Nhà máy Thủy điện Hoà Bình được xây dựng tại tỉnh Hòa Bình (từ năm

1979 đến
năm 1991 là tỉnh Hà Sơn Bình), trên dòng sông Đà thuộc Bắc Bộ. Đây là nhà máy
thủy điện lớn nhất Việt Nam và Đông Nam Á từ năm 1994 đến 2012 (Bị phá vỡ kỉ
lục vào năm 2012 bởi Nhà máy thủy điện Sơn La). Nhà máy thủy điện Hòa Bình
do Liên Xô (sau năm 1991 đến 1994 là Liên bang Nga) viện trợ kinh phí, hỗ trợ
công tác xây dựng và hướng dẫn vận hành. Công trình khởi công 6/11/1979, khánh
thành 20/12/1994. Bài thơ Tiếng đàn Balalaika trên sông Đà do nhà thơ Quang
Huy sáng tác nói về tình cảm xúc động trước sự giúp đỡ của Liên Xô với Việt Nam
trong công cuộc xây dựng nhà máy thủy điện Hòa Bình.

Công trình Nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình chính thức được khởi công vào ngày
6/11/1979. Dòng sông Đà hung dữ đã bị chinh phục bởi bàn tay và khối óc của con
người. Biết bao mồ hôi, xương máu của những người thợ điện Việt Nam và Liên
Xô đã đổ xuống để tạo nên công trình kì vĩ của thế kỉ 20.

Mục đích:

- Nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình được xây dựng nhằm phòng chống lũ lụt của
tỉnh và vùng đồng bằng sông Hồng.
- Công trình Thuỷ điện là nguồn cung cấp điện chủ lực của toàn bộ hệ thống
điện Việt Nam.
- Đập thủy điện Hòa Bình góp phần quan trọng vào việc cung cấp nước tưới
cho sản xuất nông nghiệp ở vùng hạ lưu nhất là trong mùa khô. Điều tiết
mực nước sông đồng thời đẩy nước mặn ra xa các cửa sông.
- Ngoài ra, Thuỷ điện Hoà Bình còn cải thiện việc đi lại bằng đường thủy ở cả
thượng lưu và hạ lưu. .