Odbrambeni mehanizmi ličnosti

1. Sta su odbrambeni mehanizmi?

Kognitivno- emocionalne strategije pomocu kojih se pokusava smanjiti anksioznost u situacijama koje se
ne mogu kontrolisati. Frojd ih definise kao nesvjesne porcese iskrivljivanja stvarnosti.

2. Sta je racionalizacija kao odbrambeni mehanizam?

Umanjivanje vrijednosti cilja kojeg se ne moze postici ili pretjerano isticanje vrijednosti cilja koji smo bili
prisiljeni izabrati

3. Sta je supstitucija?
Zamjena za zeljeno, Novoizabrani cilj barem djelimicno zadovoljava onemogucen u potrebu.

4. Kompenzacija?
Ulaganje veceg truda u aktivnosti za koje se posjeduje sposobnost kako bi se kompenzirali nedostaci koji
onemogucavaju postizanje uspjeh u drugim aktivnostima)

5. Projekcija?
Pripisivanje svojih mana, drustveno neprihvatljivih zelja i motiva drugima SVADLJIVOST .

6. Regresija?
Vracanje ponasanja na prethodne faze razvoja- plakanje, galama, vristanje.

7. Fiksacija?
Uporno ponavljanje akcija koje ne dovode do cilja ili ustrajnost u aktivnostima za koje nemamo
sposobnosti- audicije.

8. Negiranje?
Odbijanje suocavanja sa nekim nedostatkom ili ugrozavajucom situacijom - majke koje ne prihvataju
retardiranost djeteta.

9. Rezignacija?
Odustajanje od svega.

10. Pomaknuta agresija? Ne napadanje na izvor poteskoce već se agresivnost usmjerava na bliznje ili
razbijanje predmeta po kuci.
Nacin nosenja s frustacijama

1. Od cega ovisi reakcija na stresnu situaciju?

- intenzitet stresa - ovisi od kognitivne procjene pojedinca i od karakteristika stresova ( silovanje, gubitak
osobe...)
- socijalne podrske - intenzitet stresa se smanjuje ako pojedinac ima dozivljaj da nije sam da je okruzen
prijateljima, stres se lakse podnosi kad ga mozemo podijeliti
- tolerancija na stresnu situaciju - odnosi se na podnosenje, izdrzavanje i prihvatanje situacije kao takve.

2. Sta podrazumijeva podnosenje, sta izdrzavanje a sta prihvatanje stresne situacije kao takve?
- primjer podnosenja- vjerovanje ucenika da ga nastavnik iz licnih razloga cesce proziva ili postavlja vece
zahtjeve
- podnosi da stvar ne ucini gorom - izdrzavanje podrazumijeva povecane adaptivne napore koji se
ogledaju u A.) povecanoj psihofizickoj aktivnosti i trazenju novih informacija i Ž B.) usmjeravanje svih
postojecih snaga na savladavanje stresova
- prihvatanje situacije kao takve se naziva prilagodjeno ponasanje- npr. gubitak osobe; ropstvo

3. Koje se emocionalne reakcije mogu javiti u stresnim situacijama?

Krecu se od radosnog uzbudjenja- kada se procjeni da se moze nositi sa situacijom do anksioznosti,
srdzbe, obeshrabrenja, depresije.
Anksioznost je neugodna emocija zabrinutosti napetosti straha i najcesca emocionalna reakcija na
prijetecu ili frustrirajucu situaciju.

4. Koje su zajednicke odlike osoba koje se uspjesno suocavaju sa stresom?

A svi su bili necemu posveceni- poslu, prijateljima i sl. B stres dozivljavaju kao izazov a ne kao prijetnju C
vjerovanje da covjek nikada nije bespomocan, vec da moze djelovati na ono sto mu se dogadja.

Ličnost

1. Čime se bavi psihologija ličnosti?

Proučavanjem psihičkog života kao cjeline, kao općeg načina doživljavanja i ponašanja- percepcija,
emocija, motivi, učenja itd.

2. Šta je ličnost?
Jedinstvena organizacija osobina koje se oblikuje uzajamnim djelovanjem pojedinca i društvene sredine,
a određuje opći karakterističan način doživljavanja i ponašanja osobe.

3. Šta su osobine ličnosti?

Različite vrste dospozicija, nasljeđenih i stečenih koje čine da pojedinac reaguje na određeni način.

4. Kako dijelimo osobine ličnosti prema njihovoj općenitosti?

1. Navike- spremnost da se u istim situacijama reaguje na isti način- (ustrajnost)
2. Crte ličnosti- dispozicije da se pojedinac ponaša na sličan način ne samo u istim, već i u sličnim
situacijama (suzdrženost ili kontorle ponašanja) - U osobine ličnosti ubrajamo i motive, stavove, interese,
kao i karakteristične načine rješavanja poteškoća u životu.

5. Čime se objašnjava dosljednost u doživljavanju i ponašanju?

Relativno trajnim i općenitim/osobinama ličnosti npr. neodlučnost- odlučnost

6. Šta nam omogućuje poznavanje osobine ličnosti?

Da se određenom vjerovatnoćom predviđamo ponašanje osoba u različitim situacijama.

7. U čemu se ogleda razlika između manje i više općenitosti crte ličnosti?

Manje se manifestuje u manjem, a veće u većem broju situacija. Npr. suzdržanost-veće, ustrajnost-
manje)

8. Šta znači da crte ličnosti mogu biti manje ili više univerzalne? To znači da mogu biti zajedničke
većem broju ljudi ili samo pojedincima.

Struktura ličnosti

1. Šta je struktura ličnosti?

To je srž ličnosti, to je način na koji su povezane njezine osobine ličnosti: sposobnosti, ubjeđenja,
karakter, temperament.

2. Šta su crte ličnosti?

Niz opštih odvojenih osobina ( vedrina, marljivost, inteligentnost itd.) koje uslovljavaju da se osoba u
svim situacijama ponaša slično ili isto)

3. Šta se pokušava određivanjem tipova ličnosti?

Da se široke ljudske individualnosti svede na manji ograničeni broj tipova npr. Jungova tupologija na
introverte ( zatvoreni, samokritični, neprilagođeni povučeni u sebe i ekstraverte ( spremnost na akciju,
interes za sredinu u kojoj živi)

4. Šta je temperament?
Osobine ličnosti koja predstavlja dispoziciju za način emocionalnog reagovanja, ali i brzinu i snagu
trajanja aktivnosti pojedinaca. Hipokrit prema Lemperementu ličnosti dijeli na :

Sangvinike optimist- brzo se naljuti, ali je brzo prođe,

Kolerik- lako se naljuti i snažno manifestuje ljutnju,
Melanholik- rijetko reaguje ali to čine intezivnim emocijama koje dugo trajni tužni, depresivni,
Mejmetik- hladni, sporo stupaju u akciju i intenzitet reagovanja nikada nije jak)
5. Šta je karakter?
Sistem osobine ličnosti koje pokazuju kako pojedinac postupa u vezi sa moralnim principima i moralnim
shvatanjima društva u kom živi. Karakterne osobine obuhvataju:
- volju- odlučnost ponašanja u skladu sa principom
- moralnu uprabljenost
- odlučivanje šta je dobro, a šta ne

6. Šta su interesi?
Komponente ličnosti koje označavaju težnju osobe da redovno obraća pažnju na objekte ili sadržaje i da
se njime aktivno ili pasivno bavi. Karakteristike interesa su pozitivnost ( po ovom se razlikuju od stavova)
pažnja
- spontane, automatski bez napora, motivacija
- snažni su usmjerivači i podsticaj za aktivnost

7. Šta su stavovi?
Spremnost da se na dosljedan i organizovan način misli, osjeća, reagira, pozitivno ili negativno u odnosu
na što se dešava oko nas. Uz ovo treba naglasiti da stavovi imaju fiziološku nercnu osnovu- pojave.

Tipovi ličnosti

1. Kako se definiše tip ličnosti?

Sistem osobina ličnosti koji se može razlikovati od drugih sistema i koji služi kao model u koji se
svrstavaju pojedini slučajevi

2. Kako izgleda Hipokratovi tupologije ličnosti?

Ponoviti ono što smo naučili

3. Kako izgleda Jungove tupologije ličnosti?

Ponoviti ono što smo naučili

4. Kako izgleda Krečmerove tupologije ličnosti?

- šizotimni tip ličnosti: povučen, ozbiljan, razdražljiv, hladni, skloni fantastičnim idejama
- ciklotimni: otvoren, društven, srdačan, vedar, realističan

5. Kako izgleda Šeldonove tupologije ličnosti?

- viscerotomični tip: emocionalne uravnoteženost, srdačnost, realizam
- somatoforični: aktivan, pokretljiv, energičan, hrabar, agresivan, nedostatak fakte i saosjećanja
- cerebrotonički: sklonost razmišljanju, kontorle postupaka povučen, uzdržljiv, osjetljiv

6. Kolika je vrijednost tupologije?

Čak ni autori ovih tupologija ne smatraju da je ljude moguće u potpunosti svrstiti u neku od ovih
kategorija, ali se generalno smatra da tupoligiziranje može korisiti u lakšoj i bržoj procjeni pojedine
osobe.
7. Šta je to sindromni tip?
Kada osobe uz druge karakteristične osobine može imati i grupu sindromnih osobina npr:
- kompulzivan tip: pretjerano uredan, tvrdoglav, škrt
- autoritarni tip: pokornost autoriteta, neelastičnost mišljenja, agresivnost