ANESTEZİ VE

REANİMASYON
 Tiyazin Türevleri
(α2 Adrenoseptör Agonistleri)

Genel Özellikleri
 Sempatik sinir sist. içinde yer alan α2
adrenoseptörleri uyarırlar
 Bu reseptörler; gastrointestinal kanal,
uterus, trombosit vs. bir çok doku ve
organda bulunur
 Reseptörlerin uyarılması farklı etkilerin
oluşmasına yol açar
 α2 Adrenoseptör Agonistleri

Genel Özellikleri
 Güçlü kas gevşemesi

 Sedasyon

 Analjezik

özelliklere sahiptirler
 İM/İV yolla yapılabilirler

 Sedatif etki doza bağlı olarak 1-2 saat sürer

 Özellikle, ketamin anestezisinin yol açtığı kas

hipertonositesinin azaltılmasında etkilidirler
 α2 Adrenoseptör Agonistleri

 Merkezi Sinir Sist. içinde yer alan α2

adrenoseptörleri sedasyon ve analjezi
oluştururlar

 Kardiyovasküler Sist. Üzerine Etkileri:

N. vagus’u uyararak bradikardi’ye yol
açarlar
 α2 Adrenoseptör Agonistleri

 Arteriyel Kan Basıncı Üzerine Etkileri:

 Başlangıçta hipertansif, ardından uzun bir
hipotansif dönem oluşturur
 Bu etkileri, ilacın uygulama yolu ve dozuna
bağlı şekillenir
 Kardiyak output düşer
 Dolaşım yavaşlar
α2 Adrenoseptör Agonistleri

 Solunum Sist. Üzerine Etkileri

 Köpek, kedi ve atlarda solunum
sayısı azalır
 Ruminantlarda solunum sayısı
artabilir
 α2 Adrenoseptör Agonistleri
Diğer Etkileri
 Kedilerde %90, köpeklerde %50 kusma
şekillenir
 Ürinasyonda artış (Antidiüretik Hormon-ADH
düzeyinde azalma meydana getirerek)
 Yüksek dozlarda uygulanması halinde,plazma
insülin düzeyini düşürerek hiperglisemi oluşturur
 Uterus kontraksiyonlarını artırarak, gebeliğin
çok erken ya da geç dönemlerinde abortus’a
neden olabilirler
α2 Adrenoseptör Agonistleri

 Üriner sistm. obstruksiyonlarında

 Diyabetik hastalarda
kullanılmamalıdır
1. Ksilazin-Rompun

 Sedatif
 Analjezik
 Kas gevşetici
etkilere sahiptir

Ksilazin
İM uygulamadan 10-15 dakika
İV uygulamadan 3-5 dakika sonra tam
olarak etkisini gösterir
1. Ksilazin (Rompun)
 İV uygulamasından sonra, kısa süreli bir
hipertansiyon oluşur
 Takiben kan basıncı azalır ve bradikardi
şekillenir
 Miyokardı, kateşolaminlerin etkisine karşı
duyarlı hale getirir ve aritmi oluşumuna yol
açar
 Hipoksi ve hiperkapniye neden olabilir
 Pupillada midriyazis oluşturur
1. Ksilazin (Rompun)

 İlacın neden olduğu bradikardiyi

önlemek için; doz düşük tutulmalı ve
İV enjeksiyonu yavaş yapılmalıdır
1. Ksilazin (Rompun)
Ruminantlarda
Özellikle bu türlerde, sedatif olarak kullanıma
çok uygundur
Yeterli dozlarda kullanıldığında, iyi bir kas
gevşemesi ve analjezi sağlar
Lokal anestezi uygulamalarıyla bir çok cerrahi
operasyonun yapılmasına imkan verir
Dozu: 0.05-0.1 mg/kg İV
0.1-0.2 mg/kg İM
 1. Ksilazin (Rompun)

Sığırlarda Ksilazin pratik olarak 4 ayrı

dozda uygulanır
1) 0.25 ml/100kg İM
 Belirgin bir sedasyon sağlar
 Hayvanların taşınması, pansuman ve
bandaj işlemlerinin yapılmasına olanak
sağlar
 Hayvanlar genellikle yatmazlar
1. Ksilazin (Rompun)

2) 0.5 ml/100kg İM
 İleri derecede sedasyon oluşur
 Analjezi ve kaslarda gevşeme görülür
 Meme ve tırnak operas. yapılmasına
imkan verir
 Hayvanın yatmasına neden olabilir
1. Ksilazin (Rompun)

3) 1ml/100kg İM
 İleri derecede sedasyon oluşur
 Hayvanların yatmasına neden olur
1. Ksilazin (Rompun)
4) 1.5 ml/100kg İM
 Bu yüksek doz nadiren uygulanır
 Uzun süreli bir sedasyon ve kas
gevşemesi sağlar
 Daha çok evcil olmayan, zor zaptedilen
hayvanlarda ve boğalarda tercih edilir
 1. Ksilazin (Rompun)
Atlarda
Etkin bir sedasyon sağlar. Ancak yeterli
etkiyi oluşturabilmek için sığırlar için
önerilen dozların 10 katı daha yüksek
dozda kullanılması gerekir. Bu da
ekonomik bir uygulama değildir
Dozu: 0.5-1.0 mg/kg İV
1-2 mg/kg İM
1. Ksilazin (Rompun)

Kedi ve Köpeklerde

Dozu: 0.5-1.0 mg/kg İV

1-3 mg/kg İM
2. Detomidine (Domosedan)

o Genellikle at ve sığırlarda kullanılır

o Ksilazin’den daha güçlü etkilidir ve beyindeki
α2 adrenoseptörlere daha fazla afinite
gösterir
o Bradikardi oluşturur
o Kan basıncını düşürür
o Etki süresi ksilazin’den daha uzundur
o Uygulama sonrası idrar üretimi ve
hiperglisemi oluşur
2. Detomidine (Domosedan)

Atlar için Dozu

Hafif sedasyon: 20-40 µg/kg İM/İV
(0.2-0.4 ml/100kg)
Orta derece: 40-80 µg/kg İM/İV
(0.4-0.8 ml/100kg)
Derin sedasyon: 80-150 µg/kg İM/İV
(0.8-1.5 ml/100kg)
2. Detomidine (Domosedan)

Sığırlar için dozu

10-40 µg/kg, İV
(yavaş uygulama)
3. Medetomidine (Domitor)

Kedi ve köpeklerde
 İyi derecede sedasyon
 Kas gevşemesi
 Analjezi
oluşturur
Bu grup içinde yer alan diğer ilaçlardan
daha güçlü etkilere sahiptir
3. Medetomidine (Domitor)
Dozu
Kedi: 80-150 µg/kg, İM
(0.05-0.12 mg/kg İM/İV)

Köpek: 40 µg/kg, İM-20 µg/kg, İV

(0.01-0.05 mg/kg İM/İV)
 α2- Adrenerjik Antagonistleri
1.Atropin: İlaçların, kardiyodepresan etkilerini geri
çevirir

2.Doksapram HCl: Solunumu stimüle eder

Köpek-Kedi:10 mg/kg iv

3.Atipamezole(Antisedan): Sedatif etkiyi ortadan

kaldırır
Kedi: 0.2-0.3 ml/5kg İV
Köpek: 0.2-0.4 ml/10kg İV
 α2- Adrenerjik Antagonistleri

4.Yohimbine
Sedasyon ve anesteziden çıkma süresini
kısaltır
Kedi: 100-200 µg/kg - İV
Köpek: 100-150 µg/kg - İV
Sığır: 100-200 µg/kg - İV
At: 75-150 µg/kg - İV
 Yüksek doz ve hızlı uygulama, hipotansiyon
ve taşikardiye yol açarak ölüme neden olur
ANESTEZİ VE
REANİMASYON
C.Narkotik Analjezikler (Opioidler)

Genel Özellikleri
 Bu grup ilaçlar adını, opium bitkisinden
(haşhaş) alır
 İlk opioid türevi ilaç morfin’ dir
 Daha önceleri narkotikler olarak
adlandırılmışlardır. Bu terim daha çok
bağımlılık/alışkanlık yapan, stoklanması-
kullanımı-kayıt tutulması sıkı kurallara
bağlanan ilaçları tanımlamaktadır
 Günümüzde doğal olanlar için opiate, sentetik
olanlar için opioid terimi kullanılmaktadır
C.Narkotik Analjezikler (Opioidler)

Bu grup ilaçların, sinir sist. üzerinde 2 tür

etkisi vardır
1.Merkezi Sinir Sist. Etkileri
 Doza bağlı depresyon ya da eksitasyon
oluştururlar
 Köpeklerde sedasyon,kedilerde endişe,
korku, konvülsiyon ve aşırı hareketlilik
oluşturur
2.Analjezi
 Güçlü analjezik özelliğe sahiptirler
C.Narkotik Analjezikler (Opioidler)
Yan Etkileri
 Solunumu deprese ederler
 Başlangıçta gastrointestinal sist.
peristaltiğini artırarak kusma ve ishale yol
açarken, daha uzun bir dönemde peristaltikte
azalma ve konstipasyon meydana getirirler
 Bradikardi
 Vazodilatasyon ve hipotansiyon
 Öksürük refleksinin baskılanması
 Köpeklerde miyosis, kedilerde midriyazis
 Aşırı salivasyon
C.Narkotik Analjezikler (Opioidler)
Veteriner Anestezide Kullanım Amaçları
1.Bir antikolinerjik ve trankilizanla
birleştirilerek nöroleptanaljezi oluşturmak
2. Postoperatif ağrının kontrolü sağlamak
C.Narkotik Analjezikler (Opioidler)

Klinik Uygulamalarda Kullanılan

Opioid Analjezik İlaçlar
1. Morfin
2. Meperidin
3. Oksimorfon
4. Butarfanol
5. Fentanil
(alfentanil,sufentanil,karfentanil)
C.Narkotik Analjezikler (Opioidler)

Opioidler; karaciğerde metabolize

edilir ve idrarla atılırlar

Antagonist: Naloksan
 D- Nöroleptanaljezikler
Nöroleptanaljezi
Trankilizan bir ilaçla, güçlü bir analjeziğin birlikte
kullanılmasıyla oluşturulan bir anestezi yöntemidir
 Genel anestezideki gibi gerçek bir bilinç kaybı ve
uyku hali oluşmaz
 Sedasyon ve etkin bir analjezi oluşturur
 Yaşlı, hepatik ve renal fonk. bozukluğu ile yüksek
anestezi riski taşıyan hastalarda tercih edilir
 Yalnızca köpeklerde kullanılır. Kedi, at ve
ruminantlarda MSS uyarıcı etki gösterdiğinden
önerilmez
 D- Nöroleptanaljezikler
İlaç kombinasyonları,

1. Asepromazin + Oksimorfon
2. Diazepam + Alfentanil
3. Diazepam + Butomidor

 20-30 dakika süren bir nöroleptanaljezi sağlar

 Süre uzatılmak istendiğinde, başlangıç dozunun
yarısı ek doz olarak yapılabilir
GENEL ANESTEZİ
Merkezi Sinir Sist. reversibl olarak
depresyona uğramasıyla, tam bir
bilinçsizlik, analjezi, reflekslerin
kaybı ve kas gevşemesi ile ortaya
çıkan bir durumdur
 GENEL ANESTEZİ

Anestezik İlaçlarda Aranacak Özellikler

1. Anestezik ilaç beyni çalışmaktan
alıkoymamalıdır
2. Beyinciğin çalışmasını engellemelidir (Bilinç
ve hareketler arasındaki uyumu ortadan
kaldırmalıdır)
3. Medulla oblongata’daki yaşam merkezlerini
(dolaşım ve solunum) etkilememelidir
4. Medulla spinalis’i paralize etmelidir.
Böylelikle, hayvanın savunma hareketleri ve
kas gerginliği engellenir
 GENEL ANESTEZİ

Anestezik İlaçlarda Aranacak Özellikler

5. Medulla oblongata’ya olan etkisi, en son
şekillenmelidir. Eğer yaşam merkezlerini
etkileyecekse, önce solunum sonra dolaşım
sistemini etkilemelidir
6. Metabolizmada değişiklikler yaratmamalıdır
7. Organizmanın herhangi bir dokusu için
irkiltici özelliği olmamalıdır
8. Uygulanması kolay olmalı, çabuk etkilemeli ve
anesteziden uyanma süratli olmalıdır
 GENEL ANESTEZİ

Anestezik İlaçlarda Aranacak Özellikler

9. Doz aralığı (anestezik doz ile letal doz
arasındaki sınır) geniş olmalıdır
10. Eksitasyona (uyarılma) neden olmadan hızlı
bir cerrahi anestezi devresi sağlamalı, aynı
şekilde uyanma dönemi de eksitasyonsuz
olmalıdır
11. Anestezinin etkisi, hekimin kontrolünde
olmalıdır
12. Ucuz ve ekonomik olmalı, çabuk bozulmamalı,
patlayıcı ve yanıcı olmamalıdır
Genel Anestezinin Devreleri

Genel anestezik ilaçların kullanılmasıyla,

bunların MSS’de oluşturduğu etkiler
sonucu, organizmada aşama aşama bazı
değişiklikler şekillenir
Bu değişimlerin oluşma aşamaları, genel
anestezinin devreleri olarak tanımlanır
Güvenli bir anestezi yapılabilmesi için, bu
değişimlerin dikkatli bir şekilde gözlenmesi
gerekir
Genel Anestezi Süresinde Kontrol
Edilecek Refleksler
1.Ağrı/Pedal Refleks:Ekstremitelerin
perifer ucu/kuyruk ucuna parmaklarla
sert sıkıştırmalar veya iğne ile pikürler
yapılarak, hastanın reaksiyon gösterip
göstermediği kontrol edilir
2.Yutkunma Refleksi:Alt ve üst çenenin
birbirinden,elle dirençsiz ayrılabilmesi,
dilin rahatlıkla dışarı çekilebilmesi ve
larenkste spazm oluşmaksızın
entübasyonun yapılabilmesi, bu refleksin
ortadan kalktığını gösterir
Genel Anestezi Süresinde Kontrol
Edilecek Refleksler
3.Anal Refleks:Kas gevşemesinin
kontrolü bakımında değerlendirilir

4.Palpebral Refleks:Gözün iç açısına

yakın alt göz kapağına,parmakla
yapılan uyarıya karşı, göz
kapaklarının kırpıştırılması tepkisinin
alınmaması bu refleksin kaybını
gösterir
Genel Anestezi Süresinde Kontrol
Edilecek Refleksler
5.Pupillar Refleks: Pupillanın
genişlemesi(midriyazis), başlangıçta korku ve
endişe nedeniyle olur. Anestezinin ileri
aşamalarında, intoksikasyonun başlaması
sonucu şekillenir. Ölüm halinde ise pupilla
tam olarak genişler