BANDING BEZA ANTARA SISTEM PENGANGKAAN PURBA DAN SISTEM HINDU ARAB

Sistem pengangkaan Purba terdapat beberapa sistem pengangkaan yang lain seperti sistem
pengangkaan Mesir, Babylon, Mayan, Roman dan Hindu-Arab.

Sistem Pengangkaan Mesir – sejenis sistem angka yang telah digunakan pada zaman Mesir
Purba. Nombor ditemui tercatat pada barang-barang tembikar, kepingan logam, batu kapur &
kulit kayu papyrus. Ia juga melibatkan gambar. Orang Mesir menggunakan sistem
penomboran bertulis yang berubah menjadi tulisan hieroglif yang boleh merekodkan bilangan
nombor bulat sehingga 1,000,000.

Sistem yang mempunyai asas perpuluhan dan membolehkan prinsip aditif (penambahan). Ia
juga merupakan satu sistem angka perpuluhan (asas 10) yang ditulis dalam huruf Hieroglif dan
tidak mempunyai nombor sifar. Ia turut memperkenalkan prinsip darab. Sistem penulisan
nombor Mesir kuno ditulis dari kanan ke kiri. Sistem penomboran Mesir masih digunakan
sehingga hari ini dalam beberapa konsep seperti konsep pecahan. Satu lagi sistem nombor
orang-orang Mesir yang digunakan selepas ciptaan bertulis pada papyrus adalah terdiri
daripada angka Hieratik.

Sistem Pengangkaan Mayan dibina berdasarkan sistem angka atau nombor. Mereka
menyusun nombor untuk menandakan nilai tempat berbeza. Angka Mayan merupakan satu
sstem angka perduapuluhan )asas – dua puluh) yang digunakan oleh Tamadun Maya Pra-
Columbus. Angka Maya terdiri daripada tiga symbol. Simbol yang pertama ialah sifar
(berbentuk cengkerang), symbol kedua ialah satu mewakilkansatu titik dan lima mewakilkan
satu baris.

Sistem Pengangkaan Roman atau angka rumi ialah sistem angka Rom Kuno yang
berdasarkan huruf-huruf abjad Rumi yang digabungkan untuk menunjukkan jumlah nilai.
Mereka membina sistem nombor atau angka menggunakan huruf daripada simbol-simbol
istimewa. Sisem angka rumi adalah berbentuk perpuluhandan tidak mempunyai angka sifar.

Sistem pengangkaan Hindu-Arab ialah sistem angka kedudukan persepuluh yang

dibangunkan pada kurun ke-9 oleh ahli Matematik India. Sistem Pernomboran Hindu-Arab
dipanggil Sistem Pernomboran Perpuluhan kerana menggunakan sepuluh simbol asas. Prinsip
pengumpulan “sepuluh-sepuluh” dan dinamakan sistem asas sepuluh. Mereka menggunakan
hnya sepuluh symbol yang disebut digit (0. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9). Digit bermaksud “ jari kaki”
atau “ jari tangan”. Symbol (glif) digunakan untuk mewakili sistem ini dan berkembang di luar
sistem itu sendiri. Glif berasal daripada angka Brahmi dan berkembang menjadi variasi tipografi
semenjak zaman Pertengahan.

Terdapat pelbagai set simbol yang digunakan untuk mewakili nombor dalam angka Hindu-Arab
yang kesemuanya berevolusi dari angka Brahmi iaitu Angka Arab Barat, Angka Arab Timur dan
Angka India.
Jadual Perbandingan Antara Sistem Pernomboran Mayan Dan Hindu-Arab.

Pengenalan

Matematik banyak merujuk kepada nombor dan angka. Nombor ialah simbol yang digunakan
untuk menyatakan bilangan atau kuantiti. Nombor berada dalam bentuk yang abstrak. Nombor
tidak boleh dilihat dan dipegang. Nombor ditulis dengan menggunakan simbol atau lambang
yang dinamakan angka. Mengikut sejarah, pada zaman dahulu terdapat beberapa sistem
pernomboran seperti Sistem Pernomboran Awal, Sistem Pernomboran Hindu-Arab, Sistem
Pernomboran Yang Lain. Dibawah Sistem Pernomboran Awal pula terdapat Sistem
Pernomboran Gundalan, Sistem Pernomboran Mesir, Sistem Pernomboran Roman, Sistem
Pernomboran Mayan dan Sistem Pernomboran Babylonian. Seterusnya, perbandingan antara
Sistem Pernomboran Mayan dan Sistem Pernomboran Hindu-arab.

Jadual Perbandingan Antara Sistem Pernomboran Mayan Dan Hindu-Arab.

PERBEZAAN.

Mayan Hindu-Arab

 Pernomboran berasaskan sistem 20.  Pernomboran berasakan sistem 10.

 Menggunakan hanya tiga simbol iaitu  Menggunakan abjad dan huruf untuk
sistem cengkerang, palang dan titik. mewakili digit.

 Titik -------> Satu

 Palang ------> lima
 Digit • jari tangan.
 Cengkerang ------> sifar
• jari kaki.
 Sistem nilai pula disusun secara  Sistem nilai disusun secara cerakin.
menegak.

 Untuk mendapatkan semua nombor yang  Menggunakan semua nombor yang

lain, hanya menggunakan 20 simbol. terdiri daripada 0-9.

 Sukar difahami.  Mudah difahami.

 Hanya melibatkan operasi tambah dan  Mempunyai pendaraban,

tolak sahaja. pengumpulan

 Nilai tempat disusun dari bawah adalah:  Nilai tempat ini disusun dari kiri ke
kanan adalah : Sa, Puluh, Ratus, Ribu,
Puluh Ribu,,,dan lain-lain.
1, 20, 20•18, 20²•18, 20³•18 dan lain-lain

 Nombor bermula daripada 0-19.  Nombor bermula daripada 0-9

sahaja.

PERSAMAAN YANG TERDAPAT DALAM KEDUA-DUA SISTEM INI.

a) Nombor yang digunakan memakan ruang yang banyak.
b) Boleh menulis nombor yang lebih besar.
c) Mempunyai satu simbol untuk mewakili sifar.
I. Sistem mayan hanya mempunyai tiga simbol iaitu cengkerang, palang dan titik.Simbol
cengkerang
mewakili sifar.
II. Sistem Hindu-Arab hanya menggunakan sepuluh simbol yang disebut digit. Dalam
sistem ini
simbol yang digunakan untuk mewakili sifar adalah 0.
d) Dapat menyelesaikan arimetik operasi penambahan dan penolakan.
I. Bagi sistem mayan, arimetik mudah untuk diselesaikan oleh pengguna.
 proses penambahan mudah boleh dilakukan dengan
hanyamenggabungkan dua atau lebih set simbol (set yang sama) seperti
dibawah :
5 + 8 = 13
... ...

 contoh arimetik penolakan.

13 - 5 = 8
... ...

II. Sistem nombor Hindu-Arab amat mudah untuk menyelesaikan arimetik bagi
operasi
penambahan dan penolakan.

 Contoh arimetik penambahan

25 + 8 = 33 (mengumpul semula bila mencapai nilai 10)
  Contoh arimetik penolakan
43 – 5 = 38 (meminjam dari tempat puluh kerana digit pada nilai tempat sa [3]
adalah kecil)
Jadual Perbandingan Antara Sistem Pernomboran Hindu Arabic Dan Sistem
Pernomboran Roman
PERKARA SISTEM PERNOMBORAN HINDU
ARABIC
Pengenalan Sistem nombor Mayan dibangunkan 
oleh tamadun Maya Kuno Amerika
Tengah dan telah dipengaruhi oleh 
nilai setempat.
Ciri-Ciri  Menggunakan simbol untuk mewakili
sesuatu maksud.
 Menggunakan tiga simbol iaitu
kerang, titik dan garis yang masing-
masing mewakili kosong,satu dan
lima.
 Menggunakan dua proses asas iaitu
penambahan dan pendaraban.
SISTEM PERNOMBORAN ROMAN
Digunakan di Mesir Purba hingga awal
millennium iaitu tahun pertama Masihi.
Membawa kepada penghasilan
kalender 365 hari
Menggunakan asas sepuluh
 Simbol-simbol dicipta dan diadaptasi
daripada objek-objek yang dilihat
disekeliling.
 Menggunakan tulisan heiroglif sebagai
tulisan untuk mencipta dan
menggabungkan simbol sehingga nilai
1 000 000.
 Simbol-simbol yang digunakan
membawa nilai mengikut kepentingan
objek asal yang telah diadaptasi.-

Kelebihan  Satu-satunya sistem nombor purba 
yang menggunakan konsep sifar yang
membolehkan mereka menulis untuk 
jumlah yang besar.
 Hanya menggunakan proses asas
dalam Matematik iaitu darab dan
tambah.
 Proses untuk mengenal pasti nilai
sesuatu simbol agak mudah dengan
penggunaan simbol yang seragam
dan mudah dikenal pasti bentuknya
memandangkan banyak penggunaan
simbol titik dan garis panjang
melintang.
Kekurangan  Memerlukan ketelitian untuk
menghafal setiap makna simbol untuk
mengintepretasikan sesuatu simbol
kepada nilainya yang sebenar.
 Memerlukan kaedah yang lebih
komplek untuk nilai 20 dan keatas
iaitu memerlukan penggabungan

proses pendaraban dan penambahan.
Semakin penting atau semakin
bermakna sesuatu objek itu, semakin
tinggi nilai kuasa sepuluh yang diwakili.
Digunakan untuk menyelesaikan
masalah kehidupan seharian.
Setiap simbol mewakili kuasa sepuluh
yang akan memudahkan mendapat
nilai sebenar simbol.
 Terlalu bayak huruf untuk diingati
Penulisan yang sama dan hanya
penambahan bar mengelirukan para
pengguna tulisan roman.
 Menggunakan sistem substraktif dan
additif dalam mengahasilkan nilai yang
besar.
Tiada nilai spesifik untuk nilai yang
besar