İsmail El-Cezerî

"Zamanın Harikası"

Batı dünyasında Cazari olarak bilinen “El-Cezeri”

Mezopotamya Tor mahallesinde 1153 yılında
dünyaya geldi. Eşsiz icatlarıyla dünyaya nam salan
El- Cezeri, “zamanın harikası” anlamında
Mekatronik Biliminin Öncüsü İsmail El - Cezeri
denilmiştir. Cizreli büyük mucit, bilgisayarın
temelini atan âlim, fen ve teknik adamı, robotlar,
saatler, su makinaları, şifreli kilitler, şifreli kasalar,
termos, otomatik çocuk oyuncakları gibi 60 makine
mucidi ve dünyanın ilk sibernetik bilginidir

El-Cezerî'nin İcatları

Kapak, dört şifreli kilitle ve bir döndürme topuzuna bağlı iki

plakadan oluşmaktadır. Kapak plakası, takılacak yer olarak hizmet
etmektedir. Altında bulunan plaka, döndürme topuzuyla birlikte
birbirinden ayrı olarak sürülebilen iki yarımdan oluşmaktadır. Bu
sadece, kilitler belirli bir kombinasyon üzere ayarlanırlarsa
mümkündür. Kilitlerdeki daireler daha sonra, alt plakaya
sabitlenmiş emniyet pimlerinin içine kayabileceği bir kanalı serbest
bırakır. Eğer şifreli kilit bu iş için öngörülen bir sandığın üzerine
yerleştirilirse altta bulunan plaka döndürme topuzu yardımıyla iki
girintiye girebilir. Eş zamanlı olarak bir silindir, kenara
yerleştirilmiş olan bir kılavuza sürülür, böylece alttaki plaka artık iç
içe geçirilemez. Şifrelerin ayarlanmasıyla silindir emniyet altına
alınır.

Şifreli Kilit

Bunlar kapının arkasında bulunan tahta veya

demirden olan dört sürgüdür, dört tarafa doğru,
fakat farklı yönlere ayarlanmıştır. Biri sağa, birisi
sola, birisi yukarı ve birisi aşağıya doğru
açılmaktadır. Dört sürgüde, hırsızın veya kötü niyetli
birinin zorla içeri girebileceği bir yer yoktur. Açmak
ve sürgüleri ileri itmek için, yegane şey anahtardır.

Dört Sürgülü Kapı

Kilidi

Göl veya kuyulardan suyu yukarı çıkartmak için

kullanılan birçok yöntem vardır. İlk olarak kullanılan
yöntem, kova kullanmak olmuştur. Bir kalasın ucuna
uzunluğu kuyu derinliği ve kalas uzunluğu kadar bir
ip ve ucuna da kova bağlanmak suretiyle su yukarı
çekilir. Kalasın ucuna bağlı ağırlığı kabın ağırlığından
fazla bir ağırlık bağlanır. Kova suyla doldurulup
serbest bırakılınca kalasın ucuna bağlı ağırlıktan
dolayı hiçbir kuvvet sarf edilmeden kova yukarı
çekilir.

Kayıklı Su Saati

Kaynakça: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/160458
https://dergipark.org.tr/en/pub/susbid/issue/17333/181012
http://www.cizre.gov.tr/ismail-ebul-iz-el-cezeri
https://www.muhendisbeyinler.net/el-cezeri-kimdir-ve-eserleri/
https://muhendistan.com/cezeri-kimdir/