10 MIN RECAP ON PREVIOUS LESSON (omgewingsimpak)

Term 2
Lesson Topic: Mengsels date: 25/ 04/ 2023
Lesdoelwitte
Aan die einde van die les sal leerders in staat wees om:
• suiwer stowwe te definieer
• verduidelik wat 'n mengsel is
• die verskil tussen mengsels wat op fisiese wyse geskei kan word, en dié te verduidelik
wat nie kan nie
• die terme oplossing, opgeloste stof, oplosmiddel en onoplosbaar te definieer

KLASKAMERBESTUUR
Skryf die volgende vraag op die bord voor die les begin:

Wat noem ons die dinge wat nie verander nie?

Bespreek die antwoord met die leerders.
Skryf die modelantwoord op die bord. Konstante

MENGSELS
1. Alle dinge wat ruimte opneem en massa het, bestaan uit materie.
2. Materie bestaan uit deeltjies.
3. Deeltjies is so klein dat ons dit nie kan sien nie.
4. Stowwe kan uit een soort deeltjie of 'n mengsel van deeltjies bestaan.
5. 'n Suiwer stof bestaan uit slegs een tipe deeltjie.
6. 'n Voorbeeld is suiwer water.
7. Al die deeltjies in 'n glas suiwer water is presies dieselfde.
8. 'n Mengsel bestaan uit twee of meer stowwe.
9. Dit beteken dat 'n mengsel 'n onsuiwer stof is.
10. Die meeste dinge om ons is 'n mengsel van deeltjies.
11. Die lug wat ons inasem is 'n mengsel van verskillende gasse
WOORDE OM TE KEN:

1. Oplossing: Die mengsel gemaak van 'n vaste stof wat in 'n vloeistof gemeng is
2. Opgeloste stof: Die stof wat oplos wanneer 'n oplossing gemaak word, word die opgeloste
Stof genoem
3. Oplosmiddel: Die vloeistof waarin 'n opgeloste stof oplos, is die oplosmiddel.

o Deeltjies is so klein dat ons hulle nie individueel kan sien nie.
o Stowwe kan bestaan uit een soort deeltjie of 'n mengsel van deeltjies.
o Stowwe wat uit een soort deeltjie bestaan, word suiwer stowwe genoem.

Gaan voort om te verduidelik:

a. Die water in hierdie glas bestaan uit deeltjies.
b. Al die deeltjies in 'n glas water is dieselfde.
c. Die deeltjies in hierdie sout is almal op dieselfde manier gerangskik.
4. Vra die leerders of hulle kan onthou wat 'n stof wat uit net een soort bestaan
deeltjie genoem word. (Moontlike antwoord: 'n Suiwer stof)

a. ‘n Mengsel bestaan uit twee of meer stowwe of materiale wat verskillend het
fisiese eienskappe.

b. 'n Mengsel is nie 'n suiwer stof nie.

c. Die meeste dinge rondom ons is 'n mengsel.
d. Die lug wat ons inasem is 'n mengsel van gasse.

As ek nou die sout in die water meng en dit lank genoeg roer, lyk dit of die
soutverdwyn. (Roer 'n teelepel sout in 'n glas water totdat dit oplos.)
e. Ons sê dat die sout in die water opgelos het.
8. Vra die leerders hoe hulle dink hierdie mengsel nou sal smaak?
Gaan voort om te verduidelik:
a. Die mengsel lyk nou soos water maar sal soos sout smaak.
b. Dit word 'n soutwateroplossing genoem.
c. Die water is die oplosmiddel.
d. Die sout is die opgeloste stof.
e. Die mengsel van die twee saam word 'n oplossing genoem.

Checkpoint 1
Vra die leerders die volgende vrae om hul begrip op hierdie punt te
kontroleer:
a. Wat word die klein dingetjies waaruit materie bestaan, genoem?
Deeltjies
b. Wat is 'n suiwer stof?
‘n Suiwer stof bestaan uit slegs een soort deeltjie

o Een stof alleen kan nie 'n mengsel wees nie.

o 'n Mengsel bestaan uit twee of meer verskillende stowwe.
o 'n Mengsel kan vaste stowwe, vloeistowwe en/of gasse bevat.
o Die komponente van 'n mengsel is nie chemies verbind nie;
hulle is net gemeng.
o Dit beteken dat mens nie chemiese reaksies nodig het om
hulle te skei nie.
o Mengsels kan geskei word deur van fisiese metodes alleen
gebruik te maak –
en dit is waaroor hierdie hoofstuk gaan: hoe om mengsels te skei.