ARALING PANLIPUNAN
IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG • Ang mga hakbang ni Hitler laban sa Britain, France,
Mas hinangad ng mga lider ng Germany, Italy, at Japan ang
kapangyarihan kaysa sa kapayapaan
ANG DAAN TUNGO SA DIGMAAN
• Itinatag ng Kasunduan sa Versailles ang pag-asang
makamit ang pandaigdigang kapayapaan
• Naging mahina ang kasunduan kahit ito pa ay
binubuo ng 60 na mga bansa sa kadahilang walang
kapangyarihan na maisakatuparan ang ilang mga
batas.
• Walang parusa kapag lumabag sa kasunduan. Walang
takot.
MGA ALYANSA NG WWII
ALLIED POWERS AXIS POWERS
Great Britain Germany
France Italy
China Japan
The Soviet Union
The United States
Ang The Soviet Union ay galing sa Axis Powers at nangako
silang susuportahan niya ang Germany. Ngunit, sinakop ng
Germany ang The Soviet Union. Humingi naman ng suporta
sa Great Britain, France, at China ang TSU.
ENHANCED DEFENSE COOPERATION AGREEMENT
(EDCA)
• Pagtulong ng Amerika sa Pilipinas sa pagpapalakas ng
militar/sandata mula sa China
USSR
• Union of Soviet Socialist Republics
AGRESYON NG MGA PASISTA
• Tinanggalan ng armas ang Germany noong WWI
• Mga kolonya ay nawala
• Pinagbayad ng malaking halaga
• Sinabi ni Hitler na ang mga Hudyo daw ang may
kasalanan
• Nang matamo ni Adolf Hitler ang kapangyarihan
nangakosiyang sisirain niya ang Kasunduan sa
Versailles
• Muling pinalakas ang puwersang militar bilang unang
hakbang sa panunumbalik ng kapangyarihan ng
Germany
• Kinondena ng France at Britain ang hakbang
samantala ang Italy ay bumuo din ng hukbo
• Pinalakas din ng Italy ang kanilang militar.
Pasismo
• Isang ideolihiya o paniniwalang nagbibigay diin sa
nasyonalismo at pagsulong sa karapatan at kagalingan
ng estado kaysa kagalingan ng mga mamayaman
• Bnibigyang-halaga ng mga pasista ang pagbibgay
malaking kapangyarihan sa isang pinuno
AGRESYON NG JAPAN
Araling Panlipunan – Markahang Pagsusulit
at Netherlands ang nagbigay daan sa Japan na
mapalawak ang teritoryo sa Pasipiko
• Plano ng Kapan na idagdag ang mga lupain nasakop
sa mainland upang mabuo ang Greater East Asia Co-
Prosperity Sphere
• GREATER EAST ASIA CO-PROSPERITY SPHERE -
ekonomiyang galaw upang makilala bilang isang
makapangyarihang bansa. Ang layunin nito ay
gumawa ng isang emperyo, isang pandaigdigang
sistema kung saan pagbubuklurin ang mga Asyanong
bansa tungo sa pag-unlad at kapayapaan na siyang
hiwalay sa impluwensiya ng koloniyalismo ng Estados
Unidos. Ito ay bilang pagtugon at pagpapakita ng
kapangyarihan—na bagama't may pandaigdigang
digmaan ay kayang tumayo at lumaban ng Asya.
• Ito ay ginawang pagkakataon ng Japan na ipalakas
ang kanilang militar at makilala bilang
makapangyarihang bansa.
• Ang hindi paggalaw ng Britain ay lalong nagpatapang
kay Hitler na ipagpatulog ang pagpapalaki ng
teritoryo
• Sinikap ni Hitler na pagsama-samahin ang lahat ng
mga taong nagsasalita sa wikang Aleman
• Isa sa mga nagpasimula ng Ikalawang Digmaang
Pandaigdig ay pagsakop ni Hitler sa Poland
• Humingi ng tulong ang France at Britain sa Russia
upang bigyan ng suporta ang Poland
• Hindi alam ng France at Britain na ang Russia ay may
liham na kasunduan.
• Lingid sa kaalaman ng dalawang bansa, lumagda sa
isang kasunduan na Nazi-Soviet Pact kung saan
pinayagan ng Russia ang pagsalakay sa pangakong
pagkakalooban ng lupain sa Silangang Europa
• NAZI-SOVIET PACT - pagsasakop ng lupain ng
Germany kapalit ng pagiging neutral ng Russia
ANG DIGMAAN
• Nilusob ng puwersang Nazi ang Poland
• Nagdeklara ng digmaan ang Britain at France
• Pinasimulan ni Hitler ang kaniyang blitzkreig o
lightning war
• BLITZKREIG - pagsakop ng lupain ng mabilisan.
Estratehiya ni Hitler. Ginagamit ang fighter/bomber
planes na naging tanyag na diskarte ng Germany.
PINAGHANDAAN NG MGA BRITON ANG DIGMAAN
• Lumaban mag-isa ang Britain kahit bumagsak ang
Pransya sa kamay ng Germany
• Sa pagkatalo ng Germany sa Britain sinira niya ang
Kasunduan sa Versailes at ipinagusto na salakayain
ang Soviet Union
• Naging magkakampi ang Soviet Union at Britain at
umatras ang Germany laban sa Soviet Union
1
 ARALING PANLIPUNAN
LUMAWAK ANG DIGMAAN: ANG PAG-ATAKE SA UNITED
STATES
• Nakipag-alyansa ang Japan sa Germany na nagdulot
ng tension sa Japan at United States na tutol sa
pagpapalawak ng teritoryo ng Japan
• Nagsagawa ng pagatake ang Japan sa Pearl harbor na
base military ng America sa Hawaii
LUMAWAK ANG DIGMAAN: ANG UNITED STATES AY
KABAHAGI NG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG
• Isang sopresang pag-atake ang kanilang ginawa sa
mga lupain na kontrolado ng Axis sa France
• Ang Germany ay nakubkob sa silangan, kanluran, at
timog
• Tinawag itong D-day
LUMAWAK ANG DIGMAAN: PAGLUSOB NG JAPAN SA
PILIPINAS
• Nakontrol ng mga Hapones ang malaking bahagi ng
pangangalakal ng mga katutubong produkto ng
Pilipinas lalong-lalo na sa Davao
• Nilusob ng mga Hapones ang Clark Field sa
Pampanga
• Nichols Airbase sa Pasay - sasakyang panghihimpawid
ng US na kinontrol.
• Binomba din ang Davao, Baguio, Tarlac, Tuguegarao,
at Manila.
• COMFORT WOMEN - mga babaeng ginahasa,
pinatay, at pinahirapan ng mga Hapon.
LUMAWAK ANG DIGMAAN: PAGLUSOB NG JAPAN SA
PILIPINAS
• Heneral Douglas McArthur
• Ipinahayag na open city ang Maynila
• Upang pansamantalang matigil ang pagbobomba
• Malayang nakapasok ang mga Hapones sa lungsod
RESULTA NG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG
Postdam Declaration
• Nilagdan ni Pangulong Harry S. Truman ng America
• Punong Ministro Winston Churchill ng Britain
• Chiang Kai-shek ng China
• Isang ultimatum na pinasusuko ang Japan kundi
makakaranas ito ng matinding pagkasira
• Binalewala ng Japan
• Inihulog ang unang bomba (Little Boy) sa Hiroshima,
Japan at ikalawang bomba (Fat Man) sa Nagasaki,
Japan
• EMPERADOR MICHINOMIYA HIROHITO -
Pinangunahan ang pagsuko ng Japan
ANG PAGSISIKAP NG MGA BANSA NA MAKAMIT ANG
KAPAYAPAANG PANDAIGDIG
• Marami sa mga lider ng Nazi ay inaresto at binitay sa
crime against humanity
• Holocaust at Concentration Camps
United Nations
• Nilagdaan ang saligang batas ng United Nations
Araling Panlipunan – Markahang Pagsusulit
MGA PANDAIGDIGANG ORGANISASYON AT ALYANSA
MGA ORGANISASYON AT ALYANSA
• Karamihan sa mga pandaigdigang alyansa ay nabuo
matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
• Pinangunahan ng United Nations
EUROPEAN UNION (EU)
• Isang organisasyon na nakatalaga upang mapatatag
ang pangkabuhayang integrasyon at mapalakas ang
kooperasyon ng mga bansang kasapi nito
• Ang punong tanggapan ng EU ay matatagpuan sa
Brussels, Belgium
• Ang pangunahing layunin ng EU ay ang paunlarin at
palawakin ang kooperasyon ng mga kasaping bansa sa
larangan ng ekonomiya, patakarang panlabas,
kapayapaan, depensa, at mga isyung panghustisya.
• Isa pang layunin ng EU ay pairalin ng Economic and
Monetary Union (EMU) ang iisang pamalit
(currency). Pinakilala ang euro sa mga kasaping bansa
nito.
• MGA KASAPING BANSA:
Austria, Belgium, Bulgaria, Croatia, Cyprus,
Czechia, Denmark, Estonia, Finland, France,
Germany, Greece, Hungary, Ireland, Italy, Latvia,
Lithuania, Luxembourg, Malta, Netherlands, Poland,
Portugal, Romania, Slovakia, Slovenia, Spain and
Sweden
Organization of the Islamic Cooperation (OIC)
• Naglalayong iligtas at proteksiyonan ang mga interes
ng daigdigang Muslim tungo sa pandaigdigang
kapayapaan at pangkasunduan
• LAYUNIN NG ORGANIZATION OF THE ISLAMIC
COOPERATION:
o Pangalagaan ang pagpapahalagang
panlipunan at pangkabuhayan ng Islam
o Paunlarin ang pagtutulungan sa larangang
panlipunan, pangkabuhayan, pangkultura,
pang-agham, at pampolitika
o Pagtibayin ang pandaigdigang kapayapaan at
siguridad
o Iangat ang edukasyon, lalong-lalo na ang
larangan ng agham at teknolohiya
• MGA KASAPING BANSA:
Afghanistan, Albania, Algeria, Azerbaijan, Bahrain,
Bangladesh, Benin, Brunei Darussalam, Burkina
Faso, Cameroon, Chad
2
 ARALING PANLIPUNAN
Association of South East Asian Nations (ASEAN)
• Naitatag sa Bangkok, Thailand
• Binubo ng 10 bansa sa Timog-silangang Asya.
• Pinag-isa ang mga bansa ng kanilang magkakahawig
na kultura
• LAYUNIN NG ASEAN:
o Mapanitili at mapangalagaan ang
kapayapaan, katiwasayan, at katatagan, at
higit pang mapalakas ang mga
pinahahalagahang simulian tungo sa
kapayapaan at rehiyon
o Magkaroon ng higit katatagang panrehiyon
sa pamamagitan ng pagtataguyod ng higit
pang pangtutulungang pampolitika,
pangkaligtasan, pangkabuhayan, at
pangkultural
o Pababain ang antas ng kahirapan at
paunlarin ang mga bansang ASEAN sa
pamamagitan ng pagdadamayan at
pagtutulungan
o Patatagin ang demokrasya, pag-ibayuhin ang
mabuting pamamahala, at kapangyarihan ng
batas, at itaguyod at ipagtanggol ang mga
karaptang pantao at mga pangunahing
kalayaan nang may pagsasaalang-alang sa
mga karapatan at pananagutan ng mga
kasaping bansa sa ASEAN.
Organization of African Unity (OUA)
• Itinatag noong 1963
• Ang layunin ay wakasan ang kolonyalismo at maiayos
ang kabuhayan, kultura, at politikal na kooperasyon
sa buong Africa
MGA PANG-EKONOMIKONG ORGANISASYON AT
TRADING BLOCKS
• Ang bawat bansa ay kumikilos upang makahanap ng
solusyon sa mga kinakaharap nitong problema at
pangangailangan
• Nagkaisa ang mga bansa na bumuo ng mga
organisayson at alyansa bagamat magkakaiba ang
kanilang kultura at paniniwala upang magkakatuwang
nilang harapin ang mga probelma at isyu na
dumarating sa kanila.
General Agreement on Tariffs and Trade (GATT)
• Ay tumagal mula 1948 hanggang 1995. Ang mga
bansang kasapi ay nagtulong-tulong upang maibaba
ang taripa, quota preferential trade sa mga bansa, at
iba pang hadlang sa pandaigdigang kalakalan.
• Noong 1995, ang gawain ng GATT ay napunta sa
World Trade Organization.
World Trade Organization (WTO)
• Binibigyang-pansin ng WTO ang sumusunod sa
anumang negosyang pangkalakalan
• Ang sistemang pangkalakalan ay dapat walang bahid
ng diskriminasyon. Dapat ay pantay ang pagtingin ng
isang bansa sa lahat ng mga bansa.
• Ang diskriminasyon laban sa dayuhang produkto at
serbisyo ay iniiwasan
• Binibigyang-diin ang pagiging malaya ng sistemang
pangkalakalan. Magagawa ito kung mababawasan ang
mga hadlang sa kalakalan tulad ng taripa.
Araling Panlipunan – Markahang Pagsusulit
• LAYUNIN NG WTO:
o Pangasiwaan ang lahat ng mga kasunduan
tungkol sa kalakalan
o Mag-antabay sa mga patakarang pang-
kalakalan ng mga bansa at magkaloob ng
tulong teknikal at pagsasanay para sa mga
papaunlad na bansa
o Maging tagapagmagitan sa mga nagtatalong
mga kasaping bansa kaugnay sa mga
patakaran. Ang mga organisasyon ay may
kapangyarihan na magpatupad ng mga
desisyon sa pamamagitan ng pagpapataw ng
mga trade sanction laban sa mga kasaping
hindi umaayon sa pasiya ng samahan.
International Monetary Fund (IMF)
• Pandaigdigang institusyon sa sistema ng pananalapi.
• Tumutugon ito sa sa sistema ng pandaigdigang
kabayaran at palitan (exhchange rate) upang
magkaroon ng kalakalan sa pagitan ng mga bansa.
• Maari din itong magpautang ng pndo sa mga kasaping
bansa upang may makatulong sa suliranin sa balance
of payments
• Trabaho ng IMF na isulong ang balansenf paglawak
ng kalakalan sa daigdig, katatagan ng exchange rate,
pag-iwas sa davaluation ng salapi, at ang pagsasaayos
ng suliranin ng bansa ukol sa balance of payments.
World Bank
• LAYUNIN NG WORLD BANK:
o Pamumuhunan sa paaralan
o Mga sentrong pangkalusugan
o Paglalaan ng malinis na tubig at kuryente,
paglaban sa sakit
o Pangangalaga sa kalikasan at kapaligiran
o Maitaas ang antas ng pamumuhay ng mga
tao lalo na ng mga bansang may katamtaman
at maliit na kita
Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC)
• Isang organisasyon ng 21 bansa at isang rehiyong
administratibo na nakalaan sa pagpapakilala sa
pangkabuhayang integrasyon at pandaigdigang
kalakalan ng iba't ibang bansa na nasa hangganan ng
Karagatang Pasipiko
• LAYUNIN NG APEC:
o Isini-sulong din ng organisasyon ang
pagkakaroon ng kaunlarang pangekonomiya,
kooperasyon, kalakalan, at pamumuhunan
sa rehiyon ng Asya-Pasipiko.
• MGA KASAPING BANSA:
Australia; Brunei Darussalam; Canada; Chile;
People's Republic of China; Hong Kong, China;
Indonesia; Japan; Republic of Korea; Malaysia;
Mexico; New Zealand; Papua New Guinea; Peru;
The Philippines; The Russian Federation; Singapore;
Chinese Taipei; Thailand; United States of America;
Viet Nam
Organization of Petroleum Exporting Countries (OPEC)
• Isang pandaigdigang organisasyon ng ang
pangunahing gawain ay isaayos ang mga patakaran
patungkol sa langis ng mga kasaping bansa.
3