın olur. Einstein
kadınlar hakkında “Kadınlardan rahatsızım.” der.
Güle Güle Büyük Adam
18 Nisan 1955’te, 76 yaşında, hayata veda eder. Bedeninin yakılmasını ister. Dr.
Thomas Harvey, onun beynini ve gözlerini çalar ve saklar. Matematik ve görsel zekâsı
normal insanlardan %15 daha iyi olan Einstein'ın gözleri şu anda New York’ta, beyni
Philadelphia’dadır.
Einstein ve Türkiye
1933’te Atatürk’e mektup yazdı. Mektupta bazı bilim adamlarının Türkiye’de
çalışmasını ister. O bilim adamları Türkiye’de eğitim reformu yapar. Ayrıca Einstein’ın
Türkiye’de 5 tane ağacının olduğu söyleniyor(?)
Einstein’dan Bir Söz
"Neden beni hiç kimse anlamıyor, ama herkes beni seviyor?"
15
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz
1. Einstein kaç yaşında konuşmuştur? Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
16
KEMAL SUNAL
(1944-2000/ Türk sinema ve tiyatro oyuncusu, yazar)
➢ Usta Oyuncunun Ailesi ve İlk Gençliği
İstanbul’un Küçükpazar semtinde doğmuştur. Tam adı Ali Kemal Sunal’dır. Ailesi
Malatyalıdır. Babasının adı Mustafa, annesi Saime Sunal'dır. Kemal Sunal, ailenin büyük
çocuğudur. Cemil ve Cengiz isminde iki kardeşi vardır. İlkokulu Mimar Sinan İlkokulunda
okumuştur. Lise ve ortaokulu toplam 11 yılda bitirmiştir. Arkadaşları ve o çok yaramazdır. Bu,
➢ Önce Tiyatro
Sanat hayatına tiyatro ile başladı. İlk amatör tiyatro tecrübesini, Vefa Lisesinde öğrenciyken
“Zoraki Tabip” adlı oyunla yaşadı. Lise öğrenimi sırasında “Akşam Gazetesi Liselerarası
Tiyatro Yarışması”nda “En İyi Karakter Oyuncusu” seçildi. Edebiyat öğretmeni Belkıs Balkır,
Kemal Sunal’ı Müşfik Kenter ile tanıştırdı. Böylece Kemal Sunal, 1966’da (22 yaşındayken)
profesyonel tiyatro oyuncusu oldu. İlk rolü “Fadik Kız” idi. 1973’e kadar (7 sene) tiyatro
oynadı. 1972’de Kemal Sunal’ın arkadaşı Zeki Alasya, “Dün-Bugün” adlı oyuna Kemal Sunal’ı
izlemesi için Yapımcı ve Yönetmen Ertem Eğilmez’i çağırdı. Ertem Eğilmez, bu yetenekli
oyuncuya “Tatlı Dillim” adlı filmde oynamayı teklif etti. Böylece Kemal Sunal’ın 28 yıllık sinema
hayatı başladı. Oyuncu, daha sonra 1973’te “Dev Aynası” adlı tiyatro oyununda oynasa da bu son
1974’teki “Salak Milyoner” ve “Köyden İndim Şehire” filmlerinde ise büyük rollerde
oynamıştır. Çünkü o artık büyük bir oyuncudur. 1975 ile 1977 arasındaki “Hababam Sınıfı”
serisinde Türk halkının gönlünü fethetmiştir. Bu filmlerdeki “İnek Şaban” karakteri çok
sevilmiştir. Kemal Sunal daha sonra birçok filmde bu ismi (Şaban’ı) kullandı. Artık herkes onu
➢ O Bir Kral
“Kapıcılar Kralı”, “Çöpçüler Kralı” ve “Bekçiler Kralı” gibi filmleri vardı. O, gerçekten fakir
ve temiz yürekli halkın kralıydı. Kemal Sunal, 1999’a kadar 82 filmde oynadı. 1999’daki
“Propaganda” son filmi oldu. 1976’daki “Kapıcılar Kralı” filmi; 1977’de “En İyi Erkek Oyuncu”
ve 1998’de “Yaşam Boyu Onur” ödüllerine layık görüldü. “Düttürü Dünya” adlı film ile de
17
1989’da “En İyi Erkek Oyuncu” ödülünü bir kez daha (ikinci kez) aldı.
18
Kemal Sunal, Marmara Üniversitesi Radyo ve Televizyonculuk Bölümünü bitirdi. Daha sonra
yüksek lisansını "TV ve Sinemada Kemal Sunal Güldürüsü" adlı tezle bitirdi (1998). Sunal ayrıca
4 adet de televizyon dizisinde oynadı.
Sunal, 3 Temmuz 2000’de “Balalayka” adlı filme yetişmek için uçağa binmek zorunda kaldı.
Halbuki uçak fobisi vardı. Sunal, uçakta fenalaştı. Hastaneye kaldırıldı ama kurtulamadı, hayata
gözlerini yumdu.
➢ Biraz da Magazin
➢ Kemal Sunal, ilk filmi “Tatlı Dillim” de hiç konuşmaz ve fazla görünmez. Ama buna
rağmen seyirci onu görünce hep güler.
➢ Gül isminde bir hanımefendi, bir tiyatro oyununda Sunal’ı en önde izlemeye gelir.
Sunal ve Gül Hanım bakışırlar, iki buçuk yıl mektuplaşırlar ve sonra da evlenirler.
Bu hanım, eşi Gül Sunal’dır.
➢ Film çekimleri sırasında Zeki Alasya’nın sigaralarını hem çalar hem de “Bu sigaralara
ne oldu?” der.
➢ Günlük hayatta çok ciddi ve ağırbaşlıdır.
➢ Tasarruf yapmak için az yemek yer.
➢ Çiğ köfteyi çok sever.
➢ İbrahim Tatlıses’in şarkılarını çok dinler.
19
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz
1. Sunal hangi lisede okudu? Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
A) Malatya 1. Sunal’ın ilk mesleği sinema oyunculuğudur. ( )
B) Mimar Sinan 2. Sunal, sigara içiyordu. ( )
C) Vefa 3. Sunal yemek için çok masraf eder. ( )
D) Marmara 4. Kemal Sunal İbrahim Tatlıses dinler. ( )
5. Sunal’ın eşinin ismi Gül’dür. ( )
2. Sunal kaç yaşında profesyonel tiyatrocu
oldu?
A) 7 Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
B) 11 •Komple, total Hayata gözlerini yummak
C) 22 •Haylaz, afacan Toplam
D) 28 •Galiba, güya Ödül
•Yaşam Tecrübe
3. Sunal’ın ilk filminin adı nedir? •Deneyim Hayat
A) İnek Şaban •Talebe Film oyuncusu
B) Hababam Sınıfı •Tahsil Rol
C) Fadik Kız •Filmdeki görev Eğitim
D) Tatlı Dillim •Değin, dek kadar
Boşlukları Doldurunuz •Seyretmek Fakir
1. Kemal Sunal’ın son filmi ……………………….…. . •Kabiliyet Zorunda
2. Kemal Sunal …………………. korkar. •Öneri Yaramaz
3. Sunal, ………………………………... yemeyi sever. •Ardından Çünkü
•Zira Korku
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz •Artist Öğrenci
1.Okumak ( ) a)Çok sevilmek •Filmde oynamak Halk
2.Gönlünü fethetmek ( ) b) Parası az 3.Kral •Toplum Yüksek lisans
( ) c)Okul bitirmek •Yoksul Yetenek
4. Fakir ( ) d)Hak etmiş •Mükafat Temiz yürekli
5. Layık ( ) e)Çok rahatsızlanmak • İyi kalpli Sanki
6. Fenalaşmak ( ) g)Arkadan ulaşmak •Kere, defa kez
7. Yetişmek ( ) h) Birbirine bakmak •Master İzlemek
8. Bakışmak ( ) ı) Karı veya koca •Mecbur Rol almak
9. Mektuplaşmak ( ) k) Şaka yapmaz •Ölmek Teklif
10. Eş () m)Tek başına ülke yönetir • Bundan sonra Daha sonra
11.Tasarruf () n) Art arda gelen •Fobi Artık
12. Ciddi ( ) o) Az para harcamak
Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
13. Seri ( ) p) Birbirine mektup göndermek
• Fakir Profesyonel
20
• İlk Zengin
• Amatör Son
• Başlamak Bitmek
21
MİCHELANGELO
(1475-1564/ İtalyan Ressam, Heykeltıraş, Mimar ve Şair)
➢ 6 Yaşında Bir Öksüz
Tam adı Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni’dir.
yapar. Bu eserle heykeldeki kalitesini gösterir. Genç dâhi, eseri beş buçuk metrelik bir
mermer kütleden çıkarır. Çalışma için mermer bloğun yanına bir baraka inşa eder.
Yardımcısız bir şekilde, çoğu zaman geceli gündüzlü çalışır. En sonunda Rönesans sanatının
tavan resimlerini yapma işini verir. Sanatçı, 520 metrekarelik bir alanda yaklaşık dört yıllık
bir çalışmayla işi bitirir. Ortasında, her biri Âdem, Havva ve Nuh Tufanıyla ilgili İncil’in
Eski Ahit’inden öykülerin resimleri vardır. Tüm bunlar dokuz panodadır. Freskin yan
Kilisesi’nin sunak duvarına bir “Kıyamet Günü” tasviri yapmasını isterler. Meryem’in Göğe
22
Papa IV. Paulus, Kıyamet Günü tablosunu Michelangelo’nun biraz daha düzgün hale
getirmesini ister. Ünlü sanatçı şu cevabı verir: “Papa’ya söyleyin, bu küçük bir mesele ve
kolaylıkla uygun hale gelebilir. Önce kendisi bu dünyayı uygun hale getirsin, sonra bu tablo
➢ Cesetleri İnceledi
Michelangelo, klasik sanat tekniklerini çok iyi öğrenir. Ayrıca insanı her açıdan tasvir
edebilmek için cesetler üzerinde çalışır.
➢ Michelangelo’yu Yakından Tanıyalım
1. Gençken bir rakibi burnunu kırdı
2. “Sham Cupid” adlı eserini en başta sahte sandılar.
3. Ünlü eseri “David”in mermerini çöpten bulmuş!
4. Tam dokuz farklı Katolik Papa için eserler tasarladı.
5. En ünlü eserlerinden bazılarına kendi yüzünün benzerini ekledi. Onun imzası yoktu
ama bu davranış adeta bir imza gibiydi.
6. Floransa için surlar tasarladı.
7. Çok başarılı bir şairdi ve kelime oyunlarını hep sevdi.
8. Öldüğü haftaya kadar çalışmaya devam etti.
9. 1972’de “Pieta” ve 1991’de “Davut (David)” adlı iki eseri bazı insanlar yüzünden zarar
gördü.
23
DEĞERLENDİRME
25
B2 SEVİYESİNDEKİ METİNLER
26
BİR DEHA: LEONARDO DA VİNCİ
(1452-1519/ İtalyan filozof, astronom, mimar, mühendis, mucit, matematikçi, anatomist,
müzisyen, heykeltıraş, bitki bilimci, jeolog, kartograf, yazar ve ressam)
➢ Talihsiz Çocuk!
Köle bir çiftçinin kızı Caterina ile genç bir noter Piero’nun evlilik dışı çocuğudur.
Evlilik dışı olduğu için ailesinden kimse onu sevmemiştir. Bebekken ona bakan annesi
birkaç yıl sonra başka biriyle evlenmiştir. Bu olayın ardından annesinden ayrılan
Leonardo büyükbabasının evinde kalır. Onu büyük ailede sadece amcası sever: Hatta
Leonardo'ya bütün mirasını bırakacak kadar.
1466’da hem büyükannesi hem büyükbabası vefat eder. Bunun üzerine babasıyla
Floransa’ya gider. Babası, dönemin ünlü heykeltıraşlarından Andrea del Verrocchio’ya
Leonardo’nun resimlerini gösterir. Verrocchio, onu yanına çırak kabul eder. Burada
resim yapmayı geliştirir. Ayrıca çok iyi lir çalmayı öğrenir.
➢ İnanılmaz Bir İş Başvurusu
1482’de Milano’yu terk eden Leonardo Milano prensinin hizmetine girmek için bir iş
başvurusu kaleme aldı. Ama bunu prense göndermedi. Başvuruda “Bronz, mermer ve kilden
heykeller; köprüler, silahlar ve gemiler yapabilirim.” yazıyordu. Hakikaten bunları yaptı. Bir
sürü öğrenci yetiştirdi. 17 yıl boyunca geometri, anatomi, doğa, mekanik ve mimari ile
ilgilendi. Uçan makine tasarımları çizdi. Kale, kanal ve kiliseler inşa etti. 1499’da Fransızlar
Milano’yu işgal edene kadar Milano'da yaşadı.
➢ İtalya’yı Gezmeye Başladı
Milano Fransızlara geçtikten sonra Leonardo tam 16 yıl İtalya’da gezdi. 1513-1516
arasında Roma’da yaşadı ve Papa için çeşitli projelerde yer aldı. Anatomi ve fizyoloji
alanında çalışmaya devam etti ancak Papa, kadavralar üzerinde çalışmasını yasakladı.
1516’da koruyucusu Giuliano de Medici’nin ölümü üzerine Kral 1. Francis’ten Fransa’nın
başressam, mühendis ve mimarı olmak üzere davet aldı. Paris’in güneybatısında, Amboise
yakınlarındaki Kraliyet Sarayı’nın hemen yanında kendisi için hazırlanan konağa yerleşti.
Kral, Leonardo'ya büyük hayranlık duyar, sık sık ziyarete gelir ve sohbet ederdi.
➢ Leonardo’nun Sırları:
➢ Hocası Verrocchio, onun çizdiği bir melek resminden sonra resim çizmemeye
karar verir.
➢ Leonardo Da Vinci, sağdan sola yazıyordu. Bunun adı, “ayna yazısı” idi. Amacı
çalışmalarını gizli tutmaktı. Bu şekilde yazı yazmak, onun için çok kolaydı.
➢ Leonardo hayvanların ve kuşların kafeslerde tutulmasına son derece karşıydı.
Kafesli hayvanları sadece onları özgür bırakmak için satın almıştır. Sıkı bir
27
vejetaryendir.
28
➢ Leonardo cesetleri çalmak ve insan anatomisini incelemek için gece mezarlıklara
girmiştir.
➢ Hidrolik bir pompa icat etti.
➢ Milano Prensi için hareketli bir köprü inşa etti.
➢ Suda kullanılmak üzere şişme bir tüp icat etti.
➢ İlk bisikleti icadından yaklaşık 300 yıl önce tasarladı.
➢ Kuşları bilimsel şekilde ilk o inceledi.
➢ Leonardo, nehirlerin erozyonunu inceledikten sonra “Dünya, İncil’den bile
eskidir.” dedi.
➢ Gökyüzünün mavi olma sebebini ilk o söyledi.
➢ Paraşütün ilk tasarısını da o çizdi.
➢ Mona Lisa'nın kim olduğu hala gizemini koruyor. Birçok kişiye göre Mona Lisa,
zengin bir ipek tüccarı olan Francesco del Giocondo'nun karısı Lisa del
Gioconda'dır. Bazılarına göre Leonardo kendini çizmiştir. Bu konuda iki farklı
fikir daha var: ilk fikir; Mona Lisa'nın, iki kişinin karışımı olduğudur. İkinci
fikirse Mona Lisa'nın bir modelinin olmaması!
➢ Mona Lisa’nın dudaklarının boyanması 10 yıl sürmüştür. Mona Lisa, en yüksek
sigorta değerine sahiptir. Ayrıca fiyatı 100 milyon dolar olarak belirlenmiştir.
Bazı bilgisayar programları, Mona Lisa’yı “yüzde 83 mutlu, yüzde 9 endişeli,
yüzde 6 korkmuş ve yüzde 2 kızgın” şeklinde açıkladı. Kimilerine göre ise Mona
Lisa, hamile kaldığını gizleyen bir yüz ifadesine sahip.
➢ Leonardo resim çizerken iki elini de kullanabiliyordu.
➢ Savaş tankı, helikopter, su altı dalış ekipmanları ve hesap makinesi tasarımları
yapmıştır.
➢ Bill Gates Da Vinci’nin Codex Leicester adlı kitabını 30,8 milyon dolara satın aldı.
Kitabın bazı sayfaları Windows 95’te ekran koruyucu olarak kullanıldı.
➢ Çok rahat biçimde pergelsiz çember çizebilirdi.
➢ İnsan şeklinde bir robot tasarlamıştır.
➢ Denizaltı ve uzay mekiği tasarlamıştır.
➢ İstanbul Haliç için bir köprü tasarlamıştır.
➢ Bebeğin plasenta içerisindeki sistemini gerçeğine çok yakın çizmiştir.
➢ 100’den fazla cesetten 779 adet çizim yapmıştır. Damarların çalışma sistemini
öğrenmek için bile 10 cesedi incelemiştir.
➢ İmola kenti planı ile Toscana, Emilia ve Romagna şehirlerinin haritalarını
gerçeğine çok yakın çizmiştir.
➢ Yaya ve taşıt trafiğini ayırmayı düşünen ilk kişidir.
29
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
İşaretleyiniz 1. Leonardo üniversite okudu. ( )
1. Leonardo’ya kim miras bıraktı? 2. Leonardo bisiklet çizdi. ( )
A) Büyükannesi 3. Bill Gates onun kitabını aldı. ( )
B) Büyükbabası
4. Mona Lisa belli bir kişidir. ( )
C) Amcası
5. 100’den fazla ceset incelemiştir. ( )
D) Babası
2. Leonardo ne planı çizmedi?
A) Denizaltı
Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
B) Uçak
C) Uzay mekiği • Yalnızca Bütün
D) Paraşüt • Üstelik Hatta
3. Leonardo hakkında hangisi yanlıştır? • Tüm Sadece
A) Haliç için bir köprü tasarladı. • Devir Büyükanne
B) Resim yaparken sağ elini kullanıyordu. • Dede Büyükbaba
C) Bisikleti icadından önce ilk o tasarladı. • Nine Dönem
D) Kadavraları üzerinde çalıştı. • Meşhur Ama
Boşlukları Doldurunuz • Müracaat Başvuru
1. Leonardo’yu ailesinde sadece …………… • Fakat Ünlü
sevdi. • Plan Boyunca
2. Leonardo ……… çalmayı bilir. • Gerçekten Hakikaten
3. Leonardo pergelsiz …………. çizebilir. • Süresince Tasarı(m)
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz • Çalışma Zengin
1. Paraşüt () a) İlgilenmek, büyütmek • Menetmek Yasaklamak
2. Ardından () b) Daha sonra • Varlıklı Proje
3. Heykeltıraş ( ) c) Ölünce kalan servet • Garanti Rahat
4. Sohbet ( ) d) Heykel yapar • Kaygı Endişe
5. Gemi ( ) e) Küçük yardımcı • Kolayca Sigorta
6. Bir sürü ( ) f) Bırakıp gitmek • Şahıs Kişi
7. Mekanik ( ) g) Deniz üstü taşıtı • Araç, eşya Ekipman
8. Hayranlık ( ) h) Çok fazla, epey • Yazmak Kaleme almak
9. Miras ( ) ı) Makine bilimi
10. Terk etmek ( ) k) Samimi konuşma
11. Bakmak ( ) m) Çok saygı sevgi
12. Şair ( ) n) (ile) yere kontrollü inilir.
13. Çırak ( ) o) Şiir yazar.
14. Davet ( ) p) Bir yere çağrılmak
15. Çiftçi ( ) r) Tarım yapan kişi
30
SELAHADDİN EYYÛBÎ
(1138-1193 / Müslüman Hükümdar ve Komutan)
➢ Çocukluğu ve eğitimi
O çocukken babası Şam ve Baalbek valisiydi. Ayrıcalıklı bir çocuk olmayan Selahaddin iyi
bir eğitim aldı. Askerî eğitimden ziyade dinî derslere meraklıydı. Sanatla ve bilimle uğraştı.
sosyoloji, fıkıh (İslam hukuku) ve tarih öğrendi, Şam'daki Dar'ul-Hadis 'ten (Hadis Üniversitesi)
geçirilmesinde görev alan Selahaddin, Kumandan Kayseryalı Hugh’u esir aldı. Burada yapılan
savaşın sonunda Selahaddin ve amcası Şirkuh İskenderiye'ye geçtiler. Halife onlara para, asker
Selahaddin’in de gelmesini istedi. Ama Selahaddin savaşı sevmiyordu. Bu yüzden gelmek istemedi.
Fakat amcası ona gelmesi için çok ısrar etti. Selahaddin ise amcasını kırmadı ve birlikte Mısır’a
tam üç defa sefer düzenlediler. Bu seferler sonucunda Mısır'ın hâkimi amcası Şirkuh oldu.
etti. 1174’te Sultan Nureddin vefat etti. Selahaddin, 1186’ya değin Suriye, Kuzey Mezopotamya,
Filistin ve Mısır’daki tüm Müslümanları birleştirerek İslam birliğini kurdu. Herkes onu dürüst,
getirmeyi başardı. Hıttin kuyularıyla ünlü bir yerdi. Selahaddin çok önceden kuyuları tuttu, böylece
Kudüs Kralı'nın ordusunun yürüyüşü günlerce sürdü. Ordu, 4 Temmuz 1187’de susuzluktan
bitkin bir halde Selahaddin ile karşılaştı. Selahaddin'in askerleri çok önceden kuyuları tuttuğu
31
için bu kuyuların hiçbirini bırakmak gibi bir niyetleri de yoktu. Kralın askerleri bu noktadan sonra
Akka, Betrun, Beyrut, Sayda, Nasıra, Gaman, Caesarea, Nablus, Yafa ve Aşkelon üç ay
Selahaddin 1193’te Şam’a çekildi ve orada vefat etti. Selahattin’in 17 oğlu ve bir kızı vardı.
King Richard and the Crusaders filminde başroldeki Rex Harrison Selahaddin’i canlandırdı. Son
olarak Suriyeli aktör Hasan Mesut, 2005 yılındaki Cennetin Krallığı filminde Selahaddin Eyyubi
rolünde oynadı.
32
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz
1. Selahaddin hangisini bilmez? Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
A) Türkçe 1. Eyyûbî, başından beri savaşı sever. ( )
B) Arapça 2. Eyyûbî çok sempatiktir. ( )
C) Farsça 3. Eyyûbî hiç pes etmez, yılmaz. ( )
D) İbranice 4. “Cennet’in Krallığı” Selahaddin’i anlatır. ( )
5. Eyyûbî düşmanlarına haksızlık etti. ( )
2. Selahaddin nereleri fethetti?
A) Kudüs ve Mısır Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
B) Bursa ve İstanbul • İmtiyaz Hâkim
C) Roma ve Endülis • İlgilenmek Yönetici
D) Bağdat ve Şam • Tutsak Değin
• Geride bırakmak
3. Selahaddin hangi alanda uzman değildi? • Zaman Ünlü
A) Astronomi • Yeniden Değer
B) Matematik • Egemen Adaletli
C) Felsefe • İdareci Ayrıcalık
D) Geometri • Kadar Hata
• Meşhur Bile
Boşlukları Doldurunuz
• Mekân, bölge Güven
1. H. Mesud’un filmi ……………….. ………………….. idi.
• Evvel Tekrar
2. Hataları büyütmek seni ……………………
• Amaç Süre
3. Selahaddin ………………. bir çocuk değildi.
• Kıymet Aşmak
• Yoksul Esir
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz
• Destek Uğraşmak
1. Rol ( ) a) Şehrin en büyük idarecisi
• Alçakgönüllü Niyet
2. Mücadele ( ) b) Almak, fethetmek
• Hürmet Mütevazı
3. Komuta ( ) c) Şehri korumak için
• Adil Yer
4. Kuyu ( ) d) Organize etmek
• Kolay Önce
5. Cömert ( ) e) Büyük asker grubu
• Kusur, yanlış Basit
6. Dürüst ( ) g) Doğru sözlü
• Güleç, mütebessim Saygı
7. Ordu ( ) h) Para önemli değil
• Dahi Fakir
8. Düzenlemek ( ) ı) Su çekmek için
• Emniyet Yardım
9. Yürüyüş () k) İlerleme
10. Bitkin ( ) m) Çok yorgun, bitmiş
Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
11. Kale ( ) n) Emir, kumanda
• Dost Fakir
12. Başarmak ( ) o) Amaca ulaşmak
• Küçültmek Büyütmek
13. Ele geçirmek ( ) p) Filmde canlandırmak
• Cimri Cömert
14. Kararlı ( ) r) Vazgeçmiyor
• Zengin Düşman
15. Vali ( ) s) Savaşçı, gayretli
33
ÖMER HAYYAM
(1048-1131/ İranlı Şair, Matematikçi, Astronom ve Filozof)
➢ Hayyam Ne Demek?
Ömer Hayyam İran’ın Nişabur kentinde doğdu. Babası ve ailesi çadırcıydı. “Hayyam”
çadırcı demekti. Babasının işinden dolayı da ona Ömer Hayyam dediler.
Çocukken Kuzey Afganistan'daki Belh şehrinin meşhur bilim adamlarından Şeyh
Muhammed Mansuri'den eğitim aldı. Daha sonra Nişaburlu İmam Muvaffak’tan ders aldı.
Hasan Sabbah ile aynı medresede eğitim aldı (Ama bazı araştırmacılara göre bu mümkün
değildir).
yaptı.
geliştirdi. Kendi içinde yaptığı akıl yürütmelerini olağanüstü bir başarıyla şiire döktü.
Şiirlerinde; dünya, var oluş, Allah, devlet ve toplumsal örgütlenme gibi konuları özgürce ve
sınırsızca işledi. Kuralları ve sınırları kabul etmedi. Bu nedenle çağını aşarak "evrenselliğe”
ulaştı.
büyük ilgi görüyordu. Selçuklu saraylarında sentez bir Orta Doğu kültürü (Türk-Hint-Arap-
Çin-Bizans) oluşmaya başlamıştı. Bütün bunlar Hayyam'ın aldığı eğitimin kalitesini etkiledi
Şiirlerinin sayısı 158'dir. Şiirlerini birçok kişi tercüme etse de Türk halkı Hayyam'ın
şiirlerini Sabahattin Eyüboğlu sayesinde sevdi. Fakat insanlar, binden fazla şiiri Ömer
Hayyam’ın zannettikleri için ve pek çok şiir Hayyam'ın şiirleriyle karıştığı için maalesef
onu yanlış değerlendiriyorlar. Şiirlerinde eğlence düşkünü gibi görünen Hayyam, aslında
34
tarihteki savaş karşıtı ilk eylemcidir. Ayrıca çeşitli alanlarda 18 tane kitabı günümüze
ulaştı.
35
➢ Bilime Katkıları
➢ Matematiksel işlemlerle ilgili bir eserinde belirsiz rakamın yerine "şey"
kelimesini kullandı. Bu eser İspanyolcaya "xay" biçiminde geçti. Daha sonra
matematikçiler bunun sadece ilk harfini kullandı. Yani matematikteki "x", böyle
ortaya çıktı.
➢ Tarihteki birçok ünlünün aksine Ömer Hayyam'ın doğum tarihi günü gününe bellidir.
Takvim konusunda uzman olması nedeniyle kendi doğum tarihini araştırmış ve
bulmuştur.
➢ Hayyam, Sultan Melikşah’ın davetiyle Celali Takvimi'ni hazırlamak için bir bilim adamı
grubu kurdu. Bu grubun başında kendisi vardı. Miladi ve Hicri takvimlerden çok daha
hassas olan Celali Takvimi, 5000 yılda bir gün hatalıydı. Günümüzde kullandığımız Miladi
Takvim 3330 günde bir gün hatalıdır. İki takvim arasındaki bu hata farkı, Hayyam'ın
Celali Takvimi üzerinde büyük bir titizlikle çalıştığının kanıtıdır. Gökcisimleriyle ilgili bu
türden çalışmalarını daha da ilerletmek adına Hayyam, dünyadaki ilk gözlemevini
kurmuştur.
➢ Matematikteki “Paskal Üçgeni” ismindeki matematiksel sistemi Fransız
matematikçi Blaise Pascal’dan yüzyıllar önce buldu.
➢ Fermat Teoreminin x3+y3=z3 şeklindeki probleminin tam sayılarla çözülemediğini Hayyam,
Fermat’tan 550 yıl önce buldu.
➢ Ömer Hayyam’ın tüm bunların yanında daha birçok çalışması vardır. Avrupa’da bazı
üniversiteler Ömer Hayyam’ın eserlerinden hala faydalanır.
36
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz
1. Hayyam hangi şehirde doğdu? Doğru ise “D” Yanlış ise “Y”
A) Belh Yazınız
B) Tahran 1. Hayyam toplumla aynı düşündü. ( )
C) Bağdat 2. Hayyam kurallara uydu. ( )
D) Nişabur 3. Eyuboğlu şiirlerini çevirdi ( )
4. Takvimi Melikşah’ın emriyle yaptı. ( )
2. Hayyam’ın babası ne iş yapar? 5. Avrupa’da onun eserlerini bilirler ( )
A) Şair
B) Matematikçi Yakın Anlamlı Kelimeleri
Eşleştiriniz
C) Filozof • Kent Pek çok
D) Çadırcı • Ünlü Daha sonra
• Ardından Zannetmek
3. Matematikteki “x” nereden geliyor? • Olanaklı Yansız
A) Şey • Yaşam Evrensel
B) Şiir • Süresince Çağ
C) Şu • Gök bilimi Bu nedenle
D) Şık • Evren Kural
Boşlukları Doldurunuz • Fikir Özgür
1.Hayyam, tarihteki ilk savaş ………………….. . • Fevkalade Olağanüstü
2.Onun eserlerini birçok dile …………………. . • Hür, serbest Çevirmek
3.Hayyam’ın ……… kitabı günümüze ulaştı. • Tercüme etmek Düşünce
• İlke, prensip, kaide Kâinat
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz • Bu yüzden Astronomi
1.Örgütlenme ( ) a) Eskiden üniversite • Dönem boyunca
2.İşlemek ( ) b) Felsefe yapar • Küresel, global Şehir
3.Medrese ( ) c) Belli değil • Tarafsız Hayat
4.Sayesinde ( ) d) Fikir verir • Bağımlı Mümkün
5.Yani ( ) e) Halk, cemiyet • Sanmak Meşhur
6.Farklı ( ) f) Başka, değişik • Birçok Faydalanma
7.Toplum ( ) g) Organizasyon • Yalnızca Sadece
8.Sınırsız ( )h) Sonsuz, rahatça • Kez defa
9.Danışman ( ) ı) Ele almak • Profesyonel Tutkun
10.Sentez ( ) k) Birleşim, terkip • Tersine Aksine
11.Belirsiz ( ) m) Yardımıyla • Ekip Önce
12.Karşıt ( ) n) Karşı gelen • Çağrı Davet
13.Filozof ( ) o) Başka bir deyişle • Duyarlı Sistem
14.Gözlemevi ( ) p) Orada yıldızlara bakarlar • Örneğin Mesela
• Kusur Grup
37
• Düzenek, yapı Uzman
• Evvel Hassas
• Yararlanma Hata
38
Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
• Dinlenmek Karşıt
• Gündüz Gece
• Aynı Farklı
• Sonra Aydınlık
• Karanlık Önce
• Taraftar Yorulmak
39
NİZAR KABBANİ
(1923-1998/ Arap Şair, Yazar ve Diplomat)
➢ 16 Yaşında Bir Şair
Suriye'nin güneybatısında yer alan Şam'da; Şamlı bir ailede 21 Mart 1923'te doğar.
İlk şiirini 16 yaşındayken Roma’da bir gemide yazar. Yunus balıkları ona ilham verir. Şam
Üniversitesinde hukuk okuduktan Dışişlerinde çalışmaya başlar. İlk kitabı “Esmerim Anlattı
Bana” yı (1942) henüz on dokuz yaşındayken yayımlar. Bu kitapla şöhreti gitgide artar.
Kendisi bazı kaynaklara göre Adonis'le birlikte yaşayan en büyük Arap şairidir. Hatta bazı
Ülkesini birçok Avrupa ve Asya başkentinde (Kahire, Ankara, Pekin, Beyrut, Madrid…)
diplomatlık göreviyle temsil eden Kabbani, yönetimle olan uyuşmazlığı nedeniyle görevinden
istifa eder.
ise Arap şiirinde çağ açıcı bir rol oynadı. "Gerileme Kitabına Dipnotlar" şiiri, Beyrut'ta “Al-Adab”
dergisinin Ağustos 1967 sayısında yayımlanmasının hemen ardından bütün Arap dünyasında
yasaklanır. Eser, Arap edebiyatının ilk yasak yayını olur. Kitap gizlice elden ele dolaşır. Bu şiirin
40
yayımlanışı aynı zamanda Al-Adab Al-Huzarani (Haziran Edebiyatı) akımını da doğurur. O,
Ayrıca 1967'deki Altı Gün Savaşı'nın ardından politik şiirde Arap şiirinin yol göstericisi olur.
ayrıca Beyrut ve Kudüs’ü çok sever. Hatta Beyrut ona göre bir “sevgili” gibidir.
➢ Politik Görüşü
Şair, birçok eserinde Filistin'den bahseder. Ayrıca Arap liderlerinin yanlış politikalarını da
eleştirir. O birçok kişiyi etkiler. Ona göre toplumun en büyük sıkıntısı tembelliktir.
➢ Ataları Türk’müş!
Çorum Hitit Üniversitesi öğretim görevlilerinden Nizameddin İbrahimoğlu'nun “Irak
Dışındaki Türkmen Alimleri” adlı çalışmasına göre Kabbani’nin soyu Türklerden geliyor. İddiaya
göre Kabbani, Fatih Sultan Mehmet Dönemi’ndeki alimlerden Akbıyık Dede’nin soyundan
geliyor.
41
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz
1. Nizar, ilk şiirini kaç yaşında yazdı?
A) On beş Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
B) On altı 1. Kabbani, Türk asıllı olabilir. ( )
C) On yedi 2. Kabbani’ni çok zor bir hayatı oldu. ( )
D) On sekiz 3. Nizar, Arap liderleri hep destekledi. ( )
4. Kabbani Beyrut’u çok sever. ( )
2. Kabbani’nin babası ne iş yapmış? 5. Kabbani eşlerinden ayrıldı. ( )
A) Öğretmenlik
B) Kasaplık
C) Tatlıcılık Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
D) Polislik • Zengin Soy
• Esinlenmek Dönem
3. Nizar’ın yasak kitabı hangisidir? • Daha Kişi
A) Esmerim Anlattı Bana • Ün Eleştirmek
B) Gerileme Kitabına Dipnotlar • Gittikçe Gitgide
C) Yasak Şiirler • Çoğalmak Artmak
D) İşgal Altında • Beraber Birlikte
• Üstelik Hatta
Boşlukları Doldurunuz • Birtakım Varlıklı
1. Kabbani’nin kız kardeşi ……………. eder. • Şahıs İlham almak
2. Kabbani ……….. şairidir. • Vatan, yurt Henüz
3. Nizar’a göre toplumun sorunu ………………. . • Vazife Şöhret
• İdare Yönetim
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz • Yüzünden nedeniyle
1.Şair ( ) a) İşten çıkmak. • Değinmek Bahsetmek
2.İntihar ( ) b) Kendini öldürmek. • Önder Lider
3.Alim ( ) c) Doktorluk bilimi. • Siyaset Bazı
4.Bomba ( ) d) Güçlü bir patlatıcı • Tenkit etmek Ülke
5.Toplum ( ) e) Kimse görmeden. • Devir Görev
6.Dolaşmak ( ) f) Gezmek. • Nesil, köken Politika
7. Cadde ( ) g) Önden gider (Kılavuz)
8. Yol gösterici ( ) h) Sokaktan büyük
9. İstifa ( ) ı) Halk, cemiyet.
10. Tıp ( ) k) Her şeyi bilen kişi Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
11.Gizlice ( ) m) Şiir yazar • Doğru Varlıklı
• Azalmak Artmak
• Yoksul Yanlış
42
NİKOLA TESLA
(1856-1943/ Sırp Asıllı Amerikalı Mucit, Fizikçi ve Elektrofizik Uzmanı)
➢ Yıldırımlı ve Fırtınalı Bir Gecede Doğdu
Nikola Tesla 9 Temmuz ile 10 Temmuz 1856 tarihleri arasında, gece yarısı şiddetli bir
fırtına sırasında doğdu. Nikola’nın ebesi, doğum sırasındaki yıldırımların uğursuzluğundan
bahsederek "Bu, karanlık bir çocuk olacak." dedi. Annesi ise bunu reddetti ve "Hayır, Nikola
ışığın çocuğu olacak." dedi.
➢ Annesi de Mucitmiş
Nikola'nın babası bir papazdır. Annesi okuma yazma bilmez ama pratik ev eşyaları mucididir.
Mühendislik okumak isteyen Nikola, ilerde papaz olmasını isteyen babasını ikna etmeye çalışır.
Bir zaman sonra ciddi bir hastalığa yakalanan Nikola'yı kıramayan babası, onun mühendislik
okumasına izin verir. Annesi zaten onu destekler. İyi bir eğitim almaya hazırlanan Nikola, matematik
ve fizik bilgisini artırmaya çalışır.
➢ Tam 5 Dil Biliyordu!
Graz'daki Politeknik okuluna girer ve Prag Üniversitesinde eğitimini sürdürür. Yabancı
teknik yapıtları okuyabilmek için Prag'ta dil kursuna devam eder. Almanca ve anadili Sırpça
dışında İngilizce, Fransızca ve İtalyancayı da öğrenir.
➢ Ağabeyi Erken Öldü; Psikolojisi Bozuldu
Nikola ailedeki beş çocuktan biridir. İlk soyadı Draganic olan Nikola, daha sonra bu
soyadını değiştirdi ve Tesla yaptı. Ağabeyi Daniel daha 12 yaşındayken öldüğünde Nikola sadece
5 yaşındaydı. Ağabeyi Daniel ata binme kazası yüzünden ölmesi, Tesla'da birçok takıntı ve
şizofreniye yakın belirtilerin ortaya çıkmasına neden oldu. Bu belirtilerden bazıları;
uykusuzluk problemi ve obsesif kompulsif davranışlar. Bir keresinde 84 saat uyumadı ve sadece
çalıştı.
İki Kere Üniversiteyi Erken Bıraktı
Tesla Avusturya Graz Politeknik'e 1875 yılında başladı. Burada elektrik üzerine bilgisini
arttırdı. Ancak kişisel takıntıları ve asosyalliği nedeniyle üçüncü sınıfın ilk döneminden itibaren
okulu bıraktı. Ailesiyle ilişkisini keserek bir oto mühendislik firmasında çalışmaya başladı.
Tesla bu dönem oldukça ağır bir depresyon dönemi geçirdi.
Daha sonra babasının isteği üzerine Prag'ta Charles Ferdinand Üniversitesi'ne başladı.
Burada bir yaz dönemi eğitimine devam etti; ancak babasının ölümü üzerine okulu bıraktı. Sonra
Paris'te bir telefon şirketinde çalışmaya başladı. Burada doğru akım motorları ve dinamolar
konusunda geniş ve önemli tecrübeler edindi. Yine Paris'te döner makinelerini korumak için
regüle edici kontrol cihazları icat etti.
➢ Neleri Buldu?
➢ Tesla'nın ilk buluşu "telefon alıcısı için ses yükseltici” dir (1881).
➢ Uzaktan kumandayı buldu. Kumandayı ilk defa su üstünde bir tekne için kullandı (1898).
➢ Kablosuz taşınabilir elektriği buldu. 20 tane ampulü 25 mil uzaktan kablosuz yaktı.
43
➢ Bedava elektrik üretimi için çalışmalar yaptı ve başarılı oldu ama kimse onu desteklemedi.
➢ Niagara Şelalesi’ndeki hidroelektrik santralini Tesla tasarladı.
➢ Akıllı telefon, İnternet ve SMS’i öngördü (1901).
➢ Yüksek Frekanslı bir osilatörü deprem makinesi gibi kullandı. Bu alet binaları bile salladı.
Hatta bu makine sayesinde Mark Twain’in sindirim problemini de halletti. Mark Twain bu
makinenin üstünde 90 saniye durdu ve tuvalete kaçmak zorunda kaldı.
➢ Floresan lambayı tüm dünyadan 40 yıl önce kullandı.
➢ Neon ışıkları, hızölçer ve telsiz buluşlarına imza attı.
➢ Otomobillerin ateşleme sistemini buldu. Ford firması ilk olarak bu sistemi kabul etmedi
ama sonra kabul etti.
➢ Alman denizaltılarına karşı radarın temelini attı. Ama ABD bunu ancak 25 yıl sonrasında
kullandı.
➢ Elektron mikroskobunu buldu.
➢ Mikrodalga fırını buldu.
➢ Elektron’un altı parçacıklı şeklini keşfetti.
➢ Radyo teknolojisindeki “Tesla bobin” onun icadıdır.
➢ “Döner Manyetik Alan”ın keşfine katkı sağladı.
➢ Tesla'nın 26 değişik ülkede 275'ten fazla patenti vardır.
➢ Ölümü ve Sonrası
Hayatının son yıllarını borçlarından kaçmak için sürekli otel değiştirerek geçirdi. Nikola
Tesla, 7 Ocak 1943 tarihinde 86 yaşındayken New Yorker otelinin 3327 numaralı odasında
hayatını kaybetti. Ölüm sebebi kalp yetmezliği idi.
Tesla'nın bütün dokümanlarına ABD hükümeti el koydu. Tesla'nın dokümanları ile en çok
Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü ilgilendi. İddialara göre Tesla’nın çalışmalarına birileri devam etti
ve çalışmaları tamamladı.
44
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği
İşaretleyiniz Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
1. Annesi Nikola için ne dedi? 1. Tesla gece yarısı doğdu. ( )
A) Uğursuz çocuk 2. Tesla 6 dil öğrendi. ( )
B) Karanlık çocuk 3. Nikola’nın psikolojisi bozuktu. ( )
4. Tesla’nın ağabeyi öldü. ( )
C) Işığın çocuğu
5. Nikola’nın annesi okumayı biliyor. ( )
D) Şanslı çocuk
45
NAPOLYON BONAPARTE
(1769-1821/Fransız-İtalyan Asker, Devlet Adamı, Cumhurbaşkanı ve İmparator)
➢ Disiplinli Bir Annesi Vardı
15 Ağustos 1769'da Korsika Adası'nın Ajaccio kentinde doğdu. Ana dili Korsikaca idi.
Avukat Carlo Buonaparti ile Maria Letizia Ramolino çiftinin 8 çocuğundan ikincisi idi. Annesi, çok
kolejde Fransızca öğrenmeye başladı ve aynı yıl Brienne'daki askeri okula kabul edildi.
Matematikteki başarısı sayesinde 1784'te Paris Kraliyet Askeri Okulu adlı askerî akademiye
girdi. Matematik ve geometriye olan ilgisini daha iyi değerlendirebilmek için topçu sınıfını tercih
etti. 1785 yılının Nisan ayında Valence'taki topçu alayına üsteğmen rütbesiyle katıldı.
ve İspanyollar ele geçirmişti. Fransız ihtilalci ordusunun bir topçu subayı olarak Toulon
kuşatmasına katılan Napolyon, bu kuşatmada liderlik özellikleri ile dikkat çekti. Kuşatmada
Fransa ordusunun İtalya kanadının topçu kuvvetlerinin başına geçirildi. Zaferle sonuçlanan
Devleti’nin yeni ordusunda bir komutan olmak istemesine rağmen bu sefer de Fransa devleti
➢ Napolyon Yükseliyor
5 Ekim 1795’teki sokak olaylarını bitirmesinden dolayı İç Güvenlik Kuvvetleri komutanı oldu.
topraklarına kattı. Bu sırada tam 18 meydan savaşı kazandı. Avusturya ordusunu darmadağın
46
ederek Viyana’ya kadar Avusturya ordusunu kovaladı.
1797’de Paris’e döndü. 1798’de önce Malta’yı aldı sonra Mısır’a sefer düzenledi. Mısır’da
kendisini padişahın emrindeymiş gibi tanıttı. İskenderiye ve Kahire’yi aldı. Mısır halkı ile iyi geçinen
Fakat bir süre sonra Mısır’da işler iyi gitmedi. Önce İngilizler Napolyon’un gemilerini yaktı
sonra ise Mısır halkı isyan etti. Napolyon ordusunu Filistin’e doğru sürdü. Burada ise Cezzar Ahmet
Paşa’nın liderliğindeki Osmanlı ordusu Napolyon’u yendi. 1799’da önce ordusuyla Mısır’a sonra da
Napolyon, 1799’da Fransa Cumhuriyeti’nin en başındaki adam oldu. 1802’de ise İtalya’daki
savaşları bitirdi ve İtalya Cumhuriyeti’ni kurdu. Bu yeni devletin de ilk başkanı Napolyon oldu.
Kısacası Napolyon aynı anda iki devletin başındaydı. En sonunda 1804’te kendi imparatorluğunu
ilan eden Napolyon, tacını Papa’nın önünde eğilmemek için kendi başına giydi.
Napolyon’un imparator olması, annesini üzdü. Annesi onunla küstü. Ünlü müzisyen Beethoven
savaşmak zorunda kaldı. Bu devletlerle aynı anda savaştı ve savaşı kaybetti. Fakat daha sonra önce
karışıklıktan sonra tüm düşmanları Fransa’ya saldırdı ve Paris’e girdi. Napolyon artık bir imparator
sadece 100 gün daha imparator kaldı. Bu süre içinde Belçika’ya saldırdı. Fakat İngiliz ve Almanlar
onu yendi.
47
➢ İmparator’a Veda
Napolyon, Amerika'ya kaçmak istedi, ancak bunu başaramadı ve İngilizlere teslim oldu.
İngilizler tarafından tekrar esir alınan Napolyon, Atlantik'teki Saint Helena Adası’na götürüldü.
Napolyon daha sonra hep bu adada yaşadı. 5 Mayıs 1821'de 51 yaşındayken mide kanserinden
öldü.
➢ Özel Hayatı
Nisan 1795’te Marsilya’nın zengin bir tüccar ailesinin kızı Désirée Eugénie Clary ile nişanlandı.
9 Mart 1796’da nişanlısından ayrılarak" Alexander de Beauharnais’in dul eşi Josephine ile
evlendi. Fakat Josephine’in çocuğu olmadı. Bu yüzden ondan da ayrıldı.
1810 yılının Mart ayında Habsburg hanedanından Marie-Louise ile evlendi, 1811’de oğlu II.
Napolyon doğdu.
48
➢ Son sözleri şu 4 kelime olmuş: “Ordu, Fransa, Ordu Başkanı ve Josephine”
➢ Açık kapıdan çok korkarmış.
➢ Yemeklerini çabuk ve sessizce yermiş.
➢ En sevdiği yemekler; kızarmış patates, kızarmış tavukmuş.
➢ Çalışmayı çok sevdiği için günde üç dört saat uyurmuş.
➢ 1996 yılında saçının bir kısmı 3680 sterline satılmış.
➢ Oğlu II. Napolyon 21 yaşındayken öldü.
➢ Okuldayken arkadaşları onunla dalga geçermiş. Çünkü Fransızcayı Korsika aksanıyla
konuşurmuş.
➢ Öğretmenleri onun için şöyle dermiş: “Tarih ve coğrafya bilgisi mükemmel, ileride
büyük bir denizci olabilir.”
➢ Düğününden iki gün sonra Kuzey İtalya’ya saldırmış ve Avusturya ordusunu hezimete
uğratarak darmadağın etmiştir.
➢ Napolyon Kral, İmparator ve Başkomutan oldu. Bunların hepsini başka hiçbir lider
yapamadı.
➢ İnsanları konuşma tarzıyla etkilermiş.
➢ George Washington onun döneminde öldü. Napolyon çok üzüldü ve 10 gün yas ilan etti.
➢ Birazcık kendini de anlatan bir aşk romanı yazdı.
➢ Din özgürlüğüne inandı.
➢ İngilizler, İngiliz halkını bile etkilemesinden korktu.
➢ Sözlerinden Bazıları
➢ Para, para, para
➢ Dünya çok acı çekiyor, ama kötü insanların şiddetinden değil, iyi insanların
sessizliğinden.
49
➢ Düşmanınız hata yaparsa sakın onu durdurmayın.
➢ Savaşta ölmek kahramanların, intihar etmek korkakların özelliğidir.
➢ Kadınlar savaş için gerekli şeylerden fazlasını bile üretebilir.
➢ En güzel savaş, insanın kendisiyledir.
➢ Alkış, oy değildir.
➢ Az bilgili ve çok konuşkan biri, az paralı ve savurgan kişi gibidir.
➢ Bana Türklerden kurulu bir ordu verin, dünyayı rehin alayım.
➢ Türkler ölebilir ancak mağlup olmaz.
➢ Eğer dünya tek bir ülke olsaydı, başkenti İstanbul olurdu.
➢ Beyinsizlik sadece politika mesleğinde özür sayılmaz.
➢ Diplomat iyi giyinmiş bir polis kuvvetidir.
➢ Sadece cesaretin taklidi yoktur.
➢ Güç ortaya çıkarsa kanunlar zayıflar.
➢ En kısa yol, belirli yoldur.
➢ Kirli çamaşırları aile içinde yıkamalıyız.
➢ Ölüme ve sürgüne yalnız gidilir.
➢ Mutluluğa asla inanmam.
➢ Şanslı kişinin horozu bile yumurtlar.
➢ Üstün insan, kimsenin yolundan gitmez.
➢ Sadece yıldırım toptan güçlüdür.
➢ Kaybettim, kaybettim; yenmeyi öğrendim.
➢ Zafer, iradedir.
50
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz
1. Napolyon’un ailesi hangi dili biliyor? Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
A) İtalyanca 1. Napolyon, Clary ile evlendi ( )
B) Fransızca 2. Napolyon Mısırlıdır. ( )
C) Korsikaca 3. Napolyon Rus askeridir. ( )
D) İngilizce 4. Napolyon kanserden öldü. ( )
5. Napolyon İngilizleri yendi. ( )
2. Napolyon hangi şehre gitmedi?
A) Kahire Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
B) İstanbul • İrtibat İlgi
C) Milano • Olanak İmkân
D) Paris • Beraber dolayı
• Alaka Komutan
3. Ona neden “Küçük Onbaşı” dediler? • Seçmek Hal
A) Boyu kısaydı. • Kent sefer
B) Çok zayıftı. • Durum İhtilal
C) Kişilik problemi vardı. • Devrim Lider
D) Askerler onu sevdi. • Önder Ama
Boşlukları Doldurunuz • Nitelik, vasıf Bağlantı
1. Türkler ölebilir ancak ………………… …………… • Güç Birlikte
2. En güzel savaş ………………….. …………………… • Müracaat etmek Şehir
3. Napolyon ………. .………. ve kediden korkar. • Fakat Tercih etmek
• Kumandan Kuvvet
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz • Kez, kere, defa Özgürlük
1.Savurgan () a) Etrafı tamamen deniz. • Ötürü Yetenek
2.Elde etmek () b) Kazanmak, sahip olmak. • Hemen hemen Neredeyse
3.Darmadağın () c) yardımıyla. • Hepsi Savurgan
• Mecbur Tamamı
4.İrade () d) Derece, unvan.
• Tutsak Kanun
5. Düzenlemek () e) Gemiler orada durur.
• Yasa Mükemmel
6. Desteklemek () f) Mahvetmek, dağıtmak.
7. Hanedan () g) Organize etmek. • Hızlı İleride
8. Ada () h) Aynı fikirde olmak. • Kusursuz Tarz
• Gelecekte Ümit
9. Rütbe () ı) Hükümdar ailesi.
• Stil, üslup Hazım
10. İftira () k) Birisi hakkında yalan.
• Hürriyet, serbestlik Tek başına
11. Liman () m) Tasarruf yapmaz
• Kabiliyet Politika
12. sayesinde () n) Karar gücü, sabır.
• Umut Özellik
• Sindirim Başvurmak
• Müsrif Zorunda
• Siyaset Esir
• Yalnız Çabuk
51
Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
• Barış Küsmek
• Kabul etmek Savaş
• Barışmak Evlenmek
• Ayrılmak Cesaret
• Korkaklık Reddetmek
52
NAİM SÜLEYMANOĞLU
(1967-2017/Türk Halterci ve Politikacı)
şehridir) doğdu. Doğduğu dönemdeki Bulgar Hükümeti'nin Türk isimlerini yasaklaması sebebiyle o
yıllardaki adı Naum Shalamanov’dur. Naim Süleymanoğlu haltere 1977'de, henüz 9 yaşındayken
başlar. 15 yaşında Brezilya'daki Dünya Gençler Halter Şampiyonası'nda iki altın madalya alarak
şampiyon olur. On altı yaşında hem de rekorla yeniden şampiyonluk sevincini tadar. Süleymanoğlu
bu şampiyonluktan sonra halter tarihinde en genç dünya rekortmeni unvanını alır. 1984 yılında (16
yaşındayken), silkme kategorisinde vücut ağırlığının tam üç katını kaldırır; bunu daha önce
➢ O Artık Türkiye’de
Sovyetler Birliği'nin 1984 Los Angeles Olimpiyatları'nı boykot etme kararına
Bulgaristan'ın da dahil olması nedeniyle Süleymanoğlu, bu olimpiyatlara katılamaz. Bulgar
Hükümeti'nin uyguladığı politikalar yüzünden gerçek ismini dahi kullanamayan Süleymanoğlu. Bir
karar verir: Bulgaristan'daki bu baskılardan kurtulmak ve sevdalısı olduğu Türkiye adına
müsabakalara katılmak. Bu amaçla, 1986'da Melbourne'de düzenlenen Dünya Halter
Şampiyonası'nda Türkiye Büyükelçiliği'ne sığınarak Türkiye'ye iltica eder. Türkiye'ye ilticasında
ve getirilmesinde bizzat Cumhurbaşkanı Turgut Özal devreye girer.
dolar ödeyerek gerekli izni aldı. Bu olimpiyatlarda Süleymanoğlu 60 kg koparmada sırasıyla 145
kg, 150,5 kg, 152,5 kg; silkmede 175 kg, 188,5 kg, 190 kg; toplamda ise 320 kg, 339 kg, 342,5 kg
kaldırdı. Seul'de; 6 dünya, 9 olimpiyat rekoru kıran Naim Süleymanoğlu muhteşem bir zafer elde
etti. Böylece Türkiye'ye olimpiyatlar tarihinde güreş dışında ilk altın madalya da gelmiş oldu.
53
1992 Barselona Olimpiyatları'nda rakiplerine karşı ezici bir üstünlük sağlayarak altın
54
Aynı yıl Uluslararası Halter Basın Komisyonu onu “Dünyanın En İyi Sporcusu” seçti.
1996 Atlanta Olimpiyatları'nda 64 kiloda 4 dünya rekoru kırdı. Olimpiyatlarda 3. kez altın
madalya kazandı, tarihe geçti.
Nam-ı diğer Cep Herkülü, 2000 yılında Sidney Olimpiyatları'nda ise artık 33 yaşında olması
1995’te Çin'deki dünya şampiyonasında sakatlığı devam etmesine rağmen kazanmaya devam
etti ve 3 altın madalya kazandı (Bu şampiyonadan önce aynı yıl içinde Avrupa Halter şampiyonasına
1995’te Polonya’daki Avrupa halter şampiyonasında yine sakat olmasına rağmen 1 altın, 2
gümüş madalya kazandı. Ayrıca Türkiye’nin takım halinde birinci olmasına önemli katkı sağladı.
➢ Başarılarını Hatırlayalım
İlk dünya rekorunu daha 15 yaşındayken kırdı.
1984, 1985 ve 1986 yıllarında onu “dünyada yılın haltercisi” seçtiler.
1988 Seul, 1992 Barcelona ve 1996 Atlanta Olimpiyatları olmak üzere üç kez olimpiyat
şampiyonu oldu.
55
1992 yılında Uluslararası Halter Basın Komisyonu, Süleymanoğlu’nu “Dünyanın En İyi
Sporcusu” seçti.
➢ Siyasî Kariyeri
Naim Süleymanoğlu; 2004 Yerel Seçimlerinde MHP'den Büyükçekmece'nin Kıraç Beldesi
belediye başkanlığına, 2007 Genel Seçimlerinde ise yine MHP'den İstanbul milletvekili adayı oldu.
➢ Özel Hayatı
Resmi kayıtlarda evli değildir. Biri Türk diğeri Japon iki kadından toplam 4 kız çocuğu vardır.
➢ Efsane Son Yolculuğunda
Siroza bağlı karaciğer yetmezliğinden dolayı tedavi gördü. Hatta Süleymanoğlu'na 6 Ekim
2017'de ameliyatla karaciğer nakli oldu. Nakil sonrası beyin kanamasına bağlı ödem nedeniyle beyin
O günden itibaren yoğun bakım ünitesinde tedavi gördü. Naim Süleymanoğlu, 18 Kasım 2017
tarihinde vefat etti. Cenazesi 19 Kasım 2017 Pazar günü Fatih Camii'nden kalktı. Naim, bugün
şampiyonalarda ve olimpiyatlarda kendisinden çok daha iri ve uzun onlarca halterciyi yendi.
2) İlk ve son defa bir halterci koparmada kendi ağırlığının 2,5 katını kaldırdı: Naim
Süleymanoğlu.
3)İlk ve son defa bir halterci silkmede kendi ağırlığının üç katından 10 kilo fazlasını kaldırdı:
Naim Süleymanoğlu.
kaptı.
5)1996 Atlanta'da, olimpiyatlardaki üçüncü altını da aldı. Bu sırada Sunucu Lynn Jones, "Az
önce tarihin en büyük halter müsabakasına tanıklık ettiniz." dedi. Naim o finalde, Türk ve Yunan
187,5 kiloyu kaldırdı. Leonidis ağladı. Naim ise rakibini teselli etti.
56
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği
İşaretleyiniz Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
1. Süleymanoğlu hangi şehirde doğdu? 1. Naim, haltere 10 yaşında başladı. ( )
A) Los Angeles 2. Naim 1986’da Türkiye’ye sığındı. ( )
B) İstanbul 3. Naim ilk rekorunu 15 yaşında kırdı ( )
C) Kırcaali 4. Naim 8 kez dünya şampiyonu oldu. ( )
D) Sidney 5. Naim 1992’de en iyi sporcu oldu. ( )
57
MUHAMMED ALİ
(1942-2016/ Amerikan Boksör ve Devlet Adamı)
Muhammed Ali (eski adıyla Cassius Marcellus Clay Jr), tüm zamanların en iyi
yaşındayken boksla tanıştı ve kısa zaman içinde National AAU ve Altın Eldiven
yaşındaydı.
sonra Müslüman oldu ve Muhammed Ali ismini aldı. Fakat bu, ona pahalıya mal oldu. Boksa
Savaşı'na gitmedi. Sırf bu yüzden 5 yıl hapis ve 10 bin dolar para cezası aldı. Ayrıca boks
lisansı ve Amerikan vatandaşlığı pasaportu elinden alındı. Dava süresince maddi sıkıntılar
geçimini sağladı.
Maçı'na çıktı ve profesyonel boks kariyerinde ilk defa kaybetti. Zaten uzun bir aradan
sonra sadece 2 maç yapmıştı ve bu maça hazır değildi. Bu yüzden bu maçı kaybetmesi çok
doğal ve normaldi. Ardından Ken Norton'la yaptığı maçı sadece sayı ile kaybetti. Bu maçta
çenesi kırıldı. Yakınları dışında herkes “Kariyeri bitecek.” dedi. Fakat o yılmadı. Art arda
unvan için rakiplerini yendi. Mesela Ken Norton'u yenip rövanşı aldı.
58
➢ İkinci Şampiyonluk
1973'te Joe Frazier ile unvan maçı için anlaştı. Ali, önce Fraizer ile maç yaptı
arkasından da Foreman'la maç ayarladı. Ali rakiplerini bu iki maçta da yendi: Hem de
nakavt ile. Ali ikinci defa Dünya Şampiyonu oldu. Bunu daha önce sadece bir sporcu yaptı.
17 Kasım 2002 tarihinde, Muhammed Ali, " BM Barış Elçisi" unvanıyla Afganistan’a
gitti. BM özel konuğu ve üç günlük bir iyi niyet misyonuyla ilgili Kabil'de bulundu.
Ali, 2001 yılındaki 11 Eylül saldırılarında başında New York İtfaiye Müdürlüğü şapkası
ile Sıfır Noktasına gitti. Orada insanlara yardım etti ve şöyle dedi:
“Ben aslında şunun için üzülüyorum: 'İslam' ve 'Müslüman' kelimeleri bu işe karıştı.
Bu da sorun, nefret ve şiddete yol açtı. İslam, öldürme dini değildir. İslam, barış demektir.
seyirci kalamazdım.”
➢ Olimpiyatların Büyük Misafiri
Atlanta, Georgia'da yapılan 1996 Yaz Olimpiyatları'nda olimpiyat ateşini yakma onuruna
erişti.
27 Temmuz 2012 tarihinde Ali, Londra'da, 2012 Yaz Olimpiyatları Açılış törenindeki
sürecinden kısa bir süre sonra 15 Ocak 2015 tarihinde yeniden hastaneye yattı. Ertesi
59
Uzun süre Parkinson hastalığı ile mücadele eden Muhammed Ali, 3 Haziran 2016
tarihinde solunum yolu rahatsızlığı nedeniyle hastanede yaşamını yitirdi.
➢ Hayatı Film ve Kitap Oldu
2001 yılında Hollywood’da hayatı film oldu. “Ali” adlı filmde Muhammed Ali'nin rolünü
Will Smith oynadı. Hayatı roman da oldu. Bu biyografik roman, 2002 yılında Kaknüs
yılının Ekim ayında bu bisikleti bir panayırda çalarlar. Muhammed Ali de polislerden yardım
ister ama o dönemde ırkçılık olaylarından dolayı polisler onunla ilgilenmezler. Daha sonra
izlerken görür. Ali o anda bir karar verir; polislerden ve hırsızlardan intikam almak için
Ekip olarak Roma olimpiyatlarına gideceklerdir. Ama Muhammed Ali, uçaktan korkar ve
uçağa sırtında paraşütü ile biner. Kızı,” Babam sadece uçaktan korkar.” demiştir. Ali, uçak
gelirse ve onunla konuşursam intihar etmem.” der. Herkes şaşırır ve meraklanır: Acaba bu
büyük boksör işini gücünü bırakacak ve oraya gelecek midir? Büyük insan oraya gelir, yarım
saat dil döker ve genci intihar etmekten vazgeçirir. Ardından şu muhteşem cümleyi
Savaşlar Sanatı” ustasıdır. Ali bu teklifi kabul eder ve dövüşürler: Muhammed Ali ayağına
darbeler alır ama rakibine çok sağlam 6 tane de yumruk atar. Maç 3-3 biter. İnoki, daha
60
sonraki günlerde Müslüman olur.
61
➢ İllüzyonist Ali; Kelebek gibi Uçar, Arı gibi Sokar
Bazı uzmanlara göre Muhammed Ali aynı zamanda hareketli bir illüzyonisttir. O,
rakiplerini uyutur. Kelebek gibi uçar, arı gibi sokar. Hatta hareketlerinin bu kadar hızlı
ve çok mutludur. Ama iki gün sonra bir şey öğrenir ve çok üzülür. Duyduğu haber,
ABD’deki bir lokantanın sadece beyazlara hizmet ettiğidir. Ali, bu haberle çok sarsılır ve
ülkesi adına aldığı altın madalyasını Ohio Nehri 'ne atar. 1996 Atlanta Olimpiyatları'nda
ise bu madalyanın yerine kendisine başka bir altın madalya verirler. Ali böylece bu konuya
62
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz
1. Ali hangi dine geçti? Doğru ise “D” Yanlış ise “Y”
A) Müslümanlık Yazınız 1.Ali kimseye yardım
B) Hristiyanlık etmez. ( )
C) Musevîlik 2.Ali 11 Eylül’de mutluydu. ( )
D) Budizm
3.Ali 3 defa şampiyon oldu. ( )
4.Ali barış için çalıştı. ( )
2. Ali neden boksör oldu?
A) Para için 5.Ali film oyuncusuydu. ( )
B) Polisler yüzünden
C) Eşine yardım için
D) Hobi olarak Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
• Süresince dolayı
3. Ali, neden hapis yattı? • Sadece Yalnızca, sırf
A) Birini dövdü. • Mağlup olmak Önceki
B) Savaşa gitmedi. • Eski Kaybetmek
C) Hırsızlık yaptı. • Galip gelmek Kaybetmek
D) Maçtan kaçtı. • Bunun için Yemin etmek
Boşlukları Doldurunuz • Ekonomik İlgili
• Problem Dikkat çekmek
1. Vietnamlılar bana ………………… yapmadılar.
• Destek Yardım
2. Ali, korkusundan ………………. bir uçak aldı.
• Yeniden Şikâyet etmek
3. Ali, Vietnamlı bir genci ölmekten …………….
• Peş peşe Usta
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz • Buluşmak Bir araya gelmek
1. Yardım ( ) a) İş hayatı • Ant içmek Darbe
2. Seyirci kalmak( ) b) Soy, ırk • Öç İntikam
3. Köken ( ) c) Profesyonel değil • Şöhret Art arda
4. Zafer ( ) d) Sporda ağırlık • Ötürü Değerli
5. Rövanş ( ) e) Maç kazanmak • Kıymetli kazanmak, yenmek
6. Kötülük ( ) f) Bir süre yapmamak • Vuruş İzlemek
7. Ayarlamak ( ) g) Zarar vermek • Profesyonel Bu yüzden
8. İflas ( ) h) Hiç parası kalmamak • Alakalı boyunca
9. Amatör ( ) ı) Destek • İlgisini çekmek Ün
10. Sıklet ( ) k) İkinci maç • Yakınmak Sorun, sıkıntı
11.Merak ( ) m) Organize etmek • Yitirmek Maddi
12.Taburcu ( ) n) Puansız yıkmak • Seyretmek Tekrar
13. Nakavt ( ) o) Hiçbir şey yapmamak
14. Kariyer ( ) p) Hastaneden çıkmak Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
15.Ara vermek ( ) r) “Acaba ne olacak?” • Kazanmak Kötülük
• İyilik galip gelmek
63
MİMAR SİNAN
(1489-1588/ Türk Mimar, Mühendis, Matematikçi ve Asker)
➢ Kökeni Belli Değil
Mimar Sinan, Kayseri’de doğdu. Ailesi; Ermeni, Rum veya Hıristiyan Türk idi.
Osmanlı’nın devşirme sisteminden geçti ve mimar olmadan önce asker oldu.
➢ Üç Padişah Döneminde Mimarbaşıydı
Kariyerine I. Selim (Yavuz) döneminde başlayan Mimar Sinan I. Süleyman (Kanûnî),
II. Selim ve III. Murat dönemlerinde mimarbaşılık yaptı. Mimar Sinan’ı yapıtları
sayesinde geçmişte ve günümüzde bütün dünya tanır. Başyapıtı, Selimiye Camii'dir. Sinan,
➢ O Bir Askerdi
Sinan, Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferine katıldığında hem asker hem mimardı.
1521 yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın Belgrad Seferi’ne ve 1522’de Rodos Seferine de
askerlik göreviyle katıldı. 1526 Mohaç Meydan Muharebesi'nde zafere çok katkı verdi.
sahile gitmek için Mimar Sinan iki haftada üç adet kadırga yaptı. Bu olay, Sinan’a büyük
itibar sağladı. Hatta İran Seferi’nden dönüşte, orduda Hasekilik rütbesi aldı. Bu rütbe,
Bu rütbeyle, 1537 Korfu, Pulya ve 1538 Moldova seferlerine katıldı. 1538 yılındaki
Karaboğdan Seferinde ordunun Prut Nehri'ni geçmesi için köprü gerekti. Bataklık alanda
günlerce uğraşılmasına karşın köprü kurulamadı. Bu görevi en sonunda Sinan yerine getirdi.
Sinan mimarbaşılıktan önce 3 önemli eser yaptı: Halep ’te Husreviye Külliyesi,
Gebze’de Çoban Mustafa Külliyesi ve İstanbul’da Haseki Külliyesi. (Hürrem Sultan için).
Haseki Külliyesi, Sinan’ın İstanbul’daki ilk eseridir.
64
➢ Mimarbaşı Oluyor
Sinan, 1538 yılında mimarbaşı oldu. Bu görevi I. Süleyman, II. Selim ve III. Murat
zamanında 49 yıl süre ile yaptı.
Mimar Sinan, mimarbaşı iken üç büyük eser verdi. Bu eserler, onun sanat gelişiminin
basamaklarını gösterir:
1. Bunların ilki İstanbul'daki Şehzade Camii ve Külliyesi’dir. Sinan burayı dört yarım
kubbenin ortasında merkezi bir kubbe tarzında inşa eder. Şehzade Camii, daha
sonraki bütün camilere model olur. Sinan bu esere “Çıraklık Eserim” demiştir.
3. Mimar Sinan, en büyük eserini ise, 86 yaşındayken (1575) yaptı: Edirne ’deki
Selimiye Camii. Sinan, bu esere "Ustalık Eserim" demiştir.
➢ Sadece İnşaat değil Şehir Düzenlemesi ve Restorasyon da Yaptı
Mimarbaşılık süresince birbirinden çok farklı konularla uğraştı. Zaman zaman
eskileri restore etti. Bu konudaki en büyük çabalarını Ayasofya için harcadı. 1573’te
sağladı. Böylece şehirler daha güzel oldu. Mesela Zeyrek Camii ve Rumeli Hisarı civarındaki
Sokakların darlığı sebebiyle ortaya çıkan yangın tehlikesine dikkat çekerek bu hususta
ferman yazdı.
Günümüzde bile bir problem olan İstanbul’un kaldırımlarıyla bizzat ilgilenmesi çok ilgi
çekicidir.
65
➢ Kafatası Kayıp
Türk Tarihini Araştırma Kurumu üyeleri tarafından, 1935 yılında Mimar Sinan'ın mezarı
kazdırıldı. Üyeler tarafından kafatası incelenmek için alındı ama sonraki restorasyon
kazısında kafatasının yerinde olmadığı görüldü. Sinan'ın kafatasının şu an nerede olduğu
bilinmiyor.
➢ Uzayda Mimar Sinan’ın İsmi…
1976'da Uluslararası Astronomi Birliği'nin aldığı kararla Merkür'deki bir kratere
➢ Eserleri
Mimar Sinan; 81 camii, 51 mescit, 55 medrese (lise-üniversite), 26 darül-kurra (Kur’an
Okulu), 17 türbe, 17 imarethane (hayır kurumu), 3 darüşşifa (hastane), 5 su yolu, 8 köprü,
20 kervansaray, 36 saray, 8 mahzen (yer altı deposu) ve 48 de hamam olmak üzere 375
eser yaptı. Ayrıca, Edirne ilindeki Selimiye Camisi Dünya Kültür Mirası listesindedir.
çözdü. Ayrıca minarelerin yolunda kimse birbirini göremez. Almanlar aynı sistemi
bir grup bilim adamı toplanır. Bu minareleri kurtarmak için bir çözüm bulunur. Çözüm
Minarelerin temelleri açıldığında bilim adamları, metal kelepçelerin zaten orada olduğunu
görürler. Mimar Sinan'ın yüzyıllar önce kendileriyle aynı şeyi düşündüğünü fark etmeleri;
Birkaç yıl önce, Süleymaniye Camii yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kalır ve birçok
66
uzman camiyi inceler. Bu uzmanlardan biri camide gizli bir bölme bulur. Bölmede, üzerinde
67
Osmanlıca bir not olan bir kâğıt vardır. Kâğıdın Mimar Sinan'ın yazdığı resmî ve orijinal bir
belge olduğu anlaşılır. Belge okundukça, bu belgenin aslında Mimar Sinan'ın camideki
Sultan Mehmet, II. Bayezid, Yavuz Sultan Selim ve Kanunî Sultan Süleyman'ı temsil eder.
68
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz
1. Sinan ne zaman mimarbaşı değildi?
A) Yavuz Devri Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
B) Kanuni Devri 2. Mimar Sinan Arap asıllıdır. ( )
C) II. Selim Devri 3. Mimar Sinan Kayserilidir. ( )
D) III. Murat Devri 4. Süleymaniye’de örümcek çoktur. ( )
5. Sinan Fatih Devri’nde yaşadı. ( )
2. Sinan’ın başyapıtı hangisidir? 6. Sinan, matematik bilmez. ( )
A) Süleymaniye
B) Selimiye
C) Şehzade Paşa Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
D) Ayasofya • Devir Muharebe
• Tüm karşın
3. Sinan örümcekler için ne kulandı? • Savaş Görev
A) Deve eti • Vazife Uğraşmak
B) Tavuk yumurtası • Kumandan Model
C) Böcek ilacı • Çabalamak Muhteşem
D) Devekuşu yumurtası • Rağmen Çaba
Boşlukları Doldurunuz • Örnek Çevre
• Görkemli Tehlike
1. Sinan …….. yaşında vefat etti
• Gayret Husus
2. Sinan aynı zamanda şehir ………………… yaptı.
• Tamir etmek Onarmak
3. Sinan’ın “kalfalık eseri” ………………..……. .
• Etraf Komutan
• Risk Dönem
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz
• Konu Bütün
1.İtibar ( ) a) Bina yapan kişi
2. Rütbe ( ) b) Meslek hayatı
3. Köprü ( ) c) Deniz kenarı
4. İnşa etmek ( ) d) Saygı görmek Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
5. Yıkım ( ) e) Derece, unvan • Sağlam Engellemek
6. Kandil ( ) f) Kanalizasyon, tünel • Bozmak Yıkım
7. Takviye ( ) g) Bina yapmak • Yapım Onarmak
8. Mimar ( ) h) Camii lambası veya mumu • Destek olmak Çürük
9. Kariyer ( ) ı) Ek, destek
10. Lağım ( ) k) Binayı yok etmek
11. Sahil ( ) m)Karşıya geçmek için
kullanılır.
69
C1 SEVİYESİNDEKİ METİNLER
70
YUNUS EMRE
(1238-1321/ Türk Düşünür ve Şair)
➢ Bunalımdaki Anadolu’da Bir Güneş Doğuyor
Yunus Emre, daha dünyada yokken Anadolu, birçok savaşa, zulme ve çeşitli
manevi yönünü altüst etmişti. Anadolu’da birçok insan yukarıdaki sebepler yüzünden
hayatını kaybetti, birçok insan fakir kaldı. Yunus Emre işte bu dönemde (1238)
Eskişehir’in Sivrihisar ilçesinde dünyaya geldi. Yunus, şiirler yazdı ve söyledi. Bu şiirler
iyiliği, güzelliği, doğruluğu aramıştır. Kalp kırmak ona göre dünyadaki en kötü şeylerden
biridir. O, her şeyi Allah’tan dolayı sevmektedir. Çünkü bir kişi Allah’ı seviyorsa onun
ancak Yunus’un kelimeleri gayet anlaşılır olsa da bu kelimelerin çok derin anlamları vardır.
Onun şiirlerini okuduktan sonra şiirler hakkında biraz düşünmek gerekecektir. Bunun
sebebi, şiirlerindeki anlam yoğunluğunu çözmektir. Yunus öyle kelimelerle şiir yazar ki siz;
onun şiirlerini hemen anladığınız hissine kapılırsınız. Ancak onun şiirlerindeki derinliği
Yunus'un şiirleri kendine hastır. Yunus’un şiirleri hemen kendini belli eder. Böyle
büyük bir şairden elbette Türk edebiyat tarihi boyunca pek çok Türk şair etkilenmiştir.
Hatta bu etkiler bugün bile sürmekte. Bütün halk onun şiirlerini ezberler. İnsanlar onun
dünyanın her yerinde savaşlar varken o yıllarda Yunus’un felsefesine ihtiyaç vardı.
71
➢ Emre Ne Demek?
Emre “aşık” ve “şair” demektir. Bu kelime bir şiirinde geçer. O, tam bir Allah aşığıdır.
sayıda felsefî kelime de kullanmıştır. Mevlana’nın Farsça eseri Divan-ı Kebir’den ve İran’ın
en büyük şairi Sadi’den tercüme yapmıştır. Yani Farsça bilir. Yunus, Kur'an'ı anlar ve
açıklar. Yani Arapça da bilir. Yunus, peygamberler tarihini; Hint, İran, Yunan, Roma
mitolojilerini bilir. Arap halk hikâyesi “Leyla ve Mecnun” ile İran halk hikâyesi “Ferhat ve
Şirin” i de bilir. Kısacası tüm bunlara göre Yunus aslında okuma yazma bilir.
➢Yunus, çok geç ölmüştür. Şiirlerinin bazılarında kendisine “koca (yaşlı) Yunus” der.
➢Yunus Emre’nin heykel, büst ve portreleri vardır. Viyana’da onun isminde bir çeşme
72
vardır. 200 Türk lirasının üstünde de bir portresi vardır.
➢ Mezarının Yeri Tam Bilinmiyor
➢ Mezarı, büyük ihtimalle, Eskişehir’in Sivrihisar ilçesine bağlı Sarıköy’dedir. Birçok
araştırmacı böyle kabul eder. Ama çeşitli kaynaklara göre Karaman, Limni Adası, Bursa,
Aksaray (Ortaköy ilçesi), Ordu (Ünye ilçesi), Manisa (Kula ilçesinin Emre Mahallesi),
Erzurum [Tuzcu (Dutçu) Mahallesi], Isparta (Gönen ilçesi), Afyonkarahisar (Sandıklı ilçesi)
73
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği
İşaretleyiniz Yakın Anlamlı Kelimeleri
1. UNESCO Yunus’u hangi yıl andı? Eşleştiriniz
A) Bin sekiz yüz doksan bir • Caymak Vazgeçmek
B) Bin dokuz yüz seksen bir • Söylence İhtimal
C) Bin dokuz yüz doksan iki • Öykü Hikâye
D) Bin dokuz yüz doksan bir • Çeviri Bahsetmek
• Hayat Yaşam
2. Yunus’un mezarı nerede olamaz? • Gereksinim Tüm
A) İstanbul • Fikir Düşünce
B) Eskişehir • Yalnızca Bazı
C) Karaman • Özgün Fakir
D) Bursa • Oldukça, hayli Gayet
• Kez, defa, sefer Birçok
3. Hangi banknotta Yunus var? • Evren Kâinat
A) 200 Türk lirası • Dahi Dünyaya gelmek
B) 100 Türk lirası • Zira Çünkü
C) 50 Türk lirası • Ötürü dolayı
D) 20 Türk lirası • Doğmak Efsane
• Pek çok Tercüme
Boşlukları Doldurunuz • Yoksul İhtiyaç
1. Yunus’un mezarını kimse kesin ………………….. • Birtakım Sadece
2. Yunus’u herkes ………………… anlıyor. • Bütün Kendine has
3. Yunus tam bir ……………….. aşığıdır. • Değinmek kere
• Olasılık bile
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz
1.Rahatça ( ) a) Mahvetmek, bozmak.
2.Altüst etmek ( ) b) Kolaylıkla
3.Benimsemek ( ) c) Hafızaya almak
4.Ezberlemek ( ) d) Kabullenmek
➢ Vincent Van Gogh, 30 Mart 1853’te Hollanda’da doğdu. İsmi hem büyükbabasının hem de
kardeşinin ismiydi. Kendisiyle aynı isimdeki kardeşi kendisinden bir yıl önce ölü doğdu.
➢ Van Gogh ilk resmini 27 yaşında çizdi.
➢ İlk modelleri köylülerdi. Sonradan manzara, çiçek ve kendisini çizmeye başladı. Bunun sebebi
modeller için parasının olmamasıydı.
➢ 1886-1889 yılları 30’dan fazla otoportre (kendi portresini) çizdi. Bu sayede hem ressamlık
yeteneğini geliştirdi hem de resimleri için modellere para ödemedi. Ayrıca biz de onu
➢ Vincent’ın hayat boyu en yakın arkadaşı, erkek kardeşi Theo oldu. Theo, Vincent’ın hem ruhsal
anlamda en büyük destekçisi hem de finansal destekçisi oldu. Vincent hayatı boyunca 800’e
➢ Van Gogh epilepsi hastasıydı ve geçirdiği epilepsi krizlerinden hayatı boyunca çok rahatsız olur.
Çünkü hep halüsinasyonlar görür. Krizlerinin birisi sırasında Van Gogh, arkadaşı Paul Gauguin’e bir
jiletle saldırmaya çalışır. Ve bunun sonucunda Vincent Van Gogh, kendi kulağının bir kısmını keser.
Kulağının hepsini kesmedi. Ayrıca bunu aklı başındayken yapmadı. Bu yüzden bazı otoportrelerinde
kulağı eksiktir.
➢ 10 yılda 900 tane resim çizdi. Bu, haftada iki resim demektir.
➢ Van Gogh en meşhur eseri Yıldızlı Gece’yi Fransa’daki bir akıl hastanesinde çizer. Resmi
çizerken hastanenin camından dışarı bakar. Ama bu resmi kendisi hiç beğenmez.
➢ Eserleri birçok matematik kuralına dayanır.
➢ Van Gogh, 37 yaşındayken hastalığına daha fazla dayanamaz. 1890 yılında Fransa’nın Auvers
kentinde, bir buğday tarlasında silahla intihar eder. İki gün boyunca doktorlar onu
kurtarmaya çalışırlar ama başaramazlar. Kardeşi, Van Gogh'un son sözlerinin “Mutsuzluk
➢ Yaşarken meşhur olmayan Van Gogh, hayatında sadece bir tane resim satabilmiş.
➢ Özgün bir ressam olan Van Gogh, Fransa’da Yeni İzlenimcilik akımını görür. Bunu Hollanda’da
uygulayarak sonunda herkesten farklı bir tarza sahip olur.
➢ Van Gogh resimlerinde sarı rengin bizi büyüleyici bir şekilde içine çekmesi aslında kendisinin
bir hastalığı yüzündendi. Çünkü kullandığı bir ilaç onun sarı görmesine sebep oldu.
➢ “Loving Vincent” filminde Van Gogh’un teknikleri vardır.
75
DEĞERLENDİRME
5. Gogh 38 yaşında öldü. ( )
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz
1. Van Gogh ne zaman dünyaya geldi? Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
A) Bin sekiz yüz elli dört • Değişik Farklı
B) Bin sekiz yüz altmış üç • Özgün Kendine has
C) Bin dokuz yüz elli üç • Sabretmek Teknik
D) Bin sekiz yüz elli üç • Prensip, ilke, kaide Tarz
• Yapıt Birçok
2. Van Gogh ismini kimden aldı? • Pek çok Şekil
A) Babası • Noksan Önce
B) Amcası • Bölüm Model
C) Kardeşi • Esnasında sırasında
D) Dayısı • Sanrı Halüsinasyon
• Huzursuz, şikâyetçi Epilepsi
3. Gogh 10 yılda kaç resim çizdi? • Sara Finansal
A) Yedi yüz • Yardımcı Destekçi
B) Sekiz yüz • Ekonomik, maddi Hayat
C) Dokuz yüz • Yaşam Geliştirmek
D) Bin • İlerletmek Yetenek
• Kabiliyet Eksik
Boşlukları Doldurunuz • Örnek Kısım
1. Gogh’un ilk modelleri …………………… idi. • Evvel Dayanmak
2. Gogh …………………….. hastasıydı. • Biçim Kural
3. …………………. sonsuza kadar sürecek. • Stil Eser
• Yöntem Rahatsız
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz
1. Model ( ) a) Ona bakılır ve resim Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
çizilir.
2. Ressam ( ) b) Bunun yanı sıra • Tam Gelişmek
3. Eksik ( ) c) İşi resim çizmek • Gerilemek Önce
4. Geliştirmek ( ) d) Daha iyi yapmak • Sonra Eksik
5. Saldırmak ( ) e) Üstüne atılmak
6. Ayrıca ( ) f) Tam değil
76
SİGMUND FREUD
(1856-1939/ Avusturyalı Bilim Adamı, Psikolog ve Doktor)
➢ Sigmund Freud Annesinin Gözdesiydi
Asıl adı Sigismund Schlomo Freud’dur. Bugün Çekya sınırları içindeki Freiberg kentinde, 6
Mayıs 1856 tarihinde doğdu. Babasının eski eşinden iki kardeşi vardı.
Freud’un annesi Amalia ise kocasından 20 yaş küçüktü. Freud’un babasının iş hayatındaki
çalkantılı durumu onları Freiberg’den Viyana’ya göç etmeye zorladı. Freud’un toplamda 7 kardeşi
vardı ve o en büyükleriydi. Annesi, gözde çocuğu olan Freud’a “Altın Freud” adını verir.
Freud’a “dünyanın en büyük aşk uzmanı” der. Samuel Goldwyn, ondan “Tüm zamanların en büyük
aşk hikayeleri” konusunda bir senaryo yazmasını ister. Freud bu teklifi reddeder. Çünkü Freud
bu tekliften kısa bir süre önce ünlü katiller Leopold ve Loeb’i analiz etmek için Chicago Tribune
3 yıl boyunca Viyana Hastanesi’nde eğitim alırken nişanlısı Almanya’ya taşınır. Freud, nişanlısını
nadiren görür. 4 yılın ardından 4 Eylül 1886’da evlenirler. Çiftin altı çocuğu olur.
77
Konuşma terapisi sayesinde kişinin hayatındaki zorlayıcı bazı olaylar, ortaya çıkar. Özellikle
çocukluk dönemindeki olaylar ile bilinçaltındaki duygu ve düşünceler ruhsal açıdan kişiyi
rahatsız eder.
Bir hastası konuşma terapisi için Freud’a bir koltuk hediye etti. Hastalar, terapi
köpeklere daha çok sevgi duymasını sağladı. Freud’un Jofi adındaki Çin aslanı türündeki köpeği,
terapiler sırasında hep yanındaydı. Hastaları onu köpeğe daha çok ilgi göstermesi nedeniyle
eleştirdi.
arkadaşına şöyle der: “Ne kadar önemli bir gelişme! Orta Çağ’da olsak doğrudan beni yakarlardı.
ABD Kongre Kütüphanesi’nde. Bu kutularda yaklaşık 75.000 belge olduğu düşünülüyor. Freud’un
vasiyetine göre yazıların bazılarını açmak serbest. Bazıları ancak 2020, 2050 veya 2057 yılına
78
➢ Kadınlarla Arası Pek İyi Değildi
Sigmund Freud’un kadınlarla ilişkisi pek sağlıklı değildir. Freud, kadınları genelde “zayıf,
kıskanç ve adalet hissinden yoksun” biçiminde değerlendirmiştir. Hatta ona göre toplumsal
bırakmadı. 1939’a kadar tam otuz kez ağzından ameliyat oldu. Freud’un durumu için doktorlar bir
şey yapamadı. Bunun üzerine Freud, doktorlardan ötanazi talep etti ve 23 Eylül 1939’da 83 yaşında
79
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz
A) 6 8. Nişanlı ( ) h) Gelecekteki
B) 7 9. Taşınmak ( ) ı) Istırap
Boşlukları Doldurunuz
1. Freud’un arkadaşlarıyla ilişkisi …………….. . Doğru ise “D” Yanlış ise “Y”
2. Freud, ………………. ………………… öldü. Yazınız
3. Freud, ……………. puroyu ………… puro ile yaktı. 1. Kızı Freud’un yolundan gitti. ( )
2. Annesi Freud’u çok sever. ( )
3. Freud kadınlarla iyi anlaşır. ( )
4. Freud’un annesi, kocasından küçüktü. ( )
5. Freud, film teklifini kabul etti. ( )
80
• Zira Sağlık
Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • Çağırmak İlgi
• Mühim Önemli • Alaka, merak Diğer
• Birçok Rahatsız • Ölmek Vefat etmek
• Daha sonra Ardından • Öteki Durum
• Hekim, tabip Kişi • Sıhhat His
• Süresince Pek çok • Duygu Yoksun
• Meslek hayatı Kariyer • Mahrum Değerlendirmek
• Mecbur sırasında • Ele almak Çünkü
• İspat etmek Peş peşe • Problem Sorun
• Meşhur İhtiyaç • Hal Davet etmek
• Öneri Doktor
• Şöhret Zorunda
• Düşünce, görüş Fikir Karşıt anlamlı Kelimeleri
• Kabahat yüklemek Bağımsızlık Eşleştiriniz
• Tuhaf Tavsiye • Kabul etmek Önceki
• Münasebet Kanıtlamak • Boşanmak Evlenmek
• Meslek Ünlü • Sonraki Reddetmek
• Yaşam Ün
• Taşınmak Suçlamak
• Öge, parça açısından
• Özgürlük boyunca
• Bakımdan Garip
• Şahıs İlişki
• Huzursuz İş
• Esnasında Hayat
• Art arda Göçmek
• Gereksinim Unsur
81
MİCHAEL JORDAN
(1963-/ Amerikalı Basketbolcu)
➢ Efsaneyi Tanıyalım
17 Şubat 1963’te, New York’ta doğdu. Liseyi North Carolina’da okudu. Yalnız mezun olmadı,
son senesinde erken profesyonel oldu. Kolejde coğrafya okudu.
Jordonlar 5 kardeşler. O dördüncü kardeş. Larry ve James R. Jordan adında 2 ağabeyi,
Deloris adında bir ablası ve Roslyn adında bir kız kardeşi var.
Jordan'a gıda zehirlenmesi yaşıyor! Jordan o gece uyuyamıyor. Maç sabahı idmana çıkmıyor.
Maçtan sadece 3 saat önce yataktan kalkıyor. Jordan maça çıkıyor, 38 sayı atıyor. Hatta maçın
son sayısını o atıyor ve takım maçı bu sayede kazanıyor. Daha sonra hasta hasta sahayı terk ediyor.
82
✓ USBWA Yılın Kolej Oyuncusu Ödülü (1984)
✓ Naismith Yılın Kolej Oyuncusu Ödülü(1984)
✓ John R. Wooden Ödülü (1984)
✓ Adolph Rupp Ödülü (1984)
✓ 1991 Sports Illustrated Yılın Sporcusu Ödülü
✓ 2000 ESPY Yüzyılın Atleti
✓ 1990’lar ESPY Son 10 Yılın En İyi Atleti Ödülü
✓ 1990’lar ESPY Son 10 Yılın En İyi Profesyonel Basketbolcusu Ödülü
✓ 2009 Basketbol Hall Of Fame
➢ 40 Yaşındayken 43 Sayı Attı
Aktif sporcular genellikle 30-32 yaşlarından sonra gerilemeye veya yaşlı oyuncu sınıfına
girmeye başlarlar. Ama Jordan farklıydı: 43 dakikada 43 sayı. Üstüne de onun sayısıyla maçı
"40 yaşındaymış gibi hissetmiyorum. Kendimi iyi hissediyorum. Bu seviyede bazı gecelerde
➢ Çocukları
İki kez evlendi ve toplam 5 çocuğu var.
➢ Sporcuyken En Büyük Totemi
Bulls’da her maça North Carolina ile NCAA şampiyonluğundan kalma şortla çıkmış. Hatta
mavi renkli şortu kapamak için uzun şort giymek zorunda kalmış.
boğulmanın kıyısından dönmüş. Bu yüzden sudan korkmuş. Seneler sonra bu korkuyu aşmış olsa da
83
➢ Babasını Öldürdüler
Bu olay Jordan’ın basketbolu ilk kez bırakmasına sebep oldu. Babası James Jordan
arabasında uyudu. O sırada iki adam babasını öldürdü. Daha sonra iki adam da ömür boyu hapis
➢ Küçükken İdolü
Magic Johnson
➢ En Çok Hangi Sporcuyu Seviyor?
Dean Smith.
➢ Favori Komedi Programı
Sanford and Son (Sanford ve Oğlu)
➢ Favori Rengi
Kırmızı
➢ Favori Müzik Tarzı
Hip & Hop
➢ Lakapları
Majesteleri, His Airness, M.J., Black Cat, The G.O.A.T. (The Greatest Of All Times) ve
daha onlarca lakabı var ama en popüleri tabii ki Air Jordan.
➢ Hobileri
Golf oynamayı, hayvanları, tarihi ve kitap okumayı seviyor.
➢ Neden 23 Numara Giyiyor ve En Favori Sayısı Hangisi?
Çocukluğundan beri favori numarası 45. Ama ağabeyi 45 giyiyor. Bu yüzden o giymiyor. Ve
onun yarısından (22,5’dan) biraz fazlasını (23’ü) seçmiş.
➢ Favori Yemekleri
Et, tavuk, pizza ve karides
➢ Şimdi Ne Yapıyor?
NBA takımı Charlotte Bobcats’in sahibi. Ayrıca isminin bir marka olması nedeniyle hiçbir
şey yapmasa bile her yıl isim hakları ve reklam anlaşmaları sayesinde milyon dolarlar kazanmaya
devam ediyor. Hatta milyarderler kulübü üyesi ve dünyanın en zengin sporcuları arasında.
84
✓ Ekonomi dergisi Forbes’e göre Jordan’ın marka değeri 1,1 milyar dolardır.
✓ Jordan kariyerinde Boston Celtics’e karşı playofflarda hiç galibiyet alamamıştır.
✓ Playoff serilerinde Jordan’dan fazla sayı ortalaması sadece biri yaptı: Terry
Cummings (1985).
✓ 1986 playofflarında %50,5 yüzdeyle 43,7 sayı ortalaması yakalamıştır. Bu ortalama
NBA tarihinde playofflarda bir oyuncunun en yüksek ortalamasıdır.
✓ Toplam 10 yılda MVP oylamasında ilk 3’te yer almıştır.
✓ NBA’yde normal sezonda 30 sayı ortalamasına onunla birlikte 2 oyuncu sahiptir.
✓ Playofflarda 30 sayı ortalamasına onunla birlikte 2 oyuncu sahiptir.
✓ Birmingham Barons takımıyla toplam 127 beyzbol maçına çıkmıştır.
✓ 1986-1993 sezonları arasında oyuncu verimlilik puanında (PER) 1. olmuştur.
✓ Space Jam filmi tüm dünyada 230 milyon dolar hasılat yapmıştır. Bu filmde başrol
oynadı.
✓ Toplam 9 kez En İyi Savunma 5’ine seçilmiştir. NBA tarihinde guardlar arasında bu
rakamdaki diğer oyuncular Kobe Bryant ve Gary Payton’dır.
✓ 1996-1997 sezonundan önce Jordan’ın maaşı 4 milyon doları geçememiştir.
✓ NBA Konfederasyonu, Michael Jordan’ı oy birliğiyle tüm zamanların en iyi basketbol
oyuncusu seçti.
✓ Henüz lise son öğrencisiyken Amerika’nın basketbol için en prestijli
organizasyonlarından McDonald’s All-American Teams için onu da seçtiler.
✓ O yıllarda henüz profesyonel basketbol kariyerine çok uzak olmasına karşın triple-
double yaptı ve 29,2 sayı, 11,6 ribaund ve 10,1 asist ortalamasına sahipti.
✓ NBA’de oynadığı ilk sezonunda çaylak statüsünde olmasına karşın 28,2 sayı
ortalamasına ulaşmayı başardı. Kendine has duruşu ve stili onu ilk yıllarında
reklamlara ve dergilere taşıdı. Nike başta olmak üzere birçok reklam anlaşması
imzaladı. Nike, Air Jordan isimli ürünlerini üretmeye hala devam ediyor.
✓ NBA All Star smaç şampiyonluğunu ise faul çizgisinden bir smaçla kazandı! Bunun
ardından lakabı Michael Air Jordan oldu.
✓ NBA finallerinde 3 kez MVP ödülü almayı başardı. İlk defa bir basketbolcu bunu
yapabildi.
85
✓ 1993 yılında, henüz kariyerini noktalamak için çok erkenken basketbolu bıraktı.
Chicago Bulls’tan ayrıldı, beyzbol kariyerine başladı.
➢ Tabi ki Unutulmaz Sözleri
✓ Kariyerim boyunca 9000’den fazla şut kaçırdım. Nerdeyse 300 maç kaybettim, 26
kere maçı kazandırmak için son şut hakkını bana verdiler ve kaçırdım! Hayatımda
tekrar, tekrar ve tekrar başarısız oldum. Ve işte bu yüzden başardım.
✓ Başarısızlığı kabul ederim, herkes bir şeylerde başarısız olabilir. Fakat hep denemek
isterim.
✓ Yetenek size maç kazandırır fakat takım oyunu ve zekâ şampiyonluğu getirir.
✓ Hiçbir maçı kaybetmedim; sadece kazanmam için süre yetmedi.
✓ Bazıları yapmak ister bazıları olmasını ister, bazıları ise yapar.
86
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz
1. Jordan nerede doğar?
A) Washington Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
B) New York 1. Jordan, gözü kapalı şut atabilir. ( )
C) Paris 2. Jordan Boston Celtics’i yendi. ( )
D) Londra 3. Jordan hastayken galip geldi. ( )
4. Jordan, basketi erken bıraktı. ( )
2. Jordan’ın kaç NBA şampiyonluğu var? 5. Jordan’ın altı çocuğu var. ( )
A) Dört
B) Beş
C) Altı Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
D) Yedi • Lazım Gerek
• Antrenman Yetenek
3. Jordan’ın marka değeri ne kadar? • Besin Gıda
A) 1 milyar dolar • Üstelik Tekrar
B) 1,1 milyar dolar • Etkin, faal Aktif
C) 1,2 milyar dolar • Düzey Stil
D) 1,3 milyar dolar • Neden Sebep
• Elbette Çaylak
Boşlukları Doldurunuz • Tanıtım Reklam
1. ………………… size maç kazandırır fakat takım • Yenme Savunma
oyunu ve ………….. şampiyonluğu getirir. • Müdafaa İdman
2. Hiçbir maçı kaybetmedim; sadece kazanmam • Tecrübesiz, acemi Hatta
için süre ……………….. • Tarz Seviye
• Mükafat Tabii ki
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz • Yeniden Galibiyet
1. Terk etmek ( ) a) Bırakıp gitmek • Kabiliyet Ödül
2. Denemek ( ) b) Nefessiz kalmak
3. Tüketmek ( ) c) Tüm hayatı süresince
4. Dolar ( ) d) En çok onu seviyor Karşıt anlamlı Kelimeleri
5. Zekâ ( ) e) Amerikan parası Eşleştiriniz
6. Boğulmak ( ) f) Takma isim • Mağlubiyet Çaylak
7. Favori ( ) g) Düşünme gücü • Hücum Savunma
8. Lakap ( ) h) Yapmaya çalışmak • Deneyimli Aktif
9. Kaçırmak ( ) ı) Başarılı olmamak • Ceza Galibiyet
10.Ömür boyu ( ) k) Bitirmek, yemek • Pasif Ödül
11.Maç ( ) m) Spor karşılaşması • İlk Erken
• Gündüz Gece
• Geç Son
87
MİCHAEL SCHUMACHER
(1969-? / Alman Yarış Pilotu)
annesi kantinde çalışır. Ailenin ekonomik durumu pek iyi değildir. Ancak onlar yine de Michael’in
Michael 4 yaşındayken dört tekerlekli bisikletiyle bir sokak lambasına çarpar. Bu yüzden
ailesi onun daha güvenli bir ortamda olması için onu go-kart kulübüne kaydettirir. Michael ise bu
6 yaşında kulübün en genç şampiyonu unvanını kazanır ve ünü ülke geneline yayılır.
1983-1984 yıllarında üst üste iki kez Almanya gençler go-kart şampiyonasında birinci olur.
Go-kart lisansı alabilmek için en az 14 yaşında olmak şarttı. Bu yüzden Lüksemburg’a giden
1987’de (18 yaşındayken) ise Michael, Avrupa ve Almanya go-kart şampiyonu olur ve özellikle
yerel gazetelerde adından sıkça söz ettirir.
Kariyerinin dönüm noktalarından biri, 1989’da (20 yaşında) Willi Weber WTS Formula 3
takımına girmesidir. Burada Alman Formula 3 yarışlarında şampiyon olur.
1991’de Mercedes takımıyla Dünya Motorsporları Şampiyonası’nın son yarışı olan AutoPolis
ıslakken beceri, kontrol ve ataklık daha çok önem kazanır. Schumacher ise ıslak zeminlerin
88
pilotudur. 2003 yılına kadar ıslak zemine sahip 30 yarışın 17’sini kazanır! Hatta ona bu nedenle
“Yağmur Kralı” derler.
Schumacher’e verilen bir diğer ad ise Kırmızı Baron. Zira Schumacher ve kırmızı Ferrari
Formula 1 aracı birbiriyle özdeşleşir. Son olarak ona kısaca Schumi de denmektedir.
Grand Prix’de takım arkadaşı Bertrand Gachot’un yerine yarışır. Ama vites sistemindeki sorun
nedeniyle yarışa ilk turda veda eder. Yani efsane pilot, kariyerine ufak bir tatsızlıkla başlar.
yarışında beşincilik kazanarak medyanın odağına yerleşir. Meksika yarışını üçüncü bitirir. Bir
önceki yılın aksine Belçika yarışında birinci olur. Bundan sonraki Portekiz yarışını da kazanır.
dünyanın peş peşe iki kez şampiyon olan en genç pilotu olur.
da Schumacher’in gelişiyle başlar. Zira daha önce Ferrari pek de iyi bir takım değildi. 1995 yılının
sonunda Ferrari Benetton ve William gibi takımlara rakip olmaya başladı. 1996 yılında Schumacher
pilot sıralamasında üçüncü oldu ve Ferrari de takım sıralamasında ikinci oldu. Schumi Ferrari adına
yılında üçüncü kez sezon şampiyonu olur. Özellikle İtalya, Kanada ve Belçika yarışlarında
olağanüstü performanslar sergiler. 2003 yılında 6. kez dünya şampiyonu olan Schumi, 2004
yılında da sezonun ilk 13 yarışının 12’sinde damalı bayrağı ilk gören pilot olur.
89
Schumi, 7 kez Formula 1 şampiyonu olurken ayrıca 2000 ve 2004 yılları arasında peş peşe
pilotları bulması görevini verir. Ayrıca bu dönemde yarış arabalarının elektronik, fren sistemleri
2010 yılında ise emekliliği bir kenara bırakır. Mercedes takımıyla tekrar pistlere geri döner.
Bahreyn yarışında altıncı, İstanbul Park’taki yarışta da dördüncü olur. 2012 yılında ise ikinci ve
➢ Kardeşi de F1 Pilotuydu
Schumi’nin küçük kardeşi Ralf Schumacher de 2007’ye kadar Formula 1 pilotuydu.
➢ İsviçre’de Yaşıyor
Michael Schumacher, 1995 yılına Corinna Betsch ile evlendi. Bu evlilikten bir kızı ve bir oğlu
olan Schumacher ailesine çok bağlı bir insandır.
➢ Futbolla da İlgilendi
Schumacher’in motor sporlarının yanında futbola da büyük bir tutkusu bulunuyor. Yerel FC
Echichens takımında oynayan Schumacher'in arası salon futbolu ile de çok iyiydi. Schumi aynı
yaralı çocukların bakımı için hastane yapımı, Lima-Peru’da sokak çocuklarının temel ihtiyaçlarını
karşılamak için bakım evi gibi projeler için bağışlarda bulundu. O, gerçek bir hayırsever. Bu
90
Schumi, bu ödülü 2002 ve 2004 yıllarında iki kez kazandı. Ayrıca onu 2001, 2003, 2005 ve 2007
yıllarında da bu ödüle aday gösterildi.
Federasyonu) 2006 yılında kendisine altın madalya verdi. Uzun yıllar İsviçre’de yaşaması nedeniyle
2008 Avrupa Futbol Şampiyonası’nda İsviçre’nin elçisi olarak görev aldı. 2010 yılında Fransa
➢ O Feci Kaza
29 Aralık 2013 günü Michael Schumacher 14 yaşındaki oğlu Mick ile Fransız Alpleri’nde
kayak yapar. Kayak pistindeki direklerden birinin sağlam olmaması nedeniyle pistten çıkarak
kafasını bir kayaya çarpar. Michael Schumacher, kask takmasına rağmen ciddi bir beyin travması
Schumi'nin durumunun sabit olduğunu söylerler. 4 Nisan 2014’te ise yavaş yavaş bilincine
kavuşmaya başlar. Bu sürede onu Grenoble’deki hastaneden daha iyi bakım alabileceği Lozan’daki
Kasım 2014’te Schumi için “felç”, “tekerlekli sandalyede” ve “konuşma ve problemleri var”
şeklinde açıklamalar yapıldı. Schumacher’in menajeri Sabine Kehm’e göre, Schumi’nin sağlığı
kazaya rağmen yavaş bir şekilde iyiye doğru gidiyor (Mayıs 2015’teki bir röportajdan).
➢Rekorları
Formulada en çok rekoru o kırdı: En çok şampiyon o oldu, en çok yarışı kazandı. En hızlı turu
o attı. En çok pole pozisyonunu o kazandı. En fazla puanı alan pilot oydu. Yine bir sezonda en çok
➢ Soğukkanlılığı
Yarış anında nabzını 80'de tutabildi.
➢Adası
Dubai 'de kişisel bir adası bulunmaktadır.
91
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz
1. Schumacher ilk kez kaç yaşında şampiyon
oldu? Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
A) Dört 1. Schumi’nin ailesi zengindi. ( )
B) Beş 2. Schumi ailesini çok sever. ( )
C) Altı 3. Schumi şu an iyileşti. ( )
D) Yedi 4. Schumi kayak kazası yaptı. ( )
5. Schumi yardım etmeyi sevmez. ( )
2. Schumacher kaç yaşında ehliyet aldı?
A) On iki
B) On üç Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
C) On dört
D) On beş • Maddi Peş
• Yardım Güvenli
3. Schumacher, kaç farklı takımda bulundu? • Art Söz etmek
A) İki • Emniyetli Tecrübe
B) Üç • Bahsetmek Esas
C) Dört • Deneyim Marifet
D) Beş • Asıl Sorun
• Hüner Ufak
Boşlukları Doldurunuz • Problem Medya
1. Ailesi Schumi’ye ……………….. oldu. • Küçük Ekonomik
2. Schumi ailesinin ……………….. durumu kötüydü. • Basın Destek
3. Schumi’nin Dubai’de bir ……… var. • Kabiliyet Bilinç
• Vazife Yapım
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz • İlgi Gayet
1. Tekerlek ( ) a) Binaların iç kenarı • Oldukça Merak
2. Lamba ( ) b) Yiyecek dükkânı • İnşaat Görev
3. Yerel ( ) c) O dönmezse araç gitmez • Şuur Yetenek
4. İyiden iyiye ( ) d) Işık kaynağı
5. Katmak ( ) e) Araba sürme belgesi
6. Duvar ( ) f) Yerli, bölgesel Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
7. Şampiyonluk ( ) g) İyice • Büyük Yavaş
8. Soğukkanlı ( ) h) Eklemek, artırmak • Yaşlı Güvenli
9. Ehliyet ( ) ı) Sporda birincilik • Tehlikeli Genç
10.Rekor kırma ( ) k) Çok iyilik yapar • Hızlı Ufak
11.Hayırsever ( ) m) Kafayı korumak için
12. Kask ( ) n) En iyisini yapmak
13. Kantin ( ) o) Sakin, panik yapmıyor
92
MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN RUMİ
(1207-1273/ Müslüman Şair, Hukukçu, İlahiyatçı ve Mutasavvıf)
➢ İsmi ve Lakapları
Mevlânâ 30 Eylül 1207’de Horasan'ın Belh bölgesinde, Afganistan sınırları içindeki Vahş
kasabasında doğdu. Annesi, Belh Emiri Rükneddin'in kızı Mümine Hatun; babaannesi, Harezmşahlar
Babası, "alimlerin sultânı" unvanlı Muhammed Bahâeddin Veled; büyükbabası, Ahmed Hatîbî
gelenekleri ile açıklamaktadır. Etnik kökeni tartışmalıdır. Fars, Tacik veya Türk olabilir.
Mevlânâ, babası Bahaeddin Veled'in ölümünden bir yıl sonra, 1232 yılında Konya'ya gelen
Seyyid Burhaneddin'in mânevi terbiyesi altına girer ve dokuz yıl ona hizmet eder.
Mevlânâ, yazdığı Mesnevî adlı eserinde kendi adını Muhammed bin Muhammed bin Hüseyin
el-Belhî şeklinde verir. Buradaki Muhammed isimleri baba ve dedesinin ismi, Belhî ise
tedirgindir. Çünkü o, insanlara son derece iyi davranır ve derslerinde kesinlikle felsefe
Söylenceye göre, Bahaeddin Veled ile Harezmşahlar hükümdarı Alaeddin Muhammed Tökiş
arasında bir olay geçer ve Bahaeddin Veled ülkesini terk eder. Önce Nişabur’a gider.
Nişabur kentinde ünlü şeyh Ferîdüddîn-i Attâr onları karşılar. Aralarında küçük bazı
konuşmalar geçer. Bunları Celaleddin de dinler. Attâr, Esrarname (Sırlar Kitabı) adlı ünlü kitabını
Kafile, Bağdat'ta üç gün kalır; sonra hac için Arabistan 'a yönelir. Hac dönüşü, Şam'dan
Anadolu'ya geçer ve Erzincan, Akşehir, Karaman’da konaklar. Bu konaklama, yedi yıl sürer.
Celalettin, On sekiz yaşındayken Semerkandlı Lala Şerafettin'in kızı Gevher Hatun ile evlenir.
Oğulları Mehmet Bahaeddin (Sultan Veled) ile Alaeddin Mehmet, Larende'de doğar.
yerleşmeye razı eder. Onları yollarda karşılar. Altınapa Medresesi'nde konuk eder. Başta
93
hükümdar olmak üzere saray adamları, ordu ileri gelenleri, medreseliler ve halk, Bahaeddin
Veled'e büyük
94
bir saygıyla bağlanır ve müridi olur. Bahaeddin Veled 1231'de Konya'da ölür. Hükümdar yas tutar
ısrarlarıyla Celâleddîn babasının yerine geçer. Bir yıl süreyle ders, vaaz ve fetva verir. Sonra,
dallarında sınava sokar. Mevlânâ çok başarılı olur. Bu başarıdan sonra "Bilgide eşin yok; gerçekten
seçkin bir ersin. Ne var ki, baban hal ehli idi; sen kal (söz) ehlisin. Kali bırak, onun gibi hal sahibi
ol. Buna çalış, ancak o zaman onun gerçek varisi olursun, ancak o zaman Güneş gibi alemi
aydınlatabilirsin." der.
Bu uyarıdan sonra, Celâleddîn 9 yıl boyunca Burhaneddin'e müritlik eder, seyr-û sülûk
eğitiminden geçer. Halep ve Şam medreselerinde öğrenimini tamamlar. Dönüşte Konya'da hocası
Burhaneddin’in gözetiminde art arda üç kez çile çıkartır, riyazete (her tür perhiz) başlar.
Burhaneddin, Konya’yı terk eder ve Kayseri'ye gider. 1241'de ise orada vefat eder.
Celâleddîn, hocasını unutamaz. O'nun kitaplarını ve ders notlarını toplar. Ne varsa içindedir
anlamındaki Fihi-Ma Fih adlı yapıtında sık sık hocasından alıntılar yapar. Beş yıl boyunca
Adı Şemsettin Muhammed Tebrizî'dir (Tebrizli Şems). Gezici bir tüccar olan Şems birini arar.
Ona göre bu kişi Konya'daydır. Bir gün Şems, Mevlânâ'yı atının üstünde danişmentleriyle birlikte
“Ey bilginler bilgini, söyle bana: Muhammed mi büyüktür yoksa Beyâzîd Bistâmî mi?" Bu garip
“Bu nasıl sorudur?" diye kükreyip. "O ki peygamberlerin sonuncusudur; O'nun yanında
95
ederim" diyor da Beyâzîd, "Kendimi noksan sıfatlardan uzak tutarım, cüppemin içinde Allah'tan
96
Bu soruyu Mevlânâ şöyle cevaplar:
Muhammed her gün yetmiş makam aşıyordu. Her makamın yüceliğinden önceki makam ve
mertebedeki bilgisinin yetmezliğinden istiğfar ediyordu. Oysa Beyâzîd bir makamın yüceliğinde
doyuma ulaşıp kendinden geçti, gücü sınırlıydı; onun için böyle konuştu."
Tebrizli Şems bu yorum karşısında "Allah, Allah!" diye haykırır ve onu kucaklar. Evet, o
kişiyi Mevlânâ’dır.
Bu sohbetten sonra birlikte Mevlânâ'nın seçkin müritlerinden Selahaddin Zerkub'un
hücresine (medresedeki odası) giderler ve halvet (iki kişilik kesin bir yalnızlık) olurlar. Bu halvet
süresi hayli uzun olur ki kaynaklar 40 gün ile 6 aydan söz eder. Süre ne olursa olsun, Mevlânâ'nın
yaşamında bu sırada büyük bir değişme olur ve yepyeni bir kişilik, yepyeni bir görünüm ortaya
çıkar.
Mevlânâ artık vaazlarını, derslerini, görevlerini, zorunluluklarını, kısaca daha önce yaptığı
her davranışı, her eylemi terk eder. Kitaplarını bir yana bırakır; dostlarını, müritlerini aramaz
olur. Konya'nın hemen her kesiminde, bu yeni duruma karşı bir itiraz, bir isyan havası eser. Kimdi
bu derviş? Ne istiyordu? Mevlânâ ile hayranları arasına nasıl girerdi, Mevlânâ bütün görevlerini
nasıl unuturdu?
Gün geçtikçe olaylar çok üzücü bir görünüm kazanır. Bir gün Tebrizli Şems’in canı çok sıkılır ve
Mevlânâ'ya Kur'an 'dan bir ayet okur: İşte bu, sen ile “ben”in arasındaki ayrılıktır (Kehf Suresi,
78. ayet).
Bu ayrılık gerçekleşir ve Tebrizli Şems bir gece habersizce Konya'yı terk eder (1245).
Tebrizli Şems'in gidişi Mevlânâ’yı son derece etkiler. Mevlânâ kimseyi görmek istemez, yemeden
ricalarını kırmaz ve Konya'ya döner. Fakat aynı olaylar bir müddet sonra tekrar etmeye başlar.
Sonunda Tebrizli Şems’in sabrı tükenir. "Bu sefer öyle bir gideceğim ki, yerimi kimse
bilmeyecek." der ve 1247 yılında ortadan kaybolur (ya da öldürülür). Mevlânâ adeta deliye döner
97
Sonunda umudunu keser ve yeniden derslerine, dostlarına, işlerine döner.
➢ Selahattin Zerküb
Mevlânâ’nın en yakın dostu Selahattin Zerküb'dur. Mevlânâ Şems'in yokluk acısını onunla
giderir. Selahattin okuma yazması olmayan bir kuyumcudur.
98
Halk ve öğrenciler bu sefer de Selahaddin’i kıskanmaya başlarlar. Ama Mevlânâ ve
Selahaddin hiç aldırmazlar. Hatta Selahattin'in kızı "Fatma Hatun" ile Mevlânâ’nın oğlu Sultan
Veled evlenirler.
Mevlânâ ile Selahattin on yıl bir arada kalmışlardır. Selahattin bir gün aniden öldürülür
(Aralık 1258).
Selahattin'in ölümünden sonra, yerini Hüsamettin Çelebi alır. Hüsamettin, varlıklı bir kişidir
ve Mevlânâ'ya mürit olur. Sonra da bütün servetini onun müritleri için harcar. Beraberlikleri
Hüsamettin Çelebi aracılığıyla yazar. Bir gün Çelebi “Bizim de eğitici bir kitabımız olsa herkes bu
kitabı okurdu ve ilâhî gerçekleri ilk elden öğrenirdi." der. Mevlânâ sarığının katları arasından
bükülmüş bir kâğıt uzatır ve "Ben başladım, gerisini sen yazarsan ben söylerim." der.
öyküler aracılığıyla anlatılır ve tasavvuf ilkeleri açıklanır. Mesnevî biter ama Mevlânâ artık epeyce
yaşlanır ve yorgun düşer. Ayrıca sağlığı da bozulur. 17 Aralık 1273'te de vefat eder. 17 Aralık,
99
➢ Hasta ziyareti, nafile ibadetten hayırlıdır.
➢ Beyaz ve siyah iki bayrak diktiler. Biri Âdem tarafından, diğeri şeytan.
➢ İnsanların çoğu insan yiyicidir; onların selam vermelerine aldanma.
➢ İnsanoğlu bir hamur teknesi boyundadır; ama tabiattan da üstündür, kâinattan da.
➢ Para dağıtmak, cömert için şereftir. Aşkın cömertliği ise canını feda etmektir.
➢ Hiçbir mal sizin değil, neyi bölüşemiyorsunuz? Hiçbir can sizin değil, niye dövüşüyorsunuz?
➢ Suyun susuzu kandırması gibi, doğru söz de kalbe temizlik getirir.
➢ Dost yüzü görmeden geçen günler ya ölümdür ya uyku.
➢ Dosttur, çöp değildir; Onu kırma.
➢ Bu dünya zindandır; biz de içindeki mahpuslar. Del zindanın duvarını, kurtar kendini.
➢ Dünya, velinin kıymetsiz oyuncağı; gafillerin değerli salıncağıdır.
➢ Gözünüzü a ç ı p Kur’an’a bakınız. Allah kelamı olan Kur’an’nın bütün ayetleri edep
öğretmektir. İnsanın ilim ve edebi, en büyük varlığıdır; eskimez, çürümez, kaybolmaz.
100
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz
1. Mevlânâ hangi şehirde doğdu? Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
A) Tebriz 1. Mevlânâ Konya’da doğdu. ( )
B) Belh 2. Mevlânâ babasının yerine geçti. ( )
C) Konya 3. Mevlânâ Şems’ten sonra değişti. ( )
D) Karaman 4. Şems bir gezgindi. ( )
5. Mesnevi’ye Hüsamettin yardım etti. ( )
2. Hangi kelime Mevlânâ’nın adında geçmez?
A) Celaleddin
B) Belhî Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
C) Muhammed • Amaç Tedirgin
D) Veled • Endişeli Söylence
• Efsane Saygı
3. Mevlânâ’nın kökeni hangisi olamaz? • Hürmet Buyruk
A) Tacik • Emir Uyarı
B) Arap • İkaz, ihtar Perhiz
C) Fars • Diyet Gezgin
D) Türk • Seyyah Doyum
• Tatmin Hayli
Boşlukları Doldurunuz • Gayet, oldukça Maksat
1. Mevlânâ’nın anlamı ………………………dir. • Fiil ötürü
2. Attar, Mevlânâ’ya kitap …………………. etti. • Tamamen Edep
3. Ayna ve …………………… yalan söyler mi? • Yakınma Kıymetsiz
• Zengin Bilgin
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz • Prensip Büyüklenme
1. Aksini ( ) a) Asıl, soy • Deva, derman Şifa
2. Gerisi ( ) b) Ahlak eğitimi • Kibir İlke
3. Servet ( ) c) Ölüm sonrası için öğüt • Alim Varlıklı
4. Kuyumcu ( ) d) Önemli, farklı • Değersiz Büsbütün
5. İtiraz ( ) e) Aslan sesi çıkarmak • Ahlak Şikâyet
6. Mertebe ( ) f) Eksik, kusurlu • Dolayı Eylem
7. Köken ( ) g) Rütbe, derece, aşama
8. Terbiye ( ) h) Karşı gelmek
9. Vasiyet ( ) ı) Altın satar Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
10.Seçkin ( ) k) Mal varlığı • Rahat Tedirgin
11Kükremek ( ) m) Devamı • Tam Varlıklı
12.Noksan ( ) n) Tersini • Herkes Kimse
• Yoksul Noksan
101
MEHMET ÂKİF ERSOY
(1873-1936/ Türk Şair, Yazar, Düşünür, Devlet Adamı, Öğretmen, Mütercim, Vaiz ve Veteriner)
➢ Arnavut Asıllı Bir Baba ve Özbek Asıllı Bir Anne
Mehmet Âkif Ersoy, 1873 yılının Aralık ayında İstanbul'da, Fatih ilçesinin Karagümrük
doğumlu, Fatih Camii medrese hocalarından İpekli Mehmet Tahir Efendi'dir. Mehmet Tahir
Efendi, ona "Ragif" adını verir. Babasının vefatına kadar Ragif adını kullansa da bu isim yaygın
olmadığı için arkadaşları ve annesi ona "Âkif" ismiyle seslenirler. Şair, zamanla bu ismi benimser.
Çocukluğunun büyük bölümü annesinin Fatih, Sarıgüzel'deki evinde geçer. Kendisinden küçük,
➢ Okul Başlıyor
İlköğrenimine Fatih'te Emir Buhari Mahalle Mektebi’nde o zamanların adeti gereği 4 yıl, 4
ay, 4 günlük iken başlar. 3 yıl sonra ilkokula geçer ve babasından Arapça öğrenmeye başlar.
Bir yandan da Fatih Camii'nde Farsça derslerini takip eder. Dil derslerine büyük ilgi duyar.
Mehmet Âkif, rüştiyedeki eğitimi boyunca Türkçe, Arapça, Farsça ve Fransızcada hep birinci olur.
Bu okulda Türkçe öğretmeni Hersekli Hoca Kadri Efendi onu çok etkiler.
sonucu 1885'te dönemin gözde okullarından Mülkiye İdadisine kaydolur. 1888’de okulun yüksek
kısmındayken babasını kaybeder. Ertesi yıl (1889), büyük Fatih yangınında evlerinin yanması
Babasının öğrencisi Mustafa Sıtkı aynı arsa üzerine küçük bir ev yapar ve aile bu eve
yerleşir. Artık bir an önce meslek sahibi olmak ve yatılı okulda okumak isteyen Mehmet Âkif,
Mülkiye İdadisini bırakıp o yıllarda yeni açılan ve ilk sivil veteriner yüksekokulu olan Ziraat ve
yürüyüş, koşma ve gülle atma yarışlarına katılır. Şiire olan ilgisi okulun son iki yılında yoğunlaşır.
olur.
Hazine-i Fünun Dergisinde 1893 ve 1894’te birer şiiri, 1895’te ise Mektep mecmuasında
hayatı 1893–1913 yılları arasında devam eder. Bakanlıktaki ilk görevi veteriner müfettiş
yardımcılığıdır. Görev merkezi İstanbul olmasına rağmen memuriyetinin ilk dört yılında teftiş
Bu sayede halkla yakın temas halinde olma imkânı bulan Akif, bir seyahati sırasında
➢ Evleniyor
1898 yılında Tophane-i Âmire veznedârı Mehmet Emin Beyin kızı İsmet Hanım’la evlenir. Bu
evlilikten Cemile, Feride, Suadi, Emin, Tahir adlı çocukları dünyaya gelir.
➢ Öğretmen Oldu
Mehmet Âkif, edebiyatı çok sevdiği için şair ve edebiyat öğretmeni olur. Resimli
görevinin yanı sıra önce Halkalı Ziraat ve Baytar Mektebi (1906)'nde kompozisyon, sonra Çiftçilik
Makinist Mektebi'nde (1907) Türkçe dersleri verir. Şair, ayrıca İstanbul Üniversitesinde de
Derginin adı 8 Mart 1912'den itibaren Sebil'ür-Reşad olarak değişir. Âkif'in hemen hemen
103
bütün şiir ve yazıları bu iki dergide çıkar. Gerek dergilerdeki yazılarında gerekse İstanbul
104
➢ İslam Birliği Hayali Suya Düştü
1910 yılında gerçekleşen Arnavutluk İsyanı onu çok üzer ve arkasından gelecek kötü olayları
sezmeye başlar. Balkanlar'daki düşmanlık duygularını ve gelecekteki isyanları önlemek için bir
1914’ün başında iki aylık bir seyahate çıkar: Mısır ve Medine'de bulunur. Mısır seyahati
gider.r Burada bazı Müslümanlar vardı. Bunlar daha önce İngiliz cephesinde Almanlara karşı
Mehmet Âkif, Berlin'deyken heyecanla Çanakkale Savaşı ile ilgili haberleri takip eder. On
dört ay süren savaşın zafer haberini Arabistan'da iken alır. Bu haber karşısında büyük coşku
Arabistan dönüşünde iki ay Lübnan'da kalan Mehmet Âkif, "Necid Çölleri'nden Medine'ye"
Halkın sürpriz ilgisi karşısında daha birçok yerde hutbe verir, konuşmalar yapar. Ardından
İstanbul'a döner.
İstanbul’u İngilizler işgal ettiği için Akif rahat hareket edemez. Bu sebeple Mehmet Âkif,
oğlu Emin'i yanına alarak Anadolu’ya geçti. Sebil'ür-Reşad’ı Ankara’da çıkarması için Mustafa
Kemal Paşa'dan davet gelir. TBMM'nin açılışının ertesi günü (24 Nisan 1920) Ankara'ya varır. Şair
Şair Anadolu’nun çeşitli yerlerinde vaazlar verir. Bu vaazları kâğıtlara da basarlar. Bütün
halk bu vaazları okur ve motivasyonları artar. Sebil'ür-Reşad dergisi de halkı çok etkiler.
Askerler de Mehmet Akif sayesinde daha iyi savaşırlar. Rusya, Müslümanlar Mehmet Akif’i
105
okumasın diye eserlerini yasaklar.
106
➢ Türk Halkına Büyük Hediye: İstiklal Marşı
Başlangıçta katılmayı reddettiği ulusal marş yarışmasına, sonunda Millî Eğitim Bakanı
Hamdullah Suphi Bey'in ricası üzerine katılmayı kabul eder. Akif'in yarışmaya katılmayı
reddetmesinin sebebi yarışmayı kazanan kişiye 500 liralık bir ödül verileceğinin açıklanmasıdır.
Yarışma için yazılan şiirlerin hiçbiri beğenilmemiştir. Akif'e ısrar edilmesinin sebebi de budur. Herkes Akif'in
en güzel şiiri yazacağına inanmasına rağmen o yarışmanın paralı olmasından dolayı kızgındır. Yine de
eline kâğıt ve kalem alan şair, Türk ordusu için İstiklâl Marşı’nı yazar. Şiir, 17 Şubat’ta Sırat-ı
12 Mart 1921’de ise Hamdullah Suphi Bey mecliste İstiklal Marşı'nı okur. Herkes şiiri ayakta
dinler ve alkışlar.
Marş aynı gün ulusal marş olur.
Âkif, 500 liralık ödülü Hilal-i Ahmer’e (Kızılay) bağlı Dar’ül Mesai’ye bağışlar. Dar’ül
Mesai’nin işi çocuk ve kadınlara iş öğretmek, askerlere kıyafet dikmektir.
➢ İstiklal Marşı Yetim Kaldı
Akif, 1936’ya kadar Mısır’da yaşamak zorunda kalır. Siroz hastası olur ve 17 Haziran
1936’da tedavi için İstanbul’a döner. 27 Aralık 1936 tarihinde İstanbul’da, Beyoğlu'ndaki Mısır
➢ Sanat Hayatı
İlk şiiri Kur'an'a Hitap başlığını taşır.
1908'den itibaren manzum hikâyeler yazdı. Hikâyelerinde halkın dert ve sıkıntılarını anlattı.
Balkan Savaşı yıllarından itibaren destansı şiirler yazmaya başladı. İlk büyük destanı,
“Çanakkale Şehitleri’ne” başlıklı şiiridir. İkinci büyük destanı ise Bursa'nın işgali üzerine yazdığı
“Bülbül” adlı şiiridir. Üçüncü olarak da İstiklâl Marşı'nı yazdı ve bu şiirde İstiklâl Savaşı'nı anlattı.
Mehmet Âkif, dinî yönü ağırlıkta bir edebiyat tarzı benimsedi. Edebiyat dili olarak Millî
Edebiyat akımına karşı çıktı ve edebiyatta batılılaşma konusunda Tevfik Fikret ile çatıştı.
107
5. Kitap: Hatıralar (1917)
6. Kitap: Asım (1924)
7. Kitap:Gölgeler (1933)
Safahat (Toplu Basım) (ilki 1943) -7 Safahatını bir araya getirir.
➢ 2011 Yılı
T.C. Başbakanlığı, 2011 yılını Mehmet Akif Ersoy’un ölümünün 75. ve İstiklal Marşı’nın
Kabulünün 90. Yılı olması nedeniyle "Mehmet Akif Ersoy Yılı" ilan etti.
108
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz
1. Akif’in babası ne asıllıdır? Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız
A) Türk 1. Akif İstanbul’da doğdu. ( )
B) Arap 2. Akif’in gerçek ismi Ragif’ti. ( )
C) Özbek 3. Akif sadece Türkçe bilir. ( )
D) Arnavut 4. Akif, İslam birliğini ister. ( )
5. Akif, Mısır’da ölür. ( )
2. Mehmet Akif hangi bölüm mezunu?
A) Veterinerlik
B) Edebiyat Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
C) Felsefe • Ölüm Vefat
D) Hukuk • Popüler Bağımsızlık
• Kabullenmek Benimsemek
3. Akif 500 liralık ödülü nereye bağışladı? • Süresince Ulusal
A) Darü’l-Fünûn • Alâka İlgi
B) Darü’l-Mesai • Baytar Ziraat
C) Türk ordusu • Denetleme, kontrol Teftiş
D) Baytarlık fakültesi • Yazın Edebiyat
Boşlukları Doldurunuz • Tarım boyunca
1. Akif Kur’an’ı ezberledi ve ……………… oldu. • Çağrı Yaygın
2. Akif, 7 kitabı ………………. adı altında topladı. • Millî Veteriner
3. Akif İstiklâl Marşı’nı milletin kalbine ……………. • İstiklâl Davet
109
MARTİN LUTHER
(1483-1546/ Alman Keşiş, Teolog, Üniversite Profesörü)
ailesini ziyaret etti. Dönüşte, Erfurt yolunda yıldırım çarpma tehlikesi yaşadı. Bunun üzerine keşiş
21 yaşındayken Aziz Augustin tarikatına bağlı bir manastıra girip ilahiyat eğitimine başlar.
Aynı yıl rahip olan Luther, ertesi sene Wittenberg Üniversitesi'nde doktorasını tamamlar ve
ders vermeye başlar. O günlerde, Roma, Dominiken keşişi Johann Tetzel’e görev verir. Tetzel,
satılmasını sorgular. Luther bu uygulamaya karşı bir eleştiri yazar: "Endüljansın Kuvvetine Dair
Tezler". Bu metin, 95 maddedir. Metni 31 Ekim 1517 günü piskoposlara gönderir ve aynı zamanda
birer mektupla endüljans konusundaki vaazların teolojik açıdan sağlam bir zemine oturtulmasını
ister.
Bu tezler Avrupa’da hızla yayılmaya başlar. Buna Luther bile şaşırır. Hem endüljans satışları
düşer hem de bu olay bütün reform hareketinin başlangıcı olur.
1518’de Papalık, Roma'da Luther'in fikirlerine karşı bir dava açar. Bu engizisyon davasında
Papa, Luther’i aforoz eder. Luther ise bu aforoz belgesini halk arasında yakar. İmparator
Maximillian, Luther’i sapkın ilan eder. Papalık, Luther’i Roma’ya çağırır ama o gitmez.
15 Haziran 1520 günü Papa X. Leo, Luther'i bir bildiriyle aforoz ettiğini açıklar. Ekim
ayında Papalık bildirisi Luther'in eline geçer ama Erfurt Üniversitesi'ndeki öğrencileri onu
parçalar ve suya atar. Üniversite yetkilileri ise bu olaya müdahale etmez. Hemen ardından
Luther, en meşhur kitabı “Hristiyan Kişinin Özgürlüğü Üzerine” yi yazar. Bu kitapla birlikte Papa
X. Leo'ya yönelik bir açık mektup da yayımlar. Bu kitap Luther’in düşüncesinin teolojik ve
ideolojik temellerini yansıttığı için önemlidir. Eserin özünde özgürlük kavramı vardır.
1521 yılında Luther’i bu sefer de İmparator V. Karl, Worms Kurulu'na ifade vermek üzere
çağırır. Yolda Erfurt, Eisenach, Gotha ve Frankfurt'ta vaazlar verip Worms'a büyük bir
kalabalık eşliğinde zafer kazanmış komutan edasıyla girer. Burada kendisinden kitaplarındaki
sapkın fikirlerinden vazgeçmesi istenir. Luther şöyle bir ifade verir: "Kutsal Metinler ve akıl beni
110
ikna etmezse papaların otoritesini kabul edemem. Zira bunlar kendi aralarında çelişmekte. Benim
vicdanım ise sadece Tanrı'nın sözüne bağlıdır. Bu sebeple hiçbir görüşümden dönmüyorum. Çünkü
kişinin vicdanına rağmen düşüncelerini inkâr etmesi doğru ve güvenilir olmaz. Tanrı yardımcım
olsun."
Worms Kurulu, sonuç alamayarak dağılır. Luther ise Wartburg'da İncil'in Almancaya
tercümesine başlar. Luther, Wartburg'dayken Wittenberg'de de önemli değişiklikler olur.
Keşişler, özel ayin isteklerini reddeder ve Augustinien tarikatını terk ederler. Kale Kilisesi'nin
rahibi evlenir; öğrenciler Fransisken manastırındaki sunağı tahrip ederler. Ayinler Almanca olur.
Şarap kadehlerinden kilise cemaati de alır. Bütün bunlar sonucunda Papalık Luther hakkındaki
yasaklamaları kaldırır. Luther de Wittenberg'e dönüp kilisede vaaz vermeye başlar. Nürnberg
Kurulu, Luther'den artık kitap yayımlamamasını ister ve Katolik doktrini dışındaki vaazları
yasaklar. Ama Luther yazmaya devam eder. Hatta şair ve müzisyenlerden ayinler için yerel dile
1524, Almanya'da karışık bir yıl olur. Köylüler Luther'in öğretileri doğrultusunda ekonomik
kadar köylünün öldürülmesiyle sona erer. Protestan rahiplerden bazılarını Katolik prensler idam
ettirir.
1529’da, “Türklere Karşı Savaşta” yı yazdı. Bu esere göre Türklere karşı savaşmak, her
Yine 1529’da, "Küçük ve Büyük Kateşizm"i yayımladı. Bu eserde Hristiyanlığın temel inanç
ve doktrinlerinin soru-cevap şeklinde öğretti.
Üç yıl sonra (1532) Nürnberg Dini Barış Komitesi, Alman Protestanlara özgürlük tanıdı.
Luther, Wittenberg İlahiyat Fakültesinin dekanı oldu. Sağlık sorunları olmasına rağmen yazmaya
devam etti. Kutsal Metinler'den hareketle Papalığı oldukça ağır bir dille eleştirdi. Bu eleştiriyi
“Roma'da Şeytan Tarafından Kurulmuş Papalığa Karşı” adlı eseriyle yaptı. Bu, Papalığa son
darbeydi.
111
17 Şubat 1546 günü memleketi Eisleben'de kalp ve böbrek yetmezliğinden öldü.
112
DEĞERLENDİRME
Doğru Seçeneği İşaretleyiniz
1. Martin hangi şehirde doğdu? Doğru ise “D” Yanlış ise “Y”
A) Berlin Yazınız
B) Münih 1. Luther hiçbir şeyi eleştirmedi. ( )
C) Hamburg 2. Papalık Luther’i çok sevdi. ( )
D) Eisleben 3. Luther’in öğrencileri Papa’yı tercih etti. ( )
4. Luther Hristiyanlıkta reform yaptı. ( )
2. Luther hangi üniversitede dekan oldu?
A) Erfurt
B) Wittenberg Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
C) Berlin • Risk Sona ermek
D) Münih • Bakımdan açıdan
• Görüş Doktrin
3. Martin’e göre Hristiyanlar kimle savaşmalı? • Karışmak Müdahale
A) Almanlar • Hürriyet Özgürlük
B) İtalyanlar • Esas Temel
C) Türkler • Kez Merasim
D) Romalılar • Davet etmek Çağırmak
Boşlukları Doldurunuz • Kumandan Katkı
1. Papalık Luther’in fikirlerine ……………. açtı. • Çünkü Zira
2. Papa, Luther’i ……………… etti. • Çeviri Dışındaki
3. Luther, İncil’i ………………. etti. • Haricindeki Tercüme
• Fayda Tehlike
Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz • Tören Fikir
1. Parçalamak ( ) a) Gökten elektrik düşer • Öğreti Komutan
2. Endüljans ( ) b) Cennetten arazi tapusu • Bitmek sefer
3. Dekan ( ) c) Din bilimi açısından
4. Müzisyen ( ) d) Eleştirmek
5. Teolojik ( ) e) Dinden çıkarmak
Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz
6. Aforoz ( ) f) Ters düşmek, uymamak
• Sona ermek Birleştirmek
7. Şair ( ) g) Şiir yazar
• Katkı Başlamak
8. Çelişmek ( ) h) Müzik yapar
• Parçalamak Özgürlük
9. Yıldırım ( ) ı) Fakülte başkanı
• Tutsaklık Zarar
10.Sorgulamak ( ) k) Küçük küçük yapmak
113
KAYNAKLAR
http://bulgaristanalperenleri.blogspot.com/2017/11/ (Erişim tarihi: 01.10.2019).
http://sahsiyetler.com/mimar-sinan-09092015.html (Erişim tarihi: 01.09.2019).
http://www.kimkimdir.gen.tr/ (Erişim tarihi: 01.01.2020)
http://www.turkbilimi.com/?cat=9&paged=19 (Erişim tarihi: 01.11.2019).
https://en.wikipedia.org/wiki/Main_Page (Erişim tarihi: 12.01.2019)
https://issuu.com/halkinmuhendismimarlari/docs/derg___son_fb5a105b5988d9 (Erişim
tarihi: 01.01.2020).
https://tr.wikipedia.org/wiki/Anasayfa (Erişim tarihi: 21.02.2019).
https://www.britannica.com/ (Erişim tarihi: 12.01.2019)
https://www.britannica.com/biography/Ali-Shariati (Erişim tarihi: 10.02.2019).
https://www.scribd.com
https://www.turkcebilgi.com/michelangelo_buonarroti?cv=1 (Erişim tarihi: 10.10.2019).
114