Enlightenment Si Thomas Hobbes (1588-1679, Ingles) "ang kontribusyon ay ang

mungkahi na ang panlipunang kaayusan ay ginawa ng mga tao at

Konsepto: Liberalismo
-Ang Liberalismo ay isang pampulitika at moral na
pilosopiya na nakabatay sa mga karapatan ng
samakatuwid ay maaaring baguhin ng mga tao" (Adams at Sydie, p. 14).
Tinitingnan ni Hobbes ang indibidwal bilang makasarili, nababahala sa
pangangalaga sa sarili, paghahanap ng kapangyarihan, at (malamang na Mary Wollstonecraft
hindi bababa sa) nakikipagdigma sa iba. Para kay Hobbes, sa estado ng
(bio.Biography.com)
kalikasan, nagkaroon ng digmaan ng lahat laban sa lahat at ang buhay ay
bastos, malupit, at maikli. Dahil ang mga indibidwal ay makatwiran,
sumasang-ayon silang isuko ang kanilang mga indibidwal na karapatan sa

indibidwal, kalayaan, pagsang-ayon ng
pinamamahalaan, pagkakapantay-pantay sa
pulitika at pagkakapantay-pantay sa harap ng
batas.(Wikipedia)
Ang Enlightenment ay tumutukoy sa isang intelektwal na
kilusan, pangunahin sa France at Britain, na sumasaklaw
ng humigit-kumulang isang daang taon mula 1680s
hanggang 1789. Sinasabi nina Adams at Sydie na ang mga
"thinkers na ito ay naglalagay ng lipunan at panlipunang
relasyon sa ilalim ng matinding pagsisiyasat." (p. 11)
Nauna at nagtatakda ng yugto para sa Enlightenment ay
ang mga manunulat at siyentipiko na nag-imbestiga sa
natural na mundo at mga sistema ng pag-iisip, mga
soberanya upang lumikha ng isang estado kung saan sila ay
mapoprotektahan mula sa ibang mga indibidwal. Sina Locke at Rousseau
ay higit pang bumuo ng ideyang ito ng isang panlipunang kontrata,
bagama't sa isang medyo naiibang anyo kaysa sa Hobbes. Kasama sa mga Thomas Hobbes
kontribusyon ng Hobbes ang pagkilala sa pagkakaroon ng indibidwal at
(Encyclopedia Brittanica)
indibidwal na mga karapatan kasama ang mga konsepto ng rationality,
pansariling interes, competitiveness, at pagkalkula bilang mga indibidwal
na katangian. Itinuro rin nina Adams at Sydie (p. 14) na hindi itinuring ni
Hobbes na ang pinuno o monarko ay inorden ng Diyos (tulad ng madalas
na inaangkin ng mga monarko sa banal na karapatan ng mga hari) o ilang
panlabas na puwersa, ngunit ng mga tao mismo mula noong "awtoridad."
ay ibinigay ng mga paksa mismo." Ito ay mahalaga sa pagbuo ng mga
ideya ng demokrasyang pampulitika sa kanlurang Europa at Hilagang
Amerika.
Si John Locke (1632-1704, Ingles) ay may mas optimistikong pananaw sa kalikasan ng
tao kaysa kay Hobbes, na tinitingnan ang mga tao bilang mabuti, makatuwiran,
panlipunan, kooperatiba at mapagparaya, kahit na sa isang estado ng kalikasan.
Naniniwala siya sa isang tiyak na orihinal na pagkakapantay-pantay ng lahat ng
indibidwal, lalaki at babae, sa estado ng kalikasan, kung saan ang lahat ay may
karapatan sa awtonomiya at kalayaan. "Ang organisasyon ng Estado ay umunlad
bilang isang resulta ng mga malayang indibidwal na pumayag na pamahalaan ng
isang abstract na awtoridad sa mga interes ng pagprotekta sa pribadong ari-arian."
(Sydie, p. 1). Naniniwala si Locke na kung ang bawat indibidwal ay makatuwirang
naghahangad ng kaligayahan at kasiyahan, ito ay nagtataguyod ng kooperasyon
Si Mary Wollstonecraft (1759-1799) ay isang English author at feminist, na sumulat ng The
Vindication of the Rights of Woman (1792), isa sa mga unang dakilang feminist na dokumento.
Siya ay nanirahan sa France sa panahon ng karamihan ng French Revolution at naging ina ni
Mary Wollstonecraft Shelley, na sumulat ng Frankenstein. Pinagtibay ng Wollstonecraft ang
"liberal na modelo ng makatuwiran, mapagpasyang indibidwal" (Eisenstein, pp. 89-90) mula kay
Locke. Hindi niya tinitingnan ang mga babae bilang kakaiba sa mga lalaki sa likas na katangian, na
iniuugnay ang mga naobserbahang pagkakaiba sa "mga tungkuling pangkasarian na binuo ng
lipunan." Binigyang-diin niya ang katwiran at nangatuwiran na ang mga babae ay mga
makatwirang nilalang, at tulad ng mga lalaki, ay dapat pahintulutan ng pantay na pagkakataon na
paunlarin ang kanilang mga kakayahang makatwiran at moral. Ang mga kababaihan ay dapat
turuan sa parehong paraan tulad ng mga lalaki, upang magkaroon ng "mga birtud tulad ng
katapangan, pagpipigil, katarungan, at katatagan," ang mga katangiang dapat paunlarin ng mga
lalaki. (Tong, p. 14). Kung ang mga kababaihan ay magkakaroon ng mga katangiang ito, sila ay
maaaring umunlad sa mas mabuting asawa at ina, at ito ay magbibigay-daan din sa kanila na
magkaroon ng kalayaan sa ekonomiya mula sa mga lalaki. Sa pagtatalo sa ganitong paraan,
kinukuha niya ang liberal na pananaw ng rasyonal at nagsasarili na lalaki at pinalawak ito sa
kababaihan. Ibig sabihin, kinukuha niya ang mga liberal na ideya ng kalayaan at indibidwalidad at
ipinapaabot ang mga ito sa lahat ng tao. Kung paanong pinuna ni Locke ang banal na karapatan
ng mga hari, tinututulan din ng Wollstonecraft ang banal na karapatan ng mga asawang lalaki.

manunulat tulad ni Galileo (Italian), Newton (Ingles),

Repleksyon:
upang sa katagalan ay magkatugma ang indibidwal at ang pangkalahatang
kapakanan. Sa mga tuntunin ng isip at kaalaman, tinitingnan ni Locke ang indibidwal
Francis Bacon (1561-1626, Ingles), René Descartes (1596- na isip bilang nagsisimulang blangko at walang laman, ngunit nakakakuha ng mga
1650, Pranses). Kabilang sa mga manunulat ng John Locke
ideya sa pamamagitan ng karanasan. Maaaring madagdagan ang kaalaman sa
pamamagitan ng karagdagang karanasan, at kinokolekta ng isip ang mga impression
Ano ang mga natutunan ko tungkol sa Enlightenment?
Enlightenment sina Hobbes, Locke, Diderot, (Lapham's Quarterly) na ito.

Montesquieu, at Rousseau - ang mga manunulat na
Pranses ay tinatawag minsan na mga pilosopo. Ang mga
nangungunang kinatawan ay mga nag-aalinlangan sa
relihiyon, mga repormador sa pulitika, mga kritiko sa
kultura, mga mananalaysay at mga teoryang panlipunan
(Zeitlin, p. 1).
Ang mga sinulat ng Enlightenment ay lubhang
Tinitingnan ni Locke ang mga babae bilang may "mga likas na pagkakaiba" mula sa
mga lalaki, isa na nagbibigay-katwiran sa dominasyon ng mga babae sa mga lalaki.
Naisip noong panahon ng Enlightenment na ang
Bagama't ang mga karapatan sa ari-arian ay isang napakahalagang karapatan ng
indibidwal para kay Locke, dahil sa itinuturing niyang natural na pagkakaiba sa pangangatwiran ng tao ay maaaring tumuklas ng mga
pagitan ng kalalakihan at kababaihan, hindi siya naniniwala na ang mga karapatan sa
ari-arian ay dapat ibigay sa mga kababaihan - kaya tinatanggihan ang katotohanan tungkol sa mundo, relihiyon, at pulitika at
pagkakapantay-pantay ng kababaihan.
maaaring magamit upang mapabuti ang buhay ng
isa sa mga pangunahing impluwensya sa kaisipang kanluranin, at isang mahalagang
manunulat ng Enlightenment ay si Jean Jacques Rousseau (1712-1778, Pranses). Si Rousseau sangkatauhan. Ang pag-aalinlangan tungkol sa natanggap na
ay pinakamahusay na kilala para sa mga konsepto ng panlipunang kontrata at ang estado ng
kalikasan. Sinabi niya "Ang tao ay ipinanganak na malaya; at saanman siya ay nakakulong." karunungan ay isa pang mahalagang ideya; ang lahat ay
(Zeitlin, p. 23). Nagsisimula si Rousseau sa isang optimistikong pananaw sa kalikasan ng tao,

nakaapekto sa pulitika at sa pag-unlad ng sosyolohiya.

Ang Rebolusyong Pranses (1789) at Rebolusyong
Amerikano (1776) ay may maraming dahilan ngunit
maraming ideya at paraan ng pag-iisip ng Enlightenment
ang may malaking epekto sa mga pagbabagong ito sa
pulitika at panlipunan. Ang mga islogan ng "kalayaan,
pagkakapantay-pantay, kapatiran" at "buhay, kalayaan,
at paghahangad ng kaligayahan" ay nagsasaad ng mga
pampulitikang mithiin ng mga rebolusyong ito at
sumasalamin sa mga ideya ng kaisipang Enlightenment.
(uregina.ca)
Hans Christian P. Dela Cruz | 8-Aquamarine | 3rd Quarter AP PETA
na ang tao ay perpekto, na ang mga tao ay pantay at may simpatiya sa isa't isa. Lumilikha ito
ng posibilidad ng isang mas mahusay na lipunan. Ang mga tao ay karaniwang nakahiwalay sa
sasailalim sa pagsubok at makatuwirang pagsusuri.
isang estado ng kalikasan, ngunit sa pag-unlad ng kooperasyon, ang lipunan ay
nagsisimulang umunlad, at ang lipunan ang lumilikha ng hindi pagkakapantay-pantay at
digmaan.
At ang "Enlightenment" ay itinuturing na isang punto ng
Si Rousseau ay kritikal sa umiiral na lipunan, na sinasabing "ang pribadong pag-aari ay
pagbabago sa intelektwal na kasaysayan ng Kanluran. Ang
nagdulot ng digmaan, salungatan, at sa gayon ay nangangailangan ng isang estadong sibil"
(Adams at Sydie, 17) ngunit naisip na ang lipunan ay maaaring mapabuti "kung ang lahat ng
mga indibidwal ay pantay na nakikibahagi sa pagtatayo. ng mga batas para sa kanilang mga prinsipyo ng pagpaparaya sa relihiyon, optimismo
pangkalahatang kaligayahan." (Adams at Sydie, 18). Hinahanap ni Rousseau ang "isang
kaayusang panlipunan na ang mga batas ay higit na naaayon sa mga pangunahing batas ng
Jean-Jacques
Rousseau tungkol sa pag-unlad ng tao at isang kahilingan para sa
kalikasan." (Zeitlin, p. 17) Ito ang kontratang panlipunan, kung saan ang indibidwal ay (Wikipedia)
hinihigop sa pangkalahatan, pangkalahatang kalooban, nang hindi nawawala ang kanyang makatuwirang debate ay madalas na iniisip na isang malakas
sariling kalooban ... Wala siyang mawawala at natatamo bilang kapalit ang katiyakan na siya
ay poprotektahan ng buong puwersa ng lipunan laban sa panghihimasok ng mga indibidwal na pamana ng mga ideya ng Locke, Newton , Voltaire at
at grupo. Miyembro na siya ngayon ng isang lipunan ng magkakapantay at nabawi ang
pagkakapantay-pantay na hindi katulad ng kanyang tinatamasa sa kalikasan – ngunit sa Diderot.
isang bagong anyo at sa mas mataas na antas. (Zeitlin, p. 25). Tinitingnan ni Zeitlin si Ang panahon ng Enlightenment ay nagdala ng maraming
Rousseau bilang isang nangunguna sa sosyolohiya dahil naiintindihan niya ang paniwala ng
kultura - kung ano ang nakukuha ng mga tao mula sa lipunan. Isa siya sa mga unang katanungan, ngunit hindi gaanong kasagutan. Ang mga tao ay
nagtalakay ng hindi pagkakapantay-pantay sa lipunan at nangatuwiran siya na ang
pagbabago ay maaaring mangyari sa isang paraan na magtagumpay sa ilan sa mga hindi
naging mas independyente hindi lamang sa kanilang paraan ng
pagkakapantay-pantay. Maraming mga naunang manunulat ang tumingin sa mga anyo ng pag-iisip, kundi pati na rin sa pisikal—espiritwal—at emosyonal.
hindi pagkakapantay-pantay na ito bilang natural at mabuti.