Katangiang Pisikal NG Daigdig Module 1 1st QTR

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 13

Katangiang Pisikal

ng Daigdig

Ang heograpiya ay ang pag-aaral sa pisikal na katangian ng mundo at ang


interaksiyon ng tao sa kanyang kapaligiran. Sa modyul na ito, pagtutuonan mo ng
pag-aaral ang estruktura ng Daigdig, katangiang pisikal nito, katuturan at
heograpiya ng Daigdig na may komprehensibong pagsusuri sa limang tema nito.
Tatalakayin dito ang malaking bahaging ginampanan ng heograpiya sa paghubog ng
pamumuhay ng tao mula pa noong sinaunang panahon upang maipakita ang
ugnayan ng kasaysayan at heograpiya. Simulan mo na.

Balikan

Isa ang Daigdig sa walong planetang umiinog sa araw na bumubuo ng solar


system. Ang pagkakaroon ng buhay sa daigdig ay masasabing dulot ng tiyak na
posisyon nito.
• Batay sa larawan, saan matatagpuan ang planetang daigdig sa solar system?
• Ano-anong katangian ng daigdig ang nakapagpapanatili ng buhay?

https://c0.wallpaperflare.com/preview/996/748/47/solar-system-sun-mercury-venus.jpg

4
Mga Tala para sa Guro
Mahalagang malaman ang mahahalagang kaalaman
tungkol sa Daigdig tulad ng tinatayang bigat, edad, populasyon,
kabuuang lawak ng ibabaw ng Daigdig, lawak ng kalupaan at
karagatan, pangkalahatang lawak ng katubigan, uri ng tubig,
kabilugan sa equator at poles, diyametro sa equator at poles,
radius sa equator at poles, bilis ng pag-ikot, at orbit sa araw.
Gayundin ang pagsuring mabuti sa mga diyagram upang mas
maintindihan ang estruktura ng Daigdig.

Tuklasin

Paano mo ba mailalarawan ang daigdig? Iguhit ang naiisip na itsura ng mapa ng


Daigdig nang hindi tumitingin sa mapa o kahit anong resources. Sa loob ng kahon,
simulan ang iyong pagkatuto.

Ang Aking Likhang Mapa

5
Suriin

Estruktura ng Daigdig

Ang Daigdig o kilala rin bilang mundo o sangkalupaan ay ang tanging planeta
sa solar system na may kakayahang magpanatili ng buhay. Ito ay ikatlong planeta
mula sa araw, pinakamasukal na planeta sa sistemang solar at pang-apat sa
pinakamalaking planetang terestriyal. Tara na’t alamin pa ang ibang bahagi na
patungkol dito.

Ang matigas at mabatong bahagi ng Daigdig na may kapal na umaabot sa


30-65 kilometro (km) palalim mula sa mga kontinente ay binubuo ng crust. Ito
ay may kapal lamang na 5-7 kilometro sa ilalim ng mga karagatan.

Ang isang patong ng mga Ang core ay ang kaloob-


batong malambot at natutunaw ang loobang bahagi ng Daigdig na
ilang bahagi ay tinatawag na binubuo ng mga metal tulad ng iron
mantle. at nickel.

Crust
Upper Mantle

Lower Mantle

Outer Core

Inner Core

Ang Daigdig ay may plate o malalaking masa ng solidong bato na hindi


nananatili sa posisyon. Sa halip, ang mga ito ay gumagalaw na tila mga balsang
inaanod sa mantle. Napakabagal ng paggalaw ng mga plate na ito. Sa katunayan,
umaabot lamang sa 5 sentimetro (2 pulgada) bawat taon. Gayunpaman, ang
paggalaw at ang pag-uumpugan ng mga ito ay napakalakas at nagdudulot ng mga
paglindol, pagputok ng mga bulkan, at pagbuo ng mga kabundukan.

6
Northern Hemisphere Eastern Hemisphere

Ang Daigdig ay may


apat na hating-globo
(hemisphere): Ang Northern
Hemisphere at Southern
Hemisphere na hinahati ng
equator, at ang Eastern Southern Hemisphere Western Hemisphere
Hemisphere at Western
Hemisphere na hinahati ng
Prime Meridian.

Maaaring matukoy ang lokasyon ng isang lugar sa globo o mapa sa paraang


absolute, astronomikal o tiyak. Tinatawag na longitude ang distansyang angular
na natutukoy sa pagitan ng dalawang meridian patungo sa silangan o kanluran
ng Prime Meridian. Ang Prime Meridian ay itinalaga bilang zero degree
longitude. Ito ang likhang-isip na guhit na humahati sa globo sa silangan at
kanlurang hemispero. Ang latitude ay ang distansyang angular sa pagitan ng
dalawang parallel patungo sa Hilaga o Timog ng Ekwador. Ang ekwador ay ang
likhang-isip na guhit na humahati sa globo sa Hilaga at Timog na Hemispero. Ito
ay itinatakda bilang zero degree latitude. Ang Tropic of Cancer ang
pinakadulong bahagi sa hilagang hemispero na direktang sinisikatan ng araw.
Makikita ito sa 23.5° Hilaga ng Ekwador. Ang Tropic of Capricorn ang
pinakadulong bahagi ng Timog Hemispero na direkta ring sinisikatan ng araw.
Matatagpuan ito sa 23.5° Timog ng Ekwador.

Prime Meridian

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Latitude_and_Longitude_of_the_Eart
h_fr.svg/1280px-Latitude_and_Longitude_of_the_Earth_fr.svg.png-
Latitude_and_Longitude_of_the_Earth.svg.png

7
Ang daigdig ay binubuo ng mga kontinente. Ang kontinente ay ang
pinakamalawak na masa ng lupa sa ibabaw ng daigdig. May mga kontinenteng
magkakaugnay samantalang ang iba naman ay pinalilibutan ng katubigan. Gayundin
naman, ang iba ay nagtataglay ng napakaraming mga bansa samantalang ang iba ay
mayroon lamang kakaunti. May pitong kontinente ng daigdig – Africa, Antarctica, Asya,
Australia, Europa, Hilagang America at South America.

Ang malaking suplay ng ginto at diyamante ay


nagmumula sa Africa. Naroon din ang Nile River na
pinakamahabang ilog sa buong daigdig, at ang
Disyerto ng Sahara, na pinakamalaking disyerto.
Nagtataglay ang Africa ng pinakamaraming bansa
kung ihahambing sa ibang mga kontinente.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Africa_on_the_globe_%28white-
red%29.svg/600px-Africa_on_the_globe_%28white-red%29.svg.png

Ang Antarctica naman ang tanging


kontinenteng natatakpan ng yelo na ang kapal ay
umaabot ng halos 2 km. (1.2 milya). Dahil dito,
walang taong naninirahan sa Antarctica maliban sa
mga siyentistang nagsasagawa ng pag-aaral tungkol
dito. Gayunpaman, sagana sa mga isda at mammal
ang karagatang nakapalibot dito.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Antarctica_on_the_glob
e_%28white-red%29.svg/1024px-Antarctica_on_the_globe_%28white-red%29.svg.png

8
Sa tahasang sabi, ang pinakamalaking
kontinente sa mundo ay ang Asya. Sinasabing
ang sukat nito ay mas malaki pa sa
pinagsamang lupain ng North at South America,
o sa kabuuang sukat ng Asya ay tinatayang
sangkatlong (1/3) bahagi ng kabuuang sukat ng
lupain ng Daigdig. Nasa Asya rin ang China na
may pinakamalaking populasyon sa Daigdig at
ang Mt. Everest na pinakamataas na bundok sa
pagitan ng Sagamartha Zone sa Nepal at Tibet
https://upload.wikimedia.org/wikipedi
a/commons/2/24/Asia_on_the_globe_ sa China.
%28red%29.svg

Ang laki ng Europa ay sangkapat (1/4) na


bahagi lamang ng kalupaan ng Asya. Ito ang ikalawa
sa pinakamaliit na kontinente ng Daigdig sa lawak na
halos 6.8% ng kabuoang lupa ng Daigdig.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a0/Europe_on_the_globe_%28red%29.svg

Isang bansang kinikilala ring


kontinenteng pinakamaliit sa Daigdig ay ang
Australia at Ocenia. Napalilibutan ito ng Indian
Ocean at Pacific Ocean, at inihihiwalay ng
Arafura Sea at Timor Sea. Dahil sa mahigit 50
milyong taong pagkakahiwalay ng Australia
bilang isang kontinente, may mga bukod
tanging species ng hayop at halaman na sa
Australia lamang matatagpuan. Kabilang dito
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/t
ang kangaroo, wombat, koala, Tasmanian devil,
humb/7/71/Australia_on_the_globe_%28Antarctic_cl
aims_hatched%29_%28Oceania_centered%29_with_bo
platypus, at iba pa.
rders.svg

Sa kabilang banda, ang North America ay


may hugis na malaking tatsulok subalit
mistulang pinilasan sa dalawang bahagi ng
Hudson Bay at Gulf of Mexico. Dalawang
mahabang kabundukan ang matatagpuan sa
kontinenteng ito – ang Applachian Mountains sa
silangan at Rocky Mountains sa kanluran.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/22/North_America_on_the_globe_%28white-red%29.svg

Gayundin, ang South America ay hugis


tatsulok na unti-unting nagiging patulis mula sa
bahaging ekwador hanggang sa Cape Horn sa
katimugan. Ang Andes Mountains na may habang
7,240 km (4,500 milya) ay sumasakop sa kabuoang
baybayin ng South America.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/South_America_on_the_gl
obe_%28white-red%29.svg/767px-South_America_on_the_globe_%28white-red%29.svg.png

9
Katangiang Pisikal ng Daigdig

Ang salitang heograpiya ay tumutukoy sa siyentipikong pag-aaral ng


katangiang pisikal ng Daigdig. Nagmula ito sa salitang Griyego na geo o Daigdig at
graphia o paglalarawan.

Nakaaapekto ang katangiang


pisikal ng Daigdig nang malaki sa Halimbawa nito ang mga
pamumuhay at kultura ng tao. lambak-ilog kung saan sumibol ang
Mahalagang bahagi ng pag-aaral nito mga kauna-unahang kabihasnan sa
ay ang mga anyong lupa at anyong Daigdig tulad ng lambak-ilog ng
tubig na sakop nito. Tinatawag na Tigris-Euphrates, lambak-ilog ng
topograpiya ang pisikal na katangian Indus, lambak-ilog ng Huaug Ho at
ng isang lugar o rehiyon. Sa paglipas ng lambak-ilog ng Nile. Binubuo rin ng
panahon, ang mga tao ay natutong iba’t ibang uri ng mga anyong-tubig
makiangkop sa kanilang ang Daigdig na nakatutulong sa
kapaligiran. Bukod sa mga kasalukuyang pamumuhay ng mga
nagtataasang kabundukan sa tao. Suriin ang diyagram sa ibaba.
Daigdig, maraming mga anyong-lupa
ang naging mahalaga sa pamumuhay
ng mga tao.

Diyagram 1.1 Saklaw, Sangay, Limang Tema ng Heograpiya at Kaugnayan sa


mga Disiplina
anyong lupa at tubig, likas na
yaman, klima at panahon, flora
(plant life), fauna (animal life)
Heograpiya saklaw
distribusyon at interaksiyon ng
tao at iba pang organismo sa
kapaligiran nito

Dalawang Sangay Limang Tema Kaugnayan sa


mga disiplina

Heograpiyang Heograpiyang • Lokasyon


Pisikal Pantao • Lugar
• Rehiyon
• Kasaysayan
• Interaksiyon • Agham
ng tao at
• Sosyolohiya
kapaligiran
• Ekonomiks
• Paggalaw

10
Limang Tema ng Heograpiya

Binalangkas ang limang tema ng heograpiya taong 1984 ng National Council


for Geographic Education at ng Association of American Geographers. Naglalayon ang
mga temang ito na mas mapadali at simplehan ang pag-aaral ng disiplinang
heograpiya ng Agham Panlipunan. Ito ay makatutulong na unawain ng mga tao ang
kanyang ginagalawang Daigdig

Lokasyon
Lugar
Ito ay tumutukoy sa
kinaroroonan ng mga lugar sa Ito ay tumutukoy sa mga
Daigdig. Mayroong dalawang katangiang natatangi sa isang pook.
paraan ng pagtutukoy nito. Mayroong dalawang paraan ng
pagtutukoy nito.
Lokasyong Absolute sa
pamamagitan ng imahinasyong Ang mga katangian ng
guhit tulad ng latitude line na kinaroroonan tulad ng klima,
bumubuo ng grid. Ang pagkukrus anyong lupa at tubig, at likas na
ng mga guhit ay ang eksaktong yaman
kinaroroonan ng isang lugar sa
Daigdig Katangian ng mga taong
naninirahan tulad ng wika,
Relatibong Lokasyon na relihiyon, densidad, o dami ng tao,
ang batayan ay ang mga lugar at kultura at sistemang politikal
bagay na nasa paligid nito.

Rehiyon

Ang bahagi ng Daigdig na pinagbuklod ng magkatulad na katangiang


pisikal o kultural.

Paggalaw
Interaksiyon ng Tao at
Kapaligiran
Ang paglipat ng tao sa
Ito ang kaugnayan ng tao kinalakihang lugar patungo sa ibang
sa pisikal na katangiang taglay ng lugar. Ang paglipat ng mga bagay at
kaniyang kinaroroonan. Ang likas na pangyayari tulad ng hangin
kapaligiran bilang pinagkukunan at ulan ay nabibilang din dito.
ng pangangailangan ng tao at May tatlong uri ng distansiya ang
pakiki-angkop ng tao sa mga isang lugar:
pagbabagong nagaganap sa Linear- gaano kalayo ang isang lugar
kaniyang kapaligiran. Time- gaano katagal ang paglalakbay
Psychological- paano tinitignan ang
layo ng isang lugar

11
Pagyamanin

Gawain 1: Panuto Ko, Gawin Mo!


Kumpletuhin ang datos tungkol sa estruktura ng daigdig batay sa hinihingi
ng sumusunod na pangungusap. Ilagay ang iyong sagot sa sagutang papel.

Lagyan ng simbolong apoy ang tatlong pangunahing parte ng Daigdig


Isulat ang salitang “kontinente” sa pitong kontinente ng Daigdig.
Tukuyin ang apat na pagkakahati ng Daigdig
Iguhit ang kilalang anyong lupa na matatagpuan sa titik “I”
Magbigay kung saang likas na yaman sagana ang titik “H”

M N
A

C
O P
B

D F K

I
L

J
H

12
Gawain 2: Kahon ng Kasagutan
Basahing mabuti ang bawat pahayag. Tukuyin ang salitang inilalarawan sa bawat
bilang. Pumili ng sagot sa loob ng kahon. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.

Crust Prime Meridian Daigdig Tropic of Capricorn

Tropic of Cancer kontinente mantle core

Northern Hemisphere latitude ekwador longitude

longitude1. Ito ang distansiyang angular na nasa pagitan ng dalawang meridian patungo sa
kanluran ng Prime Meridian. Ito rin ang mga bilog (great circles) na tumatahak
mula sa North Pole patungong South Pole.

core 2. Ito ang kaloob-looban na bahagi ng Daigdig kung saan matatagpuan ang mga
mahahalagang metal tulad ng iron at nickel.

Daigdig 3. Ito ang tanging planeta sa solar system na kayang makapagpanatili ng buhay.

4. Ito ang pinakadulong bahagi ng Timog Hemispero na direkta ring sinisikatan


ng araw. Tropic of Capricorn

5. Ito ang likhang-isip na guhit na humahati sa globo sa Hilaga at Timog na


hemispero. ekwador

6. Ang pinakadulong bahagi sa Hilagang Hemispero na direktang sinisikatan ng


araw. Tropic of Cancer

7. Ito ang isang patong ng mga batong napakainit kaya malambot at natutunaw
ang ilang bahagi nito. mantle

8. Ito ang pinakamalawak na masa ng lupa sa ibabaw ng Daigdig. kontinente

9. Ito ang nasa Greenwich sa England na itinatalaga bilang zero degree longitude. Prime
Meridian
10. Ito ang matigas at mabatong bahagi ng Daigdig. crust

13
Gawain 3: MAPA-hayag
Tukuyin ang lugar na inilalarawan sa mapa. Kompletuhin ang pahayag batay sa
mga hinihingi nito. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.

Ako si ___________________________.
Prince Joe P. Pilipinas
Narito ako sa ______________________.
Bautista
Ang klima dito ay _________________________.
Tag-ulan at Tag-init Ang mga likas na yaman dito ay
___________________________________Batay
palay at ibang tanim, lamang dagat, langis sa taglay na klima at likas na yaman
ng aming lugar, ang pamumuhay dito sa amin ay ____________________________.
pagsasaka at pangingisda

Gawain 4: S-S-T-K Heograpiya


Punan ang graphic organizer ayon sa saklaw, sangay, tema, at mga kaugnayang
disiplina ng heograpiya. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.

Heograpiya
1.anyong
lupa

2. anyong 3.klima
saklaw tubig

4. animal life 5. plant life

Dalawang Sangay Limang Tema Kaugnayan sa mga


Disiplina
1. 2. 1.Lokasyon
Lugar
2.Rehiyon 1.Kasaysayan
Heograpiyang Heograpiyang 3.Interaksiyon 2.
Agham
Pisikal pantao 4.ng tao at 3.
kapaligiran Sosyolohiya
5.Paggalaw 4.Ekonomiks

14
Gawin 5: THROWBACK
Humanap ng isang larawan ng kilalang lugar sa inyong pamayanan, sampung taon
o higit pang taon na ang nakakaraan at ang larawan nito sa kasalukuyan. Idikit ang
nahanap na larawan sa iyong sagutang papel at sagutin pamprosesong tanong sa
ibaba.

NOON NGAYON

Pamprosesong Tanong:

1. Ano-ano ang pagbabagong naganap sa inyong lugar makalipas ang ilang


taon?
2. Paano ito nakaapekto sa inyong pamumuhay?
3. Kung may nais kang baguhin sa inyong pamayanan o komunidad,
ano-ano ang iyong babaguhin at bakit? Kung wala, pangatwiranan ang iyong
kasagutan

Gawain 6: Anong Tema ng Heograpiya?


Isulat sa sagutang papel kung anong tema ng heograpiya ang tinutukoy ng bawat
pahayag. (Lokasyon, Lugar, Rehiyon, Interaksyon ng Tao at Kapiligiran, at Paggalaw).
Paggalaw
_______1. Mula Lungsod ng Malolos ay isang oras at kalahating minuto ang
paglalakbay papuntang Lungsod ng Meycauayan.
lugar
_______2. Espanyol ang wikang ginagamit ng mga mamamayan sa Mexico.
lugar
_______3. Islam ang opisyal na relihiyon ng mga mamamayan sa Saudi Arabia.
Paggalaw
_______4. Libo-libong Pilipino ang nangingibang bansa sa Australia at New Zealand
upang magtrabaho.
_______5. Ang Pilipinas ay matatagpuan sa kanluran ng Pacific Ocean, timog ng
Lokasyon
Bashi Channel at silangan ng West Philippine Sea.

15
Interaksyon ng
_______6.
Tao at Kapiligiran Ang mataas na antas ng teknolohiya ang nagpabilis sa mga tao na magtungo
sa mga bansang may magagandang pasyalan.
Lugar Ang wika ng mga bisita ay Waray.
_______7.
Lugar Ang Pilipinas ay may klimang tropikal.
_______8.

_______9. Ang Brunei ay nasa Timog Silangang Asya.


Lokasyon

_______10. Ang Amana Resort ay matatagpuan sa Pandi, Bulacan


Lokasyon

Isaisip

Ibuod ang mahahalagang kaisipan sa katangiang pisikal ng Daigdig. Isulat ang tamang
impormasyon upang mabuo ang diwa ng mga pangungusap. Isulat ang iyong sagot sa
sagutang papel.

Ang estruktura ng daigdig ay binubuo ng crust, ___________,


mantle at core
_________.
Ito ay may apat na hating-globo. Ang Northern Hemisphere, at _____________ na
Southern Hemisphere
hinahati ng __________,
equator at ang ______________
Eastern at Western Hemisphere na hinahati
ng _____________
Prime Meridian Hemisphere

Ang salitang heograpiya ay tumutukoy sa siyentipikong pag-aaral ng


_________________.
katangiang pisikal ng mundo o daigdig Nagmula ito sa salitang Griyego na geo o _________
daigdig at graphia
o _________
pag-aaral

Isagawa

Sagutin ang katanungan batay sa iyong sariling pagkaunawa sa aralin at ipaliwanag


ang iyong sagot. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.

Paano nakaaapekto ang heograpiya sa pag-unlad ng


pamumuhay sa Daigdig?

Nakaka-apekto ito sa pamamagitan ng


pagkakadepende sa uri ng klima, lokasyon, rehiyon, o
likas na yaman na matatagpuan sa tiyak na lugar.

You might also like