İK - ORT.T.050 - 1 Yüklenicilerin Uymakla Yükümlü Olduğu İSG Kuralları Talimatı

ETİ Özel Doküman No İK.ORT.T.
050
Yüklenicilerin Uymakla Yükümlü Olduğu İSG Kuralları Talimatı Revizyon Tarihi 3.12.2018
Revizyon No 1
Doküman Sorumlusu Onaylayan
İş Güvenliği Uzmanı İK ve Endüstriyel İlişkiler Müdürü
BÜLENT SİVRİ MUZAFFER KÜÇÜKKONER
1.AMAÇ : İşyerinde sağlıklı ve güvenli çalışma için yükleniciler tarafından İş Sağlığı ve Güvenliği kurallarının
bilinmesini sağlamak ve iş güvenliği bilinci yaratmak
2.KAPSAM :ETİ Şirketler Grubu bünyesindeki tüm çalışma alanlarında işyerlerinde görevli tüm yüklenici çalışanlarını
kapsar.
3.İLGİLİ DOKÜMANLAR :
3.1. Yüklenici Yönetimi Prosedürü (PTZ 03 0 00 001)
3.2. Yüksek Riskli İşler İzin Formu (FTZ 03 0 00 026)
3.3. ETİ’ye Ait Ekipman Kullanma İzin Formu (FTZ 03 0 00 027)
3.4. Yüklenici İş Durdurma Tutanağı (FTZ 03 0 00 030)
3.5. Yükleniciler İçin Eğitime Katılım Taahhütnamesi (FTZ 03 0 00 011)
3.6. Kapalı (Kısıtlı) Alanda Çalışma İzin Formu (FİK 02 0 00 061 )
3.7. Kapalı (Kısıtlı) Alanda Ortam Ölçüm Takip Formu (FİK 02 0 00 062 )
3.8. Ateşli İşlerle Çalışma İzin Formu (FİK 02 0 00 069)
4. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL KURALLARI

4.1. YÜKLENİCİ, ETİ bünyesindeki işletme sahalarında yürürlülükteki İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili tüzük ve
yönetmeliklerine uygun tüm tedbirleri alacak, ayrıca ETİ de uygulanan özel İş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymayı da
kabul etmiş sayılacaktır.
4.2. İş sağlığı ve güvenliği ihlali durumunda tüm Eti personelinin müdahale etme, uyarma ve işi durdurma yetkisi
bulunduğunu yüklenici firma peşinen kabul etmiş sayılacaktır.
4.3. Sözleşme kapsamında Eti tesislerinde çalışacak tüm personel Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan
sertifikalandırılmış İş Güvenliği Uzmanı’ndan İş Sağlığı ve Güvenliği Temel Eğitimi almış olmalıdır. Personelin aldığı eğitimin
içeriği ve eğitim aldıklarını gösterir belgeler, eğitimin tarihi ve süresi, eğitimi veren İş Güvenliği Uzmanı’nın adı-soyadı, sertifika
nosu işe başlamadan önce Eti Güvenlik Müdürlüğü’ne/İnsan Kaynakları Saha Sorumlusuna/Depo Memuruna/Muhasebe
Memuruna teslim edilecektir. Bu belgelerin uygunluğu İş Güvenliği Yöneticiliği tarafından kontrol edilip onaylanacaktır.
4.4. İş Güvenliği Yöneticiliği tarafından yüklenicilere işe yönelik İSG Kuralları ve ETİ’ de uygulanan genel ve özel İSG
kurallarını içeren eğitim verilir. Bu eğitime katılmayan yüklenici çalışanları işe başlayamaz. Eğitim sonunda Yükleniciler İçin
Eğitime Katılım Taahhütnamesi (FTZ 03 0 00 011) doldurulur.
4.5. YÜKLENİCİ çalışanı, işe başlamadan önce o bölgenin sorumlusu ile görüşerek, yapacağı iş ve kullanacağı ekipman
konusunda bilgi vermeli, İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili tehlikeler için önlem almalı veya aldırmalıdır. Alınan tedbirler Eti
personeli (talep sahibi, hat sorumlusu…v.s.) tarafından “yeterlidir” kararı verildikten sonra çalışmaya başlanmalıdır. Çalışma
sırasında ETİ personeli tarafından yapılan ikazlara uyulacaktır.
4.6. Eti işletme sahalarında bulunan Eti’ye ait olan veya kiralanan forklift, vinç, transpalet vb. araçlar Yüklenici çalışanları
tarafından kesinlikle kullanılmayacak; mutlaka kullanımını gerektiren özel durumlarda Eti yetkililerinden yazılı izin (FTZ 03 0 00
027 nolu Eti’ye Ait Ekipman Kullanma İzin Formu) alındıktan sonra kullanılacaktır. Bu gibi özel durumlarda forklift sadece
ehliyetli/sertifikalı personel tarafından kullanılacaktır.
4.7. Mekanik kaldırma ve taşıma araçlarını kullanacak personele ait operatör sertifika/ehliyetleri iş başlamadan Eti
Güvenlik‘e/İnsan Kaynakları Saha Sorumlusuna/Depo Memuruna/Muhasebe Memuruna teslim edilmelidir. Bu
sertifika/ehliyetler istenildiğinde gösterilmek üzere çalışma sırasında operatörün üzerinde bulunacaktır.
4.8. Kullanılacak mekanik kaldırma ve taşıma araçlarının yürürlülükteki yönetmeliğe uygun olarak teknik periyodik
kontrollerinin (TPK) yetkili kuruluşlarca yapıldığına dair TPK formları iş başlamadan Eti Güvenlik/İnsan Kaynakları Saha
Sorumlusuna/Depo Memuruna/Muhasebe Memuruna teslim edilecektir.
4.9. Sözleşme kapsamında Eti tesislerinde çalışacak tüm personelin İş yeri Hekimi tarafından düzenlenmiş işe giriş muayene
raporu olmalıdır. Raporlar iş başlamadan Eti Güvenlik‘e/İnsan Kaynakları Saha Sorumlusuna/Depo Memuruna/Muhasebe
Memuruna teslim edilecektir.
4.10. Kaynak işlemi yapacak personel sertifikalı olmalıdır. Sertifikalar iş başlamadan Eti Güvenlik‘e/ İnsan Kaynakları Saha
Sorumlusuna/Depo Memuruna/Muhasebe Memuruna teslim edilecektir.
KONTROLSUZ KOPYADIR
1/41
ETİ Özel Doküman No İK.ORT.T.050
Revizyon No 1
4.11. Kaynak, kesme vb. işlemlerinden önce yangın güvenliği ile ilgili tüm tedbirler alınmış olmalıdır. Kaynak, kesme vb. işler T
IK02 0 00 037 Ateşli İşlerle Çalışma Güvenlik Talimatına göre yapılmalı ve işe başlamadan önce F IK02 0 00 069 Ateşli İşlerle
Çalışma İzin Formu düzenlenmelidir. Bu formun düzenlenmesinden işi yaptıran birim sorumludur.
4.12. Gerekli olabilecek tüm kişisel koruyucu donanım (KKD) yüklenici firma tarafından karşılanacak ve çalışma sahasında
hazır bulundurulacaktır. Bu KKD ’lerin faydaları ve kullanımı ile ilgili eğitim ya da talimat sözleşme kapsamında Eti
tesislerinde çalışacak tüm personele verilmiş olmalıdır. Eğitim verildiğine dair kayıtlar ETİ Eğitim ve Geliştirme
Yöneticiliği‘ne/İnsan Kaynakları Saha Sorumlusuna/Depo Memuruna/Muhasebe Memuruna teslim edilecektir.
4.13. Çalışma ortamı ve ekipmanı, iş sağlığı ve güvenliği açısından yeterli görülmeyen hallerde ETİ tarafından alınacak
kararları ve talepleri yerine getireceğini, ETİ yetkililerinin gerekli önlemler alınana kadar Yüklenici İş Durdurma Tutanağı (FTZ
03 0 00 030) ile işi durdurma yetkisine sahip olduğunu Yüklenici firma kabul ve taahhüt etmiş sayılacaktır.
4.14. Sözleşme kapsamında Eti tesislerinde çalışacak tüm personel standartlara uygun burun korumalı (çelik-kompozit vb.) iş
ayakkabısı kullanılacaktır.
4.15. Sözleşme kapsamında Eti tesislerinde çalışacak tüm personele ait standartlara uygun baret gerektiğinde kullanılmak
üzere hazır bulundurulacaktır.
4.16. Çalışılan bölgedeki iş bittiğinde iş yeri temiz ve düzenli bırakılacak, kullanılan araç ve gereçler toplanacaktır.
4.17. Basınçlı hava - veya herhangi bir basınçlı gaz - giysilerin tozunu temizlemek için kesinlikle kullanılmayacak veya
bedene doğru tutulmayacaktır. Hava kabarcıklarının kan dolaşım sistemine girerek kalbe ulaşması tehlikesinin yanı sıra,
basınçlı hava püskürtmenin bedene, göze veya kulak zarına çok önemli zararlar verebileceği göz önüne alınarak, basınçlı
hava ile kesinlikle oynanmayacak veya şaka yapılmayacaktır.
4.18. Uçuşan tozlar meslek hastalıklarına, göz yaralanmalarına neden olabileceğinden ve tutuşabilen tozlar basınçlı hava ile
temizlendiklerinde hava ile karışarak toz patlamasına neden olabileceğinden basınçlı hava alet, cihaz ve makine temizliği için
kullanılmayacaktır.
4.19. Herhangi bir kimyasal madde veya yağ sızıntısı o bölgenin ilgili amirine hemen bildirilecektir.
4.20. Yüklenici ETİ yetkililerinin muhatap olacağı, ayrıca is sağlığı ve güvenliği hükümlerinin yerine getirilmesinden sorumlu
personelini, (iş güvenliği görevlisi/ekip şefi) çalışanlar içinden tespit edip yazılı olarak İş Güvenliği Yöneticiliği ‘ne bildirecektir.
4.21. Teknik nedenlerle seviye farkı bulunan çukur, delik, merdiven başları ve kanallar gibi yerlerden geçerken dikkatli olunuz.
Bu gibi uygun olmayan durumları ilgililere bildiriniz.
4.22. Malzeme aktarırken dikkatli olunuz, kurallara uyunuz. ( Örneğin yüksekte çalışırken elinizdeki alet ya da cihazın
aşağıya düşebileceğini ve aşağıda çalışanları yaralayabileceğini düşünerek dikkatli olunuz.)
4.23. Güvenliğiniz için işyeri alanındaki zemin işaret çizgilerine uyunuz.
4.24. Çalışma esnasında arkadaşınızı meşgul etmeyiniz.
4.25. Sağlam olmayan yapı iskelesini kullanmayınız, durumu hemen ilgili birimlere bildiriniz.
4.26. Tehlikeli noktalarda ( Örnek: Yüksek istifli palet altları, iskele altları ve yanlarında ) durmayınız.
4.27. Merdivene çıkmadan, güvenli olup olmadığını kontrol ediniz, hatalı merdivenleri kullanmayınız.
4.28. İş iskelesinde korkuluklar olmadan ve emniyet kemersiz çalışmayınız.
4.29. Yangın dolaplarının önüne malzeme koymayınız. Yangın dolaplarını malzeme depolamak için kullanmayınız ve içindeki
hortum ve nozul gibi donanımı dolapların içinden almayınız, alanı gördüğünüzde hemen amirinize haber veriniz.
4.30. Yerlere dökülmüş olan kayıcı ve akışkan maddeler üzerine basmayınız, bunların temizlenmesi ve önlem alınması için
yetkililere haber veriniz.
4.31. Malzeme, ürün taşıma araçlarını amacı dışında kullanmayınız, taşıma kapasitesinin üzerinde yük taşımayınız. ( forklift,
transpalet, hamur arabası vb.)
4.32. Yük asansörleri yük taşımak içindir, yük taşıma amacı dışındaki kat iniş çıkışlarında yük asansörünü kullanmayınız.
4.33. Asansörleri kapasitesinden fazla yüklemeyiniz, asansör kabinini görmeden yükleme yapmayınız.
4.34. Torna, matkap gibi makine ve tezgâhlar ile bantların zincir-dişli mekanizmaları gibi döner aksamı açıkta çalışan temasa
müsait bölgelerinde kesinlikle eldiven kullanmayınız.
KONTROLSUZ KOPYADIR
2/41
Revizyon No 1
4.35. Temizlik, ayar, bakım vb. işler için göremediğiniz bölgelere elinizi sokmayınız. Mecburi durumlarda kesilmelere karşı
dirençli eldiven kullanınız.
4.36. İşyeri sahasında koşmayınız, yürürken elinizi cebinize sokmayınız.
4.37. Merdiven basamaklarını kullanırken zıplamayınız ve basamakları görerek adımınızı atınız.
4.38. Görevli olmadığınız ya da amirinizin talimatı ile görevlendirilmediğiniz makine, cihaz ve işlere müdahale etmeyiniz.
4.39. Uyarı ve kurallarla ilgili anlamadığınız noktaları mutlaka amirinize sorunuz.
4.40. Sağlığınızı tehlikeyi sokacak ağırlıktaki yükleri, yardımcı ekipman kullanmadan taşımayınız.
4.41. Elle kaldırılan yükü, ağırlığını her iki tarafa eşit dağıtarak, belinizden değil, bacaklarınızı dizden kırarak ve
bacaklarınızdan kuvvet alarak kaldırınız.
4.42. Zehirli, sıcak, tahriş edici ve parlayıcı maddelerden uzak durunuz. İşiniz gereği bu maddelerle çalışmak zorunda iseniz
gerekli koruyucu donanımı kullanınız ve kurallara uyunuz.
4.43. Musluksuz kaplardan su içmeyiniz.
4.44. Üretim tesislerindeki bantların altından güvenliği sağlamadan geçmeyiniz. Varsa mutlaka bant üstü geçiş merdivenini
kullanınız.
4.45. Çalışma sırasında kendinizi ve arkadaşlarınızı riske atacak hareketlerden kaçınınız.
4.46. Sorumlusu olmadığınız makine ve aletleri kullanmayınız.
4.47. Kullanımını bilmediğiniz makine, cihaz ve aletlerle çalışmadan önce ilgili kişiden kullanımını öğreniniz.
4.48. Tüm alet, teçhizat ve makinelerde tespit ettiğiniz anormal durumları ilgililere bildiriniz.
4.49. Tamir ve temizlik yapılırken şalteri açmayınız, makineyi çalıştırmayınız. Kilitleme ve etiketleme kurallarını uygulayınız.
Makinenin çalışması gereken durumlarda ise güvenlik önlemlerini alarak çalışınız. 4.50. Makineyi çalıştırmadan önce etrafı
kontrol ediniz, diğer çalışanların kaza riski taşımadığından emin olunuz.
4.51. Çalışan makineye ve dönen silindir, rulo vb. aksama elinizi sokmayınız, el, ayak vb. uzuvlarınızı koruyunuz.
4.52. İşe uygun olmayan makine ve teçhizat kullanmayınız.
4.53. Koruyucu kapak kullanmadan işe başlamayınız. Koruyucu kapak açıkken makinede çalışma yapmayınız.
4.54. Makine çalışırken güvenliği sağlamadan ayar yapmayınız.
4.55. Hareket halindeki makineyi güvenliği sağlamadan yağlamayınız, zorunluluk durumunda uzun ağızlıklı yağdanlık
kullanınız.
4.56. Kesici ve döner parçalı makineleri koruyucusuz kullanmayınız.
4.57. Makine ile ilgili uyarı işaretleri ve talimatlara uyunuz. Anlamını bilmediğiniz uyarı ve işaretleri amirinize sorup
öğrenmeden işe başlamayınız.
4.58. Elektrikçinin işini mutlaka elektrikçiye bırakınız.
4.59. Kesik veya bozuk kablo ve fişle çalışmayınız. Tespit ettiğiniz aksaklıkları ilgililere hemen bildiriniz.
4.60. Elektrik kaçağı olan aletleri kullanmayınız, durumu hemen amirinize bildiriniz.
4.61. Islak elle elektrikli aksama dokunmayınız.
4.62. Elektrik motorunu sudan koruyunuz.
4.63. Elektrik panolarının içerisine ve önüne hiçbir şey koymayınız.
4.64. İşyeri açık alanlarında saatte en fazla 20 km. olan hız sınırına uyunuz. Park için belirlenmiş park alanlarını kullanınız ya
da aracınızı kapı güvenlik personelinin gösterdiği alanlara park ediniz.
4.65. İşyeri açık alanlarında uyarıcı, yönlendirici ve yasaklayıcı işaretlere uyunuz.
4.66. İşyeri açık alanlarında yayalar için ayrılmış yolları kullanınız. Yayalar için ayrılmış ya da işaretlenmiş yolların
bulunmadığı bölgelerde araç hareketi olabilecek tüm yönleri mutlaka kontrol ediniz ve yolun boş olduğuna emin olmadan
hareket etmeyiniz.
4.67. Acil durumlarda; derhal “Acil durum toplanma” alanlarına gidiniz. Toplanma alanları işyeri kapalı alanlarının dışındadır
ve yerleşim planında belirtilmiştir.
4.68. Güvenlik ve sağlık işaret levha ve uyarılarına uyunuz.
4.69.1. Yasak işareti: Tehlikeye neden olacak veya tehlikeye maruz bırakacak bir davranışı yasaklayan işaret,
KONTROLSUZ KOPYADIR
3/41
Revizyon No 1
4.69.2. Uyarı işareti: Bir tehlikeye neden olabilecek veya zarar verecek durum hakkında uyarıda bulunan işaret,
4.69.3. Emredici işaret: Uyulması zorunlu bir davranışı belirleyen işaret,
4.69.4. Acil çıkış ve ilkyardım işaretleri: Acil çıkış yolları, ilkyardım veya kurtarma ile ilgili bilgi veren işaretler,
4.69.5. Bilgilendirme işareti: Yukarıda belirtilenler dışında bilgi veren diğer işaretler,
4.69. Zemin işaret çizgileri: Aşağıda belirtilen çizgiler fabrika kapalı alanlarının zemininde bulunan yönlendirici, uyarıcı
ya da yasaklayıcı işaretlemelerdir. Bu işaretlerin anlamlarını öğreniniz ve bu anlamlara göre hareket ediniz.
Makine Çalışırken Girilmesi Yasak Bölge

Sadece Çalışanların Girebileceği Bölge
Yaya Yolu
Forklift Yolu
Stoklama Alanı
Kaza Riski Taşıyan Bölge (Dikkatli Geçilmesi ve Boş Kalması
Gereken Bölgeler)
5. KORUYUCU DONANIM
5.1. Yüklenici, çalışacağı saha ve bölgelerdeki riskler hakkında ilgili bölümden bilgi alacak, Yüklenici
firma çalışanları, çalışacağı saha ve bölgelere uygun kişisel koruyucular ve donanımları kullanacaktır.
5.2. Yüklenici çalışanlarının iş güvenliğini gözetecek, iş güvenliği kurallarına uygun çalışmalarını
sağlamak amacıyla ve işin icabı her türlü iş güvenliği ekipmanını personeline temin edecektir.
5.3. Gürültülü ortamlarda, işitme duyusunun zarar görmemesi için uygun kulak koruyucuları takılacaktır.
Üretim bölgelerinde gıda güvenliği gereği tek kullanımlık kulak tıkacı kullanılmayacaktır.
5.4. Gevşek ve bol giysiler, boyunbağı, saat ve her türlü takılar (yüzük, bilezik ve kolye vb.) makine ve
teçhizata değerek yaralanmaya neden olabileceğinden kullanılmayacaktır.
5.5. Yüklenici çalışanları; acil durumlarda (yangın, patlama, gaz kaçağı, su baskını veya deprem)
güvenlik işaretlerine, uyarılara riayet ederek ilgili bölüm çalışanlarıyla birlikte hareket edecektir.
5.5. Sıcak cisimlere temas ederken koruyucu eldiven kullanılacaktır.
KONTROLSUZ KOPYADIR
4/41
Revizyon No 1
6. YUKSEK RİSKLİ İŞLER

6.1. Özellikle aşağıda yer alan türden işler için Yüklenici firma işe başlamadan önce ETİ yetkililerinden
Yüksek Riskli İşler İzin Formu (FTZ 03 0 00 026) ile yazılı izin alacak ve çalışma süresince iş sağlığı ve
güvenliği açısından tüm önlemleri (yangın tüpü bulundurmak, ısı battaniyesi koymak, çok riskli durumlarda
gözlemci koymak vb.) alacaktır.
6.1.2. Kapalı yerlere (karıştırıcı, çukur, kazan, kazı alanları) veya tanklara giriş ve buradaki çalışmalar
6.1.3. Ateşli işler ( Kaynak, oksijenle kesme vb. sıcak işler)
6.1.4. Gaz ve sıvı boru tesisatı çalışmaları
6.1.5. Kazı işleri ( El veya makina ile )
6.1.6. Geçici vinç, forklift ve transpalet kullanımı
6.1.7. Sürekli veya kalıcı platformların bulunmadığı durumlarda, yerden 2 metre veya daha yüksekteki işler ve
çatı işleri
6.1.8. 1000 (bin) Volt’ tan daha yüksek işletme gerilimi olan devreler üzerindeki elektrik işleri
6.1.9. İşletmede üretimi etkilemesi söz konusu olan çalışmalar
6.1.10. İnsan sağlığına zararlı olabilecek kimyasallar ile çalışma (Solvent ile temizlik gibi)
6.1.11. Elektrik enerjisi dağıtımı ile ilgili her türlü alt yapı çalışması
6.1.12. Şeker değirmeni ve un blowerler bölgesindeki işler
7. YÜKSEKTE ÇALIŞMA
7.1. Genel Hususlar
7.1.1. Aşağısında 2 metreden daha fazla bir boşluk bulunan veya 2 metreden yüksekte bulunan
çalışma yerlerinde yapılan çalışmalar yüksekte çalışma olarak kabul edilmelidir.
7.1.2. Çalışma zeminlerinde geçişi engelleyen malzeme ve malzeme artığı bulundurulmayacaktır. Yağlı
maddelerin zemin üzerine dökülerek zemini kaygan hale getirmesine izin verilmeyecek, bunun zorunlu
olduğu hallerde kısa sürelerde temizlik planlanarak zemin sürekli temizlenmelidir.
7.1.3. Yüksekte çalışan işçileri düşmeden korumak için korkuluk, çalışma platformundaki malzemelerin
düşmemesi için etek tahtaları yapılmalı, bunların sağlanamadığı hallerde, işçilere paraşüt tipi emniyet kemeri
taktırılmalı, kemerlerinin kancalarını tercihen bel hizasından yukarısında sağlam bir yere takmaları sağlanmalıdır.
7.1.4. İşçileri düşmeden korumak için yapılan korkulukların yüksekliği direkt işe ya da bölgeye özel bir
tanımlama yapılmadığı hallerde en az 100 cm olmalıdır.
7.1.5. Emniyet kemeri ve diğer önlemlerin alınamadığı ve işçilerin diz çökerek veya çömelerek çalışma
zorunda oldukları yerlerde ara korkuluklar yapılacaktır.
7.1.6. Düşme veya kayma tehlikesi bulunan yerlerde çalışanlar, düşme tutucu aparatları bulunan halata
bağlı paraşüt tipi emniyet kemeri takmadan çalıştırılmamalıdır.
7.1.7. Çatılarda ve eğik yüzeylerde yapılan işlerde kullanılan yapı iskelelerine en az 1 m. yüksekliğinde
korkuluk yapılacaktır. Bu korkuluklar aynı zamanda, dengesini yitiren bir işçinin düşmesine engel olacak
sağlamlıkta olacaktır.
7.1.8. Emniyet kemerlerinin kullanılamayacağı veya korkuluklu çalışma platformu yahut iskele bulunmayan
ve 3m’den yüksek olan yerler de güvenlik ağı yerleştirilmeden işçi çalıştırılmamalıdır.
7.1.9. Emniyet kemerleri ve müştemilatı, can halatları, emniyet kilitleri ve halat kavrama aparatları her
çalışmaya başlamadan önce iyice kontrol edilmeli, en ufak bir bozukluk veya arıza halinde kullanılmamalı ve
yenileri ile değiştirilmelidir.
7.1.10. Yüksek kodlarda bulunan çalışma yerlerinde, bir yerden bir yere giderken, emniyetli olmayan kestirme
yollardan geçmek, halatlardan kaymak, kolonlara tırmanmak, şaka yapmak ve gayri ciddi çalışmak yasaktır.
7.1.11. Yüksek kodlarda bulunan çalışma yerlerine emniyetli bir şekilde çıkış ve inişi sağlayacak yollar
veya merdivenler olmalıdır. Yüksek iskelelerde de uygun merdivenler bulunmalıdır.
7.1.12. Yüksekteki geçici çalışma yerlerine ulaşım, geçişlerin sıklığı, söz konusu yerin yüksekliği ve kullanım
süresi göz önüne alınarak, en uygun yol ve araçlarla yapılmalıdır. Seçilen bu araçlar, yakın bir tehlike
durumunda işçilerin tahliyesini de mümkün kılmalıdır. Ulaşımda kullanılan yol ve araçlar ile platformlar, katlar
veya ara geçitler arasındaki geçişlerde düşme riski bulunmamalıdır.
7.1.13. El merdivenleri ancak, düşük risk nedeniyle daha güvenli bir iş ekipmanı kullanımı gerekmiyorsa, kısa
süre kullanılacaksa veya işverence değiştirilmesi mümkün olmayan işyeri koşullarında kullanılmalıdır.
KONTROLSUZ KOPYADIR
5/41
Revizyon No 1
7.1.14. Halat kullanılarak yapılan çalışmalar ancak, risk değerlendirmesi sonucuna göre işin güvenle
yapılabileceği ve daha güvenli iş ekipmanı kullanılmasının gerekmediği durumlarda yapılabilir. Risk
değerlendirmesi göz önünde bulundurularak ve özellikle işin süresine ve ergonomik zorlamalara bağlı
olarak, uygun aksesuarlı oturma yerleri sağlanacaktır.
7.1.15. Düşmeleri önleyen toplu korumaya yönelik koruyucuların, özel bir işin yapılması için geçici olarak
kaldırılması gerektiği durumlarda, aynı korumayı sağlayacak diğer güvenlik önlemleri alınmalıdır. Bu
önlemler alınıncaya kadar çalışma yapılmamalıdır. Bu özel iş geçici veya kesin olarak tamamlandıktan
sonra mutlaka koruyucular tekrar yerine konulmalıdır.
7.1.16. Bakım, onarım ve kontrol için işyerlerinde kullanılan bütün merdivenler yapılacak işe uygun sağlamlıkta
olmalı, ekli olmamalı, basamaklar noksan, yerinden oynamış veya çatlak olmamalıdır. Bu merdivenlerin genişliği
55 santimetreden dar olmamalı eğimleri 60 dereceyi geçmemeli ve basamakların genişlikleri en az (13)
santimetre olmalıdır.
7.1.17. Bakım, onarım ve kontrol işlerinde helezoni merdivenler kullanılmamalıdır.
7.1.18. Personel kaldırma liftlerinde emniyet kemeri ve baret gibi kişisel koruyucular kullanılmadan
çalışma yapılmamalıdır.
7.1.19. Çalışanlara; yüksekte çalışma kuralları ile ilgili eğitim verilmeli ve yazılı talimat tebliği yapılmadan
yüksekte çalışma yaptırılmamalıdır.
7.2. El Merdiveninin Kullanımı İle İlgili Özel Hususlar

7.2.1. El merdivenleri, kullanımı sırasında sağlam bir şekilde yerleştirilmelidir. Portatif el merdivenleri,
basamakları yatay konumda olacak şekilde düzgün, sağlam, ölçüsü uygun, sabit pabuçlar üzerinde durmalıdır.
Asılı duran el merdivenleri güvenli bir şekilde tutturulmalı, yerlerinden çıkarılmamalı ve sallanması önlenmelidir.
7.2.2. Portatif el merdivenlerinin kullanımı sırasında üst veya alt uçları sabitlenerek veya kaymaz bir malzeme
kullanılarak veya aynı korumayı sağlayan diğer düzenlemelerle, ayaklarının kayması önlenmelidir. Platformlara
çıkmakta kullanılan el merdivenleri, platformda tutunacak yer bulunmadığı durumlarda, güvenli çıkışı sağlamak
için platform seviyesini yeteri kadar aşacak uzunlukta olmalıdır. Uzatılıp kilitlenebilir ve eklenebilir el
merdivenleri, parçalarının birbirinden ayrı hareket etmeleri önlenecek şekilde kullanılmalıdır. Mobil el
merdivenleri, üzerine çıkılmadan önce hareketleri durdurulmalı ve sabitlenmelidir.
7.2.3. El merdivenlerinde her zaman işçilerin elleriyle tutunabilecekleri uygun yer ve sağlam destek
bulunmalıdır. Özellikle, bir el merdiveni üzerinde elle yük taşınıyorsa bu durum elle tutacak yer bulunması
zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.
7.2.4. Bakım, onarım ve kontrol işlerinde kullanılacak seyyar el merdivenleri, sağlam ve yapılacak işe uygun
uzunlukta yapılmış olmalıdır. Yanlarına tahta çakılmak suretiyle veya benzeri şekilde sonradan boyları
uzatılmış ve boyanmış, basamakları noksan, yerinden oynamış yahut çatlak veya kırık olmamalıdır.
7.2.5. El merdivenlerinde, kullanılırken kaymalara karşı, tırtır, lastik, mantar, mahfuz ve çengel koymak gibi
gerekli tedbirler alınmalıdır.
7.3. İskelelerin kullanımı ile ilgili özel hükümler

7.3.1. İskele kabul edilmiş standartlara uygun yapıda değilse veya seçilen iskelenin sağlamlık ve dayanıklılık
hesabı yapılmamış veya yapılan hesaplar tasarlanan yapısal düzenlemelere uygun değilse bunların sağlamlık
ve dayanıklılık hesapları yapılmalıdır.
7.3.2. Seçilen iskelenin karmaşıklığına bağlı olarak kurma, kullanma ve sökme planı uzman bir kişi
tarafından yapılmalıdır. Bu plan iskele ile ilgili detay bilgileri içeren standart form şeklinde olabilir.
7.3.3. İskelenin taşıyıcı elemanlarının kayması; taşıyıcı zemine sabitlenerek, kaymaz araçlar kullanarak veya
aynı etkiye sahip diğer yöntemlerle önlenmeli ve yük taşıyan zemin yeterli sağlamlıkta olmalıdır. İskelenin
sağlam ve dengeli olması sağlanmalıdır. Tekerlekli iskelelerin yüksekte çalışma sırasında kaza ile hareket
etmesi uygun araçlarla önlenmelidir.
7.3.4. İskele platformlarının boyutu, şekli ve yerleştirilmesi yapılacak işin özelliklerine ve taşınacak yüke
uygun olmalı ve güvenli çalışma ve geçişlere izin verecek şekilde olmalıdır.
KONTROLSUZ KOPYADIR
6/41
Revizyon No 1
7.3.5. İskele platformları normal kullanımda, elemanları hareket etmeyecek şekilde kurulmalıdır. Platform
elemanları ve dikey korkulukların arasında düşmelere neden olabilecek tehlikeli boşluklar bulunmamalıdır.
7.3.6. Kurma, sökme veya değişiklik yapılması sırasında iskelenin kullanıma hazır olmayan kısımları, Güvenlik
ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliğine uygun şekilde genel uyarı işaretleri ile işaretlenmeli ve tehlikeli bölgeye
girişler fiziksel araçlarla önlenmelidir.
7.3.7. İskelelerin kurulması, sökülmesi veya üzerinde önemli değişiklik yapılması, mutlaka yetkili uzman bir
kişinin gözetimi altında yapılmalıdır.
8. HAREKETLİ KALDIRMA VE TAŞIMA ARAÇLARI KULLANIMI

8.1. Forklift Araçları (Manuel ve Yaya Kumandalı Akülü Transpalet Hariç) Kullanımı
8.1.1. Tanım : Bu talimatta Hareketli kaldırma ve taşıma araçlarından manuel ve yaya kumandalı akülü
transpalet haricindeki araçlar (Platformlu Akülü Transpalet, Sürücü Oturarak Akülü Transpalet, Platformlu İstif
Makinesi, Sürücü Ayakta İstif Makinesi, Sistem Makinesi, Reach Truck, Forklift, Personel Yükseltme Lifti, Mini
Yükleyici, Motorlu Yaya Kumandalı İstif Makinesi ve Yaya Kumandalı İstif Makinesi) için genel olarak
FORKLİFT ARAÇLARI ifadesi kullanılmıştır.
8.1.2. Kullanılan forklift araçlarından Platformlu Akülü Transpalet, Sürücü Oturarak Akülü Transpalet, Platformlu İstif
Makinesi, Sürücü Ayakta İstif Makinesi, Sistem Makinesi, Reach Truck, Forklift, Personel Yükseltme Lifti ve Mini
Yükleyici operatörlük eğitimi almış yetkili personel tarafından kullanılacaktır. İşletme sınırları içinde “İş Makinelerini
Kullanacak Olanlara Verilecek İş Makineleri Kullanma Sertifikası (operatörlük belgesi)”, işletme dışındaki kullanımda
ise G Sınıfı ehliyeti olmayan personel bu araçları kesinlikle kullanmayacaktır.
8.1.3. Araçlar çalıştırılmadan önce operatör tarafından mutlaka Çalışma Öncesi Operatör Günlük Bakım
ve Kontrol Etiketi kullanılarak genel bir kontrol yapılacaktır.
8.1.4. Araç kullanırken bir şey yemek, içmek, sigara içmek ve cep telefonu kullanmak yasaktır.
8.1.5. Aracın çatalları yüksekte iken, raftan yük alma ve boşaltma işlemleri haricinde hareket edilmeyecektir.
8.1.6. Araca taşıma, kaldırma ya da başka sebeplerle sürücüden başka kimse bindirilmeyecek, çatallarda insan
taşınmayacak ya da kaldırılmayacaktır. Zorunlu durumlarda Personel yükseltme lifti haricindeki araçlarda
yükseğe insan kaldırılacaksa kafes tipi personel kaldırma ataşmanı kullanılacaktır.
8.1.7. Emniyet kemeri takılı olacaktır. (üzerinde fabrika çıkışı olarak emniyet kemeri bulunmayan araçlar
için geçersizdir)
8.1.8. Islak ya da yağlı eller ve ayakkabılarla araç kullanılmayacaktır.
8.1.9. Araç kapasitesinin üzerinde yükle yüklenmeyecektir.
8.1.10. Yükü dengelemek amacıyla araca ağırlık konulmayacaktır.
8.1.11. Yük bıçakların ucunda taşınmayacaktır.
8.1.12. Yük tek bıçak üzerine konularak taşınmayacaktır.
8.1.13. Görüşün sağlanamadığı durumlarda ileri ya da geri hareket edilmeyecektir.
8.1.14. Dönüşler gibi tehlikeli noktalara hızlı girilmeyecek, yavaşlanarak korna çalınacaktır.
8.1.15. 2 metreden uzun mesafelerde, yük çatallarda kaldırılmış vaziyette iken taşınmayacaktır.
8.1.16. İstifleme yapılırken yükün altından insanların geçişine izin verilmeyecektir.
8.1.17. Ağırlık merkezi ayarlanmadan yük taşınmayacaktır. Dengesiz yük kesinlikle taşınmayacaktır.
8.1.18. Alkollüyken ya da dikkat bozukluğu etkisi olan ilaçlar alındığında araç kullanılmayacaktır.
8.1.19. Belirlenen zemin çizgilerine uygun hareket edilecektir.
8.1.20. Vücudun hiçbir uzvu araç dışına çıkartılmayacak, araç kullanımı sırasında aracın üzerinden
etrafta bulunan hiçbir şeye müdahale edilmeye çalışılmayacaktır.
8.1.21. Eğimli bölgelerde park edilmeyecek ve yükleme yapılmayacak, zorunlu durumlarda eğimli bir
yerde durması gerekiyorsa tekerlekleri her zaman takozla desteklenecek, park freni çekilecektir.
8.1.22. Araçlar başka araçların çalışma sahasında kullanılmayacak, daima diğer araçlar ile arada güvenli
çalışma alanı bırakılacak ve durmak için yeterli mesafeye sahip olunduğundan emin olunacak, asla diğer
araçlara yetişip geçmeye çalışılmayacaktır.
8.1.23. Sahipsiz objelerin üzerinden geçilmeyecek, hareket yönüne dikkatlice bakılacak, diğer insanlara
ve güzergâhınıza çıkabilecek engellere karşı dikkatli olunacaktır.
KONTROLSUZ KOPYADIR
7/41
Revizyon No 1
8.1.24. Araçlar engebeli alanlarda kullanılmayacak, kullanmak kaçınılmaz ise yavaş ve dikkatli olunacaktır.
Yavaş bir geçiş için çapraz bir şekilde ve her seferinde bir lastik geçirerek ilerlenecektir.
8.1.25. Araçlar operatör muhafazası ve yük korkuluğu olmadan kesinlikle kullanılmayacak; yük, arkaya doğru
hafif eğim verilerek taşınacaktır.
8.1.26. Yükün yük korkuluğundan yüksek olması durumunda araç hareket ettirilmeyecek, çatallar mümkün
olduğu kadar aşağıya indirilecek ve mastı arkaya doğru eğimlendirilerek yükün dengesinin kurulmasından ve iyi
bir görüş netliği sağlanmasından sonra hareket edilecektir.
8.1.27. Aracın öne doğru devrilmesine neden olacağından; Yüklü araç; asansörünün çatalları ileri eğimli
durumda kesinlikle yükseltilmeyecek veya yük yukarıda iken çatallara ileri doğru eğim verilmeyecektir.
8.1.28. Paletli yükler dışındaki yükler aşağıda belirtilen ilgili ataşmanı olmadan taşınmayacaktır.
8.1.28.1. Varil ataşmanı
8.1.28.1.1. Variller ile gelen yükleri güvenli bir şekilde taşımak için kullanılır.
8.1.28.1.2. Forklift çatallarına takılarak kullanılır.
8.1.28.1.3. Forklift çatallarından çıkmaması için ataşman üzerindeki zincir vasıtası ile forklift aynasına tespitlenir.
8.1.28.2. Vinç tipi askı yük taşıma ataşmanı

8.1.28.2.1. Standart olmayan askıya alınarak taşınması zorunlu olan yükleri taşımak
amacıyla kullanılacaktır.(motor,şanzuman vb.)
8.1.28.3. Çatal uzatma ataşmanı

8.1.28.3.1. Forklift üzerinde bulunan standart çatalların uzanamadığı noktalardan paletli yüklerin alınması
veya bırakılması için kullanılacaktır.
8.1.28.3.2. Hidrolik çalışan bir ataşmandır.
KONTROLSUZ KOPYADIR
8/41
Revizyon No 1
8.1.28.4. Kafes tipi personel kaldırma ataşmanı

8.1.28.4.1. Personelin yüksek noktalarda çalışması gerektiğinde ve personel yükseltme lifti bulunmadığı
durumlarda personelde emniyet kemeri ve baş koruyucu donanım bulunması şartıyla kullanılacaktır.
8.1.28.5. Mini yükleyici Kova Ataşmanı

8.1.28.5.1. Hafriyat, inşaat atıkları, kum, saman, kar gibi düşük yoğunluklu malzemelerin yükleme boşaltma
ve taşıma işleri için kullanılacaktır.
8.1.28.6. Mini Yükleyici çatal ataşmanı

8.1.28.6.1. Paletli yüklerin taşınması, yükleme ve boşaltma işlerinde kullanılacaktır. Asfalt ve beton dış
zeminlerin temizliği için kullanılacaktır.
8.1.28.7. Mini Yükleyici süpürge ataşmanı

8.1.28.7.1. Asfalt ve beton dış zeminlerin temizliği için kullanılacaktır.
8.1.28.8. Tüm bu yukarıda belirtilen ataşmanları kullanırken takılan ataşman ağırlığı ve kaldırılan yükün forklifte
uzaklığı değiştiği için forklift denge merkezi değişmektedir. Bu da forkliftiniz ile taşıdığınız yük kapasitesinin
düşmesi anlamına gelir. Yani Forkliftinizin kaldırma kapasitesi 1500 kg ise bu tip ataşmanlarla kaldırma
kapasitesi 600kg.a kadar düşebilir.
8.1.28.9. Üretici firmalar tarafından verilen kullanım ve kaldırma kapasitesi hesaplama ile kaldırma kapasitesi
hesaplama tablolarını kullanma eğitimlerini almamış operatörler bu ataşmanları kesinlikle kullanmayacaktır.
8.1.29. Basınçlı gaz tüpleri kesinlikle forklift araçları üzerinde taşınmayacaktır.
8.1.30. Eğer uygun şekilde korunmamışsa esnek boruların ve elektrik kablolarının üzerinden geçilmeyecektir.
8.1.31. Yükleme işlemi sırasında kırık paletler kullanılmayacaktır.
KONTROLSUZ KOPYADIR
9/41
Revizyon No 1
8.1.32. Ağır yükle giderken ani duruş ve kalkışlardan kaçınılacaktır.

8.1.33. Geri gidişlerde arkada kimse veya herhangi bir şey olmadığından emin olunacak ve yavaş
hareket edilecektir.
8.1.34. Operatör kullanım sırasında kendisine verilen kişisel koruyucu donanımını kullanacaktır.
8.1.35. Kullanım sırasında araç üzerinde bulunan uyarı ve bilgilendirme işaret, etiket ve levhalara uyulacaktır.
8.2. MANUEL VE YAYA KUMANDALI AKÜLÜ TRANSPALET KULLANIMI

8.2.1. Kullanıcı aracı kullanmadan önce üzerindeki tüm uyarı işaretlerini ve talimatları okuyacaktır.
8.2.2. Kullanıcı tarafından, kullanımdan önce mutlaka gözle genel bir kontrol yapılacaktır.
8.2.3. Kullanıcı kullanım esnasında eldiven vb. kişisel koruyucu donanımını kullanacaktır.
8.2.4. Araç kullanırken bir şey yemek, içmek ve sigara içmek cep telefonu kullanmak yasaktır.
8.2.5. Araç eğimli zeminlerde kullanılmayacaktır.
8.2.6. Araç süratli kullanılmayacak ve kullanım sırasında diğer çalışanlara fazla yaklaşılmayacaktır.
8.2.7. Yönlendirme koluna kesinlikle oturulmayacak, ayak basma bölümü olanlar dışında hareket
esnasında kesinlikle transpaletin üzerine çıkılmayacaktır.
8.2.8. Transpalet itilerek değil çekilerek kullanılacak, üzerinde yük varken ani dönüşlerde bulunulmayacaktır.
8.2.9. Transpaletin ağırlık merkezi, çatalların orta noktasıdır. Yükün ağırlık merkezinin transpaletin ağırlık merkezi ile
aynı hizada olduğundan ve her iki çatala eşit yük bindiğinden emin olunduktan sonra taşıma yapılacaktır.
8.2.10. Araç kapasitesinin üzerinde kullanılmayacaktır.
8.2.11. Transpalet hiçbir durumda yan yatırılmayacak, ters çevrilmeyecektir.
8.2.12. Çatalların ucundaki ufak tekerleklerin bulunduğu açıklığa hiçbir şekilde ve nedenle el sokulmayacak ve
o bölümden tutulmayacaktır.
9. KAPALI (KISITLI) ALANLARDA YAPILAN ÇALIŞMALAR

9.1. Sınırlı girişi ve çıkışı olan sürekli insan bulunması için tasarlanmamış; Depolar, Kuyular, Yağ alma/giderme
tesisleri, menholler, Tüneller, Mahzenler, Kazanlar, Gemiler, silolar, Mikserler, Üstü açık su depoları, su kuleleri,
alttan girişli muhafazalar, Mototren tankları tank, büyük fırınlar, kazanlar, yer altı depoları, kanalizasyon, lağım
çukuru gibi giriş ve çıkışın kısıtlanmış ve sınırlanmış olduğu, ya potansiyel olarak tehlikeli atmosfer riski olan ya
da içinde tehlikeli atmosfer bulunan, izinli giriş gerektiren ortamlar kapalı alanlar olarak tanımlanır.
9.2. Tehlikeli gaz, buhar veya sislerin meydana gelebileceği kapalı alanlar içinde yapılacak bakım ve
onarım işlerinde iş süresince asla yalnız çalışılmamalı, mutlaka ilave en az bir kişi kapalı alan dışında
yardımcı ve gözlemci olarak bulunmalıdır.
9.3. Gözetim görevi yapan (nezaretçi) personel, bu esnasında mutlaka güvenli bir bölgede olmalı,
sadece çalışana değil ortamın giriş çıkış yollarına da bakmalı, Çalışma ortamı giriş ve çıkışına mutlaka
Bakım İkaz Levhası Asılmalı, giriş ve çıkışlar kontrol altına alınarak beklenmedik malzeme ve ya diğer
madde akışı önlenmelidir.
9.4. İş güvenliği mühendisi tarafından ve gerekli kontroller yapılmadan ve Kapalı Alanda Çalışma İzin
Formu (Form No: F İK02 0 00 061 ) düzenlenmeden çalışmaya başlanılmamalıdır.
9.5. Kapalı alanlarda yapılacak bakım ve onarım işlerinde zararlı, zehirleyici, boğucu veya parlayıcı gaz veya
sıvıların tehlikeli bir şekilde birikebileceği göz önünde bulundurularak bu maddelerin miktarı Kapalı Alanda
Ortam Ölçüm Takip Formu (Form No: Form No: F İK02 0 00 062 ) ile sürekli kontrol altında tutularak gerekli
güvenlik önlemleri alınmalıdır. Bu gibi yerlerde, tecrübeli işçiler çalıştırılmalı, bunlara uygun kişisel koruyucu
donanım verilmelidir.
9.6. Kapalı alanlarda görevlendirilen işçilere mutlaka uygun emniyet kemeri, sinyal ipleri, baret vb kişisel
koruyucu donanımları verilmelidir. Gerekli durumlarda, bu gibi çalışma yerlerine temiz hava sağlanmalı ya da
çalışanın motorlu solunum cihazı kullanması sağlanmalıdır.
KONTROLSUZ KOPYADIR
10/41
Revizyon No 1
9.7. Ortamda oksijenin olmama ihtimali yüksek olduğu için temiz hava beslemeli maskeler kullanılmalıdır. Bu
maskelere temiz hava sağlanma işlemi dalgıçlarda olduğu gibi tüple veya temiz hava pompasından(hava
geçiş ayarı bulunan) sağlanmalıdır.
9.8. Çalışma yapılacak tank, kazan vb kap, bağlı olduğu sistemden tamamen tecrit edilmeli, mal ve varsa
buhar giriş-çıkışlarına kör tapa atılmalıdır.
9.9. Kabın menhol (adam girişi) ve kapakları açılarak tabii olarak vs. temiz hava verilerek
havalandırılmalı, soğutulmalı ve giriş için uygun hale getirilmelidir.
9.10. Gerekiyorsa su veya buharla temizlenmelidir.
9.11. Tansiyon, baş dönmesi ve kalp yetmezliği olan kimseler kapalı kaplara girmemelidir.
9.12. Kapalı kap içerisinde karıştırıcı gibi elektrikle çalışan mekanik bir sistem var ise, motorun elektriği
kesilmeli, kilitlenmeli veya sigorta alınmalı, üzerine uyarı lehvası asılmalıdır. Haberleşmeye önem verilmeli,
çalışmaya başlamadan önce, Ortama uygun haberleşme aracı seçilmelidir.
9.13. Yeraltı işlerinde, delme ve kazma sırasında çalışanların sağlığını koruyacak ve güvenliğini sağlayacak
yeterli ve uygun havalandırma tesisatı yapılmalıdır.
9.14. Çeşitli gazların hava ile patlayıcı bir karışım meydana getirebileceği kapalı alan çalışmalarında açık
alevli lamba veya cihazlar kullanılmamalıdır.
9.15. Çalışanlar; pis su, gaz ve dumanların bulunduğu depolara ancak deponun iyice havalandırılıp temizlendiğine
emin olunduktan sonra sokulmalı ve çalıştığı süre boyunca depo havası denetim altında bulundurulmalıdır.
9.16. Onarılacak depo veya tanklar, başka depo veya tanklarla bağlantılı olduğunda, bağlantı borularının
vanaları güvenli bir şekilde kapatılmalı veya bu borular sökülerek bağlantı ağızları, kör tapa veya kapaklarla
kapatılmalıdır. 9.17. Gömlekli veya çift cidarlı veya kapalı kaplarda ısı veya kaynak işleri yapılmadan önce
bunlar iyice havalandırılmalı ve kaynak işlerinin yapıldığı sürece hiçbir şekilde oksijen verilmemelidir.
9.18. Kazı işlerinin yapılacağı yerlerde, elektrik kabloları, gaz boruları, su yolları, kanalizasyon ve benzeri
tesisatın bulunup bulunmadığı önceden araştırılmalı ve duruma göre gereken önlemler alınmalıdır.
9.19. Kazı sırasında, zehirli ve boğucu gaz bulunduğu anlaşıldığı hallerde, çalışanlar derhal oradan
uzaklaştırılmalı, gaz çıkışı önlenmeli ve biriken gaz boşaltılmadıkça kazı işlerine başlanılmamalıdır.
9.20. Parlayıcı, patlayıcı gaz-toz konsantrasyonlarının oluşumunu önlemek için dışarıdan hava beslemesi ya
da ıslak çalışma uygulaması gibi ilave tedbirler alınmalıdır. Kazana temiz hava verilmeli, mümkünse kaynak
dumanını dışarı atılmalı bu mümkün değilse aralıklı zamanlar ile çalışılmalıdır.
9.21. Tank vb. Kapalı alanlarda gazaltı kaynağı ve kaynak makinesi ile kesme işleri yapılmasından
kaçınılmalıdır. Çok gerekli hallerde bu talimatta belirtilen hususlar tam olarak uygulanmalı ve tüm tedbirler
alınmadan işe başlanmamalıdır.
9.22. Kapalı alanlarda sürekliliği olan işler yapılmamalıdır.
9.23. Tank vb. Kapalı alanlarda elektrik kaynak işlerinde doğru akım ve boşta çalışma sınırlayıcı
tertibat kullanılmalıdır.
9.24. Parlama ve patlama tehlikesi oluşturabilen organik tozun meydana geldiği, taşındığı, aktarıldığı ve
çalışıldığı yerlerde, elektrik motor ve jeneratörleri toz geçirmez-etanş tipten olmalı veya devamlı olarak temiz
hava beslenen yalıtılmış hücrelerde bulundurulmalıdır. Bu bölgelerde kesinlikle iş durdurulup yeterli
havalandırma yapılmadan kaynak, kesme ve taşlama gibi kıvılcıma neden olabilecek işler yapılmamalıdır.
9.25. Yeni tedarik edilecek tank, kazan vb. ekipmanlarda giriş çapı (menhol) en az 30” (inch) olmalıdır.
9.26. Kapalı alanlarda çalışma izin formu aşağıdaki hususlara göre düzenlenir.
9.26.1. Silolara, tanklara ve diğer her türlü tank ve kapalı alana giriş ve bu alanlarda yapılacak olan
çalışmalarda bu talimata uyulmalı ve kısıtlı alan çalışma izin formu eksiksiz doldurulmalıdır.
9.26.2. Çalışma izni formu sorumlu kişilerce eksiksiz doldurulur. İşin tüm potansiyel tehlikeleri göz
önünde bulundurularak tüm önlemler alındıktan sonra form imzalanmalıdır.
9.26.3. Yenileme yapılmadığı sürece izin sadece 24 saat için geçerlidir. Yenileme yapılabilmesi için
önlemlerin güncelliklerini korudukları kontrol edilir ve formun arka tarafına tarih, saat, isim yazılır ve
imzalanır. Her şart altında bu form en fazla bir hafta süreyle kullanılabilir.
9.26.4. Çalışma izin formunun düzenlenmesinden ve uygulanmasından sorumlu olan çalışanların sorumlulukları;
KONTROLSUZ KOPYADIR
11/41
Revizyon No 1
9.26.4.1. İşi yaptıran birim amiri(yönetici/mühendis): Yapılacak çalışmayı yeri ve zamanıyla birlikte İş
Güvenliği Mühendisi’ne ve işin yapılacağı müdürlüğe haber vermekten, kapalı alan sorumlusu atamaktan, işin
emniyetli olarak yapılmasını sağlayacak gerekli ekipmanın temininden, kısıtlı alanda çalışacak ekibin
koordinasyonundan ve talimatlardan haberdar olmasını sağlamaktan sorumludur.
9.26.4.2. İşi yapacak kişi/kişiler: Kullanılacak olan ekipmanların kontrollü ve sağlam olmasından, çalıştığı
sahanın çalışmaya uygunluğunun kontrolü ve gerekli emniyet tedbirlerinin alınmasından, kişisel koruyucu
malzemelerini kullanmakla sorumludur.
9.26.4.3. İş Güvenliği Mühendisi: Yapılacak olan işin ve kullanılacak olan ekipmanlar ile kişisel koruyucuların
uygun olarak kullanıldığının kontrolünden ve çalışma yapılacak olan sahada tüm emniyet tedbirlerinin
alındığının kontrolünden sorumludur. (İş Güvenliği Mühendisinin izin, istirahat, işletme dışı görev gibi
nedenlerle işyerinde bulunamadığı hallerde varsa İSG Kurul Başkanı tarafından bir personel İSG sorumlusu
olarak atanır, yoksa İş Güvenliği Mühendisi kendisi vekalet edecek sorumluyu atar.)
9.26.4.4. Kapalı Alan Sorumlusu: Çalışmanın yapılacağı sahanın ya da sistemin hazırlanmasından, temizliğinden ve
emniyet tedbirlerinin alınarak etiketlenmesinden, kontrol listesinin doldurulmasından sorumludur.
9.26.5. Çalışma iş izin formunun uygulanmasından ve takibinden işi yaptıran birimin amiri
(yönetici/mühendis) sorumlu olacaktır.
9.26.6. İşlerin bitiminde işi başlatan sorumlular son kez saha kontrolü yaparak çalışma iznini kapatır.
10. YÜK ASANSÖRÜ KULLANIMI

10.1. Çalışanların inip çıkmak için yük asansörünü kullanması ve yük asansöründe insan taşınması
kesinlikle yasaktır.
10.2. Yük asansörü ile kapasitesinden daha fazla yük taşınması yasaktır.
10.3. Kabin içine konan yüklerin dengeli yüklenmesine dikkat ediniz, kabin hareket halinde iken bu
yüklerin kaymaması için tedbir alınız.
10.4. Yük asansörünün katlarda durduğu yere asansör içindeki yükün durumuna göre gerekli güvenlik
tedbirini almadan yaklaşmayınız.
10.5. Asansörü çağırmak amacıyla butonlara sürekli basılı tutmayınız.
10.6. Asansörün arızalanması durumunda asansörü kullanmayınız, kesinlikle müdahale etmeyiniz ve
hemen bakım ekibine haber veriniz. Arızalı asansörün kullanılmasını önleyici tedbirler alınız.
10.7. Asansörde meydana gelen kazaların çoğunluğunun yanlış Kullanma - Kurtarma işlemleri sırasında
gerçekleştiğini unutulmayınız. Yasak olmasına rağmen asansöre binen ve asansörde kalanları kurtarmak
veya asansörü tamir etmek amacıyla ehliyetsiz veya kurtarma eğitimi verilmemiş kişilerin müdahalelerine
müsaade etmeyiniz. Derhal bakım ekibine haber veriniz.
11. ELLE TAŞIMA İŞLERİ
11.1. Taşıyacağınız yükler çok ağır, çok büyük, kaba veya kavranılması zor, dengesiz veya içindekiler
yer değiştiriyorsa; bu yüklerin elle taşınması sırt ve bel incitme riski oluşturacağından bu tip yükleri
yalnız kaldırmayınız.
11.2. Kontrol edemeyeceğiniz yükler el, ayak yaralanmalarına ve bel ya da sırt rahatsızlıklarına
neden olabileceğinden aşağıda belirtilen kurallara uyunuz.
11.3. Elle taşıma işlerinde ellerinizde oluşabilecek kesik, çizik ve delinmelere karşı eldiven kullanınız.
11.4. İterek ya da çekerek kontrol edilen tekerlekli arabalarda yapılan taşıma işlerinde ellerinizin duvara ya da
makine, tezgâh vb çevredeki başka cisimlere çarpması ve sürtmesiyle oluşabilecek yaralanmalara karşı
mutlaka eldiven kullanınız.
11.5. Sürekli taşımadığınız tip yükleri taşımadan önce deneme kaldırışı yaparak yükü ölçünüz.
11.6. Gideceğiniz yol üzerinde herhangi bir engel olmadığından emin olunuz ve görüşünüzü engelleyen
yükleri taşımayınız.
11.7. Nereye gittiğinizden emin olunuz.
11.8. Yükü tam olarak kavramadan ya da dengelemeden kaldırmaya ya da taşımaya çalışmayınız.
11.9. Ellerinizin, taşıyacağınız yükün ve tutacakların kaygan olmadığından emin olunuz.
11.10. Yükü kaldırırken ayaklarını ve vücudunuzu yükün üzerine gelecek şekilde yerleştiriniz ( ya da
vücudunuzu yükün ön tarafına mümkün olduğunca yaklaştırmaya çalışınız).
KONTROLSUZ KOPYADIR
12/41
Revizyon No 1
11.11. Yükü kaldırırken bacak kaslarınızı kullanınız; kaldırmayı sırtınızdan değil bacaklarınızdan yapın.
11.12. Sırtınız dik tutunuz ve yükü mümkün olduğunca vücudunuza yakın tutunuz.
11.13. Yükün üzerine doğru eğilmeyin.
11.14. Yük taşırken belinizi başka bir yöne döndürmeyin ve yükü başınızın üstünde taşımayın.
11.15. Bir yükü iterken öne, çekerken arkaya eğilin.
11.16. Düşebilecek yüklere karşı ayak parmaklarınızı korumak için, çelik burunlu ayakkabı kullanınız.
12. EL ALETLERİ İLE YAPILAN ÇALIŞMALAR

12.1. Elektrikle çalışmayan el aletleri yapılan çalışmalarda dikkat edilmesi gereken hususlar:
12.1.1. El aletleri döşemelere, geçitlere, merdiven sahanlıklarına veya işçilerin çalıştığı ya da geçtiği yerlere
veya geçenlerin başlarına düşebilecekleri yüksek yerlere bırakılmamalı, bunlar uygun raflar, dolaplar ve
benzeri muhafazalı yerlerde korunmalıdır.
12.1.2. El aletleri için mutlaka tanımlı bir yer sağlanmalı ve her şey kendi yerinde olmalıdır.
12.1.3. El aletleri sürekli bakım isteyen aletler olduğu için hemen her işin başlangıcında ve bitiminde bu
aletlerin sağlamlığı kontrol edilmeli, hatalı veya arızalı aletler kullanılmamalıdır.
12.1.4. El aleti mutlaka kendi yapılış maksadına uygun olarak ve kendi kapasitesi dâhilinde kullanılmalıdır.
12.1.5. Kıvılcımın tehlikeli olabileceği, parlayıcı-patlayıcı madde ve buharlarının bulunduğu yerlerde,
kullanılacak olan el aletleri kıvılcım çıkarmayan türden, yani özel alaşımlı olmalıdır.
12.1.6. Çekiç, balyoz, kalem, keski, zımba ve benzeri aletlerin başlarının aşınmamış olmasına dikkat
edilmeli, bozulan ve mantarlaşan başlar taşlama ve pah açma şeklinde düzeltilmelidir.
12.1.7. Eğe ve törpülerin, metal bileziği olan sap koruyucuları olmalı ve bunlar koruyucusuz olarak
kullanılmamalıdır. Ayrıca bu aletler sandık açma, çivi sökme veya sert bir cisme vurma işlerinde
kullanılmamalıdır. 12.1.8. Elektrik işlerinde kullanılan pense, kargaburun ve tornavida gibi el aletleri, kullanılan
gerilim değerine uygun olarak yalıtılmış olmalıdır. Yalıtkanlık durumları sık aralıklarla kontrol edilmelidir.
12.1.9. Uçları keskin ve sivri olan el aletleri kullanılırken, uçları vücuda doğru tutulmamalıdır.
12.1.10. Kaynakçı çekici, keski kalemi gibi el aletleri çapak kırma, kesme ve yontma işlerini yapılırken
mutlaka koruyucu gözlük kullanılmalıdır.
12.1.11. El aletlerini kullanmadan önce ellerinizin yağlı, ıslak ve kaygan olmadığından emin olunuz.
12.1.12. Bıçak, testere gibi kesici el aletlerini kullanırken mekanik dirençli eldiven kullanılmalıdır.
12.1.13. Yapılacak iş için uygun el aleti kullanılsa bile, eğer el aleti doğru olarak kullanılmamışsa
yaralanmaya neden olur. El aletlerini kullanmak için gerekli doğru bilgiye sahip olunmalıdır. Belirli bir el
aletinin nasıl kullanılacağından emin değilseniz, mutlaka amirinize sorunuz.
KONTROLSUZ KOPYADIR
13/41
Revizyon No 1
12.1.14. Sapları kıymıklaşmış, kırılmış veya gevşemişse, aleti kullanmadan önce bunlar değiştirilmelidir.
12.1.15. Keskin ve sivri uçlu olan aletleri kesinlikle ceplerinizde taşımayınız.
12.1.16. Herhangi bir el aleti üstüne gereğinden fazla basınç veya kuvvet tatbik edilmemelidir.
12.1.17. Alet arabalarını kullanırken; sabit kullanımda birden fazla çekmece açmayınız. Hareket halinde
bütün çekmeceler ve kapılar kapalı olmalı ve arabaların üzerinde bir şey bulunmamalıdır.
12.1.18. Çakma anahtar dışında hiçbir alete, gücünü arttırmak amacıyla, üzerine çekiçle vurmayınız.
Hiçbir anahtarı uzatma ile kullanmayınız.
12.1.19. Dengenizi kontrol ettikten sonra anahtarı çekerek kullanınız, itmemeye özen gösteriniz.
12.1.20. El aletleri ile kesinlikle şaka yapmayınız ve başkalarına dokunmayınız.
12.1.21. Keskin kenarlı veya sivri uçlu el aletleri kullanılmadıkları zaman keskin kenar ve uçlarını
koruyucu (deriden kılıf veya başlıklar) altına alınız.
12.1.22. Kesinlikle elle diğer bir kişiye alet atmayınız.
12.1.23. Küçük parçalarla çalışırken mengene ile tutturulmadan çalışılmamalıdır.
12.1.24. Çalışan makineleri durdurmadan el aleti ile kesinlikle müdahale etmeyiniz.
12.2. Elektrikli el aletleri kullanılırken dikkat edilmesi gereken hususlar:
12.2.1. El aletlerini kullanmadan önce kontrol ediniz. İş yapmak için gittiğiniz yerde tamir etmeye kalkışmayınız.
12.2.2. Kordonu yıpranmış el aleti veya zedelenmiş uzatma kordonu kullanılmamalıdır.
12.2.3. Kablolar ve bağlantı yerleri sık aralıklarla kontrol edilmeli, izolasyon bozulmalarına karşı gerekli
tedbirler alınmalıdır.
12.2.4. El aletini çalıştırmaya başlamadan önce aletin üzerinde kalabilecek ayar anahtarları gibi teçhizat
ortadan kaldırılmalıdır.
12.2.5. El aletlerini zorlamayınız. Dar yerlerde, kablo ve boru gibi çeşitli engellerin olduğu yerlerde daha
dikkatli olunuz.
12.2.6. Elektrikli el aletlerini nemli ıslak durumda olan yerlerde kullanmayınız. Yanıcı maddelerin
bulunduğu yerlerde elektrikli el aletleri ile çalışırken daha dikkatli ve uyanık olunuz.
12.2.7. El aletini, fişi prizde sokulu iken asla ayar etmeyiniz, ucunu veya ağzını değiştirmeye kalkışmayınız.
12.2.8. 220 voltla çalışan elektrikli aletlerin öldürücü ve tehlikeli şekilde elektrik çarpmalarına ve yanıklara
sebep olduğunu unutmayın.
12.2.9. Kablolar mekanik darbe ve kimyasal etkilere karşı korunmalıdır. Kabloları yağdan, sıcak ve
parçalanmasına neden olabilecek yüzeylerden ve kimyasal maddelerden koruyunuz. Kabloyu insan
geçebilecek yerlerde ve ayakaltında bulundurmayınız.
12.2.10. Elektrikli aletleri enerjisi kesildikten sonra temizleyiniz.
12.2.11. Elektrikli aletlerin tamiri daima yetkili elektrikçi tarafından yapılmalıdır
12.2.12. Elektrikli aletleri kullanırken ellerinizin kuru olmasına dikkate ediniz.
12.2.13. Akımı kesmek için kabloya asılmayınız, prizi çekiniz.
12.2.14. Kablo kullanılmadığı zaman dikkatlice sarılmalı, bir raf üzerine yahut uygun bir askıya asılmalıdır.
12.2.15. Zımpara ve kesme taşları, tel fırçalar, döner bıçaklar ve daire testerelerde, yarım daire şeklindeki
koruyucuları sürekli olarak takılı bulundurunuz. Bu aletlerle çalışırken uygun koruyucu gözlük veya yüz
siperlerinizi kullanınız.
12.2.16. Gevşek elektrik bağlantılarının ve aşınmış kabloların kazaya neden olacağını unutmayınız.
12.2.17. Hiçbir zaman aletleri kablosundan tutarak taşımayınız.
12.2.18. Yere koymadan önce aletlerin kapalı olduğundan emin olunuz.
12.2.19. Aşağıda bazı el aletlerinin yaygın olarak yanlış kullanımına örneklerin verilmiş olup bu tür
yanlış kullanımlardan kaçınınız.
KONTROLSUZ KOPYADIR
14/41
Revizyon No 1
13. TAŞLAMA ALET VE MAKİNELERİ KULLANIMI

13.1. SABİT TAŞLAMA TEZGÂH VE MAKİNELERİ GÜVENLİ KULLANIM KURALLARI:
Metal işleme makineleri doğru kullanılmadıkları takdirde tehlikeli olabilirler. Bu nedenle, genel teknik kurallara
ve aşağıdaki hususlara uyulmalıdır.
13.1.1. Yetkisi ve bilgisi olmayan kişilerin taşlama tezgâhını kullanmasına asla izin vermeyin.
13.1.2. Taşlama makinası ile çalışan birine asla şaka yapmayın.
13.1.3. Tetikte olun! Bütün dikkatinizi işe verin. Sağduyulu olun. Makineyi yorgunken kullanmayın.
13.1.4. Makineyi çalıştırmadan önce emniyet aygıtlarının çalıştığını ve yerinde olduğunu kontrol edin.
Aksi takdirde makineyi çalıştırmayın ve fişini çekerek(enerjiyi keserek) makineyi koruyun.
13.1.5. Çalışma sahası iyi aydınlatılmış olmalıdır.
13.1.6. Sarkık giysileri çıkarın ve saçları toplayın. Makineyi çalıştırmadan önce, kravat, yüzük, kol saati, takı
gibi nesneleri çıkarın.
13.1.7. İş elbisesinin kolları lastikli değil ise kıvrılmalıdır.
13.1.8. Taşlama işlemine başlamadan önce taşlama taşı, bağlantıları ve kabloları kontrol edin.
13.1.9. Makineyi besleyen iletkenlerin yalıtımı sağlanmalı ve çalışanların gerilim altında çıplak
iletkenlere dokunmaları engellenmelidir.
13.1.10. Taşlama sonucunda oluşan kıvılcımların yangın tehlikesi yaratmaması için etrafta gerekli
önlemler alınmalıdır.
13.1.11. Taşlama tezgâhı, spiral taşlama makinesi, vb. makine ve tezgâhları çalıştırırken gözlüksüz
çalışılmaması gerekir, mutlaka koruyucu gözlük takılmalıdır.
13.1.12. Taşlama işleminden önce, cihaz kısa bir süre çalıştırılmalı, çalışanlar taşın ilk hareketinde
taşın karşısında durmamalıdır.
13.1.13. Taşlama tezgâhı sağlam ve koruyucu ekipmanları üzerinde olmalıdır.
13.1.14. Koruyucu muhafazası olmayan sabit veya seyyar taşlama motorları kullanılmayacaktır. Derhal
koruyucu muhafazaları yerine takın ve daha sonra çalışmaya başlayın.
13.1.15. Bakım sırasında sökülmüş olan koruyucu saç muhafazalar yerine takılmalıdır.
13.1.16. Parça mesneti (dayama) ayarı (3 mm.), taşla mesnet arasına parça girmesini önleyecek
şekilde ayarlanmalıdır.
13.1.17. Taşlama tezgâhında kullanılacak taş tezgah standartlarına uygun olmalıdır. Kullanılan taş çok
yıpranmış ve küçülmüş ise değiştirilmelidir.
13.1.18. Hız ve yapı farklılıklarının tehlike yaratabileceği unutulmamalıdır. Kullanılan taşın dönme
hızının, makinenin hızından yüksek olması gerekmektedir.
13.1.19. Taş değiştirildikten sonra göbeğe bağlanma flanşı uygun toleranslarla sıkılmalıdır.
13.1.20. Taşlama tezgâhının elektrik kablolarının uygun şekilde olduğuna, şasi kaçağına karşı da
toprak bağlantısının uygun olmasına dikkat edilmelidir.
13.1.21. Kullanılan taş tezgâhı iş bitiminde kapatılmalıdır. Ancak, taş tezgâhında durdurma butonu kullanılsa
da tezgâhın yapısı dolayısıyla taşlar kendi ataletiyle döneceğinden bu hususa dikkat edilmelidir.
KONTROLSUZ KOPYADIR
15/41
Revizyon No 1
13.2. TAŞ MOTORU GÜVENLİ KULLANIM KURALLARI

13.2.1. Taş motorunu yetkili personel dışında kimse kullanmayacaktır.
13.2.2. Taş motorunu çalıştırmadan önce, etiket değerleri ile, elektrik voltajının uygunluğu kontrol edilecektir.
13.2.3. Kıvılcımlardan tutuşabilecek malzemeler etraftan kaldırılacaktır. (OPP, kağıt, boya, tiner v.b.)
13.2.4. İşlem yaparken yakında yangın söndürücü bulundurulacaktır.
13.2.5. Kıvılcımların yönü, diğer çalışanlara gelmeyecek şekilde olacaktır.
13.2.6. Disk değiştirirken motorun fişi çıkartılacaktır.
13.2.7. Diskin üzerinde yazan devir sayısı ile motorun devir sayısı birbirini tutacak, üzeri yazısız
diskler kullanılmayacaktır.
13.2.8. Diski takarken tespit somunu özel anahtarı ile fazla sıkmadan ve gevşek bırakmadan yapılacaktır.
13.2.9. Disk üzerine aşırı basınç uygulanmayacaktır.
13.2.10. Taş motorunun koruyucu muhafazaları her zaman üzerinde takılı olacaktır.
13.2.11. Taş motoru taşınırken kesinlikle kablodan tutarak taşınmayacaktır.
13.2.12. Taş motoru tek elle kullanılmayacak, malzeme mengeneye sıkıştırılarak kesim yapılacaktır.
13.2.13. Kullanım sonrası taş motoru fişe takılı bırakılmayacaktır.
13.2.14. Mesai bitiminde depo alanına taşınacak, çalışma alanında bırakılmayacaktır.
13.2.15. Arızalı olduğundan şüphelenilen taş motoru bakımı yapılmadan kesinlikle kullanılmayacaktır.
13.2.16. Taş motoru kullanırken mutlaka koruyucu gözlük kullanınız.
14. ATEŞLİ İŞLERLE ÇALIŞMA
14.1. Genel Kurallar
14.1.1. Atölye dışında kaynak veya kesme işlemi yapılmadan önce iş izni alınacak ve Ateşli İşlerle Çalışma
İzin Formu (Form No: F İK02 0 00 069) düzenlenecektir.
14.1.2. Kaynak veya kesme işleminin yapılacağı bölge çalışılmadan önce yanıcı malzeme(karton, opp, bez gibi), atık,
çöp vb. maddelerden arındırılacaktır. Gerekli temizlik işlemi yapıldıktan sonra çalışmaya başlanacaktır.
14.1.3. Kaynak personeli haricinde diğer çalışanların da, kaynak ışınlarından, erimiş metalden, kıvılcımdan
korunmaları için gerekli düzenleme (Paravan kurulması veya kaynağın ayrı bir yerde yapılması gibi) alınacaktır.
14.1.4. Karton vb. kolay yanabilecek malzemeler paravan yapmak için kullanılmayacaktır. Isıya
dayanıklı malzemeden yapılmış paravanlar kullanılacaktır.
14.1.5. Asansör boşluğu gibi yerlerde kaynak veya kesme işlemi yapılmadan önce tabandaki yanabilecek
malzemeler kontrol edilecek, varsa temizlenip bölgeden uzaklaştırıldıktan sonra çalışma başlatılacaktır.
14.1.6. Kablolar, hortumlar ve diğer kaynak malzemeleri merdivenler ve geçiş yerlerinde bulundurulmayacaktır.
14.1.7. Çukur, kuyu, silo, kazan, tank, tünel vb. tüm kapalı yerler; kaynak, kesme ve ısıtma gibi işler
yapılmadan önce iyice havalandırılacak, Kapalı Alanda Çalışma İzin Formu (Form No: F İK02 0 00 061) ve
Ateşli İşlerle Çalışma İzin Formu (Form No: F İK02 0 00 069) doldurulmadan işleme başlanmayacaktır.
14.1.8. Kapalı kaplar içinde çalışırken, kaynak makinesi dışarıda yardımcının gözetiminde bırakılacaktır.
14.1.9. Yanıcı ve patlayıcı maddelerin bulunduğu yerlerde kaynak yapma zorunluluğu olduğunda, kaynağa
başlamadan önce ortamda bulunan yanıcı ve patlayıcı maddeler ortamdan uzaklaştırılacak ve çalışma
ortamı tamamen temizlendikten ve gaz ölçümleri tamamlandıktan sonra kaynak işlerine başlanacaktır.
14.1.10. Yanıcı olup olmadığı bilinmeyen herhangi bir koruyucu ile kaplanmış metallere kaynak, kesme ve
ısıtma yapmadan önce bu maddenin yanıcı olup olmadığını anlamak için test yapılacaktır.
14.1.11. Yanıcı olduğu anlaşılan kaplamalar iyice sıyrılmadan kaynak, kesme ve ısıtma işlemi yapılmayacaktır.
14.1.12. Yanıcı boyaların, karışımların ve tehlikeye sebep olabilecek derecede yoğun tozların (patlayıcı -
yanıcı tozlar) bulunduğu yerlerde kaynak, kesme ve ısıtma işlemi yapılmayacaktır.
KONTROLSUZ KOPYADIR
16/41
Revizyon No 1
14.1.13. Benzin ve yağ bidonları, patlayıcı ve yanıcı madde konulmuş her türlü kapalı kaplar, tamamen boş
olsa ve hatta uzun müddet boş olarak kalmış olsa dahi, kaynak yapılmadan önce iyice yıkanacak, yanmayan
gaz, buhar veya su ile doldurulup öyle kaynak yapılacaktır.
14.1.14. Atölyede yapılan kaynaklar, ayrı bir bölme veya ışık geçirmeyen paravanlarla ayrılmış ayrı bir
köşede yapılacaktır. Kaynak yapılan mahal, solunum seviyesinin altından güçlü aspiratörlerle kaynak
esnasında oluşan duman ve sisin tamamını emecek şekilde havalandırılacaktır.
14.1.15. Küçük parça kaynakları, üstü ızgaralı ve alttan emişli bir sehpa üzerinde yapılacaktır.
14.1.16. Her türlü kaynak işlerinde, kaynakçılar, mekanik tehlikeler ve kıvılcım sıçramalarına karşı, işin özelliğine göre
baret, gözlük, yüz siperi, kaynakçı eldiveni, kaynakçı önlüğü, emniyet ayakkabısı, tozluk gibi kişisel koruyucu
donanımlar kullanacaktır. Kaynak yapan personelin elbiselerinde yağ vb. yanıcı maddeler bulunmayacaktır.
14.1.17. Kaynak işi bittikten sonra, gerek çapakların temizlenmesinde ve gerek taşla, fazlalıkların
tesviyesinde mutlaka koruyucu gözlük kullanılacaktır.
14.1.18. Kaynak makinelerinin çıkış gerilimleri 50 V üstünde olmayacaktır.
14.1.19. İçinde parlayıcı ve uçucu maddeler bulunan kaplar üzerinde kaynak işlemi yapılmayacaktır.
14.1.20. Yanıcı ve parlayıcı maddelerin yakınında kaynak yapılmayacaktır.
14.1.21. Yangın ihtimaline karşı kuru kimyevi tozlu yangın söndürme aleti çalışılacak yerin
yakınında bulundurulacak, bu sağlanmadan işleme başlanmayacaktır.
14.2. ELEKTRİK ARK KAYNAĞI MAKİNELERİ GÜVENLİ KULLANIM KURALLARI:

14.2.1. Elektrik ark kaynağında, panolardan fiş-priz sistemi olmaksızın elektrik alınmayacaktır.
14.2.2. Elektrik kaynak makinelerinin şebeke hattı ve seyyar kaynak kabloları zedelenmelere karşı korunacaktır.
Hasarlı kablolar kullanılmayacaktır.
14.2.3. Elektrik kaynak makinelerinin temizlenmesi, tamir ve bakımı veya yerinin değiştirilmesi sırasında
makineler şebekeden ayrılıp elektriği kesilecektir.
14.2.4. Reaktör, kazan ve tank gibi metal aksamlı yerler ile nemli yerlerdeki elektrik kaynaklarında yalnız
doğru akım kaynak jeneratörü kullanılacaktır.
14.2.5. Elektrik kaynak makinelerinin çıkış uçlarının ve kaynak devrelerinin birer kutbu kaçak akımlara karşı
iş parçasına topraklanmış olacaktır.
14.2.6. Kaynak makinesinin kabloları sağlam ve güvenli bir şekilde bağlanacaktır.
14.2.7. Topraklama ucuna topraklama kablosu bağlanacaktır.
14.2.8. Dönüş kablosu veya topraklama kablosu kaynak yapılacak parçaya bir topraklama klemensi ile sıkı
bir şekilde bağlanacaktır.
14.2.9. Besleme kablolarının kısa olmasına özen gösterilecek ve rulo halinde kullanılmayacaktır.
14.3. OKSİ-ASETİLEN GAZ KAYNAĞI GÜVENLİ KULLANIM KURALLARI:
14.3.1. Kaynak tüpleri kıvılcım, alev ve sıcak kaynaklardan uzak yerlerde bulundurulacaktır.
14.3.2. Tüm Oksijen/LPG veya Asetilen kaynak takımının regülatöründe alev tutucu geri tepme ventili
(check valve) bulunacaktır. Geri tepme ventili bulunmayan tüplerle çalışılmayacaktır.
14.3.3. Kaynak tüpleri çalışma süresince daima dik veya 45° yatık olarak kullanılacak, yere yatırılmayacaktır.
14.3.4. Oksijen tazyiki, asetilenin oksijen tüpüne ulaşmasına mani olacak kadar yüksek seviyede olacaktır.
Asetilen tazyiki 1 atmosferi geçmeyecek şekilde ayarlanacaktır.
14.3.5. Şalomalar çalışır durumda gaz tüpü veya başka bir yere asılmayacak, tamamen gaz
kesilip söndürülmedikçe şaloma bırakılmayacaktır.
14.3.6. Kaynak yapılan yerlerde kullanılan tüplerden başka tüp bulundurulmayacaktır.
14.3.7. Kaynak personeli gaz tüpleri valflarında ve emniyet tertibatlarında onarım yapmayacaklardır.
14.3.8. Şaloma değiştirilirken gaz ve hortum kırılarak kesilmeyecek, valftan kapatılacaktır. Şaloma, kibrit ve
sıcak parça ile değil özel çakmağı ile ateşlenecektir.
14.3.9. Hortum kaçaklarının tespitinde alev değil, sadece sabunlu su kullanılacaktır.
14.3.10. Oksijen kaynak takımındaki tüplerde, gaz kaçağı bulunup bulunmadığına, üzerlerindeki emniyet
ventillerinin işler durumda olup olmadığına, manometre ve basınç düşürücünün bulunup bulunmadığına
dikkat edilecektir.
KONTROLSUZ KOPYADIR
17/41
Revizyon No 1
14.3.11. Hortumlar kontrol edilecek, yıpranmış hortumlar kullanılmayacaktır.

14.3.12. Yanıcı gaz tüpü hortumu ile oksijen tüpü hortumu farklı renkte olacaktır. Yanıcı gaz tüpü hortumu
kırmızı, yakıcı gaz (Oksijen) hortumu mavi veya gri renk olacaktır. Hortumlar tüp ve şalomaya çift kelepçe ile
bağlanacak ve tel kullanılmayacaktır.
14.3.13. Seyyar oksijen kaynak takımlarının özel arabalarla taşınacak, tüpler arabaya dik olarak konulacak
ve devrilmeyecek şekilde bağlanacaktır. Tüpler kesinlikle atılarak veya yuvarlanarak taşınmayacaktır.
14.3.14. Oksijen tüplerinde ventillerin takılmasını ve dönmesini kolaylaştırmak için yağ ve gres gibi
maddeler sürülmeyecek, yağlı bezle silinmeyecek ve yağlı elle tutulmayacaktır. Oksijen tüplerinde lastik
conta kesinlikle kullanılmayacaktır.
14.3.15. Şalomanın tıkalı olması halinde el veya parmaklar şaloma ağzına konarak kontrol yapılmayacaktır.
14.3.16. Ventil açılırken gaz çıkışı yönünde durulmayacak ve şaloma vücuda tutarak kontrol yapılmayacaktır.
14.3.17. Üfleç, önce yanıcı gaz açılarak tutuşturulacak ve daha sonra da yakıcı gaz verilerek basınçlandırılacaktır.
14.3.18. Donmuş ventiller sadece sıcak su veya buharla ısıtılarak açılacak, hiç bir surette açık
alev yaklaştırılmayacaktır.
14.3.19. Tüpler kullanılmadıkları zaman ventilleri kapatılacak ve ventil koruyucu başlıklar takılacaktır.
14.3.20. Açık sahada oksijen kaynak takımları ile yapılan çalışmada, gaz tüpleri çalışılan yere en az 10 m.
uzakta tutulacaktır. Kapalı yerlerde ise, gaz tüpleri bina dışında olacak ve kapalı yerlere alınmayacaktır.
14.3.21. Lamba çalışır durumda iken, gaz tüpü üzerine veya başka bir tesisata asılmayacaktır. Gazlar
tamamen kapatılmadıkça lamba bırakılmayacaktır.
14.3.22. Yüksek yerlerde yapılan oksijenle kesme işlemlerinde, gaz tüpleri, kıvılcım ve parça düşen saha
içinde bulundurulmayacaktır.
14.3.23. Dar ve kapalı yerlerde yapılan kaynak ve kesme işlemlerinde, sürekli temiz hava verilecek, yeterli
havalandırma sağlanamıyorsa temiz hava maskesi ile çalışılacaktır. İçeri saf oksijen verilmeyecektir.
14.3.24. Gaz kaçağı vb. nedeniyle tüplerde tutuşma olursa, tüplerin ventilleri mümkün olan süratle kapatılarak
gaz kaçağı önlenecektir. Tüpler alev içinde kalıyorsa bir siper arkasından su veya karbondioksit sıkılarak tüp
soğutulacak ve alevler söndürülecektir. Alevler sönmüyor ve tüpten çıkan gaz yanmayı devam ettiriyor ise, bir
battaniye ile sarılmak suretiyle havasız bırakılarak tüp söndürülecek ve bu arada yine tüpü su ile soğutma
işlemine devam edilecektir.
14.3.25. Kaynak işi bittikten sonra gaz tüplerinin ventilleri kapatılacak ve hortumları düzgün olarak toplanacak
ve kaynak takımları belirlenmiş olan yerlerine konacaktır.
14.3.26. Oksi-asetilen kaynağı ile kesme işlemi yapılırken kesme yönü oksi-asetilen tüp grubuna
doğru olmayacaktır.
15. YÜK KALDIRMA İŞLERİ

15.1. Kaldırılacak olan yükün ağırlığını bilin ve vincin veya kaldırma ekipmanının kapasitesinden fazla
yük kaldırmayın.
15.2. Kaldırma kapasitesi üzerinde yazılı olan kaldırma ekipmanlarını kullanın. Kapasitesi üzerinde yazılı
olmayan ekipmanları kullanmayın. Bu durumu amirinize bildirin.
15.3. Kullanmadan önce bütün aletleri muayene edin. Hasarlı kaldırma aletlerini bildirin hurdaya ayırın.
15.4. Halatları asla düğümlemeyin veya onları vinç kancalarının etrafına sarıp bir somun veya cıvata
kullanarak kısaltmayın.
15.5. Halkalar ve zincirler, vinç kancası üzerinde serbestçe gezmelidir. Kancanın ucuyla asla kaldırmayın
15.6. Yükün bütün kısımlarının güvenli bir şekilde kaldırılmasını sağlayın. Kaldırma öncesinde ellerinizi
uzakta tutun ve yük indirilirken açıkta durun.
15.7. Askıda duran yüklerin altında asla durmayın.
15.8. Kaldırma teçhizatını zemin üzerinde tutmayın.
KONTROLSUZ KOPYADIR
18/41
Revizyon No 1
15.9. Yükleme sahasına izinsiz girilmesine müsaade etmeyiniz.

15.10. Kaldırma teçhizatını kendi dolabınızda asla saklamayın. Bu tür teçhizat, en azından haftalık olarak,
düzenli muayene için ortada durmalıdır.
15.11. İş makinelerinin kancalarında güvenlik kilidi olup olmadığına dikkat edilmelidir.
15.12. İş makinelerinin kovalarının tırnaklarına asılı bir şekilde yük asla taşınmamalıdır.
15.13. Yük kaldırma işlemi Forklift vb çatallı iş makinelerinin çatallarına sapanla tutturarak yapmayınız.
16. ELEKTRİKLE YAPILAN İŞLERDE GÜVENLİ ÇALIŞMA KURALLARI:

16.1. Elektrik akımı tehlikelidir ve ölümcül kazalara neden olabilir. Bu nedenle elektrik islerinde son derece
dikkatli olunmalıdır.
16.2. Elektrikle ilgili çalışmalarda devrenin enerjisi tamamen kesilmeli, tekrar açılmaya karşı yeterli
emniyet tedbirleri alınmalıdır.
16.3. Gerilimin olup olmadığı periyodik olarak kontrol edilmeli, sistemin toprak hattına bağlı olduğu tespit ve
teyit edilmelidir.
16.4. Enerji altında bulunan birbirine bağlı sistemlerde çalışma yapılırken, bu sistemlerden birinden
diğerine kontrolsüz akım geçmesi engellenmelidir.
16.5. Tüm tedbirler alındıktan sonra sistemin elektriği tekrar kontrol edilmeli, çalışma başlatılmalı,
çalışma sırasında yalnızca test edilmiş güvenli el aletleri ve cihazlar kullanılmalıdır.
16.6. Elektrik tesisi veya cihazlarında çalışmaya başlamadan önce el aletlerinin kalibrasyonu yaptırılmalı ve
ölçü aletiyle gerilimin değeri ölçülmelidir.
16.7. Gerilimi kontrol etmek için asla seri lamba veya el kullanılmamalıdır. Gerilim kontrolü yaparken
kontrol kalemi veya prob değil, ölçü aleti kullanılmalıdır.
16.8. Bakım, onarım veya temizlik yapılan makinenin şalteri mutlaka kilitlenmeli ve üzerine “Arıza
Var” levhası asılmalıdır. Kilitleme etiketleri kullanılmalıdır. Şalterler kapatılmalı ve kilitlenmeli, ayrıca mümkün
olan yerlerde sigortalar da sökülmelidir.
16.9. Çalışma yapılacak elektrik dağıtım panosunun önüne akım geçirmez paspas konulmalıdır.
16.10. Üretim sahasındaki yağlı ve ıslak çalışma göz önüne alınarak tüm prizler ve çekilen seyyar kablolar
kontrol edilmelidir. Kablolarda ezilme sıyrılma varsa değiştirilmeli. Değiştirlemiyorsa onarılmalı ve mutlaka izole
bantla sarılmalıdır.
16.11. Arızalı fiş, priz ve izolasyonu bozulmuş kablolar derhal değiştirilmelidir.
16.12. Yeni bir makine veya cihaz bağlanırken elektrik topraklama hattı da bağlanmalıdır.
16.13. Priz ve fiş sisteminde topraklama kontakta elemanları, akım kontakt elemanlarından önce
bağlantıyı sağlayacaktır.
16.14. Tesadüfen şalterlerin açılmasına, ters gerilim veya indüksiyon akımlarına karsı sistemin
topraklanması sağlanmalıdır.
16.15. İşletme şartları sebebiyle özel bir durum olarak gerilim altında çalışılması gerekiyorsa çalışan kişiler bu
iş için yetkilendirilmiş, özel eğitim almış olmalıdır.
16.16. Standartlara uygun test edilmiş koruma eldiveni ve izoleli el aletleri kullanılmalıdır.
16.17. Çalışma anında yardımcı kişi, acil durumlarda enerjiyi kesebilecek şekilde eğitilmiş ve
bilgilendirilmiş olmalıdır.
16.18. Çalışma öncesi koruma elemanları ve el aletleri gözle kontrol edilmeli, arızalar ve uygunsuzluklar
derhal ilgili amire bildirilmelidir.
16.19. Elektrik bakım elemanları tornavida, pense gibi malzemeleri ceplerinde taşımamalıdır.
16.20. Merdivenle çalışma yapılırken, el aleti ve malzemelerin düşmemesi için tedbir alınmalıdır.
16.21. Yüksek gerilim şalt sahasında yapılacak çalışmalarda akım geçirmez sehpalar kullanılmalı ve
çalışmaya başlamadan önce Yüksek Gerilim Kontrol Çubuğu ile kontrol yapılmalıdır.
16.22. Görevliler dışındakilerin elektriğe müdahale etmesi yasak ve tehlikelidir. Elektrik ile ilgili arızaları
elektrikçi veya sorumlulara haber veriniz,
16.23. Yırtık, erimiş, yanmış, kopmuş elektrik kablolarını kullanmayınız,
16.24. Birden fazla kaynaktan beslenen elektrik tesisatında, kablo veya hava hatları üzerinde
onarıma girişilmeden önce, akım her yönden kesilecektir.
16.25. Gerektiğinde müdahale edilebilmesi için elektrik panosu etrafına ve üstüne malzeme koymayınız.
16.26. Görevli değilseniz elektrik panolarına müdahale etmeyiniz, sigorta bile değiştirmeyiniz,
16.23. Yırtık, erimiş, yanmış, kopmuş elektrik kablolarını kullanmayınız,
KONTROLSUZ KOPYADIR
19/41
Revizyon No 1
16.24. Birden fazla kaynaktan beslenen elektrik tesisatında, kablo veya hava hatları üzerinde
onarıma girişilmeden önce, akım her yönden kesilecektir.
16.25. Gerektiğinde müdahale edilebilmesi için elektrik panosu etrafına ve üstüne malzeme koymayınız.
16.26. Görevli değilseniz elektrik panolarına müdahale etmeyiniz, sigorta bile değiştirmeyiniz,
16.27. Enerji nakil hatlarına yaklaşmayın, dokunmayın ve bu hatlara demir boru ve benzeri
malzemeleri yaklaştırmayınız ( ölüm tehlikesi vardır),
16.28. Pano ve tablo çevresine su dökmeyiniz, su sıkmayınız,
16.29. Elektrik islerinde kullanılan pense, kargaburun, tornavida vb. el aletleri, uygun şekilde yalıtılmış olacaktır.
16.30. Elektrik direklerine hiçbir şekilde çıkmayınız,
16.31. Elektrik kablolarınızı yetkili elektrikçiye döşetiniz, kendi basınıza hat çekmeyiniz,
16.32. Elektrik islerinde çalışan personel karsılaşacağı tehlikeleri tam olarak bilecektir. İlk yardım ve kaza
önleme faaliyetleri kapsamında gerekli eğitimleri almış olacaktır.
16.33. Islak elbise ile veya ıslak elle elektrik cihazları üzerinde çalışılmayacaktır
16.34. Personel enerjili elektrikli cihazlarda çalışırken üzerinde yüzük, kol saati, künye vb. madeni
eşya bulunmayacaktır.
16.35. Yıpranmış kablolu veya kırık/hasarlı fişli seyyar ekipmanlar kullanılmayacaktır.
16.36. Ekli kablolar kullanılmayacaktır.
16.37. Görev esnasında el aletleri üzerinde yazılı bulunan çalışma voltajına göre gerekli emniyet
tedbirleri alınacaktır.
16.38. Makineler üzerinde ve civarındaki izole materyalinin iletken özelliği kazanmaması ve zedelenmemesi
için yağ, gres, karbon tozlardan temizlenmiş olacaktır.
16.39. Seyyar elektrikli cihazı çalıştırmak için, önce cihazın fişi önce uzatma kablosu prizine takılır, sonra
uzatma kablosu fişi takılır. Çalışma sonrası veya bir süre ara verildiğinde önce cihaz fişi, sonra uzatma kablosu
fişi çıkartılacaktır.
16.40. Seyyar kablolar takılma/tökezlenme tehlikesi yaratmayacak şekilde döşenecek ve 15'er metrelik 2
boy kablodan fazla seyyar kablo birbirine ilave edilmeyecektir.
16.41. Cihazlar asla kablosundan tutularak kaldırılmayacaktır.
16.42. Elektrik kabloları kapı, pencere vb. yerlerden geçirmek zorunda kalınırsa kapı, pencerenin kaza
sonucunda kapanmasına karsı kabloyu korumak maksadıyla önlem alınacaktır.
16.43. Elektrik kabloları kimyasallar ve su içinden, keskin yerlerden ve sıcak yüzeyler üzerinden geçirilmeyecektir.
16.44. Test edilip enerji kesildiğinden emin olmadan bir iletkene dokunulmayacaktır.
16.45. Tüm uyarı işaretlerine uyulacak, personele cihaz uyarı etiketlerini kullanımdan önce okunma
alışkanlığı kazandırılacaktır.
16.46. Elektrik cihaz ve teçhizatları sorumlu personelin izini olmadan çalıştırılmayacaktır.
16.47. "BAKIM VAR" veya "DEVREYE ALMAYIN" gibi uyarı/ikaz levhaları bulunan cihaz ve taçhizat
devreye alınmayacaktır.
16.48. Elektrikli cihazların bakımında teknik standartlara uygun ekipmanlar kullanılacaktır.
16.49. Sigorta/termik kutuları, bağlantı kutuları, switch boxlar, kontrolörler vb. elektrik elemanları kapakları
kapalı tutulacaktır.
16.50. Swichlere, diğer el metal yüzeyde iken kumanda edilmeyecektir.
16.51. Emniyet maksadıyla kapak vb. yerlere monte edilmiş olan mikro swichlerin uygun çalıstığı periyodik
olarak kontrol edilecektir.
16.52. Yanık prizler asla kullanılmayacaktır.
16.53. Aşırı yük röleleri değiştirme haricinde asla çıkartılmayacaktır.
16.54.Sigorta panolarında belirtilen değerlerde sigorta kullanılacak, yüksek değerde sigorta
kullanılmayacaktır. Buşonlu veya cam sigortalar asla tel bağlanmak suretiyle kullanılmayacaktır
16.55. Elektrikli aletlerle çalışırken alüminyum veya metal seyyar merdivenler kullanılmayacaktır.
16.56. Çok fazlı devrelerin her bir fazı doğru/uygun sigorta ile teçhiz edilmelidir.
16.57. Elektrikli cihazlar, uzatma kabloları ve seyyar lambalar alındığı şekilde sağlam olarak teslim edilecek,
aksi durumlarda bilgi verilecektir.
KONTROLSUZ KOPYADIR
20/41
Revizyon No 1
16.58. Gerilim altındaki cihazların yakınındaki zeminler personelin kaymasını ve tökezlemesini önleyecek
biçimde yapılacak ancak bu yapılamıyorsa teması engellemek için koruyucu önlemler alınacaktır.
16.59. Kilitli elektrik isletme mahallerinin kapılarının yüksekliği en az 200 cm. ve serbest
genisliği en az 70 cm. olacaktır.
16.60. Alçak ve yüksek gerilimli demir direklere zeminden en az 4 m yükseklikte tırmanma engeli tesis edilecektir.
16.61. Devre voltajı tamamıyla kesildikten sonra sigortalar takılacak ve çıkartılacaktır.
16.62. Bina dışında bulunan elektrik kablolarının paratoner iniş kablolarından en az 1.20 m. uzaklıkta
çekilmesine dikkat edilecektir.
16.63. Kablo tanıtma etiketleri boyanmayacak ve çıkartılmayacaktır.
16.64. Yeraltına döşenecek kablolar sokak ve alanlarda en az 80 cm, bu yerlerin dışında derinlik en az 60 cm.
olmalıdır. Zorunlu durumlarda özel koruyucu önlemler alınarak 20 cm. azaltılabilir.
16.65. Elektrik çarpmış bir personel çıplak elle tutularak kurtarılmaya çalışılmamalıdır. Ya hemen enerji
kesilmeli veya elektrik izoleli bir alet kullanılmalıdır.
16.66. Çok defa yangın söndürme aletlerinden (karbon tetra klorür gibi) çıkan gazlar zehirlidir. Bu aletler
zorunlu durumlarda kullanılmalı ve o mahal derhal havalandırılmalıdır.
16.67. Sigorta atması tesisata fazla yük yüklendiğini veya devrenin bulunduğunu gösterir. Böyle durumlar
ilgililere anında bildirilmelidir.
16.68. Elektrikli cihaz veya motorların kıvılcım saçtığı veya duman çıkardığı görülürse derhal elektrik
akımı kesilmelidir.
16.69. Taşınabilir iletkenlerin kullanılması gereken yerlere, yeterli sayıda ve uygun şekilde topraklanmış
elektrik prizleri konacaktır.
16.70. İletkenler, mekanik ve kimyasal etkilerden korunmuş olarak yerleştirilecektir.
16.71. Alternatif veya doğru akım ile çalışan çıplak metal kısımlı elektrik cihazları, uygun bir
şekilde topraklanacaktır.
16.72. Elektrik tesisatı veya teçhizatının bakım ve onarımında, bunları, devreden çıkaracak bir devre
kesme tertibatı bulunacak, devreden çıkarıldıktan sonra bunların, topraklı olması hali devam edecektir.
16.73. Topraklamada, bağlantı hatları açık çekildiği takdirde, mekanik ve kimyasal etkilerden korunmuş olacaktır.
16.74. Toprak hatları, kolay muayene edilecek şekilde çekilmiş olacaktır.
16.75. Yukarı doğru açılan bıçaklı elektrik anahtarları ve devre kesicilerinin kendi ağırlıkları ile kapanmalarını
önlemek için, mandal veya sürgü tertibatı yapılacak, yatay açılan bıçaklı elektrik anahtarlarıyla devre
kesicilerinin kendi kendine kapanmaları önlenecektir.
16.76. Statik elektrik birikmelerine karsı, gerekli yerlere statik elektrik yük gidericileri veya nötralizörler
konulacak veya uygun diğer tedbirler alınacaktır.
16.77. Elektrik tesisatı, cins ve hacmine göre ehliyetli elektrikçiler tarafından yapılacak, bakım ve
isletmesi sağlanacaktır.
17. ÜRETİM ALANLARINDA YANGINA MÜDAHALE

17.1. YANGIN EKİPMANLARI HAKKINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
17.1.1. İşyerinin herhangi bir yerinde, herhangi bir sürecin herhangi bir anında yangına sebebiyet verebilecek,
yangına müdahaleyi geciktirecek ya da engelleyecek bir durum ya da tehlike ile karşılaşıldığında tehlike
hemen giderilebiliyorsa gideriniz, giderilemiyorsa hemen amirinize bilgi veriniz.
17.1.2. Yangın söndürme tüpleri bulundukları noktalara göre numaralandırılmış ve işaretlenmiştir.
Yangın müdahaleleri dışında yangın tüplerinin yerlerini değiştirmeyiniz.
17.1.3. Yangın dolaplarını ihtiyaç hali dışında açmayınız, malzemeleri yangın oluşumu dışında kullanmayınız.
Yangın teçhizat dolaplarını daima düzenli, temiz ve acil durumlarda kullanıma hazır tutunuz. Bu dolapları
başka malzemeler, gıda vb. stoklamak için kesinlikle kullanmayınız.
17.1.4. Her ne sebeple olursa olsun yangın dolaplarının önünü kapatmayınız, kapatılmasını engelleyiniz.
17.1.5. Yangın söndürücü tesis ve malzeme, amacı dışında kullanılamaz. Yangın dolaplarını temizlik, rögar
açma vb. gibi yangın söndürme amacı dışında kesinlikle kullanmayınız, kullandırmayınız.
17.1.6. Ambarlar ya da depolama alanlarında istif yükseklikleri standartlarına göre istifleme yapınız.
İstif yüksekliği tepe noktası aydınlatma armatürlerine en az 30 cm mesafe olacak şekilde ayarlayınız.
KONTROLSUZ KOPYADIR
21/41
Revizyon No 1
17.1.7. Yangın söndürme tüplerinin hava basınç manometresi Yeşil bölgede olmalı, kırmızı bölgede ise
hemen Endüstriyel İlişkiler Yetkilisi’ne/İdari İşlere bildiriniz.
17.1.8. Yangın ekipmanlarındaki eksik, kırık vb her türlü anormal durumu hemen Endüstriyel
İlişkiler Yetkilisi’ne/İdari İşlere bildiriniz.
17.2. YANGINA MÜDAHALEDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
17.2.1. Genel Hususlar
17.2.1.1. Panik yapmayınız.
17.2.1.2. Yangını ilk gördüğünüzde; mevcut haber verme sistemini, alarm, bağırarak, telefon, telsiz vb.
harekete geçiriniz, kapı güvenliğe haber ve bilgi veriniz.
17.2.1.3. Kendinizi ve çevrenizdekileri emniyete alınız. Koruyucu donanım (maske, eldiven, yangın elbisesi
vb.) kullanınız.
17.2.1.4. Yangın başlangıç halinde ya da henüz büyümemişse yangın söndürücü ekipmanlar ile müdahale
ederek söndürünüz.
17.2.2. Fırın Yangınları
17.2.2.1. Öncelikle Fırına gelen doğalgaz vanasını kapatınız.
17.2.2.2. Makine başından fırına giden ürünü kesiniz.
17.2.2.3. Ürünün fırın içinde yanmaması için pişirici bandın dönüp dönmediğini kontrol ediniz.
Dönmüyorsa manuel kol ile pişirici bandı çeviriniz.
17.2.2.4. Fırın bölmeleri (zone) devreden çıkmamış ise devreden çıkartınız.
17.2.2.5. Fırın baca motorlarının çalışır durumda olması gerektiğini unutmayınız.
17.2.2.6. Fırın gözetleme kapaklarını açmayınız. Kapakların açılması yangının şiddetlenmesine sebep olacaktır.
17.2.2.7. Bisküvi alma bez bandını kesip yangın bölgesinden uzaklaştırınız.
17.2.2.8. Fırın içinden gelen yanmış ürünleri fırın çıkışında pişirici bant üzerinden uygun müdahale
ekipmanı (gelberi) ile yanlara doğru çekiniz.
17.2.2.9. Bant üzerindeki ya da yana çekilen ve yanmakta olan ürünleri, ABC tipi kuru kimyevi tozlu
yangın söndürme tüpleri ile söndürünüz.
17.2.2.10.Yanmakta olan ürünlerin tam olarak söndüğünden ve soğuduğundan emin olmadan çöpe atmayınız.
İçten içe yanma durumunun devam edebileceğini ve bununda ikinci bir yangına neden olabileceğini
unutmayınız. 17.2.2.11. Bant üzerindeki yanan ürünlere ve fırın içerisine su ile müdahale etmeyiniz. Su ile
müdahale bandın kopmasına ya da deforme olmasına neden olabilir.
17.2.3. Elektrik-Pano Yangınları
17.2.3.1. Yangın bir elektrik kontağından oluşmuşsa öncelikle elektriği ana şalterden kesiniz.
17.2.3.2. Elektrik-pano yangınlarına kesinlikle su ile müdahale etmeyiniz.
17.2.3.3. A-B-C tipi söndürücüler kuru kimyevi toz ihtiva etmesi sebebiyle elektronik ekipmanlara zarar
verebileceğinden; elektrik panosu yangınlarında öncelikle KARBONDİOKSİT (CO2) ya da Halokarbonlu gazlı
söndürücüler kullanılmalıdır. Yangın bölgesinin yakınında gazlı söndürücü bulunmaması durumunda A-B-C
tipi söndürücüler kullanılabilir.
17.3. YANGINA YAKALANMA DURUMUNDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
17.3.1. Unutmayınız yangına yakalanırsanız, duman ateşten daha öldürücüdür.
17.3.2. Eğer bir yerde kapalı kalırsanız, kapıyı kapatın ve kapının altını ıslak bezlerle tıkayın.
17.3.3. Eğer sizinle çıkış arasındaki yangın küçükse, acil çıkış işaretlerini izleyerek hızla çıkışa doğru koşun.
17.3.4. Eğer Üzerinizdeki Giysiniz Tutuşursa yardım istemek için bağırın ve sakın koşmayın!
17.3.5. “DUR, YAT ve YUVARLAN” hareketini uygulayın.
DUR: Koşarsanız havadaki oksijen alevlerin artmasına neden olacaktır. Eğer ayakta durursanız alevler
hızla hayati organlarınıza yükselecektir.
YAT: Yere yatın. Yüzünüzü ellerinizle kapatın.
YUVARLAN: Ateşi söndürmek için yerde yuvarlanın.
17.3.6. Üzerindeki giysileri yanan başka biri koşuyorsa, durdurun, yatırın ve yuvarlayın.
17.3.7. Yanığın üzerine asla buz koymayın. Yanığın üzerine başka hiçbir şey sürmeyin.
17.3.8. Yanık yeri soğutmak amacıyla 10 – 15 dakika süreyle su altında tutun.
17.3.9. Derhal tıbbi yardım çağırın.
KONTROLSUZ KOPYADIR
22/41
Revizyon No 1
18. YAPI İŞLERİ

18.1. KAZI İŞLERİ
18.1.1. Kazı işlerinin yapılacağı yerlerde; elektrik kabloları, gaz boruları, su yolları, kanalizasyon ve
benzeri tesisatın bulunup bulunmadığını önceden araştırın ve duruma göre gerekli tedbirleri alın.
18.1.2. Kazıların her bölümünü sorumlulara her gün en az bir defa kontrol ettirin ve çalışılmasında bir sakınca
olmadığı sonucuna varılırsa işe devam edin, çalışılmasında sakınca olduğu anlaşılırsa sakınca giderilinceye
kadar işi durdurun.
18.1.3. Kazı işlerini genellikle, yukarıdan aşağıya doğru ve toprağın dayanıklılığı ile orantılı bir şev
vermek suretiyle yapın.
18.1.4. Sert kaya, sert şist, betonlaşmış çakıl, sert kalker, killi şist kaya, gre ve konglomera gibi kendini tutabilen
zeminlerde yetkililerin gerekli gördüğü hallerde ve şevsiz yapılmak zorunluluğu bulunan 150 santimetreden daha
derin kazılarda, yan yüzleri uygun şekilde desteklemek veya iksa edilmek suretiyle tahkim edin.
18.1.5. 150 santimetreden daha derin olan kazı işlerinde, işçilerin inip çıkmaları için yeteri kadar el
merdivenleri bulundurun. İksa tertibatını ve desteklerini inip çıkmak için kullanmayın.
18.1.6. Kazı işlerinde yağış sırasında çalışma yapmayın.
18.1.7. Yağışın durmasından ve güvenlik tedbirlerinin alınmasından sonra çalışmaya başlayın.
18.1.8. Arazi durumuna göre, muhtemel su baskınlarına karşı gereken tedbirleri alın.
18.1.9. Ekskavatör, buldozer ve benzeri makinelerle yapılan kazılarda bu makinelerin hareket alanı içinde
çalışma yapmayın. Bu makinelerin üzerinde ehliyetli operatörden başka kimse bulundurmayın.
18.1.10. Kazılan toprağı dışarıya taşıyacak araçların kazı yerine kolaylıkla girip çıkmalarını sağlayacak rampa
eğimlerinin 35 dereceden fazla olmamasını sağlayın. Bunun sağlanamadığı hallerde yük asansörleri kullanın.
18.1.11. Rampalarda birden fazla araç bulundurmayın.
18.1.12. Kazıdan çıkan toprağı, kaymasına engel olmak için, toprak cinsinin gerektirdiği uzaklığa atın.
Bunun mümkün olmaması halinde kazıda gerekli iksa yapın.
18.1.13. Kazının, komşu bir yapıyı devamlı veya geçici olarak tehlikeye soktuğu hallerde, yapı
tekniğinin gerektirdiği tedbirleri alın.
18.1.14. Maden ocakları hariç inşaat yapmak amacıyla açılan kuyu, tünel veya yer altı galerilerinde
yapılan tahkimati her posta değişiminde kontrol edin.
18.1.15. Yeraltı işlerinde, çökme ve parça düşmeleriyle su baskınlarına karşı gereken tedbirleri alın.
18.2. ŞANTİYE YOLLARI

18.2.1. Yolları, çalışanların her türlü koşullarda rahatça hareket edebileceği şekilde düzenleyin.
18.2.2. Yolların yüzeyi düz olmalı, kayma tehlikesi olmamalıdır.
18.2.3. Kot farkı olan yerlerde merdiven ya da köprü bağlantısı kullanın.
18.2.4. İnşaat çukurları ve kazı alanlarının üzerindeki köprü bağlantılarını, kenar korkuluğu olacak
şekilde düzenleyin.
18.2.5. Yapı alanı içindeki tehlikeli kısımları açıkça sınırlandırın ve buralara görünür şekilde yazılmış
uyarı levhaları koyun.
18.2.6. Tehlikeli kısımları gece kırmızı ışıkla aydınlatın.
18.2.7. Eğime göre basamak koyun.
18.2.8. Gün ışığı yetmiyorsa yolları aydınlatın.
18.2.9. Yolları ve acil çıkışları boş bırakın.
18.2.10. Yollara kazaya sebep olacak veya çalışanları tehlikeli durumlara düşürecek şekilde malzeme istif
etmeyin ve araçları gelişigüzel yerlere bırakmayın.
18.2.11. İnşaat yollarının planlanması ve yapımı esnasında, inşaat çukurları ve kazı çukurlarının kenarına
belirli bir mesafe koyun.
18.2.12. Yapı alanında kamyon ve benzeri taşıt ve araçlar kullanıldığında bunların giriş ve çıkışları için uygun
bir şekilde işaretlenmiş yerler ayırın ve bu taşıtların bütün manevralarının bir gözlemci (işaretçi) tarafından
yönlendirilmesini sağlayın.
18.2.13. Ayrıca bu araçların manevra ve park yerlerini belirtin, kısa bir süre için de olsa araçları gerekli
güvenlik tedbirleri sağlanmadıkça sürücüsüz bırakmayın.
KONTROLSUZ KOPYADIR
23/41
Revizyon No 1
18.2.14. Şantiye yollarını, cadde trafiğinden ve bitişiğindeki arsalardan ayırın (Örn. İnşaat çiti, barikat, dolgu
duvar yaparak).
18.2.15. İşaretlendirmeyi trafik polisiyle koordine ederek yapın.
18.2.16. Yük kamyonlarının giriş çıkışı ve cadde trafiği için trafik işaretleri koyun.
18.3. DÜŞMEYE KARŞI KORUMA
18.3.1. KORKULUK KULLANIMI

18.3.1.1. Yüksekten düşmeler, özellikle yeterli yükseklikte sağlam korkuluklarla veya aynı korumayı
sağlayabilen başka yollarla önlenecektir. Korkuluklarda en az; bir trabzan, orta seviyesinde bir ara korkuluk ve
tabanında eteklik olmasına dikkat edin.
18.3.1.2. Basamakları yapılmamış betonarme merdiven döşemelerine kayma veya düşmeyi önleyecek
ahşap basamaklar ve kova boşluğu kenarlarına ise uygun korkuluklar yerleştirin.
18.3.1.3. Betonarme platformlarının döşeme kenarlarına düşmeyi önleyecek korkuluk yerleştirin.
18.3.1.4. Bunun mümkün olmadığı hallerde, serbest çalışmayı sağlamak için döşeme kenarına korkuluklu
iskele yapın.
18.3.1.5. Tavan veya döşemelerdeki boşluk ve deliklere korkuluk yapın veya bu deliklerin üstlerini geçici bir
süre için uygun şekilde kapatın.
18.3.2. EL MERDİVENİ
18.3.2.1. El merdivenlerini ancak, düşük risk nedeniyle daha güvenli bir iş ekipmanı kullanımı gerekmiyorsa,
kısa süre kullanılacaksa veya değiştirilmesi mümkün olmayan işyeri koşullarında kullanın.
18.3.2.2. Merdivenin dayandığı noktadan en az 1 m daha uzun olmasına dikkat edin. (Şekil 1(1))
18.3.2.3. Merdiveni doğru açıyla yerleştirin. (Şekil 1 (2))
18.3.2.4. Zarar görmüş merdivenleri kullanmayın.
18.3.2.5. Ahşap merdivenleri kötü hava koşullarına karşı koruyun.
18.3.2.6. Merdivenin ayaklarını zemine tam oturtarak ya da uç kısmından sağlam bir noktaya
bağlayarak sabitleyin. Merdivenleri güvenli desteklere dayayın. (Şekil 1 (1))
18.3.2.7. Araç/yaya trafiğinin olduğu yerlerde, merdivenlerin etrafını çevirerek emniyeti sağlayın.
18.3.2.8. Asılı duran el merdivenlerini yerlerinden çıkarılamayacak ve sallanmayacak şekilde sabitleyin.
18.3.2.9. Merdivenleri kaymaya, düşmeye ve devrilmeye karşı emniyete alın. (Şekil 1 (1,3))
18.3.2.10. Dayamalı merdivenler üzerinde aşağıdaki durumlarda çalışılmamalıdır:
– Çalışma esnasında kullanılan malzemelerin ilave tehlike arz ettiği durumlarda.
– Merdiven üzerinde kullanılacak ekipmanların iki elle kullanılmasının gerektiği durumlarda.
18.3.2.11. Çalışan kişi, merdiven basamaklarına her iki ayağıyla birden basmalıdır.
Şekil 1
KONTROLSUZ KOPYADIR
24/41
Revizyon No 1
18.3.2.12. Çok parçalı merdivenlerde, merdivenleri uygun ölçülerde uzatın ve birbirine geçirin. Bükülmelere
ve devrilmelere karşı destek elemanları kullanın.
18.3.2.13. Raylı merdivenlerin sabitlenmiş parçalarının kaymamasına dikkat edin.
18.3.3. AÇMALI MERDİVENLER

18.3.3.1. Hasar görmüş merdivenleri kullanmayın .(Örn. Kırılmış, kenar kirişi, merdiven basamağı; yamulmuş
ve bükülmüş metal merdivenler).
18.3.3.2. Kirişleri, basamakları ve yanakları kırılmış ahşap merdivenleri kullanmayın.
18.3.3.3. Ahşap merdivenleri kötü hava koşullarına ve sıcaklık değişikliklerine uygun depolayın.
18.3.3.4. Açmalı merdivenleri sağlam yerleştirin. Zemin içine çökmeye ve devrilmeye karşı önlem alın.
18.3.3.5. Yeterli yükseklikte merdiven hazırlayın.
18.3.3.6. Ayakları açılmaya karşı emniyetli merdivenleri kullanın.
18.3.3.7. Ayrılmayı önleme emniyetinin bulunmasına özen gösterin. (Şekil 2 (1))
18.3.3.8. Açmalı merdivenleri yaslamalı merdivenler gibi kullanmayın.
18.3.3.9. Normal merdivenler üzerinde ve eğimli yerlerde sadece uzatmalı merdivenler kullanın. (Şekil 2 (2))
18.3.3.10. Uzatılan her kiriş iki yerden sürgülenerek sabitlenmelidir. Sürgülerin ara mesafesini montaj
kılavuzuna göre belirleyin.
18.3.3.11. Açmalı merdivenlerin üzerinden başka çalışma düzlemlerine veya yollara geçmeye çalışmayın.
18.3.3.12. En üst basamağa çıkmayın. Sadece güvenlik köprüsü veya üzerinde durma düzlemi
olan merdivenlerde son basamağı kullanın.
18.3.3.13. Geçiş yerlerinde merdivenin etrafında güvenlik koridoru oluşturun.
18.3.3.14. Açmalı merdivenlere, sadece sağlam yerleştirilmiş ve açılmaya karşı emniyetli ise çıkın. (Şekil 2 (4))
18.3.3.15. Merdiveni sadece üretici tarafından belirtilmiş uzunlukta uzatın veya birbirine geçirerek kısaltın.
18.3.3.16. Raylı uzatması bulunan açmalı merdivenlerin son dört basamağına çıkmayın. (Şekil 2 (4))
Şekil 2
KONTROLSUZ KOPYADIR
25/41
Revizyon No 1
18.3.4. İSKELELER
18.3.4.1. HAREKETLİ ÇALIŞMA İSKELELERİ

18.3.4.1.1. Hareketli çalışma iskelelerini sadece uzman bir kişi gözetiminde kurun, sökün veya değiştirin.
18.3.4.1.2. İskeleleri varsa üreticinin kullanma kılavuzuna göre kurun ve kullanın.
18.3.4.1.3.İskele platformlarına çıkış için iskele yapısında iç merdivenler bulundurun. (Şekil 3 (1))
18.3.4.1.4. Hareketli çalışma iskelelerini bina/ inşaat bölümlerine geçiş amaçlı kullanmayın.
18.3.4.1.5. Hareketli iskelelerin kenarlarında yüksekten düşme riskini engelleyici koruma korkulukları
bulundurun. (Şekil 3 (2))
18.3.4.1.6. Hareketli iskeleleri kullanımdan önce uzman bir kişiye kontrol ettirin.
18.3.4.1.7. İskele azami yükleme sınırına uyun.
18.3.4.1.8. Hareketli iskeleleri sadece düz, dayanıklı ve engelsiz zemin üzerinde hareket ettirin.
18.3.4.1.9. İskele tekerlekliklerini kullanıma başlamadan önce fren koluyla sabitleyin. (Şekil 3 (3))
18.3.4.1.10. İskeleyi hareket ettirmeden önce iskele üzerinde açıkta duran malzemelerin düşmesini
engelleyici güvenlik önlemlerini alın.
18.3.4.1.11. İskeleyi kot farkı bulunan zeminler üzerinden atlatmayın.
18.3.4.1.12. Üzerinde insan varken iskeleyi kesinlikle hareket ettirmeyin.
18.3.4.1.13. Kullanımdan sonra iskeleleri devrilmeye karşı sabitleyin.
Şekil 3
18.3.4.2. KORUMA İSKELELERİ
18.3.4.2.1. Çatılarda veya eğik yüzeylerde yapılan işlerde kullanılan yapı iskelelerini uygun korkuluklarla donatın.
18.3.4.2.2. Bu korkuluklar aynı zamanda dengesini kaybetmiş bir işçinin düşmesine engel olabilecek
sağlamlıkta yapılmalıdır.
18.3.4.2.3. Çalışma zorluklarından dolayı kenar koruma bulunmuyorsa bunun yerine düşecek kişiyi
korumak amacıyla koruma iskeleleri kullanın.
18.3.4.2.4. Tehlikeyi azaltmak için düşme kenarı ve iskele zemini arasındaki yükseklik farkını en aza
indirmeye çalışın.
18.3.4.2.5. Düşme kenarı ve iskele zemini (dayamalı iskele, kollu iskele) arasındaki azami yükseklik farkının
3,0 m’ den fazla olmamasını sağlayın.
KONTROLSUZ KOPYADIR
26/41
ETİ Özel
KONTROLSUZ KOPYADIR
27/41
Revizyon No 1
18.3.4.2.6. Zemin genişliği düşme yüksekliğine göre değişmekle beraber her durumda en az 0,90 m
olmasını sağlayın.
Şekil 4
18.3.4.3. CEPHE İSKELELERİ

18.3.4.3.1. İskele kabul edilmiş standartlara uygun yapıda değilse veya seçilen iskelenin sağlamlık ve
dayanıklılık hesabı yapılmamış veya yapılan hesaplar tasarlanan yapısal düzenlemelere uygun değilse bunların
sağlamlık ve dayanıklılık hesaplarını yapın.
18.3.4.3.2. Seçilen iskelenin karmaşıklığına bağlı olarak kurma, kullanma ve sökme planını uzman bir
kişiye yaptırın. Bu plan iskele ile ilgili detay bilgileri içeren standart form şeklinde olabilir.
18.3.4.3.3. İskelenin taşıyıcı elemanlarının kaymasını; taşıyıcı zemine sabitlenerek, kaymaz araçlar kullanarak
veya aynı etkiye sahip diğer yöntemlerle önleyin ve yük taşıyan zeminin yeterli sağlamlıkta olduğundan emin
olun. İskelenin sağlam ve dengeli olmasını sağlayın.
18.3.4.3.4. İskele platformlarının boyutunu ve şeklini yerleştirilmesi yapılacak işin özelliklerine ve taşınacak yüke
uygun olarak seçin. İskele platformlarını normal kullanımda, elemanları hareket etmeyecek şekilde kurun.
18.3.4.3.5. Platform elemanları ve dikey korkulukların arasında düşmelere neden olabilecek tehlikeli
boşluklar bulunmadığından emin olun.
18.3.4.3.6. Platformların tüm iskele katlarında platform kaplama malzemesi ile tamamen doldurulmuş
olduğundan emin olun.
18.3.4.3.7. İskele çalışma platformlarına ulaşım için iskele içi merdiven sistemi kullanın.
Kullanılan iskele tipi ve boyutuna göre merdiven yüksekliğini, türünü ve genişliğini tespit edin.
18.3.4.3.8. Her merdiveni iskele kollarıyla destekleyin.
18.3.4.3.9. Kurma, sökme veya değişiklik yapılması sırasında iskelenin kullanıma hazır olmayan kısımlarını
uygun şekilde genel uyarı işaretleri ile işaretleyin, tehlikeli bölgeye girişleri fiziksel araçlarla önleyin.
KONTROLSUZ KOPYADIR
28/41
Revizyon No 1
Şekil 5
18.3.4.4. MOBİL İSKELELER

18.3.4.4.1. Mobil iskeleleri dayanıklılık ve taşıyacağı yükler bakımından yeterli sağlamlıkta ve uygun
malzemeden imal edin.
18.3.4.4.2. Mobil iskelelerde, bacakları veya taşıyıcı orta kirişleri eksiz olarak yapın. (Şekil 6 (1))
18.3.4.4.3. Mobil iskele bacaklarını, düzgün ve sağlam yerlere oturtun. (Şekil 6 (2))
18.3.4.4.4. İskeleyi çapraz bağlantı elemanları ile sabitleyin. (Şekil 6 (3))
18.3.4.4.5. Çalışma platformunun etrafına düşme tehlikesine karşı korkuluk sistemleri yerleştirin. (Şekil 6 (4))
18.3.4.4.6. Çalışma platformlarına ulaşım için sadece merdiven kullanın. (Şekil 6 (5))
18.3.4.4.7. Çalışma platformlarının tam dolu olmasına özen gösterin. (Şekil 6 (6))
18.3.4.4.8. Çalışma platformlarını aşırı yüklemeyin.
Şekil 6
18.3.4.5. KONSOL İSKELELER

18.3.4.5.1. İskele kurulumunu sadece yetkili kişi gözetiminde ve bu iş için eğitilmiş işçilerle yapın.
18.3.4.5.2. Konsol mesafesine ve konsol taşıyıcı sistemlerine gerekli statik hesaplamaları yaparak karar
verin. (Şekil 7 (1))
18.3.4.5.3. Çalışma platformlarının tam dolu olmasına özen gösterin. (Şekil 7 (2))
18.3.4.5.4. Konsol iskeleyi kayma ve devrilme tehlikesine karşı sağlamlaştırın. (Şekil 7 (3))
18.3.4.5.5. Konsol ayaklarını duvar açıklıklarında tahta kirişlere veya çelik taşıyıcılara dayandırın. (Şekil 7 (4))
18.3.4.5.6. Çalışma platformunun etrafına düşme tehlikesine karşı korkuluk sistemleri yerleştirin. (Şekil 7 (5))
18.3.4.5.7. Geçme kancalarının kazara çıkmalara karşı güvenli olmasını sağlayın. (Şekil 7 (6))
18.3.4.5.8. Konsol iskelelerin üzerinde malzeme depolamayın.
18.3.4.5.9. İskelelerin sökülmesine en üst kısımdan başlayın.
18.3.4.5.10. İskelelerin bina bağlantılarını iskele elemanlarının alınmasından sonra ve yukarıdan aşağıya
sırayla sökün.
18.3.4.5.11. Sökülmüş olan malzemeyi hangi yükseklikten olursa olsun doğrudan doğruya yere atmayın, uygun
iki noktadan bağlayarak dengeli şekilde indirin ve uygun bir yerde istifleyin.
18.3.4.5.12. Söküme başlamadan önce herhangi bir sebeple, iskelenin takviye veya çaprazlarından hiçbir
eleman almayın. Ancak söküme başlandıktan sonra iskele malzemesinin indirilmesi amacıyla iki dikme arası
(aks) korkuluklarının alınması mümkündür.
KONTROLSUZ KOPYADIR
29/41
Revizyon No 1
Şekil 7
18.3.4.6. ASMA İSKELELER
18.3.4.6.1. Asma iskelelerin aşağı ve yukarı hareketlerini sağlayan makine, teçhizat ve vinçlerin, kullanmaya
elverişli olduklarına ilişkin belgeler yetkili teknik elemanca kullanılmaya başlamadan önce düzenlenmiş
olmasını sağlayın ve bu belgeleri işyerinde saklayın.
18.3.4.6.2. Asma iskeleyi, iş sırasında sağa sola veya ileri geri hareket etmeden asılı kalacak şekilde tespit edin.
İskeleyi işletme talimatına ve statik hesaplamalara uygun olarak yerleştirin.
18.3.4.6.3. Asma iskelelerde kullanılacak kanca, çengel ve benzerlerinin ağızlarını, güvenlik mandalı veya
uygun güvenlik tertibatı ile kapatın. (Şekil 8 (4))
18.3.4.6.4. Tüm kaldırma araçları her çalışmaya başlamadan önce operatörleri tarafından kontrol edilecek,
ayrıca yetkili teknik bir eleman tarafından üç ayda bir bütünüyle kontrol edilecektir.
18.3.4.6.5. Asma iskelelerin taşıyacağı yükler, yetkili teknik elemanların verecekleri bir raporla belirtilecektir.
İskeleyi bundan fazla yükle yüklemeyin.
18.3.4.6.6. Asma iskelelerin, iniş ve çıkış yollarında herhangi bir engel bulundurmayın.
18.3.4.6.7. İskelelerin yapılacak işe göre en ağır yüke dayanıklı olmasını sağlayın.
18.3.4.6.8. İskelelerin duvardan olan açıklığının, malzeme takım ve aletlerin aşağıya düşmesini önleyecek
şekilde olmasını sağlayın.
18.3.4.6.9. Asma iskelelerde sadece kenar korkuluğu bulunan çalışma platformlarını kullanın. (Şekil 8 (2))
18.3.4.6.10. Asma iskele kullanılacak halatları sadece iş ekipmanı ile çıkartılabilen somun ve cıvatalarla sabitleyin.
Halatı bükerek bağlamayın.
18.3.4.6.11. İskele bağlantı halatlarını yük kaldırmak amacıyla kullanmayın.
18.3.4.6.12. Elektrikli kaynak işlerini topraklaması uygun olarak yapılmış çalışma sepetlerinde yapın.
18.3.4.6.13. Çalışma sepeti içerisinde çalışan işçilerin paraşüt tipi emniyet kemeri kullanmasını sağlayın. (Şekil 8
(3))
18.3.4.6.14. Çalışma sepeti içerisinde çalışan işçilerin paraşüt tipi emniyet kemerini bağlayabilmesi için güvenlik
halatı (life line) bulunmasını sağlayın. Güvenlik halatını uygun ve sağlam bir yapı elemanına sabitleyin.
Şekil 8
KONTROLSUZ KOPYADIR
30/41
Revizyon No 1
18.3.5. YÜKSELTİLEBİLİR ÇALIŞMA PLATFORMLARI

18.3.5.1. Yük kaldırmak için tasarlanmış seyyar veya sökülüp - takılabilir iş ekipmanlarını, zemin özelliklerini
de dikkate alarak öngörülen bütün kullanım şartlarında sağlam ve kararlı bir şekilde kurulmasını ve
kullanılmasını sağlayın.
18.3.5.2. Çalışma platformlarını aşırı yüklemeyin.
18.3.5.3. Zemin özelliklerine göre uygun paletli ayaklar ve yükü dağıtan takoz altlıklar kullanın. (Şekil 9 (1))
18.3.5.4. Ekipman üzerinde, ekipman çalışmaya başlamadan önce otomatik olarak devreye girecek sesli ve
ışıklı ikaz sistemi bulundurun. (Şekil 9 (2))
18.3.5.5. İşe başlamadan önce, platform üzerindeki yüksekten düşmeyi engelleyici güvenlik
sistemlerinin varlığından emin olun. (Şekil 9 (3))
18.3.5.6. Ekipmanın kullanım alanı içerisinden geçen elektrik hattının gerilimini kestirin, bu mümkün
değilse bariyerler veya ikaz levhalarıyla ekipmanın elektrik hattından uzak tutulmasını sağlayın.
18.3.5.7. Ekipmanının, sadece o ekipmanı kullanmak üzere görevlendirilen ehil kişilerce kullanılmasını sağlayın.
18.3.5.8. Ekipmanın kumanda sistemlerini hasarlanma ve kırılma neticesinde tehlikeli bir duruma neden
olma ihtimaline karşı koruyun.
Şekil 9
18.3.6. TIRMANMA MERDİVENLERİ

18.3.6.1. Tırmanma merdivenlerinde yüksekten düşmeyi engelleyici ve emniyet kemerinin
bağlanabileceği tırmanma emniyet rayları ya da emniyet halatları kullanın.
Tırmanma emniyet raylarını ya da emniyet halatlarını merdiven üzerinde çalışan işçinin emniyetli şekilde
hareket edilebileceği şekilde sabitleyin. (Şekil 10 (2))
18.3.6.2. Tırmanma emniyeti için uygun emniyet kemeri (paraşüt tipi) kullanın. (Şekil 10 (3))
18.3.6.3. Geçmeli ya da tırmanmalı kalıp işlerinde kullanılan tırmanma merdivenlerinde yüksekten düşmeye
karşı güvenlik önlemleri alın.
18.3.6.4. Tırmanma merdivenlerinde dinlenme yerleri bulunmasını sağlayın.
18.3.6.5. Dinlenme yerlerini yerinden çıkamayacak şekilde sağlamlaştırın ve düzenli şekilde kontrol edin.
18.3.6.6. Kule ve baca inşaatlarında sadece yüksekten düşmeye karşı korumalı tırmanma düzeneklerini
kullanın. (Şekil 10 (1))
18.3.6.7. Aşınmaz maddelerden üretilmiş tırmanma düzenekleri temin edin.
KONTROLSUZ KOPYADIR
31/41
Revizyon No 1
Şekil 10
18.3.7. GÜVENLİK AĞLARI
18.3.7.1. Sadece test edilmiş, standartlara uygun ve hasar görmemiş koruma ağlarını kullanın.
18.3.7.2. Güvenlik ağlarını sadece taşıma gücü uygun yapı bölümlerine sabitleyin. (Şekil 11 (1))
18.3.7.3. Güvenlik ağları için kullanma kılavuzunu işyerinde bulundurun.
18.3.7.4. Güvenlik ağlarını sabitlerken aşağıdaki şartları göz önünde bulundurun:
– Koruma ağının ağ üzerine düşme sonrası kenar bölgelerindeki deplasman yüksekliğinin azami 3,0 m
olmasına (Şekil 11 (H1))
– Diğer bölümlerde ağın deplasman yüksekliğinin azami 6,0 m olmasına. (Şekil 11 (H2))
18.3.7.5. Ağ üzerine düşme sonucu zemine veya alttaki bir nesneye çarpmamak için güvenlik
ağlarının zorlanmalar sonucu deplasman yapacağını göz önünde bulundurun. (Şekil 12 (3))
18.3.7.6. Güvenlik ağı olarak gözenek araları uygun olan ağları seçin. Dikkat: Keskin kenarlı nesneler
güvenlik ağına zarar verebilir.
Şekil 11
KONTROLSUZ KOPYADIR
32/41
Revizyon No 1
Şekil 12
18.4. BETON POMPALARI VE DAĞITMA KOLLARI

18.4.1. Beton pompasını ve dağıtım kolunu zemine sağlam yerleştirin.
18.4.2. Yük dağıtan altlıklar kullanın.
18.4.3. İnşaat kazısı eğimleri ve kazı kenarları ile arada yeterli güvenlik mesafesi bırakın.
18.4.4. Elektrik hatlarıyla arada yeterli güvenlik mesafe bırakın.
18.4.5. Araç sürücülerini ehliyetli ve bu alanda eğitimli kişilerden seçin.
18.4.6. Güvenlik sistemlerini etkisiz hale getirmeyin.
18.4.7. İşletme güvenliğini tehlikeye atabilecek arıza anında aracın çalışmasını hemen durdurun. Tüm
çalışan destek ünitelerini durdurun ve beton nakil sistemindeki basıncı kesin.
18.4.8. Yer değiştirme sırasında uzatılmış kolla birlikte hareket etmeyin. Dengeyi, kol uzunluğunu ve kol
ağırlığını göz önünde bulundurun.
18.4.9. Dağıtım kolunu işletme talimatında belirtilenden daha fazla uzatmayın. Hortum uçlarına uzatma takmayın.
18.4.10. Pompalama veya tekrardan pompalama (Örn. Tıkandıktan sonra) anında dağıtım hortumunu
serbest şekilde bırakın. Dağıtım hortumu tehlike bölgesine kimsenin girmemesini sağlayın.
18.4.11. Dağıtım kolunu kaldırma aleti olarak kullanmayın.
18.4.12. Fırtına ya da iş bitimi sonrası dağıtım kolunu içeri çekin veya katlayın.
18.4.13. Beton pompalarını ve dağıtım kollarını periyodik olarak ve ihtiyaç halinde yetkili uzman bir
kişiye muayene ettirin.
18.4.14. Beton pompalarını ve dağıtım kollarını iş başlangıcından önce ve günlük olarak eksiklikler
yönünden kontrol edin.
18.4.15. Nakil hatlarını aşınmaya karşı düzenli olarak kontrol edin.
18.5. DÖNER KOLLU ASANSÖRLER GIRGIR VİNÇLER

18.5.1. Yük kaldırmak için tasarlanmış seyyar veya sökülüp - takılabilir iş ekipmanlarının zemin özellikleri de
dikkate alınarak öngörülen bütün kullanım şartlarında sağlam ve kararlı bir şekilde kullanılmasını sağlayın.
18.5.2. Katlar arası sabitleme elemanını yapı türüne ve kurulan yere göre sabit ve dayanımı yüksek
yapı elemanlarının arasına kaymayı ve devrilmeyi engelleyecek şekilde sabitleyin. (Şekil 13 (1))
18.5.3. Karşı yükü, uygun şekilde ayarlayın.
18.5.4. Pencere köşelerinin sabitleme bölgesi olarak kullanılması durumunda, alt ayak desteğinin
pencere kenarına yatay ve sabit durduğundan emin olun. (Şekil 13 (4))
18.5.5. Asansörün elektrik motorunun topraklamasının uygun olarak çalıştığından emin olun.
18.5.6. Asansörün tambur yuvasının çelik telin uzunluğu ile orantılı olarak seçildiğinden emin olun. (Şekil 13 (5))
18.5.7. Kullanılacak çelik halatın sağlam ve özürsüz tellerden yapıldığından emin olun.
KONTROLSUZ KOPYADIR
33/41
Revizyon No 1
18.5.8. Bütün yük kaldırma işlerini işçilerin güvenliğini korumak için uygun şekilde planlayın ve gözetim
altında yürütün.
18.5.9. Kancanın kovadan kurtulmaması için, mandal, kilitli mandal veya bağlama gibi uygun
tertibat bulunduğundan emin olun. (Şekil 13 (2))
18.5.10. Yüksekten düşme riski bulunan yükleme ve boşaltma yerlerinde yüksekten düşmeyi önleyici
güvenlik önlemlerini alın. (Şekil 13 (3))
18.5.11. Yük altındaki tehlikeli alanların etrafını kapatın. Kaldırılan yükün altında çalışan bulunmaması için
gerekli tedbirleri alın. İşçilerin bulunabileceği korunmasız çalışma yerlerinin üzerinden yük geçirmeyin.
18.5.12. Asansörün hareketi sırasında katlar arasında kovaya takılacak herhangi bir engel bulundurmayın.
18.5.13. Asansör kovası içine konacak her türlü malzemenin yüksekliğinin kova üst düzeyini aşmamasına
dikkat edin.
18.5.14. Tüm kaldırma araçları her çalışmaya başlamadan önce operatörleri tarafından kontrol edilecek,
Şekil 13
18.6. ASANSÖRLER
18.6.1. Yük kaldırmak için tasarlanmış seyyar veya sökülüp-takılabilir iş ekipmanlarını zemin özellikleri de
dikkate alarak öngörülen bütün kullanım şartlarında sağlam ve kararlı bir şekilde kurulmasını ve kullanılmasını
sağlayın. 18.6.2. Zemin özelliklerine göre uygun paletli ayaklar ve yükü dağıtan takoz altlıklar kullanın.
18.6.3. Kaldırılabilecek maksimum yükü açıkça görülebilecek şekilde işaretleyin.
18.6.4. İnsan kaldırmak ve taşımak için tasarlanmamış iş ekipmanlarının, amacı dışında kullanımını önlemek
için uygun bir şekilde ve açıkça işaretleyin.
18.6.5. Tehlikeli alanların etrafını kapatın. Girişin sadece bir taraftan yapılmasını sağlayın. Yukarıdan
malzeme düşme tehlikesi varsa koruma çatısı kurun.
18.6.6. Yükleme yerlerinde yüksekten düşme riskine karşı koruma sistemleri bulundurun.
18.6.7. Yüksekten düşmeyi engelleyici sistemler ana korkuluk, ara korkuluk, kapılardan veya
yükseltilebilir parmaklıklardan oluşmalıdır.
18.6.8. Kenar koruma sistemlerini sadece yükleme ve boşaltma anında kaldırın.
18.6.9. İşçiler yük kaldırmak için tasarlanmış iş ekipmanı üzerindeyken, ekipmanın kumandasını bunun için
görevli bir kişide bulundurun. Kaldırılan kişiler için güvenilir haberleşme imkanları sağlayın.
18.6.10. Yükün altında insan bulunmamasını sağlayın.
18.6.11. Bütün yük kaldırma işlerini işçilerin güvenliğini korumak için uygun şekilde planlayın ve gözetim
altında yürütün.
18.6.12. Asansörün elektrik motorunun topraklamasının uygun olarak çalıştığından emin olun.
18.6.13. Tüm kaldırma araçları her çalışmaya başlamadan önce operatörleri tarafından kontrol edilecek,
KONTROLSUZ KOPYADIR
34/41
Revizyon No 1
18.7. KALIP İŞLERİ

18.7.1. Metal veya beton karkas ve bunların parçalarını, kalıp panoları, prefabrike elemanları veya
geçici destekleri ve payandaları ancak uzman bir kişinin gözetimi altında kurun ve sökün.
18.7.2. Kalıp panolarını, geçici destek ve payandaları, üzerlerine binen yüke ve gerilime dayanacak
şekilde planlayın, tasarlayın, kurun ve koruyun.
18.7.3. Kalıp elemanları ve kalıp destek elemanları ile ilgili statik hesaplamaları yaptıktan sonra montaja başlayın.
18.7.4. Çalışma platformlarını yapılacak işin özelliklerine ve taşınacak yüke uygun olacak ve güvenli çalışma
ve geçişlere izin verecek şekilde yerleştirin. Çalışma platformlarının etrafına yüksekten düşmeyi engelleyici
korkuluk sistemlerini yerleştirin.
18.7.5. Çalışma platformlarına ulaşımı, geçişlerin sıklığını, söz konusu yerin yüksekliğini ve kullanım süresini
göz önüne alarak, en uygun yol ve araçlarla yapın.(tırmanma merdivenleri vb.)
18.7.6. Kalıp altındaki çalışma ve geçiş bölgelerinde yüksekten malzeme düşme tehlikesine karşı güvenlik
önlemi olarak çatı koruması yapın.
18.7.7. Yüksekten düşme tehlikesi bulunan dış kalıp çalışmalarında, yüksekten düşmeyi engelleyici
güvenlik ağları kurun.
18.12. Kalıp söküm işini yapan işçilerin kalıp destek elamanlarını kullanmasını engelleyin. Kalıp sökümü işi
için uygun çalışma platformları ve iş iskeleleri tesis edin.
18.13. Kalıp söküm işinde çalışan işçilerin uygun manivela gibi uygun iş ekipmanı kullanmasını sağlayın.
18.14. Sökülen kalıp malzemelerini uygun şekilde istif edin.
18.15. Söküm sırasında, söküm yerine söküm işinde çalışan işçiler haricindeki işçilerin girmesini engelleyin.
18.16. Kalıp malzemesinin yere indirilmesi veya yukarıya çıkarılması için uygun iş ekipmanı kullanın.
18.17. Çalışma platformlarını aşırı yüklemeyin.
18.18. Betonarme kalıbını taşıyan elemanlara ızgara çakıldıktan ve üzerine kalas konulduktan sonra
üzerinde çalışmaya izin verin.
18.7.15. Boşluklara gelen betonarme kalıplarının kurulumda, sıpa iskele, üç ayaklı merdiven, iş
iskelesi kullanılması gibi gerekli güvenlik tedbirlerini alın.
18.7.16. Betonarme kalıplarının yeterliliğini her beton dökümünden önce mutlaka kontrol edin.
18.8. KALIP ALTI DESTEK İSKELELERİ
18.8.1. Kalıp altı destek iskelelerinin kurulumunu, sökülmesini ve tadilatını uzman kişilerin gözetimi altında yapın.
18.8.2. Kalıp altı destek iskele elemanlarına, bunların yerleştirme biçimine ve aralıklarına, iskele üzerine
gelecek yükleri göz önünde bulundurarak ve gerekli statiksel hesaplamaları yaparak karar verin.(1)
18.8.3. Hasar görmüş ve ekli malzemeleri kalıp altı iskele destek elemanı olarak kullanmayın.
18.8.4. İskele destek elemanlarını dayanıklı altlıklar üzerine ve sağlam zemine yerleştirin. (Şekil 14 (2))
18.8.5. Çökme tehlikesine karşı yükü dağıtan, eğilmeyen sağlam altlıklar kullanın. (Şekil 14 (3))
18.8.6. Taşıyıcı elemanları ve takviye elemanlarını sadece uygun bağlantı sistemleri (Şekil 14 (4)) ile
birbirine sabitleyin.
18.8.7. Kalıpları, beton prizini aldıktan sonra sökün. Kalıp söküm sürelerine uyun.
18.8.8. Kalıp altı iskele elemanlarını sarsarak sökmeyin.
18.8.9. Kalıp altı iskele elemanlarını vinçle sökmeyin.
Şekil 14
KONTROLSUZ KOPYADIR
35/41
Revizyon No 1
18.9. BETONARME KALIP DESTEK ELEMANLARI

18.9.1. Metal veya beton karkas ve bunların parçalarını, kalıp panoları, prefabrike elemanları veya
geçici destekleri ve payandaları ancak uzman bir kişinin gözetimi altında kurun ve sökün.
18.9.2. Kalıp panoları, geçici destek ve payandaları, üzerlerine binen yüke ve gerilime dayanacak
şekilde planlayın, tasarlayın, kurun ve koruyun.
18.9.3. Kalıp üzerinde kalan parçaları düşmeye karşı sabitleyin.
18.9.4. Kalıp elemanlarının yanına kaldırma ve indirme işlemleri esnasında yaklaşmayın. Kalıp
elemanlarıyla birlikte personel taşımayın.
18.9.5. Kalıp elemanlarını sadece dayanıklı zemin üzerine kurun.
18.9.6. Şiddetli rüzgarda kalıp elemanlarını kılavuz halat yardımıyla taşıyın, gerekirse vinci durdurun.
18.9.7. Kalıp elemanlarını dik olarak kaldırın.
18.9.8. Kalıp elemanlarını diğer kalıp elamanlarına temas etmeyecek şekilde taşıyın.
18.9.9. Halat bağlantısını ancak kalıp elemanları yerine tam olarak yerleştikten sonra çözün.
18.9.10. Perde ve kolon kalıp elemanlarını çekme ve basınca karşı dayanıklı şekilde
sabitlemek için uygun ekipman kullanın. Sabitleme ekipmanlarının yerleştirme aralıklarına statik
hesaplama yaparak karar verin. (Şekil 15 (1))
18.9.11. Beton dökümü için çalışma platformu kurun, platformu boşluksuz olarak doldurun. (Şekil 15 (4))
Platformun etrafına yüksekten düşmeyi engelleyici korkuluk sistemi yerleştirin. (Şekil 15 (2))
18.9.12. Çalışma yerinin tüm çalışma bölgelerine ilave merdiven veya başka bir ekipman
kullanmadan ulaşılabilecek şekilde düzenleyin.
18.9.13. Çalışma alanlarına ulaşımı sadece kalıp sistemine bağlı merdivenlerle veya uygun tırmanma
merdivenleri ile sağlayın. (Şekil 15 (3))
18.9.14. Kalıp elamanlarına tırmanmayı engelleyin.
18.9.15. Merdiven üzerinde çalışmaları sadece asgari düzeyde ve daha güvenli çalışma aletleri
kullanılamıyorsa sürdürün.
18.9.16. Kalıp söküm sürelerine uyun.
18.9.17. Perde ve kolon kalıp elemanlarını çekme ve basınca karşı dayanıklı şekilde sabitleme
ekipmanlarını sökerken kalıbın yıkılmasına karşı önlem alın.
18.9.18. Kalıp elemanlarını vinçle çekerek sökmeyin! Söküm işleminden sonra kalıp elemanlarını uygun
şekilde istifleyin. (Şekil 15 (5))
Şekil 15
KONTROLSUZ KOPYADIR
36/41
Revizyon No 1
18.10. MOLOZ KAYDIRAKLARI

18.10.1. Moloz kaydıraklarını iskele, çalışma platformu vb. yerlere sabitlemek için uygun asma ve
sağlamlaştırma tertibatlarını kullanın.
18.10.2. Kaydırakların asılı olduğu yerdeki iskele yapısını alttan ve kenardan destekleyin.
18.10.3. Kaydırakların kullanıldığı bölgede yüksekten düşmeye karşı güvenlik önlemlerini alın.
18.10.4. Kaydırak boyunun uzun olması durumunda ek sağlamlaştırma yapın.
18.10.5. Tehlikeli alanları işaretleyin.
18.10.6. Her zaman doldurma hunisi kullanın.
18.10.7. Her kurulumdan önce, tüm taşıyıcı elemanlarını ve bağlantı noktalarını, hasar tespiti için kontrol edin.
18.10.8. Kaydırak ağzını sürekli açık bulundurun.
18.10.9. Tıkanmış nesneleri çıkarmak için kaydırakların alt deliğinden müdahale etmeyin ve kaydırak
borusunun şeklini bozmayın.
18.11. BAŞIN KORUNMASI (BARET KULLANIMI)

18.11.1. Baretler düşme, sarkma, yuvarlanma veya fırlama tehlikeleri ve başın bir nesneye çarpması
sonucu meydana gelebilecek tehlikelerden korur.
18.11.2. İnşaat alanında baretinizi takın ve hiçbir suretle çıkartmayın.
18.11.3. Baret bir dış muhafaza ve bir iç düzenekten oluşur.
18.11.4. Dış muhafaza dışardan gelen kuvveti alır ve içerdeki düzenek üzerinden bu kuvveti iletir. Bu şekilde
uygulanan kuvvet kafatası üzerinde eşit şekilde yayılır ve baretın baş üzerinde sabit kalmasını sağlar.
18.11.5. ”Hava Yastığı, delinmezlik, yanmama ve başa tam oturma gibi temel şartların yanı sıra baretler normal
çalışma sıcaklıklarında koruma fonksiyonunu yerine getirmelidir. Ayrıca elektrik geçirmeyen, sıvı metal
püskürtme anında oluşan tehlikelerden veya yandan çarpmalardan koruyan baretler de vardır.”
18.11.6. Genellikle termo plastikten yapılırlar. Normal ve düşük sıcaklıkta kırılmaya karşı dayanımları
yüksektir, fakat yüksek sıcaklıklarda şekillerini koruyamazlar. Bu sebepten dolayı bu baretleri sıcak alanlarda
kullanma imkanı yoktur. Baretlerin ekstra özellikleri baret üzerinde belirtilmiş (döküm yazılmış veya sabit
etiketlenmiş) olmalıdır.
18.11.7. Baretleri her zaman başın büyüklüğüne uygun olarak seçin.
18.11.8. Ter bandı başta rahat taşınmasını sağlamalıdır.
18.11.9. Ağır darbe veya sıkışmaya maruz kalmış baretleri tekrar kullanmayın.(Bu durum, barette herhangi
bir hasar tespit edilmese dahi geçerlidir.)
18.11.10. Baretin eskiyen parçalarını sadece aynı üreticinin orijinal parçalarıyla değiştirin.
18.11.11. Barete takılan ek parçaları sadece üreticinin talimatlarına göre monte edin.
18.11.12. Etiketleri sadece üretici firmanın tavsiyeleri doğrultusunda yapıştırın.
18.11.13. Baretleri cilalamayın.
18.11.14. Baret dış muhafazasını sadece ılık sabunlu suyla temizleyin.
18.11.15. Kirlenmiş deri ter bantlarını yenisiyle değiştirin.
18.11.16. Baretin arkasındaki vidayı veya çene bandını sıkarak bareti başa sabitleyin.
18.11.17. Baretleri, üretici tarafından belirlenmiş kullanma süresinden sonra değiştirin.
- Termo plastik maddelerden yapılmış baretleri 4 yıldan sonra,
- Duro plastik maddelerden yapılmış baretleri 8 yıldan sonra değiştirin.
Şekil 16
KONTROLSUZ KOPYADIR
37/41
Revizyon No 1
18.12. PARAŞÜT TİPİ EMNİYET KEMERİ

18.12.1. İşçilere, çalışma halatına bağlı paraşütçü tipi emniyet kemeri verin ve kullanmalarını sağlayın.
18.12.2. Emniyet kemerinin güvenlik halatı ile bağlantısını sağlayın.
18.12.3. İşçi tarafından kullanılan alet, edevat ve diğer aksesuarları paraşüt tipi emniyet kemerine veya
oturma yerine veya başka uygun bir yere bağlayarak güvenli hale getirin.
Şekil 17
18.13. YÜKSEKTEN DÜŞMEYİ ENGELLEYİCİ KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR

18.13.1. İskele üzerinde yapılan çalışmalarda, prefabrik parçaların montajı işlerinde, direk ya da sütun
üzerindeki çalışmalarda kullanılır.
18.13.2. Yüksekten düşmeyi engelleyici kişisel koruyucu donanımları her kullanımdan önce kontrol edin.
18.13.3. Yüksekten düşmeyi engelleyici kişisel koruyucu donanımları mümkün olduğunca vücudun üst
bölümüne bağlayın. (Şekil 18 (1))
18.13.4. Yüksekten düşmeyi engelleyici kişisel koruyucu donanımları sadece taşıma gücü uygun olan
sabitleme noktalarına sabitleyin. (Şekil 18 (2))
18.13.5. Kazara açılmaları önlemek için sadece kilitli kancalar kullanın. (Şekil 18 (3))
18.13.6. Tırmanma esnasında kullanılan kişisel koruyucu donanımlarını kemerin ön kancasına takarak
kullanın. (Şekil 18 (5))
18.13.7. Kayma ve düşme (Şekil 18 (5,7)) tehlikesinin bulunduğu durumlarda enerji emme fonksiyonu
olan sistemler kullanın. (Şekil 18 (6))
18.13.8. Bağlantı elamanlarını (halat, ip) (Şekil 18 (4)) kullanım esnasında gergin tutarak (Şekil 18 (4)), uzunluk
ayarlama mekanizması sayesinde ipin direncinin azalmasına engel olun. Yükseklik emniyet düzenekleri (Şekil 18
(6)) bağlantı iplerini otomatik olarak gerer.
18.13.9. Sorumlu kişi çalışanların kurtarılmasına yönelik uygun tedbirleri (Örn. Kurtarma sepetleri, çekme
halatları) tespit etmelidir. Kemerde uzun süreli asılı kalmanın da sağlık riski doğuracağını göz ardı etmeyin.
18.13.10. Kişisel koruyucu donanımların doğru ve güvenli kullanımı ve kurtarmanın nasıl yürütüleceğini
pratik yaparak öğrenin.
18.13.11. Bağlantı elemanlarını (halat, ip) keskin kenarlar üzerinden geçirmeyin. Bu elemanları düğümlemeyin
ve bu elemanları uzatmak için ek yapmayın.
18.13.12. Hasar görmüş veya düşme sonucu direnci azalmış kişisel koruyucu donanımları tekrar kullanmayın.
KONTROLSUZ KOPYADIR
38/41
Revizyon No 1
18.14. KORUYUCU ELDİVENLER Şekil 18

18.14.1. El ve cilt yaralanması ihtimali olan, cildin tehlikeli maddelerle, karışımlarla temasının
önlenemediği yerlerde mutlaka eldiven kullanın.
18.14.2. Çalışanların kendilerine verilen eldivenleri kullanıp kullanmadıklarını denetleyin.
18.14.3. Yapılan işin niteliğine göre uygun eldiven seçin.
18.14.4. Eldivenler, şekline ve gerekli kavrama ihtiyacına göre sınıflandırılır;
Şekil 19
KONTROLSUZ KOPYADIR
39/41
Revizyon No 1
18.15. YÜZÜN VE GÖZÜN KORUNMASI

18.15.1. Yüze ve göze karşı kimyasal veya fiziksel bir tehlikenin olabileceği durumlarda mutlaka uygun yüz ve
göz koruyucular kullanın.
18.15.2. Göz ve yüz koruyucu gözlükler, mekanik kimyasal, optik veya termik etkilere karşı korunmak
için kullanılmalıdır.
18.15.3. Aşağıda belirtilen işlerde çalışanlar için uygun yüz ve göz koruyucular edinin;
- Kaynak, zımpara ve kazıma çalışmalarında,
- Oyma ve keski işlerinde,
- Taş kesme ve yontma işlerinde,
- Püskürtme beton işlerinde,
- Cıvata yerleştirme işlerinde,
- Kaba toz ortamında yapılan işlerde,
- Kumlama çalışmalarındaki aletleri kullanırken,
- Asitlerle, çözeltilerle, dezenfeksiyon ve yakıcı temizlik maddeleri ile yapılan çalışmalarda,
- Sıvı püskürtücülerle yapılan çalışmalarda,
- Püskürtme ısısı altında yapılan çalışmalarda,
- Pastan arındırma çalışmalarında.
Şekil 20
18.16. ELLE YIKIM VE SÖKME

18.16.1. Çıkıntılı yapılarda yukarıdaki yükün düşmesi sonucu devrilme veya sıkışma tehlikesini göz
önünde bulundurun.
18.16.2. Kolonları ve destekleri aşağı atmayın. Emniyete alın ve kaldırarak taşıyın.
18.16.3. Kesilen yükü ayırmadan önce tehlikeli yatay kuvvetleri önlemek için ağırlık noktasının üst
kısmından bağlayın. Ağırlık noktasını önceden tespit edin.
18.16.4. Yapı parçaları arasındaki ekleri ve bağlantıları ancak parça vinçle havaya kaldırdıktan ve düşmemesi
için emniyete aldıktan sonra kesin.
18.16.5. Ayırma işlemini güvenli bir mesafede yapın. Yıkım talimatnamesine uyun.
18.16.6. Alevle kesme çalışmalarında, insanların çevreye saçılan cüruflardan dolayı tehlikeye girmesini ve
yangın çıkmasını önleyin. Yangın söndürücüleri hazır bulundurun.
18.16.7. Yıkımda çalışan işçilere gözlük, koruma başlığı (baret) ve çelik burunlu ayakkabı gibi kişisel
korunma araçları verin.
18.16.8. Tek taşıyıcı kolonları veya kirişleri, kapı pervazlarını veya yatay yatırılmış merdivenleri çalışma
düzlemi veya yürüme yeri olarak kullanmayın.
KONTROLSUZ KOPYADIR
40/41
Revizyon No 1
18.16.9. Yıkım çalışmalarını (oyarak kesme) merdiven üzerinde ve yükselebilen çalışma düzlemlerinde yapmayın.
18.16.10. Korumasız duvar çıkıntıları üzerinde çalışmayın.
18.16.11. Giriş yapılamayan yapı parçalarına yürüme kalasları monte edin.
18.16.12. Zemin açıklıklarını, kenarlarını ve kullanılmayan çöp çukurlarını düşmeye karşı güvenlik düzeneği
ile donatın (Örn. Kenar korkuluğu).
18.16.13. Düşmeye karşı kişisel koruyucu donanımlar sadece teknik sebeplerden dolayı uygulanamıyor ise
bunun yerine tutma, çatı yakalama ve yakalama iskeleleri kullanın. Eğer bunlar da işe yaramıyorsa tutma halatlı
güvenlik takımı kullanın.
18.16.14. Sorumlu kişi ip bağlama yerlerini belirlemeli ve çalışanların koruyucu donanımlarını
kullanmalarını sağlamalıdır.
18.16.15. Gürültülü işlerde (Örn. Yıkma ve delme balyozu ile çalışma) kulak koruyucuları kullanın.
18.16.16. Sabitleme bağlantılarını duvar taşı kopmasına karşı emniyete alın (Örn. Kerpeten gibi duvarın
diğer yanını da sıkan kıskaçlar.)
18.16.17. İskeleleri inşaat molozu ile aşırı yüklemeyin. İskele zeminini düzenli şekilde temizleyin. Dışarı
taşan koruma çatılarından mümkün olduğunca kaçının.
18.16.18. Branda veya ağla donatımda takılma yeri ve sayısını statik olarak belirleyin.
18.16.19. Cephe iskelelerini yıkım çalışmalarının ilerlemesine paralel sökün.
KONTROLSUZ KOPYADIR
41/41

İK - ORT.T.050 - 1 Yüklenicilerin Uymakla Yükümlü Olduğu İSG Kuralları Talimatı

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

İK - ORT.T.050 - 1 Yüklenicilerin Uymakla Yükümlü Olduğu İSG Kuralları Talimatı

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ETİ Özel Doküman No İK.ORT.T.

4. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL KURALLARI

4.69.3. Emredici işaret: Uyulması zorunlu bir davranışı belirleyen işaret,

Makine Çalışırken Girilmesi Yasak Bölge

6. YUKSEK RİSKLİ İŞLER

7.2. El Merdiveninin Kullanımı İle İlgili Özel Hususlar

7.3. İskelelerin kullanımı ile ilgili özel hükümler

8. HAREKETLİ KALDIRMA VE TAŞIMA ARAÇLARI KULLANIMI

8.1.28.2. Vinç tipi askı yük taşıma ataşmanı

8.1.28.3. Çatal uzatma ataşmanı

8.1.28.4. Kafes tipi personel kaldırma ataşmanı

8.1.28.5. Mini yükleyici Kova Ataşmanı

8.1.28.6. Mini Yükleyici çatal ataşmanı

8.1.28.7. Mini Yükleyici süpürge ataşmanı

8.1.32. Ağır yükle giderken ani duruş ve kalkışlardan kaçınılacaktır.

8.2. MANUEL VE YAYA KUMANDALI AKÜLÜ TRANSPALET KULLANIMI

9. KAPALI (KISITLI) ALANLARDA YAPILAN ÇALIŞMALAR

10. YÜK ASANSÖRÜ KULLANIMI

12. EL ALETLERİ İLE YAPILAN ÇALIŞMALAR

BÜLENT SİVRİ MUZAFFER KÜÇÜKKONER

13. TAŞLAMA ALET VE MAKİNELERİ KULLANIMI

13.2. TAŞ MOTORU GÜVENLİ KULLANIM KURALLARI

14.2. ELEKTRİK ARK KAYNAĞI MAKİNELERİ GÜVENLİ KULLANIM KURALLARI:

14.3.11. Hortumlar kontrol edilecek, yıpranmış hortumlar kullanılmayacaktır.

15. YÜK KALDIRMA İŞLERİ

15.9. Yükleme sahasına izinsiz girilmesine müsaade etmeyiniz.

16. ELEKTRİKLE YAPILAN İŞLERDE GÜVENLİ ÇALIŞMA KURALLARI:

17. ÜRETİM ALANLARINDA YANGINA MÜDAHALE

18. YAPI İŞLERİ

18.2. ŞANTİYE YOLLARI

18.3. DÜŞMEYE KARŞI KORUMA

18.3.1. KORKULUK KULLANIMI

18.3.3. AÇMALI MERDİVENLER

18.3.4.1. HAREKETLİ ÇALIŞMA İSKELELERİ

18.3.4.3. CEPHE İSKELELERİ

18.3.4.4. MOBİL İSKELELER

18.3.4.5. KONSOL İSKELELER

18.3.5. YÜKSELTİLEBİLİR ÇALIŞMA PLATFORMLARI

18.3.6. TIRMANMA MERDİVENLERİ

18.4. BETON POMPALARI VE DAĞITMA KOLLARI

18.5. DÖNER KOLLU ASANSÖRLER GIRGIR VİNÇLER

18.7. KALIP İŞLERİ

18.9. BETONARME KALIP DESTEK ELEMANLARI

18.10. MOLOZ KAYDIRAKLARI

18.11. BAŞIN KORUNMASI (BARET KULLANIMI)

18.12. PARAŞÜT TİPİ EMNİYET KEMERİ

18.13. YÜKSEKTEN DÜŞMEYİ ENGELLEYİCİ KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR

18.14. KORUYUCU ELDİVENLER Şekil 18

18.15. YÜZÜN VE GÖZÜN KORUNMASI

18.16. ELLE YIKIM VE SÖKME

You might also like