1
Podstawy Poszywania
David Antscherl
Oto krótki ilustrowany esej o pokrywaniu
poszyciem kadłuba statku.
Fotografie w tym artykule to zdjęcia
modelu statku Resolution z 1772 roku –
jednego z żaglowców kpt. Cooka, z jego
drugiej i trzeciej wyprawy. Skala modelu to
1:48. Zauważycie, że model nie posiada
1 Pierwszym etapem kładzenia poszycia jest
znaczenie /trasowanie/. W pracy w pełnej
skali polega to na podzieleniu kadłuba na
mniej-więcej równej szerokości pasma
przy pomocy drewnianych listew
/battensów/. W modelarstwie używanie
listew jest również często
rekomendowane.
Ja jednak uważam, że łatwiej
zwizualizować sobie płynny rozkład listew
/planek/ za pomocą czarnej nici
pełnego szkieletu, tak aby kładąc poszycie
możliwe było otrzymanie „okienka” na
bakburcie /patrz str. 6/. Zasady
poszywania są takie same bez względu na
plan szkieletu, jednakże jest łatwiejsze w
wypadku modeli o pełnym szkielecie.
przylepionej do wręg odrobiną
rozpuszczalnego białego kleju.
Na zdjęciu po lewej stępka została
obłożona najpierw aby wyznaczyć górną
granicę okładziny dolnej części kadłuba.
Dolna część kadłuba została podzielona na
cztery pola. Każde pole będzie składało się
w tym wypadku z pięciu rzędów planek.
Podzieliłem wysokość burty na cztery
równe pola za pomocą papierowych
pasków. To pokazuje mi w przybliżeniu
„bieg” planek.
Następny krok to dopasowanie nitek, aby
krzywizna planek dobrze wyglądała z
każdej perspektywy.
W tym konkretnym przypadku kadłub ma
dość pionowe burty. Będę więc pracował z
rzędami redukującymi w stronę dziobu tuż
pod stępką.
W stronę rufy, jeśli zostanie to poprawnie
rozplanowane, nie będzie potrzeby
robienia stealer’ów.
Większość kadłubów wymaga jednego
rzędu redukującego w stronę dziobu i
jednego w stronę rufy.
Rzędy redukujące występują gdy dwa
rzędy planek redukują się w 1, lub trzy
rzędy planek w 2.
 2

Żadna planka nie powinna zwężać się

bardziej niż do połowy swojej szerokości w
odcinku dziobowym rabbetu.

W odcinku dziobowym najwyższe pole

planek to miejsce, w którym zostaną
wyznaczone rzędy redukcyjne. To pomoże
uniknąć problemu ze zbyt wąską
płaszczyzną poszycia w tym miejscu.

Stealer działa w odwrotną stronę. Tutaj

sprawia by 1 planka stała dwoma lub 2
rzędy planek stały się trzema.

Użycie stealerów w stronę rufy może

zostać pominięte przez staranne
planowanie.

Warto zwrócić uwagę na rząd najbliższy

stępce od strony rufy /zdjęcie z
poprzedniej strony/.

Konieczne będzie dodanie niewielkich To zdjęcie prezentuje 2 pola planek na

kawałków planek aby wypełnić trójkątną
przerwę pod zewnętrznymi rogami
szczytowej poprzeczki rufy /pawęży/.
Tu mamy następny widok kadłuba w
trakcie wyznaczania położenia nitek.
Widzimy, ze nitki wymagają jeszcze
drobnego dopasowania w obrębie dziobu.
swoim miejscu. To łącznie dziesięć rzędów
planek ukończonych i z wbitymi kołkami.
Zdjęcie ma pokazać dziobowy kraniec
pierwszego rzędu planek – pas
przystępkowy. Nie powinien wchodzić
wysoko na część dziobową rabbetu – to
częsty błąd u początkujących.
 3

Jeśli pas przystępkowy poprowadzony jest szerokość i prowadź jego wskaźnik po

zbyt wysoko, końce planek mające
pasować w rabbet /hooded ends/, będą
ułożone zbyt gęsto, będzie zbyt ciasno, lub
wymagane będzie wprowadzenie zbyt
wielkiej ilości rzędów redukujących by to
wyrównać.
rzędzie planek. Staraj się nie obracać
cyrkla.
Uzyskana linia na sztywnym papierze
pozwoli otrzymać kształt pasujący do
poprzednich rzędów.

Do teraz na pewno zdaliście już sobie

sprawę, że praktycznie wszystkie planki
będą wymagały przycięcia do kształtu, bo
nie da się ich ułożyć krawędziami do
siebie. Takie ułożenie wymagałoby gięcia
planek w poprzek szerokości. Jeśli
spróbujemy tak zrobić. Jedna krawędź
planki zacznie odstawać od krzywizny
kadłuba i będzie niemożliwym
przymocowanie jej.

Następne czynności, to kolejne kroki

2
Ułóż pasek papieru płasko na podkładce
poszywania. do cięcia i wytnij otrzymany kształt ostrym
nożykiem. Możesz zrobić to odręcznie, lub
– bardzo ostrożnie – przy użyciu
odpowiednich krzywików.

Najpierw przyklejamy taśmą pasek

sztywnego papieru do gotowego pola
Możesz teraz użyć papierowego szablonu
planek. Później przyda nam się cyrkiel. Ja
by odrysować kształt nowej planki na
używam takiego, którego szerokość można
odpowiedniej grubości listewce, pomoże
zablokować ( z lewej strony zdjęcia), z
to dokładnie określić jej brzeg.
rysikiem w jednej nodze i odwróconym
tępą stroną na zewnątrz szpikulcem w Następnym krokiem jest znalezienie
drugiej. Ustaw cyrkiel na pożądaną szerokości planki na całej jej długości.
 4

Weź następny pasek sztywnego papieru i Ponownie umieść pasek na modelu –

umieść go na wrędze jak pokazano. będzie można sprawdzić jak przyszłe
Zaznacz odległość pomiędzy ostatnim planki wypełnią swoje pole.
pasmem planek a nitką, oznaczającą pole
Używając paska z podziałką możesz
nad którym pracujesz.
przenieść szerokości planek na wręgi.
Następnie przenieś pasek z oznaczeniami Następnie używając tego samego paska
na kartkę papieru z liniami w odległościach można odrysować szerokość planek na
takich, jak te pomiędzy planowanymi kawałek drewna zgodnie z krzywizną
plankami. Na zdjęciu pierwszy rząd z 5 w odnalezioną w poprzednim kroku.
polu jest skończony, więc pozostałą
przestrzeń wypełnią 4 rzędy. Dzięki kartce
z liniami wyznaczysz równe odstępy na
pasku.

Oznaczaj szerokość punktami tak często

jak to konieczne by następnie je połączyć
np. korzystając z krzywika szkutniczgo.
Teraz kształty planek są gotowe do
wycięcia (poniżej).
 5

Na zdjęciu mamy dwie identyczne planki.

3 Ta niżej została ostrożnie wygięta przy

pomocy pary. Można wygiąć plankę w
dwóch ale nie w trzech płaszczyznach.
Tutaj rząd planek został ukończony.

Kiedy rząd planek jest wklejony, szerokość

Warto odnotować, że krawędź do
dopasowania została wycięta zgodnie z
narysowaną linią, ale „dalszy” brzeg planki
został ścięty o ok. 0,8 mm by ułatwić
dopasowanie.
rzędu jest zaznaczona przerwami Tutaj
rząd planek został ukończony.
Kiedy rząd planek jest wklejony, szerokość
rzędu jest zaznaczona przerwami
pomiędzy pojedynczymi listwami. Papier
ścierny pomoże wyrównać szerokość
całego pasma.

Teraz należy dokładnie przyjrzeć się

całemu pasmu planek od dziobu po rufę i
wyeliminować możliwe „fale” przed
przystąpieniem do następnego etapu –
kolejnego pasma.

Na tym zdjęciu dopasowana i osadzona

planka została wykończona. Dopasowana
krawędź została wyrównana papierem
ściernym, a brzeg pasujący w stewę
przycięty. Jeśli osadzenie zostanie
prawidłowo wykonane, na plankę nie będą
oddziaływać żadne naprężenia, a
dodatkowe mocowanie nie będzie
konieczne. Warto zauważyć , że mały
kawałek planki, który został wklejony na
końcu tej właśnie mocowanej – pomoże
przyczepić następną plankę – bo nie
To ujęcie pokazuje część rufową, gdzie
kończy się ona na wrędze. W modelach o
pasma się poszerzają. Przy dokładnym
pełnym szkielecie nie jest to konieczne.
planowaniu stealer’y nie będą potrzebne.
Najniższe pięć rzędów zostało przybite
kołkami w miejscach, w których
przebiegałby szkielet w prawdziwym
statku.
 6

Wczesny etap budowania poszycia. Listwa Ujęcie z późniejszego etapu - dwa otwory
przystępkowa i cztery rzędy planek tworzą w kilu posłużą do przymocowania
pierwsze pole planek. podstawki.

Widoczki z poszycia żaglowca – 38-o armatniej fregaty z 1808 roku. …………..?

Nie sprecyzowano skali, warto zauważyć, że nie ma w tym poszyciu pasm redukujących….?

All material © David Antscherl, 2004, 2008

http://modelshipworldforum.com/resources/Framing_and_Planking/Planking%20primer.pdf