Professional Documents
Culture Documents
Spiral Dynamics
Spiral Dynamics
Spiral Dynamics
Spiral
Dynamics
Een
overzicht
Creative Commons by-nc-sa 3.0 NL Licentie Dit werk wordt verspreid onder een Creative Commons Naamsvermelding-Nietcommercieel- Gelijk delen 3.0 Nederland Licentie. De volledige tekst van de licentie is te vinden op http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/nl/legalcode. De menselijk leesbare variant van de licentie is hieronder afgedrukt. De Gebruiker mag het werk kopiren, verspreiden, doorgeven en remixen oftewel afgeleide werken maken, onder de volgende voorwaarden: Naamsvermelding; De gebruiker dient bij het werk de door de maker aangegeven naam te vermelden (maar niet zodanig dat de indruk gewekt wordt dat zij daarmee instemmen met uw werk of uw gebruik van het werk). Niet-commercieel; de gebruiker mag het werk niet voor commercile doeleinden gebruiken. Gelijk delen; indien de gebruiker het werk bewerkt, kan het daaruit ontstane werk uitsluitend krachtens dezelfde licentie als de onderhavige licentie of een gelijksoortige licentie worden verspreid. Bij hergebruik of verspreiding dient de gebruiker de licentievoorwaarden van dit werk kenbaar te maken aan derden. De beste manier om dit te doen is door minimaal de verwijzing naar de Creative Commons website over te nemen. De gebruiker mag afstand doen van een of meerdere van deze voorwaarden met voorafgaande toestemming van de rechthebbende. Niets in deze licentie strekt ertoe afbreuk te doen aan de morele rechten van de auteur, of deze te beperken.
Spiral
Dynamics
DE
EVOLUTIE
VAN
MEMES
DOOR
EEN
COMPLEXERE
OMGEVING
ELK
NIVEAU
OMVAT
HET
VOORGAANDE
DE
EERSTE
REEKS
BEIGE:HET
INSTINCTIEVE
OVERLEVEN
PAARS:DE
MAGISCHE
GEMEENSCHAP
ROOD:
HET
KRACHTIGE
WILLEN
BLAUW:
DE
HELDERE
ORDENING
ORANJE:
HET
DOELGERICHTE
SUCCES
GROEN:
DE
HARMONIEUZE
CONSENSUS
DE
OVERGANG
VOORUITGANG
GEINTERPRETEERD
IN
TERMEN
VAN
TERUGVAL
DE
TWEEDE
REEKS
GEEL:
HET
PLURIFORME
SYSTEEM
TURKOOIS:
DE
BELEEFDE
EENHEID
KORAALROOD:
DE
FAKKELDRAGER
SAMENVATTEND
4
4
4
5
5
6
7
7
8
9
10
10
10
11
13
14
De
eerste
reeks
Om
te
voorkomen
dat
het
ene
niveau
als
beter
werd
gezien
als
het
andere,
zijn
de
niveaus
met
kleuren
aangeduid
in
plaats
van
met
cijfers.
Trefwoorden: Te weing geeft: Overmatige identificatie blokkeert: Is dienstbaar aan: Rechtvaardiging van handelen:
Cyclisch, ritueel, gemeenschap, stam, dogma, magie, thuis, geloof Ontheemdheid Rituelen van de gemeenschap blokkeren individualisering Gemeenschap waarin een individu kan opstaan om leiding te nemen De gewoonte
het gaat erom mileuvriendelijk te werken. De regels worden minder dwingend zodat er meer ruimte ontstaat om successen te boeken. Er ontstaat ruimte voor flexibiliteit en creativiteit. Keerzijde Een te nauwe identificatie met Oranje heeft als gevolg dat het doel de middelen heiligt. Met je ellebogen werken, iemand een hak zetten, worden mogelijkheden zolang ze bijdragen aan het bereiken van het doel. Commercie en vrije marktwerking gaan typisch gepaard met een Oranje waardensysteem. Dienstbaar aan Wanneer Oranje in dienst staat van de volgende kleuren, levert Oranje de drive en motivatie om in gesprek te blijven en de dialoog aan te gaan. Door de motivatie en idealen van de individuen ontstaat de kracht om een dialoog zinvol en bruisend te laten zijn. Voor het eerst zichtbaar: Wereldvisie: Mindset: Focus: Trefwoorden: Te weing geeft: Overmatige identificatie blokkeert: Is dienstbaar aan: Rechtvaardiging van handelen: 300 jaar geleden Een marktplaats vol mogelijkheden en kansen Speel het spel om te winnen. Neem risicos, blijf optimistisch en je hebt de halve wereld. Ik Strategisch, doelgericht, gemotiveerd, streven, flexibel, succesvol Ongemotiveerdheid Winstbejag blokkeert de dialoog Het verlangen en streven van het individu is de motor van een zinvolle dialoog waarin gezocht kan worden naar afstemming en harmonie Het doel
Overleg, dialoog en harmonie worden sleutelwoorden. Gelijkwaardigheid wordt een belangrijke waarde. Het ideale besluit is het besluit waar zoveel mogelijk mensen mee instemmen. Er ontstaat ook een ecologisch besef: wat zijn de gevolgen van ons handelen voor het mileu en de toekomst? Keerzijde Groen kan ook verlammend werken. Wanneer er voortdurend gezocht moet worden naar consensus kan de dialoog eindeloos worden. Wanneer de harmonie het belangrijkste is, kunnen conflicten te veel vermeden worden, zelfs als die conflicten in dienst van het geheel zouden zijn. Dienstbaar aan Wanneer Groen dienstbaar is aan de ontwikkeling van de volgende kleuren brengt ze door de dialoog het besef dat er een pluriformiteit aan individuen bestaat, waardoor langzaam het geheel als een complex krachtenveld in beeld komt. Voor het eerst zichtbaar: Wereldvisie: Mindset: Focus: Trefwoorden: Te weing geeft: Overmatige identificatie blokkeert: Is dienstbaar aan: Rechtvaardiging van handelen: 150 jaar geleden Een menselijke omgeving waar de ervaring van het leven gelijkwaardig gedeeld kan worden Vind de harmonie met de omgeving en verken de zorgzame kant van de gemeenschap Wij Consensus, harmonie, dialoog, democratie, relativerend, contact, relatie Disharmonie Het streven naar consensus blokkeert het accepteren van pluriformiteit Sfeer van harmonie en dialoog die het mogelijk maakt een helder begrip te krijgen van het krachtenveld van het gehele systeem De consensus
De
overgang
Graves
onderscheidt
in
de
zich
ontwikkelende
spiraal
van
waardensystemen
een
essentiele
overgang
van
Groen
naar
Geel.
Hij
noemt
de
kleuren
tot
aan
Groen
de
eerste
reeks,
vanaf
Geel
begint
de
tweede
reeks.
Een
van
de
verschillen
tussen
de
eerste
en
tweede
reeks
is
dat
de
kleuren
uit
de
eerste
reeks
de
neiging
hebben
zichzelf
te
beschouwen
als
de
juiste
manier
van
aanpakken.
Ter
illustratie:
stel
dat
drie
medewerkers
van
een
bedrijf
met
elkaar
in
overleg
zijn.
De
ene
medewerker
heeft
zich
vooral
met
het
Blauwe
waardensysteem
geidentificeerd,
de
andere
medewerker
met
het
Oranje
waardensysteem,
de
derde
medewerker
met
het
Groene
waardensysteem.
Een
discussie
zou
er
als
volgt
uit
kunnen
zien:
Blauw:
Waarom
heb
je
je
niet
aan
de
afspraken
gehouden?
We
hebben
daar
duidelijke
kaders
voor.
Oranje:
Omdat
dit
in
principe
een
klant
is
die
wij
als
bedrijf
willen
hebben.
Als
ik
op
de
procedure
moet
wachten,
dan
is
de
klant
alweer
verdwenen.
De
regels
waren
gewoon
niet
goed
toegerust
op
deze
klant.
Blauw: Als je de regels wilt aanpassen, dan hebben we daar formulier 17b voor. Waarom gebruik je dat dan niet? Groen: Ik denk dat we hierover moeten spreken in de vergadering. Want medewerker Y heeft hier ook een mening over die we zeker moeten betrekken in de discussie.
De
tweede
reeks
Geel:
Het
pluriforme
systeem
Aanleiding
Waar
Beige
zich
onderdeel
voelde
van
een
chaotische
omgeving
waarin
hij
moest
overleven,
bekijkt
Geel
de
complexe
chaos
met
een
bepaalde
afstand.
De
complexe
chaos
is
juist
een
interessante
krachtbron
die
benut
kan
worden.
De
dialoog
bij
Groen
creert
het
inzicht:
er
zijn
voortdurend
verschillende
impulsen
die
op
elkaar
inwerken.
Geel
neemt
een
stap
terug
en
overziet
alle
impulsen
en
hoe
ze
allemaal
hun
invloed
hebben
op
het
geheel.
Geel
accepteert:
er
zijn
verschillen,
er
is
pluriformiteit,
er
is
chaos,
de
werkelijkheid
is
te
complex
om
te
vangen
in
een
richting.
Vanuit
die
acceptatie
gaat
Geel
op
zoek
naar
de
mogelijkheden
om
elk
onderdeel
een
eigen
plek
te
geven
zonder
de
blik
op
het
geheel
te
verliezen.
Geel
ziet
in:
het
ene
systeem
is
complexer
dan
het
andere,
maar
ze
hebben
allemaal
hun
bestaansrecht.
Hoe
ideaal
Groen
ook
is,
wanneer
Groen
zich
blindstaart
op
de
consensus
blokkeert
ook
Groen
de
ontwikkeling
die
nodig
is
om
de
vraag
die
de
complexe
realiteit
stelt
adequaat
te
beantwoorden.
Soms
is
het
nodig
om
heel
Rood
een
beslissing
te
nemen,
ook
al
is
daar
geen
consensus
over.
Soms
is
het
goed
om
vast
te
houden
aan
heldere
kaders
en
afspraken
om
de
duidelijkheid
te
vergroten.
Soms
moeten
de
regels
doorbroken
worden
ten
gunste
van
de
doelen
die
behaald
moeten
worden.
En
altijd
moet
gekeken
worden
naar
hoe
de
verschillende
impulsen
op
elkaar
inwerken,
want
niks
staat
op
zichzelf.
Geel
is
flexibel,
innovatief,
vernieuwend.
Geel
zoekt
naar
onorthodoxe
oplossingen,
desnoods
door
oude
methodes
te
gebruiken
op
een
manier
zoals
ze
nog
nooit
zijn
gebruikt.
Geel
denkt
in
systemen
en
gehelen.
10
Keerzijde Het is na de breuk minder vanzelfsprekend om te spreken van blokkerende kleuren. Enerzijds omdat het zwaartepunt van onze cultuur zich onder de gele Meme bevindt. Anderzijds omdat de systemen na Geel in wezen geinteresseerd open staan tegenover alle nieuwe impulsen die uit de complexe chaos opdoemen. Een overmatige identificatie met Geel kan echter verhinderen dat een individu minder makkelijk de eenheid van het systeem dat hij begrijpt ook beleeft. Wanneer de eenheid van het systeem een ervaring is, dan levert dat nieuwe informatie op, niet van afstand maar van binnenuit. Vanuit een begrip van het gehele systeem kunnen bepaalde keuzes worden gemaakt die vanuit een beleving van de eenheid van het systeem anders zouden uitvallen. Dienstbaar aan Het begrip van de totaliteit en ondeelbaarheid van het systeem is, wanneer Geel in dienst staat van de volgende kleuren, een voorbereiding op de daadwerkelijke beleving van die eenheid. Voor het eerst zichtbaar: Wereldvisie: Mindset: Focus: Trefwoorden: Te weing geeft: Overmatige identificatie blokkeert: Is dienstbaar aan: Rechtvaardiging van handelen: 60 jaar geleden De wereld is een chaotisch, complex en pluriform systeem, diversiteit is een gegeven Elke situatie is uniek, door de verschillende invalshoeken creatief en onorthodox te combineren is de pluriformiteit een kracht. Flexibiliteit, verantwoordelijkheid en spontaniteit zijn essentieel om de kracht van de complexiteit te benutten Pluriformiteit, chaos, heterogeniteit, veelvormigheid, systeemdenken, complexiteit, verschil in eenheid Gebrek aan integratie Vasthouden aan rationeel begrip van het geheel zonder het te beleven Inzicht in het gehele systeem en de functie van elke kracht daarin als voorbereiding op de beleving van het geheel De integratie van alle delen
11
individu zichzelf als een ondeelbaar onderdeel van deze holistische eenheid. Vanuit deze beleefde eenheid is het mogelijk nog adequater te antwoorden op de vragen die de complexe realiteit stelt. Niet zelden wordt Turkoois door individuen die zich sterk hebben geidentificeerd met de eerdere kleuren ten onrechte genterpreteerd als een terugval in de Paarse vooroudermystiek. Turkoois vertrouwt op het moment. Vanuit de beleving van het hier en nu worden intuties op waarde geschat en wordt gezocht naar de stap waarin het geheel tot uitdrukking kan komen. Turkoois is holistisch en is bereid om alles met alles te verbinden: lichaam, ziel en geest, innerlijk en uiterlijk, verleden en toekomst, individu en collectief. Keerzijde De systemen die omvat moeten worden om tot Turkoois op te klimmen zijn zo divers, dat het voorkomt dat eerdere kleuren verwaarloosd worden. De duidelijkheid van Blauw verdwijnt, de daadkracht van Rood wordt afgewezen als te fel, de doelgerichtheid van Oranje wordt te snel als egosme gezien. Er kan dan vanuit een oprechte Turkoise impuls worden gestart. Dat kan lange tijd goed gaan, maar wanneer de druk vanuit de complexe omgeving toeneemt blijkt het Turkoois niet voldoende toegerust om de verschillende kleuren waaruit het op steunt aan te wenden. Omdat het Turkoois nog niet sterk genoeg staat op de eerdere kleuren brokkelt het geheel af tot aan de kleur die onvoldoende verzorgd werd. Er is dan als het ware een te snelle sprong gemaakt zonder de wortels waar Turkoois op steunt voldoende te hebben verzorgd. Er blijkt dan meer aandacht te moeten worden besteed aan bijvoorbeeld de Blauwe kaders waarbinnen dingen plaatsvinden, of er moet opnieuw worden gekeken wie eigenlijk de Rode leiding neemt als het erop aankomt.De vraag is: hoe blijven we de eerdere kleuren integreren in het geheel, zonder ze af te wijzen en zonder de keerzijde van de kleur op te roepen. Een andere keerzijde is dat Tukoois de opstap naar Koraalrood blokkeert. De verbondenheid van Turkoois is bijzonder sterk. Het kan echter nodig zijn om de moed te hebben om in dienst van het geheel regelrecht in te gaan tegen het bestaande systeem. Een te sterk Turkoois zou dit kunnen blokkeren doordat het Koraalrode conflict uit de weg wordt gegaan. Dienstbaar aan Vanuit de sterke beleving van de eenheid kan opnieuw het individuele opvlammen. De inspiratie van Turkoois is dan voedingsbodem voor het individuele krachtige handelen dat paradoxaal vanuit zijn verbondenheid met het geheel ditzelfde geheel omvormt. Voor het eerst zichtbaar: Wereldvisie: Mindset: Focus: Trefwoorden: Te weing geeft: Overmatige identificatie blokkeert: Is dienstbaar aan: 40 jaar geleden Wij zijn een met de wereld, een elegant systeem van verbonden krachten Ervaar de heelheid van het bestaan hier en nu en vind intutief de volgende stap Wij Holistisch, eenheid, ervaring, intutie, hier-en-nu Gebrek aan holistisch perspectief Enerzijds het verwaarlozen van de kleuren waar Turkoois op steunt. Anderzijds vasthouden aan de afstemming op het geheel zonder de moed te hebben individueel te handelen in dienst van het geheel Beleving van de eenheid van het systeem waarin een individu kan
12
opstaan om te handelen in dienst van het geheel De beleving van het moment
Koraalrood:
De
fakkeldrager
Aanleiding
Vanuit
de
beleving
van
het
Turkoois
ontstaat
de
wil
tot
handelen.
Die
wil
is
niet
egoistisch
zoals
bij
het
eerste
Rood,
maar
bovenpersoonlijk.
Ik
handel,
met
grote
kracht,
maar
in
dienst
van
het
geheel.
Het
handelen
wordt
beleefd
als
een
paradoxaal
samengaan
van
individuele
kracht
en
collectieve
verbondenheid.
Het
handelen
kan
ook
zo
sterk
vernieuwend
zijn
dat
er
sterke
tegenkrachten
ontstaan.
Koraalrood
levert
de
moed
om
desondanks
te
handelen,
je
nek
uit
te
steken
Het
plaatje
hierboven
geeft
Nelson
Mandela
weer,
die
met
enorme
kracht
is
ingegaan
tegen
het
bestaande
systeem.
Hij
heeft
zijn
eigen
handelen
daarbij
in
dienst
gesteld
van
het
collectief
en
een
essentiele
rol
gespeeld
in
de
realisatie
van
de
toekomst
van
zijn
land.
In
1994
zei
Mandela:
Onze
diepste
angst
is
niet
dat
we
niet
voldoen,
Onze
diepste
angst
is
dat
we
zo
krachtig
zijn.
Het
is
ons
licht,
niet
onze
duisternis
die
ons
het
meest
afschrikt.
We
vragen
ons
af:
wie
ben
ik
dan
wel
dat
ik
stralend,
verrukkelijk,
Getalenteerd
en
bijzonder
zou
zijn?
Eigenlijk
is
de
vraag:
wie
ben
je
wel
dat
je
dat
niet
zou
zijn?
Je
bent
een
kind
van
God.
Jezelf
klein
maken,
doen
alsof
je
klein
bent,
Dient
het
welzijn
van
de
wereld
niet.
Er
gaat
geen
licht
van
je
uit
als
je
jezelf
zo
inkrimpt,
Opdat
andere
mensen
zich
niet
onzeker
zullen
gaan
voelen
om
je
heen.
We
zijn
bedoeld
om
te
stralen
als
kinderen.
We
zijn
bedoeld
om
de
grootsheid
van
God
die
in
ons
is
te
manifesteren.
Het
is
niet
alleen
in
sommigen
van
ons;
het
is
in
iedereen.
En
als
iedereen
zijn
licht
laat
schijnen,
geven
we
onbewust,
Andere
mensen
permissie
hetzelfde
te
doen.
Als
wij
bevrijd
zijn
van
onze
benauwdheid,
Bevrijdt
onze
aanwezigheid
automatisch
anderen.
Keerzijde
Het
lijkt
bij
een
kleur
die
zo
ver
uitsteekt
boven
onze
huidige
cultuur
nauwelijks
mogelijk
om
een
keerzijde
te
benoemen.
Wellicht
is
hiet
hetzelfde
te
noemen
als
bij
Turkoois,
namelijk
dat
de
kleur
zoveel
omvat
dat
het
lastig
is
om
alle
voorgaande
kleuren
goed
te
integreren.
Bij
gebrek
aan
bijvoorbeeld
Blauw
of
Oranje
blijkt
dan
het
bouwwerk
waar
Koraalrood
als
sluitstuk
op
werd
gezet
niet
goed
bestand
tegen
een
storm
van
complexe
realiteit
die
voorbijkwam.
13
Dienstbaar aan De kleur waar Koraalrood op voorbereidt is Teal, een nieuwe vorm van Blauw. In Teal wordt de ordening van Blauw een kosmische ordening, waarbijde bestemming van het individu wordt meegenomen als ordenend principe. Waar een individu in Koraalrood zijn eigen bestemming bewust en actief verwezenlijkt, zoekt Teal naar de bewuste integratie van die verschillende bestemmingen in een kosmische organisatie. Voor het eerst zichtbaar: Wereldvisie: Mindset: Focus: Trefwoorden: Te weing geeft: Overmatige identificatie blokkeert: Is dienstbaar aan: Rechtvaardiging van handelen: 20 jaar geleden De wereld heeft een richting die zich manifesteert in de creativiteit van individuen Elk mens is een fakkeldrager van de vonk van de toekomst. Heb de moed om ernaar te handelen. Ik Zelfautorisatie, stralen als een zon, dienstbaar handelen, moed en kracht vanuit een bovenpersoonlijke drijfveer Gebrek aan zelfautorisatie Enerzijds het verwaarlozen van de kleuren waar Koraalrood op steunt. Handelen in dienst van het geheel waarbij het zicht op de levensopdracht van verschillendeindividuen een zinvolle plaats krijgt. Het eigen lot
Samenvattend
De
Spiral
Dynamics
zijn
een
geavanceerd
systeem,
dat
in
wezen
minimaal
Geel
georienteerd
is:
het
omarmt
alle
waardesystemen
als
bouwstenen
van
de
complexere
kleuren.
In
die
zin
is
de
ene
kleur
ook
niet
beter
dan
een
andere
kleur.
Een
kleur
kan
weliswaar
blokkerend
werken
tegenover
andere
kleuren,
maar
dat
hoeft
niet.
Het
is
zelfs
essentieel
voor
de
complexere
kleuren
dat
alle
voorgaande
kleuren
goed
verzorgd
zijn
en
als
zich
als
verschillende
noten
laten
componeren
tot
het
spelen
van
de
steeds
complexer
wordende
muziek.
14