AARDRIJKSKUNDE

Het zal ons worst wezen

We shoppen in de natuur
Verstoord landschap:

- Massatoerisme
- Serres
- Ontbossing
- (lucht)vervuiling

- We zijn afhankelijk van de natuur: ze levert voedsel, water, lucht, grondstoffen …

Waarom is een gezond leefmilieu belangrijk voor ons

Ecosystemen leveren onophoudelijk producten en diensten die onmisbaar zijn voor de mens ->
ecosysteemdiensten (ESD) (sommige diensten zijn zichtbaar: productie voedsel & hout, andere
minder zichtbaar: water zuiveren, planten bestuiven)

Producerende diensten: - drinkwater

- biomassa voor
energie
- voedselproductie

Regulerende: - koolstof
vasthouden
- wateropslag
- -kunstbescherming
- -lawaai dempen
van wind
Culturele: - groene recreatie
- -cultuurerfgoed
- wetenschap en onderwijs

Producten en diensten zijn niet duurzaam

1
Degraderen = de bodem kwaliteit begint te verminderen
Bv: appeltaart i= duurzaam (appels groeien in België)
aardbei of een banaan in een fruitsalade duurzaam omdat ze niet hier groeien.
Lego= duurzaam (herbruikbaar)
Uitputting = wnr het gebruik van een hulpbron te groot is of teveel afval in het milieu:
- vervuilende bodem -> fabrieken
- zee-, olie vervuiling
- overbemesting (groen water idk)

waarom is een gezonde bodem belangrijk voor ons

bodem = bovenste losse deel vd aardkorst

samengesteld uit: los gesteente, voedingstoffen, lucht, water&organismen

-> pioniersvegetatie -> tussensoorten (grassen, struiken) -> climaxvegetatie ((loofbomen) bodem
diep)

De bodem is na de oceanen grootste opslagplaats voor C => koolstofreservoir of -put

bos en grasland grote hvlheid C opslaan

Mens doorbrak de evenwicht en de bodem begon te degraderen1.

(p. 175) wat bodem biedt aan de ESD: opslag van C, woonplaats voor organismen, opslag water bij
overstroming, voedselkringloop…

ESD -> verbeteren van luchtkwaliteit, temperatuurregeling, water-, voeding, en C- loop zonder die
dingen kan de mens niet overleven

We botsen op de grenzen v/onze planeet

~De mens kan niet zonder de natuur, we maken uitgebreid gebruik van haar diensten~

Leveren alle ESD ons voldoende om te leven?

Vanaf 2020 weegt wat de mens maakt meer dan alle leven op aarde (biomassa)

De ecologische voetafdruk geeft weer hvl land- en wateropp iemand nodig heeft om in zijn
levensonderhoud te voorzien & het afval dat erbij hoort te verwerken -> Mathis Wackernagel

Biocapaciteit = hvl natuur we hebben

Ecologisch tekort wordt globale ecologische overshoot genoemd

1
Degraderen = de bodem kwaliteit begint te verminderen
Elke burger heeft nrml recht op 1,5 gha, maar we verbruiken 2,8gha op dit moment heb we dus 1,7
aardes nodig

Eenheid vd ecologische voetafdruk = globale hectare (gha)

(p.187)

De Great Acceleration (1950). Johan Rockström onderzocht 9 planetaire grenzen

Kate Raworth -> sociale grenzen de donutmodel :

het ecologisch plafond(buitenste kring met grenzen): klimaatverandering, zuiver water, verzuring
oceanen

de vloer (binnenste met 12 sociale voorwaarden voor menswaardig leven): recht op water, voedsle,
onderwijs, jobs, gezondheid & energie

door de groei vd wereldbevolking en toenemende productie hebben we de grenzen van onze planeet
bereikt en overschreden, in plaats van te streven naar economische groei moeten we ervoor zorgen
dat iedereen de behoeften gerealiseerd kunnen worden

hoe willen wij een duurzaam wereld realiseren?

17 SDG vormen en actieplan voor tegen 2030 armoede uit de wereld te bannen de 6 grote zijn:
armoede, ongelijkheid, klimaatverandering, aantasting vh milieu & gerechtigheid

5 grote pijlers duurzaam ontwikkeling : people, planet, peace, partnership & prosperity

1
Degraderen = de bodem kwaliteit begint te verminderen
Aerosolen= zeer kleine stofdeeltjes en druppels in de lucht
Antropoceen= tijdperk vd mens
Biocapaciteit = de hoeveelheid voedsel en grondstoffen de aarde kan proucern in 1 jaar tijd en de
uitstoot van bossen en oceanen kan absorberen
Biomassa: geicht van alle organismen op de aarde (bacteriën, dieren ,planten, en de mens)
Bodemdegradatie= vermindering vn bodemkwaliteit door verkeerd bodemgebruik
Culturele ecosysteemdiensten= de mogelijkheden die de ecosystemen ons bied op vlak van: kennis,
inspiratie, spiritualiteit, ontspanning, recreatie
Draagkracht= vermogen in de natuur om menselijke ingrijpen op te vangen zonder dat het evenwicht
wordt verstoord
Duurzaam= geproduceerd of verkregen op een milieuvriendelijkemanier zonder dat er wordt belast
Duurzame ontwikkeling= ontwikkeling die voorziet in de behoefte vd huidege generatie, zonde de
behoeften van de toekomstige generatie, zowel hier als in andere landen
SDG= afspraak binnen de VN om te werken aan een betere en duurzamere toekomst
EOD= de dag van het jaar waarop de mensheid wereldwijd evenveel van de natuur hebben verbruikt
als wat de aarde in 1 jaar tijd kan produceren
Ecocreditland= biocapaciteit is groter dan de ecologische voetafdruc
Ecodebetland= ecologische voetafdruk is groter dan de biocapaciteit

1
Degraderen = de bodem kwaliteit begint te verminderen