Reviewer for 3rd Monthly Test
( Day 3 )
FILIPINO
< Ang Sariling Wika >
Mga Teoryang Pinagmulan ng wika
Maraming haka-haka tungkol sa pinagmulan ng wika. Bukod
sa dami-daming teorya ng iba't ibang tao hindi pa rin
maipaliwanag kung saan, paano at kailan talaga nagsimula
ang wika. Tinatanggap ng mga dalubwika na hanggang sa
ngayon ay wala pa ring katiyakan ang iba't ibang teorya
tungkol sa pinagmulan nito.
Teorya ang tawag sa siyentipikong pag-aaral sa iba't ibang
paniniwala ng mga bagay-bagay na may mga batayan
subalit di pa lubusang napapatunayan. Narito ang iba't ibang
teorya ng wika:
Teoryang Bow-wow
• Ayon sa teoryang ito, ginagaya ng mga tao ang tunog ng
kalikasan. Ang mga sinaunang tao diumano ay kulang na
kulang sa mga salitang magagamit. Dahil dito, ang mga
bagay-bagay sa kanilang paligid ay natutuhan nilang
tagurian sa pamamagitan ng mga tunog na nalilikha ng mga
ito. Marahil ito ang dahilan kung bakit ang tuko ay tinatawag
na tuko dahil sa tunog na nalilikha nito.
Teoryang Yum-yum
• Pinag-uugnay ng teoryang ito ang tunog at kilos ng
pangangatawan. Ayon sa teoryang ito, ang tao ay
tumutugon sa mga bagay na nangangailangan ng paggalaw
at ginagaya ito sa pamamagitan ng kanilang bibig.
Teoryang Pooh-pooh
• Ayon sa teoryang ito, ang tao ay lumilikha ng tunog na
may kahulugan upang maipahayag ang tindi ng damdaming
nararamdaman tulad ng galit, tuwa, galak, pangamba, at iba
pa.
Ang wika sa bansa ay dapat pagyamanin sapagkat ito ang
kaluluwa ng lahi natin.
Mula sa ating puso ay bumubukal ang wagas na pagmamahal
sa ating Inang-bayan gamit ang mga salitang kay sarap
pakinggan. dumadalo
Kailangang mabatid ng bawat Pilipino na ang wika ay tulad ng
isang gintong pamana sa atin ng ating mga ninuno. malaman
Ang sariling wika ng isang lahi ay may taglay na aliw-iw at himig
na kahali-halina.
Ang himig ng ating wika ay kawangis ng pagaspas ng bagwis ng
mga ibon sa himpapawid.
< Mga Kaalamang-Bayan >
Tugmaang De Gulong
Ano ang Tugmaang De Gulong?
• Ito ay mga simpleng paalala sa mga pasahero na maaari
nating matagpuan sa mga pampublikong sasakyan tulad
ng jeepney, bus at traysikel.
• maaari itong nasa anyo ng salawikain, maikling tula o
kasabihan
Kahalagahan
Nagsisilbing paalala sa mga pasahero
Nakakatulong sa mga drayber upang mapadali ang
trabaho
Tulang Panudyo
Ano nga ba ang Tulang Panudyo?
• Ito ay isang uri ng karunungang bayan na ang kayarian
ay may sukat at tugma.
• Ang layunin nito ay mambuska o manudyo.
• Nagpapakilala ito na ang ating mga ninuno ay may
makulay na kamusmusan.
Bugtong
•  Ang bugtong, pahulaan, o patuturan ay isang
pangungusap o tanong na may doble o nakatagong
kahulugan na nilulutas bilang isang palaisipan (tinatawag
ding palaisipanang bugtong).
•  May dalawang uri ang bugtong: mga talinghaga o
enigma, bagaman tinatawag ding enigma ang bugtong,
mga suliraning ipinapahayag sa isang metapora o ma-
alegoryang wika na nangangailangan ng katalinuhan at
maingat na pagninilay-nilay para sa kalutasan, at mga
palaisipan (o konumdrum), mga tanong na umaasa sa dulot
ng patudyong gamit sa tanong o sa sagot
Palaisipan
• Ito ay isang suliranin uri ng bugtong na sinusubok ang
katalinuhan ng lumulutas nito.
• Sa karaniwang palaisipan, inaasahang malutas ito sa
pamamagitan ng pagsasama-sama ng mga piraso sa
isang lohikal na paraan para mabuo ang solusyon.
• Ito ay kadalasang nalilikha bilang uri ng libangan, nunit
maaari din namang magmula ito sa seryosong matematikal
at lohistikal na suliranin.
< Ponemang Suprasegmental >
Intonasyon, Tono, at Punto
• Ang Intonasyon ay tumutukoy sa pagtaas at pagbaba na
iniuukol sa pagbigkas ng pantig sa salita na maaaring
makapag-iba sa kahulugan ng mga salita maging ang mga
ito man ay magkapareho ng baybay.
• Ang Tono ng pagsasalita ay nagpapahayag ng tindi ng
damdamin samantalang ang Punto ay ang rehiyonal na
tunog o accent.
Halimbawa:
Ang ganda ng tula? (Nagtatanong/Nagdududa)
Ang ganda ng tula. (Nagsasalaysay)
Ang ganda ng tula! (Nagpapahayag ng kasiyahan)
Diin at Haba
• Ang haba ay tumutukoy sa haba ng bigkas na iniuukol ng
nagsasalita sa patinig ng pantig ng salita.
• Ang diin naman ay tumutukoy sa lakas ng bigkas sa
pantig ng salita.
Halimbawa:
/balah/ (bullet)
/bala/ (threat)
/tu.boh/ (pipe)
/tuboh/ (sugar cane)
Hinto o Antala
• Ito ay ang saglit na pagtigil sa pagsasalita upang higit
na maging malinaw ang mensaheng ipinahahayag.
• Ginagamit ang kuwit (,), tuldok (.), semi-kolon (;), at kolon
(:) sa pagsulat upang maipakita ito.
Halimbawa:
Hindi maganda. (sinasabing hindi maganda ang isang
bagay)
Hindi, maganda. (pinasusubalian ang isang bagay at
sinasabing maganda ito)
< Isang Matandang Kuba sa Gabi ng Canao >
Ang Canao ay isang ritwal o seremonyang ginagawa sa
isang pagtitipon. Ang paraan ng pagdiriwang nito ay
nakabatay sa pangkat na gumagawa nito. Ilan sa mga
pangkat-etnikong nagsasagawa ng Canao ay ang mga
Kankana-ey, Kalinga, Igorot, at iba pa. Ito ay ginagawa
para sa masasayang selebrasyon gaya ng
pagpapasalamat sa masaganang ani, pasasalamat sa
paggaling mula sa isang sakit, pagbibinyag, pag-aasawa,
at iba pa. Ngunit hindi rito nagtatapos ang gamit nito.
Maaari din itong gawin sa malulungkot na pangyayari gaya
ng lamay. May mga pagkakataong, ito ay ginagawa bilang
pagkonsulta sa mga ninuno tungkol sa mga dapat gawin
ng isang bayan. May iba't ibang kaugaliang napapaloob
sa Canao.
af-fong - tirahan ng isang pamilyang Igorot
am-ama - matatandang Igorot
ay-ayeng - mga panalanging inaawit sa canao
fatek - mga guhit sa katawan; kauri ng tattoo
gangsa - isang uri ng instrumentong karaniwang
ginagamit sa mga idinaraos na canao
ili - isang kabayanan
intugtukon - tanging lupon ng matatalinong matatanda
sa bayan-bayanan sa nayon na hinihingian ng mga tao
ng payo
Kabunian - ang bathala ng mga katutubong Igorot
kalos at ko-ongan - mga instrumentong kauri ng gangsa
kiyag - isang uri ng sisidlan ng pagkain
lufid - kasuotan ng mga babaeng Igorot; kauri ng tapis;
ibinabalot ito sa katawan at binibigkisan ng wakes, isang
uri ng pamigkis
tap-pey at fayas - mga uri ng alak
tinu-od - sombrero ng mga Igorot; ito na rin ang taguan
nila ng mga nginangatang tabako at iba pang maliliit na
abubot sapagkat wala silang bulsang pagtataguan ng
mga iyon
Katangian ng Mito, Alamat, at Kwentong-Bayan
Isa sa mahahalagang bahagi ng kulturang Pilipino ang mga
kuwentong-bayan, alamat, at mito. Ito ay bahagi ng ating
panitikang salindila o lipat-dila na lumaganap bago pa man
dumating ang mga mananakop sa ating bansa.
Ang kuwentong-bayan, alamat, at mito ay halos may
kaugnayan sa isa't isa. Halos pareho lamang ang kanilang
paksa na karaniwan ay tumatalakay sa kalikasan, pamahiin,
relihiyon, paniniwala, at kultura ng isang partikular na
pangkat o lugar. Nababanggit din sa mga akdang ito ang
heograpiya, uri ng hanap-buhay, at katangian ng mga
mamamayan kung saang lugar o pangkat ito nagmula. Halos
lahat ng kuwentong ito nilikha o isinalaysay upang
makapagbigay ng gintong aral na magagamit sa tunay na
buhay.
Ang kuwentong-bayan ay tungkol sa isang tauhang
naninirahan at nagtataglay ng katangian, katutubong kulay,
o kultura sa isang partikular na lugar o pangkat.
Ang alamat ay isang kuwentong nagsasaad kung saan
nanggaling o nagmula ang mga bagay-bagay.
Ang mito o myth ay karaniwang tumatalakay sa mga
kuwentong may kinalaman sa mga diyos, diyosa, bathala,
diwala, at mga kakaibang nilalang na may kapangyarihan.
Ang akdang "Isang Matandang Kuba sa Gabi ng Canao" ay
masasabing isang kuwentong-bayan dahil naipakita rito ang
isang natatanging kultura ng mga Ifugao-ang pagdiriwang
ng Canao. Gayumpaman, masasabing isa ring alamat ang
akdang ito dahil naipaliwanag sa akda kung bakit ang ginto,
bago makuha, ay kailangan munang minahin o hukayin. Ang
malaking naging gampanin ng bathala o mga anito sa
kuwento ay nagpapakita naman ng katangian ng isang mito.
Mathematics
< Factoring Greatest Common Monomial Factor and
Difference of Two Squares >
 Factoring Examples: Factor out the GCF in each of the following
The process of writing a number or expression as a product is polynomials.
called factoring. If we write 60 = 5 • 12, we say that the
product 5 • 12 is a factorization of 60 and that 5 and 12 are
factors. Typically, there are many ways to factor a number. Since, there is no coefficient in every term except 1, then look
For example, for the smallest exponent of variable a and b, and that will
be your GCF.
60 = 6 • 10
60 = 2 • 30 Factorization of 60 In this case, the GCF = , this will now be the first factor
60 = 4 • 3 • 5 of the polynomial.

Factoring is writing a polynomial as a product of
polynomials.
When an integer is written as a product of integers, each of
the integers in the product is a factor of the original number.
To determine the other factor, divide each term of the
polynomial by the GCF, using the Law of Exponent for
Quotient (or Quotient Rule)

When a polynomial is written as a product of polynomials, =

each of the polynomials in the product is a factor of the This will now be your second factor.
original polynomial.
Factoring Polynomials with Common Monomial Factor Let us now write the factored form by copying the 1st and
2nd factor.
Greatest Common Factor (GCF) - largest quantity that is a
factor of all integers or polynomials involved.

The term is the GCF of a polynomial if:

a is the greatest integer that divides each of the
coefficients of the polynomials; and
n is the smallest exponent of x in all the terms of the
polynomial.
Examples: Find the GCF in the pair of polynomials below.
The GCF among the coefficients 6,9, and 12 of each term is
3, on the other hand the lowest exponent of the variable x is
1, Since the exponent is 1 we will just write x, so the GCF =
3x.

12 and 8 To determine the other factor, divide each term of the

Factors of 12 = 1 and 12 polynomial by the GCF, using the Law of Exponent for
= 2 and 6 Quotient (or Quotient Rule)
= 3 and 4
Factors of 8 = 1 and 8
= 2 and 4
Common Factors of 12 and 8 = 1, 2, 4 =
Greatest Common Factor (GCF) of 12 and 8 = 4 This will now be your second factor.

and Let us now write the factored form by copying the 1st and
Factors of 6 = 1 and 6 2nd factor.
= 2 and 3
Factors of 4 = 1 and 4
= 2 and 2
Factors of = (x)(x)(x)(x)(x)
Factors of = (x)(x)(x)
Common Factors of 6 and 4 = 1, 2 The GCF among the coefficients 14, 7, and 7 of each term is
Common Factors of and = 7, on the other hand the lowest exponent of the variable x
Greatest Common Factor (GCF) of and = and y is 1, Since the exponent is 1 we will just write xy, so the
GCF = 7xy.
Remember that factoring out the GCF from the terms of a
polynomial should always be the first step in factoring a
To determine the other factor, divide each term of the
polynomial.
polynomial by the GCF, using the Law of Exponent for
Quotient (or Quotient Rule)
This will usually be followed by additional steps in the
process.

=
This will now be your second factor.
Let us now write the factored form by copying the 1st and 2nd
factor.
Factoring Difference of Two Squares
A binomial is the difference of two squares if:
1. both terms are squares and
2. the signs of the terms are different.
Factoring Sum or Difference of Two Cubes
There are special formulas for a sum or difference of two
cubes.
Difference of two cubes:
Sum of two cubes:
Steps:
1. For the binomial factor, get the cube root of the first
and second term and copy the sign of the second term.
2. For the trinomial factor, square the 1st term of the
binomial factor, get the opposite of the product of the
1st term and second term of the binomial factor, and
square the last term of the binomial factor.
Factoring Perfect Square Trinomial
Any trinomial that factors into a single binomial squared is
called a perfect square trinomial.

To factor a perfect square trinomial you look for certain

clues:
1. Is the first term a perfect square of the form for
some expression a?
2. Is the last term a perfect square of the form for
The area of a rectangular basketball court is
some expression b?
a. What are the possible sides of the basketball court?
3. Is the middle term plus or minus 2 times the square root
b. Determine the dimensions of the rectangle if x = 5 and y
of times the square root of ?
= 3.
Examples:
Since the are of the rectangle is , we will now
substitute it in the formula, then proceed to factoring to get
the length of the sides of the rectangle. Square Root of the First Term

Area = (length) (width)

= (x + y) (x - y) Square Root of the Third Term

Evaluate if x = 5 and y = 3
Factored Form
Area = (length) (width)
= ( x + y) (x - y)
= (5 + 3) Steps:
= (8) (2) 1. Get the square root of the first term.
A= 2. Get the square root of the second term.
3. Make a binomial factor by keeping the sign of the
Therefore the dimesions of the rectangle if x = 5 and y = 3 is middle term of the given polynomial, then square.
8 meters by 2 meters. < Factoring Quadratic Trinomial >
< Factoring Sum or Difference of Two Cubes and You should always check your answer by multiplying the
Factoring Perfect Square Trinomial > factors to see if you get the original polynomial.
 When Factoring, always look for a common factor first. If
all terms have a common factor, we first, factor the GCF
and then factor as usual.
Prime Polynomials: If a trinomial (or polynomial) is not
factorable, then we say we the trinomial is prime.
Factoring
x + bx + c
2

Step 1 Find pairs whose product is c. Find all pairs

of integers whose product is the third term of the
trinomial, c.

Step 2 Find pairs whose sum is b. Choose pair

whose sum is the coefficient of the middle term, b.