00086439

S
ONI AVR
I
IC ATI
RIF
APV
AVL

MJAWPAY

NON SINESALE NON SINE ARGI LLA

VOARCH

ADVMIA

MARIA MORIENVS

contra Alchimiam : Ars diftincta ab

Archimi'a , & Sophia : cum Additio

nibus : Proportionibus : Numeris : &

Figuris opportunis Ioannis Auguftini

R

Panthei Veneti facerdotis.

O
S
I
N
V
S

R
H
O
D
I
A
N
V
S

Venetiis. Dicbus .
Aprilia

BAL
BA H
LC E
HA R
IN M
TV E
S
PANT HEVS

c
u
m

cum
ar
g.
olco
111
110
Witri

Act
im
Mui
ro

ful
no
00086439

AIMY CA
00086439

CONCESSIO IMPRESSIONIS.

Conceffio Reuerendiffimi.D.Legati apoftolici.

LTOBELLV
S AVEROL

DVS Dei &apoftolicæ fedis gratia

Epifcopus Polen.S.D.N.Papa Re

feren. & per totum Venetorum domi

A nium ,cum poteftate Legati Cardina

lis de latere, Legatus apoftolicus.Dile

cto nobis in CHRISTO Ioanni Auguftino Pantheo

Veneto facerdoti , falutem in dño fempiterna :& cætera .

Mandamus igitur & præcipimus authoritate apoftolica , Claufula

qua ex munere legationis noftræ huiufmodi fungimur in

Bullæ.

hac parte : ne quis legationi noftræ fubiectus : id ipfum

opufculúfiue Latina , fiue Vernacula lingua perfcriptu:

in locis legationis noftræ huiufmodi imprimere, aut im

preffum uenundare,uendenduue tradere ullis in locis ali

quando audeat : fine tuo ,uel hæredú tuo confenfu,& có

ceffione.Qui cótra Mandatú hoc noftrú fecerit, & ad

miferit:quibufcunque in locis legationis prædicte id fe

cerit: is ftatim Excómunicatus efto : & præterea Centum

ducatoru auri poena multetur . Quorú Vigintiquinque

Accufatori ,qui etiáfecretus tenebitur: Vigintiquinque

Tibi danum patiéti: cum quibufuis codicibus huiufmo

di impreffis:Vigintiquinque Executori ,fiue ecclefiafti

co,fiue fæculari perte cligédo : & reliqui Vigintiquinque

A ii
00086439

IMPRESSIONIS
CONCESSIO

Hofpitali pauperú incurabilium Ciuitatis Venetiarum

r.Data:&
applicentu cætera .

A.Epifcopus Polen . Legatus .

Robins Magius.

Le. de Magiftris.

m. D.Capitum Illuftriffimi
Conceffio Clariffimoru cone

filii Decemuirum pro impreffione huius operis.

PTI
NFRASCRI CLA.D.

Capita Illuftriffimi CONSILII.X.

Vifis ,& optime intellectis relatióibus

infrafcriptis datis cum iuramento.D .

Antonii de Fátis : &.D.Victoris Fau

fti doctoru:fuper quodam opere come

Ioannem Auguftinum Pan

pofito per Venerabilem.D.

theum Venetum , circa metallicas tranfmutationes , con

cefferunt eidem.D.Ioanni Auguftino : & ita prefentis fe

rie concedunt, & permittunt:ut poffit imprimere opus

antedictum , & ita inferunt annotari .

D.Hieronymus Lauredanus .

D.Hieronymus Barbadicus.Capita: & cætera .

An.de Francifcis Illuftriffimi

CONSILII.X.a' Secretis
00086439

PRIMA .

PORTIO PRIMA .

Quo potiori, & magis confentaneo uocabulo purifica

tionis Auri facultas appellari debeat. Caput primum.

Voniam omnis doctrina & difcipli

næ traditio,iuxta Peripateticorum fe

mitá, á queftione quid nominis, pri

ufq ab ea quæ quid rei dicitur, exordi

Q um capere debet, ueluti præuia fcibili

um difpofitione intellectus : qua pro-

feffionis illius apex facilius pertingatur:nequaq,candi

exiftimamus
diffime lector,illud a ratione alienum fore

hoc primum oftendere :quo potiori uel aptiori uocabulo

arcanam purificationis Auri facultatem liceat appella

re:& an uerbum illud Alchimia , an id potius Voarch

adumia ei magis cogruere putandum fit . Neq; profecto

uocem illa Voarchadumia te adeo latere arbitramur : ut

fignificatiuam putes. Quando

& ipfam nullius effe rei

quidem hac in noftra tempeftate ftudioforum folertia in

lucem ucnerit ac publicam noticia Chaldæa profeffio :

qua diebus noftris facile patuit : quod antehac plerofq

latuit artis.f. purificationis Auri duarum cæmentation Inquifito

num perfectarum Inquifitores poft ipfum ( ut aiunt ) res uoarch

Tubalchain primum ipfius Authorem Chaldæos aut adumia.

B
00086439

PORTIO
9

Indos potius extitiffe.Quam alia's Cæleftem difciplina

; teftibus : ac Ioáne
uocarunt : Solino : Strabone : Plinioq

; ambigere quifpiam debet

Pico Mirandulæ comite.Neq

cur ipfius Authores tam præclara metallorum profeffio

ni ita abftrufum indiderint uocabulum : hoc eft Voarch

adumia :quæ uox equidé eft aptiffima , omni'q laude di

gniffima.Non aut Alchimia,ut infra : ipfa arte exiftente

; occultæ
imperfecta :illiberali : nulla uirtute prædita : neq

fapiétiæ participe: fed auara : no neceffaria : falfiffima: il

licita :uana : neque aliquo pacto addifcéda , aut perquiré

da.Immo adultera eft operatio : miftura & tinctura fophi

ftica:apparens equidem,fed no exiftens : infamis : execra

bilis : explofa :& merito damnata : quã prorfus & nos cul

pamus : execramur : fimulq

; cú extrauagate IOANNIS

XXII.quæ incipit : Spondent, quas no exhibent diuiti

pauperes Alchimifte.Necnó cúdiui Impatoris CON

as ,

STANTINI femper Augufti conftitutione incipiente:

Qm nonnulli monetarii adulterinam monetam clandes

ftinis fceleribus exercét ,fub Titulo, Codicis de faifa mo

Pars Cófi ncta.Et qua pftitutione tales adulteratores , capitali fupe

u
lii.x.Vene plicio plectunt.Ac cu parte CONSILII.X.Venetor

torú.1488 . 2tra Alchimicos , cú additione incipiente : Tollenda funt

17.Decem de medio : infectamur . Neq ipfam ab Archos,& Mia

bris cum ad Græcis particulis (ut nonnulli putat) habere deriuatio

ditione . nem affirmamus: quod fignificat Princeps (unius,feu uce

rius)
00086439

PRIMA 10

rius )ueri confilii unitatis . Sed iam ad uerbum ipfum

Voarchadumia deuenientes , dicimus ipfum deriuari,ac Deriuatio

denominari ab Auro ex duabus rubeis : quod Chaldæo uoarchadu

idiomate componitur ab Voarch (Auro) particula In- miæ:& quid

dica primitiua : & Mea a adumo't Hevraice (ex duabus nominis.

rubeis) quod Latine fignificat Aurum duarum rubearu:

hoc eft duarum cæmentationum perfectarum.Quæ quie

deni partes fimul iunctæ cóficiunt dictionem hanc Vo

arch me a á adumot : quæ maximam huius artis proprie

tatem exprimit & efficaciam. Nequaq ucro uocabulum

illud Alchimia in hac admirabili profeffione confenta

neum fore exiftimamus .Sed forte nobis quifpiam ita Obiectio .

; uerbum hoc deriuetur Voarchadue

obiiciet. Vndecunq

mia parum refert . Cui dicimus hoc referre plurimú,im Solutio.

mo totum :ut mox patere uel intuitu poterit, At fi ultro

cauillator obftabit inquiens :Et quid tandem : Cum pa

teat Voarchaumenam artem fore illiberalem : auaram :

turpelucram: miniméq; neceffariam: impoffibilem : nee

perquirendani ut fuperius dixifti.At quippeita cauillofe

obiicientem errare plurimum cenfemus : noftramq

; puri

ficationis:Auri duarum rubearum profeffioné effe Vo

; ab inuicé die
archaumenami penitus abnegamus :longéq

ftare putamus Voarchaumena & Voarchadumia.Quae

obrem fummopere fallitur cauillator ob ipfam uocabu

lorum æquiuocationem , Idq memoria repetentes Poe

B ii
00086439

10 PORTIO

ticum facile recenfebimus :Ne nobis impedimento fitis

per Deum hofpites : quandoquidem fuprafatis monftra

tum eft laudabilem effe Voarchadumiam : minime uero

Voarchaumenami . Abfitq
; ab hac arcana profeffione

omnis uocabulorum abufio : ueluti pleriq

; indies impli

cari folent,ac decipi : arbitrantes idem uariis fignificari

poffe dictionibus.Ac propterea arbitramur hanc mira

bilem facultatem uocari poffe multifariam iuxta eiufdé

diuerfos,ac penitus uarios effectus : puta Alchimia : Chy

' : Calcimiamı
miam : Calcecumi'am : Voarchaumena: &

Voarchadumiam.Quoniam horum omnium nouiffimú

æquo aio fufcipimus & approbamus : idq merito fi

gnificare artem liberalem : uirtute præditam : Naturæ

confentaneam: occultæ fapientiæ : non auaram : no ua

nam:poffibilem : ucriffimam: & neceffaria : totifq

; inge

nii uiribus addifcendam : & perquirendam.Reliqua uero

tang prorfus illicitam artem fignificantia & falfam de

teftamur : illo præfertim argumento : q æquiffimo Illu

ftriffimi confilii Decemuirum decreto : Conftantiniq Im

peratoris femper Augufti pftitutione:ac extrauagati Io

annis.xxii.ut fupra phibetur.Si quifpiam de Alchimia

laborauerit : in confilii Decemuirú pænas incurrens co

erceatur . Ex dictis igif patere pot , quo potiori uocabu

lo arcanam hac purificationis : Auri duarú cæmentatio

num perfectag facultaté, appellare merito quis;q debeat .

Voarchadumia
00086439

PRIMA .

Voarchadumia quid rei : & cui copetat. Caput fecúdum.

X fupradictis ergo ia patere arbitra Prima dif

mur, lector peritiffime,quid primú ip finitio Vo

fa fit : quádoquidem Voarchadumia eft archadumię

ars liberalis :uirtute prædita :fapientiæ & quidrei .

E oculta : non auara: non uana :poffibi

lis:ueriffima : neceffaria: & pfequenter

perquireda : quæ metallorum Ca'bala nuncupatur :Va

ticiniumq , ac Nota. Iccirco non generaliter omnibus

conuenire dicitur :fed fpecialiter tantum Vnctis,Reruq

Cui cópe

dominis,ac fapientibus, & uiris dignis ,liberalibus , mo

tat uoarch

rigerat isq :ratione libertatis , adumia.

Ecundo ea eft tang regimen quoddam Secúda dif

cælatum & fecretum : quod per manus finitio Vo

tantum traditur filiis fapiétum fublu archaduee

ce(licet uulgo tenebris obuolutum)di mix : & qd

S fpofitionem : illuminationem: conuere rei .

fionem: conftrictionem: retentionem:

metallificationem: purificationem:multiplicationem, &

proportionem:dcmonftrans naturalium ligaminum abe

fconfi & abfcondentis : animæ & corporis : denfi & rari:

diuini & humani : formæ & materiæ: fixi & uolatilistine

terioris & exterioris: metalli & petræ:mollis & duri :oc

00086439

O
PORTI
ii

culti & manifeftitpuri & mifti artificio quodam mediá

te á domino æterno omnipotenti inftituto : fub Igne :

Aere:Aqua : & Terra :uel fub magno arcano harum quae

tuor literarum :Lamed : Kuph: Cadic : & Samech: quæ in

Voarchadumia idé fignificant quod Zain : Nun : Mem:

& lod: quarum caractéres in quadruplici differétia apud

Heyreos habentur.Nouiffimi autem, & Vfuales funt ii

(de quibus paulo infra Schemata patebút) qui in Voar

chadumia idem fignificat : quod Auruni creatum ex Na

tura elementari.i.in uifceribus terræ : purificatum ob

artificium Diuifionis , & Camentationis , ac Hevraice

fic denominatum :Zahay niurá mi Téuahiefodii.

2
1
 can

ractéres lite

archadumi
Vo
12

Quarti

carum ,
rarum

e.i
A.
Alep h Iod 1
.
‫א‬

.
Schema literarum ad Voarchadumiam pertinentium .

.0.4
.
n:
Bet h B-
U
Cap
.Ch
.
.
.C
ch
&
Gim
G .el
.

r
Da l eth
D. .
PRIMA

Lamed L.
He
.
•
H
•
Mem .M
· .
Vau
.v
.
Zain
Z.
Che
th

‫ח‬
• .
Ch Nun
. N.
Teth

*‫ט‬
T
Sa'mech
.S
.
.
 AAhin Ah
Pe .
PC
Phe Ph
PORTIO

Cadic Ç
PT

&
Kuph
K
R
Ref
.
ff
fch
&,
n
Si S
:
.
A
th
&
CTa
. u T
194
00086439

PRIMA .
13

c.ie

.0.0
.
Ga

G
H
N

A
B
T

Tertii cara
C
M

ctéres litera

rú ut fupra.
Ah

C
P

Z Z
.

ch
U
p

&
..
&h
.
.

C
00086439

PORTIO
13

‫ת‬ ‫ש‬ ‫ר‬ ‫ק‬

K.
T.

R.
th

&
c
&
.

fch
&
ff
,
.
Conceffi enim fuere fupradicti caractéres Moifi in monte

Synai á Domino æterno omnipotenti .

Secundi
00086439

PRIMA .

14

.u.
Secundi uero in tranfitu fluuii fubfcripti: & Abra pceffi

e.is

A.o
D.

G.
N V H
T

B
·
९९
IIT

.
Secü ca
di

าว ractéres lite

rarum ut fu

4.3 77

pra.
M.
Ah

40
ph

S
S

I
&
5

L
P

C
.
.

ch
&

C ii
00086439

IO
PORT

14

EVY &

Sfch

K.
T.

R.

&
th
&

&

c
ff
.

,
.
to

s autem hi : & conceffi Enoch.

Antiquiore

thph ch Z Y X VT

Sy
ALA edi
00086439

PRIMA.7
15
S.r

RQPON
SR M L K
N

vxym xCN Primicara

etéres litera

rú ut fupra.

IHG FED C BA

Ertio ea eft ars uena Auri fubminiftras

Tertia diffi

fubftãtiam, uirtutem metallicam extra

nitio Vo
ctiuam in fe continetem Exponensq3
.
archadu

quomodo eius Forma intrinfeca fixa :

miæ: & quid

non deficiens : nec urens : naturaliterq

T
rei.

tincta crocea : &(ne pateat) impedita a

quodam mifto elementari impertinente metallo Auri :

Proprieta

qua educit ad perfectionem ( artificio mediante ) ex ma

tes forma

nifeſta Materia extrinfeca uolatili : uftibili : deficiéte : ad

Auri.

hærente ipfi Auro uniuerfaliter unita .

00086439

PORTIO
is

Oftremo ea eft naturalis fubftãtia one

Quarta dif

finitio Vo
rofa : corporalis .: fixa : fufilis : ductilis :

archadu tinctáq
; & rarificata : occulta Arg.uiui

miæ : & quid & Sulfuris metallici inuftibilis : quodã

rei, regimine Cementi : & unitate quadam

P

Auri : in corpus denfum ipfius Auri ma

Quid effici nifeftum redacta . Que miftum relaxat (uirtute ignis ,&

at Voarch cementi)fua uniformi potentia . Et ipfum Aurum(diui

adumia . fum ad terminatam purificationé)in Adumót a á(quod

eft Beth adumot: quæ funt rubeæduæ.f.duæ camétatio

nes perfecta:ad molliciem,fulgoremq

; bonitatis (ut die

citur) .xxiiii . )fe deducit.

Hoc autem non efficit ars illa Alchimica infamis Aquis

Quibus in

nitatur Al aceti : nec (ut dicit)Arg.uiui :nitri :uini : aut urinæ: & aliis

chimia.
quibufcúq; Meftruis fimiliú feculentor : cum Aquarum

fortiú fpiritibus : & multiplici calcium,ac metallorú Fue

mo:Antimoniorumq : Arfenicorum : Calcantium : Cro

corum : Ferreti hifpani : Floris æris : Gummarum : Litare

giriorum : Marcafitarú: Magnetum : Metallinaru : Tale

corum: ac Zelaminarum : Necnon Oleis latericiis : lini :

nitri : fublimati :fulfurisqtcinnabaristcraneis : necnon cũ

Terris tinctistac realgallibus : Calidoniis : Lunariis : Are

gentinis : fuccifue Garioffilata: herbarumq

; aliarum : ac

; uenenis : in nefcio quibus etiam

tutiis:dirisq frangibili

bus Vafis uitreis fantafticis : ad hoc falfiffimis inftrumé

tis:R.cgimine
00086439

PRIMA ;

16

tis:Regimine quodam uario : incerto :atq

; confufo:na Franci. Pe

teriis uariis proiectis fuper Argentum purum(ut dicitur trar.dia.lll .

fixum) metalla'q aduftibilia, & obfcura fophifticado:ac

cuiufqz metalli Materiam maiori imperfectioneuolati

li , nigri ,& aduftibili onerando: fruftra at;

q inani prorfus

reductione circa ea laborant .

Voarchadumia fit ars liberalis : uirtute prædi

Cur igitur

cta:fapientiæ occulta : non auara: non uana : neceffaria :

poffibilis :ueriffima : & fcita : ac fummo ftudio addifcenda

& perquirenda : patet iam ex prædictis omnibus ratio ,

& diffinitio ,

Quomodo fiat ipfa Voarchadumia.

Caput tertium .

Aminar p
um Auri ( roportionati ut in Confecti
o

fra)& Salis triti ana: menfura una ca uoarcha

du

piatur . Argilla deuftæ, pinfita q te

mix.
nuiter duæ.

L Cribro taminentur , Sal.f. & Argilla.

Miftisq; ad ftratum fuper ftratum , in

Ollis no uitreatis, ac Furno reuerberatióis cæmente

nt.
,

Notand
um eft autem : q omnis camentatio(.i . Rubea : Notádu
m.

Hevraic Aduma ) requirit fingulis uicibus

e pro horas

xxiiii.ignis augmétatio
.Nempe nouem in ne : nouem in

fixatione & fex demum in alteratione

: .
00086439

16 PORTIO
1

one
Notádum. Rurfus omnis Cænientatio incipere debet á proporti

diuifa Charattorum uigintitriú & Granorum trium cũ

duobus Quartis grani Auri fului.Ac pro qualiber uice

detrahit ipfa Cæmétatio ab illa proportionata diuifio-

ne tantú medium Grani ipfius proportionis nec ultra .

Nec ab Auro ullatenus illum detrahere dici poteft (quice

quid dicant cæteri) cum & Aurum ipfum inanihilabile

omni fuperfluitate carens perfectiffimú omnino ac ter

minatiffimum fit omnium aliorumi mettallorum aduftie

bilium : & fubftantia iubilans, ac fubfiftens in igne: quæ

nec a Camento corrupitur: nec a Re qualibet cöburete

aburit : nec ab Aqua colorificate :

uiridi, aut diuidéte mor

Quæftio. .n .in Auro fuluo fuperfluu

tificatur, uel deuoratur.Quid

eft uel diminutu :Certe nihil.Quod fi ineffet (quod pro

Solutio .
tinus negatur) diminutio fubftatiæ, ucl fuperfuitas (ut

eft in Ferro ,& cæteris aliis aduftibilibus metallis : quorú

naturales miftiones maximam retinent aduftibilem fu

perfluitatem ) maximum fequeretur inconueniens ome

ni uelamine denudadum : quod f.per uices totum detra

hi & anihilari poffet: quod eft abfurdum dicere: & in fa

cto ueraciter falfum.Quia Aurum fuluum euanefcere no

debet:pro ut non pot : quemadmodum cæteris aliis adu

ftibilibus accidit metallis : immo hoc phantafma abfit a

m:
mente philofophantiu Aurum fuluuni aliquo pacto

poffit anihilari .

Item
00086439

PRIMA .
17

Item fciendum: & omnis cæmentatio uehementer grauie Notádum.

tare facit ipfum Aurum : refpectu illius Salis ingredien

tis per fufionem ignis: quod calidum eft: & ficcum (ut no

tum eft) per poros apertos Auri ob caliditatem & ficci

tatem ipfius ignis :& nung tollitur ab eo per contrarium

.i.per humiditatem & frigiditatem fuæ elementaris aquæ

no aperientis poros iam a' Sale inebriatos : per ablutio

nem & bullitionem ipfius aquæ:quæ(licet fuperflue) ta

men conceditur.

Aduertendum eft igitur

: q non recipiatur tale Aurum pro Notádum.

fufficiéti refpödete:nifi prius poft Camétationé ipfam

(de qua ftatim hic talis eft Fornax ) habita fuerit idonea

cautio de optima fufione:ut Sal cú fcobibus lope in

ipa

fufione penitus fupernatantibus remoueat ab Auro.

D
00086439

PORTIO
1701

au
Purifico

rum.
00086439

PRIMA : 9
18 :

Miftio in radicibus unitatis feptuagefimifecúdi Voarcha

adumicorum elementorum .
Caput quartum.

O. 14. Lux minor:Infertio refpódentiæ Charate

torum.xii.g... in circa :feu.xxiii.g.q.1.&..in circa.

S. 18. Ignis.i.Lux maior.

1
9 Comerrifón.

R + 17. Aer.i.Lux minor.

O. 14. Lux maior.

ndirstr

72 .

N. 13. Oleum uitri.

G. 7. Lux minor: Infertio refpondentix Charat

torum.xiii.g.q.2 .&. 4.feu.xxiii.g.q.2.in circa.

A. I. Materia prima artis,

B.
T. 19. Ignis.i.Lux maior.

S. 18. Aer.i.Lux minor.

O
' . 14. Lux maior.

72 .

Dii
00086439

IS PORTIO

Materia prima artis , ad Voarchadumiam requifita quid

fit:quo noie uocet : quid agat : & quo flat.Caput quintu .

Materia pr Stauté Materia prima artis pro con

i

ma Voarch
ficienda Voarchadumia corpus albifa

adúnuix qd
. fimum:denfum:fatifq
; fufile : ad natu

ram maxime fubtilitatis artificio fo

E lutionis aquæ, ac aggregationis ignis

reductum . Eiusq; effentia tatum cone

ftat ex tribus candidiffimis Salibus : animali.f. minerali :

& uegetali:abftracta a particularibus materiis folidiori

bus :hoc eft igneis : aereis :aqueis : & terris : exiftentibus in

quatuor elementis naturalibus elementatoru: quæ repe

riútur in fublunaribus miftis : Arg.uiuo : & Metallo quo

cunq
; excepto .

Cognomé . Et quanq a diuerfis diuerfimode (ut Eleazar in primaria ,

germana q lingua:quæ una perfectaq , ac præfentanea

perhibetur metallorum medicina: adiutoriú Dei : feu ue

rius congregatio Dei fufcitata ) idé denominetur : teftane

tibus nobifcum fapientiæ occulte Patribus : a Chaldaie

cis tame Arabicisq : Arabice: Alicali,fiue Calopali'nucu

patur. Verbú ab ali (qd eftfummu) & calop (qd bonum

fignificat: quafi fummi bonú Latine dicit cópofitum .

Actio . Difponit hæc Materia prima artis naturaliter: conuertit :

coftringit : ligat: ac proportionat omnem calcem : uená

ue: corpusc
00086439

PRIMA .

19

ue: corpusq metallicum :fiue fpiritu uolatilem . Tali au

tem modo fubminiftratur , conficiturq .

Extracta ení uirtute formatiua : cóftrictiua:continuatiua : Confectio

unctuofa :feu uifcofa : ex gutta librarum quingétarum &

;: cum libris feptuagin

quatuor Ignis albiuiui ,recentisq

taduabus Aquæ cæleftis :in ca'q folutis libris decé & octo

Salis calopali: facti ex libris centú & quinquaginta Sa

lis ucgetalis : & cétum mineralis : fimul cum libris duode

cim uegetalis: ac libris fex animalis purificati ob euapora

tionem ignis fufficientis :in Olla terrea folida ,huiufmo

di Salia adinftar olei liquefacti , conuertantur.

Deinde igne cótinuæ reuerberationis in fornace hoc cone

gregatum per nocte, & diem,in optimo Cacabo exterra

ualentina tranfferatur : nitidum oleum in Vas ferreum :

feruando(Corpus : hoc eft Aquam permanente:Baurach: Arnal.in no

Boracem: Ceram: Coagulum : Chomer riffon me a a me uo lumie.c.

lachor: Gemmam: Hyle: Lopam: Materiam primam ar S.Cinis ue

tis :Pinguedinem : Sal alicali :amarum: nigrum : elebroth: ro.

Terram potentiale: Tincar: Vitrum pharaonis : feu ina

nihilabile:& cætera ) Oleum uitri .

Synonyma

Noftris igitur aufpiciis tm intelligentium aures pateant.

00086439

PORTIO
19

Purificatio fpiritus Voarchadumici : Extractio animæ ele

métaris Voarchadumice :Multiplicatio mifturę animę,

corporis , & fpiritus Voarchadumicorum : Proiectio ,Re

M
ductioq Argenti & Auri . Caput fextum .

112

d Electio Are Lectis enim Arena albę nitide partie

bus tribus ad menfuram: & parte una

næ albæ: &

Arg.uiui( quod aliter uocat Aqua fic

Arg.uiui .

ca: & cætera ) ut infra : .Notabis er

go ; & cætera .
E

Múdatio fu Primúq
; fimul per lapidcum Aludel ad

perfluitatis ignem cótinuæ fubtiliationis traductis in lapideo Cara

há ,feruetur fic Arg.uiuum : prius tamen ab omni fætore

Arg.uiui .

& aquofa humiditate, ac nigredine aduftiua per feptem

uices fic mudatum per ignem : ut patet infra : A.Notabis

Co

ElectioOlei ergo q dicimus fine ipfius mundatione: & cætera .

uitri : Eleme Sumpta deinde proportione illa,uniusmet ponderis Olei

torumq . uitri, & Materia prima artis ut fupra : B.factæ ex fale tri

plici . Partibus item fepte Lucis minoris : quatuordecim

Mundatio Lucis maioris :decem & octo Aeris : ac Ignis partibus de

elementorú ccm & nouem : feu ut dicetur ifra : Primum ergo principie

um naturale : C. & cætera .

fuperfluita

Paratisq; omnibus his cum Gemma (Arg.uiuo excepto)fi

tum cúMa

muluirtus roboratiua fixa in elemétis huiufmodi exiftens,

Ateria prima

artis . per ignem continuæ fufionis duag horarum : que in fun

do Crucibuli
00086439

PRIMA .
20

do Crucibuli remanebit candida & citrina lucidi fpeculi m

adinftar fplendés : remotis fcobibus pariter feruetur: qua

hic appellamus Animam dictorum elementorum fixam

naturalem extractam .

Cuius pars una tantum fumatur cum partibus uigintiqua Miftio ele

tuor Arg.uiui mudati ,ut præmiffum eft.Et per trituratio metaris Aię

nem in Porfido confimili.

cú Arg.uiuo
00086439

PORTIO
20

Contero to

tum ,

E
00086439

23
PRIMA . 21

Anima ipfa commifta cum dicto Arg.uiuo, in Sacculo li

neo,per refricationem in Aqua calida , nigredinem omné

& fætorem retineté in Catino ligneo feruetur: fi quid for

te reliquum effet nigredinis adhuc & fætoris.Repetendo

hunc ordinem toties , quousqz Anima hæc pernitida pror

fus ,puices deueniat(interuetu Arg. uiui, calida'q Aque

iam dicta) ad maiorem ferenitatem q erat primo : & ad

Aquam albificantem ipfius domini Regis metallorum .

Notandum eft autem, q deficiente huiufmodi Animæ pu Notandü.

ra mundicia ab illa miftione aquæ uiue Fumi albi(que

poftmodum fimul per trituratione cum proportione fuæ

Materia prima artis componitur(ut infra)& commifce

tur poft nigrificationem, dealbationcm, citrinationé,&

rubificationem ipfius Anime,& Arg.uiui)ipfum rubicu

diffimum Stagnum non dequoquitur cum Sale elebrót

iam dicto in lapideo Aludel cu requifitis fuis elementa

ribus naturis rubificatis , ad ultima ufq; fixatione ipfag

(ut fupra) naturage elementog rubificatorú : nec in prie

mam Materiam artis attrahitur illa naturalis effentia:

& fubftátia fixa intima Anima radicalis quæfita, ab ip

fa Forma dictorum elementorum commiftorum : immo

ipfa penitus oneratur imperfectione . Nec alio quouis in

genio,uel arte fieri poteft(quamq aliter narrét Alchimi

fta) q folo hoc artificio,aut Natura ipfa naturarum fie-

ri queat in uifceribus terræ:nec mudari , aut teneri.Hæc

E
00086439

21 PORTIO

uero ficareat nigredine,albedine, citrinitate , & rubedine :

aut euanefcat cum Arg.uiuo : Argentum purum , & Auru

fuluum haud augebitur unq.Quod teftatur & Morienus

cú omnibus fimul in Voarchadumia Patribus : ut infra :

D.Primus ergo modus eft fublimatio : per totum . Atten

datur ideo ne careat, neu deficiat :& cætera .

Miftio fpúa Ex hac deinde Anima commifta,nigrificata , dealbata , ci

lis Aię cum trinizata,rubificata q : fumatur pars una . De Oleo auté

Oleo uitri . uitri tres partes fumantur .

Et ex Aquis huiufmodi mollibus ,& duris ftabilientibus :

aptisq; luftrari : quæ funt Anima : Corp? : & Spiritus : hoc

Fixatio Aię

eft Sudor folis cum Corpore : & puro radicali ipfius Ani
cum fpiritu

in corpore mæ maioris Lucis & minoris elementorum rubificat og :

Olei uitri . ionem: Corruptionem: Generationé: Aug-

per Triturat

mentationem : Fixationem : Alterationem cum loci Mu

Synonyma tatione:fimul iunctis :fiat per NVTVM & ignem gra

dus tricrucis nouus Adám : uel Sulfur rubeum non defici

ens:necurens.Necno per feptuplicem reiteratione : fem

Reiteratio

; partes Tere
per cum parte una Anime rubificatæ : tresq

feptuplex.
ræ mortuæ prædictæ reftantis : quod eft corpus nuncupa

tum Subfolanus : Oliua perpetua : &(ut infra : E.Vifa au

tem Electione: Mundatione: Miftione : & cætera : in no-

tando illo : Item notabis q iftud corpus habet multa no-

mina circa finem ) Subftantia rubea indeficiens , & urens .

Huius, tres partes,fup una Auri,& Argeti ana :& una tan

tum ipfius
00086439

PRIMA
22

tum ipfius Auri ,& Argenti :fuper.C.partes : fuper.D.par Proiectio

tes(& ut infra : M.In medicinæ auté: & cætcra )uel fuper me Aduma'

illum indeterminatum numerum , tam Arg.uiui,q Metal fuper Aurú

li :reducta per proiectionem : dabit Argentum puru cum & Arg. &

Auro fuluo permiftum.Quod quidem poftea fmeratum: iftorum: fu

feu cupellatum: ac deinde inquartatú: diuidarur per aqua per indeter

diuifionis.Et Argentum demum eti minatu nu

á ab aqua per diftil

lationem diuifum : per fufione confletur.Atq

; Aurum di
merum tam

uifum etiam ipfum per fufionem :cum Chryfocolla redu

Infipidi, q

catur.Hæc hactenus .
Metalli.

Arcana (faciétia ad Voarchadu'miam: Aurifabrilem : Cue Reductio

dimi'am: Officinam nummariam & metallorú Cabala

: ) Argenti, &

de Ponderibus :cú fuis Schematibus

. Caput feptimum. Auri.

Icet Pondus affinationis :Aurifabrilis: Cudimię

Cudimi'a : Officina nummariæ: &me fynonyma.

tallorum Cabala : diuidi poffit (imagi

narie)in infinitum : ca tamen diuifione

L
relicta (cum fit ualde onerofa : & ipfum

Pondus onus graue)uifibiliter : & iuxta

comunem ufum : fequétes Sophorum archicanoporum

partitioné, in nouem difcretis nominibus fectiones die

uidimus :quæ funt.

E ii
00086439

PORTIO
22

Pondera cu Pofta :Rubus : Marcus :Marca(aliter Bes )Vncia : Quartus

(aliter Nummus aureus antiquus ) Charattus ( aliter Sili

dimi'æ.

qua) Granum:& Eximus.

Pofta eft quantitas hac noftra ætate & more Ve

s.11 52 .
, Marcarum. 40.ad Charatto
neto fingu po

la Marca: tali interfigno notata .

m : hoc figno exprimitur ."

Rubus ité.20.Marcaru

ad Fionos autem.68 . &. q.1.Fióni pro qualibet

Marca in Auro.cuius Truncafile quadra inftru

mentum hic patet.

00086439

PRIMA .
23

Afpera plaż

no.
00086439

PORTIO
23

Pondus fio ad Charattos fexdecim: Grana tria : Quartos duos : & fex

ni Auri, nonagefimos primos eximios eximi quarti grani fingulo

Fiono :hoc eft ad Fionos mille trecétos & fexagitaqnq :

per fingulas uiginti Marcas : ut dictum eft . Quorum Ce

forii ecce figura.

00086439

PRIMA .
24

Fionos

æquo.

Opop
00086439

PORTIO

24

MR

ogos Marcus uero Marcarum.16. hac fignatur figura.

Marca item Vnciarum .8. hoc infcribitur cara

etére.

8
03

; Quartoru.4.ad tale deducitur con

Vncia quoq

trafignum .

.tali
Quartus etiam Charattorum.36 oftenditur

nota.

Charattus infuper Granorum.4. hac indicatur

imagine,

Granum uero Eximorum. 256. & ipfum fub hoc

reducitur fchcmate.

Eximo poftremo hic caracter impenditur.

Non eft
00086439

PRIMA .

25

Non eft tamen ignorandum Granum iterum ipfum diui

di in partes octo uifibiles Eximorum.f.

Ducetefimum quinquagefimumfext eximu:

um

Grani.

286

Centefimum uigefimüoctauú eximum

: Grani .

128

Sexagefimumquartum eximum : Grani, i :

69

Trigefiniumfecundum eximum : Grani ,

landonh

32

los imm)

Sextumdeci
mum eximum : Grani.

16

dad Pais

Octauum eximum : Grani.

F
00086439

PORTIO

25

Quartum eximum : Grani, ac bagi ora

1.no aliditin of op

violatomilogouping and

Semigranum .

Quoniam autem Aurum fuluum,feu (ut aiunt) finum : no

mediocriter importat de Eximo in Eximum : tam refpe

ctu quantitatis , perfectionis . Ideo uti de re non parum

conducente : intelligentiæ oculos aperiant reliqui .

Conftructo præcifi ponderis æquilancis . Capur octauu.

ine Demmive muhauss

Quilancem , uel Bilancem , é' duobus la

Equilancis

teribus ,immo ab laterum æqualitate di

dimenfio.

ctam : ex quadro perfecto , & femi cofta

re dicimus . Fufti eius logitudo tantum

metitur, quanta eft dimenfio unius lae

teris quadri ciufdem. Medii autem , ex

tremorumq
; craffitudo , fefquialtera habet proportio

nem:trium.f.ad duo . Hafta uero lancis , feu inuifibilis ,a

bafefuper axem ,in medio æqualiter diftans ab extremis :

in cacumen
00086439

PRIMA.9
26

in cacumen furfum erecta , pyramidis iftarta tribus iunu

definens niinutum : ad femiquadri quantitatem (nempe

terdena & tria minuta) protenditur.Iuga quoq

; lancem

utring in axe complectens tantundem latitudinis ,qua

tum inuifibilis ipfa continet : & Bracha in inferiori pare

teluga fita , octauum longitudinis ipfius lancis fit. Fila

rurfum ab extremis fufti ad Cochas pendentia , cum ips

,dimenfionis funt eiufdem, cuius latus eft quadri.

fis una '

Concha demum , nonam lateris eiufdemmet quadri co

tinet partem:uti in Schemate hoc uidere eft .

Fi
i
00086439

PORTIO
26

Res podero
00086439

PRIM
A .

27

Defcriptio uariarum particulariu

m operationúpro am

pliori artis huius elucidatione. Caput nonum .

Aes arfum cum Fornacis eius imagine.

Vpripars una:Aluminis duæ (feu Tare

tari)& Arfenici tres partes recipiant

.

Duo extrema fimul iúcta Ferreo piftil

.G .

loi Mortario anco in puluere redacta,

C aquaq deinde afperfa cum Venere in

bracteas deducta, fepultaq in Olla lo

centur.Quod fuo cum coopertorio in uertice ad craffi

tudiné fubtilis calami perforato : uulgari ac fimplici Ar

gilla optime poft obturetur.Et per horam miftura deco

quatur in igne :feu Fornacula fublimationis . Deinde ea

extracta & frigefacta : pofita'q rurfus in Fuforio terres

miftura (cuius cum Fornace hic ftatim expreffa eft ima

go)inter prunas cofletur.Ex qua fcobes Ferrea uirga, do

depurgetur.Den inftrumento ferreo

nec elucefcat, ; in
iq

(Canale,feu Rielú dicto ) a Fufurio deponat : ferueturq

frigefacta
.
00086439

PORTIO

27

RFun
do me

talla .
00086439

PRIMA .
28

Es uftumi .

Quæ facienda prædiximus de arfo : eadem de habendo

Ere ufto miftionem ipfius tradetes facienda cenfemus

hac ferie.

Eris pars una : Calcantis romani duæ (feu Salis) & Sule

furis tres partes fumatur.Reliqua omnia ut in præmif

fis: G.feruentur.

Anielun album,& nigrum .

Sumatur de'Argento cupellato:

pars.1 .

Eris :

partes.2.

Plumbi nigri mollis: partes.3.ad pondus æquale.

Et fimul fufa omnia , ac bene mifta proiiciant in ana (hoc

eft tantunde) Sulfuris tufi in Crucibulo bene operiédo.

Frigefactum tádem hoc totum: & a' fcobibus per fufio

nem a pprime mundificatum,feruetur in uirgulis .

Notandum
Idem eft iudicium in conficiédo Anielo albo : duobus tm

exceptis .Vno.f.q Stannum loco Plumbi nigri: Altero

auto Arfenicúloco Sulfuris : capiatur bene contufum .

Aqua ad diuidendum Arg.ab Auro.

Capiatur de Nitro refect

o: & Alumine ana.
00086439

O
PORTI
28

a fimulp Tor
Equaliter iuncta,& in Mortario puluerizat

tam bene circulinitam fundo nudo , & Recipientem fi

alla em
gillatum , diftillentur per ignem ad totam exhalation

fpirituum : cum referuatióe fpiraculi in figillo ad oppor

tunam occafionem .

Difcalcinetur hæc Aqua diuifionis per ignem etiam cum

Charattis fex Argeti puri pro unaquaq libra Aquæ præ

dictæ ,& feruetur ad ufum .

Notandum Notandum eft autem : q ana fpiritus Aluminis ufti : feu

.H. Calcantis, ac Nitri refecti : uidelicet libra una de quoli

bet fuper uncia unam cuiufcunq; metalli in tenuiffimis

bracteis deducti :ter reiterando : metallum conuertit in

tranfparens oleum .

Argenti ,& Auri calcum .

Eris partes tres cum tribus quartis fumantur ad pondus .

Et pars una cu uno quarto Zelami'næ in ualle Siria'na

repertæ in uico nomine One'da . Vocať hæc Zelamina

aliter Tuthia alba : & eft minéra Bergoméfis, Sternan

tur ftratim in Crucibulo : & per igné continuæ fufionis

duodecim horarum fundentur cum Vitro: ac feruentur

ad ufum :proiecte primo in laminas a'fcobibus perop-

time mundificatæ .

Notandum Eadem traditur difpofitio fubminiftrandoArgenti calcu:

hac tamen
00086439

PRIMA .
29

hac tamen lege fcilicet: q pars dimidia cum uno octauo

Stani ,feu Æris arfi :fumatur loco Zelami'næ cótra tres

partes, )Eris .
& tres quartos(ut fupra dictum eft

Argentum maceratum .

Sumatur Arg.intenues bracteas tufum: & in Olla non ui .F .

treata cu ana Sulfuris tufi in Fornace ardeat per dies.IS.

per ternos ,fuperaddendo de nouo Sulfure . Deinde cum

partibus.6.Arg.uiui(aliquantulum fimul calefacti)ma-

ceretur diutina trituratione in Porfido . Abluatur aqua:

& bene deficcatum feruetur in nitidiffimo Vale uitrco,

feu uitreato.

Aurum maceratum.

BracteaAuri fului ad tenuitatem ductæ fortiter ignitæ cu

partibus fexArg.uiui : maccrentur una'.Lota demu ma

cera cum aqua ,& bene deficcata feruetur ad ufum : ficut

dictum eft fupra de Argento.

Bullimentu
m pro Argento .

Sumátur de Aqua celefti.lib.10.de Tartaro albo tufo.lib.t.

cum tribus unciis .

G
00086439

PORTIO

29

Et op era ipfa argetca nigrificata ad ignem, in Vafeaneo

pofita ,omnia fimul bulliant: quoad niuis inftar albefcat .

Tunc extracta bruftientur ad aqua frigidam, limpidaq .

Tandem Tripolo eburnita feruentur.

m pro Auro .
Bullimentu

De Lotio hominis.lib.10.fumantur.

Sulfuris unciarum quinque.

Tartari . 10 .

Mifceant omnia tufa in Vafeæeneo.Et in hoc opera au

rea(igne primú calefacta )impofita bulliant : donec cro

cea reddantur ut Auripigmentum . Reliqua ad præmif

fum ordinem de Argento omnia rite feruentur.

Notandum Notandum eft autem :q pars una Floris æris cum ana Cal

cantis romani : & partibus duabus Nitri cum ana Salis

armoniaci bullita omnia fimul cu dicto Lotio ( ut dictú

eft)colorem Auri uiuaciffimum dant Auro : ultra Cha

rattos . IS.

Notandum Idem eft iudicium redactis in bitumen prædictis fimplici

bus (cum acerrimo Aceto) Flore æris.f.Calcante roma

no:Nitro: & Sale armoniaco :per modum recoctionis.

Calx
00086439

PRIMA .

3a

Calx Argenti .

Procedatur ut dictum eft fupra.F. Sumat Arg. in tenues

bracteas tufum : & cætera.

Calx Ferri : & omnium aliorum metallorum durorum.

Bracteis , feu laminis cuiufcunq; metalli duri in fornacula

cæmentationis per dies.22.ardétibus : cum duabus pare

tibus Calcantis romani : & tribus Sulfuris triti (uel fine

alia miftura )fit Calx metallica impalpabilis.

Ceruffa : Minium : & Zalolinum .

Lamina Plumbi nigri mollis in terreo Vafe in terma,fun

do ad quatuor tm digitos uitreato cum multo acerrimo

Aceto :ita fufpendantur ut continue per duos & uiginti

dies Aceti uapore tangátur . Quo corrupta tandem Plu

binigri effentia , & in puluerem album redacta, Ceruffa

nuncupatur.Hæc autem Ceruffa : fiue refidentia Plumbi

nigri(ut fupra) ufti, tenuiffime(cum aqua) triti : pofita'q;

in Capellis terreis fparfis,ac longis ad cubitum :non lu

tatis quidem : uerutamen opertis in Furno : ita locatis ,ut

ignis tantummodo fundum eorum afcendens percutiat ,

horas.48.Inte
fed non per reuerberationem:uratur per

Gii
00086439

PORTIO

30

rim autem fæpius Ferreo inftrumento agitata refidentia

quoadufque in rubeum tranfmutetur colorem : tunc pa

riter mutato nomine non Ceruffa , fed Minium appele

latur.Hoc rurfus trituratum(cum albo Aceto ) & ad ume

bram deficcatum , in citrinum uertitur colorem , quod eft

Zalolinum.

Cinnabaris conſtructio .

Argenti uiui pars.1 .

Sulfuris igne léto carbonú liquefacti)pars una & femis.

Mifceant in Vafe æneo patulo Ferreo inftrumento haud

quaq ligneo.Durata autem frigore hæc miftura , & pine

fita , reponatur in Vas uitreum idoneum optime lutatu:

To

locatumq
; in Furno fublimationis : fundo detecto , aclo-

co aeri peruio p horas.14.remiffo igni :mundando oleo

fitatem Ferro quoad tranfierit per collum Vafis . Deine

de per tantundem temporis igne intenfo Vafe laminis

ferreis operto fixetur.Vbi tádem Vas refrigeratum fue

rumpatur:feruato Cinnabari .
rit ,

Confolidatiuum Cinericii .

Argilla deufta ,& tenuiter tufa pars una capiatur ad méfu

ram . Cineres lixiuio demiffi , & mortificati , deficcati'q

partes
00086439

PRIMA .

31

partes duæ.Deide fimul ambo cribrata : pariter feruent.

Cupella, & Fornax ciufdem .

Sumatur pulueris Argilla crudæ pars una ad menfuram .

Spodii offium , fiue cornuum caftrati deuftorum fubtili

ter tuforum partes quatuor cum dimidia.

Diligenter cribrata feruentur : & cum aqua humectata in

Verra metallica totum pariter excufum impromptent.

Notandum
Notandum eft autem:q qui format Cupellam ex Spodio

folo non bene fentit omnino pro mercatore circa Arg.

& Aurumi extrahendi. Aduertant igitur pro maiori , tu

tiori'q redundatione metalli: & ad minorem eius defe

ctum arcanum hoc Affinatores metallorum : Aurificest

& Cudimi'a mercatores . Ad quorum noticiam fimul hic

tradimus Fornacem cupellationis .

00086439

PORTIO

348

Emúdo fub

tiliata .
00086439

PRIMA . 9
32

Flos Eris.

Corporentur in lib.640 . Terræ uiridis folutæ in lib.240.

Accti acerrimi : cum lib.26 . unciisq; .S . Armoniaci : lib.

160.Eris foluti in lib.320.Aquæ diuifionis.g

Omnia autem probé mifta ,pofitaq

; in Ollis groffis fpar

fis non uitreatis fuperaddédo ftringatur . Deinde in face

culis de corio optime denfis feruentur.

Metallina.
o cub

De infrafcriptorum fimplicium pulueribus : uidelicet Re

algallituel Auripigmenti : fiue Arfenici : Calcis alba uiuæ

recentis :Tartari albi ana ad pondus fumatur. Albumie

nis autem oui gallinæ pars media plus : cum quo pulueres

ipfi per fetatiú optime coopertum prius fimul commi

fti incorporentur.Bitume autem huiufmodi deinde ido

nea in Botia detecta impofitum per horas.12.igne afce

forio fublimetur .Vafis tamen fundum ad medium ufq Lutumto

luto ex lana,feu tomento , & argilla partibus duabus.f.

menti.
argilla , & una tomenti confecto fit oblinitum : & os pa

riter bombice,uel ftupa obturatum, Metallinam tandem

reperies collo Vafis argenteo colore adhærentem .

00086439

O
PORTI

32

Oleum omnium metallorum .

Videatur(ut fupra: H. )Aqua ad diuidendu : circa finem.

at .

Purpurina argentea, & aurea .

Miftura Arg.uiui :Marchefitæ, uel Stanni : Arfenici : & Sa

lis armoniaci ana : pofita in Botia uitri : fi decoquat per

horas.321.ad ignem , colorabitur argenteo colore . Veru

Aduerten

filoco Arfenici fumatur Sulfur citrinum in pane nitido ,

dum eft

aureo colore tingetur: & tunc dicetur aurea Purpurina .

Nota.

Refinatio Chryfocolla.

SaudiA.

Refiltratæ in libris ducentis feptuaginta Aquæ cæleftis :

libræ nonaginta Pafta(feu Lapis )Chryfoco llæ : cum lie

bris decem Aluminis : & Aluminis fecis libris octo cum

quatuor unciis uniufmet ponderis :in Vafe anco p len

odel tan , continuamq

; ignis exhalationem ti liquentur ut

aqua.Deinde per optimam operturam pannorú lanco-

rum ne fpiret :neue ullatenus fpirare poffit : Vas refrige

ratum per dies tres ftabili in loco locetur. Reuulfus auté

Boraxin fpódilibus uafis agglutinatus (habita primum

per iclinationem optima aquæ euacuatione) ablutusq

frigida:& bene deficcatus ad Solemnitidus , unctus Oleo

lini crudo
00086439

PRIMA .

33

lini crudo, ponderatusq

;: in Vafe nitido feruetur.

Solidatura tertia pro Arg. & Auro.

Partes tres Argenti pro Argento :uel Auri pro Auro . Er

pars una Eris arfi pro Argéto : uel Argétip Auro fum

præ (facta nihilominus miftione primum optima in Fu

forio ad ignem fufionis ) feruentur lamina.

Specula metallica frangibilia .

Miftis per refufionem Manice partibus tribus Eris : &

pars una Stanni tantum :proiiciantur lamina ad plana,

&pontellum in Petra columbina altera alteri imminen

te.Mifto nihilominus primum ad ignem uenti fufo.De .I.

inde laminæ ad menfuram æquétur a' fuperfluis cu gla

dio : & planentur Smerillo medio, ac tenui ad ficcum per

longum, ac tranfuerfum: primo fuper lignaculis ex tabu

la huiufmodi agglutinatis cum Gypfo crudo, & aqua fu

per tabulam.Poftea luftrent fuper panno lineo rudi : uel

corio a parte domeftica : Sponthia:uel Tripolo : & Ce

ruffa : aut Calce ftáni : afperfæ tamen prius Oleo . Dein-

de palmis manuum ficcatis terfæ , nitidatæ, & capfate

feruentur.

H
00086439

PORTIO
33

Specula non frangibilia.

Specula infrangibilia cuiufuis dimenfionis ob malleatio

nem in reliquo (ut proxime fupradictum cft: I. ) rite fiát :

præter q fubiecta effentia, quæ tantum conftat de folo

Arg.cupellato.

Spodium de Offibus.

Tue

Offa tibia boum deufta ad igne continuum in Forna

cula camétatiois per horas.2.Spodiu uocat de Offibus .

Sublimatum .

Sumptis de Nitro mollito lib.5o .

De Sale.

De Alumine: feu

Vitriolo ufto . mollitis .

Et de Arg.uiuo ana lib . 100 .

Omnibus fimul iunctis ,Arg.uiuo tame prius in Aqua ad

diuidendum quantum fufficiat in Vafe ligneo mortifie

cato, Miftura huiufmodi in V afe uitreo (cu Alembich)

aperto perhoras.24.ad lentum ignem lignorum per Ci

neres fublimetur ,ferueturq diligenter.

Notandum Notandum nihilominus non poni de mifto pro quolibet

Vafe
00086439

PRIMA .

34

Vafeplufqlib.87. Infuper Aquæ ultimo ftillate ualen Notanduni

ad alias
quoq mortificationes : ideo feruentur.

Terra ad deargentandum metallum, & inaurandum .

Solutum igne Argentum de cupella.q.1.in unciam unam

Aquæ diuifionis, iungatur cum puluere Salis , & Tartari

albi ana unciarum fex.

Sicq; in Vafe uitreato cum Spatula lignea (non autem

metallica ) mifta feruetur Terra calore denfata .

Notandum eft etiam talem ordinem penitus feruandum Notandum

effe in cóficienda Terra pro inaurádo : quæ ab Aqua dia

uifionis ,& Argéto feclufa madefiat Oleo auri.q.1 .(Au

ri.f.foluti) pro qualibet libra prædictog puluerum

.

Tuciæ conftructio.

Sumantur de Antimoni
o lib.96 .

De Calce filicis lib.48 . De Álumine catino lib.24 . De

.K .

Ære arfo lib.1.cum unciis quatuor . De Plumbo : & Stá

no fimul calcinatis lib.S.uidelicet pro una qualibet pare

te Plumbi ,duæ partes Stanni.

Hæc omnia fimul corporentur cum aqua : triturenturq;

in Pila figuli.Miftura deinde hinc exempta, & in plano

furfuribus ftrato adinftar placéta deficcata in igne car-

Hii
00086439

PORTIO
34

bonum per horam coquatur : poftea pinfetur :trituretur?

actaminetur.De puluere autem eius tenuiori fiat bitue

men cum Albumine ouorum: & idem Canis ferri inuo

lutum ,& infperfum groffiori puluere ciufdem , atq

; fic in

umbra ficcatum per ignem reuerberationis recoquatur

iterum per horam .

Notandum
Vbi autem niniium nigrefceret : Cannæ ut fupra bitumie

natæ candétes fæpius extinguant in aqua Calcis Plum

bi & Stanni :ut fupra dictum eft . K.

Singularia præmiffa cur pofita fint. Caput decimum .

Ingularia hæc (nempe' ) Aqua diuifio

nis ;Refinatio chryfocolla :Es arfum :

uftum : & reliqua particularia fupradi

eta no fit qui arbitretur temere pofie

ta:t ang a principali negocio aliena :

S

uel ut omnino fuperflua.No enim fru

immo neceffaria ceu per gradus

ftra , quofdam ad perfe

ctione huius Magifterii purificationis Auri(fcilicet ) qd

præcipue intendimus ( ut cuiq; in his oculato palam eft)

pofita fút.Ná ficut arbor ex floribus feracem , uberemq

fructuum meflem indicat : & ubi non affuerit ignis usq

fumus exhalat :fic huiufmodi exercitamenta cu infignia

fint : ac certitudo efficacia & ueritatis præmifforú : tum

fcopus
00086439

SECVNDA .

35

fcopus quo huius artis pfeudoprofeffores (Alchi'mifte

uulgo dicti) impingentes fracti protinus, & cofufi reue

lent: patefacta'q; corú fraude , & falfitate de medio fub

lata ,Simplices tuti , & cautiores reddantur.

PORTIO SECVNDA .

Præfatio Portionis fecundæ. Caput primum.

Vdis hæc, impolita'q noftra iucftiga

tio cófulto fatius prætereunda a'no

bis fuiffet lector cadidiffime, qut fube

limis huiufmodi ars, atq; fpectada fuæ

genitricis Naturæ æmula (præcipue

contra ipfiufmet fcientiæ authorum

decreta uulgationem prohibentia :ubi dicitur nefas effe

arcana reuclare indignis ) quodam uel tenui fufurro more Ray.in ap.

talibus patefieret.Cum tame nobis perfuafiffemus om

c.2.Ars igit

nipotentis Naturæ uim fupremo Numine fapiétiæ fi

lii infpiratam(tametfi plerofq

; mortaliú lateat ) ex Dei

munere cognouiffe: nefas ,& ab humano officio eandem

in tenebris perpetuo claufam tenere,prorfus alienú du

ximus : præfertim cum nihil præftantius, nihil in huma

nis utilius reperiri poffit,uel excogitari : fi modo Sophis

longe fupra hæc caduca & fluxa eleuatis,fuerit reuelata .

00086439

PORTIO
35

Cæterú quo res ipfa obfcurior , ac difficilior cognitu ha

ctenus haberi folet : co' lucidiore omnibus , planioremq

efficicmus.Nam q Schema fub anygmate pofitum fit:

id fuit in caufa : ne Detractores Alchi'mifta , Indigni ,

Ingrati'q facilem fefe habere ad hæc myfteria adi

tum arbitrentur.Initiatis uero totam huius artis ratio

nem compendiofe, & accurate explicantes aperiemus :

in Portione diuifiois , in Speculo nfo : quod ia mente co-

ceptum orfi indies lucubramus . Vtipfum intuentes lu

cis fplendore fuperuenientis illuftrentur : & deuii ab hu

ius lucis iubare in femita rectam dirigant : & hac potiti

gratia munere gaudeant ueritatis tali fub Schemate.

00086439

SECVNDA .

36

Aperio libr

H
B & feptem fi

gnacula.

0 8
1 1

P
P DE
P

2
0
00086439

PORTIO
6
3

Schematis Voarchadimici expoficio . Caput fecundum.

Ifionem acceptam a' Domino ætere

no omnipotéti palam fieri (indignis )

Ray.in cos

non debere in arcanis arcanorum le

di.c.4.Cum

gitur:propterea quod omnino metué

igitur.
dus fit Dominus . Lías tamé.A.V.E.
V

(ut in præmiffis)dicimus effe Miftio-

nem un iufmet põderis Olci uitri , Materia' primæ are

tis ,Aeris , & Ignis , Lucis maioris & minoris , ac Argenti

uiui fepties mudati per fublimationem cum arena alba ,

infimulqz rubificata.C. uero primú motú.i. Occifioné :

Corruptionem : Calcinationem : uel Putrefactionem.G .

Synonyma
fecundus motus eft: & eft Generatio.H.uero tertius mo

tus :uidelicet Augmentatio.D.dicitur Fixatio : Diminu

Synonyma

tio : Difiunctio : uel Separatio : & eft quartus motus.F . &

.B.funt elementa alteratia cum loci Mutatione ,quæ die

cuntur Ignis mutatio : Pauimenti operatio : Termina

tio q rubificationis : & eft quintus motus.

Theorica ,
00086438

SECVNDA .
37

Theorica,ac Practica Voarchadu'mica artis , & eius fche

mata in multiplicatione tinctura.Caput tertium .

Erminatio Recipientium eft mutatio Mecuba

naturarum receptorum per ineffabilé lim .

Miftioné calidi(.i.Ignis : quod eft Au

rum fuluum, cum Frigido.i.Arg. uiuo

nonuulgari : quod cft Arg. uiuum per

T

ignem & arenam albam fepties mun

datum ,ut dictum eft ab Arg.uiuo :humidi.i.Aer:quod eft

Arg.purum, cum Auro fuluo, Argento'quino ut fupra,

infimul rubificatis, cum Sicco.i.Oleo uitri) ifpofitione

33

perpetua.Hæc perpetua difpofitio : eft Materia metal

forum :Materia'q prima artis(.i.Vitrum inanihilabile:

quod eft Oleum dictum: medium retinenten Arg. uiui,

Aurum albificantem ) ut ait Maria . Et ifta Aqua grauis

eft , quæ mercurialis dicitur :ut omnes afferunt.Et Arg.ui

uum fapientum(.i.Argentum uiuum,ut dictum eft, mun

datum ab Argento uiuo)de quo dicit Hernies : Cuftodia

te hocArgentum uiuum coagulatú(.i.mundatum) qd eft

in intimis thalamis : in quibus coagulatú cft.Ipfum enim

eft Azoch: & eft fecretú Sco'liæ: & dicitur Terra refidua.

Qui igitur uerba audit, ipfe inquirat . Sed teftamar per

illum qui male perpetranté iuftificat :& nullum recte age

tem cödemnat: nos iam detexiffe quicquid ante cælaui

I
00086439

PORTIO
37

mus in hac fapientia : & maximum arcanum fcientiani :

& intellectu habentibus patefeciffe. Qui uult ergo pro

ficere in hac fapientia : oportet eum iftam admirabilem

Electionem(mundationem :miftionem : triturationem :

Electio .

& calcinationem: Argenti : Auri : Argenti'q; uiui: & Olei

uitri )feu arcanum maximum coponere : & poftea ipfum

mutare de Natura in Naturam : Luca fic dicéte in Tur

ba : Pluribus rebus non indigetis : fed una tm . Et ifta res

una :in unoquoq; gradu operum noftrorum in aliam co

uertitur Naturam . Idem teftatur & Geber cú dicit : Ars

Nota tame

talis non confiftit in pluralitate rerum . Eft enim Mate

quod eft al
una (.i.metallorum) in qua magifterium noftrum co
ria
tera Mate

fiftit:cui non addimus rem extraneam aliquam : nec mi

ria prima ar
nuimus :nifi q in præparatione eius fuperflua remoue

tis.
mus .In una ergo re confiftit totum magifterium iftud, ut

nos recte cenfemus : in Oleo uitri.f. & Arg.uiuo mundo ,

Notandum
animato,rubificato'q; .Et hoc expreffe dicit Alphidius fi

lio fuo : Scito filitq hæc Materia(& Materia prima are

tis)quæ eft radix : de qua omnes fapientes tractauerunt

(Oleum uitri : &)Arg.uiuum eft.Et eft quoddam Arg.uie

uum albi coloris: & plufq fpeculum fplendens . Item fer

tur in Turba : Initium totius operationis cft Albedo.i .

Arg.uiuum mundum animatum: cui rubor fuccedit .

Notandum Notabis ergo : q Acetum: quatum:Albedo : Albu plus

. bu:Aqua benedicta : metallica : ficca : talchi : uiua : uifco

.

fatuitæ:
00086439

SECVN
DA .

38

fa :uitæ:urina puerorum: Argentum uiuum animatum :

coagulatum: Argyrio'n zoticon : Arfenicú: Auripigmé

tú:Azoch: Cambar: Cafpa chaia': Ches feph chai

' : Co

par : Corfaturni : December : E: Euphrates : Fauonius :

Phlegma : Gumma alba : Inimicus : Infipidus : Lubricum :

Materia una : metallorum : Medicina una : Menftruum :

Mercurius : Occidés : Ouum : Puer : Saifus : Sédena : Se

nectus : Serinech : Seth : Siniftra : Socius : Sperma metal-

lorum : Sublimatum : Succus : Te'uos : Ventus : Vefpera :

Vigintiunum: Vnctus : Vultur: Ziba'ch : & Ziua : idé

fignificat.Et id genus multa,quæ hic prolixitatis uitan

dæ gratia omittimus .

In compofitione autem huius admirabilis miftionis , feu

maximi arcani: oportet nos fequi Naturam . Na(ut ait

Geber) Natura per fe agit.Nos ergo oportet tria fcire :

uidelicet quid fit Natura : quot fint Naturæ : & qualiter

Natura operetur in metallis productis .

Secudum autem Ariftotelem fecundo

( Phyficæ aufculta Natura qd

tionis ) Natura fic diffinitur princip

: Natura eft ium, &

caufa mouendi, & quiefcen

di in illo ,in quo cft primo, &

per fe,& non fecundum acciden

s.

Author autem Perfecti magifterii ait Naturæ

: (fiue tu di

Quotuplex
ceremauis : qualitates ) funt quatuor: uidelicet Caliditas

& ficcitas:ut in igne . Caliditas & humiditas : ut in aere.

Humiditas & frigidit

as : ut in aqua . Frigiditas & ficci-

I ii
00086439

O
PORTI

38

tas : ut in terra.Omnes autem ifte cóplexiones inæqua

les funt :nec eft ulla iftarum quam quærimus . Nam nos

querimus æquale de quo dicit Ioánicius : q æqualis mie

ftio eft una : quádo cúmoderatione , Incolume di corpus .

Moderatio Notabis ergo : q, dicit cum Moderatione.f. prædictarum

naturarum ,feu qualitatum :uidelicet caliditatis : humidi

tatis :frigiditatis:& ficcitatis . Nam quando aliqua iftae

rum natura aliam no excedit :tunc dicitur corpus teme

peratum & æquale: quia tm eft de una quantum de alia fe

cundum debitam proportionem qualitatum ad effe me

talli requifitarum .

Synonyma Item notabis :q Incolume dicitur fanum :remotum : cale

m : difpofitum
cinatum :feparatum : purificatu : ficcum :

is .Et
Clauis pria . uel mundum ab omni caufa corruption (fecundum

Mundatio.
Geberum ) Stannum eft Plumbumi album puriffimum :

s
& eft in eo æqualitas fixionis , uel fpiffitudini duo co-

ponentium Arg.uiui.f.& Sulfuris(metallici ) non autem

e
æqualitas: quantum in miftione(.i.quantitat ) Arg.ui

ui.Item Hermes inquit : Fili :fapientum metalla funt fex

(no enim Arg.uiuú eft metallum : fed Materia (ut infra :

Notabis Embryon:L. & cætera) metallorum ) quorum

primus eft Sol corú optimus rex & caput: quod nec tere

ra corrumpit:nec res comburens coburit : nec aqua (co

lorificans :uiridis :aut diuidens) mortificat, uel deuorate

coq fubftantia eius eft terminata , & Natura directa in

caliditate
00086438

SECVNDA .
39

caliditate: humiditate: frigiditate:& ficcitate. Nec in co

quid fuperfluum eft,uel diminuti.Et ideo fapiétes præ

tulerunt ipfum, & magnificauerunt : & dixerunt 9 fic fe

habet Solin metallis : quemadmodum Sol in ftellis. Suo

enim lumine & fplendore omnia uegetabilia germinat :

& omnes fructus perficiuntur nutu Dei.Quid plura fi ad

hoc peruenire poffimus :Habemus proportionatum fe

ré totum iuxta Socratem dicentem : Iam ergo Albi plue

bi difpofitione uobis demoftraui :quo genito nihil aliud

eft qopus mulierum & ludus puerorum .

Cognito igitur quid fit Natura per Philofophum : & quo

tuplex per Authorem Perfecti magifterii : aliorumq

; fa

pientúfentétia:reftat uidere quomodo operet Natura .

Operatur autemi Natura multifariam : fed potiffimú per Natura quo

miftionem:quam fapientes uariis appellarunt uocabu mo ope

do

lis.f.Ingreffionem : Summerfionem : Coniunctioné: Có

retur.

nexionem : Complexionem : Compofitioné: & Miftio

Synonyma
nem :idem fignificantibus . Nihil enim ingreditur : fume

mergitur:coniungitur: connectitur: complectitur: com

ponitur:q quod mifcet . Videamus ergo quid fit miftio

(Clauis enim fecunda eft) quia ipfa cognita per diffini

tionem omnia alia cognofcantur. Clauis fecu

Secundum autem Philofophum(primo de Generatione) da.

Miftio eft mifcibilium alteratorum per minima coniun Miftio :&

ctorum unio.
quid,
00086439

PORTIO
39

Mifcibiliú. Notabis Mifcibilium.i.elemétorum.Nam ipfa funt pri

ma principia uniufcuiufq
; mifti.Sed ipfius mifti mani

feltam , occultamue fcire no poffumus Natura : nifi fcia

mus ipfa elementa commifcere, feu componere . Vnde

Hermes dicit : Intellige fili quatuor elementorum fcien

tiam: quæ fuis pofita funt rationibus in fua abfcondita

apparitione.Eorum enim abfcödita apparitio nequaq

exponitur,nifi componantur:eoq non perficiunt do

nec fuis coloribus colorentur.

Minimum. Notabis etiam per Minima.i.per indiuifibilia.Ná fi quid

poffet diuidi iam non effet minimum : ex quo diuifo par

tes eo minores proueniunt : cum omnis pars minor fit

fuo toto.Apparet ergo:q per minima.i . per indiuifibi

lia fit miftio elementorum.Et q clementú fit minimum

metallog componentium patet per diffinitionem eius,

Elemeti dif
, Elementum enim minima particula eft metalli.

finitio .
Ad hoc autem,ut Mifcibilia mifceantur , requiritur præs

uia difpofitio:quæ no fit nifiper Motú in omni actioe:

nedum in miftione neceffarium. Motus autem( uel Mu

Motus pri tatio)dicitur (fecundum Ariftotelem in Categoriis)fex-

mus: Clauis cuplex.f. Corruptio : Generatio : Augmentatio : Dimi

.iii.
& primú nutio : quam Fixatioue uocamus : Alteratio : & loci Mu

punctum . tatio . Sed aliis in præfentiarum omifis , Corruptionem

Corruptio. teligamus:ncc camquidem omni exparte.Nam mul

tas fub fe fpecies habet.Sed ex his una(qua Putrefactio

dicitur
0008643

SECVN
DA .

40

dicitur)ad propofitum facientem difcutiemus.

Natura enim que nunq otiatur, omnifario motu operă

doutitur : in primis autem omniú Corruptione : Corru

ptio uero hic & Putrefactio æquipollent fignificato.De

hac itaq Allegoria fua Hermes fic inquit : Scitote q

; in

artificii origo eft Caput corui : qui in nigredine noctis ,&

amaritudine noft
in claritate diei fine alis uolat : & ra in

fuofanguine exeunte coloratio accipitur

: & mera aqua

a fuo dorfo.Non eft ergo aliud Caput corui: nifi nigre

do noctis: qa ficut ifta fút nigra & obfcura refpectu diei:

fic fpiritus ifte putrefactus refpectu fpiritus mudi : qui ex

putrefactione oritur & per noftrum artificiú extrahit

:

Sed cuius coloris debet effe fpiritus ifte müdus : Profecto Queſtio

albi.Vnde Hermes inquifitores

: Scitote rumorú , & fa- Solutio .

pientiæ filii:q Vultur fupra montem extenfum in cacu

mine uoce magna clamat inquiens : Ego fum Album nie

gri :& citrinum albi: & rubeum citrini : ueridicus fum cer

te,& non mentior.

Notabis ergo Albu nigri.N

m am ipfum Album ex nigro Albu nigri.

extrahim Alphidiu Argentu autem uiuum:

us. Item s : m

quod ab eo.f.cortice nigro extrahitur, eft humidu albú

m

corticib
a
' us mundum , ne opus pereat.

Vifo ergo q prinius motus Naturæ eft corrumpere:uidée

dum eft qualiter fiat.Et ut perfecte fciamus facere: opor

tet nos habere cognitionem principiorum tam Natu

00086439

IO
PORT

40

m
ralium,q Artificialium.Na qui principia ignorat : fi

Principia
n unt
nemno inueni .
duo .

m
Primum ergo principium naturale (ut prædictu eft) di

Primum.

cimus Arg. uiuum , cuni Arena alba per ignem ab Arg.

q : ac Materialia Ignis:
uiuo feptics múdatú: Coagulum

& Acris:lub nomine Anthy bar:Marthek : Stagno :uel

Rifoo (quod Grace The lima dicitur :& Hevraice Ra

çon) pofitum in literis & numeris notatis (ut hic infra:

larem inchoando
&fupra)per lincam perpendicu a pe

ando.
nultima furfum afcendendo ,& in ultimam termin

r
E. 5. Luxmaio .

H.
8. Coagulum .

Lux
T. 19. Ignis.i. maior.

.C.
x
R. 17. Aer.i.Lu minor .

Lux minor : Infertio refpódétia Charat

A.

.g.q.ii.cum
.q.i ii.feu.xxiii
torum.xiii.g ..

M.
12. Hyle.

K. 10. Aqua permanens ,

72 .

1. Materia prima artis .

A.

ia Charate
B 2. Lux minor: Infertio refpódét
.

.q.iii ii.g.q.i
torum.xy.g .& ultratfeu.xx . &..in circa .

H..S
.
Y. 22. Lux maior,
0008643

SECVNDA .

41

H. 8. Aqua permanens.

T. 19 •
Ignis.i.Lux maior.

N. 13. Gemma .

A. Cera.

R. 17 . Aer.i.Lux minor.

72 .

Secundum eft Calor.i.Ignis alienus : quod eft inftrumen Secundum .

tum mouens ipfam Materiani miftam ad putrefacien

dum :& non aliud agens in mundo . Vnde inquit Alphi

dius :Scito fili :q fubftantia agens in hoc toto mudo eft

unum.f.Calor.Calore enim fublato nullus omnino Mo

tus eft. Motus autem eft actus. Ideo difpofitionis & to

tius operis artifex, Calor eft ignis .

Sed cum multi fint gradus Calorum,fiue ignis : uideamus

quid fit: & in quo gradu.

Et certe ignis ,fiue Calor eft ignis intenfiffimus , fic teftan

te Maria: Menfura ignis tui(.i.alieni ) efto ficut Solis in Ignis alien?

diebus Ta'muç: A'v.i.Noch ach ros

: quod eft caput Ze

nit. Et uocatur Fimus equinus : fed non eft (.f

. per cone

trarium) ut inquit Alphidius : Igne (.i.alieno) coquitur

quod tibi oftendam.Et eft calidus & ficcus in quarto

: cu

ius pprietas eft augmétare ficcitaté: códéfando humidi

cate. Na ficut Ignis fimi augmentat calidu & humidum

K
00086439

O
PORTI
41

propter fua caliditaté & humiditaté qui phibet: ita fore

titudo ignis calidi & ficci ficcitaté.Et difponit natura hu

mida : in ficca terminado.Huic auté no affimilat alius in

múdo : nifi naturalis : q eft ignis Solis in uifceribus terræ .

Vifis igitur principiis Naturalib? :uideamus Artificialia .

Principia ar Principia Artificialia funt duo principalia Inftrumenta :

in quibus perficitur ifta Putrefactio.Et primum eft lapi

tificialia .

deum Caraha' : fecundum eft lapideum A'ludel(.i.Venter

equi) in quo debet poni Materia mifta.De quo Vince

tius dicit: Solutionum corporum & fpirituum inftrumé

ta funt multa:unú tamen dicit Venter equi.Et fit duo-

bus Vafis :quorum alter eft lapideun A'ludel : & in ipfo

Materia mifta ponitur :ftatq; in Fornace: & fubtus nu

tritur ignis ut bulliat.Auicenna dicit: q ifte difpofitio-

nes nó poffunt fieri nifi in Vafeduplici cognito : quod

Vas eft Venter equi fupra nominatum .

Item cum diffinitio fit omnino quid eft effe rei fignificás :

uideamus quid fit Putrefactio ipfius (fcilicet ) Materia

mifta:ut melius eam cognofcamus .

o eft corruptio
Putrefacti
o Secundum autem Ioannicium Putrefacti

fubftantiæ miftæ Materiæ ex uaporum retentione. In

quid.
urp
noftro autem propofito ,fi uapores difpergant aeré

t ipfa fubftantia mi
ipfam: non putrefit,neq corrumpi

Secúda dife
are
finitio Pu fta Materia.Qu debet A'ludel fic adaptari in obice:

Pu trefa
trefactiois . nerefpirare poffit . Vel poteft aliter fic diffiniri.

ctio eft
00086488

SECVN
DA .

42

ctio eftfubftantialis humiditatis corruptio : ex indigen

tia Caloris naturalis : fuperabundante Calore alieno ar

tificiali exterius agente

.

Notabis Calore alieno fupabundan Calore alie

te.Na ipfe Calor alie

nus eft inftrumétú agés : feu pficiens corruptioe humida . no .

Sed fi quæratur, per qué modum facit hanc corruptioné Quæftio.

Calor: Refpodemus : Calor calefacit miftum fibi appli- Solutio.

catum : & calefaciendo facit euaporare humiditaté: qua

omnes partes ficcæ terreæ continuabantur : & faciebant

unum miftum continuum : & una rem.Et ita Calor cor

rumpit : & putrefacit ipfam rem: quia miftum quod pris

us ratione humidi erat continuum : ratione eiufdem ex-

halati efficitur difcontinuum, & amplius non perfiftit in

fubftantia mifti : ficut uidetur in ligno in igne pofito.Nã

fortitudo Caloris ipfius ignis facit cuaporare a' ligno

aquam, & oleum : mediátibus quibus lignum primo erat

miftum compofitum & continuum : modo poft euapora

tionem aquæ & olei :remanet cineres : & partes ficcæ ex

toto difcontinuatæ, & puluerizata.Et propter iftam fi

militudiné: Putrefactio uocata fuit Cinis a ' fapientibus.

negligentiæ Putrefacti
Vnderecte inquit Hermes : Ne Arg.uiuum o

aliter Cinis :
tradas :nigrum enimcinerem dealbat: & per fapientum

feu Calcina
ignem fit opus. Ideo uocata fuit etiam Calcinatio : pro

fimilitudine fortitudo ignis tio.

pter eandem m . Nani ficut

priuat lapidem fua humiditate : &de ipfo facit calcem :

Kii
00086439

O
PORTI

42

fic Putrefactio . Vnde Parmenides in Turba : Nifi uer

tatis Naturam : eiufq; compofitiones & complexiones

fciatis : & bene coapteris cófanguineu cófanguico : & pri

mum primo: inconucniéter facitis : nec quicq operami

ni:co q naturæ cum fuis confimilibus naturis cófequé

tur eas ,& lætabuntur in eis.Namq

; putrefcent ,uel difiú .

getur:co q Natura naturam regit : quæ ipfam diruit : &

in puluerem uertit , & deducit.Apparet ergo , & per Pu

trefactionem Res noftra deftruitur : & in aliud effe dedu

citur: ficut lapis per calcinationem .

o : &
Vifo autem quid fit Putrefacti qualiter fiat: uidea

mus figna per quæ poffimus cognofcere quádo erit per

fecta : aut non .

a
Signa putré Duo quidem funt accident
ia principali , per quæ poffu

e reipfam effe perfectam ,aut non : Color.f.

mus cognofc

factionis ,
us . Vnde Author Perfecti
niger: Tactus uero ponderof

magifterii: Plumb
um( .i.Arg . uiuum miftum )in fua alti

u m : & Arg.frigidum : ficcum : terreum :

tudine eft Plumb

Qualitates
olicum : nigrum : marcidum :fætidum : pondero
melanch

Arg.uiui mi
ũ.Ex iis ergo apparet :q Putrefactio túc
fum :&fœminc
fti.

a.
eft perfecta:quando eft nigra , & ponderof

m t io : Incine
Synony
ma Item notabis: q Argen
tu noftrum : Calcina

olia : & Nigredo idem fignificant.

ratio:Melanch

Quæftio. At dices quid remaner calcinatum poft cineratione Re

fpondemus : effentia Materia nufte metallica :quæ an

Solutio.

te calcinationé
0008648

SECVNDA .

43

te calcinationem erat in potentia ipfius introducta ex

proportione elementorum : ex quibus erat compofita .

Quia talis eflentia non corrupitur : ut aliquo pacto ani

hiletur:feu ad nihilum reducatur: cum effentiam fubie

ctam: Naturamue deftrui a nobis non fit poffibile : fed

quátitatem & uirtutem illam quæ dabat effe tali mifto ,

modo per calcinationé & accidens ueniens ab extra de

ftructo & calcinato : quam uirtutem & quantitatem ex

miftione fufceperat : hæc quidem penitus anihilatur. Nä

ficut totum integrale(puta domus) confiftit ex fuis par

tibus integralibus unitis : & difiuncta fitu una parte a lo

co fuo:que prius habebat in toto ,deftruit ipfum effe to

tius domus : & tamen remanent lapides : ligna : & camen

tum ex quibus conftabat domus.Ita etiam fit in propo

fito noftro.Nam difiucto humido ab ipfo miſto elemé

tari cui inhærebat :tang pars integralis in toto : & hocp

Calorem eleuantem ipfum & feparantem ab aliis partie

bus:anihilatur quátitas humidi ipfius mifti: fubiecta ta

men effentia humidi non anihilat : nec poteft anihilari.

Sed extat(inquies)inoppofitum experientia.Si enim ape Obiectio.

plicetur igni olla aquæ plena : inualefcente ignis Calore

paulatim exhalado minuet aqua ipfa : quoad nihil aquæ

penitus in olla remanebit.Ergo effentia eius anihilabi

tur:Huic autem obiectioni refpondemus : nequaq milie Solutio .

tare cotra pofitionem noftram :quoniamde natura mi

00086439

PORTIO
43

fti metallici loquimur hic . Quod & fi calcinatur quo ad

fuum effe totius compofitionis : tamen ipfum penitus

non deftruitur :uti fupra de domo exéplificauimus : & ita

fi olla cooperiatur ne uapores exhalare poffint, aqua ipe

fa anihilari non uidetur . Contra noftram igitur inten

tionem inductus cauillus non eft: quamuis etiã iuxta pe

ripateticorum Principis (primo fuorum Naturaliú uo

lumine) intétionem facilis effet cuafio dubitationis ine

; materia ipfius aquæ in illa contra

ducta :quoniam neq

ria ignis actione anihilatur : immo remanet . Non enim

fequitur nihil remanet in olla : ergo fubiecta aqua anihi

latur.Et tunc dicitur quod aqua habet materiam fubti

lem & raram : & ex confequenti ualde paffibilem.Ité ha

bet qualitates penitus contrarias qualitatibus ignis.Ná

caliditas ignis frigiditati aquæ opponitur: & ficcitas hu

miditati.Cum ergo caliditas ignis frigiditati aquæ ad-

uenit ,pugnant inter fe:& fi caliditas uincit frigiditaté:

tantomagis fubtiliat & rarificat aquam: conuertit ea

in aerem: & ita aquæ materia non erit aliquo pacto cors

rupta,licet formam aeris fufcipiat . Nam aer generatur

ex calido ignis ,& humido aquæ : & terra ex ficco ignis ,&

frigido aquæ. Vnde Morienus : Quatuor funt elemēta :

quorum duo funt principalia : & fummopere contraria :

ut ignis & aqua Alia uero duo generantur ex iftis : ut aer

& terra . Hocidem qoptime declarat Albertus in libro

Perigenefeos .
00086469

SECVN
DA .

44

Perigenefeos.Ite uirtute ca
m uidemus uapores aqueos

De his : que

loris furfum afcendere : & contra naturam fuam eleuari.

in aere gene

Nam aqua fuapte natura femper deorfum locum fuúpe

rátur.

; ii locum maximi
tit:tang graue.Cumq frigoris attin

gunt ubi frigiditas fuperat caliditatem :túc uirtute illius

frigiditatis infpiffantis in nubes in aquam conucrtutur:

acita naturaliter defcendunt: generaturq pluuia.Et etia

cum uentus feptétrionalis (cuius natura cft frigida & fic

ca) obuiat auftrali : tunc fi frigiditas feptentrionalis fu

perat caliditatem auftralem: condenfatur & congelatur

in nubes: & hæ aliquando in pruinam :aliquando in gra

dinem :aliquando in niuem: & aliquando in glaciem co

uertuntur.Ex quo apparet q rerum materia non poeeft

anihilari :fed recipit conuerfionem :cú natura unius na

turam alterius fuperat in mifto .

Motus fecu
Secüdus motus Naturæ eft Generatio . Et cum corruptio

dus : Clauis

unius fit generatio alterius (Philofopho tefte primo de

& fecun
4.
Generatione) eft impoffibile Materiam effe : quæ nó
fit

dú punctú.
fub aliqua Forma :primo Phyfico . Quando ergo agés

deftruxit miftionem primam feu proportion Generatio.

em elemen

torum :quæ faciebat rem effe fub prima Forma miftio

nis :ftatim introducit aliam Formam ,per cuius introdu

fit talis motus generationis .

ctionem ,

qua forma eft illa in propofito noftro : Certe Auri (mi Quæftio.
Et

fticorrupti : qd uocat á fapicntibus Chylus :feu Agnus : Solutio.

00086439

PORTIO

44

Synonyma Iuppiter: & Stannum : Saturnus :& Plumbum : propter

fuam nigredine & immundiciem:a qua nigredine & im

mundicie mundari debet.Vnde inquit Hermes : Hoc fi

li nofcas : q nifi quis fciat deducere prægnationem : mor

tificare:generare :& fpecies uiuificare : lumen inducere :

mundificare: quoufq
; igni purgentur : colorentur: & a
ac

maculis ultimis mundificent : uelut a' nigredine & tene

bris : nihil facit.Si autem hoc quifpiam fecerit inter mor

tales fatis fuperq; erit fpectandus.

De Electione ,Mundatióe Miftione , Corruptione , & Ge

neratióe ,pauca nobis hæc prælibaffe fufficiat: in fequé

tibus latius quæ reftant dicemus.Nunc autem de Altera,

tione cum partibus fubalternis, ac concurrentibus dicé

Motus qn dum putamus.

Alteratio eft mutatio fecundum qualitatem facta per nos

tus : Clauis

cx quadam locali permutatione.Qui motus continet in

.7. & tertiú

fe principalia huius magifterii :de qbus dicit Ge'ber : Sút

punctum .

Alteratio: ; huius artis principia modi

itaq operationú ipfius :qui

culoci nu bus applicatur artifex ad hoc magifteriú : qui qdem a' fe

inuicem funt diuerfi ..Eft enim unus modus Sublimatio :

tatione.

Calcina
Defcenfio fecúdus : tertius Diftillatio : quartus
Modi ope

tio: Solutio quintus : fextus Coagulatio : feptimus Fixa

rationum .

.D. tio: Ceratio ultimus .

Sublimatio Primus ergo modus eft Sublimatio . Et ppter hoc inuen

cur inuenta ta fuit : quia non nouerunt antiqui fapientes (cum fit

impoffibile
00086499

SECVN
DA .

45

impoffibile prorfus) ne;

q nos : nec qui nos fequentur:

aliquid, quo coniúgerentur Anime : nifi Spiritus folost

uel & Naturam Spiritus & Animæ in fe contineret, nifi

Coagulum.Quo
d proiectum fuper Arg.uiuum : uel Me

tallum fine ipfius mundatione,& incraffatione: uiderút

non perfectos colores dare:fed ex toto corrumpere : de

nigrare:adurere: & defædare.

Notabis ergo:q dicimus fine ipfius mundatione . Igitur

.A .

mudatio tam Corporis ,q Animæ, & Spiritus debet fie

ri ab ifta nigredine, & tenebris.Et ita fentiunt Sophi.

Sed quid eft illud : quod parit hanc nigredinem: Humidi

Quæftio.
uerborum
tas aquofa : & aduftiua .Vnde Author Trium
Solutio .

dicit:q humiditas aduftiua eft Fumus aquofus . De quo

dicitur: Humiditas aquofa & aduftiua corrupit opus :&

nigredinem.Humiditas auté illa quæ parit ni

tingit in

gredinem impedit Fumum albumi : quo deficiente Au

cæmentationum
rum Archimi'a (ideft Aurum duarum

perfectarum ) non fit . Morieno ita teftante : Nifi Fu

mus albus fuiffet: Auru Archimi'a (.i.Voarchadu

' micu

opus)non fuiffet.Ité de hoc idem: Quod aut interroga

fti de Fumo albo : fcire tibi cóuenit . Quod Fumus albus

eft fpiritus (Arg.uiui) illorum corporum (.i.uenarum ) e

elementa ) extraximus : Synonyma

quibus ia animas(.i.metalla ,fiue

qbufue iterú eas cóiunximus.Ifta ergo Anima in ipfo fpi

ritu Arg.uiui ingreffa dealbať :& múdať ab omni nigre

1.2001 L
00086439

IO
PORT

45

dine: & huiufmodi candor redudat in illa.Vnde Parmes

nides in Turba : Scitote q fi fuperficies dealbat ,intrin

t e contra.Item Lucas : Anima

feca eius dealbabuntur.E

Arg.uiuo ingreffa dealbat : & Natura natura cóuertit.

Arenam ergo albam : & Arg.uiuum accipe : & per ignem

(fublimatiois ) attrahe( ex lapideo A'ludel in lapideo Ca

raha' )Fumum album ab ipfis : & fumma cum diligentia

ferua ne pereat.

Sed qualiter generatur ifte Fumus albus.Proculdubio per

Quæftio.
mo
coniunctionem ,& fubtiliationem.Pri Argentum uie

Solutio .

uum cum Arena alba coniungitur : fitq; poftea per calo

rem ignis fubtiliationis, feparatio unius Fumi aduftiuis

qui tingit in nigrediné : ab ifto Fumo albo : qui erat ante

coniunctus illi in Materia(Arg.uiui)fub una maffa ta

men:& ita recipit Mundationem unam per ignem . Nã

& alteram poftmodum recipit per artificium noftrum.f.

per Triturationé: Corruptioné : Generationé : Augme

tationem : Fixationem: & Alterationem: cum loci Mu

tatione:ut fupra : & infra . Vnde illud Hippocratis in

Aphorifmis fatis concine, atq

; eleganter huic noftræ in

tentioni accomodare poffemus : In perturbatione, & uo

mitu quæ fponte fiunt :fi qualia oportet purgari ,purge

tur,bene erit.Si uero nonte cotra.Quodfic exponimus

.i
tranfferentes :In pertubationcustris . Putrefactioni

bus ,quæ fiunt in lapideo A'ludel.Et uomitibus , qui fpote

fiunt,i.
00086489

SECVNDA ,
46

fiunt.i . Sublimationibus,quæ fiunt in lapideo Caraha"

afcendendo furfum ,ficut eftuomitus . Si qualia oportet

purgari,purgentur, bene eft.Si non ,male.Ex iis ergo ap

paret:q fi bene fciamus facere mundationem ex turba

tione elementorum : & per fublimationem : triturationé :

& cætera feparare hoc ab hoc.i.purum ab inpuro, nobis

bene erit: &fi non,male.

Et notabis : q adhæret pars una fixa cum Fecibus : quæ Notandum

nunqper ingeniorum genus aliquod,feparari ab illis po

teft: cum talis penitus fixa fuerit cum ipfis.

Et cum Fumus ille fuerit mundus & albus :tunc erit aptus

coniungi cum fua Anima(.i.mundicia duorum lumina

rium) & Corpore (.i . Oleo uitri ut diximus fupra ) aliter

no.Vnde inquit Morienus :Siquis Animam (.i.Argen

tum, uel Aurú a'uifceribus terra)extraxerit : & eam fur

fum afcendere (.i.in Arg.uiuo múdato ab Arg.uiuo , ins

gredi) fecerit:& ab ea (prius in Porfido cú ipfo Arg. uis

uo & aqua triturata)omnem nigredinem & fætore (cum

aqua etiani calida in facculo) abluerit : poftea cú fuo cor

pore(Olei uitri prius corrupta ,dealbata , citrinizata ,ru

bificataq ) coniunxerit: & demum (per igné corruptio

nis:generationis : augmentationis : fixationis :& altera

tionis: cum loci mutatióe) mortificauerit : maxima mi-

rabilia in mundo uidebit.

Vifa igitur generatióe illius Fumi albi : qui fit per fepara

Lii
00086439

O
PORTI
6
4

tionem Fumi aduftiui ab eo in fublimatione : uideamus

illam quæ fit per fublimatione, & Formæ fufæ colaméa

tum.Et primo quid fit Sublimatio : & quare fuerit inuen

tadicamus .

Sublimatio Sublimatio enim eft rei ficca per ignem eleuatio , cum ad

hærentia partium fubtilium fuo uafi .

quid.

Caufa autem inuétionis eius fuit mudatio fpirituum : ali

ter impoffibilis eft: ut iam dictú eft fupra.D.Primus ergo

modus eft Sublimatio.Et.A.Notabis ergo : & cætera.

Colamenti Colamentum uero (in propofito) eft liquefacte rei a fe

ce fuæ turbulentiæ feparatio : & hæc fuit una caufa Ge

diffinitio .

Generalis, neralis.Specialis auté caufa fuit inquifitio aquæ puræ:

ita ut Forma foluta poft ipfius aquæ refolutionem per

Specialis .

maneat incorrupta.

Colamentu Colamentum uero tribus fieri ponimus modis.f.per Mar

nicam:per Cinericium : & per Balneum arena.

triplex.

Manica . Per Manicam quidem fic.

Fiat talis Furnus colamenti.

00086489

SECVNDA .

47

Diftill cur
o

&ta .
00086439

O
PORTI

47

in quo primo collocetur carbo , & coaptetur ei bene &

poftea fuper carbones accenfos Vena , arfa, contufa'q

(cum octo partibus plus granulorum Plumbi nigrimi

fta) coláda ,ad quatitatem unius digiti : & defuper etiam

carbones ufq; ad fummitatem furni ponantur : & cum

uentofis follibus Aurum cogatur (a' Lopa ) effluere.

Modus uero alius per Cinericium fic fit.

iú
Cineric .
Subftantia dicta (ut fupra cum Plumbo nigro mifta ) col

locctur in fouea Cinericii : ac defuper ligna accenfa : &

cogatur(ut fupra) colari quoufq imperfecta(per Geta)

effluat:& fulua Forma tota niúda refideat. Primum au

tem Colamétum maius eft fecundo . Quia Manica plus

acuitatis caloris infert , Cinericiú,

Schema Cinericii ,
00086459

SECVNDA .
8
4

o
nu
te
Ex

fa
fu .
00086439

.PORTIO

48

Fit etiam per Balneu arenæ ut infra in Fornace: cuius figu

Balneum

ra habetur in titulo Moduli Fornacis magiftralis : modo

arena.

mici .Et cau

ut fupra in Purificatioe fpiritus Voarchadu'

fa noftræ primæ inuentionis talis Balnei arena , fuit ele

fentiæ pure Arg.uiui mundatio(ut dictum eft) facta per

eleuationem.Per primum enim Colamentum , & fecun

dum :folum refultat Clarificatio fubftantiæ, & effentia

elementorum .

Vifis ergo modis Colamenti : & quid fit Colamétum : ac

cedamus ad reliqua.

Quoniam autem (fecundum Hermetem) in unaquaq re

corruptibili,tria funt confideranda : Primú quod eft uti

le aqua:fecundum oleum : tertiú fex. Tamen nullum ifto

rum habet effe diftinctum in ifto mifto corrupto : fed co

fufum ,& indiuifum . Quod quidem ab aliquibus uoca

tur Chomer riffo'n me aa melachot: quod eft Vitrú in

anihilabile, unde dicit : Deus.i.Artifex : creauit.i.mifcuit

primo cælos.i.rarum : & terram.i.denfum: quos cælos ad

propofitum transferétes uocamus fublimationem : ter<

ram uero miftum nigrum . Et cu rubro iftius terræ plafe

mauit.i.multiplicauit Ada'm.i.Aurum: & cú Ada'm , Vi

raginé.i.Tinctură,miftú noftrú:in quo funt aliquæ core

ruptiones:quæ per igneni expurgatur . Vnde inquit Al

phidius :Scito fili:q in libro fit librorú perfectio : & cere

tiffimum eft opus eis ,qui ratiocinantur . Iam ergo man

daui tibi
00086469

SECVNDA .

49

daui tibi quod proponis : uidelicet Ada'm : & prohibui

ea quæ opus corrumpunt.i . Viraginem . Demu illud idé

hac de re afferere poffumus : quod de nutrimento corpo

ris humani a Medicis recte proditur.Primú enim Mal

fa ptyffanaria:fiue Chylus in ftomacho conficitur. De

inde ex eo in epate quatuor gignuntur humores.f.Phle

gma :Sanguis : Cholera: & Melancholia.Poftremo debi

ta facta digeftione,corpus humanum nutritur: fuftenta

tur: & regitur.Hoc idem ipfi dicunt per alia uerba , Nã

Natura primo digerit in ftomacho dealbando : fecundo

in epate rubificando :ultimo in membris fubtiliando:ac

conglutinando : perficiendo'q . Tuucro ,fi hæc ( quæ dixi

mus) tuis nauiter, ac fcite accomodaueris operatióibus :

facile,proculq
; dubio uoti compos euades.

Cape igit in nomine fanctæ,& indiuiduæ Trinitatis Ma

teriam primam artis , cum Aere,& Igne rubificatis : una

cóiunctis(ut dictum eft fupra) in lapideo A'ludel: ut mi

ftum unum fiat (cum Aqua ficca (ut fupra,& infra ) mú

data) per uiam Sublimationis.Hæc Aqua ficca (immo

mundatio eius) uocata fuit initium , & clauis operatiois

per Alphidium fic dicentem : Scito fili : q thefauri non

euanuerunt: uerum intus feruantur, & abfconduntur a

tuis oculis cum domum ingredieris :uolo tamen tibi una

clauem tribuere : quam eorum fignum uoco: q fi rationé

habes : refiduas fex claues fcies : & extrahes tua fcientia ex

M
00086439

O
PORTI

49

ea.Porro hæc una clauis eft Aqua ficca : quæ fit per uas

fapientum,& modum fublimationis . Per iftam uero cla

uem incipit operatio : & fit per ipfam poftmodú extra-

ctio reliquarum fex clauium : & cognofcuntur.

Miftum igitur ac putrefactum cum maiori Luce & mino

ri Aequatum prædictum in mundo lapideo A'ludel(na

aliud uas non poteft ignem fuftinere)recipiat. Iterumq

ipfum collocetur in Furno generationis : ac detur ignis ,

ut totum illud in Marthek deueniat : nulla terminatione

ignis prætermiffa : quia motus debet effe continuus : &

non interruptus . Propterea omnia neceffaria recolatur

quoufq
; totum perficiatur .

Augmentatio fit ad modum augmenti Lunæ . Nam ficut

Motus tere
per afpectu Solis, Luna incipit illuminari: & poftea om

tius : Clauis
ni die augmentatur lumen cius, quoufq
; tota fit illumi

.5 . & fecun
nata:fic etiam Aequatum incipit per fimú rubificari , do

nec totum fuerit rubificatum.Et hoc dicit Hermes in fe

dú punctú.

Augméta
creto fuo uidelicet : Vitis fapiétumfuccus in . 42. diebus

tio .
extrahitur : eius uinúin fine.30.peragitur: de cætero ipe

io
fum diminuit.Alterat uero augmétat: ficut Luna poft

tur
15.dies diminuitur :& poft.30.augmenta .

Fit etiam hæc Coniunctio ad modum corporis & animæ.

Nam ficut anima corpus ingrediens uiuificat ipfum : fic

Fumus albus animatus(Cleur uitri)corpus fuum. Vno

de inquit Alphidius : Profequente fugicntibus : obuiante

utrifq
00086 39

SECVNDA .
50

; fuga aufertur: & mora fequitur: &

utrifq Natura cepit

fuum comparem ut inimicum: & fe adinuicem cótinue

funt,& continent: quoniã anima corpus introiuit. Iftud

punctum eft fecundum punctum operationis: & in do

mo louis:quod eft Augmétationis.Idem dicit Rhodia

nus,cum Embryonem reducit.

Notabis Embryon.Sicut eni Embryon

eft maffa : ex qua Embryon.

Natura format in matrice fœtú,& difponit omnia mé

.‫ما‬

bra fua:fic iftud punctum eft maffa : ex qua totum magi

fterium perficitur . Item iftud puctum eft etiam materia:

ex qua omnia metalla ducunt originé.Vnde inquit Al

phidius:Vt enucleatius intelligas nie loquétem : uolo ut

fcias de qua materia metalla ducunt originem . Attende

itaq :Aqua grauis & uifcofa,in uifceribus terræ, non ha

bens exitum foras , fi prope habeat Sulfur(metallicum)

eius excocta calore, conuertitur in Arg.uiuum . Et fic no Mate

ria me

tabis:q Aqua uifcofa , & Sulfur (metallicum)funt Mate tallo

rum .

ria generalis omnium metallorum . Hoc idem dicit Ge

ber,cum diffinit Arg.uiuum dicens: Arg.uiuum eftAqua

Arg. uiuum

uifcofa Sulfure(metallico )défata in uifceribu terræ efe

s
quid .

fentiæ fubtilis albæ terræ:per calorem temperatiffimu

unita totali unione per minima : quoufq; humidum có

temperetur a' ficco: & ficcum ab humido æqualiter.

Notabis ergo Aqua uifcofam,& Effentiam albam : quam Notandum

dicimus effe etiam Materiá particularé Argé

ti, & Stáni.

M ii
00086439

PORTIO
50

Item notabis Calorem temperatiffimum:tang inftrumé

Calor tem

peratiffim9 tum perficiens ipfam.

Item notabis Modum perficiédi, cum dicit : Quoufq

; hu
Modus pfi

ciendi. midum contemperetur a ficco.

Notandum Item notabis : q Argentu: Argyrion : Bos : Cafpa : Chef

feph :Effentia alba: Fada

' :Foemina: Forma mulieris : Gal

lina : Giumi's :He:Hypoftafis : Luna : Olus : Quis : Septé:

Smerata : & alia idem funt.

.E .
Vifa autem Electione,Mundatioe, Miftione, Corruptio

ne, Generatione ,Alteratione , cum loci Mutatióe,Subli

matione,& Augmentatione Forma : uideamus eius . Fi

xationem, quæ fit per Diminutioné: qui eft quartus mo

Motus quar

tus : Clauis tus Nature: quæ Diminutio dicitur : & fit per decoctio

.6. & fecan nem :ut narratum eft fupra in præallegato fecreto Her

metis uidelicct : Vitis fapientum: & cætera . Nam ficut

dum púctú.

Luna poftq plena eft,de die in diem incipit diminui , do

Fixatio per

diminutio nec de ipfa nihil appareat :fic albedo , & illuminatio iftius

nem . Aequati incipit diminui per decoctioné ,donec tota ale

bedo diminuta fit: & appareat rubedo per nigredine, &

citrinitatem: quæ penitus apparebit ,fi non remanferit

aliquid de illa humiditate aquofa,quæ mittit albedinem .

Si uero quid remanferit : túc nó eft facta deficcatio . Sic

cetur ergo donec deueniat : & tunc bene erit. Cui rei & il

Ind Hippocratis i Aphorifmis aptamus : Inanitio fi qua

lem oportet fieri, fiat : confert ,& bene erit .Si uero non e

contra .
00086489

SECVNDA .

51

contra. Gloffa: Inanitio.i.Deficcatio.Item Hermes : Po

nite igni ipfius humiditatem : &in humido ignem habi

tare facite: qui ignis fua caliditate huiufmod manifefta

i

humiditatis colorem auget : & occult

æ ficcitatis combu

ftionem,donec perfectum fiat. Item Alphidius : Infpice

fili , quia fcripturus fum tibi librum,cuius uerba fi intelle

xeris ,hanc artem inuenies :fifueris de his, qui Dei gratia

funt eam inuenturi.Si uero hæc uerba non intellexeris :

non accedas ad operandu :nifi inceperis tentare,& aquas

coquere : quæ putrefaciendo fpiffantur putrefactionis

manifefta humiditate :& ui occulta ficcitatis ipfius

cor

poris : cuius genus eft quoddam falde genere faliu

' . Exe

tractum enim eft ex Salfofis : quæ in quolibet anni teme

Salfofa

pore generantur in gingiuis marium .

Notabis ergo:q per putrefactionem fitInfpiffatio ex co-

Infpiffatio,
uerfione frigidi & humidi in caliditatem , & ficcitatem
:

quod apparet ibi fupra: Cape igitur in nomine fanctæ ,

& indiuiduæ Trinitatis : & cætera.Nam Aurum miftum

cum Arg.uiuo cum incipit alterari , efficitur Nigrum ut

carbo.Vnde inquit Hermes

in Allegoria fua : Ma'rthek

nofter iquifitus caret fimili : & eft citrinus aureus extrine

fecus & intrinfecus , Cum autem miftum eius alteratur:

fit nigrum & tenebrofum ut carbo.Spiritu autem ab eo

ablato color eft rubeus :fpiritu item & anim

a fibi reddi

tis uiuit,& lætatur : & uides eun ridentem, & hilarem, ac

00086439

PORTIO

51

EDICTVS igitur fit ille:qui fcie

morte carentem.BEN

difpofitionem hanc: qui mortificat & uiuificat : & om

nipotens eft.Item Hermes in eodem loco: Ego fum albu

nigri,&nigrualbi.Et fic apparet : q alteratio eft ab Ale

bedine in nigredinem: & a' Nigredine in albedinem . Et

ulterius ifta deficcatio,fiue difpofitio continue facit co

uerfionem in caliditatis Naturam.i.in Rubedinem :quæ

tamen prouenit ex parua dealbatione . Hoc idem dicit

Rofinus,cum ait:q ars Marthek no fit nifi ex Rifoo

':

Stagno :uel & cætera.Ex quibus debet intelligi : q unus

eft difpofitor Nigri: Albi : Citrini : & Rubei.Et hoc eft q

dicit Alphidius :Scito fili:q in huius maris pfundo mar

garita diuerforum colorum nafcuntur: in quo & hyacin

he k
thus diuerfi coloris afcendit: & etiam ipfum.f.Mart

colorat corpora per calorem fuum.Cum enim fuerit ca

lidum , erit rubeum : cum uero frigidum fuerit, erit album :

fimiliter erit caloris & cádoris Solis & Luna.Et Rubeu

ge ergo & ob
Signa quas eft caliditas : & Albedo eft frigiditas.intelli

litatum. ferua.Item notabis :q Rubedo eft fignum caliditatis : &

Albedo frigiditatis.Et iftud eft tertium punctum artis, &

in domo Martis ,quod eft Alterationis . Hermete fic afe

ferente: Tertio menfe operatur Mars agens in materia:

qui exfua caliditate & ficcitate diuidit Maffam ipfam,

&Membra difponit.

Notandum Notabis Membra.N

á
ficut in matrice Natura difponit

membra
000863

SECVN
DA .

52

membra tanq partes integrales ipfius foetus : fic & iftud

corpus rubeum tanq parten integralem totius confe

Medicina.Nam
ctionis in omni compofitione, quæ fit

poftq iftud corpus terminatú eft, cadit femper tang pars

integralis compofitionis : ut inferius declarabitur.

Item notabis:q iftud corpus habet multa nomina.Voca Notandum

tur enim Acidum: Acutum : Ada'm : Almagra : Altum : Synonyma

Alzernad:Aries : Auruni alteratum, tinctum : Ca'dima:

Cancer: Ca'rmeth : Chibu'r : Cholera : Ciniftartari : Cor

fufle:Dehab: Deheb: Dextera : Es : Eftas : Forma uiri:

Falco :Fex: Gallus : Gophri't : Granufa'thiops : Ha'geral

zernad: Infinitum: Ki'brit

: Lapis indus, indrademus, la

zuli: Mane: Mars : Mafculus : Ma'rthek: Oliua perpetua:

Oriens : Petraftellata: Phifon: Refidétia : Rex : Raço'n :

Sol : Subfolanus : Tamuç : Tertiufdecimus : Thelima:

Thion :Thita : Vau : Vena :Virago : Voarch:Xit : Za

hav:Zumech: Zumemelazuli.Et etiam multis aliis no

minibus appellatur a fapientibus. Quæ quidem nomi

na non funt ei attributa fecundum unam rationem , feu

proportionem.N
am fapientes, qui uocauerút illud Aci

dum: & cætera :dixerunt fic propter fuam alteratam co

plexionem.Cali ficcæ cóplexióis

da enim hæc omnia &

Complexio
funt cu alterentur. Qui uero nuncupauerút ipfum Adu

ma : Gummam rubeam : Oleuni rubeumi : Rubedinem :

Rubinum:Sericou : Subftãtiam rubeam: Sulfur rubeu:

00086439

O
PORTI

52

Vitellum: Vitriolum rubeum: propter colorem rubeum

Color rus

hoc dixerunt.Qui auté nominauerút ipfum Ferrú: Oleû

beus .

martis :propter impotentiam fufionis (.i.dura) hocdie

Impotétia

xerunt . Nam cum hoc corpus per decoctionem priua

fufionis.

tum fit humiditate fuperflua: quæ faciebat ipfum flue

re: & neceffe fit corpus ficcum non fluere : ideo uocaue

runt id Ferrum :quia præaliis metallis Ferrú dicitur ma

m fue
xime fixum . Sic etiam iftud corpus per priuatione

perflux humiditatis , quæ faciebat ipfum primo flui

dummodo eft neceffe ut remaneat fixum . Nam omnia

corpora non fixa , fixantur per talem priuationem hu

miditatis :quæ uocata fuit Calcinatio a' multis fapiéti

bus.Vnde inquit Geber :Calcinatio eft rei per igné pu

atio
Calcin

s
rificatio,feu puluerizatio ex priuatióe humiditati pare

quid.
tes confolidantis , & fluere facientis . Et caufa inuentio

nis Calcinationis Luminariu, Argentorumq

; uiuorum
Cur inuéta,

Terræ re
infimul eft:ut ibi magis ,& melius denfet terra ,

fidua inLuminaribus cóuerfa . Sic ergo fit per priuatio

nem humiditatis : quod erat uolatile fixum : & quod mol

le durum.Item fit mutatio de natura in naturam . Et de

aqua in ignem fecundum Naturales : ut legitur in Turba .

Item mutatio complexionum:ut de frigida & humida co

plexione in calidam & ficca.Seu de phlegmatica in cho

lerican : fecundum Phyficos.Ité fit quod erat fpirituale

corporeum :fecúdum Authorem Perfecti magifterii . Ité

fit de
000864

SECVNDA .
53

fit de manifefto occultum : fecundum Rhodianum in li

bro Trium uerborum .

Sciendú eft item: q in unoquoq; corpore funt tres Dime Dimenfio

fiones.f.Longitudo: Latitudo : & Profunditas : Philofo-

triplex .

pho tefte:primo Cali .

Logitudo,Latitudo'q eft id corporis,quod manifefte ap

paret, noftro'q uifui primum fubiacet . Exempli gratia:

Corpus noftræ artis in prima fua difpofitione eft albú;

& ita apparet prima facie: quia dicimus ipfum frigidu,

&humidum , ut eft.Rhodiano fic afferente : Corpus no

ftrum eft aquaticum :quia eft frigidú & humidu : & aqua

eft frigida & humida.Humidum autem fluit.Quod utiq

uerum eft:& talis difpofitio dicitur corporis Longitudo,

ac Latitudo .

Altitudo uero eft illius medicinæ difpofitio :per quam itur

ad profundu:quæ noftra medicina eft:& eft uita altitudi

nis, ac profunditatis : tanq medium inter duo extrema ,

feu contraria :per quod in extremum peruenit : quia im

poffibilis eft tranfitus de extremo ad extremum fine me

dio :tefte Philofopho , fexto Phyficorum. Sæpe enim di

ctum eft:q Materia prima artis , eft humidæ & frigidæ

complexionis: quam fi uolumus facere tranfire ad medi

cina difpofitiuam : neceffe eft ut altera qualitas deftrua-

tur in ea.Deftruitur autem per putrefactionem . Ná fri

gidum & humidum per putrefactionem infpiffatur : &

N
00086439

PORTIO
53

eius humidit as uertitur in ficcitatem : & ficfit tranfitus

ad medicinam difpofitiuam : quæ eft caliditas & ficcitas :

1 quæ fit Altitudo.

1
Natura tamen a frigido & humido frigiditatem , & a'ca

f
lido & ficco ficcitatem recipit: & fit corpus . Poftea uero

per calorem exceffiuú ,fi qua humiditas remanfit in cor

pore,fit tranfitus ad contrarium: deftruendo frigiditaté,

& introducédo caliditatem : quæ difpofitio dicitur pro

fundum,feu occultú corporis.Et hoc patet in libro Pers

Qualitates
fecti magifterii in particula illa : Ferrum(.i.Sulfur ruben)

Sulfuris ru
in fua altitudine eft frigidum : humidum : calidum :ficcú:

bei.
cholericu: rubeu: acutu: odoriferú : mafculinú : & cætera .

Hactenus uifum eft qualiter Materia (.i . Sperma metala

lorum )Arg.uiui paffiui bene difpofiti conuertitur de na

tura in natura.f.de frigiditate & humiditatein caliditaté

&ficcitatem Formæ Auri actiui perfectæ tincturæ . Et

quia in ifto puncto maior pars fapientum incipit loquit

ut Alphidius de Minera, quidicit : Sulfur rubeum . Lucas

uero: Mafculinum , cum dicit:Accipite Marthek :& des

albate eum : & cætera . Et plures alios fapiétes poffumus

adducere in eandem fentétiam, quos in præfentia omit

timus breuitatis gratia.Ratio autem , quare omnes fere

initiú fumpferint ab ifta Forma rubea , eft : quia ifta For

ma rubea eft principium totius Tinctura : nec fit Tin

ctura uera fine ea.Vnde Rofinus inquit : Scitote o non

fuit
00088489

SECVN
DA .

54

fuit aliquis,qui in hac arte uerbum dixerit omni uelamie

ne denudatum præter Hermetem . Is enim dicit : Scitote

qnon fit tinctura unq,nifiex rubeo lapide.i . Auro ful

uo cum Arg.uiuo rubificato.Item Geber de Effentia(.i.

Subftantia)Solis afferit:q Sol creatus eft ex fubtiliffie

ma Arg.uiui fubftátia : & ex modica fubftantia Sulfuris

(metallici)mundit& pure rubedinis :fixi : clari : & a' natu

ra fua mundati : tingentis illam fubftantia . Item Geber

dicit de Sole :Aurum eft pretiofiffima metallorum For

For
ma me

ma:& tinctura rubedinis:quia tingit : transformat: & il

tall
orum .
luminat omne corpus :quoniã lumen eft : & tinctura ue

ra : & perfectio totius operis diuini : quod Deus electis

fuis largitur:cui fit Laus femper :Honor : & Gloria.

Requifita Voarchadu'micæ artis. Caput quartum.mp

.ndis

Ræter ea Inftrumenta (quæ non pauca

reperiútur: Vincent
io tefte)Affinatio

nis.f.Auri
fabrilis, Cudimia q : quæ fin

gula ad artem præfente Voarcha

m du
P
micam,tanq eam ingredientia requiru

tur: nonnulla etiam ad propofi

tum far

cientia (fummatini refumendo) enucleabimu

s.

Nii
00086439

O
PORTI = 2

54

donosi ziupils int

xiausios iA is all

g
orosis & uisih mim alon bumbon

Aequilanx : cum ponderibus iuftificatis ut infra . non

a prima
Aer cum Plumbo nigro mundatus : & cum Materi

Synonyma artis : aliter Lux minor uocatur: & cætera . du?

sidul iniu.A sm
Alteratio miftionis .

A'ludel : aliter Venter equi (confectum ex (Lapide lebe

tum :qui in diocefi Mediolanenfi inuenitur: in loco uo

cato Chiauena : & uico nomine Piu'r)Petra columbinat

4000 R

Tufo ueronenfi : Terra argilla, crucibulorum : feu uae

Synonyma lentina ) & cætera .

nyma bar hek

Syno Anthy : aliter Ma'rt : & cætera .

nyma alite
r
iuú instigal zich
Syno Aquat Arg.u : & cætera.

ma s
Synony Aqua cæleftis calida ,& frigida : aliter pluuiali : & cætera.

ers Vingo
Aqua diuidens . qmb

Arena alba .

morigeratuq : libeg: ac liberale.

Artificem unctum gratia :

Augmentatio miftionis,

Suburban B serbluq mo , besle

Balneum arena. Bembles diamon

rate
abus Cobranilat
000864

SECVNDA .
5.5

C a

Ca'cabus confectus ex Terra ualentina.mitongal obla

Camentum .

Calor temperatiffimus. 3

Carbo.

Caraha' confectum ex Lapide lebe'tum (ut fupra) Petra

columbina: Tufo ueronenfituel Terra argilla, crucibu

lorum : feu ualentina : & cætera. Synony

ma

Catinum ligneum.

Chirotheca.

Chlepfydra :aliter Horologium : & cætera . Synonyma

Chryfocolla.

Cinericium . inoif

Coagulatio me Aduma Synony

' , uel Acidi: & cætera . ma

Corruptio miftionis: aliter Putrefactio : & cætera. Synonyma

Craticula ferrea .

Crucibulum ferreum, Domizing synom 3

Cupella..uilladis xistili u dlacing synony

D
aino pissing !

ainottemomgus zing

Dimenfiones.
einoinquicozing !

zinofulaing!

ainy
00086439

PORTIO
55

E D

face and
Electio ingredientium.olsu Ta

F zalim ols

yn odmƆ

Filtratorium uas ligneum cum Fundo marmorino . I

Fixatio Animæ cum Spiritu in corpore Olei uitri.

Synonyma Fornax cu Furnis :& Latrina area :aliter Equus : & cætera .

Fufio .

sodrondD

mony2
G. Bigolonolubyop

Syn cllosalvil

Dyn

Generatio corruptionis miftionis .

Syn
Abu , submoningro

IrofbalanTolsteinoiflim otquo

Synonyma Ignis :aliter Lux maior : & cætera... mudian

Synonyma Ignis albus uiuus : aliter Calx alba uiua : & cætera..abgno

Synonyma Ignis alienus : aliter Fimus equinus : & cætera .

Ignis alterationis .

onis
Ignis augmentati ,

complimentel
Ignis corruptionis .

Ignis fixationis.

Ignis fufionis.

Ignis
000862

SECVN
DA .

56

Ignis generationis . sins non nos sil

Ignis fublimationis : aliter fubtiliationis : & cætera .

Syno
nyma
Infertio iuftificationis :aliter Ligatura : & cætera .

Syno
nyma

L ambitio
lom

tomenti.
Lutum iqinlabA motor

M ня

Manica.

Materia metallorum: aliter Arg.uiuum : & cætera , ig

Materia prima artis : aliter Corpus : & cætera Synonyma

.
A
Miftio elementaris Animæ cum Arg.uiuo.
Synonyma

Miftio fpiritualis Animæ cum Oleo uitri.

Modi operationum .

Mundati Element
o Arg.uiui : orumq .

Mutatio loci.

Nutus : ideft Temporis diuifio.

O
00086439

APIOR THO

56

Olla terrea non uitreata . inoimageingl

ulang
inois iliudul mileinoimand !

ό
ασαγ
Μπαγ

J
Porfidum molare.

Principia Artificialia ,Naturalia'q .

um .
Proiectio me Aduma' tam fuper Infipidum,q Metall

M
R
By

inv

Receptaculum ligneum .

ilatolicam
Regifttum ferreum.i.Am showM

amynony
Reiteratio mifcibilium, oilazione ring sipsM

Quin.grA mus in Amol of M

mynony

Silmo samin Apilaming offli

555

murious go iboM

Sacculus ex tela alba.moting Aonsho

Spumatorium inftrumentum ferreum.ol ouM

S Sublimatio Arg.uiui .

VI

obia
ontwibeirogmof

Terra : aliter Oleum uitri: & cætera.

Synonyma

Tria falia.

Trituratio mifcibilium .

V
000864

SECVN
DA .

57

Virga ferrea.

Menfuræ planorum Fornacis magiftralis.

Pauiment
um fupremum,

bigs lost Medium

. ,

batein

audited

ob

nb

Seq cour
rodibo

ing us mil six

O
00086439

PORTIO 12
572

Infimum.

Torot sgiv

Fornacis magiftralis Voarchadumia defcriptio.

Caput quintum .

du'micæ re
Nter alia,quæ arti Voarcha

ti li fua inftru
quiritur , Fornax fupellec

tur : fine nihil prorfus

cta proponi qua

x. Hanc ex Lapidie
operari poteft artife

bus argilla ,feu Tufis fectis , & Luto toe

I ué dam : iuxta mo
menti dicimus conftr

r
m .Quatuo igitur Column
æ
dulum hic infra pofitu fuis

s
bafibus innixa : altitudini pedum trium & femis : ad
Columnæ.

inis
quatuor angulos ab inuicem : longitud trium pe

d um : latitudinis autem
dum , & totidem femipe duo

r . Tria
rum pedum : difcrete erigantu inter fe ftrata ,

Tria ftrata feu pauimen

ta : interualli
s duobus diftinct
a (Medium

f.ab Infimo
00086439

SECVNDA .

5888

.f.ab Infimo quinis femipedibus in arcus fufpenfum:

a fupremo uero femiffe gemino ceffum) continentia.

Hoc inquam Mediú pauimentum(ubi iacet ignis) fpó Pauimentu

dilibus dimidii femis hinc,& hinc feptum pe medium.

dis craffitu-

dinc fternatur. In cuius medio Foculare, feu Domus ignis Dom /ignis

quadrangulari forma ftatuatu

r:cuius latera per tranfuer

fum duorum pedum cú dimidio femis : reliqua uero duo balA

trium femipedum fpatium metiantur: cú fua Crate fer- Cratis fer

rea fuper Verram ferrean femipedale in obice, feu nem

rea.

bello (ut uulgus appellat) fita :octauo pedis circundata :

cum quatuor Portis : cuiq; lateri fua : quarum dux inte Porta .

riores (unde flama, ceu percaminos æftuet in Furnos

) di

midiati femipedis :exteriores autem ferrex claudétes

, di

menfionem femis capiant.Furn utrinq

i autem adlon Furni.

gum fornacis ,pedis menfuram occupent

. Regiftrum ité Regiſtrum.

ferreum,alteram interiorum portam obturans :tantum

fit
quanta fuerit altitudo , ac latitudo interualli : ab hoc

ad Supremum pauimentum.Subter cratem uero ubi ci-

neres igniti cadent (ob euitandum ignis periculum) fiat

Latrina area longitudinis duorum pedum : latitudinis

Latrina di
unius : & totidem altitudinis : femiplena femper aqua : cú

menfio.
quatuor rotis : & annulis duobus : leoninis capitibus in-

fertis : quibus inipelli poffit,& extrahi . Supremum tan

Supremum
dem pauimétum , fiue planum circumvalletur manibus

pauimentu
dimidio femiffe craffis . In eius medio Canna fituetur in .

Canna.

O ii
00086439

PORTIO

58

altitudine trium femipedú:femiffis uero capax per dia

metru:tunicata autem dimidiato femipede : cum obice

ab intus.Eius Plani area per lógum fornacis ftrata : can

Plani area.

næ & fui contraforti interuentu diuifa : pedem latitudi

nis habeat:cum Spiraculo ad utrunq; extremumi nihilo

Spiraculú.
plus apto, q dimidiati femipedis dimidio.A dextris can

næ fex lapidei Aludel cum fuis lapideis Caraha': femif

A'ludel .

fis capaces : ram in altitudine, q latitudine : totidemq; a

Caraha
'.

finiftris ponantur. Sic erit tota fornax in omni fua di

menfione confunrata.Addito cannæ Operculo terreo:

Operculú.

fuis cum gingiuis ferreis armato : inferto obici : cuius ca

pulum fit inftar forcipis : longitudinis trium pedum & fe

mis:ipfum amplectés Operculú : in modú uectis retortia

Modulus

endiuprizor

b ning mah
00086439

SECVN
DA .

59

Modulus Fornacis magiftralise :o V ruinmmm2

In actum

educof

I
00086439

O
PORTI
60

tem: ligantem: necno dantem proportionem.

Superfluum enim ,immo abfurdum effe arbitramur fpe-

ciatim quæ : quot: & qualia fint elementa metallica , na

turalia'qtin Voarchadu'mica cabalifticum magifteriu

metallorum ingredientia aliter differi a nobis . Quidité

fit Forma:quid Materia prima artis : quid Materia me

tallorum.Item quid Medium difpofitiuú . Rurfum quid

Oleum uitri : quid Aurum : quid Argentum : quid deinde

Arg.uiuum de corde Saturni.i.de uifceribus Terræ: quid

deniq Argilla cruda fimplex : filentio pterire DECRE

TVM fuit.Nam hæc uti prima elementa , & fine quibus

maiora fciri nó poffit : cuilibet , uel mediocriter erudito

Notandum notandum effe cenfemus .

Confumatur autem arcanum hoc myfterium Fimi equini

(hoc eft ignis) medio (ut iam diximus) fub NVTV ,de

terminato'q; temporis fpatio : cum tricruci Gradu illo

# huiufmodi ficut fuperius elucidauimus : & ulterior eritfer

mo in fequentibus .

Quanto temporis dierum.f

.& horarum fpatio opus fit in

m.si
operatione ,ac reiteratio
ne. Caput fecundu

t
groten meni

Hora.
Dies ,&

lig
N. Sex indicat : & . 12. in Corruptione.

V Deceni in Genitura,

T. Nouem
00088439

TERTIA . 613

T. Nouem : &. pol $12 . in Augmentatione.biboM

V. Decem deniq; in Fixationc cum Alteratioe per lo

ci mutationem .

; iam dicti omnes tricruci illo Gradu

Motus nanq termi

nandi funt.

Summa uero Dierum fimul cum horis funt Dies.36 .

Septenario autem numero cribrationes.i . reiterationes

omnes perficiuntur. Quare horum omnium una ' con

gregatorum Dies omnes funt. 52 .

To sort

Carbonum quantitas pro Voarchadumia complemen

to. Caput tertium .

imgAsuoi
troqof

Rror ,cui ftatim emergenti non occur

ritur,poftea in imenfum auctus facile

no cóceditur emédari . Ne quid igitur

ob negligétia noftra in operc huiufmo

di defideret ad perfectionem requifitu, ale

E

fubdimus etiã Carbonú quátitatem . Carbonum

quantitas.
Nam fine hac nunquoti fui compos artifex cuadet.

Huius ergo fumma eft.S4.Corbarum ad méfurá,qua Ve

netiis utimur:una.f. pro quotis quibusq; trinis diebust

Aduma' exiftente Librarum.473.Ozo.q.1.K.15.g. 3 .

Que funt Pofte.23.Ribus..Marche.6 . &c. Vna fupra

Decem partes Plumbi nigri proiecta .

P
00086439

61 PORTIOT

Medicine Voarchadu'mice reiterationes alteratiux.

Caput quartum .
માં

N medicinæ autem Voarchadu'mica

M
reiteratióibus cadit una fupra.C.pare

tes : fupra.D.partes : & fic in reliquis.

Vnus itaq : Trinusq

; ineffabilis Opi

fex laudetur per fæcula cuncta :qui fua

I

bonitate imméfa Cabalifticis metale

lorum (hoc eft uifu percipientibus) tantum gratia , mune

risq
; largitus eft.

Schema de proportione Argenti. Caput quintum .

Arg.minus perfectum . Aes minus imperfectum .

.1 .
.7.1008

.6 . 864.2 .

.5 . 720.3 .

4. 576.4.

3. 432 .5. A

$2 . 288 .6 .

.J. 144.7.

Miftio
0008439

TER
TIA
.

62

propor
Miftio Argenti in tione diuifa..

Argenti puri.
Proport Refpond
io. entia.

K..57 .576. Oz.iii

6. K. i.ig

.612 .
.540. .iii q.i
i. .
Princ
ipium
.648
.
.504 . .iiii . q.i alter
i. ation
is
.68
4 .
.468 .
i
q.ii . Argenti

K..72 K.
0 . 432. Oz . V.

.756 . .396.
.V q.i
. . Boa alfatio
.792 .
.360 .
.V . q.ii
.

.8 28 .
3.24 . .V q.ii
.. i. Noftr
a alte

ratio.
864. K..28 Oz.Vi.
K. 's .

.900 .

252 .
Vi . q.i.

.936 .
.216 . Boa altatio
Vi . q.ii.

972 . .180 .
q.ii
. Vi . i.

Noft alte
ra

K.10 08. K. .144

.
Oz.Vi ratio.
i.

1024
128 . Boa alfatio
.Vii. K.16 .

.1044. .108 . Ligat

.Vi q.i ura
i. .

.1080 . Venet
..72 . a
.Vii q.ii .
. .

.109 2 . q.ii
..60 . .K.1
Vii. 2 .
Mone
.1116 . ta.

.36 . .Vii q.ii

. i.

Pii
00086439

TIO
POR

62

.Vii . q.iii.K.12.
1128 . 4.24 .
Cinericium

ione Auri fchema . Caput fextum.

In proport A

tu m
Argentú minus perfec .

Aurum magis perfectú.

22 .
11.

છે .
20. ..2 .
10 .

9. 18. 3 .

8. 161 41

145.
7.

12. 6 .
6

.5 10.7 .
pls moki

4. .8... S.

9
3.6. .

2. 4 10 .

12. 11 .

Miftio Auri in proportione diuifa .

1.7
1800

ios Refpondentia .
Proport
Auri fului ,

K. 576. K. 576. K. .Xii .

Xii . g.
2 2
58 $ 570 .
Principium

Xii . g.i.
alterationis 588 1564 .
. .

.594 .
Auri .
0008439

TERTIAT
6 %

+594 .558. Xii . g. i ..

$ 600 .
552 . Xii . g. ii .

.606 . 6 . •
54 Xii . g. ii..

.612 . ii
540.1 Xii.g.i ..

.618 . X ii
534. .
.Xii . g
g..iii..

K. 624. K. 528. K. Xiii .

.630. 522.Xiii . g.

.Xii
.636 . 516 . i. g.

.642. .5.10 .Xiii . g. i ..

.648 Xii
. i. g ..
.504 .

.654. 498 . .Xiii . g. ii ..

.660 ..
.492 . .Xiii . g. iii .

.666.
486 . .Xiii . g.iii.

Boa alfatio
K. 672. K. 48o . K. .Xiiii.

.678 Xiiii. g.
. +474.

Noftra alte
.684 . Xiiii. i.
$ 468 . g.

Xiiii. ratio.
.690 . .462 . g. i ...

.696 . .456 . Xiiii. g. 11 .

Xiii
+7.02 . i. g. ii ..
.450 .

.708 . Xiiii. g.iii.-

$444.

714. .438 . Xiiii . g.iii ..

00086439

PORTIO
63

K. 720. K. 432. K. .XV .

.726 . .426. .XV . g.i.

.XV . g.i.
.732 . 420 .

.738. 414 . XV . g.i..

744 . .408 . XV . g.ii.

.750 . .402 . .X V. g.ii..

.756. .XV . g.iii .

.396 .

.762 . .390 . .XV . g.iii..

Ligatura K. .768 . K. 384. K. .X Vi .

.XVi . g.
Veneta. 774-378 .

.X Vi . g.i.
.780 . 372 .

.786 . $ 366 . .X Vi . g.i.i.

..792 . .360 . .X Vi . g.ii ..

.798 . .354 . .X Vi . g.ii.

olmale sol .804 . .X Vi . g.iii .

.348 .

.SIO . .342 . .XV i. g.iii.

K. S16 . K. .336 . K. XVii ..

.822 . .XVii . g ...

.330.

.828. .XVii. g.i.

$ 324 .

.834. 318 . .XVii. g.i.i.

$ 40. 312. .XVii. g.ii.

6
846. .30 . .X Vii. g.ii ..

.852. .XVii . g.iii.

.300 .

48581
00085439

TE
RT
IA .

64

.858 .
.294 . Vii. g.ii
.X i..

.864 . K. .288 . K. .XVii

K. i.

Boa alfatio

. $ 70 .
.282 . .XV
iii . g ..

.876.
276. .XV Noft
iii g.i ra alte
. .
.88 2 .

.270 . .XV
iii . g.i ... ratio.
.888 .
.264. g.ii
.X Viii . .

.894.
258 . .XV
iii . g.ii
. }.

.900 .
.252 . .XV g.ii
iii . i.

$ 906.
246 . XVi g.ii
ii . i.i.

K. 912. K. .240 . K. .XiX

.

.918 .
.234 . .XI g.i.
X .

.924. .Xi
228 . X .
g.i.
.930 . .222 .
.XI g.i.
X . i.

$ 936 . $ 216 .
Xi g.ii
X. .

$ 942 . $ 210. .X g.i

IX. i.g

948.
.204 . Xi
X. g.ii
i.

.954. .198 .
.XI g.ii
X . i ..

K. .960 . K. 192. k. .X X.

Boa alfatie

.966 . .186 .

.X X.
P g ..

.972 .
.180 .
X X. g.1. Noftr
a alte

.978 .
.174.
.X X. g.i.. ratio,

984 . .16
8.
.X X. g. ,
00086439

IO
RT
PO

64

.XX . g. ii ..
162..
90
..9 .
.XX . g. iii .
56
96 .1 .
..9 .
XX . g . iii ...

.1002 . 150.

I .
.XX
144. K.
.K.
K. 100S
i 플
.XX . g.
8
.13 .
1014 .

.XXi . g. i.
.1020 . 132 .

6 .XXi . g. 1.1 .
.12 .
.1026 .

.XXi . g . ii ..
.1.2 0 .
.1932.
.XXi . g. ii..
114 .
1038 .

.XXi . g.iii.
.108 .
.1044
.XXi . g.iii ... A
102 .
.1050.

Boa alfatio K. .1056 . K ... 96 . K. XXii .

XXii . g

1062 ..90 .
i
XXi . g. i.

Noftra alte 84 .
1.068.
i
XXi . g. i ..
..78 .
ratio .
1074 11 .
XXii . g.
72 .
1080 .
i
.XXi . g. ii ..

..66 .
6
108 .
XXii . g.iii .
..60 .
i
1092 . X Xi
i
54 . g.ii ..

.1098..

K... 48 . K. XXiii .

Boa altatio K. .1104.

XXiii . g

1110 42 .
Noftra alte 2 ii
Xi
.X
36 . g.
6
111 .
ratio .
00086439

TERTIA .
65

.11 22 .
..30. .XXiii . g. i ...

.1128 .
..24 . .XXiii. g. ii.

1134 . ..18 . .XXiii . g. ii ..

1140. ..12 . .XXiii. g.iii .

... 6 . .XXiii. g.iii ...

1146.

Res magis principales ad Voarchadu'miam pertinentes,

prædictarum notarum .
fub Nota:cum oftenfione

Caput feptimum.

Etamorphofin quidem Arg.uiui ani

mati palam, abúdéq, ac dilucide præ

fenti uolumine , lector peritiffime(ut

clarum eft tuæ fapiétia) iam folo eius

M publicauimus.Normam item
intuitu

leius ad finem ufq; perfectum redegi

mus.Nunc autem prolixitati , labori q hæredum doctri

næ huiufmodi confulentes : abfcódita niagis reuelando :

paucis arcani huius myfterium referamus.Dicimus nãq;

fapientum Lopas tres effe:Animalem.f. Vegetalem: &

Lopa fapie

Mineralem . Perfecturus itaq Animalem: ab animatis

tum triplex.

fumat initium :fine quo & congruo téporis fpatio :idea

educi uiuentem minime poffe fciat.At Vegetalem fimi

liter cupiens ,illud no ignoret, granum cadens in terram

nimoriatur:folum effe manfurú & infructuofum.Mor

00086439

PORTIO

65

tuum uero fieri fertile.Si deniq; appetat Mineralem , uo

tum nequaq fortiturum fe agnofcat: fine proceffu, atq;

e quifq
intelligentia.4 48.400.344.8.512.Quar

ad audiendum aures arrigat. Aperte equidem iam fupra ,

infraq patefecimus quicquid fapientes hactenus inuo

lutum fuis enygmatibus,& inuolucris fcripferunt.Noti

ciam igitur tanti , tamq mirandi myfterii fub elementi

nomine illo denotati quicunque nancifcetur : per facro

fanctum Dei nométeum admonemus & adiuramus :ita

caute feruet:ita ipfum tractet: ne panis filiorum Alchi'

miftis : Indignisue tatú munus fpote noftra , elargiamur .

Notarum prædictarum Voarchadumica artis oftenfio ,

I..9.A ... A ... T.19 .

G..7.E . 5.Q.16 . E ..5 .

N.13.R. 17.V.20.R.17 .

I..9.I .9.A.1.R.1
. 7.

S.18.S. 18.E..5.E..6 .

43. 64
56. 50. .

S S S

448. 400. 344. 512 .

00086439

TERTIA :
66

Epilogus prædictorums Caput octauum?

Am igitur quæ ad Aurifrabilem : Cudi

miam: Officinam nummaria: & Ca

metallorum
bala metallorum: ad per

fectionem arcana pertinentia funt,

præter Materia primam artis :ad mi

nera'q Argéti & Auri duarum rubea

Proportionemue requifi
rum ,Theoricam, ac Practica ,

ta :Deniq myfterium ipfius artis Voarchadumice pe

nitus contra Alchimiam,haudq; paruper diftinctam ab

Archimi'a, & Sophia : ad tua, lector candidiffime, conté

plationem ædidimus.Pro quo deinde in Speculo noftro

Domino æterno omnipotenti afpirante(fi hæc non di

fplicuiffe cognouerimus ) altiora profecto reuelabimus

indagatores , & cupidos

pro noftra fingulari erga uirtutis

ueritatis bencuolentia
: animi'q
; noftri graritudine , ac

finceritate.

Qii
00086439

O
PORTI
66

Authoris excufatio de multifario uocabulorú ufu in Vo

archadumica facultate. Caput nonum, & ultiinum .

Quum fané ) fore arbitramur , lector

că fa
folertiffime, cum Voarchadu'mi

cultate uocibus ei cöfentaneis hacte

nus explicuerimus : ut nobis ueniam

præbeat eruditi Grammatici :uti fo

lent cæteris difciplinarum profeffori

bus,fi quippiä hoc in noftro uolumine fcriptum , aut obe

m
foletis (ut aiunt) uocabulis præter, uel contra Maioru

decreta dictú fit. Id eni no temere : feu negligétia: igno

rátia'ue factum putet.Sed iure nempe ipfius profeffio-

nis ita exigentis eueniffe . Aut forfan tollendæ æquiuo

cationis gratia ipfius uocis : uel fæpius indicandæ uerio

ris proprietatis occafione , uocem quampiam ufurpata

m , ac præ
fuiffe:qua promptius aliquid arti cöfentaneu

ter folitum ufum, ucros tamen conceptus præfeferente

m nulli authorum (no

decuerit enucleaffe. Quádoquide

ftro non folum iudicio : fed communi omnium cófenfu)

; fcribentium facultate hoc negatum

in quacunq exiftit :

quin nonnullis, ac ueluti propriis terminis uti liceat : atq

fuum feruare flylum : ne proprios artis illius excedere,uel

egredi limites(quod omnino profanum effet)uideantur .

Cui(fané ) ueritati aptiffime aftipulatur illa peripateti

corum
 TERTIA .
67

corum Principis doctrina edocentis ( in genere relatio

nis)oportere aliquando pro explicandis rerum proprie

tatibus,nomina cofingere.Quamobré & nos hunc fcri

bendi morem feruaffe:ipfa ita exigente Voarchadu'mi

ca facultate, nemo fuccenfeat.

Aeditionis meta.

Oarchadu'm Auguftino
ia a' Ioanne

Pantheo Veneto facerdote ædit

a , fœ

licibus aufpiciis explicit.Regnant

e lu

fiffimo Andrea Griti,

V

Hymnus ad gratiarum actiones.

Iam Deo exactus

Liber eft fauente:

Laus tribus ,Patri,

Genito'q , & almo

Flamini cunctis
: q

Decusfit:atq

Losco Gloriafæclis .
Qiii
00086439

M
REPERTORIV .

67

Index contentorum in tribus portionibus huius operis.

Aeditionis meta.Folio. 67.

Aes arfum cum Fornacis eius imagine. 27.

Aes uftum . 28.

28.
Anielum album: & nigrum .

Aqua ad diuidendum Arg.ab Auro . 28

m: Aurificabile : Cu
Arcana (facientia ad Voarchadumia

dimi'am: Officinam nummariam:& metallotum Ca'ba

la de ponderibus: cum fuis fchematibus . 22.

Argenti ,& Auricalcum . 28 .

29 .
Argentum maceratum .

Artis Voarchadumica canticum ad lectorem .

5.

Aula purificationis auri .

Aurum maceratum. 29.

Authoris excufatio de multifario uocabulorú ufu in Vo

66.
archadu'mica facultate .

Authoris intentio de Voarchadu'mica profeffione , cótra

Alchimia:Arte diftincta ab Archimi'a: & Sophia. 6.

29.
Bullimentum pro Argento.

Bullimentum
000 $ 499.

REPE
RTOR
IVM .

68

Bullime
ntum pro Au
A ro.

29.

Calx Argenti.

30%
Calx Ferri: & omnium aliorum metallorú durorum .

30.
Carbon Voarcha cópleme
ú quantitas p dumiæ nto . 61.

Ceruffa :Minium : & Zalolinum.

Cinnabaris conftruc 30,

tio.

Reuerend 30.
Conceffi iffimi.D
o .Legati apoftolici
.

2.
Clariffimo
rum.D.Capi
Conceffio tum Illuftriffimi confi

Decemuirum pr impreffione huius operis .

lii o

Confolidat 2.
iuum cinericii.

30.
Conftructi
o præcifi ponderis æquilancis .

25.

Cupella & Fornax eiuſdem .

31

Dedica
tio operis.

Defcript particul
io uariarum arium operationú pro am

pliori artis huius clucidatione,

27.

Epilogus prædictorum .
661
00086439

VM
R TORI
REPE .

688

32.
Flos æris .

u' miæ
Fornacis magiftralis Voarchad defcriptio . 57.

67.
m
Hymnus ad gratiaru actiones .

62.
ne
In proportio Auri fchema .

Materia prima artis , ad Voarchadu'miam requifita quid

fit:quo nomine uocet : quid agat : & quomodo fiat. 18.

Medicina Voarchadu'micæ reiterationes alteratiuæ . 61.

57.
Menfuræ planoruni Fornacis magiftralis .

32.
Metallina .

Miftio in radicibus unitatis feptuagefimi fecundi Voar-

18. 40.
chadu'micorum elementorum .

59.
Modulus Fornacis magiftralis .

Oleum
 REPER
TORIV
M.

69
00

Oleum omnium metallorum .

32.

12

Præfatio portionis fecunda.

35.

Purificatio Spiritus Voarchadu'mici :Extractio Anima

elementaris Voarchadu'mice : Multiplicatio mifturæ

Anima,Corporis, & Spiritus Voarchadu'micorú: Pro

iectio, Reductio'q Arg. & Auri.

19.

Purpurina argentea, & aurea.

320

.& horarumfpatio opus fit in

Quanto temporis dierum.f

operatione,ac reiteratione.
60.

Quomodo fiat ipfa Voarchadu'mia.

16.

Quo potiori & magis cófentaneo uocabulo purificatio

nis Auri facultas appellari debeat.

9+

Refinati
o chryfocolle.

32

Regina purificationis Auri.

5.

Requifita Voarchadu'mica artis .

546

Voarchadu'miam pertinentes
Res magis principales ad
00086439

M
TORIV
REPER .

6
9

m notarum.
fubNota:cum oftenfione prædictaru 65.

cæ artis . 60.
Res neceffaria Voarchadu'mi

poupe notton online

e
Schema de proportion Argenti . Vant ? onmili61 .

ia iú.12
Schema literarum ad Voarchadum petinent .

Schematis Voarchadu'mici expofitio . 36.

Singularia præmiffa cur pofita fint. 34.

Solidatura tertia pro Arg. & Auro. 33.

Specula metallica frangibilia . 33 .

33.
Specula non frangibilia .

Spodium de offìbus. 33.

usto
atum.g
Sublim . 336

ium Voarchadu'miæ.
Summar 59.

oissoiling of To

Terra ad deargentandú metallum : & inaurandum. 34 .

Theorica, ac Practica Voarchadu'mice artis , & cius fche

mata in multiplicatione tincturæ. 37.

Tucia conftructio . 34

Voarchadu'mia quid rei: & cui competat .

Finis .