Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 58

Bundel van casussen voor NLT medische

beeldvorming
Inhoudsopgave
Overzicht casussen en techniek ....................................................................................................... 2
Casus 1: In blijde verwachting............................................................................................................. 3
Casus 2: Pijn in de rug ......................................................................................................................... 5
Casus 3: HNP? ..................................................................................................................................... 7
Casus 4: Een trimmersknietje ........................................................................................................... 10
Casus 5: Vervelende schildklier......................................................................................................... 13
Casus 6: Pijn in de linkerzij ................................................................................................................ 15
Casus 7: Thyreoïditis ......................................................................................................................... 18
Casus 8: Calcaneusfractuur ............................................................................................................... 20
Casus 9: CT-urinewegen .................................................................................................................... 23
Casus 10: Angiografie van beenvaten ............................................................................................... 25
Casus 11: Een nieuwe heup .............................................................................................................. 27
Casus 12: Hersenbloeding ................................................................................................................. 30
Casus 13: CT-sinus ............................................................................................................................. 32
Casus 14: Gebroken Pols ................................................................................................................... 35
Casus 15: CT Paard en hond .............................................................................................................. 40
Casus 16: 2 honden met gebroken poot ........................................................................................... 43
Casus 17: Wervels van dieren ........................................................................................................... 46
Casus 18: Covid-19 ............................................................................................................................ 51
Casus 19: Bijniertumor ...................................................................................................................... 54
Casus 20: Longkanker........................................................................................................................ 56

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Overzicht casussen en techniek

Nucleaire
Techniek Echografie MRI CT Röntgen
geneeskunde
Casus 1 X
Casus 2 X
Casus 3 X X
Casus 4 X X
Casus 5 X
Casus 6 X X X
Casus 7 X X
Casus 8 X X
Casus 9 X
Casus 10 X X
Casus 11 X
Casus 12 X
Casus 13 X
Casus 14 X X
Casus 15 X
Casus 16 X
Casus 17 X X X
Casus 18 X X
Casus 19 X X
Casus 20 X X

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 1: In blijde verwachting

Scenarioschets
Mevrouw Jansen is al een tijdje in verwachting. Ze komt op de afgesproken tijd naar het
ziekenhuis om een echo te laten maken van de foetus.

De laborante meet ook de doorsnede van het hoofd. Hiermee is vrij nauwkeurig te bepalen
in welk ontwikkelingsstadium de foetus is.

Vragen bij deze casus


1) Bekijk de beelden van de echo’s. Hoe kun je de verkleuring verklaren aan de hand
van wat je weet van echografie?
2) Welk hulpmiddel heeft de laborant op de foto om ruwweg die doorsnede te bepalen?
3) Zoek op internet een tabel waaruit je kunt aflezen welke doorsnede bij welke leeftijd
hoort.
4) Zoek uit of er bij echografie bij zwangere vrouwen strengere veiligheidsnormen
gelden dan bij onderzoeken zonder zwangerschap. Zo ja, wat zijn die strengere
eisen dan?
5) Waarom wordt er voor het maken van een echo gebruik gemaakt van een gel tussen
het apparaat en het lichaam?

Echo-onderzoek
Voor het maken van een echo smeert de arts een gel op de buik van de patiënt. Vervolgens
kan hij de transducer plaatsen op het lichaam. De computer kan vervolgens onderstaande
plaatjes maken

Figuur 1 De plaatsing van de transducer op het lichaam van de patiënt.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Figuur 2 Saggitale doorsnede van de romp en het hoofd van de baby.

Figuur 3 Dwarsdoorsnede van het hoofd van de baby. De stippellijn is afkomstig van hulpsoftware om de termijn
te bepalen, in dit geval 21 weken en 5 dagen.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 2: Pijn in de rug

Scenarioschets
Meneer Segers heeft pijn rechts in zijn rug. De huisarts raadt hem aan een echo te laten
maken om te kijken of hij wellicht nierstenen heeft.
Echografie staat bekend als een veilige onderzoeksmethode. Toch blijft waakzaamheid
geboden. Immers, geluidsgolven bevatten energie die in de weefsels voor een deel wordt
omgezet in warmte. Te veel warmte kan weefsels beschadigen en ongewenste chemische
reacties veroorzaken.
Er zijn op dit moment geen internationaal aanvaarde regels voor de maximaal toegestane
‘ultrasonische intensiteit’. De World Health Organization (WHO) hanteert als veilige
bovengrens 100 mW/cm2. Verder vindt de WHO dat het product van de bestralingstijd en de
intensiteit niet groter mag zijn dan 50 Ws/cm2.

Vragen bij deze casus


1) Bekijk de beelden van de echo’s. Hoe kun je de verkleuring verklaren aan de hand
van wat je weet van echografie?
2) Een handige laborant kan met de hoek die de nier op de foto met de assen maakt en
de stelling van Pythagoras ruwweg de lengte van de nier bepalen. Licht dit toe.
3) Geef een mogelijke oorzaak waardoor er nog geen internationaal aanvaarde regel is.
4) Hoe volgt uit de eenheden dat voor kinderen een strengere norm geldt dan voor
volwassenen?
5) Waarom is het een beetje vreemd dat men Ws laat staan en geen ander symbool
kiest?
6) Bereken hoe lang een patiënt aan die grens 100 mW/cm2 blootgesteld mag worden.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Echo-onderzoek
In het ziekenhuis wordt vervolgens een echo-onderzoek uitgevoerd. Zie hieronder.

Figuur 4 Echoplaatje van buik van een volwassenen. Afgebeeld is een lengtedoorsnede van de nier.
In het plaatje is de nierschors en niermerg te onderscheiden. Het verzamelsysteem van de nieren (de
nierbekken) wordt zwart afgebeeld door de aanwezigheid van urine.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 3: HNP?

Scenarioschets
Mevrouw Lubeck heeft al drie maanden lage rugklachten met uitstraling van de pijn naar
haar linkerbeen. De huisarts kan na een lichamelijk onderzoek geen afwijkingen
constateren. De huisarts besluit, in samenspraak met mevrouw Lubeck, een radiologisch
onderzoek van de rug aan te vragen, een zogenaamde X-LWK.

Vervolgonderzoek Röntgen
Mevrouw meldt zich twee dagen later op de afdeling radiologie van het ziekenhuis. Op deze
afdeling moet mevrouw zich in de kleedkamer ontkleden op haar ondergoed na. In de
onderzoekskamer, een zogenaamde buckykamer, moet mevrouw Lubeck met haar buik
voor een plaat (een ‘wandbucky’) komen staan.
Na een kort zoemend geluid is de eerste foto gemaakt. Tenslotte moet mevrouw met haar
linkerzijde tegen de wandbucky staan. Na weer een kort zoemend geluid is mevrouw Lubeck
klaar.

Figuur 5 PA (posterior-anterior) X-LWK Figuur 6 Laterale X- LWK

Na het onderzoek krijgt mevrouw de röntgenfoto’s van haar rug te zien. Helaas mag de
röntgenlaborant geen medische informatie over de foto geven: “Het beoordelen van de foto’s
gebeurt door de radioloog, die zijn verslag opstuurt naar uw huisarts. Wij kijken alleen of de
foto’s voldoende van kwaliteit zijn”.

Bij de huisarts krijgt mevrouw Lubeck te horen dat er geen afwijkingen in de onderrug
gevonden zijn. De klachten blijven, dus wordt besloten mevrouw door te sturen naar de
polikliniek van de neuroloog. Deze besluit na nieuw lichamelijk onderzoek een MRI te laten
maken van de onderrug van mevrouw, een zogenaamde MRI-LWK.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Vervolgonderzoek MRI
De neuroloog denkt dat mevrouw een zogenaamde HNP heeft. Dit zou de klachten
verklaren. Voor dit onderzoek op de afdeling radiodiagnostiek moet mevrouw Lubeck zich
ontdoen van alle metalen voorwerpen en pasjes met magneetstrip. Mevrouw Lubeck komt
languit op een onderzoektafel te liggen, waarna ze in een koker van een groot apparaat, de
MRI-scanner, wordt geschoven. Hier moet mevrouw Lubeck een half uur heel stilliggen. Het
apparaat maakt veel herrie en de koker waar mevrouw in ligt, is erg smal. “Het is maar goed
dat ik geen claustrofobie heb”, zegt mevrouw Lubeck, “anders had ik dit nooit volgehouden”.
Een week later laat de neuroloog de plaatjes van de MRI zien. Tussen de laatste lumbale
wervel (LW5) en de eerste sacrale wervel (SW1) is een afwijking te zien.

Figuur 7 MRI T2 LWK sagitaal Figuur 8 MRI T1 LWK sagitaal

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Figuur 9 MRI LWK T2 L5 transversaal Figuur 10 MRI LWK T2 discus

Vragen bij deze casus


1) Bekijk de beelden van de röntgenfoto’s. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan
de hand van wat je weet van röntgenfoto’s?
2) Bekijk de beelden van de MRI-scans. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan de
hand van wat je weet van MRI-scans?
3) Waarom moet mevrouw Lubeck zich ontdoen van metalen voorwerpen en haar
pasjes met magneetstrip?

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 4: Een trimmersknietje

Scenarioschets
Meneer Zuidewijn is een fanatieke hardloper. Sinds een maand of drie heeft hij last van zijn
linkerknie. Op advies van de huisarts zijn röntgenfoto’s van de knie gemaakt. Op de foto’s
waren geen afwijkingen te zien.

Röntgen-onderzoek

Figuur 11 Frontale foto van de knie van meneer Figuur 12 Sagitale foto van de knie van meneer
Zuidewijn. Zuidewijn

Skeletscintigram
De huisarts stuurt meneer Zuidewijn door naar een fysiotherapeut, maar meneer Zuidewijn
blijft last houden en gaat weer naar de huisarts. Deze verwijst hem door naar een orthopeed
die voorstelt om een botscan te laten maken. Dit gebeurt een aantal dagen later op de
afdeling Nucleaire Geneeskunde.
Eerst wordt er gedurende 10 minuten van beide knieën een dynamisch skeletscintigram
gemaakt.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Figuur 13 Dynamisch skeletscintigram

Twee uur later komt meneer Zuidewijn terug voor het statisch skeletscintigram. Voordat hij
gescand wordt, moet hij zijn blaas leeg maken.

Figuur 14 Statisch skeletscintigram

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


SPECT-onderzoek
Daarna voert de medisch nucleair werker een aanvullend SPECT-onderzoek van de knie uit,
waarbij door gamma-kop-rotatie 3d beelden verkregen kunnen worden. Hiervoor moet
meneer Zuidewijn zo’n 45 minuten stil op de onderzoekstafel liggen.
Twee weken later vertelt de orthopeed dat er toch wat op de botscan te zien was. Meneer
Zuidewijn heeft namelijk een stressfractuur. Hij mag voorlopig niet trimmen, maar moet 6
weken rust houden, zodat de stressfractuur kan genezen.

Figuur 15 SPECT opnames knie

Vragen bij deze casus


1) Bekijk de beelden van de röntgenfoto’s. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan
de hand van wat je weet van röntgenfoto’s?
2) Zoek op internet op wat de expertisegebieden zijn van een fysiotherapeut en een
orthopeed.
3) Bekijk de beelden van de skeletscintigrammen. Hoe kun je de verkleuringen
verklaren aan de hand van wat je weet van skeletscintigrammen?
4) Bekijk de SPECT-beelden. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan de hand van
wat je weet van SPECT?
5) Waarom moet meneer Zuidewijn zijn blaas leegmaken voor maken van een statische
skeletscintigram?

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 5: Vervelende schildklier

Scenarioschets
Mevrouw De Boer gaat naar haar huisarts met de volgende klachten: trillerigheid,
hartkloppingen en flauwvallen. Ze is ook flink afgevallen terwijl ze juist veel eetlust heeft!
De huisarts kan de klachten niet plaatsen en stuurt mevrouw naar het ziekenhuis om bloed
te laten prikken. Uit het bloedonderzoek blijkt dat de schildklier waarschijnlijk te hard werkt.
Mevrouw De Boer wordt doorverwezen naar de internist. Deze constateert dat de schildklier
regelmatig aanvoelt; er zijn geen noduli te voelen. Wel is de schildklier flink vergroot. De
internist schrijft mevrouw strumazol (eenmaal daags 30 mg) en propranolol (driemaal daags
40 mg) voor.
Binnen twee weken komt mevrouw De Boer weer bij de internist. Ze had pas over drie
maanden een afspraak, maar kreeg last van een rode huiduitslag. Die uitslag is
waarschijnlijk een bijwerking van de strumazol. Daarom schrijft de internist mevrouw nu PTU
(driemaal daags 100 mg) voor.
Drie maanden later bespreekt de internist met mevrouw De Boer de mogelijkheid van
therapeutische behandeling met het jood isotoop I-131. De afdeling Nucleaire Geneeskunde
zal haar oproepen voor het vooronderzoek en de daadwerkelijke behandeling.

De internist schrijft aan de nucleair geneeskundige de volgende brief:

“Bij patiënte blijkt sprake te zijn van een hyperthyreoïdie ten gevolge van Morbus Graves.
Aanvankelijk startte zij met Strumazol 30 mg, waarop zij vlot euthyreoïdie bereikte, maar dit
werd niet langer verdragen i.v.m. huidafwijkingen. Vervolgens werd zij overgezet op PTU 3 x
100 mg, maar hierop lukte het niet goed euthyreoïdie te verkrijgen. In overleg met patiënte
werden verschillende behandelingsmethodes besproken. Zij kiest voor I-131.
Hierbij verzoek ik U bovengenoemde patiënte met enige spoed op te roepen voor een
therapeutische behandeling met I-131 i.v.m. een moeilijk behandelbare hyperthyreoïdie ten
gevolge van Morbus Graves. Doel van de behandeling is het verkrijgen van euthyreoïdie.”

Vragen bij deze casus


1) Bekijk de beelden van de scintigrammen. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan
de hand van wat je weet van scintigrammen?
2) Op het eerste gezicht lijkt de dosis van 223 MBq onwaarschijnlijk groot. Moet die M
geen m zijn? Leg uit dat die M toch wel klopt.
3) Zoek met handige zoektermen op internet uit hoe de dosering van de therapeutische
dosis I-131 berekend wordt.
4) Zoek drie mogelijke leefregels op die mevrouw De Boer heeft meegekregen.
5) Leg uit of het voor de leefregels uitmaakt of de toediening van de therapeutische
dosis I-131 poliklinisch of klinisch gebeurd is.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Vervolgonderzoek
Zes weken later worden voor het vooronderzoek metingen verricht (schildklier uptake
meting). Ook wordt een schildklierscintigram gemaakt.
Uit de metingen en het scintigram berekent de nucleair geneeskundige de gewenste
dosering. De 5-uurs uptake bedraagt 71%, de 24-uurs uptake 63% en het geschatte gewicht
van de schildklier bedraagt 38 gram.
Een dag later meldt mevrouw de Boer zich op de afdeling nucleaire geneeskunde. Zij krijgt
poliklinisch via een capsule de therapeutische dosis I-131 (223 MBq) toegediend.
Daarna krijgt mevrouw leefregels mee voor de volgende vier dagen.

Figuur 16 Scintigram van de schildklier

Figuur 17 Schildklierscintigram na bewerking met software

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 6: Pijn in de linkerzij

Scenarioschets
Meneer De Ridder heeft een pijnlijke koliekaanval in zijn linkerzij gehad. Op de
huisartsenpost wordt meneer naar de eerste hulp doorgestuurd voor een röntgenfoto van
zijn buik. Op deze foto is niets te zien. Meneer De Ridder wordt met pijnstillers naar huis
gestuurd en moet in de week erna bij de uroloog op de poli komen.

Vervolgonderzoek
De uroloog stuurt meneer De Ridder naar de afdeling radiodiagnostiek (voor CT-scan) en
nucleaire geneeskunde (voor renografie met lasix).

Figuur 18 Frontale CT scan van de patiënt Figuur 19 CT-scan van het horizontale vlak ter hoogte
van de nier.

Figuur 20 Het renogram van de patiënt na toediening van lasix.

De nucleair geneeskundige stelt de diagnose aan de hand van de beelden van het
onderzoek en de door de computer berekende tijd/activiteitscurven. De uitslag wordt naar de
uroloog gestuurd.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Plaatsing katheter
Een aantal weken later heeft meneer De Ridder weer een afspraak op de poli urologie. Uit
de echo, de CT en het renogram is gebleken dat meneer in de linkernier een UPJ stenose
heeft. Deze is te verhelpen door operatief een JJ katheter (pyelumplastiek) te plaatsen.
Een maand later wordt meneer De Ridder geopereerd. Ter controle of de katheter goed
geplaatst is, wordt na een paar dagen onder röntgendoorlichting contrastmiddel ingespoten.

Figuur 21 Foto onder röntgendoorlichting na het inspuiten van contrastmiddel.

Controle
Een half jaar later wordt, ter controle van de nierfunctie, weer een renografie met lasix
uitgevoerd.
Bij de uitslag, twee weken later, blijkt dat de nierfunctie weer prima is!

Figuur 22 Het renogram na toevoeging van lasix een half jaar later.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Vragen bij deze casus
1) Leg uit wat je ziet op de verschillende foto’s. Gebruik daarbij de relevante informatie
uit de module over de verschillende technieken.
2) Waarom laat de uroloog in eerste instantie een CT-scan maken? (en niet een MRI-
scan of meteen en renogram?)
3) Verklaar aan de hand van wat je weet over renogrammen, waarom de arts kan
concluderen dat de nierfunctie niet goed is. Vergelijk hiervoor figuur Figuur 20 en
Figuur 22.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 7: Thyreoïditis

Scenarioschets
Mevrouw De Wit voelt zich al langere tijd niet lekker en wordt met vage klachten in het
ziekenhuis opgenomen. Daar blijkt dat zij een zware anemie heeft. Na medicijngebruik en
vijf bloedtransfusies lijkt mevrouw weer wat op te knappen. Niet voor lang, want na een paar
dagen krijgt mevrouw De Wit langdurige koorts die soms oploopt tot 40,5 graden.
Ondanks bloedonderzoeken, röntgenonderzoeken en echo’s is de internist nog steeds niet
achter de oorzaak van die piekende koorts. Daarom vraagt hij een PET/CT-scan aan met de
indicatie Febris eci.
Voor dit onderzoek moet mevrouw De Wit nuchter zijn. Op de afdeling Medische
Beeldvorming krijgt ze eerst 0,5 liter contrastmiddel te drinken, waarna via een infuus het
radiofarmacon wordt toegediend. Na een uur stilliggen wordt Mevrouw De Wit gescand.
Na het onderzoek worden de PET- en CT-scan gefuseerd. Op het gefuseerde beeld blijkt
een thyreoïditis te zien die de klachten van mevrouw De Wit heeft veroorzaakt.
Na behandeling van de thyreoïditis zal mevrouw De Wit binnen een paar dagen het
ziekenhuis kunnen verlaten.

Vragen bij deze casus


1) Zoek op wat de verschillende begrippen in de omschrijving betekenen.
2) Verklaar wat je ziet op de CT-scan en PET-scan. Waarom worden deze twee
beelden gecombineerd?
3) Hoe zou je kunnen verklaren dat de thyreoïditis niet te zien is op echo’s of
röntgenfoto’s?
4) Waarom moet Mevrouw de Wit eerst een uur stilliggen, voordat het onderzoek kan
starten?
5) Waarom kun je de blaas ook goed zien op de PET-scan?

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Vervolgonderzoek

Gefuseerde PET en CT scan

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 8: Calcaneusfractuur

Scenarioschets
Daar zat Kees, 17 jaar, in een rolstoel op de spoedeisende hulp. Na een weddenschap
sprong hij van het dak van het schuurtje en kwam ongelukkig op zijn rechterhiel terecht.
Vanaf dat moment kon hij door de pijn niet meer op zijn hiel leunen.
Gelukkig is het op de afdeling spoedeisende hulp rustig. Direct na het lichamelijke
onderzoek van de enkel worden foto’s gemaakt. Voorzichtig schuift de radiologische
laborant een plaatje onder zijn hiel. Kees moet zijn tenen zoveel mogelijk naar zijn neus
trekken. Dat doet flink pijn. Bij de tweede opname moet hij zijn enkel naar buiten draaien.
Terug in de behandelkamer vertelt de arts-assistent dat de hiel gebroken is en het nog niet
duidelijk is hoe de breuk loopt.
Na overleg met de chirurg wordt besloten een CT van de hiel te maken. In de tussentijd krijgt
Kees gips om zijn enkel om te voorkomen dat de breuk erger wordt. Kees wordt opgenomen
op de afdeling chirurgie en wordt zonodig meteen na de CT geopereerd.
De volgende dag wordt Kees door de verpleging naar de CT gebracht. Hij moet zijn
ingegipste been in de opening van het CT-apparaat sturen. Hierbij moet zijn gezonde been
buiten het gat blijven. Tijdens het onderzoek schuift hij met zijn enkel twee keer door het gat,
de eerste keer heel snel voor de overzichtsfoto, de tweede keer iets langzamer. Het totale
onderzoek duurt nog geen vijf minuten.
Terug op de afdeling vertelt de chirurg de uitslag. Helaas moet de breuk geopereerd worden.
Later krijgt Kees de CT-plaatjes en operatiefoto’s te zien.

Vragen bij deze casus


1) Bekijk de beelden van de röntgenfoto’s. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan
de hand van wat je weet van röntgenfoto’s?
2) Bekijk de beelden van de CT-scans. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan de
hand van wat je weet van CT-scans?
3) Waarom is een CT-scan nodig in dit geval en kan de breuk niet goed worden
bekeken op de röntgenfoto?
4) Waarom is het bij een CT-scan niet erg dat het gips nog om de hak zit?
5) Waarom zijn de schroeven nog donkerder dan het bot op de operatiefoto’s?

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Vervolgonderzoek

Figuur 23 Links zie je een plaatje van de AP-enkel gemaakt op de SEH. Rechts zie je een laterale foto van de
enkel.

Figuur 24 Plaatjes van de CT-scan

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Figuur 25 MPR’s van de CT

Figuur 26 De operatieplaatjes

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 9: CT-urinewegen

Scenarioschets
Mevrouw Kluivert is nierpatiënt en onder behandeling van een uroloog. Die heeft bij haar
hematurie geconstateerd. Op de echo die de radioloog van mevrouw heeft gemaakt is geen
oorzaak van de hematurie te vinden.
De uroloog wil een 2-fase scan van de nieren laten maken. Mevrouw Kluivert moet hiervoor
nuchter zijn omdat zij daarbij contrastmiddel krijgt toegediend.
Op de dag van het onderzoek meldt mevrouw Kluivert zich bij de receptie van de radiologie.
Na 10 minuten wordt zij opgehaald voor de scan. Ze ontdoet zich van alle metalen
voorwerpen en gaat op een tafel liggen. De radiologisch laborant legt het verloop van het
onderzoek uit. Voordat de scan begonnen wordt, krijgt mw. Kluivert een infuus aan de
binnenkant van haar linkerelleboog voor het contrastmiddel. Hierna wordt begonnen met een
overzichtsfoto. Deze duurt maar even, mevrouw schuift snel door de gantry. Nadat de
overzichtsfoto is gemaakt, gaat mevrouw nog twee keer door de scan. De eerste keer voor
een blanco scan, dus zonder contrast. Direct na deze scan krijgt mevrouw via het infuus een
beetje contrastmiddel toegediend. Vervolgens moet zij enige minuten stilliggen, totdat de
laatste scan is gemaakt. Vlak voor die laatste scan wordt nog wat contrastmiddel
geïnjecteerd. Van deze laatste scan (de combifase) zijn enkele plaatjes afgebeeld.

Vragen bij deze casus


1) Bekijk de beelden van de CT-scans. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan de
hand van wat je weet van CT-scans?
2) Waarom wordt er gebruik gemaakt van een contrastmiddel?

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


CT-scans

Figuur 27 CT-nieren

Figuur 28 Enkele MIP’s (= maximale intensiteit projecties van de CT-scan)

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 10: Angiografie van beenvaten

Scenarioschets
De heer Witjes heeft suikerziekte en daardoor een zogenaamde diabetesvoet. De laatste
week is de voet verslechterd en zijn zijn tenen zwart geworden. De huisarts schrikt van de
voet en neemt snel telefonisch contact met een vaatchirurg op. Deze besluit met spoed een
angiografie te maken om te kijken of de voet nog te redden is.
De volgende dag moet de heer Witjes zich melden op de radiologie voor het onderzoek. Hij
moet zich helemaal uitkleden en krijgt een operatiehemd aan.
De radiologisch laborant maakt de eerste serie foto’s. Dan prikt de radioloog de heer Witjes
in de lies en plaatst een dun flexibel slangetje in de lies. Hierdoor wordt een heldere vloeistof
naar binnen gespoten, waarna opnieuw foto’s worden gemaakt. De heer Witjes moet tussen
de opnamen door zo stil mogelijk blijven liggen.
Op de monitor wordt al snel een verstopping van een bloedvat geconstateerd. De radioloog
besluit op de plaats van de verstopping het vat te dotteren en een stent achter te laten, die
het bloedvat openhoudt. Ten slotte wordt met een nieuwe serie foto’s gekeken wat het
resultaat van de behandeling is. De foto’s die de heer Witjes achtereenvolgens te zien kreeg
zijn te vinden in het document.

Vragen bij deze casus


1) Bekijk de beelden. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan de hand van wat je
weet van angiografie?
2) Waarom wordt er vloeistof ingespoten?
3) Hoe kun je zien dat het dotteren heeft gewerkt?

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Vervolgonderzoek

Figuur 29 Angiografie voor het dotteren met rechts de subtractieplaatjes

Figuur 30 De laatste controlefoto

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 11: Een nieuwe heup

Scenarioschets
Thea, 64 jaar oud, heeft al jaren last van haar rechterheup. De laatste maand is de pijn erger
geworden. De huisarts adviseert haar een afspraak bij de orthopeed te maken. Op het
spreekuur van de orthopeed wordt ze lichamelijk onderzocht. De orthopeed brengt haar
bovenbeen in allerlei houdingen en constateert ernstige bewegingsbeperkingen.
Na dit pijnlijke onderzoek volgen röntgenfoto’s van haar bekken en heup. Eenmaal binnen in
een buckykamer van de afdeling radiologie moet ze op een tafel liggen. De röntgenbuis
komt boven haar te staan. Na de eerste foto moet ze met haar goede heup omhoog, schuin
op tafel komen. Ook dit is vrij pijnlijk. Als de foto’s gemaakt zijn, moet ze meteen door naar
de orthopeed. Daar krijgt Thea de foto’s direct op de computer te zien. “Het wordt tijd voor
een nieuwe heup” zegt de orthopeed. Voor de operatie moet Thea nog een afspraak maken
voor een thoraxfoto, een standaardprocedure bij ouderen die een operatie moeten
ondergaan.
Een maand later wordt Thea geopereerd. Direct na de operatie wordt op de uitslaapkamer
een controlefoto gemaakt. Thea heeft nog geen gevoel in haar been, uit haar heup komen
twee slangetjes gevuld met bloed en wondvocht. Na een tijdje komt de röntgenlaborant met
een groot toestel de kamer binnen. Hij duwt een plaat onder haar rechterheup en plaatst het
toestel boven die heup. De gemaakte foto gaat direct naar de orthopeed.
Na twee weken kan Thea alweer lopen en is ze geheel klachtenvrij. Ze moet nog een keer
terugkomen voor een polibezoek aan de orthopeed en voor controlefoto’s. De foto’s worden
op de afdeling radiologie op dezelfde manier gemaakt als de eerste keer, alleen heeft Thea
nu geen klachten meer. Terug bij de orthopeed krijgt ze de laatste foto’s te zien. Eind goed,
al goed!

Vragen bij deze casus


1) Bekijk de beelden van de röntgenfoto’s. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan
de hand van wat je weet van röntgenfoto’s?
2) Waarom moet er ter controle een thoraxfoto gemaakt worden?
3) Zoek op internet wat een orthopeed doet.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Vervolgonderzoek

Figuur 31 De eerste röntgenfoto’s

Figuur 32 De thoraxfoto’s.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Figuur 33 Röntgenfoto na de operatie op zaal

Figuur 34 De laatste controlefoto

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 12: Hersenbloeding

Scenarioschets
Willem is röntgenlaborant en heeft vandaag 24 uur bereikbaarheidsdienst. Dat wil zeggen
dat hij de hele dag en nacht voor spoedgevallen opgeroepen kan worden. Het is nu drie uur
in de nacht en hij is in de auto op weg naar het ziekenhuis. De medium-care-afdeling van de
afdeling neurologie heeft een spoedopname gekregen van een patiënt die aan één kant van
het lichaam verlammingsverschijnselen heeft. Gedacht wordt aan een CVA. Binnen een
kwartier moet Willem aanwezig zijn.
Op de röntgenafdeling moet hij de deuren opendoen en de CT-apparatuur opstarten. Dit
betekent: opwarmen van de buis en kalibreren van de detectoren. Hierna belt Willem de
medium-care-afdeling en verzoekt de patiënt zo snel mogelijk naar de CT-kamer te komen.
Gespannen wacht Willem de komst van de patiënt af. Je weet nooit hoe de patiënt eraan toe
is. Vijf minuten later staat de verpleegkundige met de patiënt op een brancard voor de CT-
deur. Willem schrikt van de toestand van de patiënt. Deze, 81 jaar oud, is niet
aanspreekbaar. Met behulp van een patslide trekken Willem en de verpleegkundige de
patiënt van de brancard naar de CT-tafel. Hierbij wordt het hoofd aan de kant van de gantry
van de CT in een hoofdsteun gelegd om beweging van het hoofd tijdens het onderzoek te
voorkomen.
Met behulp van lasers legt Willem het hoofd van de patiënt recht en op de goede hoogte in
de gantry. Willem maakt snel een zogenaamd scanogram, een overzichtsfoto, waarop straks
de gewenste coupes worden aangegeven. Net nadat het scanogram is gemaakt, draait de
patiënt met zijn hoofd. De aangegeven plekken op het scanogram kloppen nu niet meer.
Willem besluit toch maar te scannen, aangezien de patiënt zijn hoofd nu wel stilhoudt, een
absolute voorwaarde om scherpe plaatjes te krijgen. Snel begint Willem de coupes te
scannen. Halverwege de scan constateert hij een grote bloeding. Het ziet er slecht uit voor
de patiënt. Nadat de patiënt weg is en de foto’s naar het pacs (= digitaal database) zijn
gestuurd, kijkt Willem rustig een aantal plaatjes na. Dat was me het nachtje wel!

Vragen bij deze casus


1) Bekijk de beelden van de CT-scans. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan de
hand van wat je weet van CT-scans?
2) Waarom moet een patiënt stilliggen bij het maken van een CT-scan?

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Vervolgonderzoek

Figuur 35 CT-scan van de hersenen

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 13: CT-sinus

Scenarioschets
Sabine, 15 jaar, heeft ondanks een antibioticakuur nog steeds klachten over haar bijholten.
Zij heeft hoofdpijn en het gevoel helemaal ‘vol’ te zitten. Op aanraden van haar huisarts
maakt ze een afspraak met een specialist, de KNO-arts.
De KNO-arts besluit een scan van de verschillende bijholten te laten maken. Tijdens het
onderzoek moet Sabine op de CT-tafel liggen. De laborant vertelt dat zij twee keer door de
scan zal gaan, één keer voor de overzichtsfoto en één keer voor de daadwerkelijke scan.
Belangrijk is dat Sabine daarbij haar hoofd goed stilhoudt. Binnen 5 minuten staat zij weer
op de gang.
De laborant reconstrueert uit de verkregen data de coupes in de verschillende richtingen.
Een week later krijgt Sabine van de KNO-arts de uitslag van de scan te horen. Tijdens dit
bezoek aan de KNO-arts laat de KNO-arts een aantal plaatjes (MPR’s) zien.

Vragen bij deze casus


1) Bekijk de beelden van de CT-scans. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan de
hand van wat je weet van CT-scans?
2) Wat was er aan de hand?

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Vervolgonderzoek

Figuur 36 Transversale MPR CT-sinus

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Figuur 37 Coronale MPR CT-sinus

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 14: Gebroken Pols

Scenarioschets
Op de eerstehulp van het ziekenhuis meldt een 53-jarige vrouw zich. Ze is bij het schilderen
van een 2 meter hoge trap gevallen. Ze is bij bewustzijn en zegt dat ze pijn heeft aan haar
linker pols en linkerheup. De behandelend arts stelt al gauw een trauma capitis vast.
Daarnaast stuurt ze haar door naar de röntgenafdeling.

Vervolgonderzoek
30-04-2020 – 12:55 uur
X-pols links
Aangekomen op de röntgenafdeling worden er foto’s gemaakt van haar heup, borstkas en
pols. Alleen de foto’s van de pols worden getoond.

Figuur 38 Röntgenfoto van de pols van de Figuur 39 Röntgenfoto van de pols van de
patiënt gemaakt vanaf boven. patiënt gemaakt vanaf de zijkant.

De radioloog schrijft het volgende verslag:


Normale kalkhoudendheid en botstructuur. Comminutieve intra-articulaire distale
radiusfractuur met kanteling naar distaal en forse intra-articulaire diastase. Op de laterale
opname ook een verdenking op een fractuur van het os triquetrum.
Vervolgens is er gips geplaatst rond de pols. Omdat het een ingewikkelde fractuur betrof,
heeft de arts ter controle na het plaatsen van het gips nog een foto laten maken.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


30-04-2020 – 16:01 uur
X-pols links

Figuur 40 Röntgenfoto van de pols van de Figuur 41 Röntgenfoto van de pols van de patiënt
patiënt gemaakt vanaf boven na plaatsen van gemaakt vanaf de zijkant na plaatsen van het gips.
het gips.

Ook hier heeft de radioloog een verslag van geschreven:


Controle opname na repositie toont een redelijke stand van de multifragmentaire
distale radiusfractuur in het gips.

Omdat de fractuur er niet goed uitziet, heeft de arts besloten om ook een CT te laten maken.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


30-04-2020 – 17:01 uur
CT-pols links

Figuur 43 Foto van de CT-scan in de transversale


Figuur 42 Foto van de CT-scan in de richting.
coronale richting.

Figuur 44 3D-reconstructie van de pols en hand van de patiënt na het plaatsen van het gips

Het verslag van de radioloog na aanleiding van de CT-scan:

Scan volgens standaard CT-pols protocol.


Huidige onderzoek vergeleken met de X-pols links van de huidige datum.
Fors comminutieve intra-articulaire distale radiusfractuur rechts. Intra-articulaire gap
maximaal 4 mm. Bekende verticale component metadiafysair doorlopend in ulnaire deel
distale radiusschacht. Bijkomende carpale fracturen in respectievelijk mediale deel os
hamatum en bijkomende os triquetrum avulsie.
Hierop heeft de arts besloten de patiënt een dag later te laten terugkomen voor het plaatsen
van extra materiaal om de structuur van het bot terug te laten groeien. Vlak na de operatie is
er wederom een foto gemaakt.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


01-05-2020 – 8:10 uur
Doorlichting op de operatiekamer

Figuur 45 Doorlichting van de hand vanaf boven na Figuur 46 Doorlichting van de hand vanaf de
de operatie. zijkant na de operatie.

Twee weken later is de patiënt nogmaals terugkomen voor een controlefoto.


13-05-2020
X-pols links

Figuur 47 Röntgenfoto van de hand vanaf boven Figuur 48 Röntgenfoto van de hand vanaf boven
10 dagen na de operatie. 10 dagen na de operatie.

Verslag van de radioloog: Postoperatief beeld na fixatie intra-articulaire distale radiusfractuur


middels osteosynthese. Gewrichtsvlak van de distale radius is nog wat onregelmatig met
nog een wijde fractuurspleet.
De conclusie is dat de patiënt nog een tijd zal moeten rondlopen met gips om het bot goed
te laten herstellen.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Vragen bij deze casus
1) Bekijk de beelden van de röntgenfoto’s. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan
de hand van wat je weet van röntgenfoto’s?
2) Bekijk de beelden van de CT-scans. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan de
hand van wat je weet van CT-scans?
3) Lees de omschrijvingen van de plaatjes. Probeer de tekst te begrijpen door
onbekende begrippen op te zoeken op internet.
4) Op welke plaatjes kun je het gips terugvinden en waaraan zie je dat? Kun je iets
zeggen over de materiaaleigenschappen van gips?
5) Leg aan de hand van je kennis over de technieken uit waarom CT niet standaard
gebruikt wordt om botbreuken te bekijken.

Deze casus is aangeleverd door het Máxima


Medisch Centrum te Eindhoven.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 15: CT Paard en hond

Scenarioschets
Regelmatig komen er paarden bij een dierenkliniek met een vieze neusuitvloeiing. Vaak merkt de
eigenaar dat er vocht uit de neus loopt, waarna een dierenarts gaat onderzoeken wat de oorzaak is.
In dit geval is er besloten om een CT-scan te maken van het paard. Op de eerste foto is een paard te
zien, die zwaar gesedeerd staat bij een CT-scanner.

Figuur 49 Een paard in de CT-scanner

Vragen bij deze casus


1. Waarom moet je een dier verdoven tijdens het maken van een CT-scan? (Neem in je
antwoord de eigenschappen mee van een CT-scanner)
2. Als je goed kijkt naar figuur 1, dan zie je dat de CT-scanner op een rails staat. Waarom is dit
zo?
3. Kijk naar de CT-scans. Leg uit wat de verschillende kleuren betekenen op de foto.
4. Op een van de foto’s zie je een rondje. Leg uit wat dit rondje is.
5. Bij het weergeven van een CT-scan, kan er gekozen worden voor verschillende opties. Leg uit
wat sagittaal, dorsaal en transversaal betekenen. Is dit voor mens en dier hetzelfde? Leg
vervolgens uit voor welke optie gekozen is bij de foto’s.
6. Als je goed kijkt, kun je nog een afwijking vinden op een van de foto’s. Probeer deze
afwijking te vinden.

Het beeldmateriaal van deze casus is uitsluitend bedoeld voor gebruik bij deze NLT-module. Voor enig ander gebruik dient er expliciet
toestemming gevraagd te worden aan de afdeling diagnostische beeldvorming van faculteit diergeneeskunde van de universiteit Utrecht.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


CT-scans
Op de twee bovenste foto’s (figuur 3 en 4) is er een duidelijk verschil te zien tussen de linker en
rechter neusholte. De oorzaak is de vochtophoping en zwelling ten gevolge van de
kieswortelontsteking.

Figuur 50 Foto van de mond van een paard 1 Figuur 51 Foto van de mond van paard 2 op een
ander snijvlak

CT-scan van een hond


Honden kunnen ook bij de dierenarts komen met een
neusuitvloeing. Op de CT-scan kun je zien dat de scans erg op
elkaar lijken. Echter is de oorzaak van de neusuitvloeiing
anders. Deze hond heeft namelijk een tumor. Hierdoor komt
er vocht uit zijn neus lopen.

Figuur 52 CT-scan van de mond van een hond

Deze casus is aangeleverd door de faculteit diergeneeskunde van de universiteit Utrecht.

Het beeldmateriaal van deze casus is uitsluitend bedoeld voor gebruik bij deze NLT-module. Voor enig ander gebruik dient er expliciet
toestemming gevraagd te worden aan de afdeling diagnostische beeldvorming van faculteit diergeneeskunde van de universiteit Utrecht.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


3D reconstructie
Een dergelijke ontsteking kan ook in de onderkaak voorkomen. In figuur 4 zie je een paard met een
ontsteking in de onderkaak. Om goed te kunnen zien wat er precies aan de hand is, heeft de
dierenarts besloten om een CT-scan te maken.

Figuur 53 Bovenaanzicht van de onderkaak van een paard.


In dit geval is er besloten om een operatie uit te voeren om de oorzaak van de ontsteking op te
lossen. Voor de operatie is er voor de chirurg een 3D reconstructie gemaakt. Op deze reconstructie
is o.a. te zien dat er een beschadiging is aan de onderkaak. De oorzaak van de ontsteking, die te zien
is in figuur 5, was een ontstoken kieswortel.

Figuur 54 3D-reconstructie van het hoofd van een paard met behulp van een MRI-scan

Het beeldmateriaal van deze casus is uitsluitend bedoeld voor gebruik bij deze NLT-module. Voor enig ander gebruik dient er expliciet
toestemming gevraagd te worden aan de afdeling diagnostische beeldvorming van faculteit diergeneeskunde van de universiteit Utrecht.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 16: 2 honden met gebroken poot

Scenarioschets
Als dierenarts kun je moeilijk aan je patiënt vragen wat er gebeurd is. Dit zal je aan het
baasje moeten vragen en/of moeten afleiden aan lichamelijk onderzoek. Ook de
voorgeschiedenis van de patiënt wordt bekeken. Met de foto’s kun je vervolgens het verhaal
van het baasje controleren. In deze casus staan twee voorbeelden. In beide situaties is er
een hond binnengekomen met een breuk.

Vragen bij deze casus


1) Op de foto’s van de twee scenario’s zijn verschillende opaciteiten waar te nemen.
Hoeveel tel jij er en welke materialen zorgen voor deze opaciteit?
2) Botbreuken kunnen worden onderscheiden in een pathologische botbreuk en een
traumatische botbreuk. Leg uit wat het verschil is tussen deze twee soorten
botbreuken?
3) Bij een röntgenapparaat wordt gebruik gemaakt van luminescerende stoffen in de
beeldversterker. Wat zijn deze stoffen en waarom worden ze gebruikt?
4) Op de onderstaande foto’s (figuur 1 en 2) zie je hoe een foto van een
gezelschapsdier gemaakt wordt. Leg uit waarom het maken van een foto bij een dier
lastiger is dan bij een mens.
5) Op dezelfde foto’s zie je dat de mensen verschillende veiligheidsmaatregelen
hebben genomen. Leg uit wat voor maatregelen zij hebben genomen en waarom ze
dit doen.

Deze casus is aangeleverd door de faculteit diergeneeskunde van de universiteit Utrecht.

Het beeldmateriaal van deze casus is uitsluitend bedoeld voor gebruik bij deze NLT-module. Voor enig ander gebruik dient er expliciet
toestemming gevraagd te worden aan de afdeling diagnostische beeldvorming van faculteit diergeneeskunde van de universiteit Utrecht.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Situatie 1
Er is een aangereden hond binnengekomen met een gebroken poot. Dit is van de buitenkant
zichtbaar. Toch wordt er een röntgenfoto gemaakt om te kijken waar de breuk precies zit en
of er nog afwijkingen te zien zijn. Deze foto is te zien in het linker plaatje. Op de foto ziet de
dierenarts dat de breuk een scherpe belijning heeft, dit geeft aan dat de breuk recent is. Ook
ziet hij dat de rechterpoot veel dikker is dan de linkerpoot.
De dierenarts besluit om de hond te opereren en een implantaat te plaatsen. Na de operatie
controleert de dierenarts of de operatie gelukt is door een nieuwe foto te maken. Op de foto
kan gecontroleerd worden of de ‘belijning’ van het bot goed is en er bijvoorbeeld geen hoek
in zit. Ook kun je op de foto controleren of er complicaties zijn. De postoperatieve foto is te
zien op de rechterfoto.

Figuur 3 Een röntgenfoto van een hond met een Figuur 4 Een röntgenfoto van een hond met
gebroken poot. een gebroken poot na het plaatsen van een
spalk.

Het beeldmateriaal van deze casus is uitsluitend bedoeld voor gebruik bij deze NLT-module. Voor enig ander gebruik dient er expliciet
toestemming gevraagd te worden aan de afdeling diagnostische beeldvorming van faculteit diergeneeskunde van de universiteit Utrecht.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Situatie 2
In de volgende situatie is er een wat oudere Rottweiler binnengekomen bij de kliniek. Ook bij
deze hond lijkt het erop dat de achterpoot gebroken is. De dierenarts besluit weer om een
röntgenfoto te maken. Op de foto is het scheenbeen en het kuitbeen te zien. Er is duidelijk
een breuk te zien. Echter is er nog wat zichtbaar op de foto. Als je goed kijkt naar het
scheenbeen, dan zie je een vlekkerige structuur. Dit wijst op een pathologische fractuur. De
dierenarts vertelt de eigenaar dat er een tumor in het bot zit.

Figuur 5 Een röntgenfoto van een hond met een gebroken poot.

Dit dier heeft tijdelijk een spalk (gips) gekregen, in verband met pijnbestrijding. Op deze
manier kon eigenaar het dier nog even mee naar huis nemen om afscheid te kunnen nemen.
Je kunt je voorstellen dat het plaatsen van een plaat hier niet helpt, omdat het niet meer aan
elkaar zal groeien door de tumor die er groeit.

Het beeldmateriaal van deze casus is uitsluitend bedoeld voor gebruik bij deze NLT-module. Voor enig ander gebruik dient er expliciet
toestemming gevraagd te worden aan de afdeling diagnostische beeldvorming van faculteit diergeneeskunde van de universiteit Utrecht.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 17: Wervels van dieren

Scenarioschets
Dieren hebben net als mensen wel eens last van hun rug. Dit laten zij zien door bijvoorbeeld:
minder energiek te zijn, niet te willen lopen of slecht te kunnen opstaan of niet meer achter in
de auto te willen springen. Het kan in sommige gevallen zo zijn dat de oorzaak te vinden is
bij de wervels. Een arts voor mensen kan door middel van een vragenlijst veel uitsluiten. Als
dierenarts kun je niet aan je patiënt vragen wat er aan de hand is. Daarom zullen zij eerder
overgaan op andere diagnostische technieken. Bij deze casus zul je zien wat je kunt zien op
plaatjes van wervels van dieren via verschillende technieken.

Vragen bij deze casus


1) Bekijk de beelden van de röntgenfoto’s. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan
de hand van wat je weet van röntgenfoto’s?
2) Bekijk de beelden van de MRI-scans. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan de
hand van wat je weet van MRI-scans?
3) Kijk nogmaals naar figuur 2 en 3. Hoe zou een artefact ervoor kunnen zorgen dat er
een verstoring optreedt in de plaatjes?
4) Onder welke voorwaarde zou je de MRI-scan van figuur 2 toch kunnen gebruiken om
een diagnose te stellen?
5) Kijk naar figuur 4 en 5. Wat kun je zeggen over het materiaal van de afwijking, als je
kijkt naar de kleur?
6) Bekijk figuur 6 t/m 8. Waarom zou er contrastmiddel nodig zijn om te kunnen kijken
naar tussenwervels?

Deze casus is aangeleverd door de faculteit diergeneeskunde van de universiteit Utrecht.

Het beeldmateriaal van deze casus is uitsluitend bedoeld voor gebruik bij deze NLT-module. Voor enig ander gebruik dient er expliciet
toestemming gevraagd te worden aan de afdeling diagnostische beeldvorming van faculteit diergeneeskunde van de universiteit Utrecht.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Toelichting MRI-beelden
Hieronder zie je een röntgenfoto van de wervels van een hond. Als je goed kijkt dan zie je
een chip zitten in de hals van het dier. Deze chip kan op een MRI-beeld voor artefacten
zorgen.

Figuur 55 Röntgenfoto van de hals van een hond. Er is een chip zichtbaar in de hals.

De invloed van zo’n artefact is duidelijk zichtbaar op de volgende MRI-beelden. Het linker
plaatje is gemaakt in een MRI-scanner met magneten van 0,2T. Het rechter plaatje is
gemaakt in een MRI-scanner met magneten van 1,5T. Links zie je een rare golf zitten,
veroorzaakt door het artefact. Rechts is de verstoring veel minder zichtbaar, maar toch zie je
aan de bovenkant een verstoring.

Figuur 56 MRI-scan van de hals van een hond Figuur 57 MRI-scan van de hals van een hond
met magneten van 0,2T. met magneten van 1,5T.

Het beeldmateriaal van deze casus is uitsluitend bedoeld voor gebruik bij deze NLT-module. Voor enig ander gebruik dient er expliciet
toestemming gevraagd te worden aan de afdeling diagnostische beeldvorming van faculteit diergeneeskunde van de universiteit Utrecht.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Voorbeelden van twee ziekten vastgesteld met MRI
Op de volgende twee plaatjes kun je twee honden zien met twee verschillende ziekten. Deze
twee ziektes zijn gediagnosticeerd met dezelfde techniek.

Figuur 58 MRI-scan van de hals van een hond. Op de plek van de pijl heeft de dierenarts een
meningioom gevonden. Dit zie je aan de grijze bol.

Figuur 59 MRI-scan van de hals van een hond. Op de plek van de pijl heeft de dierenarts een hernia gevonden.
Dit zie je aan de zwarte bol.

Het beeldmateriaal van deze casus is uitsluitend bedoeld voor gebruik bij deze NLT-module. Voor enig ander gebruik dient er expliciet
toestemming gevraagd te worden aan de afdeling diagnostische beeldvorming van faculteit diergeneeskunde van de universiteit Utrecht.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Myelo-CT
Je kan de wervel van mensen of dieren ook bekijken met een myelo CT-scan. Bij een myelo
CT-scan wordt er een contrastmiddel ingespoten in het wervelkanaal via een ruggenprik.
Met dit contrastmiddel kun je het ruggenmerg nader onderzoeken.

Figuur 6 Myelogram van een dier. Je ziet dat op deze foto als de dunne, witte lijntjes die langs het
ruggenmerg zichtbaar zijn. Soms zijn de lijntjes te dun om goed op een foto te kunnen zien. Een CT is
dan gevoeliger om ook kleine hoeveelheid contrast om het ruggenmerg heen in beeld te kunnen
brengen. Dit is een scan van een hond, die plots niet meer goed op zijn achterpoten kan staan.

Figuur 60 Myelo CT-scan van de rug van een dier. Je kunt een wit lijntje zien in het ruggenmerg. Bij
een van de wervels is dit lijntje onderbroken. Dit kun je zien aan het omhoogschuiven van de witte lijn
in het ruggenmerg.

Het beeldmateriaal van deze casus is uitsluitend bedoeld voor gebruik bij deze NLT-module. Voor enig ander gebruik dient er expliciet
toestemming gevraagd te worden aan de afdeling diagnostische beeldvorming van faculteit diergeneeskunde van de universiteit Utrecht.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Figuur 8 In deze transversale myelo CT-scan zie je dat het tussenwervelmateriaal omhoog en naar rechts is
verschoven. Dit is te zien in de wervelkolom aan het net zichtbare witte lijntje, die het ruggenmerg omlijnt.
Linksonder het ruggenmerg zie je een grijze stof. Er is dus iets anders in het wervelkanaal bijgekomen.
Waarschijnlijk is dat dus het tussenwervelmateriaal.

Deze casus is aangeleverd door de faculteit diergeneeskunde van de universiteit Utrecht.

Het beeldmateriaal van deze casus is uitsluitend bedoeld voor gebruik bij deze NLT-module. Voor enig ander gebruik dient er expliciet
toestemming gevraagd te worden aan de afdeling diagnostische beeldvorming van faculteit diergeneeskunde van de universiteit Utrecht.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 18: Covid-19

Scenarioschets
Eind 2019 werd de wereld opgeschrikt door een onbekend virus. Hoewel het eerst beperkt
leek te zijn tot China, verspreidde het virus zich over heel de wereld. Met man en macht ging
men aan de slag om de zieken in het ziekenhuis op te nemen. Een van de belangrijke
vragen die daarmee gepaard ging, was: hoe kunnen we vaststellen in welk stadium een
patiënt zit en hoe erg zullen de symptomen worden van deze patiënt? Om hier een antwoord
op te vinden, delen doktoren en onderzoekers wereldwijd hun bevindingen.

In deze casus gaan we ontdekken hoe je de symptomen terug kunt zien in CT-scans en
röntgenfoto's.

Vragen bij deze casus


1) Bekijk de beelden van de CT-scans. Hoe kun je de verkleuring van de longen
verklaren aan de hand van wat je weet van CT-scans?
2) Bekijk de beelden van de röntgenfoto’s. Hoe kun je de verkleuring van de longen
verklaren aan de hand van wat je weet van röntgenfoto’s?
3) Probeer eventuele moeilijke woorden te begrijpen.
4) Verklaar waarom onderzoekers niet vertrouwen op de CT-scans en röntgenfoto’s om
COVID-19 te diagnosticeren.
5) Zoek op internet op wat voor diagnostische technieken er nog meer gebruikt kunnen
worden.

Deze beelden zijn gevonden op Radiopaedia.org

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


CT-scans

Figuur 61 CT-scans van twee patiënten (Chen 2020) .

Geval 1: Borst CT scan van een 75-jarige vrouw op dag 3 na het begin van de symptomen
(A). Borst CT-scan op dag 6 na het verergeren van de symptomen gemanifesteerd door
meerdere bilaterale ground-glass opacities (B). Borst CT-scan van een verbeterde status op
dag 9 (C).
Geval 2: Borst CT scan van een 30-jarige op dag 5 na het begin van de symptomen (D).
Borst CT-scan op dag 10 toont verergering van de originele laesies en het ontstaan van
nieuwe laesies (E). Borst CT-scan van een verslechterde status op dag 13 (F).

X-ray scans

Figuur 62 Longfoto van patiënt X Figuur 63 Longfoto van patiënt Y (Bickle &
(Bickle & Bashir) Bashir)

Links is een normale röntgenfoto te zien van gezonde patien X. Rechts is een röntgenfoto
scan te zien van patiënt Y met Covid-19, waarbij er een extensieve bilaterale luchtweg
opacificatie te zien is in beide longen. De rechterlong heeft een meer uitgesproken
opacificatie en de linker bovenkwab is meer gespaard gebleven. De luchtweg opacificatie
heeft een perifere distributie.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Referenties
1) Chen, J., Qi, T., Liu, L., Ling, Y., Qian, Z., Li, T., ... & Song, Z. (2020). Clinical
progression of patients with COVID-19 in Shanghai, China. Journal of Infection.
https://doi.org/10.1016/j.jinf.2020.03.004
2) Case courtesy of Dr Ian Bickle, Radiophaedia.org, rID: 75844
3) Case courtesy of Dr Usman Bashir, Radiophaedia.org, rID: 18394

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 19: Bijniertumor

Scenarioschets
Een 70-jarige man gaat naar de dokter, omdat hij in een korte tijd veel zwaarder is geworden
en erg moe is. Bij verdere bevraging van de arts blijkt dat zijn wonden slechter genezen, dat
zijn bloeddruk te hoog is, en ook dat zijn bloedsuikerspiegel is verhoogd. De huisarts vindt
deze plotselinge samenloop van vele symptomen verdacht en vraagt bij het ziekenhuis een
PET-CT aan.

Vragen bij deze casus


1) Bekijk de beelden van de PET-scans. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan de
hand van wat je weet van PET-scans?
2) Bekijk de beelden van de CT-scans. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan de
hand van wat je weet van CT-scans?
3) Verklaar waarom een arts de beelden zou combineren om een diagnose te stellen.
4) Lees de omschrijvingen van de plaatjes. Probeer de tekst te begrijpen door
onbekende begrippen op te zoeken op internet.

De beelden uit deze casus zijn aangeleverd door Radiopaedia.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Vervolgonderzoek
PET/CT-scan
Aangekomen op de Afdeling Nucleaire geneeskunde worden er scans gemaakt van de
torso. Alleen de beelden van de nier worden getoond.

Figuur 64: Linksboven de CT-scan, linksonder de PET-scan, rechts het gecombineerde beeld van de PET-CT
van de nieren. Beeldweergave is een doorsnede van de torso.

De radioloog schrijft het volgende verslag:


Grote adrenale massa met gemeten gestandaardiseerde uptake value 53 betreffende een
primair adrenocorticale carcinoom.

Vervolgens wordt een operatie gepland. Hierbij wordt een rechter adrenalectomie
uitgevoerd. Een biopsie wordt onderzocht, daarbij wordt vastgesteld dat het adrenocorticale
carcinoom maligne is en opvolging nodig is met mitotane chemotherapie.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


NLT2-h012 Medische beeldvorming

Casus 20: Longkanker

Scenarioschets
Een 80-jarige diabetische man is gediagnosticeerd met plaveiselcel-longkanker. De
behandeling van dit soort kanker is erg afhankelijk van het stadium waarin deze kanker zich
bevindt. Daarom vraagt de behandelende specialist een PET-CT aan.

Vragen bij deze casus


1) Bekijk de beelden van de PET-scans. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan de
hand van wat je weet van PET-scans?
2) Bekijk de beelden van de CT-scans. Hoe kun je de verkleuringen verklaren aan de
hand van wat je weet van CT-scans?
3) Lees de omschrijvingen van de plaatjes. Probeer de tekst te begrijpen door
onbekende begrippen op te zoeken op internet.
4) Hoe verklaar je het effect dat insuline had op de PET-scan?

De beelden uit deze casus zijn aangeleverd door Radiopaedia.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Vervolgonderzoek
PET/CT-scan
Aangekomen op de Afdeling Nucleaire geneeskunde worden er scans gemaakt van de
torso. De beelden van de bovenste luchtwegen en de onderste luchtwegen worden getoond.

Figuur 65: Linksboven de CT-scan, linksonder de PET-scan, rechtsboven het gecombineerde beeld van de PET-
CT van de nieren. Rechtsonder röntgenfoto van de volledige torso. Beeldweergave PET/CT is een doorsnede
van de bovenste luchtwegen.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming


Figuur 66: Linksboven de CT-scan, linksonder de PET-scan, rechtsboven het gecombineerde beeld van de PET-
CT van de nieren. Rechtsonder röntgenfoto van de volledige torso. Beeldweergave PET/CT is een doorsnede
van de onderste luchtwegen.

De radioloog schrijft het volgende verslag:


Bij aankomst van de patiënt had deze een bloedglucose van 220 mg/dL (12.2 mmol/L). Er
werd hem gezegd om in de wachtkamer te wachten. In plaats daarvan ging hij naar huis,
nam insuline, en kwam terug. Hij vertelde dit niet aan het ziekenhuispersoneel.
Bij een tweede bloedglucose test was deze <200 mg/dL (<11.1 mmol/L) en dus werd de
PET/CT-scan gemaakt.
Uit de PET/CT-scan werden 2 bevindingen genomen:
- Hypermetabole linkerboven longmassa consistent met biopsie-bewezen longkanker
- Verhoogde FDG opname in alle skeletspieren door het effect van insuline

Na de scan werd de patiënt op de hoogte gebracht van de bevindingen over het insuline
effect. Daarbij gaf de man toe dat hij insuline had genomen om zijn bloedglucose omlaag te
brengen.

NLT2-h012 Medische Beeldvorming

You might also like