1

Shilajit
Alles wat je moet weten
over de ´Destroyer of
Weakness´uit de Himalaya

Mocht u na het lezen van dit boek, Shilajit zelf

willen proberen of bij-bestellen, dan kan dat
gemakkelijk in de webshop van Spiruella. Daar
vindt u de meest hoogwaardige en puur
natuurlijke Shilajit:
Spiruella.nl/kopen/shilajit

U krijgt, als lezer van dit boek ook nog 15%

korting op Kenzi Shilajit Resin (de meest pure
vorm) als u deze kortingscode gebruikt:

PZZ42C9Q-kzsh-ebook

2
Copyright © 2022 door Emily Barnes

Alle rechten voorbehouden.

Geen enkel deel van dit boek mag in enige vorm

worden gereproduceerd zonder schriftelijke toe-
stemming van de uitgever of auteur, behalve zoals
toegestaan door de Amerikaanse wet op het au-
teursrecht.

Deze publicatie is bedoeld om nauwkeurige en ge-

zaghebbende informatie te verstrekken over het be-
handelde onderwerp. Het wordt verkocht met dien
verstande dat noch de auteur noch de uitgever juri-
dische, beleggings-, boekhoudkundige of andere
professionele diensten verleent. Hoewel de uitgever
en de auteur hun uiterste best hebben gedaan om
dit boek voor te bereiden, geven zij geen verklarin-
gen of garanties met betrekking tot de nauwkeurig-
heid of volledigheid van de inhoud van dit boek en
wijzen zij met name alle impliciete garanties van
verkoopbaarheid of geschiktheid voor een bepaald
doel af. Er mag geen garantie worden gecreëerd of

3
uitgebreid door verkoopvertegenwoordigers of
schriftelijk verkoopmateriaal. De hierin opgenomen
adviezen en strategieën zijn mogelijk niet geschikt
voor uw situatie. U dient indien nodig een professi-
onal te raadplegen. Noch de uitgever, noch de au-
teur zijn aansprakelijk voor winstderving of enige
andere commerciële schade, inclusief maar niet be-
perkt tot speciale, incidentele, gevolg-, persoonlijke
of andere schade.

4
Inhoudsopgave

Inleiding ............................................................ 7

Hoofdstuk 1: Inleiding tot Shilajit ..................... 11

Wat is Shilajit? .................................................... 11
Welke landen produceren Shilajit? ....................13
Hoe Shilajit wordt gevormd ...............................13
Zuivering van Shilajit..........................................15
Samenstelling van Shilajit ................................. 20
Voordelen van Shilajit ....................................... 22
Conclusies........................................................... 23

Hoofdstuk 2: Geschiedenis van Shilajit ............ 25

Oorsprong van Shilajit ....................................... 26
Geschiedenis van het gebruik van Shilajit in
de Ayurvedische geneeskunde ...........................31
Ayurvedische geneeskunde ............................... 33
De rol van Shilajit in de Ayurvedische
geneeskunde ....................................................... 35
Oude geschiedenis van Shilajit ......................... 37
Gebruik van Shilajit in de Ayurvedische
geneeskunde ....................................................... 39
Testosteron Boosters ......................................... 44
Seksuele activiteit verbeteren ........................... 46
Verhoogt het libido ............................................ 47
Conclusies............................................................51

5
Hoofdstuk 3: Laatste ontdekkingen bij het
gebruik van Shilajit .......................................... 53
Gebruik van Shilajit: Gesteund door onderzoek
............................................................................ 55
Conclusies........................................................... 79

Hoofdstuk 4: Algemene Gezondheidsvoordelen

van Shilajit ....................................................... 81
Mentale voordelen ............................................. 83
Toepassing van Shilajit voor het verbeteren van
sportprestaties ................................................... 91
Shilajit voor trainingen ...................................... 99

Hoofdstuk 5: Hoe Shilajit werkt ..................... 103

Actieve ingrediënten van Shilajit .................... 105
Werkingsmechanisme ..................................... 109
Shilajit en ziekten.............................................. 117
Conclusies......................................................... 122

Hoofdstuk 6: Gebruik, dosering en bijwerkingen

van Shilajit ..................................................... 124
Vormen van Shilajit ..........................................125
Hoe Shilajit te gebruiken ................................. 129
Shilajit en Ashwagandha .................................. 131
Dosering van Shilajit ....................................... 134
Mogelijke bijwerkingen van Shilajit ............... 139
Voorzorgsmaatregelen ..................................... 140

6
Inleiding

Allereerst heel hartelijk dank voor het

downloaden van dit E-boek over Shilajit.
Ik denk dat u versteld zult staan van de vele
voordelen van dit Ayurveda wondermiddel.
Uiteraard ondersteund door onderzoek-
resultaten. Daarnaast zult u ook veel te weten
komen over de historie en toepasbaarheid.

Heel veel leesplezier gewenst!

Mocht u na het lezen van dit boek, Shilajit zelf

willen proberen of bij-bestellen, dan kan dat
gemakkelijk in de webshop van Spiruella. Daar
vindt u de meest hoogwaardige en puur
natuurlijke Shilajit:
spiruella.nl/kopen/shilajit

U krijgt, als lezer van dit boek ook nog 15%

korting op Kenzi Shilajit Resin (de meest pure
vorm) als u deze kortingscode gebruikt:
PZZ42C9Q-kzsh-ebook
7
Dit boek is een complete gids die specifieke de-
tails geeft over het wonderbaarlijke natuurlijke
geneesmiddel dat bekend staat als Shilajit.
Shilajit is een bruinzwarte teerachtige stof die
op grote hoogten van bergketens, waaronder de
Himalaya en Altai, wordt aangetroffen. In de
oudheid werd shilajit gebruikt als natuurlijk
geneesmiddel voor verschillende ziekten. Van-
daag de dag wordt shilajit nog steeds gebruikt
door een grote verscheidenheid aan mensen
wereldwijd. In dit boek kom je alles te weten
over Shilajit, waaronder de oorsprong, geschie-
denis, soorten, chemische samenstelling en de
werking. De primaire focus van dit boek ligt op
de geneeskrachtige eigenschappen van Shilajit,
die hier eenvoudig en boeiend worden uitge-
legd. Je leert ook hoe Shilajit je gezondheid be-
invloedt, welke effecten Shilajit heeft op je
geestelijke en lichamelijke gesteldheid, wat de
voordelen van Shilajit zijn, en hoe het helpt bij
ernstige aandoeningen als Alzheimer, diabetes,
bloedarmoede, onvruchtbaarheid, enz. Dit

8
boek bevat ook informatie over innamemetho-
den en doseringsaanbevelingen. Er komt ook
een gedeelte waarin de mogelijke bijwerkingen
van Shilajit worden uitgelegd. Dat zijn er echter
weinig, en in dit boek zult u leren hoe u zich te-
gen deze bijwerkingen kunt beschermen.
Kortom, dit boek geeft antwoord op al uw vra-
gen over Shilajit. Alle informatie hierin wordt
ondersteund door uitgebreid onderzoek en kli-
nische proeven. Daardoor kunt u de inhoud
van dit boek zonder meer vertrouwen en toe-
passen in verschillende aspecten van uw leven.
Het gebruik van shilajit is terug te vinden in de
geschiedenis van vele culturen, en de voordelen
ervan zijn talloze malen uiteengezet in docu-
menten over traditionele geneeskunde. Het is
een belangrijk onderdeel van de Ayurvedische
geneeskunde en heeft nu de aandacht getrok-
ken van de moderne gezondheidsindustrie. Elk
detail van shilajit wordt grondig onderzocht.
Alle essentiële informatie, waaronder de oor-
sprong en vorming, extractie- en zuiverings-

9
technieken, soorten en moleculaire samenstel-
ling, en andere namen en werkingsmechanis-
men, worden besproken. Een aanzienlijk deel
van het boek richt zich op hoe shilajit de sup-
plementenindustrie vormgeeft vanwege zijn
onovertroffen medicinale, curatieve en preven-
tieve voordelen. De kernpunten van het boek
betreffen de antioxidatieve, ontstekingsrem-
mende, anti-diabetische, antiseptische, antitu-
mor-, anti-verouderings- en soortgelijke her-
stellende vaardigheden van shilajit. Ook de ef-
fecten van shilajit op de algemene lichamelijke
en geestelijke gezondheid en de rol van shilajit
als oppepper en verjongingsmiddel worden be-
sproken. Ten slotte behandelt het boek bijwer-
kingen die kunnen ontstaan door verkeerd ge-
bruik van shilajit en de optimale doseringen en
innamemethoden.

10
Hoofdstuk 1: Inleiding tot
Shilajit

Wat is Shilajit?
Shilajit is een natuurlijke stof met een kleverige
teerachtige consistentie en een zwartbruine
kleur. Het wordt gevormd door de langzame
ontbinding van bepaalde planten en mineralen
op grote hoogte, ongeveer 1000 tot 5000 meter
boven de zeespiegel. Het wordt voornamelijk
gevonden in het Himalayagebergte tussen In-
dia en Nepal. Shilajit werd aanvankelijk ge-

11
bruikt in de Ayurvedische geneeskunde van-
wege zijn potentiële geneeskrachtige eigen-
schappen. Tegenwoordig gebruiken mensen
het als voedingssupplement om zowel hun li-
chamelijke gezondheid als hun levensstijl te
verbeteren.

De genezende en therapeutische eigenschap-

pen van Shilajit zijn afhankelijk van de regio
waar het wordt gewonnen. Het is ook bekend
onder verschillende namen, en de meest ge-
bruikte Engelse namen zijn Mineral pitch en
Asphaltum. Andere namen voor Shilajit zijn
Salajit, Shilajatu, Silajatu, Moomie, Moomiyo,
en Andes Shilajit.

12
Welke landen produceren Shilajit?

Shilajit is een natuurlijk supplement met een

hoog voedings- en medicinaal profiel en wordt
vooral aangetroffen in het Himalayagebergte .
Shilajit-extracten zijn echter ook gevonden in
het Altai-gebergte en de Karakoram. Andere
landen en regio's die rijk zijn aan natuurlijke
afzettingen van shilajit zijn Noord-Chili, Rus-
land, Pakistan, India, Tibet, Nepal, Afghanis-
tan, Bhutan, Iran, Mongolië en Centraal-Azië.

Hoe Shilajit wordt gevormd

De vorming van Shilajit vindt niet in enkele da-
gen plaats. Het duurt jaren voordat Shilajit ont-
staat uit de geleidelijke ontbinding van planten

13
en mineralen. Over de vorming van Shilajit be-
staan verschillende theorieën die verklaren hoe
Shilajit uit bepaalde grondstoffen wordt gepro-
duceerd. De Tibetaanse en Ayurvedische le-
gende suggereert dat Shilajit wordt gemaakt uit
het smelten van metalen als ijzer, koper, goud
en zilver. De hedendaagse wetenschap heeft
aangetoond dat Shilajit wordt gevormd door de
geleidelijke ontbinding van zeedieren en be-
paalde planten: Trifolium repens, Euphorbia
royleana, Dumortiera, Minium en
Plagiochasma.

De hedendaagse wetenschap suggereert ook

dat tijdens de langzame ontbinding van planten
en mineralen de organische stof van de rot-
tende inhoud een reeks veranderingen onder-
gaat. Deze veranderingen vinden plaats onder
hoge temperaturen en druk en gaan gepaard
met de omzetting van humuszuur in aardgas en
restkoolstof. In de zomerdagen worden de ber-
gen warm, waardoor het bijproduct van de ont-

14
binding, Shilajit, stroperig wordt en uit de sple-
ten van de rotsen begint te sijpelen. Hier verza-
melen de mensen het met de hand en sturen
het op voor zuivering.

Zuivering van Shilajit

De zuivering van shilajit is essentieel omdat
shilajit in zijn ruwe vorm, verkregen uit rotsen,
onzuiverheden bevat die het ongeschikt maken
voor menselijke consumptie. Bovendien verla-
gen deze onzuiverheden ook de therapeutische
effecten en genezende krachten. Daarom wordt
shilajit, nadat het is verkregen, onderworpen
aan een reeks zuiveringsstappen die de gene-
zende kracht ervan vergroten. Gewoonlijk
worden vier methoden gebruikt om shilajit te
zuiveren.

Triphala Decoctie
Triphala decoctie, ook bekend als Dashmool
Decoctie, is de meest gebruikte techniek om
shilajit te zuiveren. Deze methode levert zui-
vere shilajit op die door de aanwezigheid van
15
geneeskrachtige kruiden extra geneeskrachtige
werking heeft. Deze techniek duurt 3 tot 4 da-
gen en bestaat uit de volgende stappen:

Meng Triphala poeder met water in een ver-

houding van 1:6, respectievelijk.
Kook dit mengsel nu op laag vuur en laat het
koken.
Wanneer het mengsel tot ¼ van de totale hoe-
veelheid is gereduceerd, haalt u het uit het vuur
en filtert u deze Triphala-oplossing.
Breng het bereide Triphala mengsel over in een
grote kom en voeg 1500 gram shilajit stukjes
toe aan dezelfde kom.
Laat shilajit nu 24 uur weken in het Triphala
afkooksel. Zet het mengsel daarna op het for-
nuis om opnieuw te verwarmen.
Door de verhitting zal shilajit beginnen op te
lossen en aan de oppervlakte van het mengsel
gaan drijven. Scheid de shilajit van het op-
pervlak.
Verhit vervolgens de shilajit, gescheiden van
het mengsel, op een laag vuur om overtollige

16
vloeistof te verwijderen. Blijf verwarmen tot de
oplossing dikker wordt.
Zet nu de vlam uit en laat het drogen onder de
zon.
Het eindproduct is in poedervorm, grijs van
kleur en bitter van smaak.

Altai Methode
De Altai-methode is een langdurige en uitda-
gende procedure, maar deze methode levert
pure shilajit op met uitstekende voedings- en
geneeskrachtige eigenschappen. De Altai-
methode bestaat uit de volgende stappen:

Doe rauwe shilajit in de betreffende container

en zet die container in koud water om de
shilajit uit te harden.
Na het uitharden van de shilajit, de bovenste
laag afsnijden en opnieuw in de container
plaatsen. Plaats de container nu gedurende een
uur in een waterbad. Hierdoor zal het vocht
verdampen en een olieachtige oplossing achter-
blijven. Verzamel deze olieachtige oplossing en

17
Koel nu de shilajit af tot kamertemperatuur en
doe het in de ruwe shilajit. Meng het goed.
Binnen twee weken begint shilajit aan de op-
pervlakte te komen en vormt een aparte laag.
De gevormde shilajit is vrij van onzuiverheden
en wordt aan de oppervlakte verzameld.
Smeer nu de bijenwas op het houten dienblad
en giet de verzamelde shilajit op het dienblad.
Plaats de bakjes in de open lucht om vocht te
verwijderen en dek ze af met een gaasje.

Thermische verdamping
De thermische verdampingstechniek is de
meest efficiënte, tijdbesparende en zakvriende-
lijke methode om ruwe shilajit gemakkelijk te
zuiveren. Door verdamping kan een grote hoe-
veelheid shilajit gemakkelijk in kortere tijd
worden gezuiverd. Maar deze methode kan het
genezingsprofiel van Shilajit aantasten, en het
kan zijn kracht en effectiviteit verliezen. Ther-
mische verdamping omvat de volgende stap-
pen:

18
Het proces begint met het mengen van ruwe
shilajit in water en het bereiden van een meng-
sel met een uniforme consistentie.
Filter nu de oplossing en verwijder alle onzui-
verheden of verontreinigingen.
De verkregen gezuiverde shilajit wordt onder-
worpen aan een hoge temperatuur, bij voor-
keur tussen 80°C en 90°C, om het water te ver-
dampen.

Centrifugeren
Centrifugeren is de oudste methode om shilajit
van hoge kwaliteit te zuiveren en te extraheren.
De essentiële stappen bij deze methode zijn:

De centrifugatiemethode maakt gebruik van

een apparaat dat een centrifuge wordt ge-
noemd.
De centrifuge gebruikt centrifugale kracht die
de onzuiverheden en verontreinigingen van de
shilajit scheidt en zuivere shilajitproducten
produceert.

19
Bij de centrifugatiemethode wordt geen ge-
bruik gemaakt van verhitting, en daardoor wor-
den de genezende en voedende eigenschappen
van shilajit niet aangetast.

Uiterlijk van Shilajit

Shilajit is een kleverige, teerachtige substantie
met verschillende viscositeiten in ruwe vorm.
Het uiterlijk van shilajit hangt ook af van het
gebied waar het wordt verzameld. Het is
meestal zwart of donkerbruin van kleur. Het
kan ook lichter van kleur zijn of rood- of am-
berkleurig, afhankelijk van het gebied waar het
wordt gewonnen.

Samenstelling van Shilajit

Shilajit bevat 60-80% organisch materiaal, 20-
40% mineralen en 5% sporenelementen. De be-
langrijkste bestanddelen van Shilajit zijn hu-
muszuur en fulvinezuur, terwijl het ook 80 an-
dere bioactieve elementen bevat, waaronder al-
buminoïden, gommen, vetzuren, benzoëzuren
20
en hars. Het humusgehalte van shilajit wordt
verkregen uit de afbraak van organisch materi-
aal, en de genezende eigenschap van shilajit is
voornamelijk te danken aan de aanwezigheid
van fulvinezuur. Fulvinezuur is oplosbaar in
water en heeft een laag moleculair gewicht.
Daardoor heeft het een redelijke absorptie in
de darm en wordt het binnen enkele uren uit-
gescheiden uit het lichaam. Shilajit staat ook
bekend als een fyto-complex. Dit betekent dat
het zowel actieve als niet-actieve moleculen uit
planten bevat, die krachtige antioxiderende ei-
genschappen vertonen. Aangenomen wordt dat
de chemische samenstelling van shilajit geba-
seerd is op de regio waar het wordt gevormd en
geëxtraheerd. In verschillende regio's blijkt
shilajit ook sterolen, ichthyol, carbonzuren, tri-
terpenen, calcium, koper, mangaan, zink, sele-
nium, fosfor, lithium, ijzer, aminozuren en me-
tabolieten te bevatten.

21
Voordelen van Shilajit
Shilajit biedt talloze voordelen voor de gezond-
heid en enkele daarvan zijn:

Shilajit staat erom bekend dat het de hersen-

functie verbetert door cognitieve ziekten te
voorkomen. Sommige studies hebben bijvoor-
beeld aangetoond dat shilajit de ziekte van
Alzheimer effectief kan beheersen en voorko-
men.
Het is een van de beste anti-aging supplemen-
ten; het verjongt de huid en houdt haar gezond.
Shilajit wordt ook gebruikt als anti-diabetisch
supplement.
Het kan helpen bij gewichtsverlies en overge-
wicht voorkomen.
Het kan de niveaus van het mannelijk ge-
slachtshormoon testosteron verhogen.
Het kan de cardiovasculaire gezondheid verbe-
teren en hartproblemen voorkomen.
Het vertoont krachtige antioxiderende, ontste-
kingsremmende, antihypertensieve en antisep-
tische eigenschappen.
22
Shilajit blijkt ook het energieniveau te verbete-
ren.
Op deze opmerkelijke medicinale voordelen
wordt in de volgende hoofdstukken uitvoerig
ingegaan.

Conclusies
Shilajit is een heilzame natuurlijke stof. Het is
een nutraceutisch middel met ontelbare ge-
zondheidsvoordelen. Het wordt veel en vooral
veilig gebruikt als voedingssupplement. Het
kan verschillende ziekten helpen voorkomen,
variërend van mild tot matig ernstig, zoals de
ziekte van Alzheimer. Naast preventie en be-
handeling van specifieke medische aandoenin-
gen kan shilajit ook worden gebruikt om de al-
gehele gezondheid te verbeteren. Vanwege de
fantastische eigenschappen van shilajit is er de
afgelopen jaren veel onderzoek gedaan naar de
effectiviteit ervan en naar de genezende voor-
delen in de medische wetenschap, met name op
neurologisch gebied. Shilajit is uitgebreid be-

23
studeerd op zowel cellulair als moleculair ni-
veau. Sommige medische deskundigen geloven
dat shilajit met zijn bijzondere en zeer heilzame
eigenschappen de wereld van de therapeutische
wetenschap een nieuwe vorm kan geven.

24
Hoofdstuk 2: Geschiedenis
van Shilajit

Shilajit is donkergekleurd, zwartbruin materi-

aal dat een wisselende consistentie heeft en
verspreid is in verschillende bergketens, vooral
in de Himalaya. Het is samengesteld uit hu-
musstoffen en andere essentiële bioactieve ele-
menten en voedingsstoffen, en door zijn veel-
zijdige samenstelling is shilajit wereldwijd een
favoriet nutraceutisch middel. Wanneer de
zwarte teerachtige shilajit wordt verhit en ge-
droogd, wordt het een kleverige hars. Dit wordt
25
in natuurvoedingswinkels en online verkocht
als "shilajit", in tegenstelling tot de sijpelende
afzettingen in bepaalde berggebieden. Gezui-
verde shilajit hars is zeer krachtig en kan wor-
den gebruikt als Ayurvedisch geneesmiddel.

De traditionele geneeskunde gebruikt shilajit

om het cognitief functioneren te optimaliseren,
als antioxidant, therapeutisch middel voor ver-
jonging en voor andere genezende doeleinden.
De laatste medische studies hebben de meeste
van deze geneeskrachtige eigenschappen van
shilajit bevestigd, en bijgevolg is het gebruik er-
van in verschillende landen nog steeds in ge-
bruik, na vele maatschappelijke en weten-
schappelijke veranderingen in de manier
waarop wij medicijnen gebruiken en denken.

Oorsprong van Shilajit

Shilajit heeft zijn oorsprong in het Oosten,
waar Indianen en mensen uit andere culturen
shilajit in de oudheid gebruikten als een krach-

26
tig geneesmiddel voor talloze gezondheidspro-
blemen. Zij plukten de vruchten van een myste-
rieuze stof die ontstaat door het langzame ver-
val van planten en mineralen op grote hoogten
in de bergketens, en erkenden de eigenschap-
pen ervan niet alleen als fysiek maar ook als
spiritueel belangrijk.

Shilajit werd genoemd in de geschriften van

Avicenna, Paracelsus, Al Burundi, en andere
bekende geleerden, wetenschappers en filo-
sofen, wat suggereert dat shilajit een van de
oudste bekende natuurlijke genezers was.
De schattingen over het oorspronkelijke ge-
bruik van shilajit lopen uiteen. Volgens som-
mige verslagen kan het gebruik van shilajit wel
drieduizend jaar teruggaan, terwijl andere ou-
dere verslagen beweren dat shilajit onge-
veer vijfduizend jaar geleden voor het eerst
werd geïntroduceerd in de Indiase cultuur
in het Himalaya-gebergte. Deze verslagen
waren de vroegste suggesties over de geo-
grafische bron van shilajit. Tegenwoordig

27
wordt de hoogwaardige shilajit gewonnen
uit het Himalaya- en Altai-gebergte, die
naar schatting 300 tot 500 miljoen jaar oud
zijn. Natuurlijk erkent men met nederigheid
dat shilajit ouder is dan wij, en wij hebben
het enorme potentieel ervan geërfd.

In het Altai-gebergte en andere Euraziatische

bergketens werd door de inheemse bevolkings-
groepen in de regio een andere op shilajit lij-
kende stof ontdekt. Deze stof kreeg de naam
Moomiyo, of Moomie, en verschilt enigszins
van shilajit in termen van chemische samen-
stelling, potentie, en natuurlijk in de tijd van
ontdekking. Ondanks hun verschillen worden
Moomiyo en Shilajit soms als onderling verwis-
selbaar beschouwd, omdat ze sterk vergelijk-
bare fysieke en chemische kenmerken hebben.

28
Shilajit in het Westen
Door de immense populariteit van shilajit in
het Oosten begonnen mensen shilajit te ver-
handelen, en het verspreidde zich snel naar
Europa. Shilajit kreeg gastvrije reacties van
koningen en andere opmerkelijke figuren in
Europa vanwege zijn wonderbaarlijke gene-
zende werking. Het werd een zeer waarde-
vol natuurlijk geneesmiddel en was natuur-
lijk te duur voor de meeste mensen om te
betalen. Het resultaat was dat shilajit in Eu-
ropa werd gezien en behandeld als een luxe-
artikel. De Griekse filosoof Aristoteles
maakte echter ongeveer 2500 jaar geleden
voor het eerst melding van shilajit in het
westerse denken. Hij ging uitgebreid in op
de geneeskrachtige eigenschappen van
Moomie. Ook beschreef hij de methoden om
de beste kwaliteit shilajit te vinden en te be-
reiden, waarbij hij zei dat het moest worden
bereid met druivensap, honing en melk. Het
belangrijkste is dat shilajit niet alleen een

29
medische en spirituele, maar ook een histo-
rische betekenis heeft.

Shilajit in de moderne tijd

Eind 1800 eeuw werd shilajit 'herontdekt'
door een Britse ontdekkingsreiziger, Sir
Martin E. Stanley. Deze ontdekking leidde
tot experimenten en klinische proeven die
de therapeutische voordelen van shilajit
verder onderzochten. Sir Martin Stanley
stelde vast dat apen in het Himalayage-
bergte actief waren en er zelfs op oudere
leeftijd jonger uitzagen dan die in Europa.
Bij onderzoek bleek dat de Himalaya-apen
shilajit aten, een zwartachtige teerachtige
stof die door rotsen wordt afgescheiden. Er
werd gesuggereerd dat deze stof de reden
was voor hun beweeglijkheid en goede ge-
zondheid, zelfs op oudere leeftijd. Na deze
fantastische ontdekking werd shilajit op-
nieuw geïntroduceerd in de reguliere be-
schouwing. Er werd veel onderzoek gedaan,
waaronder veel klinische proeven, om het

30
voedingsprofiel verder te onderzoeken en
maximale voordelen uit de stof te halen. Bo-
vendien ging men op zoek naar meer reser-
voirs, wat leidde tot de ontdekking van ver-
schillende variaties van shilajit in andere
bergketens in Zuid-Amerika, Noorwegen en
Afrika.

Geschiedenis van het gebruik van

Shilajit in de Ayurvedische genees-
kunde

In de wereld van vandaag worden we voortdu-

rend gebombardeerd met informatie die soms

31
moeilijk te verwerken is. Met zoveel verschil-
lende stemmen die tegelijkertijd spreken, kan
het moeilijk zijn om door de ruis heen te bre-
ken en feiten van fictie te onderscheiden. On-
derwerpen met betrekking tot gezondheid, wel-
zijn en voeding vormen hierop geen uitzonde-
ring. Maar gelukkig is er in het geval van een
stof die zo oud is als shilajit een grote hoeveel-
heid kennis waaruit geput kan worden, zelfs
met betrekking tot het gebruik ervan in de oude
Ayurvedische geneeskunde. In dit hoofdstuk
worden informatie en details uit betrouwbare
academische bronnen, zoals boeken, peer-re-
viewed tijdschriften en andere door deskundi-
gen geschreven artikelen, gepresenteerd en be-
sproken om veel voorkomende vragen over de
geschiedenis van shilajit te beantwoorden, zo-
als: Wat zijn Ayurvedische geneesmiddelen?
Hoe past shilajit in dit sociohistorische kader?
Wat waren toen de belangrijkste toepassingen
en hoe verhouden die zich tot de huidige?

32
Alvorens in te gaan op de rol van shilajit in de
Ayuverdische geneeskunde, dient men een ge-
degen kennis te hebben van de ayurvedische
geneeskunde, de geschiedenis ervan, en
waarom het nog steeds belangrijk is in de he-
dendaagse geneeskunde.

Ayurvedische geneeskunde
Ayurvedische geneeskunde is een van de oud-
ste geneeskundige systemen ter wereld, met
duidelijke verslagen die teruggaan tot 5000
voor Christus. Tegenwoordig heeft het ook de
aandacht getrokken van de mainstream van-
wege zijn holistische benadering van welzijn en
ziektepreventie, naast de hedendaagse dieet- en
levensstijlinterventies.

Ayurvedische geneeskunde (soms kortweg

Ayurveda genoemd) is een holistische praktijk
die zijn oorsprong vindt in India. Het wordt
ook wel "de wetenschap van het leven" ge-
noemd. Dit komt omdat het de nadruk legt op
het evenwicht van uw verschillende energieën
33
om individuele behoeften te behandelen. Ver-
schillende parameters bepalen de Ayurvedische
praktijk en onderscheiden haar van andere tra-
ditionele methoden die zich bezighouden met
welzijn en ziektepreventie.

In verschillende landen wordt Ayurveda nog

steeds beschouwd als een centraal onderdeel
van de gezondheidszorg. Volgens Ayurvedische
deskundigen is dit oude geneeskundige kader
gebaseerd op de theorie dat een combinatie van
ruimte, aarde, lucht, vuur en water een indi-
vidu vormt. Samen vormen deze elementen
energieën, of humoren, bekend als doshas. Er
zijn drie dosha's in de ayurvedische
geneeskunde:

• Vata dosha
• Pitta dosha
• Kapha dosha

In de Ayurvedische geneeskunde worden alle

ziekten toegeschreven aan schommelingen in
34
iemands doshas. Ayurvedische deskundigen
behandelen de ziekte in kwestie door te probe-
ren deze humoren weer in evenwicht te bren-
gen. Dieet, lichaamsbeweging, meditatie, krui-
dengeneesmiddelen, ademhalingsoefeningen
en fysiotherapie worden vaak gebruikt, naast
diverse andere methoden. Welke techniek of
methode ook wordt gebruikt, het primaire doel
van alle Ayurvedische behandelingen is het
herstel van het evenwicht tussen lichaam, geest
en ziel.

De rol van Shilajit in de Ayurvedi-

sche geneeskunde
Shilajit heeft een lange geschiedenis in de
Ayurvedische geneeskunde als tonicum en ver-
jongingsmiddel. De zwarte, kleverige hars
stond er toen al om bekend een breed scala aan
gezondheidsvoordelen te hebben, krachtig in
zuiverheid en impact. Shilajit helpt hormonale
onevenwichtigheden te corrigeren, het zenuw-
stelsel te versterken, de spijsvertering te verbe-
teren, het immuunsysteem te stimuleren en
35
zelfs te helpen bij gewichtsverlies. Shilajit ver-
betert de teint, bevordert de haargroei en voor-
komt haaruitval. Ook is aangetoond dat het het
gezichtsvermogen verbetert. Het wordt ge-
bruikt om alles te behandelen, van hoofdpijn
tot ernstige neurologische aandoeningen zoals
epilepsie en Parkinson.

Tot op de dag van vandaag blijft shilajit een

veelgebruikt Ayurvedisch middel voor de be-
handeling van vele aandoeningen en ziekten.
Het is echter essentieel op te merken dat
shilajit een sterk geneesmiddel is en onder toe-
zicht moet worden ingenomen. De aanbevolen
dosering voor shilajit is 2-3 gram (1 gm = 1.000
mg) van de hars per dag in poedervorm. Het
poeder heeft een bittere smaak. Het moet wor-
den gemengd met water of melk (en grapefruit
en honing, als je je Aristotle-y voelt). Het
mengsel moet tweemaal per dag worden inge-
nomen, eenmaal 's morgens en eenmaal 's
avonds. U kunt shilajit ook als pasta innemen
door het te mengen met water of ghee of door

36
het aan te brengen op het voorhoofd, de slapen
of een ander lichaamsdeel waar de aderen
zichtbaar zijn.

Oude geschiedenis van Shilajit

Naarmate shilajit in Zuid-Azië aan populariteit
won, meldden de voorstanders ervan dat ze
zich energieker voelden, een beter uithoudings-
vermogen hadden, en zinvolle verbeteringen in
hun algemene gezondheid hadden ervaren. In
reactie daarop begonnen ook medici shilajit te
gebruiken, en beweerden dat het spijsverte-
ringsproblemen verlicht, seksuele activiteit ver-
betert, cognitieve vaardigheden verbetert, ener-
gieniveaus verhoogt, het geheugen verbetert,
en nog veel meer. Vanwege deze genezende en
helende eigenschappen verhoogden traditio-
nele beoefenaars het gebruik van shilajit, for-
muleerden complexe zuiveringsmethoden voor
shilajit en integreerden de stof in bestaande en
ontluikende kaders van medische theorie en
praktijk:

37
Een oude Sanskriet tekst over ayurvedische ge-
neeskunde, Caraka Samhita, vermeldt dat
wanneer shilajit werd toegediend aan een ge-
zond persoon, het een aanzienlijke verbetering
van het energieniveau opleverde, wat impliciet
suggereert dat shilajit de voorbode is van de
talrijke - zij het vaak minder natuurlijke - ver-
jongingsstoffen van vandaag.

Volgens een ander oud Sanksritisch werk over

therapeutische benaderingen, de Sushruta
Samhita, vertoonde shilajit, wanneer het lang-
zaam in adequate doses werd ingenomen, aan-
zienlijke verbeteringen in de fysieke kracht en
de teint van degenen die het gebruikten.

In Astanga Hrdayam, een oude tekst die ge-

heel gewijd is aan de Ayuverdische genees-
kunde, wordt shilajit beschreven als de meest
effectieve verjongende stof die ontdekt is.

38
Gebruik van Shilajit in de Ayurve-
dische geneeskunde
Zo is gebleken dat shilajit al sinds de oudheid
een integraal onderdeel is van de Ayurvedische
geneeskunde en nog steeds wereldwijd door
mensen wordt gebruikt. In oude en heden-
daagse tijden is shilajit gebruikt voor de vol-
gende gezondheidsproblemen:

Voor bloedarmoede
Bloedarmoede is een aandoening die wordt
veroorzaakt door een afname van het aantal
rode bloedcellen of een verlaging van het he-
moglobinegehalte in het bloed. Bloedarmoede
door ijzertekort is de meest voorkomende vorm
van bloedarmoede. Bloedarmoede wordt ge-
kenmerkt door vermoeidheid, zwakte, duizelig-
heid, een bleke huid en andere symptomen.
Mensen merkten in het verleden dat ze na in-
name van shilajit weer energie kregen, en dat
hun huidskleur weer normaal werd. Er was ook
verlichting van de andere symptomen van

39
bloedarmoede, zoals duizeligheid, kortademig-
heid en onregelmatige hartslag. Ook nu nog ne-
men mensen vaak shilajit als voedingssupple-
ment om het hemoglobinegehalte en het aantal
rode bloedcellen te verhogen, waardoor de ge-
volgen van bloedarmoede worden voorkomen
en verzacht.

Voor de gezondheid van het hart

In het verleden werd shilajit vaak genomen om
de gezondheid en het welzijn van het hart te
verbeteren, omdat shilajit bleek te helpen bij
een onregelmatige hartslag, pijn op de borst te
verlichten, kortademigheid te voorkomen, de
bloedsomloop te verbeteren en energie op te
wekken. Er zijn verschillende klinische studies
uitgevoerd om de echtheid van deze eigen-
schappen van shilajit te verifiëren. Dit onder-
zoek heeft aangetoond dat shilajit gunstige ef-
fecten heeft op het stabiliseren van de vetspie-
gel en het verbeteren van de algehele gezond-
heid van het hart. De eeuwenoude rol van
shilajit bij het beheer van de gezondheid van

40
het hart is dus gestaafd door recente bevindin-
gen.

Voor spiervermoeidheid
In vroegere tijden meldden mensen die experi-
menteerden met shilajit dat ze zich levendiger
en actiever voelden en zich konden bevrijden
van spierpijn en vermoeidheid. Daardoor werd
shilajit al snel een veelgebruikt natuurlijk ge-
neesmiddel om vermoeidheid en uitputting te-
gen te gaan en in het algemeen het energieni-
veau te verhogen. Tegenwoordig gebruiken
mensen shilajit-supplementen om vermoeid-
heid als gevolg van oefeningen of andere zware
lichamelijke activiteiten weg te nemen en de
spierkracht te vergroten.

Voor geestelijke gezondheid

Shilajit bleek geheugenproblemen te verminde-
ren, en mensen nemen het al eeuwen in om
hun mentale prestaties te verbeteren en geeste-
lijke gezondheidsproblemen te bestrijden. In
de oudheid was men zich niet bewust van de

41
redenen voor de effectiviteit van shilajit bij het
verbeteren van de geestelijke gezondheid. Uit
het laatste onderzoek is gebleken dat shilajit
fulvinezuur en bepaalde aminozuren bevat die
het geheugen kunnen verbeteren en de geeste-
lijke gezondheid kunnen bevorderen. Sommige
studies suggereren ook dat shilajit het risico op
de ziekte van Alzheimer kan verminderen.

Voor maagzweren
Een maagzweer of peptische zweer is een
maagaandoening waarbij het maagslijmvlies
wordt blootgesteld aan schadelijke stoffen of
omstandigheden zoals vrije radicalen en oxida-
tieve stress. De aandoening kan leiden tot ern-
stige maagletsels. In oude tijden, toen mensen
shilajit consumeerden, ondervonden zij ver-
lichting van maagpijn en problemen in hun
spijsverteringskanaal, waardoor de spijsverte-
ring aanzienlijk verbeterde. Hedendaags on-
derzoek toont aan dat dit komt door de ontste-
kingsremmende en antioxiderende werking
van shilajit. Tot op de dag van vandaag wordt

42
shilajit beschouwd als een heilzaam supple-
ment voor maagzweren.

Voor veroudering
Shilajit werd vooral populair vanwege zijn ver-
jongende eigenschappen en anti-verouderings-
effecten. Mensen werden aangetrokken tot deze
zwartbruine afscheidingen uit de bergen omdat
ze hen hielpen hun jeugdigheid te behouden.
Mensen ervoeren een verbeterd welzijn en
kracht, voelden zich energieker, en geloofden
dus dat shilajit de effecten van veroudering had
omgekeerd. De anti-verouderingsvoordelen
van shilajit trokken inderdaad ieders aandacht.
Verschillende studies hebben geconcludeerd
dat de anti-verouderings- en verjongingsvoor-
delen van shilajit te danken zijn aan vitale mi-
neralen, krachtige ontstekingsremmers, anti-
oxidanten en fulvinezuur die het lichaam be-
schermen tegen schade door vrije radicalen en
de natuurlijke verouderingsverschijnselen ver-
tragen.

43
Testosteron Boosters
Testosteron is het belangrijkste geslachtshor-
moon bij mannen en wordt geproduceerd door
de testikels. Dit hormoon helpt bij de ontwik-
keling van mannelijke kenmerken, zoals een
diepe stem, gezichtshaar en spiermassa. Het
helpt ook om de botdichtheid te behouden en
osteoporose te bestrijden. De testosteronspie-
gel van mannen daalt naarmate ze ouder wor-
den. Dit kan symptomen veroorzaken zoals:

• Lage geslachtsdrift (primair symptoom)

• Seksuele disfunctie
• Depressie, stemmingswisselingen
• Onverklaarbare vermoeidheid
• Haaruitval
• Prostaatvergroting
• Toename van lichaamsvet en afname van
spiermassa

Testosteronboosters worden wereldwijd ge-

bruikt om een tekort aan testosteron te bestrij-
den. Deze boosters stimuleren de productie van

44
testosteron en normaliseren het niveau ervan
in het lichaam. Testosteronboosters waren aan-
vankelijk populair bij sporters, maar tegen-
woordig gebruikt ook de algemene bevolking ze
om in haar hormoonbehoefte te voorzien. Veel
hedendaagse medische studies ondersteunen
ook het gebruik van testosteronboosters en
stellen dat bepaalde natuurlijke middelen even
doeltreffend kunnen zijn om de testosteronpro-
ductie te bevorderen als farmaceutische ingre-
pen. Er werd bijvoorbeeld een klinische studie
uitgevoerd bij mannelijke volwassenen onder
de 55 jaar. Zij kregen gecontroleerde doses na-
tuurlijke supplementen toegediend, waaronder
shilajit. Na enige tijd werden hun testosteron-
niveaus gemeten. Volgens de resultaten was er
een aanzienlijke verbetering van het testoste-
rongehalte bij meer dan de helft van de deelne-
mers, wat bewijst dat shilajit kan worden ge-
bruikt als een doeltreffende en veilige testos-
teronversterker.

45
Een andere studie leverde soortgelijke resulta-
ten op. In deze studie werden jonge mannen in
twee groepen verdeeld. Eén groep kreeg een
placebo-medicijn, en de andere groep kreeg
twee keer per dag 250 mg shilajit gedurende in
totaal 90 dagen. Na 90 dagen werden beide
groepen onderzocht, en volgens de resultaten
verhoogde de groep die shilajit kreeg hun tes-
tosterongehalte aanzienlijk.

Seksuele activiteit verbeteren

Shilajit is werkelijk een alles-in-één natuurlijk
pakket. Van alle helende, therapeutische en
psychologische voordelen van shilajit is de
afrodisiacum-achtige eigenschap een van de
belangrijkste. Een afrodisiacum is een stof die
gebruikt wordt om seksueel verlangen, plezier
en aantrekkingskracht op te wekken bij zowel
mannen als vrouwen. Tegenwoordig is er een
enorme markt voor de bereiding van syntheti-
sche afrodisiaca en supplementen om het sek-
suele leven van mensen te verbeteren. Er zijn

46
echter ook veel natuurlijke alternatieven be-
kend die afrodiserende krachten bezitten,
waaronder bepaalde voedingsmiddelen, aro-
matische oliën, zaden, kruiden en specerijen.

Sinds zijn ontdekking staat Shilajit bekend als

een van de krachtigste afrodisiaca. Het wordt
vandaag de dag nog steeds gebruikt om het li-
bido te verhogen, de seksuele gezondheid te
verbeteren en, in het algemeen, een beter seks-
leven te hebben. De manieren waarop shilajit
de seksuele prestaties beïnvloedt staan hieron-
der:

Verhoogt het libido

Shilajit kan het libido verhogen en de seksuele
prestaties verbeteren, vooral bij mannen. Dit
komt door de directe stimulatie van mannelijke
geslachtshormonen die het seksuele verlangen
verhoogt en ook het uithoudingsvermogen tij-
dens seksuele activiteit verbetert.

47
Lees hier meer over ´Libido verhogende
Superfoods (100% Natuurlijk)´

Vergroting van het orgaan

Verschillende studies concludeerden ook dat
regelmatige inname van shilajit de grootte van
de mannelijke geslachtsorganen kan vergroten,
gevolgd door een verhoogde productie van
sperma.

Behandel impotentie
Uit een onderzoeksrapport bleek dat shilajit
kan helpen bij de behandeling van impotentie
en vroegtijdige ejaculatie. Shilajit kan erectie-
stoornissen bestrijden door zijn vermogen de
bloedtoevoer naar de geslachtsorganen te verg-
roten en door andere oorzaken van impotentie
aan te pakken, waaronder voedingstekorten,
stress, zwakte en vermoeidheid.

Verhoging van het aantal zaadcellen

Van shilajit is aangetoond dat het de productie
van sperma aanzienlijk verhoogt, en daarom

48
wordt het ook wel een spermatogeen kruid ge-
noemd. Uit een studie bleek dat shilajit het
aantal zaadcellen met ongeveer 60 procent kan
verhogen.

Verbeteren van seksuele prestaties

Shilajit is ook gunstig voor het verbeteren van
seksuele prestaties. Het kan helpen een erectie
te behouden, stress en angst te verminderen
die seksuele opwinding kunnen onderdrukken,
voortijdige zaadlozing te voorkomen en de
bloedtoevoer naar de geslachtsorganen te verg-
roten.

Verbetert de mobiliteit van het sperma

Naast het verhogen van het aantal zaadcellen
kan shilajit ook de mobiliteit van sperma ver-
beteren. Mobiliteit van sperma is de beweging
van sperma en hun vermogen om een eicel te
bereiken. Een goede beweeglijkheid van het
sperma wijst op de vruchtbaarheid van de man
en is noodzakelijk voor de voortplanting.
Shilajit kan de beweeglijkheid van sperma met

49
50% verhogen en kan dus worden gebruikt als
een uitstekend voedingssupplement om de
mannelijke vruchtbaarheid te verbeteren.

Voor andere doeleinden

Shilajit was een favoriet alternatief van onze
voorouders voor de behandeling van verschil-
lende veel voorkomende problemen, waaron-
der:

• Lethargie
• Seizoensgebonden depressie
• Fysieke zwakte
• Slaapstoornissen
• Oedeem
• Bergziekte
• Eetluststoornissen

Veel mensen hebben positieve resultaten ge-

meld na gebruik van shilajit voor de bovenge-
noemde gezondheidsproblemen en zijn de stof
blijven gebruiken als voedingssupplement van-

50
wege de verbazingwekkende helende en gene-
zende voordelen, als gevolg van de aanwezig-
heid van fulvinezuur, aminozuren en bepaalde
andere essentiële mineralen in de samenstel-
ling ervan.

Conclusies
Ayurvedische geneeskunde is een essentieel on-
derdeel van het oude geneeskundige systeem,
en de basis ervan is gebaseerd op oude ge-
schriften. Deze geschriften tonen een vertrou-
wen in natuurlijke en holistische benaderingen
die zijn afgestemd op een goed georganiseerde
behandeling van ziekten en de verbetering van
de lichamelijke en geestelijke gezondheid. In de
Ayurvedische benadering van ziektepreventie
en -beheer is de behandeling voornamelijk ge-
richt op de combinatie van een gezond dieet
(consumptie van planten, dieren en minera-
len), lichaamsbeweging en levensstijl. Shilajit
komt voor in de therapeutische geschiedenis
van verschillende culturen en staat daarom be-

51
kend als een favoriet geneesmiddel uit de oud-
heid. Shilajit wordt al eeuwenlang intensief ge-
bruikt in de Ayurvedische geneeskunde, en nog
steeds gebruiken mensen deze wonderbaarlijke
natuurlijke gave om hun levensstandaard te
verbeteren. Deze zwarte substantie, geschon-
ken door de natuur, draagt de therapeutische
krachten van de bergen en geeft vorm aan de
moderne wereld van nutraceuticals vanwege de
vele medicinale voordelen.

52
Hoofdstuk 3: Laatste ontdek-
kingen bij het gebruik van
Shilajit

Je bent nu redelijk bekend met de oorsprong,

ontdekking en samenstelling van shilajit en
hebt de effectiviteit en medicinale voordelen
ervan in de voorgaande hoofdstukken bespro-
ken. Het is interessant om te bedenken hoe
mensen in het verleden shilajit gebruikten om
hun energieniveau te verhogen en hun gezond-
heid te verbeteren. Onze voorouders waren vol-
ledig afhankelijk van natuurlijke geneeswijzen,
53
waaronder kruidenmiddelen, Ayurvedische ge-
neeskunde en andere holistische medische ka-
ders, om milde gezondheidsproblemen zoals
koorts, hoofdpijn, verkoudheid en griep te be-
strijden, maar ook levensbedreigende, ernstige
ziekten zoals hartproblemen, nieraandoenin-
gen en ziekten die ontstaan door tekorten aan
verschillende essentiële mineralen. De meeste
van deze therapeutische ontdekkingen worden
nog steeds toegepast in vele delen van de we-
reld, en het wereldwijde gebruik van shilajit is
daar één van.

Shilajit biedt vele opmerkelijke voordelen en is

in de loop van de menselijke geschiedenis op-
gedoken en opnieuw verschenen als een favo-
riet voedingssupplement. Hoewel veel mensen
vandaag de dag nog onbekend zijn met de voor-
delen van shilajit, worden mensen zich in het
licht van hedendaags onderzoek, waaronder
uitgebreide klinische proeven, meer bewust van

54
deze natuurlijke genezer en de voordelen er-
van, en nemen ze het gebruik ervan op in hun
dagelijks leven.

Gebruik van Shilajit: Gesteund

door onderzoek
Shilajit speelt een rol op verschillende gebieden
binnen de therapeutische wereld, en men kan
de aanwezigheid van shilajit in bijna elke grote
cultuur vaststellen sinds de ontdekking ervan.
Shilajit onderscheidt zich als een uniek ge-
schenk van de natuur, van het stimuleren van
seksuele gezondheid, mentale kracht en fysieke
kracht tot het bewijzen dat het een van de beste
natuurlijke genezers is voor milde tot ernstige
aandoeningen. Daarom is shilajit een favoriet
onderwerp van discussie geworden onder ge-
zondheidsdeskundigen en is er veel onderzoek
gedaan om meer te weten te komen over
shilajit. Hoewel shilajit heilzaam is in bijna elk
aspect van de medische en gezondheidsweten-
schappen, zijn de betekenis en de voordelen er-
van vooral opmerkelijk en veelbelovend bij de
55
behandeling van specifieke ziekten en aandoe-
ningen. Enkele van deze aandoeningen worden
hieronder kort besproken:

Ziekte van Alzheimer

Alzheimer is de meest voorkomende vorm van
dementie, een progressieve hersenaandoening.
Het begint met geheugenverlies. Geleidelijk
aan verergert dit geheugenverlies, wat resul-
teert in het onvermogen om dagelijkse activi-
teiten uit te voeren. Zo worden regelmatige ge-
sprekken met anderen moeilijk en worden nor-
male reacties op dagelijkse externe prikkels
aangetast. Dit komt doordat de ziekte van
Alzheimer die delen van de hersenen beïn-
vloedt die gedachten, herinneringen en taal
controleren. De ziekte van Alzheimer komt re-
latief vaak voor bij oudere mensen; het risico
en de ernst ervan nemen vaak toe met de leef-
tijd. De eerste symptomen verschijnen na de
leeftijd van 60 jaar. Enkele van de meest voor-
komende symptomen van de ziekte van Ahier-
mer zijn:

56
 • Geheugenstoornis (het eerste teken van
de ziekte)
• Abrupte veranderingen in stemming en
persoonlijkheid
• Moeite met het uitvoeren van eenvou-
dige taken thuis of op het werk.
• Afnemende geestelijke gezondheid en
slechte cognitieve vaardigheden
• Moeite met het nemen van beslissingen
in combinatie met slechte beoordelings-
vaardigheden
• Naarmate de ziekte vordert, wordt het
geheugenverlies prominenter en ont-
staat er een alarmerende situatie

De ziekte van Alzheimer is een ernstig gezond-

heidsprobleem geworden en de prevalentie er-
van neemt ook gevaarlijk toe. Vanwege de ernst
van de ziekte zoeken deskundigen naar behan-
delingsmogelijkheden die zowel doeltreffend
als voor iedereen beschikbaar zijn. Naast pre-
scriptieve benaderingen en psychotherapie is er
ook een snelle toename van het gebruik van

57
nutraceutica of voedingssupplementen om de
gevolgen van de ziekte van Alzheimer te voor-
komen en/of te verzachten. Onder hen is het
kruidenmiddel shilajit een van de meest promi-
nente. Volgens onderzoek gepubliceerd door
het "International Journal of Ayurveda Re-
search" is gebleken dat shilajit kan worden ge-
bruikt als een effectieve therapie voor de be-
handeling van zowel de ziekte van Alzheimer
als de ziekte van Parkinson. De ziekte van
Parkinson is een hersenziekte die de beweging
aantast, bewegingen vertraagt en het moeilijk
maakt om bewegingen in gang te zetten. De
ziekte treft meestal mensen ouder dan 50 jaar
en is de meest voorkomende vorm van bewe-
gingsstoornis. Er zijn vier belangrijke sympto-
men: tremoren, spierstijfheid, bewegingsver-
traging en evenwichtsverlies. De symptomen
worden erger naarmate de ziekte voortschrijdt
en kunnen problemen met spreken, slikken en
geheugen inhouden. De oorzaak van de ziekte
van Parkinson wordt niet volledig begrepen,
maar men denkt dat deze wordt veroorzaakt

58
door een verlies van dopamine producerende
cellen in de substantia nigra regio. Volgens
deze studie bezit shilajit immunostimulerende,
ontstekingsremmende en antioxidatieve krach-
ten die de toxiciteit in de hersenen en de ont-
steking kunnen verminderen, en uiteindelijk
zelfs de symptomen van de ziekte kunnen om-
keren, en zo een heilzame aanvulling vormen
op andere behandelingen die gericht zijn op de
behandeling van de ziekte van Alzheimer.

Evenzo werd een andere studie gepubliceerd

door het "Asian Journal of Research in Phar-
maceutical Science" om de doeltreffendheid
van shilajit bij de behandeling van de ziekte
van Alzheimer te onderzoeken. Deze klinische
studie concludeerde dat shilajit, rijk aan hu-
musstoffen en fulvinezuur, ontstekingen kan
verminderen en de abnormale opbouw van ei-
witten in de hersenen, die verantwoordelijk zijn
voor het veroorzaken van de symptomen van
Alzheimer, kan voorkomen. Bovendien blijkt

59
shilajit ook de signalen te blokkeren die Alzhei-
mer kunnen uitlokken en de effecten van an-
dere gerichte therapieën te versterken.

Vruchtbaarheid
Van shilajit is ook bekend dat het de vrucht-
baarheid van zowel mannen als vrouwen verbe-
tert. Vanaf het allereerste begin van de ontdek-
king en het gebruik ervan gebruikten mensen
in heel India shilajit om problemen met hun
voortplantingsstelsel te behandelen, vooral
problemen met betrekking tot de vruchtbaar-
heid. In de moderne tijd is het gebruik van
shilajit nog steeds in gebruik, en veel Ayurvedi-
sche artsen bevelen het gebruik van shilajit aan
om vruchtbaarheidsproblemen te behandelen.

Vanwege het grote aantal schijnbaar succes-

volle gevallen hebben medische onderzoekers
die met shilajit werken de afgelopen jaren ge-
tracht te ontdekken of deze beweringen met de
moderne wetenschap kunnen worden gestaafd.

60
Shilajit blijkt in dergelijke gevallen positieve re-
sultaten op te leveren, en het kan de reproduc-
tieve gezondheid en vruchtbaarheid van zowel
mannen als vrouwen aanzienlijk verbeteren.

In een studie getiteld "Clinical Evaluation of

Spermatogenic Activity of Processed Shilajit in
Oligospermia" werden bijvoorbeeld de effecten
van shilajit onderzocht bij 60 mannelijke on-
vruchtbare patiënten. Deze patiënten kregen
shilajit, in de vorm van een capsule, na elke
maaltijd, twee keer per dag, gedurende 90 da-
gen. Na 90 dagen werd aan alle deelnemers ge-
vraagd om hun spermamonsters in te leveren.
Bij onderzoek van het sperma van elke deelne-
mer bleek dat bij 61% van de mannen het totale
aantal zaadcellen was toegenomen, bij 37% was
de spermaproductie verbeterd en bij 12-17%
was de beweeglijkheid van het sperma (het ver-
mogen van het sperma om zich efficiënt te be-
wegen) toegenomen.
In een andere studie, gepubliceerd in het
"Journal of Ethnopharmacology", werd het

61
vermogen van shilajit om sperma te produce-
ren bij mannen en het vrijkomen van eitjes bij
vrouwen te stimuleren grondig bestudeerd.
Volgens dit onderzoek was er een significante
toename van het aantal zaadcellen en een toe-
name van de grootte van de mannelijke voort-
plantingsorganen, terwijl shilajit bij vrouwen
bleek te leiden tot het eerder vrijkomen van ei-
tjes. Bij vrouwen bleek shilajit ook de zuurstof-
toevoer naar de voortplantingsorganen te ver-
hogen, de menstruatiecyclus te helpen regule-
ren, overtollig lichaamsvet te helpen verminde-
ren en het vrouwelijk lichaam voor te bereiden
op conceptie.

Bloedarmoede door ijzertekort

Bloedarmoede door ijzertekort is de meest
voorkomende vorm van bloedarmoede die op-
treedt door een tekort aan rode bloedcellen of
hemoglobine in het bloed. Hemoglobine is een
eiwit in de rode bloedcellen dat nodig is om
zuurstof door het hele lichaam te vervoeren,
waaronder alle vitale organen en weefsels.

62
Door een laag ijzergehalte in het bloed slagen
de rode bloedcellen er niet in voldoende hemo-
globine te produceren. Daardoor neemt ook de
kwaliteit van het bloed af, waardoor een bloed-
stoornis ontstaat. Bloedarmoede presenteert
zich met de volgende symptomen:

• Onverklaarbare vermoeidheid en moeheid

• Bleke, geelachtige huid
• Broze nagels
• Hoofdpijn
• Duizeligheid
• Kortademigheid en pijn op de borst
• Algemene zwakte
• dringt aan op het eten van ongewone din-
gen, zoals papier, ijs, vuil, enz.
• Een aanzienlijke vermindering van de eet-
lust

Bloedarmoede door ijzertekort is in het begin-

stadium meestal asymptomatisch en blijft
daarom onopgemerkt. Maar na verloop van tijd
kan de bloedarmoede ernstig worden en zijn

63
uitgebreide behandelingen nodig. Anders kan
het fataal worden.
In de meeste gevallen kan bloedarmoede door
ijzertekort worden verholpen door het gebruik
van de juiste supplementen. Artsen bevelen
vaak vitamine C- en ijzersupplementen aan.
Sommige van deze supplementen kunnen ech-
ter bijwerkingen veroorzaken, zoals maagpro-
blemen, veranderingen in de kleur van urine en
ontlasting, misselijkheid, tandvlekken, maag-
krampen, enz. Daarom gaan mensen vaak op
zoek naar natuurlijke remedies, waaronder
kruidensupplementen zoals shilajit. Shilajit is,
omdat het verrijkt is met humuszuur en een
hoog ijzergehalte, een populair voedingssup-
plement geworden voor de behandeling en ver-
lichting van ijzertekorten. De effectiviteit van
shilajit in dergelijke gevallen is verder beves-
tigd door een studie gepubliceerd door het
"Asian Pacific Journal of Tropical Biomedi-
cine". Deze studie suggereert dat shilajit kan
worden gebruikt als voedingssupplement, zon-

64
der noemenswaardige bijwerkingen, voor ver-
schillende aandoeningen, waaronder bloedar-
moede door ijzertekort. Een ander onderzoek,
"Shilajit in management of iron deficiency
anemia," leverde soortgelijke conclusies op.
Volgens dit onderzoek kunnen regelmatige, ge-
controleerde doses shilajit het hemoglobinege-
halte en het aantal gezonde rode bloedcellen bij
anemische patiënten verhogen, wat suggereert
dat shilajit sterke anti-anemische krachten
heeft.

Anti-Aging
Shilajit is de oudste bekende remedie om de ef-
fecten van veroudering tegen te gaan en de
jeugd te behouden. Shilajit vervult zijn anti-
verouderingsfunctie door het natuurlijke ver-
ouderingsproces te vertragen. Celschade en
vrije radicalen zijn een van de grootste boos-
doeners achter de symptomen van veroudering.
De overvloedige antioxidanten en ontstekings-
remmers in shilajit pakken die vrije radicalen
en andere celbeschadigende factoren aan en

65
vernietigen ze. Bovendien herstellen deze anti-
oxiderende en ontstekingsremmende eigen-
schappen, samen met fulvinezuur, celschade,
voorkomen ze aantasting van het lichaam door
veroudering, verwijderen ze rimpels en fijne
lijntjes, stimuleren ze het energieniveau en ver-
minderen ze de invloed van externe en interne
invloeden op veroudering.

Shilajit staat sinds zijn ontdekking bekend om

zijn verjongende eigenschappen. Vandaag de
dag gebruiken mensen over de hele wereld het
om zichzelf te verjongen en hun jeugd te her-
stellen. Een wetenschappelijke studie getiteld
"Shilajit: A Medicinal Mystery to Cure the Un-
cure Disease" onderzoekt grondig verschillende
klinische studies die de anti-verouderings- en
verjongingseigenschappen van shilajit belich-
ten. Uit dit overzicht bleek dat de meeste stu-
dies over dit onderwerp in het voordeel van
shilajit uitvielen, en zij benadrukten het ge-
bruik van shilajit om de effecten van veroude-
ring om te keren en zichzelf te verjongen.

66
Een ander onderzoek, getiteld "Chemistry of
Shilajit, An immunomodulatory Ayurvedic
Rasayan," stelde dat de anti-verouderingsvoor-
delen van shilajit te danken zijn aan immuno-
modulerende stoffen en het vermogen van
shilajit om het hormonale systeem van het li-
chaam te beïnvloeden. Kortom, essentiële mi-
neralen, aminozuren en belangrijke metalen
zorgen ervoor dat shilajit zich onderscheidt als
een aanzienlijk effectief anti-verouderingssup-
plement.

Diabetes
Diabetes is een belangrijk gezondheidspro-
bleem geworden: 1 op de 10 mensen over de
hele wereld loopt een hoog risico om de aan-
doening te ontwikkelen. Stel dat er niet tijdig
passende maatregelen worden genomen. In dat
geval zal de prevalentie van diabetes naar ver-
wachting in een alarmerend tempo blijven toe-
nemen. Diabetes wordt veroorzaakt door een
hoog glucosegehalte in het bloed. Het hormoon
insuline regelt de glucosespiegel onder normale

67
omstandigheden. Soms kan het lichaam insu-
line niet gebruiken, of heeft men om andere re-
denen een tekort aan insuline. Als het bloed-
glucosegehalte gevaarlijk hoog wordt en blijft,
leidt dit op zijn beurt tot de stofwisselings-
stoornis diabetes. De eerste tekenen en symp-
tomen van diabetes zijn:

• Frequente aandrang om te plassen,

vooral 's nachts
• Onverklaarbaar gewichtsverlies
• Vroege uitputting of extreme vermoeid-
heid
• Verhoogt de eetlust
• Altijd dorst hebben
• Droge mond
• Wonden die langzaam genezen
• Problemen met het gezichtsvermogen
• Toegenomen klachten van infecties
• Verdoofd of tintelend gevoel in handen
en voeten

Diabetes is een chronische en levensbedrei-

gende ziekte, maar door een vroege diagnose
68
kan men er goed mee omgaan en de sterfte tot
een minimum beperken. Door een evenwich-
tige voeding, lichaamsbeweging, stressbeheer-
sing en het innemen van voorgeschreven medi-
cijnen kan men niet alleen een normaal leven
leiden, maar ook de symptomen verzachten en
mogelijk omkeren. Daarnaast bevelen artsen
vaak supplementen aan die iemand bescher-
men tegen de gevaren van de ziekte en de doel-
treffendheid van andere medische behandelin-
gen verbeteren. Wat dergelijke supplementen
betreft, blijft het gebruik van shilajit veelbelo-
vend, en artsen adviseren meestal te kiezen
voor natuurlijke supplementen in plaats van
chemisch gesynthetiseerde tegenhangers.
Verschillende experimentele studies hebben de
anti-diabetische eigenschappen van shilajit
verder onderzocht. Zo is in een studie in het
"Indian Journal of Pharmacology" onderzocht
of de toediening van shilajit bij diabetici de glu-
cose- en lipidenwaarden in het bloed kan verla-
gen. De bevindingen wezen op een significante
verlaging van de bloedglucosespiegel, wat het

69
glucoseverlagend vermogen van shilajit beves-
tigt. Bovendien werd in een door "Phytothe-
rapy Research" gepubliceerd overzicht gecon-
cludeerd dat de anti-diabetische voordelen van
shilajit, net als vele andere voordelen, te dan-
ken zijn aan de aanwezigheid van fulvinezuur.
Fulvinezuur vermindert oxidatieve stress in het
lichaam en biedt bescherming tegen ontstekin-
gen, waardoor het risico van diabetes type 2
wordt verminderd en de behandeling ervan
wordt bevorderd. Een ander wetenschappelijk
overzicht, gepubliceerd in het "Journal of
Ethnopharmacology", geeft een overzicht van
het traditionele gebruik van shilajit in de In-
diase geneeskunde. Volgens dit overzicht werd
shilajit vaak samen met melk ingenomen om
diabetes onder controle te houden. De voortdu-
rende praktijk van dergelijke methoden sugge-
reert dat shilajit zeer heilzaam is voor diabetes-
patiënten.

70
Kanker
Net als diabetes is kanker, gekenmerkt door ab-
normale en ongecontroleerde celgroei, een ern-
stige aandoening die wereldwijd wordt ge-
vreesd. Het is een nog ernstiger en erger wor-
dende ziekte dan diabetes en andere chroni-
sche, levensbedreigende ziekten. Kanker blijft
de tweede belangrijkste doodsoorzaak in de
wereld, en de prevalentie ervan neemt in een
zeer bedreigend tempo toe. Gelukkig is dankzij
de hedendaagse vooruitgang in de medische
wetenschap het overlevingspercentage van
kankerpatiënten verbeterd. Helaas zijn de teke-
nen en symptomen van kanker in het beginsta-
dium niet zichtbaar. Soms weten mensen niet
eens dat ze kanker hebben totdat ze ernstig ziek
worden of ondraaglijke lichamelijke pijn krij-
gen.

Bovendien zijn de symptomen van vele vormen

van kanker vaak verschillend, waardoor het
moeilijk is kanker te voorspellen en te diagnos-
ticeren op basis van de symptomen. Voor een

71
goede bevestiging zijn medische tests nodig die
verschillen naar gelang van de soorten kanker
waarvoor men wordt gescreend. Enkele van de
symptomen die bij elke vorm van kanker kun-
nen voorkomen zijn echter:

• Idiopathische lichaamspijn die constant

aanwezig is
• Vorming van een of meer palpabele
knobbels of massa's
• Indigestie
• Extreme vermoeidheid en luiheid
• Bloedarmoede en bloedingen zonder
enige reden
• Prominent gewichtsverlies of -toename
• Slechte wondgenezing
• Moeite met ademhalen en slikken
• Veranderingen in huidskleur en blauwe
plekken
• Koorts die onbeheersbaar is

Net als de symptomen en de diagnostiek vari-

eren de kankerbehandelingen afhankelijk van

72
het soort kanker in kwestie. Sommige kanker-
behandelingen, zoals bestraling, zijn gericht op
het getroffen lichaamsdeel. Andere behandelin-
gen bieden daarentegen een systematische aan-
pak, met inbegrip van medicijnen en supple-
menten. Kanker is dodelijk ernstig, en een dia-
gnose van kanker vereist de juiste en gespecia-
liseerde medische aandacht. Door aanpassing
van de levensstijl en een vroege diagnose kunt
u echter een gezond, kankervrij leven leiden.
Bovendien kunnen volgens bepaalde onder-
zoeken sommige voedingssupplementen, met
name shilajit, wonderen verrichten bij de pre-
ventie en het beheer van kanker, mits ze cor-
rect en volgens de doseringsrichtlijnen worden
ingenomen.

Er is veel onderzoek gedaan naar de voordelen

van shilajit in dergelijke gevallen, en de meeste
van die studies wijzen erop dat shilajit gunstig
is bij het voorkomen en verminderen van de
gevolgen van kanker. Een studie gepubliceerd
in het "International Journal of Toxicological

73
and Pharmacological Research" onderzocht
bijvoorbeeld de anti-kanker mogelijkheden van
shilajit. Volgens deze studie suggereren het hu-
muszuur en het fulvinezuur in shilajit (twee
elementen die bekend staan om hun krachtige
ontstekingsremmende, antioxiderende, antitu-
mor- en antitoxische eigenschappen) dat het
kan worden gebruikt bij kankertherapie als
chemotherapeutisch middel, maar ook bij de
preventie van kanker. In tegenstelling tot an-
dere chemotherapieën kan Shilajit kankercel-
len doden zonder schade toe te brengen aan
normale cellen. In een andere studie, gepubli-
ceerd in "Scientific reports", onderzochten en
analyseerden onderzoekers de effecten van
shilajit op kankercellen in de blaas. Zij stelden
vast dat shilajit (in het rapport mumio ge-
noemd) een selectieve werking had en de kan-
kercellen doodde, terwijl de normale, gezonde
cellen intact bleven. Dit onderzoek toonde dus
aan dat shilajit apoptotische eigenschappen
heeft, waardoor het gerichte functies kan ver-
vullen door ongewenste, schadelijke cellen te

74
doden zonder schade toe te brengen aan ge-
zonde cellen. Bovendien heeft shilajit zich be-
wezen als een veelbelovend natuurlijk genees-
middel voor de beheersing en preventie van
kanker en kan het ook celbeschadigingen ver-
oorzaakt door chemotherapie beschermen en
behandelen. Een klinische studie, gepubliceerd
in "Archives of Gynecology and Obstetrics",
toonde aan dat de bestralingstherapie voor de
behandeling van eierstokkanker kan leiden tot
merkbare cellulaire en chromosomale schade.
Deze door bestraling veroorzaakte schade kan
worden behandeld en voorkomen door gedu-
rende een bepaalde periode gecontroleerde do-
ses shilajit in te nemen.

Geestelijke gezondheid
Je hersenen en je lichaam zijn de pijlers van je
leven. Een evenwicht tussen beide is noodzake-
lijk als je een leven wilt leiden dat bol staat van
rust en welzijn. Helaas hebben de meesten van
ons dit evenwicht verloren, waardoor ons leven

75
uit onze handen lijkt te vallen. Bovendien ge-
ven mensen soms veel prioriteit aan hun licha-
melijke gezondheid en verwaarlozen ze hun
geestelijke gezondheid. Dit is een van de be-
langrijkste redenen voor de alarmerende toe-
name van psychische aandoeningen wereld-
wijd, met depressie, angst en stress bovenaan
de lijst. Geestelijke gezondheid is niet optio-
neel. Een slechte geestelijke gezondheid kan
even dodelijk zijn als de dodelijkste vormen
van kanker, indien onbehandeld, aangezien het
aantal zelfmoorden de laatste jaren wereldwijd
gestaag is toegenomen.

Om met stressvolle situaties om te gaan en

echte, holistische voorspoed in het leven te be-
reiken, is het cultiveren van een gezonde geest
heel belangrijk, soms zelfs belangrijker dan li-
chamelijke gezondheid. Hier kan shilajit een
zinvolle aanvulling zijn op een beheersplan
voor de geestelijke gezondheid. Shilajit is even
goed voor je geestelijk welzijn als voor je li-
chaam. In het verleden, toen psychotherapie en

76
andere moderne behandelingen voor geeste-
lijke gezondheid nog niet ontwikkeld waren,
gebruikten mensen kruiden en andere natuur-
lijke middelen om hun psychologische en emo-
tionele toestand te verbeteren. Shilajit was daar
één van. Shilajit is tegenwoordig veelgevraagd
omdat het de stemming verbetert, stress en
angst wegneemt en de slaapkwaliteit verbetert.
Er zijn verschillende medische studies verricht
naar de effecten van shilajit op de geestelijke
gezondheid om deze effecten te bevestigen. Een
studie getiteld "Energy and Health Benefits of
Shilajit" toonde de fysieke en mentale voorde-
len van shilajit op het menselijk lichaam aan.
De studie stelt dat, door de aanwezigheid van
krachtige mineralen en zuren, shilajit werkt als
een revitalisator, die de geestelijke gezondheid
bevordert door geestelijke vermoeidheid te ver-
minderen. Een andere studie evalueerde de an-
tidepressieve eigenschappen van shilajit. Deze
studie werd gepubliceerd in het "Asian Journal
of Pharmacology & Toxicology." De conclusie

77
was dat shilajit, in tegenstelling tot andere far-
maceutische therapieën voor depressie, merk-
bare antidepressieve effecten had zonder noe-
menswaardige bijwerkingen. Naast deze direct
gunstige neurologische effecten suggereert re-
cent onderzoek dat shilajit ook indirect betrok-
ken is bij de bescherming van de geestelijke ge-
zondheid en de preventie van neurodegenera-
tieve ziekten.

Co-enzym Q10 is een natuurlijke antioxidant

die door het lichaam wordt geproduceerd en
verantwoordelijk is voor de groei en het onder-
houd van cellen. Het beschermt tegen neurode-
generatieve hersenziekten (zoals Alzheimer) en
psychische stoornissen. Shilajit blijkt het co-
enzym Q10 te verjongen en de werking ervan te
verbeteren, waardoor het een zinvolle bijdrage
levert aan het voorkomen van geestesziekten.

78
Conclusies
De bevindingen van hedendaags onderzoek
naar de voordelen van shilajit laten één opmer-
king over het gebruik van dit natuurlijke ge-
neesmiddel door onze voorouders achter:
"Geen wonder." Een groot aantal recensies, on-
derzoeken, klinische proeven en andere medi-
sche experimenten blijven de wonderbaarlijke
aard van shilajit aantonen. Shilajit kan worden
gebruikt voor tal van andere gezondheidsaan-
doeningen die zowel de lichamelijke als de
geestelijke gezondheid omvatten. Veel studies
hebben de effectiviteit van shilajit aangetoond
bij het verbeteren van de hartgezondheid, het
verbeteren van de slaapkwaliteit, de antisepti-
sche eigenschappen, de diuretische effecten en
de immuniteitsverhogende eigenschappen. Met
zulke veelbelovende bevindingen in het achter-
hoofd is er behoefte aan voortgezet klinisch on-
derzoek naar de voordelen en effecten van
shilajit. Het beste deel van het gebruik van
shilajit is dat het geen significante bijwerkingen
heeft en gerichte functies vervult. U mag echter
79
nooit vergeten voorgeschreven medicijnen of
therapieën volledig te vervangen door natuur-
lijke middelen. Als u van plan bent een natuur-
lijke behandeling te gebruiken, kunt u het beste
eerst uw arts raadplegen. U kunt maximaal
voordeel halen uit natuurlijke geneesmiddelen,
waaronder Shilajit, met een weloverwogen aan-
pak.

80
Hoofdstuk 4: Algemene Ge-
zondheidsvoordelen van
Shilajit

Shilajit wordt in de Ayurvedische geneeskunde

vaak de "Vernietiger van Zwakte" genoemd
vanwege zijn onovertroffen verjongende eigen-
schappen. Al eeuwenlang wordt shilajit ge-
bruikt als een van de meest betrouwbare na-
tuurlijke geneeswijzen voor veel gezondheids-
problemen. Biologisch actieve moleculen, mi-
neralen, metalen en andere krachtige sporen-
elementen maken shilajit tot een broodnodig
81
supplement voor een betere lichamelijke en
geestelijke gezondheid. Zoals in de voorgaande
hoofdstukken is opgemerkt, ontleent shilajit
zijn voornaamste voordelen aan fulvinezuur,
waardoor het een cruciaal element is gebleven
in de holistische, genezende geneeskunde. Het
zou niet verkeerd zijn om te zeggen dat shilajit
de voorloper is van de moderne nutraceutische
wereld, vanwege zijn energieverhogende, ont-
stekingsremmende, geheugenverbeterende,
cognitieve vaardigheden bevorderende, im-
munomodulerende, antiverouderende, antioxi-
derende, antitoxische en antidiuretische eigen-
schappen. Bovendien is gebleken dat shilajit
sterke adaptogene, antitumorale, antibacteri-
ele, antivirale, anti-anemische en anti-diabeti-
sche krachten bezit, waardoor de therapeuti-
sche waarde ervan wordt vergroot.

Kortom, de genezende werking van shilajit valt

buiten het bestek van een enkel boek en wel-
licht buiten het bestek van het huidige onder-

82
zoek naar de stof. In dit hoofdstuk leert u ech-
ter over enkele van de meest bekende genees-
krachtige eigenschappen van shilajit. U zult
ook leren hoe deze natuurlijke genezer de mo-
derne wereld van de natuurgeneeskunde op-
nieuw vormgeeft met zijn uitzonderlijke ge-
neeskrachtige werking.

Mentale voordelen
Shilajit is een natuurlijk kruid met ontelbare
voedingsstoffen, vitaminen en andere essenti-
ele mineralen. Van al deze werkzame stoffen in
de samenstelling van shilajit wordt aangeno-
men dat ze ontelbare voordelen hebben voor de
geestelijke gezondheid. Het kan worden ge-
bruikt om angstaanvallen te overwinnen,
angststoornissen te voorkomen, stress te ver-
minderen en depressies te behandelen. Shilajit
kan bovendien de productie van dopamine in
de hersenen stimuleren en is daarom gunstig
voor het opwekken van geestelijke rust en ple-
zier. Gespecialiseerde medische behandeling en

83
therapie zijn noodzakelijk voor ernstige psychi-
sche aandoeningen zoals chronische depressie
en angst. Shilajit kan echter dienen als een zin-
volle aanvulling op andere medicijnen en kan
ook helpen om de ontwikkeling van ernstige
psychische problemen te voorkomen. De diep-
gaande details over de rol van shilajit in het be-
heer van de geestelijke gezondheid staan hier-
onder:

Cognitieve ontwikkeling
Cognitieve ontwikkeling definieert het ver-
mogen van een persoon om te denken, te ont-
houden, te leren en zich te concentreren.
Shilajit is een neuroprotectief nutraceutisch
middel, verrijkt met fulvinezuur en vitale anti-
oxidanten die de cognitieve ontwikkeling sti-
muleren en beschermen en de cognitieve vaar-
digheden verbeteren. Het kan ook een pauze
inlassen in de veroudering van de hersenen.
Regelmatige consumptie van shilajit kan de fo-
cus, concentratie, alertheid, geheugen, besluit-
vorming en leervaardigheden verbeteren en het

84
risico op aandoeningen die kunnen leiden tot
afnemende mentale prestaties en cognitieve
vaardigheden aanzienlijk verminderen.

Stress verminderen
Shilajit is vooral bekend als stressbestrijder.
Stress ontstaat door externe triggers en kan
verergeren door een slechte mentale controle.
Bovendien kan stress een aanzienlijke invloed
hebben op de lichamelijke en geestelijke ge-
zondheid. De meeste lichamelijke en psychi-
sche ziekten kunnen verergeren wanneer ze sa-
mengaan met ongecontroleerde stress. Zoals
blijkt uit een studie waarin de verbanden tus-
sen de samenstelling van shilajit en zijn stress-
verlagende effecten werden onderzocht, kan
shilajit stress verminderen door de aanwezig-
heid van het aminozuur tyrosine en door de
productie van stresshormonen als cortisol en
adrenaline te remmen. Shilajit kan dus zonder
meer als stressgenezer worden gebruikt.

85
Stemmingsverbeteraar
Als je stemmingswisselingen hebt, kan het voor
anderen moeilijk zijn om je te begrijpen. Je
stemmingen kunnen plotseling veranderen, en
er kunnen veel verschillende emoties bij komen
kijken. Stemmingswisselingen kunnen wijzen
op een bipolaire stoornis, een postnatale de-
pressie of schizofrenie. Het kan ook een teken
zijn van stress of depressie. Bij stemmingswis-
selingen is het belangrijk te begrijpen wat de
oorzaak is. Je zou professionele hulp kunnen
zoeken om je te helpen de wortel van het pro-
bleem te vinden, of je zou kunnen proberen ge-
zondere keuzes te maken, zoals beter eten en
meer slapen. Shilajit kan niet alleen werken als
anti-stressmiddel, maar kan ook je stemmings-
wisselingen effectief bestrijden. Shilajit ge-
bruikt dezelfde mechanismen om iemands
stemming te verbeteren die het gebruikt om
stress te verlichten.

86
Antidepressieve effecten
Voor depressies zijn er veel behandelingen en
methoden die succesvolle resultaten kunnen
opleveren. Toch kunnen ze oppervlakkige, kort-
durende verlichting bieden en wordt meestal
verwacht dat ze mogelijk schadelijke bijwerkin-
gen veroorzaken. De meest voorkomende bij-
werkingen van antidepressiva zijn misselijk-
heid, een droge mond, slaapstoornissen, ge-
wichtstoename, wazig zien en seksuele bijwer-
kingen. De langetermijnbijwerkingen van anti-
depressiva worden niet goed begrepen. Antide-
pressiva zijn in verband gebracht met een ver-
minderd libido, en ze kunnen ook gewichtstoe-
name of verminderde eetlust veroorzaken. Bo-
vendien kunnen antidepressiva emotionele af-
stomping en andere emotionele bijwerkingen
veroorzaken. Deskundigen zijn dus altijd op
zoek naar betrouwbare natuurlijke manieren
met langdurige voordelen en minimale bijwer-
kingen. Shilajit voldoet perfect aan dit crite-
rium. Daarom wordt het beschouwd als een le-
vensvatbare natuurlijke remedie. Een tekort

87
aan zink is een van de belangrijkste oorzaken
van depressie, en shilajit bevat zink als een van
de vitale mineralen. Regelmatige inname van
shilajit kan voorzien in de behoefte aan zink en
kan dus worden gebruikt als natuurlijk antide-
pressivum. Daarnaast hebben ook andere mi-
neralen in shilajit, waaronder aminozuren en
fulvinezuur, bewezen nuttig te zijn bij de be-
handeling van depressie. Ook bleek uit een stu-
die dat shilajit de niveaus van Gamma-amino-
boterzuur (GABA) kan verhogen. in neuro-
transmitters in de hersenen. GABA functio-
neert als een kalmerende chemische stof die
stress en angst vermindert, geestelijke ont-
spanning opwekt en de tekenen en symptomen
van depressie minimaliseert.

Verbeteren van het geheugen

Shilajit bevordert de geestelijke gezondheid en
verbetert het geheugen dankzij zijn natuurlijke
bestanddelen. Een sporenelement, dibenzo-
alfa-pyron, dat in shilajit aanwezig is, is essen-
tieel voor het stimuleren van het geheugen en

88
het denkvermogen. Dit spoorelement voorkomt
de afbraak van cruciale chemicaliën in de her-
senen die nodig zijn voor een goed geheugen,
wat ook mentale veroudering kan vertragen.

Shilajit doses voor geestelijke gezond-

heid
De aanbevolen dosis shilajit is 250-1000 mg, in
te nemen met melk of water. Artsen adviseren
twee doses per dag te nemen, een in de och-
tend, op een lege maag, en de andere voor het
slapen gaan.

Hormoonspiegels in evenwicht brengen

Shilajit helpt de vrouwelijke hormoonspiegels
te normaliseren, waaronder progesteron en
oestrogeen. Oestrogeen en progesteron zijn
twee hormonen die een belangrijke rol spelen
bij de voortplanting. Ze zijn beide noodzakelijk
voor de voortplanting. Ze regelen de ontwikke-
ling van de voortplantingsorganen, beheren de
menstruatiecyclus en helpen de baarmoeder
voor te bereiden op een zwangerschap. Talrijke

89
processen in het lichaam worden door deze
hormonen gestuurd en daarom zijn ze zo be-
langrijk. Zowel oestrogeen als progesteron wor-
den geproduceerd in de eierstokken en andere
voortplantingsorganen, maar ook in andere de-
len van het lichaam. Tijdens de menstruatiecy-
clus is het oestrogeengehalte het hoogst wan-
neer de eisprong plaatsvindt. Oestrogeen helpt
de productie van progesteron te controleren.
Progesteron helpt het vrijkomen van eicellen
uit de eierstokken te controleren en de baar-
moeder voor te bereiden op een zwangerschap.
Als een zwangerschap uitblijft, dalen de oestro-
geen- en progesteronniveaus tot het laagste
punt tijdens de menstruatie. De twee hormo-
nen werken samen om elkaar in evenwicht te
houden voor een gezond, gelukkig vrouwelijk
voortplantingssysteem.

Behandel onregelmatige menstruatie

Door het handhaven van normale niveaus van
vrouwelijke geslachtshormonen kunnen
shilajit-supplementen ook onregelmatigheden

90
in de menstruatie behandelen en zorgen voor
een normale duur en lengte van de maande-
lijkse cyclus. Bovendien kan shilajit ook wor-
den gebruikt om menstruatiepijn en krampen
te verlichten.

Stimuleert de ovulatie
Verschillende studies en deskundigen suggere-
ren dat dagelijkse inname van shilajit de ovo-
gene werking bij vrouwen kan stimuleren. Dit
betekent dat shilajit kan helpen bij de behande-
ling van vrouwelijke onvruchtbaarheid en het
vrijkomen van de eicel kan bevorderen door de
eisprong op te wekken.

Toepassing van Shilajit voor het

verbeteren van sportprestaties
Na uitgebreide klinische proeven en medische
studies heeft shilajit zijn therapeutische en ge-
nezende eigenschappen bewezen. Het is een
van de beste voedingssupplementen om ie-
mands gezondheid en levensstijl te verbeteren.

91
Het is ook een aanvullende therapie voor ern-
stige aandoeningen, waaronder kanker, diabe-
tes, hypertensie, bloedstoornissen, Alzheimer,
en de lijst gaat maar door. Daarom raden des-
kundigen aan shilajit als voedingssupplement
toe te voegen aan je dagelijkse voeding.

Behalve dat het een veelbelovende natuurlijke

genezer is, zijn de voordelen van shilajit ook
merkbaar bij atletische sporten of trainingen.
De toepassing van shilajit voor het verbeteren
van sportprestaties is grondig onderzocht, en
vanwege de significante invloeden van shilajit
op de prestaties van sporters wordt het gebruik
ervan erg populair. De voordelen van shilajit
voor sportprestaties worden hieronder bespro-
ken:

Energiebooster
Volgens sommige studies kan shilajit het ATP-
niveau in het lichaam met 10% verhogen. ATP
is een organische molecule en is de primaire
energiebron in het lichaam. Voor sporters of

92
mensen die voortdurend energie nodig hebben,
is shilajit een van de beste opties. Dit komt om-
dat het energie levert en vrij is van nadelige bij-
werkingen die vaak voorkomen bij andere
energieverhogende supplementen.

Het uithoudingsvermogen verbeteren

Behalve als energiebooster wordt shilajit ook
gebruikt om het algehele uithoudingsvermogen
te vergroten. Meestal zijn sporten intensieve
activiteiten met een hoge impact die een voort-
durende betrokkenheid vereisen. Daardoor ra-
ken mensen die aan atletiek of zware training
doen vaak uitgeput en verliezen ze hun uithou-
dingsvermogen. Het gebruik van shilajit tijdens
trainingen, voor een bepaald sportevenement
of gewoon als gewoon voedingssupplement kan
op natuurlijke wijze je uithoudingsvermogen
vergroten en het mogelijk maken fysiek zware
situaties te doorstaan zonder moe te worden.

93
Fysieke prestaties
Doordat shilajit het uithoudingsvermogen en
de energie verhoogt, zorgt het automatisch
voor betere fysieke prestaties. Daarnaast gaat
het innemen van shilajit gepaard met een ver-
beterde toevoer van zuurstof en bloed naar or-
ganen en weefsels, waaronder spieren en het
zenuwstelsel. Door de verhoogde circulatie en
de verbeterde toevoer van voedingsstoffen naar
de hersenen en spieren kunnen de fysieke pres-
taties aanzienlijk verbeteren.

Betere cardiovasculaire kracht

Shilajit blijkt ook de cardiovasculaire kracht en
prestaties te verhogen. Uit een onderzoek bleek
dat het innemen van gecontroleerde doses
shilajit na verloop van tijd een betere toevoer
van zuurstof, bloed en andere voedingsstoffen
naar het hart bevordert, waardoor het uithou-
dingsvermogen en de bloedcirculatie tijdens
het sporten verbeteren. Er is ook geconstateerd

94
dat sporters die shilajit hebben genomen rela-
tief stabiele niveaus van cholesterol en lipiden
hebben.

Vasodilateert de bloedvaten
Een van de belangrijkste ontdekkingen over
shilajit is zijn vermogen om de bloedvaten te
verwijden en de bloedtoevoer naar de spieren
tijdens zware lichamelijke activiteiten te bevor-
deren. Onderzoek heeft uitgewezen dat shilajit
de hoeveelheid stikstofmonoxide (NO) in het li-
chaam kan verhogen, waarvan bekend is dat
het de bloedvaten verwijdt. NO veroorzaakt een
verhoogde bloed- en voedingsstoffenstroom
naar de cellen, vooral de spiercellen. Mensen
die shilajit innemen tijdens trainingen of voor-
dat ze gaan sporten, ervaren dus betere presta-
ties, uithoudingsvermogen en conditie dan an-
deren.

95
IJzertekort voorkomen
IJzertekort komt vaak voor bij mensen die
zware trainingen volgen, vooral bij vrouwen,
vanwege het maandelijkse bloedverlies door de
menstruatie. Daarom kan shilajit, vol met ijzer,
u helpen ijzerverlies effectief te bestrijden.

Spieren versterken
Shilajit versterkt de spieren door de aanmaak
van collageen te bevorderen. Medisch onder-
zoek heeft uitgewezen dat de consumptie van
shilajit de kracht, de flexibiliteit en het uithou-
dingsvermogen van de spieren verhoogt door
een toename van de productie van collageen en
eiwitten. Het helpt ook bij de reparatie en rege-
neratie van spiercellen.

Verbetert de geestelijke gezondheid

Veel mensen veronderstellen dat sporters vrij
zijn van de moeilijkheden van geestelijke ge-
zondheidsproblemen. De waarheid is dat atle-
ten niet immuun zijn voor geestelijke gezond-
heidsproblemen, en in feite lijden veel atleten

96
aan dergelijke problemen. Uit een onderzoek
bleek zelfs dat 10 tot 20% van de topsporters
aan een of andere geestelijke stoornis lijdt.
Voor amateurs ligt dit aantal nog hoger, met
schattingen van 25 tot 50%. De reden hiervoor
is dat mensen die sporten beoefenen zoals
zwemmen, hardlopen of klimmen veel druk op
zichzelf uitoefenen om het goed te doen. Voor
sporters is het noodzakelijk om mentale rust en
ontspanning te hebben. Anders lijden hun
prestaties eronder. Ook hier redt shilajit de dag
en zorgt voor een betere mentale toestand.
Shilajit kan de focus, cognitieve vaardigheden
en het geheugen verbeteren, stress, spanning,
angst en mentale vermoeidheid verminderen,
en je geest leegmaken zodat je je kunt concen-
treren op je prestaties.

Herstel
Atleten en hun coaches richten zich vaak op de
fysieke aspecten van de training, maar het is
net zo belangrijk voor atleten om tijd te nemen
voor herstel. Herstel is een natuurlijk proces,

97
maar kan worden geschaad door overtraining
en hoge stressniveaus. Herstel is het proces van
herstel en wederopbouw van spieren en botten.
Als je bijvoorbeeld traint, breekt je lichaam
spiervezels af, die vervolgens tijdens het herstel
worden hersteld. Het gebruik van shilajit als
voedingssupplement bevordert je sportpresta-
ties en bevordert ook een snel herstel. Shilajit
zit vol met ontstekingsremmers en antioxidan-
ten. Hierdoor kunnen wonden, snijwonden,
kneuzingen of andere sportblessures met suc-
ces worden voorkomen en verzacht bij regel-
matig gebruik van shilajit.

98
Shilajit voor trainingen

Shilajit is zeer heilzaam voor mensen die regel-

matig sporten, zoals gezondheidsliefhebbers en
bodybuilders, of mensen die regelmatig spor-
ten. Tijdens een training ondergaan je spieren
kleine scheurtjes, gevolgd door grote spierbe-
lasting. Zonder goede rust en gezonde voeding
kan het langer duren voordat de spieren gene-
zen, wat uiteindelijk leidt tot spierpijn en alge-
mene zwakte. Shilajit kan een ideaal supple-
ment zijn om de spierkracht te vergroten en
een effectieve en snelle genezing te bevorderen.
Daarom wordt shilajit vaak geconsumeerd als
supplement voor de training.
99
Pre-workout supplement
Pre-workoutsupplementen zijn voedingssup-
plementen die vóór de training worden ingeno-
men. Deze pre-workoutsupplementen fungeren
als brandstof voor je lichaam en helpen je om
door te gaan zonder moe te worden, omdat der-
gelijke supplementen bedoeld zijn om je te
voorzien van de vereiste voedingsstoffen en mi-
neralen. Pre-workout supplementen zijn een
industrie die de laatste tien jaar is gegroeid,
met steeds meer mensen die zich tot hen wen-
den om hen te helpen bij hun training. Ze be-
staan meestal uit een combinatie van aminozu-
ren, creatine en stimulerende middelen.

Maar niet al deze supplementen zijn gelijk.

Sommige zijn beter voor je dan andere. Shilajit
wordt algemeen erkend als een effectief na-
tuurlijk pre-workout supplement, en het kan je
voorzien van een boost van energie die nodig is
voor de training. Het helpt ook om de glucose-
spiegel in het bloed op peil te houden tijdens de

100
training. Regelmatige lichaamsbeweging en een
evenwichtige voeding zijn de sleutel tot een ge-
zond leven, en shilajit kan dienen als een zin-
volle aanvulling op beide. Je krijgt honderden
mineralen, essentiële organische moleculen en
andere voedingsstoffen binnen wanneer je een
enkele dosis shilajit neemt. In een notendop
kan shilajit je op de volgende manieren helpen:

Fulvinezuur is rijk aan zuurstof, wat het uit-

houdingsvermogen bevordert en spierpijn,
kortademigheid en vermoeidheid als gevolg
van voortdurende lichamelijke activiteit helpt
voorkomen.
De minerale en metalen samenstelling van
shilajit zorgt voor een toename van de spier-
kracht tijdens de training.
Shilajit is een energiebooster die je lichaam van
brandstof voorziet en helpt bij het herstellen
van energie tijdens de activiteit door koolhy-
draten om te zetten in energie.

101
Shilajit, rijk aan elektrolyten, houdt de water-
huishouding in het lichaam in stand. Als zo-
danig kan shilajit u helpen gehydrateerd te bli-
jven.

De aanbevolen dosis voor pre-workout inname

van shilajit is 300 tot 500 mg per dag.

102
Hoofdstuk 5: Hoe Shilajit
werkt

Shilajit is een van de oudste natuurlijke genees-

middelen die de mensheid kent. Mensen ge-
bruikten het al voordat medisch onderzoek de
effectiviteit ervan aantoonde, en mensen blij-
ven het vandaag de dag gebruiken in het licht
van het ondersteunende klinische bewijs. Zij
zagen de veelbelovende effecten van de zwart-
achtige teerachtige stof op dieren, en hun
nieuwsgierigheid motiveerde hen om het zelf te
ervaren, ook al waren zij onbekend met de sa-
menstelling en de mechanismen achter de ef-
fecten. Vóór de ontwikkeling van de in dit boek
103
beschreven zuiveringsmethoden werd ruwe
shilajit vaak uit de bergen gehaald. Tegenwoor-
dig worden moderne zuiveringsmethoden ge-
bruikt om onzuiverheden uit de stof te verwij-
deren, en de populariteit ervan is niet alleen
stabiel gebleven, maar over de hele wereld snel
toegenomen. Met de laatste ontwikkelingen in
de gezondheidsindustrie richtten deskundigen
hun aandacht op shilajit en begonnen te wer-
ken aan de extractie van de zuiverste en hoog-
ste kwaliteit shilajit. Ze probeerden ook de
exacte mechanismen achter de voordelen van
shilajit te begrijpen, waaronder het vermogen
om verschillende aandoeningen te behandelen.
Tegelijkertijd begonnen medische deskundigen
de verschillende aspecten van de ayurvedische
geneeskunde te onderzoeken en onderzoek te
doen naar de actieve ingrediënten van ayurve-
dische therapieën --- waaronder shilajit. Al
deze inspanningen leidden tot een aantal op-
merkelijke ontdekkingen die de medische ge-
meenschap hielpen begrijpen hoe shilajit pre-
cies werkt en die ook dienden om de actieve

104
componenten van shilajit te identificeren die
bijdragen aan de helende en genezende eigen-
schappen.

Actieve ingrediënten van Shilajit

De ontzagwekkende kracht van shilajit is te
danken aan de aanwezigheid van zijn actieve
bestanddelen: zeer krachtige natuurlijke com-
ponenten. Een actief bestanddeel is iets dat bi-
ologisch actief is en helende eigenschappen be-
zit. De primaire functie van actieve ingrediën-
ten is het helpen diagnosticeren, behandelen en
voorkomen van ziekten door de structuur en
functie van het lichaam te moduleren. In het
geval van shilajit zijn de belangrijkste actieve
bestanddelen humuszuur en fulvinezuur.
Shilajit bestaat uit 60-80% organische inhoud,
20-40% minerale stoffen, en een gemiddelde
aanwezigheid van 5% sporenelementen.

105
Organisch materiaal (60-80%)
Het organische deel van shilajit levert het me-
rendeel van de geneeskrachtige werking en om-
vat ongeveer 80% van de samenstelling. De af-
braak van planten produceert het organische
deel van shilajit door micro-organismen die
zich combineren met de resterende afgebroken
anorganische, minerale inhoud en sporenele-
menten. De organische inhoud bestaat uit hu-
mine, huminezuur en fulvinezuur.

Humin: Humin is een organische molecule die

bij elke pH onoplosbaar is in water en van na-
ture aanwezig is in de bodem. Humin verbetert
de fysische en chemische eigenschappen van de
bodem en is, als centraal onderdeel van shilajit,
ook gunstig voor de menselijke gezondheid.
Humin is een antioxidatieve stof die oxidatieve
stress in het lichaam kan verminderen en zwe-
ren kan behandelen.

106
Humuszuur: Humuszuur is een organische
molecule die in water oplosbaar is onder alkali-
sche omstandigheden. In wezen is het een che-
mische stof die door rottende planten wordt ge-
produceerd en de plant helpt water en voe-
dingsstoffen te krijgen. In de kruidengenees-
kunde wordt humuszuur beschouwd als een be-
langrijke therapeutische stof vanwege de gun-
stige medicinale effecten op het immuunsys-
teem.

Fulvinezuur: Van alle organische chemicaliën

in shilajit is fulvinezuur het nuttigst. Het is op-
losbaar in water onder verschillende pH-om-
standigheden en heeft een laag moleculair ge-
wicht. Fulvinezuur wordt sneller opgenomen in
de darm en kan binnen enkele uren uit het li-
chaam worden uitgescheiden. Daarom wordt
aangenomen dat het centrale deel van de ge-
neeskrachtige eigenschappen van shilajit te
danken is aan het fulvinezuur. Daarom wordt
bij de extractie en zuivering van shilajit veel
aandacht besteed aan het fulvinezuur.

107
Het is essentieel om de oplosbaarheid van or-
ganische inhoud in water bij verschillende pH-
condities te kennen, omdat alle organische mo-
leculen werken volgens hun oplosbaarheid in
water. Zo wordt fulvinezuur, omdat het beter
oplosbaar is in water, beschouwd als het meest
effectieve. Andere organische moleculen in
shilajit zijn fenolzuur, polyfenolen, sterolen,
aminozuren, 3,4-benzocoumarinen, triterpe-
nen, polysacchariden, ligninen, harsen, ellagi-
nezuren, latex, albuminen, gommen en aroma-
tische carbonzuren.

Minerale stoffen (20-40%)

Mineralen staan bekend als de anorganische
samenstelling van shilajit en zijn nodig om de
voedingsvoordelen van de shilajit te waarbor-
gen. Er zijn ongeveer 84 of meer actieve mine-
ralen aanwezig in shilajit die fungeren als ener-
gieverhogers, antioxidatieve en ontstekings-
remmende functies vervullen, de niveaus van

108
bloedcellen stabiliseren, het geheugen verbete-
ren en de algehele gezondheid bevorderen. En-
kele essentiële mineralen in shilajit zijn sele-
nium, ijzer, calcium, koper, silicium, antimoon,
lithium, molybdeen, mangaan, zink, natrium
en fosfor.

Sporenelementen (5%)
Sommige sporenelementen in shilajit vervullen
hun eigen karakteristieke functies. Zo fungeert
een sporenelement dat dibenzo-α-pyrones
wordt genoemd als drager van andere stoffen
en werkt het samen met fulvinezuur om de pri-
maire medicinale functies van shilajit uit te
voeren.

Werkingsmechanisme
Het werkingsmechanisme, of hoe shilajit werkt,
is gebaseerd op de kwaliteit van de shilajit en
het aantal bioactieve bestanddelen dat in de
stof aanwezig is. Zoals eerder opgemerkt, wordt
shilajit geproduceerd door de langdurige af-
braak van planten, dieren en andere mineralen
109
tussen de lagen van zijn bergachtige omgeving.
Na geruime tijd, wanneer de temperatuur van
de omringende gebieden hoog wordt, komt
shilajit in zijn ruwe vorm uit de bergen vrij. In
ongezuiverde vorm is shilajit zwart van kleur
en kleverig en kleverig. Na zuivering is shilajit
vrij van onzuiverheden en klaar voor gebruik.
Gezuiverde shilajit kan worden gebruikt voor
verschillende gezondheidsproblemen. De ma-
nier waarop shilajit werkt en medicinale effec-
ten heeft, hangt af van de te behandelen aan-
doening. Als geheel staat shilajit bekend om
zijn geneeskrachtige werking vanwege de aan-
wezigheid van de volgende eigenschappen die
het vermogen van shilajit om in het lichaam te
werken bepalen:

Antioxidant
Bij een antioxidant werken chemische stoffen
of antioxidanten om schade aan cellen en weef-
sels door vrije radicalen te voorkomen of te ver-
minderen. Vrije radicalen zijn onstabiele ato-
men die ontstaan tijdens de celstofwisseling en

110
die ernstige schade kunnen toebrengen aan ge-
zonde cellen.

Anti-inflammatoire
Ontsteking is een natuurlijk proces dat het li-
chaam doormaakt en dat het resultaat is van de
strijd van het immuunsysteem tegen een
vreemde indringer, maar het kan ook worden
veroorzaakt door externe factoren, zoals letsel
of infectie. Het lichaam geeft chemische stoffen
vrij, ontstekingsmediatoren genaamd, die tot
taak hebben beschadigd weefsel te herstellen
en ongewenste cellen te verwijderen. Deze ont-
stekingsmediatoren kunnen echter ook een ne-
gatief effect hebben, omdat ze meer onge-
wenste cellen naar het gebied trekken, waar-
door een kettingreactie ontstaat en de ontste-
king verergert. Anti-inflammatoire supplemen-
ten zijn voedingsstoffen die verlichting kunnen
bieden bij de symptomen van ontsteking, waar-
onder zwelling, irritatie en pijn. De ontste-
kingsremmende eigenschappen van shilajit sti-

111
muleren de immuniteit, verminderen oxida-
tieve stress en voorkomen de ophoping van gif-
stoffen die kunnen bijdragen aan ontstekingen.

Antidiuretica
Shilajit helpt het niveau van water, zout en an-
dere vloeistoffen in het lichaam in evenwicht te
brengen en werkt dus als een natuurlijk antidi-
ureticum. Antidiuretica zijn stoffen die de pro-
ductie van urine door de nieren verminderen.
Sommige antidiuretica werken door de afgifte
te remmen van een hormoon uit de achterste
hypofyse, vasopressine genaamd. Dit hormoon
komt vrij als reactie op een daling van de
bloeddruk. Het hormoon stimuleert de nieren
om water te sparen en minder urine te produ-
ceren.

Antiseptisch
De antiseptische eigenschappen van shilajit
zijn te danken aan de aanwezigheid van be-
paalde zuren, zoals benzoëzuur, dat werkt als

112
antibacterieel supplement, en humuszuur, dat
werkt als antiviraal supplement.

Anti-diabetisch
De antidiabetische werking van Shilajit is te
danken aan de aanwezigheid van antioxidanten
en fulvinezuur, die de bloedsuikerspiegel stabi-
liseren.

Cholinomimetische effecten
Cholinomimetische effecten van shilajit boot-
sen de werking na van een natuurlijke chemi-
sche stof in de hersenen, acetylcholine ge-
naamd, die verantwoordelijk is voor de con-
trole van de aandacht, het geheugen en het
leervermogen.

Anti-anemie
IJzer is een van de belangrijke mineralen in
shilajit. Daarom kan shilajit worden gebruikt
als een effectief voedingssupplement om ijzer-
gebreksaandoeningen, waaronder bloedar-
moede, aan te pakken.

113
Adaptogene
Adaptogene supplementen zijn stoffen die het
vermogen van het lichaam verbeteren om zich
aan te passen aan stress en een staat van home-
ostase te handhaven. Ze worden vaak gebruikt
in de holistische geneeskunde en dienen om de
lichaamssystemen in evenwicht te brengen, de
energie te verhogen en een gezonde slaap te be-
vorderen. Vanaf het begin is shilajit gebruikt
ter bestrijding van gezondheidsproblemen ver-
oorzaakt door het leven op grote hoogte, zoals
slapeloosheid, reisziekte, hypoxie, ademha-
lingsstoornissen, oedeem en vele andere.

Anti-aging
De anti-verouderingseigenschappen van
shilajit zijn te danken aan de aanwezigheid van
antioxidanten en ontstekingsremmende mine-
ralen. Daarnaast is shilajit ook betrokken bij de
productie van collageen, het belangrijkste eiwit
dat verantwoordelijk is voor een gezonde en
jeugdige huid.

114
Antidyslipidemie
Antidyslipidemische supplementen zijn een
groep supplementen die het cholesterolgehalte
in het bloed helpen verlagen. Ze worden ge-
bruikt om hart- en vaatziekten te helpen voor-
komen. Het antidyslipidemische aspect van
shilajit helpt het lipidenprofiel te stabiliseren
door het hormonale systeem van het lichaam in
evenwicht te brengen en het cholesterolgehalte
onder controle te houden.

Anti-epileptica
Shilajit controleert aanvallen en epileptische
aanvallen door zijn anti-epileptische vaste ei-
genschappen. Dit werkingsmechanisme, samen
met antipsychotica, helpt ook neurodegenera-
tieve aandoeningen van de hersenen te voorko-
men.

115
Anti-obesitas
Shilajit beschikt over grote hoeveelheden ac-
tieve bestanddelen die het lichaam kunnen hel-
pen sneller af te vallen en zich te ontdoen van
overtollige vetten. Bovendien kan shilajit de
eetlust onderdrukken en overeten voorkomen.
Shilajit kan dus een essentiële rol spelen bij de
behandeling van obesitas en de vermindering
van gewicht in een redelijk korte periode.

Spermatogene
De spermatogene eigenschappen van shilajit
kunnen worden toegeschreven aan het ver-
mogen van shilajit om de hormonale afschei-
dingen te beïnvloeden en het testosteronge-
halte te verhogen.

Ovogeen
De ovogene eigenschappen van shilajit kunnen
worden toegeschreven aan zijn rol bij de regu-
lering en stimulering van vrouwelijke ge-
slachtshormonen en bij het opwekken van de
afgifte van eicellen.

116
Cardioprotectief
De cardioprotectieve eigenschappen van
shilajit kunnen worden toegeschreven aan zijn
overvloed aan antioxidanten, ontstekingsrem-
mende en verjongende stoffen.

Antikanker
De anti-kanker effecten van shilajit, zoals het
selectief doden van kankercellen, waarbij nor-
male cellen geen schade ondervinden, naast de
antitumor en anti-toxische profielen.

Shilajit en ziekten
De medicinale voordelen van shilajit lopen
sterk uiteen, hoewel specifieke voordelen en
werkingsmechanismen relevant zijn voor de
specifieke aandoeningen waarvoor het wordt
gebruikt. Hieronder volgt een kort inzicht in de
belangrijkste punten die de processen achter
shilajit en de aandoeningen die het behandelt
belichten:

117
Veroudering
De anti-aging en verjongende werking van
shilajit is te danken aan de productie van colla-
geen en de groei van nieuwe bloedvaten en cel-
len die de huid beschermen tegen de negatieve
effecten van veroudering en de microperfusie
van de huid verbeteren.

Energizer
Shilajit is rijk aan voedingsstoffen die het li-
chaam nodig heeft. Omdat het bijvoorbeeld
boordevol ijzer, calcium, hars, zink, magne-
sium en soortgelijke mineralen zit, kan shilajit
vermoeidheid voorkomen en zorgen voor een
langdurige uitbarsting van duurzame energie.

Diabetes
Shilajit heeft krachtige antidiabetische effecten
aangetoond door de aanwezigheid van antioxi-
danten, vooral fulvinezuur, dat de bloedsuiker-
spiegel reguleert en ook het risico op diabetes
blijkt te verminderen.

118
Obesitas
De rol van shilajit bij gewichtsvermindering is
aanzienlijk. Het wordt gebruikt om zwaarlijvig-
heid onder controle te houden, en klinische
proeven hebben vele succesvolle gevallen van
gewichtsverlies aangetoond. Shilajit stimuleert
de vetstofwisseling en onderdrukt het honger-
gevoel, en helpt zo extra kilo's kwijt te raken.

Kanker
De selectieve uitschakeling van tumorcellen en
de apoptotische eigenschappen van shilajit ma-
ken het een goede aanvulling op kankerthera-
pie. Bovendien gebruikt shilajit zijn antioxide-
rende krachten om de weefselschade veroor-
zaakt door bestralingstherapie te herstellen.

Ziekte van Alzheimer

De rol van shilajit bij de preventie en behande-
ling van de ziekte van Alzheimer is in eerdere
hoofdstukken uitgebreid toegelicht. Kort ge-

119
zegd kan shilajit de abnormale opbouw van ei-
witten in de hersenen, die verantwoordelijk is
voor het ontstaan van Alzheimer, voorkomen.

Gezondheid van het hart

Vanwege zijn antioxiderende, ontstekingsrem-
mende, energiegevende en antitoxische profiel
is shilajit een van de beste cardioprotectieve
supplementen om het hart te beschermen te-
gen ziekten, het hart te versterken en de func-
tionaliteit ervan te verbeteren.

Seksuele gezondheid en prestaties

Shilajit blijkt de grootte van de mannelijke ge-
slachtsorganen te vergroten, de vorming van
sperma te stimuleren en de productie van tes-
tosteron te bevorderen. Voor vrouwen kan het
onregelmatigheden in de menstruatie behande-
len en de ovulatie stimuleren.

120
Maagproblemen
Shilajit kan de spijsvertering verbeteren en
staat ook bekend als een gastroprotectief mid-
del, een uitstekend middel voor de behandeling
van maagzweren. Shilajit kan de synthese sti-
muleren van antioxidatieve enzymen die maag-
letsels corrigeren en schade herstellen die is
veroorzaakt door microben, vrije radicalen of
bijwerkingen van andere geneesmiddelen.

Geestelijk welzijn
Shilajit blijkt de geestelijke gezondheid te ver-
beteren en de stemming te verbeteren. Dat
komt omdat shilajit de productie van dopamine
in de hersenen kan stimuleren. Dit zal op zijn
beurt angst verminderen, stress onder controle
houden, motivatie verschaffen en iemands
stemming opkrikken. Shilajit wordt ook ge-
bruikt als antidepressivum, omdat het de sero-
tonineniveaus in de hersenen kan verhogen.

121
Antidiuretica
Er zijn ook berichten over de antidiuretische
werking van shilajit. Antidiuretica brengen het
vochtgehalte in het lichaam in evenwicht en
helpen de nieren de hoeveelheid water en zout
in het lichaam te controleren.

Conclusies
Hoewel de voordelen van shilajit talrijk zijn,
variëren de door een individu ervaren voorde-
len met betrekking tot de beoogde aandoening
die men behandelt. Shilajit werkt doelgericht
en behandelt de aandoening waarvoor het
wordt ingenomen zonder schadelijke effecten
op andere lichaamssystemen. Daarom is
shilajit vrij van grote bijwerkingen en een van
de veiligste voedingssupplementen. Hoewel het
misschien een 'wondermiddel' lijkt, zijn de op-
merkelijke eigenschappen van shilajit volledig
te danken aan de chemische samenstelling er-
van. Omdat het vol zit met humusstoffen, sa-
men met meer dan 84 mineralen en metalen,
bepaalt de chemische samenstelling van shilajit
122
rechtstreeks zijn status als winnaar onder de
natuurlijke remedies.

123
Hoofdstuk 6: Gebruik, dose-
ring en bijwerkingen van
Shilajit

In de oudheid gebruikte men shilajit in zijn

ruwe vorm, rechtstreeks uit de bergen verza-
meld. Hoewel het nog steeds geneeskrachtige
eigenschappen had, was er een groter risico op
onzuiverheden en gevaarlijke chemicaliën die
de effectiviteit van shilajit konden verminderen
en die ook konden leiden tot mogelijke bijwer-
kingen. Naarmate de tijd verstreek en men zich

124
bewust werd van de schade die het consumeren
van onzuivere shilajit kan veroorzaken, begon
men methoden en technieken te ontwikkelen
om shilajit te zuiveren. Na de ontdekking van
zuiveringsmethoden is de huidige shilajit dus
vrij van onzuiverheden geworden en wordt hij
vaak gemengd met extra kruiden om zijn
krachten verder te versterken.

Vormen van Shilajit

Er zijn verschillende vormen van shilajit geïn-
troduceerd, en mensen gebruiken het op ver-
schillende manieren, afhankelijk van hun be-
hoeften en smaak. De meest gebruikte vormen
van shilajit zijn:

Vaste vorm
Shilajit wordt gewoonlijk in vaste vorm ge-
bruikt. Bij het maken van gestolde shilajit
wordt shilajit eerst omgezet in hars en vervol-
gens meerdere malen bij hoge temperaturen
gedroogd, hetzij kunstmatig, hetzij op natuur-
lijke wijze.
125
Hars
Hars is de zuiverste vorm van natuurlijke
shilajit. Het heeft het kleverige, teerachtige ui-
terlijk van ruwe shilajit en is het minst gezui-
verd. Daardoor heeft shilajit-hars een hoog na-
tuurlijk gehalte in vergelijking met andere vor-
men van shilajit die uitgebreide zuiveringsme-
thoden hebben ondergaan.

Poedervorm
De poedervorm van shilajit, verkrijgbaar in
zwart, bruin, rood en amberkleurig, moet
strenge zuiveringsstappen ondergaan. Toch be-
vat het meer voedingsstoffen dan vaste shilajit.
Meestal geven mensen de voorkeur aan shilajit
in poedervorm, omdat het gemakkelijk te con-
sumeren is en goed oplosbaar is in water, melk
en andere dranken.

Vloeibare vorm
De vloeibare vorm wordt bereid door middel
van de verdampingstechniek en is sterker ge-
zuiverd dan hars shilajit. Het is een vloeistof

126
met een aanzienlijke viscositeit die rechtstreeks
kan worden geconsumeerd, of die kan worden
gemengd met elke andere drank.

Vorm van tabletten

Tabletten worden aanbevolen voor degenen die

andere versies van shilajit niet lekker vinden
vanwege smaak, uiterlijk of andere redenen.
Tabletten hebben vaste doseringen en zijn in
geconcentreerde vorm.

Capsule vorm
De capsulevorm bevat shilajit in poedervorm
en is laag op de voedingsschaal vergeleken met
andere vormen.
127
Mocht u na het lezen van dit boek, Shilajit zelf
willen proberen of bij-bestellen, dan kan dat
gemakkelijk in de webshop van Spiruella.
Daar vindt u de meest hoogwaardige en puur
natuurlijke Shilajit:
spiruella.nl/kopen/shilajit

U krijgt, als lezer van dit boek ook nog 15%

korting op Kenzi Shilajit Resin (de meest pure
vorm) als u deze kortingscode gebruikt:
PZZ42C9Q-kzsh-ebook

128
Hoe Shilajit te gebruiken
Er zijn verschillende manieren om shilajit te
gebruiken, en elke methode komt overeen met
elke vorm ervan.

Shilajit poeder
Shilajit poeder kan worden ingenomen met
melk, lauw water, thee, smoothies, of een an-
dere drank naar keuze. Voeg 2-4 snufjes shilajit
toe aan uw favoriete drank, meng het goed, en
drink het dan twee keer per dag. Het beste is
om het te drinken na een lichte maaltijd of in
de ochtend.

Shilajit tabletten/capsules
Net als andere tabletten kunnen shilajit tablet-
ten of capsules oraal met elke drank worden in-
genomen. Neem shilajit tabletten of capsules
twee keer per dag in na de maaltijd.

Hars
Hars kan direct worden geconsumeerd; u kunt
het toevoegen aan een drank of een siroop van
129
hars bereiden door het te mengen met een
kleine hoeveelheid water. Neem hars twee keer
per dag, een in de ochtend om u de hele dag
energiek te voelen en de andere na elke maal-
tijd.

Uitwendige toepassing van Shilajit

Alle bovengenoemde methoden worden ge-
bruikt om de voordelen van shilajit via de voe-
ding te verkrijgen. Een andere strategie bestaat
uit het uitwendig aanbrengen van shilajit door
middel van crèmes, lotions en andere tonics die
shilajit als hoofdingrediënt bevatten. Shilajit
staat bekend om zijn voordelen als anti-verou-
deringsmiddel en voor het bevorderen van een
gezonde en mooie huid. Dat komt omdat
shilajit veel essentiële mineralen bevat die de
huid voeden en de vitaliteit van de huid bevor-
deren.
Daarnaast kunt u shilajit rechtstreeks toevoe-
gen aan uw crèmes en lotions en het op uw
huid aanbrengen om de gezondheid en het ui-
terlijk van de huid te maximaliseren. Neem

130
voor deze methode shilajit en crèmebasis in
een verhouding van 1:3 en meng ze goed. Je
kunt shilajit zelfs veilig rechtstreeks op je huid
aanbrengen om dezelfde voordelen te krijgen.

Shilajit en Ashwagandha
De combinatie van shilajit en ashwagandha is
zeer populair in de Indiase cultuur en wordt
vaak gebruikt in de ayurvedische geneeskunde.

Wat is Ashwagandha?

Ashwagandha, ook bekend als Indiase ginseng,

is een krachtig kruid dat bioactieve moleculen

131
bevat boordevol uitstekende gezondheidsvoor-
delen, net als shilajit. Ashwagandha is een
krachtig kruid met een lange geschiedenis in de
Ayurvedische geneeskunde. Het wordt al eeu-
wenlang gebruikt om de energie te verhogen,
de stemming te verbeteren en voor meer vitali-
teit te zorgen. Het wordt beschouwd als een
krachtig ontstekingsremmend, anti-stress en
anti-angst kruid. Het wordt ook gebruikt bij
maagzweren, depressie, angst, diabetes en sla-
peloosheid. De plant werd voor het eerst ge-
noemd in de oude Indiase medische tekst, de
Charaka Samhita. Ze wordt al eeuwenlang ge-
bruikt voor de behandeling van verschillende
kwalen, waaronder artritis, angst, depressie,
slapeloosheid en verschillende soorten pijn. De
medicinale kracht van ashwagandha komt door
steroïde moleculen die Withanolides worden
genoemd. Withanolides zijn krachtige molecu-
len die angst kunnen verminderen. Ze helpen
ook om de bloedsuikerspiegel te reguleren en
het immuunsysteem te versterken. Ashwa-
gandha is rijk aan antioxidanten, aminozuren,

132
vetzuren, alkaloïden en choline. Choline is een
essentiële voedingsstof voor een optimale her-
senfunctie. Er zijn aanwijzingen dat choline zo-
wel de mentale prestaties als de stemming ver-
betert door in te werken op cholinerge recepto-
ren.

De combinatie van Shilajit en Ashwa-

gandha
Zoals gezegd is de combinatie van shilajit en
ashwagandha alomtegenwoordig in de ayurve-
dische geneeskunde. Deze kruiden zijn krach-
tige verjongingsmiddelen, en wanneer ze sa-
men worden gebruikt, wordt hun kracht ver-
sterkt. Voor betere resultaten wordt aanbevo-
len deze kruiden in gelijke hoeveelheden te
mengen en vervolgens te gebruiken op de door
u gewenste methode. De gecombineerde thera-
pie van shilajit en ashwagandha kan de vol-
gende gezondheidsvoordelen opleveren:

133
 • Chronische vermoeidheid snel en effec-
tiever behandelen
• Verbetert de seksuele prestaties en ver-
hoogt het libido
• Fysieke kracht en algemene gezondheid
verbeteren
• De geestelijke gezondheid verbeteren en
geestelijke stoornissen behandelen
• Uiterst gunstig voor het geheugen
• Vermindert het risico op Alzheimer aan-
zienlijk
• Verhoogt de algemene energie
• Versterken van het immuunsysteem

Dosering van Shilajit

Het volgen van richtlijnen betreffende de aan-
bevolen doses shilajit is noodzakelijk om maxi-
male voordelen te verkrijgen zonder mogelijke
bijwerkingen. Er zijn verschillende factoren die
de exacte dosering van shilajit voor u bepalen.
Deze parameters omvatten:

134
 • Over lichamelijke en geestelijke gezond-
heid
• Lichaamsmassa index (BMI)
• Metabolisme
• Gewicht
• Hoogte
• Lifestyle
• Eetgewoonten
• Leeftijd
• Oefenroutine of fysieke activiteit

In het begin kunt u milde bijwerkingen onder-

vinden. Je kunt verstoorde slaappatronen, pro-
blemen met de spijsvertering en misselijkheid
opmerken. Na verloop van tijd kunnen zelfs
deze milde bijwerkingen afnemen, en zul je het
positieve effect van shilajit gaan merken. Als
het ongemak ondraaglijk is of je stoort, moet je
de shilajit dosering verminderen en geleidelijk
verhogen tot je de aanbevolen doses bereikt.
Als de symptomen echter aanhouden, stop dan
met het gebruik ervan en raadpleeg zo snel mo-
gelijk uw arts.
135
Beste tijd om Shilajit te nemen
De beste tijd om shilajit in te nemen is wanneer
de absorptie in het lichaam hoger is. De ab-
sorptie is vaak hoog in de ochtend als je een
lege maag hebt. Dit is de beste tijd om de eerste
dagelijkse dosis in te nemen. De tweede dosis
moet worden ingenomen na een lichte maal-
tijd, bij voorkeur 's avonds.

Hoe lang moet men Shilajit innemen?

Als u van plan bent shilajit in te nemen voor
behandelingsdoeleinden, neem het dan zolang
uw probleem aanhoudt. De meeste mensen ne-
men shilajit echter hun hele leven lang om al-
gemene gezondheidsvoordelen te verkrijgen en
hun energie te verhogen.

Aanbevolen Shilajit dosering

Het is niet mogelijk de exacte aanbevolen dosis
shilajit voor te schrijven of te kiezen, omdat de
aanbevolen dosering varieert volgens de hier-
boven genoemde factoren. Bovendien moet

136
men de eerste gekozen dosis minimaal drie da-
gen onafgebroken innemen volgens de hierbo-
ven gegeven richtlijnen. Gedurende de periode
van drie dagen moet je noteren hoe je lichaam
op shilajit reageert. Na de proefperiode van
drie dagen kun je de dosis naar behoefte verho-
gen of verlagen. Als u vindt dat de begindosis u
bevalt, houd u daaraan vast.

Voor volwassenen
In het algemeen is de aanbevolen dagelijkse
dosis shilajit voor volwassen mannen en vrou-
wen 250 tot 500 mg tweemaal per dag.

Voor kinderen
De algemeen aanbevolen dosering voor kin-
deren ligt tussen de 50 en 100 mg. Meestal
moeten kinderen shilajit slechts eenmaal per
dag innemen.

137
Voor huisdieren
Je kunt shilajit zelfs gebruiken voor je honden,
katten of andere huisdieren. De aanbevolen da-
gelijkse dosering voor huisdieren is 50 mg,
maar dit is voor grote huisdieren, zoals hon-
den, en de exacte dosering hangt af van het ge-
wicht en de grootte van het huisdier.

Voor planten
Hoewel shilajit afkomstig is van dode, ontbon-
den planten, kan het leven toevoegen aan an-
dere planten en ze verjongen. Cirkel van het le-
ven, toch? Het fulvinegehalte in shilajit werkt
als een meststof, in wisselwerking met enzy-
men die in de bodem aanwezig zijn. De aanbe-
volen dosis voor planten is 150 mg. Om het te
gebruiken, meng shilajit met een grote portie
water en gebruik het twee of drie keer per
maand.

138
Mogelijke bijwerkingen van
Shilajit
Hoewel shilajit een van de veiligste bekende
natuurlijke genezers is, kan de inname van
shilajit in sommige zeldzame gevallen leiden
tot bijwerkingen. Deze bijwerkingen ontstaan
vaak door het gebruik van onzuivere shilajit in
zijn ruwe vorm en/of door verkeerd gebruik
van shilajit, meestal door inname van een te
hoge dosis. De meest waargenomen bijwerk-
ingen van shilajit zijn:

• Brandend gevoel in de voeten

• Verhoogde lichaamstemperatuur

• Toegenomen urineren

• Duizeligheid, misselijkheid

• Verhoogde hartslag

• Jeuk, netelroos of andere allergische re-

acties

• Er kan een risico zijn van interactie tus-

sen shilajit en andere geneesmiddelen of
139
 therapieën. Raadpleeg altijd eerst uw
arts wanneer u shilajit gebruikt in com-
binatie met voorgeschreven medicijnen
of andere klinische behandelingsmetho-
den.

Voorzorgsmaatregelen
Er zijn ook enkele voorzorgsmaatregelen die u
in acht moet nemen, zoals:

Probeer altijd een gezuiverde vorm van shilajit

te consumeren.
Verkrijgt uw shilajit van betrouwbare bronnen
Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoe-
ding geven moeten zeer voorzichtig consume-
ren en alleen na raadpleging van een arts.
Vanwege de antidiabetische, antihyperten-
sieve en antidiuretische werking van shilajit,
moet het onder goed toezicht worden ingeno-
men door diabetici, nier- en hartpatiënten.

140
Deze eenvoudige maar belangrijke instructies
kunnen u helpen mogelijke bijwerkingen te
voorkomen.

Ik wil je echt bedanken voor het lezen van

mijn boek over Shilajit. Ik hoop dat je het leuk
vond en dat je nu meer begrijpt over alle
prachtige manieren waarop Shilajit je kan
helpen je gezondheidsdoelen te bereiken en te
ondersteunen!

Mocht u na het lezen van dit boek, Shilajit zelf

willen proberen of bij-bestellen, dan kan dat
gemakkelijk in de webshop van Spiruella. Daar
vindt u de meest hoogwaardige en puur
natuurlijke Shilajit:
spiruella.nl/kopen/shilajit

U krijgt, als lezer van dit boek ook nog 15%

korting op Kenzi Shilajit Resin (de meest pure
vorm) als u deze kortingscode gebruikt:

PZZ42C9Q-kzsh-ebook

141