ՀԱՐՑԱՇԱՐ

§Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ¦ առարկայի

¥հումանիտար ֆակուլտետների համար, 1-ին կիսամյակ)

1. Լեզու. հասարակական դերը, հիմնական հատկանիշները: Հայոց լեզվի գործառույթները:

Հայոց լեզուն աշխարհի լեզուների շարքում: Պետական լեզու:

2. Հայոց լեզվի ձևավորումը: Հայոց լեզվի տարբերակները: Գրական հայերենի զարգացման

փուլերը: Արևմտահայերեն և արևելահայերեն:
3. Խոսք. խոսքի դրսևորման ձևերը (համառոտ և ծավալուն, բանավոր և գրավոր խոսք և այլն):
Պարբերություն:
4. Խոսքի արժանիքներ: Ճշտություն: Բովանդակության ճշտություն:
5. Լեզվական նորմի պահպանում. նորմավորման չափանիշները:
6. Ուղղախոսություն: Տառադարձություն:
7. Հնչյունափոխություն: Շեշտ:
8. Հայոց լեզվի բառապաշարը: Բնիկ հայերեն բառեր: Ստացվածքային բառեր:
9. Փոխառություններ և օտարաբանություններ:
10. Նորաբանություններ (նորակազմ բառեր և իմաստային նորաբանություններ):
11. Տերմիններ։

12. Բառի կազմության սխալ ընկալում: Ստուգաբանություն:

13. Հապավական բարդություններ և համառոտագրություններ:
14. Իմաստափոխություն:
15. Հոմանիշների և հարանունների շփոթություն:
16. Բառային զուգակցում (համապատասխանություն): Ավելորդաբանություն և
կրկնաբանություն:
17. Ձևաբանություն: Անձնանիշ և իրանիշ գոյականներ: Գոյականի հոգնակի թվի
կազմության յուրահատկություններ:
18. Հավաքական գոյականներ: Հոգնակերպ գոյականներ: Անեզական գոյականներ:
19. Որոշյալ և անորոշ առումներ: Հոլովական տարբերակային ձևեր:
20. Ածականի և թվականի տարբերակային ձևեր: Թվականի ուղղագրությունը:
21. Դերանվան տարբերակային ձևեր: Դերանվանական հոդեր:
22. Բայ. քերականական առանձնահատկությունները:
23. Մակբայ. գործածության յուրահատկություններ:
24. Կապերի և շաղկապների գործածության յուրահատկություններ:
25. Վերաբերականների և ձայնարկությունների գործածության յուրահատկություններ:
26. Շարահյուսություն. նախադասության անդամների կապակցման եղանակների և միջոց-
ների յուրահատկություններ (համաձայնություն, առդրություն, խնդրառություն, շարադա-
սություն):
27. Հարստություն և բազմազանություն. բովանդակության հարստություն և տեղեկատվա-
կանություն: Հնչյունական (ձայնական) հարստություն:
28. Բառային կազմի հարստություն (նորաբանություններ, հնաբանություններ, բառային
զուգակցումներ):
29. Բառային կազմի հարստություն (բարբառային-խոսակցական բառեր, դարձվածքներ,
դարձվածքային փոփոխություններ):
30․ Խոսքի քերականական հարստություն և բազմազանություն։
31. Ճշգրտություն և հստակություն. խոսքի առարկայի իմացություն: Հոմանիշների ընտրու-
թյուն:
32. Ճշգրտություն և հստակություն. բազմիմաստ բառեր և համանուններ: Ժամանակավրի-
պություն:
33. Ճշգրտություն և հստակություն. տերմիններ, օտար բառեր, բարբառայնություններ և
ժարգոնային բառեր։
34. Խոսքի ճշգրտության այլ հատկանիշներ. հնչերանգ և տրամաբանական շեշտ: Բառա-
կազմության և ձևակազմության ճշգրտություն:
35. Շարահյուսական կառույցների հստակություն:

Գրականություն
Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ,
Եր., 2016: