LEGALISASYON TUNGKOL SA MAINIT NA ISYU SA PILIPINAS: ISANG

PAGSUSUSRI GAMIT ANG DEBATE NG MGA PILING POLITIKO

Isang Pamanahong Papel

Na Iniharap sa Guro ng

Pambansang Mataas na Paaralan ng Tarlac

San Roque, Lungsod ng Tarlac

Bilang isang Bahagi ng mga Gawaing

Kailangan sa Asignaturang Pagbasa at Pagsususri

ng Iba’t ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik

Mga
Mananaliksik
:

SERENITY

David, Kathlyn Karel S. . Imperial, Clyde Jasmine T. , Pasiolan, Maria Elheyn B. ,

Tanaka, Shaine Natsuki D. Constantino, Noah Angelo C. , Gunnacao, Darrel

James M. Narra, Miguel Edgar B. , Puebla, Dexter C. , Valdoz Chris Adrian A.

Abril 2022
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region III- Central Luzon
Schools Division of Tarlac Province
TARLAC NATIONAL HIGH SCHOOL - MAIN
San Roque, Tarlac City

DAHON NG PAGPAPATIBAY

Bilang isang bahagi ng pagtupad ng mga kinakailangan para sa asignaturang

Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik, ang pamanahong

papel na ito nina David, Kathlyn Karel S., Imperial, Clyde Jasmine T., Pasiolan, Maria

Elheyn B., Tanaka, Shaine Natsuki D., Constantino, Noah Angelo C., Gunnacao,

Darrel James M., Narra, Miguel Edgar B., Puebla, Dexter C., Valdoz Chris Adrian A.

na pinamagatang “Legalisasyon Tungkol sa Mainit na Isyu sa Pilipinas: Isang

Pagsusuri Gamit ang Debate ng mga Piling Politiko” ay inihanda para sa kaukulang

pagsususlit na pasalita.

GENEROSA C. FETALVERO, MAEd.

Tagapayo
 Kabanata 1
ANG SULIRANIN AT KALIGIRAN NG PAG-AARAL

Panimula

Ang maiinit na isyu sa pilipinas ay isa sa mga importante tanong para sa mga

politiko na tumatakbo dito nakikita ng mga bumoboto kung sino ang kanila iboboto,

Ang maiinit na usapin ay importante din para sa mga mamamayan.

Ang tatlong maiinit na usapin ay ang Abortion, Same-Sex marriage, at Divorce.

Isa dito ay ang paglelegal ng “Same sex marriage”, nabanggit ng Philippine president

na si Rodrigo R. Duterte noong campaign promise na open tungkol sa pag lelegal ng

same sex-marriage, at sabi niya noong February 2016 "Kung ang [ same-sex marriage

legislation] ay umabot sa akin sa anumang kapasidad, isasaalang-alang ko ito,". Ang

pahayag ay nagpalakas ng katanyagan ni Duterte sa lesbian, gay, bisexual, and

transgender (LGBT) community at nagbigay ng kredibilidad sa kanyang imahe bilang

isang politikong gumagalang sa mga karapatan ng LGBT. Mabilis na tinuligsa ng mga

kritiko ang pagbabalik-tanaw ng pangulo.

Tinuligsa ng isang Pilipinong aktibistang LGBT ang flip-flop bilang isang dagok

sa pagsisikap ng komunidad ng LGBT na magtatag ng isang legal na pundasyon para

sa " mga karapatan sa ari-arian at maging sa pag-aalaga sa mga bata ang parehong

partido ay nagpasya na magpatibay." Bagama't nagaganap ang "holy union" ng

parehong kasarian sa Pilipinas, hindi sila legal na kinikilala sa ilalim ng mga batas ng

kasal, na pinipilit ang mga mag-asawa na gumamit ng mga legal na instrumento

kasama ang mga dokumento ng "special power of attorney" upang bigyan ang
kanilang mga relasyon ng isang maliit na ligal na proteksyon. Ang pagbaligtad ni

Duterte ay hindi lamang tungkol sa mga pangako sa campaign promises- ito ay

nagdudulot ng panganib sa mga pangunahing karapatan ng mga kasosyo at pamilya ng

LGBT. Ayon kay Carlos H. Conde (2017).

Ang Aborsyon ay pagtangal sa biling ng tao. Ang mga maari medikal rason dito

ay: Ang kalusugan ng isang ina ay isa sa rason kung bakit nagpapatangal ng biling,

Ang isang mahina katawan ng ina ay mag bibigay ng kapahamakan sa biling at ina.

Ang Uterine Anatomy o ang anatomy ng isang tao meron matris ay isa sa mag reson

kung bakit hindi bumobuo ang bata. Ang Puwerta ay lumuwag at ang nagdadala tao ay

magkakaroon ng misscarraige. Radiation din ay isa sa mga sanhi. Adiksyon din ay sa

isang mga rason kung bakit nagpapa abortion. Meron din nagpapatangal sa biling dahil

sa kahirapan o sila ay bata pa.

Isa rin sa maiinit na isyu sa pilipinas ay ang Diborsyo. Ang Pilipinas ay ang

tanging bansa sa mundo, bukod sa Vatican City, kung saan hindi legal ang diborsyo

(Emery 2013). Bagama't annulment at declaration of nullity of marriage ay magagamit

upang wakasan ang ilang kasal sa bansa, mayroon silang marami mga pagkukulang,

isa na rito ang mataas na gastos sa ekonomiya (Taylor 1983; Constable 2003; et al). Sa

isang tabi mula sa legal at economic barriers hanggang sa pagbuwag ng kasal sa

Pilipinas, meron isang malakas na stigma na nakalakip sa pagkakaroon ng isang unyon

na natunaw (Chant 1997a; Raposas 2008), lalo na para sa mga kababaihan, na

inaasahang panatilihing magkasama ang kasal (Aguilar 1987 na binanggit sa

Constable 2003). Sa kabila ng pagtatagpong ito ng mga salik na humahadlang sa

karamihan ng mga Pilipino mula sa pagwawakas ng hindi kasiya-siyang pag-aasawa,

itinuturo pa rin ng ebidensya dumaraming bilang ng mga Pilipino na nabuwag o

naghangad na magkaroon ng kanilang kasal na mabuwag ang kanilang pagsasama

(Abalos 2011; Emery 2013). Kasabay ng pagtaas ng in Ang mga kaso ng dissolution

ng mag-asawa sa Pilipinas ay naging isang host ng demograpiko at mga

socioeconomic changes na dumaan sa bansa nitong mga nakaraang dekada. Mahalaga

Kasama sa mga pagbabago sa demograpiko ang lumalagong phenomenon ng

cohabitation, ang pagbaba proporsyon ng mga lalaki at babaeng Pilipino na legal na

kasal, at bahagyang pagtaas sa edad at kasal (Kabamalan 2004; Abalos 2014a).

Ang layunin ng pananaliksik nito ay suriin ang mga maiinit na isyu sa Pilipinas

at maghayag ng mga epekto nito sa ating sarili, mamamayan, gobyerno, bansa at mga

impormasyon ukol rito. Nais rin suriin ng mga mananaliksik ang mga kahalagahan at

dahilan nito sa atin.

Paglalahad ng suliranin

Pangunahing layunin ng pag-aaral na ito ay suriin ang mga Maiinit na Isyu sa

Pilipinas. Sinikap ng mananaliksik na sagutin ang mga sumusunod na katanungan:

1. Sa mga ebidensyang inilahad ng mga piling politico ano ang dapat:

1.1 panigan

1.2 tutulan at

1.3 paniwalaan?
2. Ano ang maaaring epekto nito pag ito sa:

2.1 Mamamayan

2.2 Pamahalaan at

2.3 Bayan?

3. Ano ang magandang dulot ng mga maiinit na isyu sa:

3.1 Sarili

3.2 Pamilya

3.3 Komunidad

3.4 Bansa at

3.5 Daigdig?

Kahalagahan ng Pag-aaral

Hangarin ng pag-aaral na ito na masuri ang debate ng mga piling politiko tungkol sa

legalisasyon sa mga maiinit na isyu sa pilipinas. Kung saan, ang mga matutuklasan sa

pag-aaral na ito ay makikinabang sa mga sumusunod:

Sa mga Kabataan. Makatutulong ang pananaliksik na ito upang mamulat sila sa mga

ganitong usapin at mas maintindihan kung ano ang kahalagahan ng pagkakaroon ng

kaalaman patungkol sa mga isyung lumalaganap sa Pilipinas.

Sa mga Mambabasa. Makakatulong ang pag-aaral na ito na magkaroon sila ng

malawak kalaaman patungkol sa mga suliranin na ating kinakaharap. Malilinang ang

kanilang kamalayan sa mga inilalahad ng mga piling politiko patungkol sa mga

napapanahong suliranin ng bawat mamamayan.

Sa Sambayanang Pilipino. Makakatulong ang pananaliksik na ito sa kanila upang

malaman kung sang-ayon ba o hindi ang mga piling kandidato sa mga napapanahong

isyu.

Sa Susunod na Mananaliksik. Makakatulong ito sa kanila upang makakuha ng datos

para sa kanilang mga magiging pananaliksik. halagahan ng Pag-aaral.

Saklaw at Delimitasyon
Ang pag-aaral nito ay sumasaklaw sa pagsusuri ng Legalisasyon Tungkol sa

Mainit na Isyu sa Pilipinas. Sa pagsusuri ng mga debate ay isinaalang-alang lamang

ang Diborsyo, Aborsyon at Same sex Marriage.

Ang mga Mainit na Isyu sa Pilipinas na susuriin ay ang mga sumusunod:

Pamagat May-Akda Petsa

Agree or disagree?: Argyll Cyrus Geducos/ Manila September 4, 2021

Robredo weighs in on Bulletin

same-sex marriage,

abortion, divorce
 Luke Espiritu supports CathrineGonzales/INQUIRER.net March 09, 2022

divorce, same-sex

marriage, abortion

De Guzman and Lian Buan/Rappler FEB 28, 2022

Lacson are consistent

pro-divorce and civil

union

Depinisyon ng mga Katawagang Ginamit

Aborsyon

-Pumapatungkol sa isang proseso ng pag tanggal o pag alis ng isang fetus sa

sinapupunan ng babae.

-Ano pagpapalaglag ay tinawag na Pagkagambala ng pagbubuntis bago ang

dalawampu't tatlong linggo ng pagbubuntis. Maaari itong magawa ng natural na mga

sanhi, kusang-loob, o maging sapilitan sinadya Ang salita ay nagmula sa Latin

abortus, na nangangahulugang 'pag-agaw ng kapanganakan'. (Ensiklopedya)

Diborsyo

- Ito'y proseso ng paghihiwalay ng mga nag mamahalan na hindi na mahal ang isa't isa

marahil dahil mayroon silang isyu sa isa't isa

- Ang diborsyo ay isang paraan ng pagpapawalang-bisa sa kasal. Ito ay itinakda at

pinaiiral ng batas-pansibil sa ibang bansa tulad ng Amerika, Britanya at iba pang bansa

sa Europa. (Reyes,Imbat, 1994)

Epekto

-Ito ay resulta ng isang pangyayaring naganap

-Ang epekto ay ang banggaan o banggaan ng dalawang mga bagay o nilalang

(Bokabularyo)

Gobyerno

- Ito ang namumuno sa bansa kung saan may kakayanan silang gumawa ng batas.

- Ang gobyerno , para sa bahagi nito, ay isang adjective na nagpapahintulot sa

pagbibigay ng pangalan na may kaugnayan sa gobyerno bilang awtoridad sa politika

ng isang Estado (Bokabularyo)

Isyu

-Ito ay tampok na usapin kung saan lahat ng tao ay na iintriga rito.

-Anumang paksa na kailangan ng paglilinaw, pagdedebate, o litigasyon (Diksyunaryo)

Komunidad

- Ito ay tumutukoy sa lugar kung saan naninirahan ang mga mamamayan.

- Ang termino pamayanan ay nagmula sa salitang Latin mga komunidad, at tumutukoy

sa isang hanay, isang samahan o isang pangkat ng mga indibidwal, maaari silang

maging tao, hayop o anumang iba pang uri ng buhay, na nagbabahagi ng mga

elemento, katangian, interes, pag-aari o layunin na magkatulad. (Ensiklopedya)

Legalisasyon

- Ito'y isang proseso ng pag sasa katuparan ng batas sa komunindad

- Ang legalisasyon ay ang kilos at bunga ng legalisasyon. Ang pandiwa (gawing

legal), sa turn, ay tumutukoy sa pagbibigay ng ligal na katayuan o pagpapatunay ng

pagiging tunay ng isang lagda o dokumentasyon (Diksyunaryo)

LGBT

- Ang lesbian, gay, bisexual at trasgender o sa mas kinikilalang LGBT ay

pumapatungkol sa gender roles

- Ang LGBT ay ang acronym na nagpapakilala sa mga salitang lesbian, bakla ,

bisexual at transgender , na isa ring kilusan na nabuo ng pakikipaglaban para sa mga

karapatang pantay-pantay para sa mga minorya na sekswal na komunidad.

(Ensiklopedya)

Mamamayan

-Ito ang mga tao sa isang komunindad

-Mamamayan Ito ay isang pang-uri na maaaring magtalaga ng na kabilang sa o

nauugnay sa lungsod o mga mamamayan. Gayundin, ang isang mamamayan ay

maaaring isaalang-alang na isang tao na isang naninirahan o katutubong ng isang

lungsod. (Ensiklopedya)

Politiko

- Ito ang mga nakatataas sa ating bansa kung saan isa sila sa mga namamahala sa ating

bansa sila rin ang mga nagpapatupad ng mga batas dito sa ating bansa.
-Politika ang pamamahala ng agham ng isang estado o bansa, at gayundin sa sining ng

negosasyon upang magkasundo ang mga interes. (Diksyonaryo)

Same sex marriage

- Ito'y isang uri ng pagpapakasal kung saan pareho sila ng kasiraan ito'y maaaring

lalaki at lalaki, babae at babae.

- Ang same sex marriage ay ang pagpapakasal ng dalawang tao na may parehong

kasarian. Maaaring lalaki sa lalaki o kaya’y babae sa babae (Pineda)