6

Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan – Modyul 6
Ikaanim na Linggo
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador mula sa
pampubliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang
matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12
habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa
pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at malayang
pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong
matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo habang
isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.
Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral kung paano
gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila habang
hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa
iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing
nakapaloob sa modyul.
Para sa mag-aaral:
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong
madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang mga sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang marka o sulat
ang anumang bahagi nito. Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga
pagsasanay.
2. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
3. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at sa
pagwawasto ng mga kasagutan.
4. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag mag-
aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong
kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa iyong mga kasama sa
bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng makahulugang
pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay na mga kompetensi.
Kaya mo ito!
 Ano ang target ko?

Sa pagtatapos ng modyul na ito, inaasahang naiuugnay mo ang mga suliranin, isyu at

hamon ng kasarinlan noong panahon ng Ikatlong Republika sa kasalukuyan na nakakahadlang
ng pag-unlad ng bansa.

Ano ako magaling?

Panuto: Basahing mabuti ang mga pangungusap na nasa ibaba. Piliin at isulat ang titik ng
tamang sagot sa sagutang papel.
1. Kailan kinilala ng Estados Unidos ang Pilipinas bilang hiwalay at nagsasariling bansa?
A. Hunyo 12, 1898 B. Abril 23, 1946 C. Hulyo 4, 1946 D. Abil 15,1948
2. Sino ang kauna-unahang pangulo ng Ikatlong Republika ng Pilipinas?
A. Ferdinand E. Marcos B. Elpidio R. Quirino C. Manuel A. Roxas D.Carlos P. Garcia
3. Ilang bahagdan ng mga paaralan ang nawasak sa bansa pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig?
A. 50 bahagdan B. 60 bahagdan C. 70 bahagdan D.80 bahagdan
4. Sino ang humalili at nagpatuloy sa paglutas sa mga suliraning naiwan ni Pangulong Roxas
dahil sa kanyang biglaang pagpanaw?
A. Carlos P. Garcia B. Elpidio R. Quirino C. Ramon Magsaysay D. Ferdinand E. Marcos
5. Alin dito ang hindi kabilang sa mga sulirang kinaharap ng administrasyong Quirino?
A. Ang kahirapan sanhi ng mababang sahod ng mga manggagawa.
B. Ang pag-usbong ng usapin sa insureksiyon.
C. Pagsasagawa ng boycott, rally at demonstrasyon sa iba’t-ibang lugar sa Maynila.
D. Pagkawala ng hanapbuhay dahil sa unti-unting pag-alis ng mga negosyong Amerikano sa
Pilipinas.
6. Saan bumagsak ang sinakyang eroplano ni Pangulong Ramon Magsaysay?
A. Mt. Lantoy sa Cebu C. Mt. Kapayas sa Cebu
B. Mt. Mauyog sa Cebu D. Mt. Manunggal sa Cebu
7. Bakit ipinatupad ni Pangulong Carlos P. Garcia ang Austerity Program?
A. Para sa matipid na paggasta at mabawasan ang korapsiyon.
B. Para sa matipid na paggasta at mapaunlad ang kalakalan.
C. Para sa maluwag na korapsyon at pandaraya sa pamahalaan.
D. Para sa maunlad na pangangalakal at mahigpit na pagbubuwis.
8. Sino ang hinirang na ikalimang pangulo ng Ikatlong Republika ng Pilipinas?
A. Carlos P. Garcia B. Diosdado Macapagal C. Ramon Magsaysay D. Elpidio R. Quirino
9. Alin ang hindi dahilan sa pagsasailalim ni Pangulong Marcos ang Batas Militar noong
1972 ?
A. Ang pagsilang ng aktibismo.
B. Ang paglala ng suliranin sa Huk.
C. Ang pambobomba sa Kalakhang Maynila.
D. Ang suliranin sa pambansang kapayapaan at kaayusan.
10. Aling pangungusap ang naglalarawan sa pagtugon ng mga pangulo ng Ikatlong Republika tungkol sa mga
hamon ng pamumuno sa nagsasariling bansa?
A. Pinaigting ang pakikipagkaibigan sa mga malalakas na bansa.
 B. Pakikipagtulungan sa mga bansang may pamahalaang diktatoryal.
C. Pagpapatupad ng iba’t-ibang programa bilang pagtugon sa mga suliranin ng bansa.
D. Pagpapatupad ng mga batas na higit na makapagbibigay ng mabuting antas ng
pamumuhay sa mga nakakaangat.

Aralin MGA SULIRANIN, ISYU AT HAMON NG KASARINLAN NOONG

PANAHON NG IKATLONG REPUBLIKA
6

Makaraang mawakasan ang kolonyalismong Espanyol, Amerikano at okupasyong

Hapones sa Pilipinas, panibagong hamon ito para sa mga Pilipino. Ang pagbangon mula sa
pagkawasak dulot ng nakaraang digmaan at pagharap sa mga suliranin at isyu bilang
nagsasariling bansa ang nais tugunan ng mga pangulo ng ating bansa.

Ano ang balik-tanaw ko?

Isulat sa loob ng bilohaba ang tamang pagkasunod-sunod ng mga pangulo sa Ikatlong

Republika.
1.. 4. Ferdinand E. Marcos
Manuel A. Roxas
2. 5.
Elpidio R. Quirino
Carlos P. Garcia
Ramon F. Magsaysay
3. 6.
Diosdado P. Macapagal

Ano ang gagawin ko?

Suriin ang larawan sa ibaba. Ito ay larawan ng Intramuros sa Maynila matapos ang
Ikalawang Digmaang Pandaigdig.

Sagutin:
1. Ano ang iyong masasabi tungkol sa
larawan?
__________________________________
2. Sa iyong palagay ano kaya ang
pangunahing suliranin at hamon ng
kasarinlan sa ilalim ng Ikatlong Republika?
__________________________________
 Ano ang kahulugan?

MGA SULIRANIN, ISYU AT HAMON NG KASARINLAN NOONG PANAHON NG

IKATLONG REPUBLIKA
Sa pagtatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay nakamit ng Pilipinas ang
minimithi nitong kalayaan. Kinilala ng US ang Pilipinas bilang hiwalay at nagsasariling bansa
noong Hulyo 4, 1946. Kasabay nito ang pagpapasinaya ng Ikatlong Republika ng bansa. Noong
Abril 23, 1946 nang mahalal si Manuel A. Roxas bilang unang pangulo ng Ikatlong Republika.
At si Elpidio R. Quirino ang nagwagi bilang pangalawang pangulo.
Manuel A. Roxas (1946-1948)
Sa pag-upo ni Manuel A. Roxas bilang pangulo noong 1946, naharap ang bansa sa mga
hamon ng muling pagbangon matapos ang digmaan. Nahirapang makabangon ang bansa dahil
sa mga nasirang imprastruktura, kalsada at tulay.
Nawasak din ang halos 80 bahagdan ng mga paaralan at naparalisa ang transportasyon.
Bagsak din ang produksiyon sanhi ng pagkasira ng mga palayan at taniman. Dagdag na
suliranin din ang mababang moral ng mga mamamayan. Dahil sa pagkawala ng mga mahal
nila sa buhay at kabuhayan.
Napakalaking halaga ang kinakailangan upang muling maisaayos ang lungsod.
Nawalan ng katiwasayan at kaayusan dulot nito dumami ang masasamang- loob sa Maynila.
Naiwang hindi pa nalulutas ang marami sa matitinding suliranin ng bansa sa biglang pagpanaw
ni Roxas noong Abril 15, 1948 sa sakit sa puso.
Elpidio R. Quirino (1948- 1953)
Sa biglaang pagpanaw ni Roxas, humalili sa kaniya bilang pangulo ang kaniyang
pangalawang pangulo na si Elpidio R. Quirino. Ipinagpatuloy ni Quirino ang paglutas sa mga
suliraning naiwan ng nakaraang administrasyon.
Pangunahin na rito ang usapin sa kahirapan sanhi ng mababang sahod ng mga
manggagawa. At pagkawala ng hanapbuhay sa unti-unting pag-alis ng mga negosyong
Amerikano sa Pilipinas.
Nagdulot ito ng kawalan ng tirahan at pag-usbong ng mga usapin sa insureksiyon.
Insureksyon ito ay isang pagkilos o pagpapakita ng paglaban sa awtoridad o sa pamahalaan.
Naging magulo ang kalagayang politikal sa bansa partikular sa Gitnang Luzon. Tumangging
makiisa sa pamahalaan ang pangkat ng HukBaLaHap (Hukbong Bayan Laban sa mga Hapon).
Sila na dati’y nanlaban na sa pananakop ng mga Hapones.
Sa pagtatapos ng panunungkulan ni Quirino, hindi lubusang natugunan ng kaniyang
pamahalaan ang mga suliranin ng bansa. May mga kontrobersiya ring hinarap ang kaniyang
pamunuan. Gaya ng pandaraya sa halaan at paggamit ng pondo ng bayan sa pagbili ng
mamahaling kagamitan.
Ramon F. Magsaysay (1953- 1957)
Marami sa mga suliranin sa administrasyon ni Pangulong Roxas ang hindi pa rin
nalulutas sa panahon ng panunungkulan ni Pangulong Magsaysay. Hindi pa rin lubusang
nakabangon ang bansa mula sa mga pinsala ng nakaraang digmaan. Naging isang malaking
balakid din sa kaayusan ng bansa ang usapin ng insureksiyon. Maging mga usaping may
kaugnayan sa reporma sa lupa.
Marami ang nagdalamhati sa biglaang pagkamatay ni Magsaysay. Nang bumagsak ang
sinakyan niyang eroplano sa Mt. Manunggal sa Cebu noong Marso 17, 1957.
Carlos P. Garcia (1957- 1961)
Sa pag-upo ni Garcia, sinasabing nasa malubhang suliraning pinansyal ang bansa.
Naging sentro ng kaniyang programa ang pagtitipid at maingat na paggasta. Pinaghigpitan din
ang pag-angkat ng mga dayuhang produkto na nakauubos ng mga reserbang dolyar ng bansa.
Sa pagtatapos ng termino ni Garcia, sa kabila ng batikos sa kaniyang mga programang
laban sa mga ugnayang panlabas. Naging malinaw ang kaniyang pagsusumikap na bigyan ng
pagkakataon ang mga Pilipino na magsimula ng kabuhayang hindi nakasandal sa ekonomiya
ng ibang bansa. Ang mga programa ng pagtitipid o austerity ay maaring nakatulong din upang
mabawasan ang korapsiyon at pandaraya sa pamahalaan.
Diosdado P. Macapagal (1961- 1965)
Nobyembre 14, 1961 hinirang na ikalimang pangulo ng Ikatlong Republika si
Pangulong Diosdado Macapagal. Kabilang sa mga itinuturing na pinakamalaking hamon ng
administrasyon niya ay ang kawalan ng katatagan ng ekonomiya ng bansa. Patuloy ang
pagbaba ng halaga ng piso sa panahong ito. Laganap pa rin ang kahirapan at kawalan ng
hanapbuhay ng maraming Pilipino.
Naging sentro ng kanyang panunungkulan ang paglutas ng suliranin sa kawalan ng
hanapbuhay, mababang pasahod ng mga manggagawa. Kasama rin ang pangangailangan sa
murang pabahay at pagkakaroon ng matatag na ekonomiya.
Natapos ni Macapagal ang kaniyang termino subalit maraming suliranin ng bansa ang
hindi natugunan sa panahon ng kaniyang panunungkulan. Hindi niya natupad ang mga
naipangakong pagbabago. Bagkus ay nagsimula pang bumaba ang halaga ng piso sa mga
panahong ito.
Ferdinand E. Marcos (1965-1972)
Sa pag-upo ni Marcos, naharap ang bansa sa mga suliraning ekonomiko. Namana niya
ang mga suliranin mula sa mga naunang administrasyon. Isang malaking hamon sa kaniyang
pagkapangulo ang pagtugon sa mga pangunahing pangangailangan ng mga mamamayan. Tulad
ng hanapbuhay, tirahan at maaayos na antas ng pamumuhay.
Taliwas sa mga magagandang nagawa ni Marcos sa kanyang unang termino. Sa ikalawa
niyang termino ay lumubha ang malalaking suliraning Pambansa gaya ng mga sumusunod:
a. Pagsilang ng Aktibismo;
b. Suliranin sa pambansang kapayapaan at kaayusan;
c. Impluwensya ng Komunista;
d. Pagsilang ng Moro National Liberation Front (MNLF);
e. Mga pambobomba sa Kalakhang Maynila.
Naging karaniwan ang halos araw-araw na pagsasagawa ng boycott, rally at
demonstrasyon sa iba’t-ibang lugar sa Maynila. Naging usap-usapan rin ang mga kaso ng
malawakang katiwalian sa pamahalaan. Pati ang pang-aabuso sa karapatang pantao. At
pagmamalabis ng mga opisyal sa kanilang kapangyarihan.
Tiningnan ng administrasyong Marcos ang mga suliraning nabanggit bilang sagabal sa
pagpapatupad ng programang pangkaunlaran. Ginamit niya rin ang mga ito na dahilan upang
isailalim ang niya ang Pilipinas sa Batas Militar noong Setyembre 21, 1972.
Naharap man sa maraming suliranin, sinubukang tugunan ng mga pangulo ang
pangangailangan ng mga mamamayan. Ito ay sa pamamagitan ng mga programang ipinatupad
sa ilalim ng kanilang panunungkulan.

Sagutin ang sumusunod na mga tanong:

1. Ano ang mga suliranin, isyu at hamon ng kasarinlan noong panahon ng Ikatlong Republika?
___________________________________________________________________________
2.Paano tinugunan ng mga pangulo ng Ikatlong Republika ang mga hamon ng pamumuno ng
nagsasariling bansa?__________________________________________________________
 Ano pa ang gagawin ko?

GAWAIN 1: Panuto: Tukuyin kung sinong Pangulo ng Ikatlong Republika ang humarap sa
hamon o suliraning nakalahad sa ibaba. Isulat ang tamang sagot sa patlang.
Manuel A. Roxas Ramon F. Magsaysay
Elpidio R. Quirino Carlos P. Garcia
Diosdado P. Macapagal Ferdinand E. Marcos
________1. Paglubha ng malalaking suliraning pambansa kagaya ng pagsilang ng aktibismo,
suliranin sa pambansang kapayapaan at kaayusan at pambobomba sa kalakhang
Maynila.
________2. Patuloy ang pagbaba ng halaga ng piso sa panahong ng kanyang panunungkulan.
________3. Pagbaba ng moral ng mga mamamayan dahil sa pagkawala ng mga mahal nila sa
buhay at kabuhayan.
________4. Magulo ang kalagayang politikal sa bansa partikular sa Gitnang Luzon dahil sa
pangkat ng HukBaLaHap.
________5. Malubhang suliraning pinansyal ng bansa.

GAWAIN 2: Panuto: Gumawa ng timeline ng mga suliranin, isyu at hamon ng kasarinlan

noong panahon ng Ikatlong Republika gamiting gabay ang mga pangungusap na nasa loob ng
kahon.

- Pang-aabuso sa karapatang pantao

- Pagmamalabis ng mga opisyal sa kanilang kapangyarihan
- Kawalan ng hanapbuhay ng maraming Pilipino
- Patuloy ang pagbaba ng halaga ng piso
- Paglala ng suliranin sa Huk
- Naging isang malaking balakid ang mga usaping may kaugnayan sa reporma sa lupa
- Pinaghigpitan ang pag-aangkat ng mga dayuhang produkto
- Nawasak ang halos 80 bahagdan ng mga paaralan at naparalisa ang transpportasyon

1946-1948 1948-1953 1953-1957 1957-1961 1961-1965 1965-1972

Pang. Roxas Pang. Quirino Pang. Magsaysay Pang.Garcia Pang. Macapagal Pang.Marcos

GAWAIN 3: Panuto: Iguhit ang sa patlang kung ang pangungusap ay naglalahad ng

katotohanan at kung ito ay opinyon.
______1. Naharap ang bansa sa mga hamon ng muling pagbangon matapos ang ikalawang
digmaan.
______2. Ipinataw ang batas militar dahil sa mga kaguluhan noon sa bansa.
______3. Magkakaiba ang naging pamamaraan ng pagtugon ng bawat pangulo sa mga suliranin
ng bansa.
______4. Ang mga programa ng austerity ay nakatulong upang mabawasan ang korapsiyon at
pandaraya sa pamahalaan.
______5. Si Pangulong Magsaysay ang may pinakamagandang programa ng paglutas sa
suliranin ng insureksiyon sa bansa.

Ano ang natamo ko?

Tandaan Natin Ito!

Sa pagsisimula pa lamang ng Ikatlong Republika, marami na itong kinaharap na krisis.
Isa sa mga naging krisis ay ang di-ganap na malayang pamamahala gawa ng impluwensiya ng
Amerika. Nagkaroon din ng krisis sa kabuhayan at kakulangan ng pondo ng pamahalaan.
Kasama rin dito ang katiwalian sa pamamahalaat di ganap na kapayapaan at kaayusan
ng bansa at pagbaba ng moralidad.
Bawat naging pangulo ng Republika ng Pilipinas ay nagsikap na matugunan ang
napakaraming hamon ng pagsasarili at pagiging malaya.Iba’t iba ang naging pamamaraan ng
pagtugon ng bawat panguluhan sa mga suliranin ng bansa.
May mga programang nakatulong sa pagbabago ng bansa. At mayroon din namang
nagdulot pa ng mas malalaking suliranin sa pamayanan.

Ano ang kaya kong gawin?

Sagutin ang pangunahing tanong sa malikhaing paraan batay sa natutunan mong aral.
Paano mo maipapakita ang iyong pagpapahalaga sa mga nasimulang programa tungo
sa pagbabago at pag-unlad na ginawa ng mga naging pangulo ng bansa? Ipaliwanag ang
iyong kasagutan sa pamamagitan ng isang sanaysay.

Kumusta na ang target ko?

Panuto : Basahin mabuti ang mga pangungusap na nasa ibaba.Piliin at isulat ang titik ng
iyong sagot sa sagutang papel.
1. Kailan nahalal si Manuel A. Roxas bilang unang pangulo ng Ikatlong Repblika?
A. Abril 23, 1946 B. Abril 24, 1946 C. Abril 25, 1946 D. Abril 26, 1946
2. Ano ang dahilan ng biglaang pagpanaw ni Pangulong Roxas noong Abril 15, 1948?
A. aksidente sa eroplano B. aksidented sa kotse C. atake sa puso D tuberkulos
3. Ito ay nangangahulugan ng isang pagkilos o pagpapakita ng paglaban sa awtoridad o sa
pamahalaan.
 A. produksiyon B. liberalisasyon C. insureksyon D. restriksyon
4. Alin ang hindi dahilan ng paglutas ng mga suliranin sa panahon ng panunungkulan ni Pangulong
Magsaysay ?
A. Nagkaroon ng mga usaping may kaugnayan sa reporma sa lupa.
B. Tumaas ang halaga ng piso sa dolyar dulot ng pangingibang bansa.
C. Marami pang mga pinsala ang hindi natugunan dulot ng nakaraang digmaan.
D. Naging isang malaking balakid sa kaayusan ng bansa ang usapin ng insureksiyon.
5. Paano nagtapos ang panunungkulan ni Pangulong Ramon Magsaysay?
A. Nagkaroon siya ng malubhang karamdaman.
B. Bumagsak ang sinasakyan niyang eroplano.
C. Nagkaroon siya ng kasong graft and corruption.
D. Pinaalis siya sa pwesto ng mga mamamayan sa pamamagitan ng People Power.
6. Sino ang nanumpa bilang ikaapat na pangulo ng Ikatlong Republika ng Pilipinas noong
Disyembre 30, 1957?
A. Ferdinand E. Marcos B. Elpidio R. Quirino C. Manuel A. Roxas D.Carlos P. Garcia
7. Bakit naghigpit sa pag-aangkat ng mga dayuhang produkto noong panahon ng
panunugkulan ni Pangulong Garcia?
A. Naging sanhi ng pagkaubos ng mga reserbang dolyar ng bansa.
B. Naging sanhi ng pagkakaroon ng alitan sa mga pribadong kompanya.
C. Naging dahilan upang tumaas lalo ang binabayaran nating utang sa ibang bansa.
D. Naging dahilan upang mas tumaas pa ang kita ng mga dayuhang mangangalakal.
8. Alin ang pinakamalaking hamon na hinarap ng administrasyon ni Pangulong Macapagal?
A. Paglaganap ng mga komunista.
B. Malaking suliraning pangkalusugan ng bansa.
C. Kawalan ng katatagan sa ekonomiya ng bansa.
D. Pagkakaroon ng malawakang kaguluhan sa buong panig ng Pilipinas.
9. Kailan isinailalim ni Pangulong Marcos ang Pilipinas sa Batas Militar?
A. Setyembre 21, 1972 B. Setyembre 22, 1972 C. Setyembre 23, 1972 D. Setyembre 24, 1972
10. Alin ang hindi kabilang sa mga suliranin, isyu at hamon ng kasarinlan noong panahon
ng Ikatlong Republika?
A. suliraning pangkabuhayan C. suliraning pang-ekonomiya
B. suliraning pampulitika D. suliraning pangkaligtasan

Ano pa ang kaya kong gawin?

Gawain 1: Panuto: Pumili ng isang hamon, isyu o suliranin na kinahaharap ating bansa sa
kasalukuyan. Pagkatapos ay bumuo ng isang tula na nagbibigay ng solusyon sa hamon, isyu o
suliraning iyong napili.
__________________________________________________________________
Gawain 2 : Panuto: Para sa karagdagang kaalaman panoorin ang youtube link:
https://www.youtube.com/watch?v=yrGWXlM4HaQ
Sanggunian
• Antonio, Eleonor D, Banlaygas, and Emilia L, Dallo, Evangeline (2017): KAYAMANAN 6. Rex
Publishing; Sampaloc Maynila. pp. 168-216
• De Robles, Irene C., Gabuat, Maria Annalyn P., Torcuator, Dolores Maria H. (2014): ISANG
BANSA ISANG LAHI 6. Vibal Publishing Inc; Metro Manila, Cebu at Davao. pp. 164-198
• Garcia, Crispin T., Tecson, Rowena R., Vinoya, Zaida D. (2014): Yaman ng Lahing Pilipino. ICS
Publishing Inc; Marikina City. Pp. 168-199
• Project EASE (Effective and Alternative Secondary Education) Araling Panlipunan 1)
Modyul 16 ‘ANG PAGBABAGO SA IBA’T IBANG PAMAMAHALA’BUREAU OF
SECONDARY EDUCATION Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue, Pasig
City
• https://lrmds.deped.gov.ph/list/kto12/subject/1256?page=2
• https://twitter.com/intramuros/status/1043124500529729536
• https://brainly.ph/question/2078238
• https://www.youtube.com/watch?v=yrGWXlM4HaQ

EXECUTIVE COMMITTEE FOR HYBRID MODULE

Chairperson: DR. MARGARITO B. MATERUM – OIC-SDS

Vice-Chairperson: DR. GEORGE P. TIZON – SGOD Chief
DR. ELLERY G. QUINTIA – CID Chief

Ex-Officio Members: EDUCATION PROGRAM SUPERVISORS

ELEMENTARY SCHOOL PRINCIPALS

Secretariat: QUINN NORMAN O. ARREZA

Team Leader/Facilitator: DR. DANILO S. GUTIERREZ

Writer: AMOR C. PERALTA

Content Evaluator: JULITA L. MACARANAS
Language Evaluator: NAPOLEON G. JUNIO
Reviewers: FERDINAND PAGGAO
JULITA L. MACARANAS
NAPOLEON G. JUNIO
Illustrator: CRISELLE G. FERRERAS
Lay-out Artist: MA. CRISTINA A. NARVAS
Content Validator: JULITA L. MACARANAS
Format and Language Validators: PRIVATE INTERNATIONAL SCHOOLS
REPRESENTATIVES
School Head In-Charge: JOSEFINA R. GRANADA (Primary)
DR. MA. CHERYL S. FERNANDEZ (Intermediate)
EPS In-Charge: FERDINAND PAGGAO, EPS – ARALING PANLIPUNAN
DR. DAISY L. MATAAC, EPS – LRMS/ALS

For inquiries, please write or call:

Schools Division of Taguig City and Pateros
Gen. Santos Ave., Central Bicutan, Taguig City
Telefax (02) 8533-1458; (02) 8514-7970
Email Address: sdo.tapat@deped.gov.ph; division_sds@yahoo.com