Öğretim Teknolojileri ve

Materyal Tasarımı
Görsel Materyalleri Tasarlama Süreci
Görsel Tasarımın Unsurları: Görsel Unsurlar
Görsel Materyalleri Tasarlama Süreci
Görsel Tasarımın Unsurları

 Görsel Unsurlar
 Yazılı Unsurlar
 Destekleyici Unsurlar

-2-
 Görsel Unsurlar

 Bir öğrenme etkinliği için seçilen görsel ögeler konunun

özelliğine göre değişebilir.
 Görsel unsurlar üç bölümde ele alınabilir:
 gerçekçi,
 benzeşik ve
 şematik.

-3-
 Görsel Unsurlar: Gerçekçi

 Gerçekçi (realistic) görseller, üzerinde durulan gerçek

nesneyi gösterir.
 Örneğin bir arabanın resmi gerçekçi bir görsel olarak
kullanılabilir.
 Burada gerçekçi renklerin kullanılmış olması
gerçekçiliğin derecesini yükseltir.
 Bu durum, renk ögesinin öğretim amaçlı kullanılmasına
iyi bir örnektir.
 Ancak hiç bir resim veya simge tamamen gerçekçi
olamaz.
 Gerçek nesnelerin üç boyutlu hareketli resimlerde
bile resimlenemeyen yanları mutlaka vardır.

-4-
 Görsel Unsurlar: Benzeşik

 Benzeşik (analojic) görseller, bir kavramı veya konuyu

açıklamak için o kavrama benzer başka bir kavramla
ilgili bir şey göstererek benzerliklere dikkat çekme
işlevini görürler.
 Bu tür görseller, öğrencilerin eski bilgileri kullanarak
yeni bilgileri yorumlamalarına ve bu yolla öğrenmelerin
gerçekleşmesine yardımcı olurlar.

-5-
 Görsel Unsurlar: Şematik

 Şematik (organizational) görseller,

 akış şemaları,
 grafikler,
 haritalar,
 şematik ve sınıflama çizelgelerini kapsar.
 Bu tür görseller, kavramlar ve ana noktalar arasındaki
ilişkileri göstererek öğrenenlerin konunun içerik yapısını
görmelerine yardımcı olurlar.

-6-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi (1)

Yakınlık
 Birbiriyle ilgili ögeler birbirine yakınlaştırılmalı,
birbirinden farklı mesajlar veren kavram ve ögeler de
birbirlerinden uzaklaştırılmalıdır.

-7-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi (2)

Uyumluluk
 Aşamalı şekilde (bir dizi halinde) birbirlerini takip eden
öğretim materyallerinde düzen (yerleşim, renk, yazı
biçimi gibi) aynı olmalıdır.

-8-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi (3)

Materyaldeki görsel unsurlar olabildiğince basit ve

kolay anlaşılır olmalıdır.

-9-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi (4)

 Grafik tasarım, bir mesajı iletmek için metnin ve görsellerin

algılanabilir ve görülebilir bir düzlemde düzenlenmesidir.

 Materyaldeki görsel unsurlar

olabildiğince basit ve kolay
anlaşılır olmalıdır.

-10-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi (5)

 Karşılaştırma yapılmıyorsa bir materyalde, farklı

konulara ilişkin birden fazla resim bulunmamalıdır.

-11-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi (6)

 Görsel unsurlarda oransızlıktan kaçınılmalı, esnek bir

denge sağlanmaya çalışılmalıdır.

-12-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi (6a)

 Görsel unsurlarda oransızlıktan kaçınılmalı, esnek bir

denge sağlanmaya çalışılmalıdır.

-13-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi (7)

 Görsel ögeleri yerleştirme açısından dikkat edilmesi gereken

bir nokta en fazla dinamik olan kısmın sunum materyalinin sol
üst kısmı olduğudur.

-14-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi (8)

 En önemli görsel öge sol üst köşeye ya da merkeze

yerleştirilmeli ya da dikkati çekecek biçimde
vurgulanmalıdır.

-15-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi (10)

 İçerikte vurgulanmak istenen eşitlik, büyüklük ya da

resmiyet ilişkileri, ögelerin materyale yerleşim düzeni
ile gösterilmelidir.

-16-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi (11)

Yönlendirmeler
 Çeşitli yönlendiriciler kullanarak dikkat istenilen şekilde
yoğunlaştırabilir.
Örneğin,
 bir “ok” işareti kullanma
 anahtar kavramları vurgulamak için sözcükleri
kalınlaştırma
 bir listedeki maddeleri göstermek için “madde imi”
kullanma
 Çeşitli unsurları renklendirme

-17-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi (12)

Yönlendirme
 Öğrenenin dikkatini çekmek
için kullanılabilecek etkili
stratejilerden biri
işaretlemedir.

-18-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi (13)

Yönlendirme
 Ögelerin materyal üzerinde yer aldığı düzlem de
biçimlendirme ya da yönlendirme işlevi görür.

-19-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi (14)

Yönlendirme
 Ögelerin materyal üzerinde yer aldığı düzlem, yönlendirme
işlevi görür. Bu nedenle oluşum sürecini yansıtan bir düzlem
seçmek önerilmektedir
-20-
 Başvuru Kaynakları

 Heinich, R., Molenda, M., Russell, J. D. ve Smaldino, S. E.

(1999). Instructional media and technologies for learning
(Sixth Edition). New York: Macmillan Publishing Company.

 Seferoğlu, S. Sadi (2009). Öğretim teknolojileri ve

materyal tasarımı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

-21-
Teşekkürler!!!


-22-