‫ﺗﻪﻓﺴﯿﺮی ﺋﻪو ﺋﺎﯾﻪﺗﺎﻧﻪی دهرﺑﺎرهی ) اﻻﺣﺴﺎن ( ﭼﺎآﻪ آﺎری هﺎﺗﻮون‬

‫] آﺮدي – آﻮردی – ‪[ kurdish‬‬

‫ﺋﺎﻣﺎدهآﺮدﻧﯽ ‪ :‬ﭘﺸﺘﯿﻮان ﺳﺎﺑﯿﺮ ﻋﻪزﯾﺰ‬

‫‪٢٠١٠ ‐ ١٤٣١ ‬‬

‫‪1‬‬
‫﴿ ﺗﻔﺴﺮﻴ اﻻﻳﺎت اﻟﻮاردة ﻲﻓ ) اﻹﺣﺴﺎن (﴾‬

‫» ﺑﺎﻟﻠﻐﺔ اﻟﻜﻮردﻳﺔ «‬

‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬

‫إﻋﺪاد ‪ :‬ﺑﺸﺘﻴﻮان ﺻﺎﺑﺮ ﻋﺰﻳﺰ‬

‫‪٢٠١٠ ‐ ١٤٣١‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪2‬‬
 ‫ﺗﻪﻓﺴﯿﺮی ﺋﻪو ﺋﺎﯾﻪﺗﺎﻧﻪی دهرﺑﺎرهی ) اﻻﺣﺴﺎن ( ﭼﺎآﻪ آﺎری هﺎﺗﻮون‬

‫ﯾﻪآﻪم‪ ) :‬اﻻﺣﺴﺎن ( ﻟﻪ ﺻﻴﻔﻪﺗﻪآﺎﻧﯽ ﺧﻮاﯼ ﮔﻪورﻩﯾﻪ‪:‬‬

‫َ‬ ‫ًَْ َْ َ‬ ‫ََ ْ َ ْ‬ ‫ََْ‬

‫اﷲ ِﺻﺒﻐﺔ َوﺤﻧ ُﻦ ُ َﺨﺑِ ُﺪون{ )اﻛﻘﺮة‪. (١٣٨:‬‬
‫ِ‬
‫ﺣ َﺴ ُﻦ ِﻣ َ‬
‫ﻦ‬ ‫اﷲ وﻣﻦ أ‬
‫‪ِ }-١‬ﺻﺒﻐﺔ ِ‬

‫ﺑﺎﺷﺘﺮﻩ ﻟﻪﺧﻮا ﻟﻪڕﻩﻧﮓ ڕﺷﺘﻦ‬ ‫واﺗﻪ‪ :‬ﺧﻮا ڕﻩﻧﮕﯽ ﮐﺮدﯾﻴﻦ ﺑﻪڕﻩﻧﮕﯽ ﺧﯚﯼ)ﮐﻪ ﺋﻴﺴﻼﻣﯽ ﯾﻪﺗﻪ( و ﮐ‬
‫دا وﻩ ﺋ ﻤﻪ ﭘﻪرﺳﺘﺶ هﻪر ﺑﯚ ﺋﻪو دﻩﮐﻪﯾﻦ‪.‬‬

‫ً ََ‬
‫ﺎس َر ُﺳﻮﻻ َو ﻰﻔ‬ ‫ﻠﻨ‬ ‫ﻟ‬ ‫ﻚ َوأَ ْر َﺳﻠْﻨَ َ‬
‫ﺎك‬
‫َ َ َ َ َ َ ْ َ ِّ َ َ ْ َ ْ َ‬
‫ﺴ‬ ‫ﻔ‬‫ﻏ‬ ‫ﻦ‬‫ﻤ‬ ‫ﻓ‬ ‫ﺔ‬ ‫ﺌ‬‫ﻴ‬ ‫ﺳ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﻣ‬ ‫ﻚ‬ ‫ﺎﺑ‬ ‫ﺻ‬‫أ‬ ‫ﺎ‬ ‫ﻣ‬‫و‬ ‫اﷲ‬ ‫َ‬
‫ﻦ‬ ‫ﻤ‬
‫َ َ َ َ َ ْ َ َ َ َ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫‪}-٢‬ﻣﺎ أﺻﺎﺑﻚ ِﻣﻦ ﺣﺴﻨ ٍﺔ ﻓ ِ‬
‫ً‬ ‫َ‬
‫ﺎﷲ ﺷ ِﻬﻴﺪا{ )اﻟﻨﺴﺎء‪.(٧٩:‬‬
‫ﺑِ ِ‬

‫واﺗﻪ‪ :‬هﻪر ﭼﺎﮐﻪﯾﻪﮐﺖ ﺗﻮوش ﺑﻮو ﺋﻪوﻩ ﻟﻪ ﺧﻮاوﻩﯾﻪ وﻩ هﻪر ﺧﺮاﭘﻪﯾﻪﮐﺖ ﺗﻮوش ﺑﻮو ﺋﻪوﻩ ﻟﻪ ﺧﯚﺗﻪوﻩﯾﻪ‬
‫و ﺋ ﻤﻪ ﺗﯚﻣﺎن ﻧﺎردووﻩ ﺑﻪ ﻓﺮوﺳﺘﺎدﻩ ﺑﯚ ﺧﻪ ﮑﯽ وﻩ ﺧﻮا ﺑﻪﺳﻪ ﺷﺎﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪوﻩ ﺑﺪات‪.‬‬

‫َ‬ ‫ْ ً َ‬ ‫َُْ َ ََ ْ َ ْ‬ ‫ََ ُ ْ َ ْ‬

‫اﷲ ُﺣﻜﻤﺎ ِﻟﻘ ْﻮمٍ ﻳُﻮ ِﻗﻨُﻮن{ )اﻤﻟﺎﺋﺪة‪.(٥٠:‬‬
‫ِ‬
‫ﺣ َﺴ ُﻦ ِﻣ َ‬
‫ﻦ‬ ‫أ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﻣ‬‫و‬ ‫ﻮن‬ ‫ﻐ‬‫ﺒ‬ ‫ﻓ‬ ‫ﺔ‬ ‫ﻴ‬
‫ِِ ِ‬‫ﻠ‬‫ﻫ‬ ‫ﺎ‬‫َ‬ ‫اﺠﻟ‬ ‫‪ }-٣‬أﻓﺤﻜﻢ‬

‫ﺣﻮﮐﻢ و ﺑ ﯾﺎرﯼ ﻟﻪ هﯽ ﺧﻮا ﺟﻮان و‬ ‫واﺗﻪ‪ :‬ﺋﺎﯾﺎ ﺋﻪوان داواﯼ ﺣﻮﮐﻤﯽ ﻧﻪﻓﺎﻣﯽ دﻩﮐﻪن ؟ ﺋﺎﯾﺎ ﮐ‬
‫ﭼﺎﮐﺘﺮﻩ ؟ ﻻﯼ ﮐﻪﺳﺎﻧ ﻚ ﮐﻪ ﺑ واﯼ ﺗﻪواوﯾﺎن هﻪﯾﻪ‪.‬‬

‫ﻦﻴ{ )اﻟﺴﺠﺪة‪. (٧:‬‬‫ﻃ‬ ‫ﺣ َﺴ َﻦ ُﻞﻛ َ ْ ٍء َﺧﻠَ َﻘ ُﻪ َو َﺑ َﺪأَ َﺧﻠْ َﻖ ْاﻷﻧ ْ َﺴﺎن ﻣ ْ‬

‫ﻦ‬
‫َ ْ‬
‫‪}-٤‬ا ِ ي أ‬
‫ِ ِ ِ ِ ٍ‬

‫واﺗﻪ‪ :‬زاﺗ ﮑﻪ هﻪﻣﻮو ﺷﺘ ﮑﯽ ﺑﻪ ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﺷ ﻮﻩ دروﺳﺖ ﮐﺮدووﻩ ﺟﺎ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻟﻪ ﺳﻪرﻩﺗﺎوﻩ ﻟﻪ ﻗﻮڕ‬

‫دروﺳﺖ ﮐﺮد‪.‬‬

‫دووﻩم‪ :‬ﭼﺎآﻪ آﺎرﯼ ﻟﻪ ﺻﻴﻔﻪﺗﯽ ﭘ ﻐﻪﻣﺒﻪران و ﭘﻴﺎوﭼﺎآﺎﻧﻪ‪:‬‬

‫َ ُ َ ُْ ٌ َ ََ َ َْ َ َ ً َ َ‬
‫اﺨﺗ َﺬ ُ‬
‫اﷲ إﺑ ْ َﺮاﻫ َ‬ ‫ً ْ َْ ََ َ َُْ‬ ‫ُ‬ ‫ََ ْ َ ْ‬
‫ﺣ َ‬
‫ﻴﻢ‬ ‫ِ ِ‬ ‫و‬ ‫ﻴﻔﺎ‬ ‫ﻨ‬
‫ِ‬ ‫ﺣ‬ ‫ﻴﻢ‬ ‫ﻫ‬‫ا‬‫ﺮ‬
‫ِ ِ‬ ‫ﺑ‬ ‫إ‬ ‫ﺔ‬ ‫ﻠ‬‫ﻣ‬‫ِ‬ ‫ﻊ‬ ‫ﺒ‬ ‫اﻳ‬‫و‬ ‫ﻦ‬ ‫ﺴ‬
‫ِ‬ ‫ﺤﻣ‬ ‫ﻮ‬‫ﻫ‬‫و‬ ‫ﷲ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻪ‬ ‫ﻬ‬ ‫ﺟ‬‫و‬ ‫ﻢ‬ ‫ﻠ‬‫ﺳ‬ ‫أ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﻤ‬‫ﻣ‬‫ِ‬ ‫ﻳﻨﺎ‬ ‫د‬
‫ِ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﺴ‬ ‫‪}-١‬وﻣﻦ أ‬

‫‪3‬‬
 ‫َ ً‬
‫ﺧ ِﻠﻴﻼ{ )اﻟﻨﺴﺎء‪.(١٢٥:‬‬

‫دﯾﻨﺪارﺗﺮﻩ( ﻟﻪ ﮐﻪﺳ ﻚ ﮐﻪ ڕووﯼ ﺧﯚﯼ ﯾﻪﮐﻼ ﮐﺮدﺑ ﺘﻪوﻩ‬ ‫ﺋﺎﯾﻴﻨﯽ ﭼﺎﮐﺘﺮ و ﺟﻮاﻧﺘﺮﻩ)وﻩ ﮐ‬ ‫واﺗﻪ‪ :‬ﮐ‬
‫ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ و‬ ‫ﺑﯚ ﺧﻮا ﻟﻪ هﻪﻣﺎن ﮐﺎﺗﺪا ﺋﻪو ﮐﻪﺳﻪ ﭼﺎﮐﻪ ﮐﺎر ﺑ ﺖ و ﺷﻮ ﻨﯽ ﺋﺎﯾﻴﻨﯽ ﺋﻴﺒﺮاهﻴﻢ ﮐﻪوﺗﺒ‬
‫ﭘﺎﮐﯽ)ﮐﻪ ﺑﻪ وﯾﺴﺘﯽ ﺧﯚﯼ ﻟﻪ ﺑﻪﺗﺎڵ ﻻﯼ داوﻩ ﺑﯚ ﻻﯼ ڕاﺳﺖ( وﻩ ﺧﻮا ﺋﻴﺒﺮاهﻴﻤﯽ هﻪ ﺒﮋارد ﺑﻪ دۆﺳﺖ و‬
‫ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﺧﯚﯼ‪.‬‬

‫َ َ َ َ َ َ ُ ِّ ْ َ َ َ َ َ َ َ َ ُ ُ َ ِّ َ َ َ ْ ُ َ ْ ً َ َ َ ْ َ ُ ِّ َ َ َ ْ ُ َ ْ َ‬
‫ﻤﺣﻞ ﻓﻮق‬ ‫ﺎن ﻗﺎل أﺣﺪﻫﻤﺎ ِإ أرا ِ أﻋ ِﺮﺼ ﻤﺧﺮا وﻗﺎل اﻵﺧﺮ ِإ أرا ِ أ ِ‬ ‫‪} -٢‬ودﺧﻞ ﻣﻌﻪ اﻟﺴﺠﻦ ﻓﺘﻴ ِ‬
‫َ‬ ‫ََ َ َ ُْ ْ‬ ‫ْ ْ ُ َ ِّ ْ َ َ ْ‬ ‫ُ ْ ً َْ ُ ُ‬ ‫َْ‬
‫ُ‬
‫رأ ِ ﺧﺰﺒا ﺗﺄﻛﻞ اﻟﻄﺮﻴ ِﻣﻨﻪ ﻧﺒﺌﻨﺎ ﺑِﺘﺄ ِوﻳ ِﻠ ِﻪ ِإﻧﺎ ﻧﺮاك ِﻣﻦ اﻟﻤﺤ ِﺴ ِﻨﻦﻴ{ )ﻳﻮﺳﻒ‪.(٣٦:‬‬

‫واﺗﻪ‪ :‬ﺋﻪوﺳﺎ دوو ﮐﻮڕﯼ ﻻو )ﺧﺰﻣﻪﺗﮑﺎر( ﻟﻪﮔﻪ ﯽ ﭼﻮوﻧﻪ ﺑﻪﻧﺪﯾﺨﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﯾﻪﮐ ﮑﻴﺎن وﺗﯽ )ﺑﻪ ﯾﻮﺳﻒ(‬
‫ﺑﻪﻋﻪرﻩق وﻩ ﺋﻪوﻩﯼ ﺗﺮﯾﺎن وﺗﯽ ﺑ ﮕﻮﻣﺎن ﻟﻪ‬ ‫ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﻟﻪ ﺧﻪوﻣﺪا ﺧﯚﻣﻢ دﯼ ﺗﺮ ﻢ دﻩﮔﻮﺷﯽ ﮐﻪ دﻩﺑ‬
‫ﺧﻪوﻣﺪا ﺧﯚﻣﻢ دﯼ ﻧﺎﻧﻢ هﻪ ﺪﻩﮔﺮت ﺑﻪﺳﻪر ﺳﻪرﻣﻪوﻩ ﺑﺎ ﻨﺪﻩ ﻟ ﯽ دﻩﺧﻮارد ﻟ ﮑﺪاﻧﻪوﻩﯼ ﺋﻪو )ﺧﻪو(‬
‫ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﺋ ﻤﻪ ﺗﯚ ﻟﻪ ﭼﺎﮐﻪﮐﺎران دﻩﺑﻴﻨﻴﻦ ﮐﻪ ﭼﺎك ﺧﻪو ﭘﻪرژﯾﻦ ﺑﮑﻪﯾﺖ‪.‬‬ ‫ﺑ‬ ‫ﻩﻣﺎن ﭘ‬

‫ُ‬ ‫َ َُ ُْ‬ ‫َ ُ َ ُْ ٌ َ َ ْ َ ْ َ َ ْ ُ ْ َ ُْ ْ َ َ َ‬ ‫ََ ْ ُْ ْ َ َُْ َ‬

‫ﻮر{‬
‫ِ‬ ‫ﻣ‬ ‫اﻷ‬ ‫ﺔ‬ ‫ﺒ‬‫ِ‬ ‫ﻗ‬‫ﺨ‬ ‫اﷲ‬
‫ِ‬ ‫ﻰﻟ‬ ‫ِ‬ ‫و‬ ‫ﻰﻘ‬ ‫ﻋ‬ ‫ﻮ‬ ‫اﻟ‬ ‫ة‬
‫ِ‬ ‫و‬‫ﺮ‬ ‫ﻌ‬ ‫ﺎﻟ‬‫ِ‬ ‫ﺑ‬ ‫ﻚ‬ ‫ﺴ‬ ‫ﻤ‬‫ﺘ‬ ‫اﺳ‬ ‫ﺪ‬
‫ِ‬ ‫ﻘ‬‫ﻓ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﺴ‬
‫ِ‬ ‫ﺤﻣ‬ ‫ﻮ‬‫ﻫ‬‫و‬ ‫اﷲ‬
‫ِ‬ ‫ﻰﻟ‬‫‪} -٣‬وﻣﻦ ﻳﺴ ِﻠﻢ وﺟﻬﻪ إِ‬

‫)ﻟﻘﻤﺎن‪. (٢٢:‬‬

‫)ﻟﻪ ﮔﻮﻓﺘﺎر و‬ ‫واﺗﻪ‪ :‬هﻪر ﮐﻪﺳ ﻚ ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ڕوو ﺑﮑﺎﺗﻪ ﺧﻮا )ﺧﯚﯼ ﺑﺪاﺗﻪ دﻩﺳﺖ ﺧﻮا( و ﭼﺎﮐﻪﮐﺎر ﺑ‬
‫ﮐﺮدارا( ﺋﻪوﻩ ﺑ ﮕﻮﻣﺎن دﻩﺳﺘﯽ ﮔﺮﺗﻮوﻩ ﺑﻪ ﺑﻪه ﺰﺗﺮﯾﻦ دﻩﺳﺘﻪ ﮔﻴﻴﺮﻩوﻩ‪ ،‬وﻩ ﺳﻪرﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ هﻪﻣﻮو ﮐﺎر ﻚ‬
‫ﺗﻪﻧﻬﺎ ﺑﯚ ﻻﯼ ﺧﻮاﯾﻪ‪.‬‬

‫ََ ََْ َ َْ َ ََ ْ َ َ‬
‫ﺎق َوﻣ ْﻦ ُذ ِّرﻳﺘﻬ َﻤﺎ ُﺤﻣْﺴ ٌﻦ َو َﻇﺎﻟ ٌﻢ ﺠَ ْﻔﺴﻪ ُﻣﺒ ٌ‬
‫ﻦﻴ{ )اﻟﺼﺎﻓﺎت‪. (١١٣:‬‬ ‫ِ ِ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬ ‫‪}-٤‬وﺑﺎر ﻨﺎ ﻋﻠﻴ ِﻪ وﺒﻟ إِﺳﺤ‬

‫واﺗﻪ‪ :‬ﺟﺎ ﻓﻪڕو ﺑﻪرﻩﮐﻪﺗﻤﺎن ڕﺷﺖ ﺑﻪﺳﻪر ﺋﻴﺒﺮاهﻴﻢ و ﺋﻴﺴﺤﺎق دا و ﻟﻪ ﻧﻪوﻩﯼ هﻪردووﮐﻴﺎن ﮐﺎر ﭼﺎك‬
‫و ﺳﺘﻪﻣﮑﺎر ﻟﻪ ﺧﯚﯼ ﺑﻪ ﺋﺎﺷﮑﺮا هﻪﺑﻮو‪.‬‬

‫ﺳ ﻬﻪم‪ :‬ﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮاﯼ ﮔﻪورﻩ ﺑﻪ ﭼﺎآﻪآﺎرﯼ‪:‬‬

‫ﺣ َﺴﺎﻧﺎ ً َوذي اﻟْ ُﻘ ْﺮ َ َوا ْ َﺘَ َ‬

‫ْ‬ ‫اﷲ َوﺑﺎﻟ ْ َﻮا َ ﻳ ْ‬ ‫َُُْ َ‬
‫ون إﻻ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ َْ َ َ‬
‫ﺎق ﺑَ‬ ‫ْ‬
‫ﺎﻰﻣ‬ ‫ِ‬ ‫إ‬ ‫ﻦ‬
‫ِ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺪ‬ ‫ﺒ‬‫ﻌ‬ ‫ﻳ‬ ‫ﻻ‬ ‫اﺋﻴﻞ‬‫ﺮﺳ‬ ‫إ‬ ‫ﻲﻨ‬
‫ِ ِ‬ ‫أﺧﺬﻧﺎ ِﻣﻴﺜ‬ ‫‪َ }-١‬و ِذ‬

‫‪4‬‬
 ‫َْ‬ ‫َ ً ْ ُ‬ ‫َ َ ُ َ‬ ‫َ ُ‬ ‫َواﻟ ْ َﻤ َﺴﺎﻛﻦﻴ َوﻗُﻮﻟُﻮا ﻟﻠﻨﺎس ُﺣ ْﺴﻨﺎ ً َوأَﻗ ُ‬
‫ﻴﻤﻮا اﻟﺼﻼة َوآﺗﻮا اﻟﺰﺎﻛة ﻋﻢ ﺗ َﻮ ْﺘُ ْﻢ ِإﻻ ﻗ ِﻠﻴﻼ ِﻣﻨﻜ ْﻢ َوأﻏﺘُ ْﻢ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫َ‬ ‫ْ‬
‫ُﻣﻌ ِﺮ ُﺿﻮن{ )اﻛﻘﺮة‪.(٨٣:‬‬

‫واﺗﻪ‪ :‬وﻩ ﺑﻴﺮﺑﮑﻪﻧﻪوﻩ ﮐﺎﺗ ﮏ ﮐﻪﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻤﺎن ﻟﻪﺟﻮوﻟﻪﮐﻪ وﻩرﮔﺮت ﮐﻪ هﻴﭻ ﺷﺘ ﮏ ﻧﻪﭘﻪرﺳﺘﻦ ﺟﮕﻪﻟﻪ‬
‫ﺧﻮا وﻩ ﭼﺎﮐﻪ ﺑﮑﻪن ﻟﻪﮔﻪڵ داﯾﮏ و ﺑﺎوﮎ و ﺧﺰﻣﺎن و هﻪﺗﻴﻮان و ﺑ ﭽﺎران)ﺑﻪﺳﺘﻪزﻣﺎﻧﺎن( وﻩ ﻗﺴﻪﯼ ﺟﻮان‬
‫ﺑﮑﻪن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﻪ ﮑﻴﺪا وﻩ ﻧﻮ ﮋ ﺑﮑﻪن وﻩ زﻩﮐﺎت ﺑﺪﻩن ﺋﻴﻨﺠﺎ ﭘﺸﺘﺘﺎن هﻪ ﮑﺮد ﮐﻪﻣ ﮑﺘﺎن ﻧﻪﺑ ﺖ وﻩ ﺋ ﻮﻩ‬
‫ﺑﻪرﺑﻪرﻩﮐﺎﻧ ﮑﻪرن واﺗﻪ ﭘﺸﺖ هﻪ ﮑﻪرن‪.‬‬

‫ْ َ ْ َ ْ ُ ُّ ْ ُ ِّ َ ْ َ ْ ُ ْ َ ْ َ ْ ُ ْ َ ْ ُ ْ َ‬ ‫ﻜ ُﻢ اﻟْﻘ َﺼ ُ‬ ‫َ َُ ُ َ َ َْ ُ‬ ‫َ ُّ‬
‫ﺎص ِﻲﻓ اﻟﻘﺘﻰﻠ اﺤﻟﺮ ﺑِﺎﺤﻟﺮ واﻟﻌﺒﺪ ﺑِﺎﻟﻌﺒ ِﺪ واﻷﻏ ﺑِﺎﻷﻏ‬ ‫ِ‬ ‫‪ }-٢‬ﻳَﺎ ﻛﻓ َﻬﺎ ا ِ ﻳﻦ آﻣﻨﻮا ﻛ ِﺘﺐ ﻋﻠﻴ‬
‫ْ َ ِّ ُ ْ َ َ ْ َ ٌ َ‬
‫ﻤﺣﺔ ﻓ َﻤ ِﻦ‬
‫ْ َ َ َ َْ ٌ‬
‫ﺎن ذﻟِﻚ ﺨﺗ ِﻔﻴﻒ ِﻣﻦ رﺑﻜﻢ ور‬ ‫ﺴ‬ ‫ﺣ‬‫ﺈ‬ ‫ﺑ‬ ‫ﻪ‬ ‫وف َوأَ َد ٌ‬
‫اء إ َ ِْ‬ ‫ِ‬ ‫ﺎع ﺑﺎﻟ ْ َﻤ ْﻌ ُ‬
‫ﺮ‬
‫َ ْ ٌ َ ِّ َ ٌ‬
‫ﺒ‬‫ﺎﻳ‬ ‫ﻓ‬ ‫ء‬
‫َ َ ْ ُ َُ ْ َ‬
‫ﻲﻔ ِﻣﻦ أ ِ ِ‬
‫ﻪ‬ ‫ﻴ‬‫ﺧ‬ ‫ﻓ ﻤﻦ ﻋ ِ َ‬
‫ٍ‬ ‫ِ ِِ‬ ‫ِ‬
‫ََْ ََْ َ َ ََُ َ َ ٌ َ‬
‫اب أ ِ ٌﻢ{ )اﻛﻘﺮة‪. (١٧٨:‬‬ ‫اﻗﺘﺪى ﻧﻌﺪ ذﻟِﻚ ﻓﻠﻪ ﻋﺬ‬

‫واﺗﻪ‪ :‬ﺋﻪﯼ ﺋﻪو ﮐﻪﺳﺎﻧﻪﯼ ﮐﻪ ﺑ واﺗﺎن ه ﻨﺎوﻩ ﭘ ﻮﯾﺴﺖ ﮐﺮاوﻩ ﻟﻪﺳﻪر ﺗﺎن ﺗﯚ ﻪ ﺳﻪﻧﺪن ﻟﻪ‬
‫ﮐﻮژراواﻧﺪا)ﺑﻪﯾﻪﮐﺴﺎﻧﯽ( ﺋﺎزاد ﺑﻪ ﺋﺎزادو ﺑﻪﻧﺪﻩ ﺑﻪ ﺑﻪﻧﺪﻩ و ژن ﺑﻪ ژن )ﻣ ﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﻣ ﻴﻨﻪ( ﺋﻴﻨﺠﺎ هﻪرﮐﻪﺳ ﮏ‬
‫ﺑﻪﺧﺸﺮا ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺑﺮاﯾﻪﮐﯽ دﯾﻨﻴﻪوﻩ ﺑﻪﺑﻪﺷ ﮏ)ﻟﻪ ﺧﻮ ﻨﻪﮐﻪ( ﺋﻪﺑ )ﺧﺰﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺮ( ﭘﻪﯾ ﻩوﯼ ﺑﮑﻪن‬
‫ﺑﻪﺑﺎﺷﯽ)ﺑﮑﻮژﯾﺶ( ﺑﻪﭼﺎﮐﯽ ﺧﻮ ﻨﻪﮐﻪ ﺑﺪات ﺋﻪﻣﻪ ﺳﻮوﮎ ﮐﺮدﻧﻪ ﻟﻪﭘﻪروﻩردﮔﺎرﺗﺎﻧﻪوﻩو ﻣﻴﻬﺮﻩ ﺑﺎﻧﯽ ﯾﻪ‬
‫ﺋﻴﻨﺠﺎ هﻪرﮐﻪﺳ ﮏ دواﯼ ﺋﻪﻣﻪ دﻩﺳﺖ در ﮋﯾﯽ ﮐﺮد ﺑﯚﺋﻪو هﻪﯾﻪ ﺳﺰاﯼ ﺑﻪﺳﻮێ‪ ،‬واﺗﻪ ﺳﺰاﯼ ﺑﻪﺋﺎزار‪.‬‬

‫َ ُْ ْ َ َ َْ ْ‬ ‫َْ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ُْ ْ َ ََْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َُْ ُ َْ ْ َ ْ ْ‬

‫ﻲﻐ‬ ‫‪}-٣‬إِن اﷲ ﻳﺄﻣﺮ ﺑِﺎﻟﻌﺪ ِل واﻷِﺣﺴ ِ‬
‫ﺎن و ِﻳﺘﺎ ِء ِذي اﻟﻘﺮ وﻳﻨﻰﻬ ﻋ ِﻦ اﻟﻔﺤﺸﺎ ِء واﻟﻤﻨﻜ ِﺮ واﻛ ِ‬
‫َ‬ ‫ُ ََ‬ ‫ُ ُ َ‬
‫ﻳَ ِﻌﻈﻜ ْﻢ ﻟ َﻌﻠﻜ ْﻢ ﺗﺬﻛ ُﺮون{ )اﺠﺤﻞ‪. (٩٠:‬‬

‫واﺗﻪ‪ :‬ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﺧﻮا ﻓﻪرﻣﺎن دﻩدات ﺑﻪ دادﮔﻪرﯼ و ﺑﻪ ﭼﺎﮐﻪ و ﺑﻪ ﺑﻪﺧﺸﻴﻦ ﺑﻪﺧﺰم و ﺧﻮ ﺶ وﻩ‬
‫)ﺧﻮا( ﺑﻪرﮔﺮﯼ دﻩﮐﺎت ﻟﻪ داو ﻦ ﭘﻴﺴﯽ و ﺧﺮاﭘﻪ و دﻩﺳﺖ در ﮋﯼ ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﺘﺎن دﻩﮐﺎت ﺑﯚ ﺋﻪوﻩﯼ ﭘﻪﻧﺪ‬
‫وﻩرﮔﺮن و ﺑﻴﺮﺑﮑﻪﻧﻪوﻩ‪.‬‬

‫َ ُ ًّ‬ ‫َْ َ َ َ ْ ْ‬ ‫َْ َ ََْ ُ‬

‫غ ﺑَﻴْﻨَ ُﻬ ْ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫َُ ُ‬ ‫‪َ }-٤‬وﻗُ ْﻞ ﻟﻌﺒَ‬
‫ﻺﻧ َﺴﺎ ِن ﻋﺪوا‬‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻟ‬ ‫ن‬ ‫ﺎﻛ‬ ‫ﺎن‬ ‫ﻄ‬ ‫ﻴ‬‫اﻟﺸ‬ ‫ن‬ ‫إ‬
‫ِ‬ ‫ﻢ‬ ‫ﺰﻨ‬‫ﻓ‬ ‫ﺎن‬ ‫ﻄ‬ ‫ﻴ‬‫اﻟﺸ‬ ‫ن‬ ‫إ‬
‫ِ‬
‫ﺣ َﺴ ُ‬
‫ﻦ‬ ‫أ‬ ‫ﻲﻫ‬
‫ِ‬ ‫ﻲﺘ‬
‫ِ‬ ‫اﻟ‬ ‫ﻮا‬ ‫ﻮﻟ‬ ‫ﻘ‬‫ﻓ‬ ‫ي‬ ‫د‬
‫ِ‬ ‫ﺎ‬ ‫ِِ‬
‫ً‬
‫ُﻣ ِﺒﻴﻨﺎ{ )اﻹﺮﺳاء‪. (٥٣:‬‬

‫‪5‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﻪﻧﺪﻩﮐﺎﻧﻢ ﻗﺴﻪﯾﻪك ﺑﮑﻪن ﮐﻪ ﺟﻮاﻧﺘﺮو‬ ‫واﺗﻪ‪ :‬وﻩ )ﺋﻪﯼ ﻣﻮﺣﻪﻣﻤﻪد)ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ(( ﺑ‬
‫ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻨﯽ ﻗﺴﻪ ﺑ ﺖ ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﺷﻪﯾﺘﺎن ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ و ﺋﺎژاوﻩ دﻩﺧﺎﺗﻪ ﻧ ﻮاﻧﻴﺎن ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﺷﻪﯾﺘﺎن هﻪﻣﻴﺸﻪ‬
‫ﺑﯚ ﺋﺎدﻩﻣﯽ دووژﻣﻨ ﮑﯽ ڕوون و ﺋﺎﺷﮑﺮاﯾﻪ‪.‬‬

‫َ ْ َ َ َ َ ْ َ َ َ َ َ ُّ ْ َ َ َ ْ ْ َ َ َ ْ َ َ ُ َ ْ َ‬ ‫ﻴﻤﺎ آﺗَ َ‬
‫ﺎك ُ‬ ‫‪َ }-٥‬و ْاﻧﺘَﻎ ﻓ َ‬
‫اﷲ ا ار اﻵ ِﺧﺮة وﻻ ﺗﻨﺲ ﻧ ِﺼﻴﺒﻚ ِﻣﻦ ا ﻏﻴﺎ وأﺣ ِﺴﻦ ﻛﻤﺎ أﺣﺴﻦ اﷲ ِإ ﻚ‬ ‫ِ ِ‬

‫َ‬ ‫َ ُ ُّ ْ ُ ْ‬ ‫ْ‬ ‫َْ َْ َ َ َْ‬

‫ﺤﻳﺐ اﻟﻤﻔ ِﺴ ِﺪﻳﻦ{ )اﻟﻘﺼﺺ‪. (٧٧:‬‬ ‫َوﻻ ﻳﺒ ِﻎ اﻟﻔﺴﺎد ِﻲﻓ اﻷر ِض ِإن اﷲ ﻻ ِ‬

‫ﺑﻪدﻩس ﺑ ﻨﻪ وﻩ ﺑﻪﺷﯽ ﺧﯚﯾﺸﺖ‬ ‫واﺗﻪ‪ :‬وﻩ ﻟﻪو )ﮔﻪﻧﺞ و ﺳﺎﻣﺎن( ﻩﯼ ﺧﻮا ﭘ ﯽ داوﯼ ﺋﻪو دﻧﻴﺎ ﭘ‬
‫ﺧﻮا ﭼﺎﮐﻪﯼ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺗﯚدا ﮐﺮدووﻩ‪ ،‬وﻩ‬ ‫وﻩ ﭼﺎﮐﻪ ﺑﮑﻪ )ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﻪ ﮑﺪا( هﻪرﭼﯚﻧ‬ ‫ﻟﻪم دﻧﻴﺎﯾﻪ ﻟﻪ ﺑﻴﺮ ﻧﻪﭼ‬
‫ﻟﻪﺳﻪر زﻩوﯼ دا ﺑﻪﺷﻮ ﻦ ﺧﺮاﭘﻪدا ﻣﻪﮔﻪڕێ ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﺧﻮا ﺧﺮاﭘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚش ﻧﺎو ﺖ‪.‬‬

‫ُْ َ‬ ‫ﻳﻦ َﻇﻠَ ُﻤﻮا ﻣﻨْ ُﻬ ْﻢ َوﻗُﻮﻟُﻮا َ‬

‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫‪َ }-٦‬وﻻ ُﺠﺗَﺎدﻟُﻮا أَ ْﻫ َﻞ اﻟْﻜﺘَ‬
‫آﻣﻨﺎ ﺑِﺎ ِ ي أﻧ ِﺰل‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ا‬ ‫ﻻ‬ ‫إ‬
‫ِ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﺴ‬ ‫ﺣ‬ ‫أ‬ ‫ﻲﻫ‬ ‫ﻲﺘ‬‫ﺎﻟ‬‫ﺑ‬ ‫ﻻ‬
‫ِ ِ ِ ِ ِ ِ‬‫إ‬ ‫ﺎب‬ ‫ِ‬
‫ََْ َُْ َ َْ ُ ْ َ َُ َ َ َُ ُ ْ َ ٌ َ َْ ُ َُ ُ ْ ُ َ‬
‫اﺣﺪ وﺤﻧﻦ ﻣﺴ ِﻠﻤﻮن{ )اﻟﻌﻨﻜﺒﻮت‪. (٤٦:‬‬ ‫إِ ﻨﺎ وأﻧ ِﺰل إِ ﻜﻢ و ِﻟﻬﻨﺎ و ِﻟﻬﻜﻢ و ِ‬

‫و ﻣﻮﺟﺎدﻩﻟﻪ ﻣﻪﮐﻪن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﺎوﻩﻧﯽ ﮐﺘ ﺒﻪ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﻴﻴﻪﮐﺎﻧﺪا ﻣﻪﮔﻪر ﺑﻪ ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ‬ ‫واﺗﻪ‪ :‬دﻩﻣﻪﻗﺎ‬

‫ﺷ ﻮﻩ ﺟﮕﻪ ﻟﻪ واﻧﻪﯾﺎن ﮐﻪ ﺳﺘﻪﻣﻴﺎن ﮐﺮد )ﻟﻪ ﺋ ﻮﻩ( وﻩ )ﺑﻪ ﺧﺎوﻩن ﮐﺘ ﺒﻪﮐﺎن( ﺑ ﻦ ﺑﺎوﻩڕﻣﺎن ه ﻨﺎوﻩ‬
‫ﺑﻪوﻩﯼ ﻧ ﺮدراوﻩﺗﻪ ﺧﻮارﻩوﻩ ﺑﯚ ﺋ ﻤﻪ و )ﺑﻪوﻩش( ﻧ ﺮدراوﻩﺗﻪ ﺧﻮارﻩوﻩ ﺑﯚ ﺋ ﻮﻩ وﻩ ﺧﻮاﯼ ﺋ ﻤﻪ و ﺧﻮاﯼ ﺋ ﻮﻩ‬
‫ﯾﻪﮐ ﮑﻪ وﻩ ﺋ ﻤﻪ ﺑﯚ ﺋﻪو )ﺧﻮا( ﮔﻪردن ﮐﻪﭼﻴﻦ‪.‬‬

‫ﭼﻮارﻩم‪ :‬دﻩرﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﭼﺎآﻪ آﺎرﯼ‪:‬‬

‫أ‪ -‬ﺧﻮاﯼ ﮔﻪورﻩ ﻟﻪﮔﻪڵ ﭼﺎآﻪآﺎراﻧﺪاﯾﻪ‪:‬‬

‫َ‬ ‫َ َ ْ َ َ ُ ُْ‬
‫ﻳﻦ ﻫ ْﻢ ﺤﻣ ِﺴﻨُﻮن{ )اﺠﺤﻞ‪. (١٢٨:‬‬ ‫‪ }-١‬إن َ َ َ‬
‫اﷲ ﻣﻊ ا ِ ﻳﻦ اﻳﻘﻮا وا ِ‬ ‫ِ‬

‫واﺗﻪ‪ :‬ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﺧﻮا ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪواﻧﻪﯾﻪ ﮐﻪ ﺧﯚﯾﺎن ﭘﺎراﺳﺘﻮوﻩ )ﻟﻪ ﺗﺎوان( هﻪروﻩهﺎ ﺋﻪواﻧﻪش ﮐﻪ‬
‫ﭼﺎﮐﻪﮐﺎرن‪.‬‬

‫ﺤﺴﻨ َ‬ ‫َ ََ َ ُْ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ ََْ َ ُ ْ ُ ََُ‬ ‫َ َ َ َ‬

‫ﺎﻫ ُ‬
‫ﻦﻴ{ )اﻟﻌﻨﻜﺒﻮت‪.(٦٩:‬‬‫ِ ِ‬ ‫ﻤ‬ ‫اﻟ‬ ‫ﻊ‬ ‫ﻤ‬ ‫ﻟ‬ ‫اﷲ‬ ‫ن‬ ‫ِ‬ ‫و‬ ‫ﺎ‬ ‫ﻨ‬ ‫ﻠ‬‫ﺒ‬ ‫ﺳ‬ ‫ﻢ‬ ‫ﻬ‬ ‫ﻨ‬‫ﻓ‬ ‫ﺪ‬
‫ِ‬ ‫ﻬ‬ ‫ﺠ‬ ‫ﺎ‬‫ﻴﻨ‬ ‫ﻓ‬
‫ِ‬ ‫وا‬ ‫ﺪ‬ ‫‪ }-٢‬وا ِ ﻳﻦ ﺟ‬

‫ﮐﻪ ﻟﻪ ﭘ ﻨﺎو ڕﻩزاﻣﻪﻧﺪﯼ ﺋ ﻤﻪدا ﺗ ﮑﯚﺷﺎﻧﻴﺎن ﮐﺮدووﻩ ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ڕ ﻨﻤﻮوﻧﻴﺎن‬ ‫واﺗﻪ‪ :‬وﻩ ﮐﻪﺳﺎﻧ‬
‫دﻩﮐﻪﯾﻦ ﺑﯚ ڕ ﺒﺎزﻩﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن وﻩ ﺑ ﮕﻮﻣﺎن ﺧﻮا ﻟﻪﮔﻪڵ ﭼﺎﮐﺎن داﯾﻪ‪.‬‬

‫‪6‬‬
 ‫ب‪ -‬ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﺧﻮاﯼ ﮔﻪورﻩ ﺑﯚ ﭼﺎآﻪآﺎران‪:‬‬

‫َ‬ ‫َ ُ ُّ ْ ُ ْ‬ ‫ُ‬ ‫ْ ُ َ ََ ْ‬ ‫ُ ْ َ‬ ‫ْ‬ ‫ُُْ َ‬ ‫‪َ }-١‬وأَﻧْﻔ ُﻘﻮا ﻲﻓ َ‬

‫ﺤﻳﺐ اﻟﻤﺤ ِﺴ ِﻨﻦﻴ{‬ ‫اﷲ َوﻻ ﺗﻠﻘﻮا ﺑِﺄﻳ ِﺪﻳﻜﻢ ِإﻰﻟ اﺤﻛﻬﻠﻜ ِﺔ وأﺣ ِﺴﻨﻮا إِن اﷲ ِ‬
‫ﻴﻞ ِ‬ ‫ﺒ‬
‫ِ ِ‬ ‫ﺳ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬

‫)اﻛﻘﺮة‪.(١٩٥:‬‬

‫واﺗﻪ‪ :‬وﻩ داراﯾﯽ ﺧﯚﺗﺎن ﺑﻪﺧﺖ ﺑﮑﻪن ﻟﻪ ڕێ ﯼ ﺧﻮادا وﻩ ﺑﻪدﻩﺳﺘﯽ ﺧﯚﺗﺎن ﺧﯚﺗﺎن ﻣﻪﺧﻪﻧﻪ‬
‫ﺗﻴﺎﭼﻮوﻧﻪوﻩ وﻩ ﭼﺎﮐﻪ ﺑﮑﻪن ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﺧﻮا ﭼﺎﮐﻪﮐﺎراﻧﯽ ﺧﯚش دﻩو ﺖ‪.‬‬

‫اﷲ ُﺤﻳ ُّ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫َ ََْْ‬ ‫َْ‬ ‫َ ُْ ُ َ‬

‫ﺐ‬ ‫ﺎس َو ُ ِ‬
‫ﻳﻦ ﻓﻨ ِﻔﻘﻮن ِﻲﻓ اﻟﺮﺴا ِء َواﻟﺮﻀا ِء َواﻟﺎﻜ ِﻇ ِﻤﻦﻴ اﻟﻐﻴﻆ َواﻟﻌﺎ ِﻓﻦﻴ ﻋ ِﻦ اﺠ ِ‬ ‫‪}-٢‬ا ِ‬
‫ﺤﺴ ﻨ َ‬‫ُْ ْ‬
‫ﻦﻴ{ )آل ﻋﻤﺮان‪. (١٣٤:‬‬‫اﻟﻤ ِ ِ‬

‫واﺗﻪ‪ :‬ﺋﻪواﻧﻪﯼ ﻣﺎڵ دﻩﺑﻪﺧﺸﻦ )ﻟﻪ ڕێ ﯼ ﺧﻮادا( ﻟﻪ ﮐﺎﺗﯽ ﺧﯚﺷﯽ )دﻩو ﻪﻣﻪﻧﺪﯼ( و ﻧﺎﺧﯚﺷﯽ دا و‬
‫ڕﻗﯽ ﺑﻪﺗﻴﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن دﻩﺧﯚﻧﻪوﻩ و دﻩﺑﻮورن ﻟﻪ ﺧﻪ ﮑﯽ ﺧﻮاش ﭼﺎﮐﻪﮐﺎراﻧﯽ ﺧﯚش دﻩو ﺖ‪.‬‬

‫ُ‬ ‫ﻴﻤﺎ َﻃﻌ ُﻤﻮا إ َذا َﻣﺎ اﻳ َﻘ ْﻮا َو َ‬ ‫آﻣﻨُﻮا َو َﻋﻤﻠُﻮا اﻟﺼﺎﺤﻟَﺎت ُﺟﻨَ ٌ‬ ‫َْ َ ََ‬
‫آﻣﻨُﻮا َو َﻋ ِﻤﻠﻮا‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺎح ﻓ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫ﻳﻦ َ‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ا‬ ‫ﺒﻟ‬ ‫‪}-٣‬ﻟﻴﺲ‬

‫َ‬ ‫َ ُ َ ْ َ َ ُ ُ َ ْ َ َ ْ َ ُ َ ُ ُ ُّ ْ ُ ْ‬
‫ﺴ ِﻨﻦﻴ{ )اﻤﻟﺎﺋﺪة‪.(٩٣:‬‬ ‫ﺤﻳﺐ اﻟﻤ ِ‬
‫ﺤ‬ ‫ﺎت ﻋﻢ اﻳﻘﻮا وآﻣﻨﻮا ﻋﻢ اﻳﻘﻮا وأﺣﺴﻨﻮا واﷲ ِ‬ ‫ﺎﺤﻟ ِ‬
‫اﻟﺼ ِ‬

‫واﺗﻪ‪ :‬ﻧﻪﺑﻮوﻩ و ﻧﯽ ﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪواﻧﻪﯼ ﮐﻪ ﺑ واﯾﺎن ه ﻨﺎوﻩ وﻩ ﮐﺮدﻩوﻩ ﭼﺎﮐﻪﮐﺎﻧﻴﺎن ﮐﺮدووﻩ هﻴﭻ‬
‫)ﻟﻪو‬ ‫ﮔﻮﻧﺎه ﻚ ﻟﻪوﻩﯼ ﺧﻮاردوﯾﺎﻧﻪ )ﺋﺎرﻩق و ﭘﺎرﻩﯼ ﻗﻮﻣﺎر ﭘ ﺶ ﺣﻪرام ﮐﺮدﻧﻴﺎن( ﺋﻪﮔﻪر ﺧﯚﯾﺎن ﭘﺎراﺳﺘﺒ‬
‫ﭘﺎﺷﺎن‬ ‫ﭼﻪرﺧﻪدا ﻟﻪوﻩﯼ ﮐﻪ ﺣﻪرام ﺑﻮوﻩ ﻟﻪ ﺳﻪرﯾﺎن( وﻩ ﺑﺎوﻩڕدار ﺑﻮوﺑﻦ و ﮐﺮدﻩوﻩ ﭼﺎﮐﻪﮐﺎﻧﻴﺎن ﮐﺮدﺑ‬
‫ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺧﻮاوﻩ(‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﭘﺎراﺳﺘﺒ )ﻟﻪوﻩﯼ ﮐﻪ ﺣﻪرام ﮐﺮاﺑ ( و ﺑ واﺷﻴﺎن هﻪﺑﻮﺑ ﺖ)ﺑﻪوﻩﯼ ﮐﻪ هﺎﺗﺒ‬
‫وﻩ ﺧﻮا ﺋﻪو ﭼﺎﮐﻪﮐﺎراﻧﻪﯼ‬ ‫ﭘﺎﺷﺎن ﺑﻪردﻩوام ﺑﻮوﺑﻦ ﻟﻪﺳﻪر ﺧﯚ ﭘﺎر ﺰﯼ و ﭼﺎﮐﻪﮐﺎﻧﻴﺸﻴﺎن ﺑﻪ ﭼﺎﮐﯽ ﮐﺮدﺑ‬
‫ﺧﯚش دﻩوێ‪.‬‬

‫ج‪ -‬ﭘﺎداﺷﺘﯽ ﭼﺎآﻪ آﺎرﯼ ﻟﻪ دوﻧﻴﺎ ودواڕۆژدا‪:‬‬

‫ٌ‬ ‫ً ُ ُ‬ ‫اد ُﺧﻠُﻮا ْ َ‬

‫اﻛ َ‬
‫ﺎب ُﺳﺠﺪا َوﻗﻮﻟﻮا ِﺣﻄﺔ‬
‫َْ ْ ََ َ ُُ َْ َ ْ ُ ُْ ْ َ َ ً َ ْ‬ ‫ْ ُ َْ ْ ُ ُ َ‬
‫‪َ }-١‬و ِذ ﻗﻠﻨﺎ ادﺧﻠﻮا ﻫ ِﺬهِ اﻟﻘﺮﻳﺔ ﻓﻠﻜﻮا ِﻣﻨﻬﺎ ﺣﻴﺚ ِﺷﺌﺘﻢ رﻏﺪا و‬

‫َ ْ ْ َ ُ ْ َ َ َ ُ ْ َ َ َ ُ ُْ ْ‬
‫ﺤﺴ ﻨ َ‬
‫ﻦﻴ{ )اﻛﻘﺮة‪.(٥٨:‬‬‫ِِ‬ ‫ﺰﻨﻳﺪ اﻟﻤ‬
‫ﻏﻐ ِﻔﺮ ﻟﻜﻢ ﺧﻄﺎﻳﺎﻛﻢ وﺳ ِ‬

‫واﺗﻪ‪ :‬ﺑﻴﺮﺑﮑﻪﻧﻪوﻩ ﮐﺎﺗ ﮏ ﮐﻪووﺗﻤﺎن‪ :‬ﺑﭽﻨﻪ ﺋﻪم ﺷﺎرﻩ)ﮐﻪ ﻗﻮدﺳﻪ( ﺋﻴﻨﺠﺎ ﻟﻪوێ)هﻪرﭼﯽ ﺋﺎرﻩزوو‬

‫‪7‬‬
‫دﻩﮐﻪن( ﺑﺨﯚن ﺑﻪﺗ ﺮوﺗﻪﺳﻪﻟﯽ ﻟﻪهﻪر ﻻﯾﻪﮎ ﮐﻪﺣﻪز دﻩﮐﻪن وﻩ ﻟﻪدﻩرﮔﺎوﻩ ﺑﭽﻨﻪ ژوورﻩوﻩ ﺑﻪ ﻣﻞ‬
‫ﮐﻪﭼﯽ)ﺑﻪﮐ ﻧﻮﺷﻪوﻩ( وﻩ ﺑ ﻦ )ﺧﻮاﯾﻪ( ﻟﻪﮔﻮﻧﺎهﻪﮐﺎﻧﻤﺎن ﺧﯚش ﺑﺒﻪ ﺋﻪوﺳﺎ ﻟﻪﮔﻮﻧﺎهﻪﮐﺎﻧﺘﺎن ﺧﯚش دﻩﺑﻴﻦ‬
‫وﻩﻟﻪﺋﺎﯾﻨﺪﻩدا ﭘﺎداﺷﺘﯽ ﭼﺎﮐﻪﮐﺎران زۆرﺗﺮ دﻩﮐﻪﯾﻦ‪.‬‬

‫َ ُ َ ُ ْ ٌ َ َ ُ َ ْ ُ ُ ْ َ َ ِّ َ َ ْ ٌ َ َ ْ ْ َ ُ ْ َ ْ َ ُ َ‬ ‫ََ َ ْ َ ْ ََ َ ْ َُ‬
‫ﷲ وﻫﻮ ﺤﻣ ِﺴﻦ ﻓﻠﻪ أﺟﺮه ِﻋﻨﺪ رﺑ ِﻪ وﻻ ﺧﻮف ﻋﻠﻴ ِﻬﻢ وﻻ ﻫﻢ ﺤﻳﺰﻧﻮن{‬ ‫‪}-٢‬ﺑﻰﻠ ﻣﻦ أﺳﻠﻢ وﺟﻬﻪ ِ ِ‬

‫)اﻛﻘﺮة‪. (١١٢:‬‬

‫واﺗﻪ‪ :‬ﻧﻪء واﻧﻴﻴﻪ ﺑﻪ ﮑﻮ هﻪر ﮐﻪﺳ ﮏ ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ڕووﺑﮑﺎﺗﻪ ﺧﻮا و ﻟﻪهﻪﻣﺎن ﮐﺎﺗﺪا ﭼﺎﮐﻪﮐﺎر ﺑ ﺖ ﺋﻪوﻩ‬
‫ﺑﯚﯼ هﻪﯾﻪ ﭘﺎداﺷﺖ ﻟﻪﻻﯼ ﭘﻪروﻩردﮔﺎرﯾﻪوﻩ ﻧﻪ ﺗﺮﺳﻴﺎن ﻟﻪﺑﻪرﻩ و ﻧﻪﺧﻪﻣﻴﺶ دﻩﺧﯚن‪.‬‬

‫َ‬ ‫َ َ ََ َ َ َ ُ ُْ ْ‬ ‫ْ َْ َ ََْْ ُ َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َََ َ ُ ُ ُ َ َ ُ‬

‫ﺎت ﺠﺗ ِﺮي ِﻣﻦ ﺤﺗ ِﺘﻬﺎ اﻷﻏﻬﺎر ﺧﺎ ِ ِ ﻳﻦ ِﻓﻴﻬﺎ وذﻟِﻚ ﺟﺰاء اﻟﻤﺤ ِﺴﻨِﻦﻴ{‬
‫‪}-٣‬ﻓﺄﺛﺎﻧﻬﻢ اﷲ ﺑِﻤﺎ ﻗﺎﻟﻮا ﺟﻨ ٍ‬

‫)اﻤﻟﺎﺋﺪة‪. (٨٥:‬‬

‫واﺗﻪ‪ :‬ﺟﺎ ﺧﻮا ﭘﺎداﺷﺘﻴﺎن ﺋﻪداﺗﻪوﻩ ﺑﻪهﯚﯼ ﺋﻪوﻩوﻩ ﮐﻪ وﺗﻴﺎن ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺑﺎﺧ ﻚ ﮐﻪ ڕووﺑﺎر ﺑﻪ ژ ﺮﯾﺎﻧﺪا‬
‫دﻩڕوات دﻩﻣ ﻨﻨﻪوﻩ ﺗﻴﺎﯾﺪا ﺑﻪ هﻪﻣﻴﺸﻪﯾﯽ وﻩ ﺋﻪوﻩﯾﻪ ﭘﺎداﺷﺘﯽ ﭼﺎﮐﻪ ﮐﺎران‪.‬‬

‫ﺖ اﷲ ﻗَﺮ ٌ‬ ‫ﻮه َﺧ ْﻮﻓﺎ ً َو َﻃ َﻤﻌﺎ ً إن َر ْ َ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫ََْ ْ‬ ‫َْ‬ ‫ُْ‬

‫ﻳﺐ ِﻣ َﻦ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﻤﺣ َ‬
‫ِ‬
‫اد ُﻋ ُ‬‫و‬ ‫ﺎ‬ ‫ﻬ‬ ‫ﻼﺣ‬
‫ِ‬ ‫ﺻ‬‫إ‬
‫ِ‬ ‫ﺪ‬‫ﻌ‬ ‫ﻧ‬ ‫ض‬‫ِ‬
‫اﻷ ْ‬
‫ر‬ ‫‪َ }-٤‬وﻻ ﻳﻔ ِﺴ ُﺪوا ِﻲﻓ‬

‫ﺤﺴ ﻨ َ‬‫ُْ ْ‬
‫ﻦﻴ{ )ﻷﻋﺮاف‪.(٥٦:‬‬‫اﻟﻤ ِ ِ‬

‫واﺗﻪ‪ :‬ﺧﺮاﭘﻪﮐﺎرﯼ ﻣﻪﮐﻪن ﻟﻪزﻩوﯾﺪا ﭘﺎش ﺋﻪوﻩﯼ ﮐﻪﺧﻮا ﭼﺎﮐﯽ ﮐﺮدووﻩ ‪ ،‬وﻩ هﺎوار و ﻧﺰا ﺑﻪرن ﺑﯚ ﺧﻮا‬
‫ﺑﻪﺗﺮس و ﺋﻮﻣ ﺪﻩوﻩ ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﻣﻴﻬﺮﻩﺑﺎﻧﯽ ﺧﻮا ﻟﻪ ﭼﺎﮐﻪ ﮐﺎراﻧﻪوﻩ ﻧﺰﯾﮑﻪ‪.‬‬

‫ٌ ُ َ َ َ ْ َ ُ ْ‬
‫اﺠﻟَﻨﺔ ُﻫ ْﻢ ﻓ َ‬ ‫َ‬ ‫ُْ ْ َ َ َ َ ٌ َ َ ْ َ ُ ُ ُ َ‬
‫ﻮﻫ ُﻬ ْﻢ َﻗ َ ٌ‬ ‫َ َ ْ‬
‫ﺣ َﺴﻨُ‬
‫ﻴﻬﺎ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺎب‬ ‫ﺤ‬‫ﺻ‬‫أ‬ ‫ﻚ‬ ‫وﺤ‬
‫ِ‬ ‫أ‬ ‫ﺔ‬ ‫ﻟ‬ ‫ذ‬
‫ِ‬ ‫ﻻ‬ ‫و‬ ‫ﺮﺘ‬ ‫ﺟ‬‫و‬ ‫ﻖ‬ ‫ﻫ‬ ‫ﺮ‬ ‫ﻳ‬ ‫ﻻ‬ ‫و‬ ‫ة‬ ‫ﺎد‬ ‫ﻳ‬ ‫ز‬
‫ِ‬ ‫و‬ ‫ﻰﻨ‬‫ﺴ‬ ‫اﺤﻟ‬ ‫ﻮا‬ ‫‪}-٥‬ﻟ ِ ِ‬
‫ﺜﻳﻦ أ‬
‫َ ُ َ‬
‫ون{ )ﻳﻮﻧﺲ‪.(٢٦:‬‬ ‫ﺧﺎ ِ‬

‫واﺗﻪ‪ :‬ﺑﯚ ﺋﻪواﻧﻪﯼ ﭼﺎﮐﻪﯾﺎن ﮐﺮدووﻩ ﭘﺎداﺷﺘﯽ ﭼﺎﮐﺘﺮ )ﺑﻪهﻪﺷﺖ( و زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن هﻪﯾﻪ )ﮐﻪ ﺑﻴﻨﻴﻨﯽ‬
‫ﺧﻮاﯾﻪ( دﻩم و ﭼﺎوﯾﺎن داﻧﺎﮔﺮێ )ﻟ ﯽ ﻧﺎﻧﻴﺸ ( هﻴﭻ ڕﻩﺷﯽ و ﺗﻪپ و ﺗﯚزو ڕﯾﺴﻮاﯾﻴﻪك ﺋﻪواﻧﻪ هﺎوڕێ ﯼ‬
‫ﺑﻪهﻪﺷﺘﻦ ﺋﻪواﻧﻪ ﻟﻪو )ﺑﻪهﻪﺷﺘﻪ( دان ﺑﻪ هﻪﻣﻴﺸﻪﯾﯽ‪.‬‬

‫‪8‬‬
‫ْ َُ‬ ‫َ‬ ‫ََ ْ َ ْ َ ُ َْ ً‬
‫ﻻ ﻣﻤ ْﻦ َد َﺨ إ َﻰﻟ اﷲ َو َﻋﻤ َﻞ َﺻﺎﺤﻟﺎ ً َوﻗَ َﺎل إﻧﻲﻨ ﻣ َﻦ اﻟ ْ ُﻤ ْﺴﻠﻤ َ‬
‫ﻦﻴ٭ َوﻻ ﺗ ْﺴﺘَ ِﻮي اﺤﻟ َ َﺴﻨﺔ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫‪}-٦‬وﻣﻦ أﺣﺴﻦ ﻗﻮ‬
‫َ‬ ‫ََْ َ ََ َُْ َ َ ٌَ َ َ ُ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫ِّ َ ُ ْ َ ْ‬
‫ﻤﺣ ٌ‬
‫ﻴﻢ{)ﻓﺼﻠﺖ‪ ٣٣:‬ـ ‪.( ٣٤‬‬ ‫اوة ﻛﻜﻧﻪ َو ِ ِ‬ ‫ﻲﻫ أﺣ َﺴ ُﻦ ﻓﺈِذا ا ِ ي ﺑﻴﻨﻚ وﺑﻴﻨﻪ ﻋﺪ‬ ‫َوﻻ اﻟﺴﻴﺌﺔ ادﻓﻊ ﺑِﺎﻟ ِﻲﺘ ِ‬

‫ﺗﺮﻩ ﻟﻪو ﮐﻪﺳﻪﯼ )ﺧﻪ ﻚ( ﺑﯚﻻﯼ ﺧﻮا ﺑﺎﻧﮓ دﻩﮐﺎت وﻩ ﮐﺎرﯼ ﭼﺎﮐﻪ‬ ‫وﺗﻪﯼ ﭼﺎﮐﺘﺮو ﺑﻪﺟ‬ ‫واﺗﻪ‪ :‬ﮐ‬
‫ﺑ ﮕﻮﻣﺎن ﻣﻦ ﻟﻪ ﭘ ﯼ ﻣﻮﺳﻮ ﻤﺎﻧﺎﻧﻢ‪.‬‬ ‫دﻩﮐﺎت و دﻩ‬

‫ﮐﻪ ﻟﻪ‬ ‫ﭼﺎﮐﻪ و ﺧﺮاﭘﻪ ﭼﻮون ﯾﻪك ﻧﻴﻦ ﺑﻪ ﭼﺎﮐﺘﺮﯾﻦ ﺷ ﻮﻩ وﻩ ﺎﻣﯽ )ﺧﺮاﭘﻪ( ﺑﺪﻩرﻩوﻩ ﺋﻪوﺳﺎ ﮐﻪﺳ‬
‫د ﺖ‪.‬‬ ‫ﻧ ﻮان ﺗﯚ و ﺋﻪودا دوژﻣﻨﺎﯾﻪﺗﯽ هﻪﯾﻪ وﻩك دۆﺳﺘ ﮑﯽ د ﺴﯚزو ﮔﻴﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﮔﻴﺎﻧﯽ ﯾﻪ ﻟ‬

‫ﻟﻪ آﯚﺗﺎﯾﻴﺪا داواآﺎرم ﻟﻪ ﺧﻮاﯼ ﮔﻪورﻩ زﯾﺎﺗﺮ ﺷﺎرﻩزاﻣﺎن ﺑﻜﺎت ﻟﻪ ﺋﺎﯾﻨﻪ ﭘﻴﺮۆزﻩآﻪﯼ‪.‬‬

‫ﺳﻪرﭼﺎوﻩ‪:‬‬

‫‪ -١‬آﺘ ﺒﯽ ‪ :‬ﻣﻮﺳﻮﻋﺔ ﻧﻀﺮة اﻟﻨﻌﻴﻢ ﻓﯽ ﻣﻜﺎرم أﺧﻼق اﻟﺮﺳﻮل اﻟﻜﺮﯾﻢ ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ‪،‬‬
‫ﻻﭘﻪڕﻩ‪. ٧٦ :‬‬

‫‪ -٢‬ﭘﻮﺧﺘﻪﯼ ﺗﻪﻓﺴﻴﺮﯼ ﻗﻮرﺋﺎن‪ ،‬ﻣﻪﻻ ﻣﻮﺣﻪﻣﻪد ﻣﻪﻻ ﺻﺎ ﺢ‪.‬‬

‫‪9‬‬