METRAJ, YAKLAŞIK

MALİYET VE İHALE
SÜREÇLERİ
Metraj

• Yapılacak bir inşaatı meydana getiren yapı elemanlarının yapılması için

kullanacağımız malzemenin miktarı ve yapılacak işlerin neler olduğunu
belirlemek amacıyla; her bir yapı elemanını ölçüp, bulduğumuz değerleri
özel cetvellere aktararak bütün işi detaylı olarak hesapladığımız işleme
‘Metraj’ denir.
• Metraj yaparken; iş kalemlerinin (pozların) birimlerine göre ölçülmesi
dikkat etmemiz gereken en önemli hususlardan biridir.
 Ekşi sözlükte çok hoşuma giden bir
diğer tanımı da yanda görülebilir.

bippp
 Ekşi sözlükte çok hoşuma giden bir
diğer tanımı da yanda görülebilir.

bippp
 GENELDE İKİ ÇEŞİT METRAJ VARDIR.

İkincisi yapı
Birincisi yapının tamamlandıktan sonra
projeleri üzerinden bitirmiş olduğumuz
yaptığımız metrajdır. yapının üzerinden
Buna ‘‘ön keşfe esas alınan ölçülerle
metraj’’ denir. yapılan metrajdır.
Buna da ‘‘kesin keşfe
esas metraj’’ denir.
 PİYASADAYSA İKİ TÜR METRAJDAN BAHSEDİLEBİLİR

Birincisi ve bizim
Diğeri ise piyasada
esas üzerinde
karşılaşabileceğiniz
duracağımız ‘kırık
‘düz ölçü hesabı’dır.
ölçü hesabı’.
  Doğru bir şekilde metraj yapabilmemiz
için metraj yapma kurallarını iyi bilmeli
ve metraj cetveli kullanmamız
gereklidir. METRAJ YAPMA
KURALLARIMIZ
 Metraj Yapımında Dikkat Etmemiz
GerekenTemel Hususlar Şunlardır;
NELERDİR?

1. Hiç bir imalatı unutmamalıyız.

2. Yapı elemanlarının ölçüm birimlerini

doğru olarak almalıyız.
 Metraj

• Metraj hazırlanması karmaşık matematiksel işlemler

gerektirmemektedir. Aslında matematiksel olarak 4 işlem bilmek çoğu
zaman yeterlidir. Ancak, ölçü birimlerinin doğru yazılmaması,
boyutların yanlış alınması ve basit işlem hataları, işi yapan ve yaptıran
taraflar arasında anlaşmazlıklara ve haksızlıklara uğrama gibi olumsuz
sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle, metraj yaparken veya
yapılmış olan bir metrajın denetimini yaparken gerekli titizliğin
gösterilmesi gerekmektedir.
 Metraj

• Metraj hazırlanması için 4 işlem bilmek çoğu zaman yeterlidir

demiştik, ya da dışarıdan genelde öyle gözükür aslında metraj.
Genelde öğrencilerimizden ‘metrajı çok iyi öğrendik’ diye duyarız.
Aslında metraj tek başına öğrenilmez, metrajı yapılacak olan
imalatın uygulaması öğrenilir, mimari veya statik proje okumak
öğrenilir, imalatta kullanılacak malzeme öğrenilir. Elbette bunlar da
tecrübeyle doğru orantılıdır. Aslında burada da her birimiz
yaptığımız her yeni işte, çalıştığımız her yeni projede yeni imalatlar,
yeni uygulamalar ve yeni metrajlar öğreniyoruz.
 METRAJ HESAPLARINDA KULLANILAN
CETVELLER NELERDİR?

DEMİR METRAJ
Yaptığımız metrajlarda CETVELİ
hataların önüne geçmek,
metrajları daha düzenli İMALAT METRAJ
saklayabilmek ve metraj CETVELİ
kontrolünde bize kolaylık
sağlaması amacıyla bazı YAKLAŞIK
cetveller kullanılırız. MALİYET CETVELİ
 DEMİR METRAJ CETVELİ
Betonarme elemanlar içerisine
kullandığımız donatı, biz beton
çeliği diye adlandırsak da,
uygulamada, inşaat demiri veya
beton demiri olarak da
adlandırılır.
Betonarme demirlerini ince
demir ve kalın demir olarak
ayırmak birim fiyat kitaplarında
da ve uygulamada da kullanılan
bir ayrımdır. İnce demirlerin
çapları 8 ~ 12 mm, kalın
demirlerin çapları ise 14 ~ 26 mm
arasındadır.
YAPI METRAJ CETVELİ

İnşaatta yaptığımız
bütün imalatları metraj
cetveline yazarak
malzeme miktarlarını
hesaplarız.
 METRAJ ÖZETİ CETVELİ
Metrajı tamamlandıktan sonra metraj
cetvellerinde yazdığımız yapı da
bulunan her bir elemanın toplam
miktarını gösterdiğimiz listeye metraj
özeti denir.

Metraj özetinde gösterdiğimiz

değerleri yazdığımız tabloya da
metraj özeti cetveli denilmektedir.
  Öncelikle metraj hazırlarken
yapmamamız gerekenlerden biri olan bazı
elemanların metrajını yapmayı unutmak
veya birden fazla yapmaktır. Zaman
kaybına ve ciddi sorunlara yol açabilir.
METRAJ
HAZIRLANIRKEN  Aynı olan elemanları metraja
başlamadan önce tespit edip aynı renge
DİKKAT boyatırsak veya aynı numaraları verirsek
sınıflandırılmada bize kolaylık ve fayda
EDİLMESİ sağlayacaktır.
GEREKENLER  Genellikle önce boşlukları da bütünmüş
gibi hesaplarız ve miktarları hesaplarız,
HUSUSLAR sonra boşlukları yaptığımız hesaptan
düşürürüz.
 Metraj cetveli kullanırsak hata yapma
ihtimalimizi azaltmış oluruz.
 Yapı elemanlarını anlaşılır bir şekilde
sembol ile ifade etmemiz gereklidir.
 Eleman boyutları belirlenirken, en ve
boylar planlardan, yükseklikler
kesitlerden alarak belirleriz.
 Metrajı yaptığımız kısımları
planlarda işaretlemeliyiz.
 Benzer alan ve hacimleri benzer
adetlerle çarpılmalıdır.
 Matematiksel işlemleri hatasız
yapılmalıyız.
 Boyutları ifade edeceğimiz rakamları,
elemanın birimine uygun şekilde
yazmalıyız.
 İNŞAAT VE
Metraj ve metraj hazırlamanın
İHALE
kullanıldığı temel noktalar:
SÜREÇLERİ
 Projelerin tamamlanarak
Karar Aşaması yaklaşık maliyetlerin
Fizibilite ve Ön Proje belirlenmesinde,
Aşaması  İhale süreçlerinin Müteahhit
Kesin Projeler ve tarafında,
Yaklaşık Maliyetin  İmalat aşamalarının hemen
Belirlenmesi her kısmında ve özellikle
İhale Süreçleri hakediş çalışmalarında,
İmalat Süreçleri  Kesin kabul ve kesin hesap
aşamasında.
Kabul İşlemleri
 METRAJLARI
HAZIRLADIK
PEKİ ŞİMDİ?
Yapım, hizmet ya da mal
alımlarında imalatların ya da
malzemelerin bir birimi (m2, m3,
Adet, kg, Ton vb.) için belirlenen
fiyata birim fiyat denir.
Kamu kurum ve kuruluşları
tarafında gerçekleştirilen yapım,
hizmet ve mal alımlarında özellikle
yaklaşık maliyetlerin
belirlenmesine temel teşkil eden
bu fiyatlar belirli resmi kurumlar
tarafından yıllık olarak yayınlanır.
 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
 Karayolları Genel Müdürlüğü
 İller Bankası Genel Müdürlüğü
 Demiryolları, Limanlar ve Hava
Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü
 Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü
 Vakıflar Genel Müdürlüğü
 Milli Savunma Bakanlığı
 Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel
Müdürlüğü
 Türk Telekomünikasyon A.Ş.
 TEDAŞ Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.
Genel Müdürlüğü
 İSKİ Genel Müdürlüğü
 NOT: Kamu
inşaatlarında metrajın
nasıl yapılacağı, Çevre
ve Şehircilik Bakanlığı
tarafından hazırlanmış
olan “Birim Fiyat
Tarifleri’’ isimli kitapta
bulabiliriz.

https://www.pelikankitabevi.com.tr/2020-yili- insaat-ve-tesisat-birim-
fiyatlari-kitabi-cevre-ve- sehircilik-bakanligi
www.birimfiyat.net veya www.birimfiyat.com gibi sitelerden üyeliksiz
olarak o sene ve eskiden yayınlanmış tüm imalat pozlarına ulaşıp
onların «ANALİZ» ve «İMALAT TARİFLERİNE» ulaşabiliriz. Birim
Fiyatlara ise üyelikle ulaşabiliriz ya da https://birimfiyat.csb.gov.tr/
adresinden ücretsiz olarak da birim fiyatlara ulaşılabilir.
 Birim Fiyat Kitapları’nda
bulunan pozların fiyatları
genel olarak eğer poz bir
malzeme ise RAYİÇ, bir
imalatın yapılması ise ANALİZ VE İMALAT
ANALİZ ile belirlenir. Analiz, TARİFLERİ NEDİR?
yapılacak olan imalatta
kullanılacak tüm malzeme,
zayiat ve işçiliklerin ayrı ayrı
hesaplanarak imalatın
fiyatının belirlenmesi işidir.
 İmalat Tarifi ise yapılacak
olan imalatın detaylı olarak
tarif edilmesi işidir. Genel ANALİZ VE İMALAT
olarak kurumlarca TARİFLERİ NEDİR?
yayınlanan birim fiyatlarda
imalat tarifi içinde metrajın
da nasıl çıkarılacağı
açıklanır.
BİRİM FİYAT KİTAPLARINDA OLMAYAN İMALATLAR NE OLACAK?

İMALAT TARİFLERİNE
Teklif toplayarak VE
fiyat oluşturma
ANALİZLERE
ÖZEL FİYAT
HER ZAMAN ÇOK
DİKKAT ETMEK GEREKİR!!!!!!!
Analiz hazırlayarak
fiyat oluşturma
 KEŞİF
HAZIRLAMA
 KEŞiF NEDIR?
KEŞİF • Yapının maliyetini • Dolayısıyla keşfin
bulmak için yapılan temel unsurları
HAZIRLAMA hesapların tümüne
‘’keşif’’ denir.
metrajlar ve birim
fiyatlardır.
 Birinci Keşif
Ön Keşif
Yapı henüz başlanmadan uygulama
projelerine göre yapının maliyetini
Uygulamada
belirlemek amacıyla yapılan keşiflerdir.
kullanılan genelde Tahmini olduğu için değişebilir.
iki çeşit keşif KEŞİF
vardır: Birinci
keşif veya ön keşif, HAZIRLAMA
İkinci Keşif
İkinci keşif veya
Kesin Keşif
kesin keşif.
İmalatı tamamlanmış yapının uygulanan tüm
imalatları yerinde ölçülerek maliyetinin
hesaplandığı keşiftir.
Yapının gerçek maliyeti ‘kesin keşif’ ile
ortaya çıkar.
 YAKLAŞIK MALİYET İCMALİ
….......................................................................... YAPIM İŞİ
GENEL İCMAL
Sıra
Grup Kodu Tanımı Tutarı
No
1 01 İNŞAAT ₺969.674,45
2 02 MAKİNA TESİSATI ₺365.291,94
3 03 ELEKTRİK TESİSATI ₺40.307,85
₺1.375.274,25
02 MAKİNA TESİSATI
Sıra
Grup Kodu Tanımı Tutarı
No
1 02.01 Sıhhi Tesisat ₺39.344,18
2 02.02 Kalorifer Tesisatı ₺203.387,40
3 02.03 Müşterek Tesisat ₺32.041,32
4 02.04 Havalandırma Tesisatı ₺9.616,33
5 02.05 Yangın Tesisat ₺3.247,13
6 02.06 Doğalgaz Tesisat ₺17.253,73
7 02.07 Mutfak Tesisatı ₺60.401,87
₺365.291,94
03 ELEKTRİK TESİSATI
Sıra
Grup Kodu Tanımı Tutarı
No
1 03.01 Kuvvetli Akım ₺40.307,85
₺40.307,85
Tüm imalat grupları için yaklaşık maliyetler
hazırlanıp, toplam yaklaşık maliyet ortaya
çıktıktan sonra???
İhale şartlarının ve türünün belirlenmesi:
I. Yapılacak projenin özelliklerine göre
şartların belirlenmesi,
II. Teknik şartnamelerin ve imalat
tariflerinin hazırlanması,
III. İhale türünün belirlenmesi.
 İhale Usulleri:

 Açık ihale usulü

 Belli istekliler arasında ihale usulü
 Pazarlık usulü
 Açık İhale

Bütün istekliler teklif verebildiği ihale türüdür.

 Belli İstekliler Arasında İhale
Yapılacak olan işin belirli özellikler gerektirmesi
durumunda ön yeterlik değerlendirmesi
sonucunda idare tarafından davet edilen
isteklilerin teklif verebildiği ihale türüdür.

Yapılacak işin özelliği;

Özel bir uzmanlık veya ileri teknoloji gerektiriyorsa
ihale bu usule göre yapılır.
 Pazarlık Usulü

İki aşamalı olarak gerçekleştirilen pazarlık usulü

ihaleler, İdare’nin yapılacak olan işin teknik
detayları ile gerçekleştirme yöntemlerini ve bazı
durumlarda fiyatını isteklilerle görüştüğü türdeki
ihalelerdir.
 • Birim Fiyat (Unit price)
Ödeme • Anahtar Teslimi Götürü Bedel (Turnkey)
Yöntemine
Göre İhaleler: • Maliyet + Kâr (Cost plus)
 Kamu ihalelerinde pek karşılaşılmayan bu
ihale yönteminde, işi yapacak yükleniciye
yapılacak ödemeler, işin maliyetine,
maliyetin belirli bir oranında kâr eklenmesi
şeklinde yapılmaktadır.

Maliyet + Kâr Bu ihale türünde, yapılacak imalatların

(Cost plus) maliyeti belirlenirken hangi giderlerin
maliyete dâhil edileceği ve özellikle
bunların nasıl belgeleneceği ile kâr oranının
ne kadar olacağının belirlenmesi ve
sözleşmede açık olarak yazılmış olması
büyük önem arz etmektedir.
 Birim fiyatlı ihalelerde hazırlanmış olan
metrajların miktarları isteklilere net
olarak açıklanır ve isteklilerden her iş
kalemi için fiyat teklifi vermesi istenir.
İstekliler teknik şartnameleri, idari
Birim Fiyat şartnameleri ve imalat tariflerini dikkate
(Unit price) alarak her iş kalemi için ayrı ayrı fiyat
teklifi vererek metraj x teklif fiyatları
şeklinde teklif mektuplarını hazırlayarak
sonunda toplam maliyet için teklif
verirler.
 Adından da anlaşılacağı gibi bu ihale
türünde yüklenici yapılacak işi ek bir
Anahtar ücret talep etmeden, projelere, teknik
Teslimi Götürü şartnamelere, imalat tariflerine ve
Bedel sözleşmeye göre tamamlamayı taahhüt
(Turnkey) ederek buna göre teklif mektubunu
hazırlar.
• Tüm şartların sağlayan en
uygun teklif sahibi ihaleyi
kazanmış olur.
• İhale süreçlerinin ardından
kesin teminat tutarının nakit
veya mektup olarak İdare’ye
teslim edilmesiyle sözleşme
imzalanarak yer teslimi yapılır
ve ‘Yer Teslim Tutanağı’
oluşturulur. Yer teslim
tutanağı tarihinden itibaren 5
gün içinde inşaata başlanması
gerekir.

 Birim Fiyatlı İşlerde Hakediş
 Anahtar Teslimi Götürü
Bedel İşlerde Hakediş
İnşaat imalatlarının
başlamasının ardından
genellikle her ayın başında
o ay içinde yapılan
imalatlar belirlenerek
İdare tarafından
Yüklenici’ye ödeme yapılır.
Bu ödemelere hakediş adı
verilir.
Sözleşmede belirlenen süre
içerisinde inşaatın
tamamlanması gerekir.

Olağanüstü durumlar, doğal

afetler, salgın hastalıklar veya
keşif artışı yapılması gibi
durumlar oluşursa Yüklenici’ye
işi tamamlayabilmesi için ilave
süre verilebilir.
 İnşaatın tamamlanmasının
ardından, ‘Geçici Kabul
Komisyonu’ oluşturularak
imalatların tamamı kontrol
Geçici Kabul edilir ve geçici kabul
yapılır.
Her hangi bir eksik veya
kusur olmaması
durumunda Yüklenici’nin
Geçici Teminatı serbest
bırakılır.
 Yapım işleri Genel Şartnamesi Madde 20-10’a göre:
«Yüklenici ve alt yükleniciler, işin fen ve sanatGeçici
kurallarına
Kabul uygun
tarihinden
olarak yapılmaması, hileli malzeme kullanılması
itibarenvegenellikle
benzeri 12 ay
nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan, sonra
yapının tamamı
Kesin Kabuliçin
ve Kesin
işe başlama tarihinden itibaren kesin kabul tarihine
Hesapkadar
yapılır.
Kesin Kabul
sorumlu olacağı gibi, kesin kabul onay tarihinden
beş yıl süreyle müteselsilen sorumludur*.Hesap
itibaren
Kesin
Bu zarar
Kabul deve on
Kesin
ve ziyanda Kesin
ardından
genel hükümlere göre yüklenici ve alt yüklenicilereTeminat
ikmalserbest
ve
tazmin ettirilir. Ayrıca haklarında 4735 sayılıbırakılırarak
Kamu iş
İhaleSözleşmeleri Kanununun 27 nci maddesi tamamlanmış
hükümleri olur.
uygulanır.»

*Müteselsil sorumluluk: Kendilerine hukuken sorumluluk yüklenenlerin, sorumluluğa

konu nakdi meblağın tümünden eşit derecede sorumlu olmalarıdır.
_____________________________________________________
© Kaynak: https://www.lafsozluk.com/2016/02/muteselsil-nedir-muteselsilen-ne.html
Teşekkür ederim…