CHƯƠNG I

GIỚI THIỆU VỀ THUẾ

& KẾ TOÁN THUẾ
Nội dung chính

⊛ Giới thiệu về thuế

. Định nghĩa
. Mục tiêu, vai trò
. Phân loại thuế
. So sánh thuế với phí, lệ phí
. Các yếu tố cấu thành một sắc thuế
. Cơ sở pháp lý của thuế
. Hệ thống thuế

⊛ Giới thiệu về kế toán thuế

. Mục tiêu của kế toán thuế
. Nội dung kế toán thuế
 Định nghĩa Thuế
“Thuế là một khoản đóng góp bằng tiền, có
tính chất xác định, không hoàn trả trực tiếp
do các công dân đóng góp cho Nhà nước
thông qua con đường quyền lực nhằm bù đắp
các khoản chi tiêu của Nhà nước”
{Gaston Jeze)
“Thuế là biện pháp đặc biệt, theo đó, Nhà
nước sử dụng quyền lực của mình để chuyển
một phần nguồn lực từ khu vực tư sang khu
vực công nhằm thực hiện các chức năng
kinh tế xã hội của Nhà nước”
Thuế là một khoản đóng góp bắt buộc đối với tổ
chức, cá nhân cho Nhà nước, do luật pháp quy
định, nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu cho Nhà
nước.
Trong xã hội hiện đại, thuế là khoản đóng góp
bằng tiền.
Thuế mang tính cưỡng chế, là khoản đóng góp
bắt buộc và được thực hiện qua con đường quyền
lực chính trị.
Không mang tính hoàn trả trực tiếp.
Mục tiêu, vai trò

⊛ Mục tiêu của thuế:

. Đối với Nhà nước: tạo nguồn thu cho Nhà nước
. Đối với doanh nghiệp:
Lập các báo cáo thuế
Tối thiểu giá trị hiện tại của chi phí thuế
⊛ Vai trò:
. Đảm bảo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.
. Điều tiết nền kinh tế
Kiểm soát nền kinh tế
Khích lệ hay hạn chế phát triển trong một số lĩnh vực
. Tái phân phối thu nhập
 Phân loại thuế

⊛ Theo đối tượng chịu thuế (/cơ sở thuế):

. Thuế thu nhập: loại thuế đánh vào phần thu nhập kiếm đư ợc của các tổ chức, cá nhân. Cơ sở thuế thu
nhập là phần thu nhập kiếm được trong một thời kỳ nhất định của người nộp thuế.
. Thuế tiêu dùng: là loại thuế đánh vào phần thu nhập đem tiêu dùng ở hiện tại của người nộp thuế. Cơ sở
thuế tiêu dùng là phần thu nhập đã kiếm được hoặc sẽ kiếm được của người nộp thuế đem tiêu dùng ở hiện tại.
. Thuế tài sản: là loại thuế đánh vào phần thu nhập tích luỹ dư ới dạng tài sản. Cơ sở thuế tài sản là giá trị
của tài sản mà người nộp thuế có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng.
⊛ Theo phương thức đánh thuế:
. Thuế trực thu: là loại thuế do người chịu thuế trực tiếp nộp thuế cho NN (Thuế TNDN, thuế TNCN),
điều tiết trực tiếp vào thu nhập/ tài sản của người nộp thuế; người nộp thuế cũng chính là người phải chịu thuế.
. Thuế gián thu: Người nộp thuế và người chịu thuế không đồng nhất (Thuế gtgt, thuế ttdb, thuế xnk..);
gián tiếp điều tiết vào thu nhập của người tiêu dùng hhdv thông qua cơ chế giá.
 So sánh thuế với phí, lệ phí

⊛ Thuế là một khoản nộp NSNN bắt buộc của tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh và cá nhân
theo quy định của các luật thuế.

⊛ Phí là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải trả nhằm cơ bản bù đắp chi phí và mang tính phục
vụ khi được cơ quan Nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức được cơ quan NN có thẩm
quyền giao cung cấp dịch vụ công được quy định trong Danh mục phí...

⊛ Lệ phí là khoản tiền được ấn định mà tổ chức, cá nhân phải nộp khi được cơ quan NN cung
cấp dịch vụ công , phục vụ công việc quản lý NN được quy định trong Danh mục lệ phí...
 So sánh thuế với phí, lệ phí

Tiêu chí Thuế Phí, lệ phí

Văn bản điều chỉnh
Vị trí, vai trò
Phạm vi áp dụng
Tính hoàn trả
Cơ quan thu
 Các yếu tố cấu thành một sắc thuế

⊛ Tên gọi Thể hiện đối tượng tác động của sắc thuế hoặc mục tiêu của việc áp dụng sắc thuế đó

⊛ Người nộp thuế Xác định rõ tổ chức, cá nhân nào có nghĩa vụ phải kê khai và nộp một khoản thuế cụ thể hoặc tổ chức,
cá nhân nào không phải kê khai và nộp một khoản thuế cụ thể nào đó theo quy định của luật thuế

⊛ Cơ sở thuế Cho biết thuế được tính trên cái gì/ dựa vào đâu để để xác định số thuế phải nộp với một mức thuế nhất
định.
(Cách gọi có thể khác nhau: cơ sở thuế/ đối tượng chịu thuế/ đối tượng tính thuế/ đối tượng đánh
thuế..)
⊛ Mức thuế Trả lời cho câu hỏi : thu bao nhiêu
- Mức thuế tuyệt đối:
- Mức thuế tương đối (thuế suất)
- Mức thuế tỷ lệ
- Mức thuế luỹ tiến
 Các yếu tố cấu thành một sắc thuế

⊛ Ưu đãi thuế Là yếu tố ngoại lệ được quy định trong một số sắc thuế, quy định cụ thể các trường hợp, đối tượng
được phép miễn thuế hoặc giảm bớt nghĩa vụ thuế so với thông thường.

⊛ Trách nhiệm, Quy định trách nhiệm, nghĩa vụ của đối tượng nộp thuế: nghĩa vụ về đăng ký, kê khai, thu nộp, nghĩa
nghĩa vụ của đối vụ về thực hiện chế độ hoá đơn, chứng từ....
tượng nộp thuế

⊛ Thủ tục kê khai, Thể hiện quy định về hình thức thu nộp, thủ tục thu nộp, kê khai, quyết toán thuế..nhằm đảm bảo sự
thu nộp, quyết minh bạch, rõ ràng của chính sách, tạo cơ sở pháp lý để xử lý các trường hợp vi phạm luật thuế.
toán thuế

Trách nhiệm, quyền hạn của cơ quan thuế và các cơ quan liên quan trong quá trình thi hành luật thuế;
Khác
các hình thức vi phạm hành chính và các biện pháp xử lý...
 Cơ sở pháp lý của thuế

– Hiến pháp nư ớc CHXHCN Việt Nam quy định: Quốc hội có nhiệm vụ và quyền hạn quy định, sử a đổi, bãi bỏ các Luật
thuế.
– Trong một số trường hợp, Quốc hội có thể uỷ quyền cho cơ quan thường trực của mình là Uỷ ban thường vụ Quốc hội
ban hành một số loại thuế dư ới hình thức Pháp lệnh, sau một thời gian thi hành sẽ hoàn chỉnh, trình Quốc hội ban hành
thành luật.
– Căn cứ Luật, Bộ luật do QH/ Pháp lệnh do UBTVQH ban hành, Chính phủ xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật
dưới các hình thức Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật, Nghị quyết của Chính phủ, Quyết định, chỉ thị của Thủ
tướng để thực thi.
– Trên cơ sở các văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Bộ tài chính ban hành các thông tư hướng dẫn thực hiện.
Trong quá trình thi hành các văn bản quy phạm pháp luật về thuế, Bộ trưởng tài chính có thể ban hành các Chỉ thị,
Quyết định của Bộ trưởng Bộ tài chính.
 Hệ thống thuế hiện hành

Hệ thống thuế của nước ta - Thuế giá trị gia tăng

- Thuế tiêu thụ đặc biệt
- Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu
- Thuế thu nhập doanh nghiệp
- Thuế thu nhập cá nhân
- Thuế sử dụng đất nông nghiệp
- Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp
- Thuế tài nguyên
- Thuế bảo vệ môi trường
- Các khoản thu liên quan đến đất đai: tiền sử dụng đất, tiền thuê đất
- Các loại phí và lệ phí và một số khoản thu khác
SƠ ĐỒ HỆ THỐNG BỘ MÁY QUẢN LÝ THUẾ HIỆN HÀNH
Khái quát về Kế toán thuế

⊛ Kế toán thuế là kế toán nhằm mục tiêu thuế thay vì thuần tuý kế toán gắn với lập
và cung cấp BCTC. Kế toán thuế chịu sự điều tiết của các luật và văn bản pháp lý
về thuế.

⊛ Kế toán thuế nhấn mạnh đến số thuế phải nộp và số thuế được hoàn trả hơn là
nhấn mạnh đến lập BCTC.
Phần mềm hỗ trợ kê khai thuế

– Link download phần mềm Kê khai thuế

https://gdt.gov.vn/wps/portal/home/hotrokekhai
. Download phiên bản mới nhất về máy
. Giải nén
. Click vào file set up để cài đặt
- Cách khắc phục lỗi cài đặt xong không hoạt động, xem hướng dẫn tại:
https://thuedientu.net.vn/luat-thue-doanh-nghiep/khac-phuc-loi-phan-mem-htkk
Mục tiêu của Kế toán thuế

– Kê khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ

– Ghi chép chính xác, trung thực, đầy đủ những hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế,
khấu trừ thuế và giao dịch phải kê khai thông tin về thuế
– Tham mưu cho quản lý doanh nghiệp các vấn đề liên quan đến thuế
– Làm việc với các cơ quan quản lý thuế khi có yêu cầu
– .....
 Quản lý thuế
Đăng ký, kê khai, nộp thuế
⊛ Đăng ký thuế
Người nộp thuế kê khai với cơ quan thuế/ cơ quan đăng ký kinh doanh các thông tin định danh
- Cá nhân: họ tên, tuổi, nghề nghiệp, địa chỉ....
- Tổ chức kinh doanh: tên tổ chứ c, trụ sở chính, địa chỉ các cơ sở sản xuất và cử a hàng, vốn kinh doanh, ngành nghề
kinh doanh, người đại diện theo pháp luật

⊛ Kê khai thuế
- Là việc người nộp thuế trình bày các số liệu, hồ sơ liên quan đến nghĩa vụ thuế của NNT cho cơ quan quản lý thuế
- NNT phải khai chính xác, trung thự c, đầy đủ các nội dung trong tờ khai thuế theo mẫu và nộp đủ các loại chứng từ,
tài liệu quy định trong hồ sơ khai thuế với cơ quan quản lý thuế trực tiếp.
- Hồ sơ kê khai thuế đư ợc chấp nhận thì NNT phải nộp số thuế đã khai, đã tính theo đúng thời hạn quy định. Trư ờng
hợp thông tin kê khai không chính xác, không trung thực, không đầy đủ, không kịp thời hạn thì bị ấn định thuế.
 Quản lý thuế
Đăng ký, kê khai, nộp thuế

⊛ Kỳ kê khai:
- Xuất phát từ bản chất đối tượng điều chỉnh của sắc thuế đó, cũng như tạo lập nguồn thu, đảm bảo
nhiệm vụ chi cho NSNN cũng như phù hợp với kỳ hạch toán của đối tượng.
- Kỳ kê khai và tính thuế gồm có: tháng, quý, năm và theo từng lần phát sinh
⊛ Nộp thuế
- Thời hạn nộp thuế chậm nhất là ngày cuối cùng của thời hạn nộp hồ sơ kê khai thuế
Quản lý thuế
Xử phạt vi phạm về thuế
– Cơ quan thuế có quyền ấn định thuế đối với người nộp thuế trong trường hợp vi
phạm pháp luật về thuế:
. Không đăng ký, không khai thuế...
. Không phản ánh hay phản ánh không đầy đủ, trung thực, chính xác số
liệu trên sổ kế toán để xác định nghĩa vụ thuế
. Không xuất trình sổ kế toán, hoá đơn, chứng từ và các tài liệu cần thiết
liên quan đến việc xác định số tiền thuế phải nộp trong thời hạn quy định;
. Không chấp hành quyết định thanh tra, kiểm tra thuế
(Xem thêm tại Luật quản lý thuế 2019)