Choroby inwazyjne - pasożytnicze

Gromada: Wiciowce
Ichtiobodoza - Ichthobyodo necator (Costia necatrix) -
Występowanie: karpiowate, łososiowate. Atakuje powierzchnię ciała, płetwy, skrzela, odżywia się
komórkami naskórka i nabłonka, stanowi problem przy dużym zagęszczeniu ryb: łososiowate
zwłaszcza pierwsze 8 tyg. pobierania karmy, PI, zimochowy, przy słabym żywieniu
Objawy kliniczne: gromadzenie się ryb pod dopływem/brzegami, duszność (częstsze ruchy
wieczka skrzelowego, dziobkowanie), zwiększona sekrecja śluzu – biały nalot na rybie,
przekrwienie i wybroczyny na skórze, uszkodzenie skóry, postrzępienie płetw, bladość skrzeli i 
ilości śluzu w skrzelach
Rozpoznanie: wywiad, badanie kliniczne, badanie mikroskopowe preparatów gniecionych z
zeskrobin skóry i wycinków skrzeli

Profilaktyka: unikanie silnych zagęszczeń ryb, przede wszystkim na PI i w zimochowach. Kontrola

stanu zdrowotnego, kąpiel tarlaków w NaCl, szybko usuwać tarlaki z tarlisk, dezynfekcja dna
stawowego
Leczenie: kąpiel w NaCl 1,5% przez 10 minut - tarlaki; kąpiel w formalinie w dawce 20ml/100 l
wody przez 30 minut - ryby łososiowate; chloramina 5 ppm/10 minut; chinina 20 ppm/2 dni; trypa-
i akryflawina 1g/100 l 10 godzin( 10 ppm/2 dni) - ryby akwariowe
Heksamitoza - Hexamita salmonis (Octomitus salmonis) - choroba jelit i woreczka żółciowego
młodych ryb łososiowatych spowodowana nieprawidłowym, jednostronnym żywieniem
Objawy: zaburzenia w pływaniu, brak pobierania pokarmu
Rozpoznanie: badanie mikroskopowe zeskrobin z przewodu pokarmowego i woreczka żółtkowego
Zwalczanie: poprawienie żywienia ryb i warunków higienicznych

Trypanoplazmoza - Trypanoplazma i Trypanosoma - pasożyty krwi prowadzące do lizy erytrocytów,

przenoszone przez pijawki
Objawy: zapadnięcie gałek ocznych, anemia i ospałość ryb, czasami wytrzeszcz gałek, obrzęk
jamy brzusznej, powoduje straty głównie u linów
Rozpoznanie: mikroskopowe badanie krwi
Zwalczanie: polega na niszczeniu pijawek

PIERWOTNIAKI
Gromada: orzęski - wyłącznie pasożyty zewnętrzne, występujące na powierzchni skóry lub skrzeli (wyjątek stanowi
kulorzęsek), czynniki sprzyjające to duże zagęszczenie ryb: stawy narybkowe, zimochowy, deficyt tlenu oraz ich
osłabienie
Chilodoneloza - Chilodonella cyprini, piscicola, hexasticha choroba skóry i skrzeli ryb karpiowatych,
łososiowatych
Patogeneza: uszkodzenia i odklejenia komórek naskórka / nabłonka, ogniskowe ubytki; zwiększona sekrecja
śluzu, dysfunkcja wymiany gazowej, wtórne zakażenia
Objawy kliniczne: osłabienie ryb; duszność; mleczne, śluzowate naloty głównie na grzbiecie i głowie ryby
dobrze widoczne, gromadzenie się ryb przy brzegach stawu, śnięcie ryb zależy od ilości pasożyta, w
narybku karpia może być masowe.
Rozpoznawanie: Wywiad, badanie kliniczne, badanie mikroskopowe

Różnicowanie: Ichtioftirioza i flawobakterioza, pleśniawka, ospa karpi.

Profilaktyka: unikanie czynników sprzyjających, dokarmianie ryb w zimochowach, kontrola
zdrowotności, wcześniejszy odłów zimochowu
Leczenie: sól kuchenna 1% przez 5 minut 2x, co 2 dni kąpiel; siarczan miedzi – 0.5% przez 1-2
minuty; akryflawina, trypaflawina – u ryb akwariowych 10 ppm przez 12 godzin
 Trichodinoza - Trichodina - około 60 gatunków z rodzaju, choroba skóry i skrzeli młodych ryb
należących do wielu gatunków: karpiowate, łososiowate.
Patogeneza: szkodzenie nabłonka lub naskórka; uszkodzenie naczyń krwionośnych skrzeli;
drążenie kanalików w skrzelach (wrota zakażenia); dysfunkcja wymiany gazowej
Objawy kliniczne: brak objawów przy małej inwazji. Przy dużej: biały, śluzowaty nalot na głowie i
grzbiecie ryby; zaniepokojenie ryb; podpływanie pod dopływ i brzegi; objawy duszności;
sporadyczne śnięcia.
Rozpoznawanie, profilaktyka, leczenie: jak chilodonoza

Ichtioftirioza- Ichthyophthirius multifilis (kulorzęsek),

Występowanie: ryby z rodziny karpiowatych, łososiowatych, akwariowe, wszystkich roczników,we
wszystkich porach roku, najgroźniejsze – druga połowa kwietnia – do połowy czerwca – straty
50% ryb i więcej.
Rozwój: dojrzały kulorzęsek wypada z ryby, osadza się na dnie tworząc cystę rozwojową i dzieląc
się na 800-1000 sztuk form potomnych pływek. Długość cyklu rozwojowego zależy od temp, w
najbardziej optymalnej - 25C cały cykl 5 dni, 20C – 7 dni, 15C – 10-12 dni, 10C – 25-30 dni, 2-
4C – 100 dni (przez cały okres zimowy). Pływka dojrzewa na rybie w 25 0C w ciągu 4-7 dni, 100C
4 tygodnie. Na wiosnę kulorzęsek jest szczególnie widoczny. Pasożyt nie lubi w rozwoju spadku
tlenu <8mg/litr, dlatego śnięcia, gdy warunki tlenowe są bardzo dobre do drugiej połowie czerwca

Patogeneza: forma inwazyjna – pływka – atakuje skórę/skrzela i przechodzi między naskórek a

skórę / nabłonek a tkankę skrzelową, czasami pod torebkę pokrywającą rogówkę oka i nabłonek
jamy gębowej
Objawy kliniczne: grupowanie się pod dopływem, brzegami; gwałtowne ruchy podczas pływania;
ocieranie się o roślinność, o siebie prowadzące do mechanicznych uszkodzeń i ubytków skóry;
zwiększenie sekrecji śluzu, śluz odrywa się od ryby wraz ze strzępkami naskórka; na rybie
obserwujemy bardzo charakterystyczne białawe plamki widoczne gołym okiem (ryba posypana
kaszą manną), pociemnienie powłok zewnętrznych; utrata apetytu; duszność; śnięcia o
charakterze masowym (50% lub  obsady); postrzępienie płetw; skrzela – ciemne;  ilości śluzu;
widoczne pasożyty i ogniska martwicze; ubytki.
Zmiany A-P: nietypowe, uszkodzenie naskórka, skóry, nabłonka, silna inwazja  płyn w jamie
osierdziowej, brak żerowania woreczek żółciowy wypełniony żółcią, bladość trzustki, wątroby,
nerek.

Rozpoznanie: badanie kliniczne, wywiad, badanie mikroskopowe

Profilaktyka: osuszanie dna; okresowa kontrola stanu zdrowotnego; tarlaki szybko zabierać z tarliska;
unikanie dużych zagęszczeń ryb; eliminować chwast rybny
Leczenie: efektywnego i zgodnego z przepisami nie ma (kiedyś zieleń malachitowa), tylko można
ograniczyć straty. W pierwszym tygodniu po zejściu lodów odłowić ryby i przenieść na stawy letnie, a gdy
ryby się gdzieś grupują to: CuSO4 3kg/ha powierzchni tego zgromadzenia, formalina 10-20g/m3 codziennie
w stawie przez 5-20 tygodni, trypaflawina 1g/100 l wody, FMC, likwidacja chwastu rybnego w
doprowadzalniku, umieszczenie ryb w płuczce, w silnym przepływie wody, przez cały okres wzrostu
pasożyta (łososiowate)

Gromada: Sporowce
Kołowacizna- Myxosoma cerebralis (Myxobolus cerebralis)
Występowanie: łososiowate – wszystkie gatunki do 5-go miesiąca życia, atakowana jest ich
tkanka chrzęstna. Obecność pasożyta można stwierdzić już u 13 dniowego wylęgu. U ryb powyżej
1 roku życia choroba występuje rzadko, ale może być nosicielstwo
Objawy kliniczne: po 2 – 8 tygodniach od zarażenia, pociemnienie części ogonowej ryb ostro
odgraniczone od reszty ciała w wyniku uciskania na nerwy regulujące funkcje komórek
pigmentowych. Po 2-3 miesiącach od zarażenia pływanie wokół długiej osi ciała (obracanie się),
następnie utarta apetytu, charłactwo i śnięcie ryb (przy dużej inwazji masowe), po przebytej
inwazji zniekształcenie kośćca głównie kręgosłupa, szczęki, skrócenie wieczek skrzelowych
 Rozpoznanie: wywiad, objawy kliniczne, badanie mikroskopowe - sporowiec w tkance chrzęstnej
kręgosłupa
Zwalczanie: kontrola zdrowotności, ograniczenie przerzutów ryb, unikanie kontaktu z rybami
starszymi, osuszanie stawów i zbiorników wodnych, dezynfekcja 2% NaOH lub KOH lub 0.2%
mleko wapienne przez 12 godzin
Leczenie: nieefektywne, antybiotyki likwidujące wtórne infekcje bakteryjne; bezpośrednio:
acetarsol 10mg/kg ryb codziennie przez 4 dni, a po 6-7 dniach zabieg powtórzyć

Myxobolus encephalicus:
Cykl rozwojowy pasożyta nie został poznany. Wiadomo jedynie, że stadia przedsporogenne
(plazmodia)i spory, występują w mózgu karpi
Objawy:pojawiają się luty-marzec: poprzeczne zadrapania i owrzodzenia skóry, letarg, śnięcia do 80%
obsady
Rozpoznanie: preparaty gniecione z mózgu: obecność plazmodiów i spor oraz ognisk zapalnych
(rozszerzone naczynia krwionośne, skupiska makrofagów)

Przerostowa choroba nerek (PKD) - Tetracapsula bryosalmonae, ryby żywiciel przypadkowy,

myszołowy pełny cykl rozwojowy
Występowanie: łososiowate głównie powyżej 1 roku życia oraz materiał mateczny (tarlaki). W
Polsce od około 15 lat. Choroba rozpoczyna się w maju po około 6-7 tygodniach od obsadzenia
ryb w stawach zasilanych wodą rzeczną. Nie występuje w stawach, w których woda nie pochodzi
z rzeki.
Patogeneza: Zakażenie przez skrzela, przewód pokarmowy następnie do krwi i układu
limfatycznego i wędruje aż do ośrodków krwiotwórczych nerki i śledziony (zmiany przerostowe –
głównie nerki)
Objawy kliniczne: pociemnienie powłok, obrzęk ciała poniżej linii bocznej, śnięcia (od 1-100%).
Czasem wysadzenie gałek ocznych jedno lub obustronne, anemia, bladość skrzeli. Choroba ma
charakter raczej przewlekły a śnięcia masowe, gdy dołączy się Ichtyobodo, IPN lub zakażenie
Aeromonas. Śnięcia spowodowane stresem manipulacyjnym, prawidłowymi zabiegami, a nawet
podaniem antybiotyku

Zmiany A-P: płyn w jamie ciała, powiększenie nerki w przedniej części lub na całej długości. Bladość lub
marmurkowatość nerek, guzowatość nerek. Śledziona z reguły powiększona o zaokrąglonym brzegu,
powiększenie wątroby
Histologicznie: ogniska proliferacji tkanki łącznej i interscycjalnej w nerkach i śledzionie, gdzie znajdujemy
komórki PKX (różne stadia rozwojowe sporowca) oraz naciek komórek układu obronnego ryby
Rozpoznawanie: wywiad, badanie kliniczne, sekcja i badanie mikroskopowe
Różnicowanie: bardzo łatwo pomylić z BKD
Zwalczanie: najbardziej efektywne –unikanie wody rzecznej, niszczenie myszołowów, kąpiel w zieleni
malachitowej 1g/m3 wody przez 1 godzinę 3x co 7 dni.

Sferosporoza pęcherza pławnego i nerek (zapalenie pęcherza pławnego) - Spherospora renicola

Występowanie: karpie głównie w pierwszym roku życia, starsze – nosiciele, też inne ryby z
rodziny karpiowatych w całej Europie.
Patogeneza: zapalenie pęcherza pławnego uszkodzenie kanalików nerkowych
Objawy kliniczne: osłabienie ryb, immunosupresja, tworzenie wrót zakażeń dla bakterii/wirusów,
śnięcia od pojedynczych do bardzo licznych.

Zmiany A-P:
• 1. Wybroczyny
• 2. Pogrubienie i naloty włóknikowe w ścianie komór pęcherza pławnego, zmiana kształtu komór
• 3. Uszkodzenie komór - martwica, cysty w okolicy pęcherza wypełnione płynem lub gazem
• 4. Zrosty otrzewnej trzewnej z otrzewną ścienną
• Ogniska martwicy i pasożyty w nerkach i ścianach pęcherza pławnego
Rozpoznawanie: Objawy kliniczne, badanie mikroskopowe
Leczenie: antybiotyki osłonowo w 1 i 2 stadium choroby
Kokcydioza - szereg gatunków sporowców z rodziny Eimeria, karp i karpiowate w Polsce choroba
bardzo rzadko
Patogeneza: oocysty ze sporozoitami połknięte wraz z pokarmem, atakują błonę śluzową przewodu
pokarmowego
Objawy kliniczne: Wychudzenie, osłabienie ryb, wtórnie usposabia do infekcji bakteryjnych
Zmiany A-P: Na błonach śluzowych p.pok. ogniskowe zmiany martwicze, ścieńczenie i bladość błony
śluzowej
Rozpoznawanie: Wywiad, badanie kliniczne, mikroskopowe p.pok.
Leczenie: teraz brak, kiedyś Anticoccid – amprolium 2.5g/3000 sztuk narybku przez 5 dni, powtórzyć
3x co 7 dni.

Przywry - Monogenea
Dactylogyroza - Dactylogyrus vastator, D. extensus, D. anchoratus, D. diminutus, wylęg wycieru
karpia i innych karpiowatych (6-7 tydzień życia), atakuje skrzela
Pasożyty wielkości od 0,5-0,4 mm do 1,3 mm (D. extensus 2mm), szerokość 0,1-0,4 mm.
D. vastator – występuje głównie w okresie czerwcowo-lipcowych upałów
D. extensus – pasożytuje jesienią
D. anchoratus – okres lipca-października
D. dimunutus – wrzesień-październik
Rozwój: Samica wydala jaja do wody, po 3-6 dniach larwy wyposażone w rzęski, czynnie szukają ryby.
Inwazyjność traci po 4-6 h. Cały cykl rozwojowy uzależniony jest od temp wody. D. vastator  20C, 11-
14 dni. W niższej temperaturze rozwój trwa 3-4 tygodnie.

Przywry
Czynniki usposabiające: Zbyt duże zagęszczenie wylęgu karpia (K0) w stawie i niedostosowanie ilości do
bazy pokarmowej. Kiedy wylęg nie ma co jeść  gromadzi się przy brzegach  tam formy larwalne
dactylogyrusa łatwo znajdują rybę.
Objawy kliniczne: Utrata apetytu, masowe grupowanie się ryb pod powierzchnią wody, pociemnienie
powłok zewnętrznych. Skrzela mają  ilość śluzu, są nienaturalnie blado-szare, obrzękłe. Występuje
masowe śnięcie, w ciągu 2-3 dni 99% obsady śnięte. Karp 2 cm śnięcia przy 20-40, 2,5cm - 60-80, 3,5-4
cm - 140-160, powyżej 6 cm niewrażliwe, na lipcówce (2,5-4 cm) może przebywać 200-300 sztuk
pasożytów!!
Zmiany A-P: Tylko skrzela, uszkodzenia, rozległe ubytki tkanki
Rozpoznawanie: Wywiad, objawy kliniczne, badanie mikroskopowe

Przywry
Zapobieganie: Unikanie czynników usposabiających (głównie dużych zagęszczeń). Unikać zarybiania
wycierem stawów, w których rok wcześniej była hodowana ryba 2-3 letnia (nosiciele). Dezynfekcja
stawów, szczególnie naturalnych zagłębień, rowów i łowisk (wapno palone).
Leczenie: Związki fosforoorganiczne – 1g/m3 wody przez 2 dni. Środek zadać, kiedy kończy się przesadka
pierwsza, bo lek niszczy także bazę pokarmową, potem dopiero przenieść rybę, ryby akwariowe kąpiel
formalinowa, Capifos

Przywry - Monogenea
Gyrodaktyloza - Gyrodactylus cyprini,
Gyrodactylus salaris – łososiowate)
Występowanie: Wszystkie gatunki ryb, w różnym wieku, niebezpieczny też dla karpia hodowlanego. Atakuje
karpie, pstrąga i inne ryby. Niebezpieczne w różnych porach roku, szczególnie na wiosnę (3-4 tygodnie po
zejściu lodów). Atakuje skórę, rzadziej skrzela.
Rozwój: Żyworodne, zjawisko dzieworództwa
Objawy kliniczne: Utrata apetytu, niebieskawo-szare naloty na powłokach zewnętrznych i śnięcie ryb o różnym
natężeniu. Czasami obserwuje się zaniepokojenie obsady i powstanie ze snu zimowego. W okresie lata ocieranie
się ryb, ryby podrapane.
Zmiany A-P: Nietypowe, dotyczą miejsc zaatakowanych przez pasożyta (skóra, skrzela)
Rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie jak przy daktylogyrozie.
 Przywry - Trematoda
Diplostomoza – Diplostomum spathaceum, występuje u wielu gatunków ryb z rodziny karpiowatych i
łososiowatych, pasożytuje w soczewce oka.
Etiologia: U ryb cerkarie i metacerkarie pasożyta, żywicielem ostatecznym są ptaki wodne (rybitwy,
mewy, czajki), żywicielem pośrednim jest ślimak. Czas rozwoju pasożyta – ślimak 4-20 tygodni, ryba –
bardzo długo, ptak – 3 dni.
Patogenność: utrata wzroku, trudności w żerowaniu, zahamowanie przyrostów, immunosupresja,
zakażenia bakteryjne
Objawy kliniczne: Katarakta, utrata apetytu, wychudzenie, śnięcie
Rozpoznawanie: Wywiad, badanie kliniczne, badanie mikroskopowe soczewki oka
Zapobieganie: Zwalczanie ślimaków poprzez osuszanie rozlewisk i ich dezynfekcja (wapno,
podchloryn), ewentualnie siarczan miedzi w ilości 5g/1m 3 wody.

Przywry - Trematoda
Sangwinikoloza - Sanguinicola armata (głównie u lina), Sanguinicola inermis (głównie karp).
Występowanie: układ krwionośny i skrzela u karpia i innych karpiowatych (lin, karaś srebrzysty,
wzdręga, świnka, krąp)
Rozwój: Optymalna temperatura rozwoju 25C (maj, sierpień), w tym czasie w środowisku jaja,
żywiciel pośredni - ślimak
Objawy kliniczne: Tylko przy silnej inwazji: marmurkowatość skrzeli, wybroczyny w skrzelach, 
ilości śluzu skrzelowego, obrzęk skrzeli, zaburzenia w oddychaniu, utrata apetytu, ryby zapadają
jakby w letarg, pociemnienie powłok zewnętrznych i wtórnie objawy zakażeń bakteryjnych, śnięcia
sporadyczne tylko u młodych
Rozpoznawanie: wywiad, badanie kliniczne, mikroskopowe skrzeli
Zapobieganie i zwalczanie jak diplostomoza

Kariofiloza - Caryophyllaeus laticeps, Caryophyllaeus fimbriceps (goździkowce)

Występowanie: Atakuje karpia i inne karpiowate, kiedyś częsta, teraz rzadko występuje. Długość
strobili 20-40 mm
Rozwój: Żywiciel pośredni  skąposzczety (Tubifex tubifex), w skąposzczecie żyją nawet do 2 lat
(zimowanie!). Ryby zarażają się przez zjedzenie ż.p. a w ich p.pok. tasiemiec dojrzewa po 1,5-2 m-
cach.
Czynniki sprzyjające: Duża ilość skąposzczetów w zbiorniku wodnym (żyzność)
Objawy kliniczne i zapobieganie: Brak
Leczenie: Środki zawierające niklozamid w dawce 110-120 mg/kg m.c., 2x w odstępie 2 dni

Kawioza - Khawia sinensis

Występowanie: Karp i inne karpiowate głównie w II i III roku hodowli. Sporadycznie w I roku hodowli.
Długość strobili 80-170 mm, kiedy w środowisku ryby spada ilość tlenu to tasiemce uciekają z ryb (np.
przy odłowach).
Rozwój: Jaja pasożyta z kałem do wody, zjadane przez skąposzczety (T. tubifex) będące żywicielem
pośrednim. Pasożyty przebywają w nich 30-40 dni (rozwój formy larwalnej – onkosfery w procerkoid).
Rozwój w okresie wczesnowiosennym, ryby zakażają w drugiej połowie lata. Procerkoidy zachowują
żywotność w skąposzczetach przez okres zimy. Po zjedzeniu ż.p. przez rybę po 5-6 m-cach pasożyt
uzyskuje dojrzałość płciową.
Objawy kliniczne: Przy dużej inwazji – charłactwo. Przy małych inwazjach objawów klinicznych brak.
Leczenie: Jak wyżej.

Tasiemce
Botriocefaloza - Bothriocephalus acheilognathi
Występowanie: Karp, sporadycznie inne karpiowate. Atakuje rybę głównie w I roku hodowli. Długość
strobili 10-27cm.
Rozwój: Dojrzewa płciowo  jaja do wody  wylęg formy larwalnej – koracidium (2-4 dni od złożenia
jaja)  żywotność 4-6 dni  zjadane przez oczliki, w ich jamie ciała po 3-9 dniach tworzą się
inwazyjne dla ryb procerkoidy. Po zjedzeniu przez rybę po 12-40 dniach tasiemce uzyskują dojrzałość
i wydalają jaja
Objawy kliniczne: Brak!!, w 2 połowie stycznia tasiemiec żeruje i kręci się w p.pok. budząc rybę, która
poruszając się traci energię, immunosupresja, straty 50% i więcej obsady. W II roku hodowli
“budzenia” raczej nie występują.
Zapobieganie: Unikanie zasilania stawów narybkowych wodą płynącą bezpośrednio ze stawów lub
zbiorników wodnych gdzie przebywają ryby starsze, nosiciele pasożyta (1% ryb zarażonych wystarczy
by u narybku doszło do zarażenia).
Zwalczanie: Preparaty zawierające niklozamid w dawce 10% większej niż przy kariofilozie.

Nicienie
Filometroidoza - Philomethroides lusiana, samica 8 cm (do 16 cm) przy szerokości 1-1.3 mm, samiec
2.9-3.5 cm przy szerokości 0.03-0.4 mm. Samice w torebce łuski, samce w jamie ciała, w okolicach
pęcherza pławnego
Występowanie: Karp i inne karpiowate, głównie karp pełnołuski w I roku hodowli
Rozwój: Najbardziej optymalna temp 15-20C. Formy inwazyjne do żywiciela pośredniego
(cyclopidae), w 6-7 dni przechodzą 2 wylinki, forma inwazyjna dla ryby. U ryby po zjedzeniu widłonoga
2 wylinki i dojrzałość płciowa.
Czynniki usposabiające: Żyzność stawów  dużo żywicieli pośrednich; system paciorkowy stawów 
inwazja łatwo się rozprzestrzenia za pośrednictwem wody.
Szkodliwość: Ryba konsumpcyjna  nieatrakcyjna w sprzedaży.

Objawy kliniczne: W miejscu ulokowania się samicy – w torebce łuski  pociemnienie okolicy łusek i
lekkie uniesienie, po usunięciu łuski, naciśnięciu pokaże się samica.
Rozpoznanie: Wywiad, badanie kliniczne, badanie parazytologiczne.
Zapobieganie: Unikanie czynników sprzyjających i kontrola zdrowotności wprowadzanych obsad;
przejście z hodowli karpia pełnołuskiego na karpia lustrzenia.
Zwalczanie: Osuszanie stawów; dezynfekcja dna; lewamizol 15 mg/kg m.c. ryb 2x w odstępie 2 dni z
powtórzeniem zabiegu po 1.5-2 m-cach (pierwsza dawka w pierwszej połowie lipca).

Pijawki
Pijawczyca Piscicola geometra – do 40 mm / 1.5-2 mm szerokości; Hemiclepsis marginata do 30 mm / 7 mm
szerokości; Cystobranchus respireus do 40 mm / 10 mm szerokości.
Występowanie: Wszystkie gatunki i roczniki ryb
Patogenność: Pobieranie krwi  wrota zakażenia; przenoszenie pasożytów krwi; budzenie ryb ze snu zimowego.
Rozwój: Kokony z jajami na roślinności/dnie zbiornika wielkości 1-1.5 mm, z jaj – młode pijawki długości kilku
mm, pełny cykl przy 15-20C trwa około 1 m-ca.
Objawy kliniczne: Osłabienie; ogniskowe ubytki skóry i stany zapalne w miejscach ukłuć; pasożyty widoczne
gołym okiem.
Zapobieganie: Koszenie i usuwanie roślinności twardej; likwidacja rozlewisk, bagien powyżej obiektu stawowego;
zabiegi pielęgnacyjne w stawach; osuszanie i dezynfekcja stawów.
Zwalczanie: związki fosforoorganiczne do 1 ppm

Skorupiaki
Arguloza - Argulus foliaceus, Argulus coregoni - 6- 7 mm
Występowanie: karp i karpiowate, pstrąg i łososiowate, wszystkie roczniki, ryby akwariowe
Rozwój: Dojrzałe osobniki opuszczają rybę, po kopulacji samica składa jaja (20-250) wielkości 0.04-
0.25 mm, szarobiałe, żółtobrązowe. Cykl przy 15-20C trwa około 2 m-cy.
Szkodliwość: Pobieranie krwi  wrota zakażenia; budzenie ryb ze snu zimowego.
Objawy: przekrwienia i punkcikowate odbarwienia skóry, ubytki czasem aż do mięśni, zwiększone
wydzielanie śluzu, u ryb 2-3 g (wycier) jedna może spowodować śnięcia
Rozpoznawanie, profilaktyka i leczenie: jak pijawka (tylko związki fosforoorganiczne 0.3-0.4 ppm jako
kąpiel długotrwałą)