Astım

Nika Hosseinkhani
Öğrenci No: 2100007
Fakülte: Sağlık Bilimleri Fak
Bölüm: Fizyoterapi
Astım; bronşların ve bronşiollerin, çeşitli uyaranlara aşırı tepki vermesinin
sonucu ortaya çıkan potansiyel olarak ciddi kronik inflamatuvar ve hava yolu
obstrüksiyonunun eşlik ettiği bir hastalığıdır. Kontrol altına alınabilir ama
tedavi edilemez. Astım atak ve remisyon dönemleri ile seyreden bir hastalıktır.
Astım epidemiyoloji; tüm dünyada yaklaşık 300 milyon kişiyi etkilediği
tahmin edilen ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Ülkemizde yaklaşık her 100
erişkinden5-7’sinde, her 100 çocuktan 13-15’inde görülmektedir insidansının en
yüksek olduğu dönem çocukluk çağıdır. Etiyoloji ;Astımın kesin nedeni belli
değildir. Genel görüşe göre, soluk boruları doğuştan duyarlı bireylerde çevresel
koşulların etkisi ile astım atakları oluşmaktadır; ayrıca, geçirilmiş zatürre
vb(tedavısı antibiyotikler) hastalıklar da astımın oluşmasında önemli
etkenlerdendir. Bu durum, polijenik bir kalıtım biçiminde genetik kökenli
olabilir; fakat enfeksiyon, alerji ve emosyonel faktörler de rol oynayabilir.
Psikolojik mekanizmaların rol oynaması için bronşiyal aşırı duyarlığa somatik
bir yatkınlık bulunması gerekir. Astımlılarda belirli birtakım kişilik özelliklerine
rastlanmasına rağmen, bu hastalıkla birlikte görülen spesifik bir kişilik tipi
yoktur. Kriz zamanı; Astımda hava yollarında mikrobik olmayan bir
inflamasyon vardır Bu nedenle krizde hava yolu duvarı şiş ve ödemlenir. Toz,
duman, koku gibi uyaranlar old ile hemen semptomlar ortaya çıkar. Krizde
hava yollarını saran kaslar kasılır, ödem ve şişlik artar, ilerleyen iltihapla
birlikte hava yolu duvarı kalınlaşır. Hava yollarındaki salgı bezlerinden kıvamlı
bir mukus salınır. Tüm bunlar hava yollarını önemli ölçüde daraltır ve havanın
.akciğerlere girip çıkması engellenir
Semptomlar;Hava yollarlnda daralma olduğunda; öksürük (genellikle kuru),
nefes darlığı, göğüste baskı hissi ve Hırıltılı - hışıltılı solunum gibi belirtiler
meydana gelir. Bu belirtilerden herhangi biri veya birkaçı bir arada bulunabilir.
Bu semptomlar sadece astıma özgü değildir, başka hastalıklarda da olabilir.
Ancak sayılan özelliklerle birlikte olduklarında astım açısından önem
taşımaktadırlar. belirtiler;tekrarlayıcı olup nöbetler halinde gelirler,genellikle
gece veya sabaha karşı ortaya çıkarlar, kendiliğinden veya ilaçlar ile
düzelirler,mevsimsel değişiklik gösterebilirler. Kişiye ve duruma göre değişik
etkenler belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Semptom
Tetikleyiciler;Allerjenler: En sık karşılaşılan allerjenler polenler, ev tozu
akarları, küf mantarı sporları, hamamböceği, hayvan tüyleri ve bazı besinlerdir
(süt, yumurta, fıstık, balık, buğday, soya gibi...). Sigara dumanı maruziyeti,
Hava kirliliği ve Stres ve duygusal değişiklikler,Fiziksel aktivite de
tetkileyebilir.Allerjik nezle, sinüzit, nazal polip gibi kronik üst solunum yolu
hastalıkları uygun tedavi edilmediğinde astım belirtilerini tetikleyebilir.
Yukarıda bahsedilen belirtilerle hasta doktora başvurduğunda astımla uyumlu
muayene bulguları olduğunda kolaylıkla tanı konabilmektedir. Akciğer
radyolojisi muayenede normaldir, ilk kez tanı alan hastalarda diğer hastalıkları
dışlamak amacıyla çekilir. Hastalığın tanısını ve ağırlığını belirlemek için en
sık kullanılan yöntem solunum fonksiyon testidir. Nefes açıcı ilaç öncesi ve
sonrasında nefes ölçümü yapılarak tanıya gidilir. Bazı hastalarda, soluk verme
hızını ölçen basit taşınabilir cihazlarla (PEF metre)yapılan günlük ölçümlerin
uzun süreli takibi ve değerlendirilmesi de tanıyı yardımcıdır. Gerekli
.durumlarda allerjik deri testleri yapılabilir
Tedavide her şeyden önce Tetikleyiciler uzak durmak şarttır. kullanılan ilaçlar
iki gruba ayrılır.ilaçların kullanmak yolları oral ve inhalasyon dır. Birinci grup
ilaçlara rahatlatıcı ilaçlar adı verilir ,salbutamol, terbutalin gibi
sempatomimetikler ve Antiasthmatic . Kriz esnasında veya belirtiler
başladığında kişi spray'ı ağzına götürür ve inspirasyon sırasında spray'ı sıkar.
İkinci grup ilaçlar astımdaki temel sorun olan hava yolundaki iltihabın
azaltılmasına yöneliktir. Bunlar da solunum yoluyla alınan kortikosteroidler -
antialerjik ve antiinflamatuar-, kromolin sodyum, teofilin ve lökotrien reseptör
antagonistleridir. Her iki grup ilaçta inhaler tercih edilir. Astım atağının şiddet
derecesine göre tedavisi değişir, hafif astım atağında bronş genişleticiler, nefes
yolundan verilerek sonuç elde edilebilir.Ağır atakta hastaya oksijen verilmelidir.
Alerjik astımlı hastaların bir kısmında ilaç tedavisi ve korunma yöntemleri etkili
.olmamakta ve immünoterapi gerekli olmaktadır