Foinse: https://majalahpajak.

net/fungsi-pajak-saat-pandemi/

1. Cad iad róil agus feidhmeanna na gcánacha atá bunaithe ar an alt thuas! Mínigh feidhm na
gcánacha agus cén fáth ar cheart don rialtas cánacha a bhailiú? (scór 10)
2. Cén cur chuige feidhme cánach is fearr bunaithe ar an alt thuas? (scór 20)
3. Mar fhreagra ar an alt thuas, cad iad na beartais rialtais a thacaíonn le baint amach sprioc
na feidhme ioncam cánach? (scór 20)

CEIST UIMH 01
Cad iad na róil agus feidhmeanna cánacha atá bunaithe ar an alt thuas! Mínigh feidhm na
gcánacha agus cén fáth ar cheart don rialtas cánacha a bhailiú?
FREAGRA
tá ról na gcánacha ríthábhachtach maidir le hinbhuanaitheacht na forbartha náisiúnta agus
rothaí ár rialtais, ag cur san áireamh go dtacaítear le formhór ioncam an stáit ó chánacha.
Agus go deimhin is é sin cuspóir na gcánacha, eadhon iad a úsáid chun an rathúnas is mó is
féidir leis na daoine mar aidhm na forbartha náisiúnta. Tá dhá fheidhm thábhachtacha ag
cánacha i ngeilleagar tíre, eadhon
feidhm bhuiséid (ioncam stáit): cánacha mar fhoinse ioncaim airgeadais stáit trí chistí nó
airgead a bhailiú ó cháiníocóirí (WP) chuig an státchiste stáit chun forbairt náisiúnta nó
caiteachas stáit eile a mhaoiniú.
Feidhm rialta (uirlis socraithe beartais): feidhm chánach mar uirlis chun beartais stáit a chur i
bhfeidhm nó a rialáil sa réimse sóisialta agus eacnamaíoch. Is é sin, is féidir cánacha a úsáid
chun an ráta boilscithe a chosc, uirlis chun gníomhaíochtaí onnmhairiúcháin a spreagadh,
chun earraí a tháirgtear ón taobh istigh den tír a chosaint nó a chosaint, infheistíocht chaipitil
a mhealladh a chuidíonn leis an ngeilleagar a bheith níos táirgiúla.
CEIST uimh 02
Cén cur chuige feidhme cánach is fearr bunaithe ar an alt thuas?
FREAGRA
Tá géarghá ag an stát le cur chuige feidhme an bhuiséid chun caiteachas stáit a mhaoiniú in
amanna deacra, cé nach féidir a shéanadh go bhfuil dúshláin le sárú ag cánacha freisin i
bhfoirm moilliú ar fhás eacnamaíoch agus laghdú ar ghníomhaíocht eacnamaíoch.
CEIST UIMH 03
Mar fhreagra ar an alt thuas, cad iad na beartais rialtais a thacaíonn le baint amach sprioc na
feidhme ioncam cánach?
FREAGRA
Déanann an rialtas dreasachtaí fioscacha maidir le hioncam cánach a mheastar go laghdóidh
dreasachtaí cánach an t-ualach ar cháiníocóirí, ionas go mbeidh níos mó buiséid acu le
haghaidh riachtanais sláinte agus riachtanais laethúla níos práinní. Cuireann dreasachtaí
cánach lamháltais ar fáil freisin do shaol an ghnó (Gníomhaireacht WP) ionas gur féidir leo
maireachtáil. Tríd an bhfeidhm rialta cánach, táthar ag súil go leanfaidh rothaí an
gheilleagair, na forbartha agus na sláinte poiblí de bheith ag rith cé go bhfuil sé mall. Gan
cánacha mar ghnáthfheidhm, beidh sé deacair do dhaoine gnó a rith nó laghdófar a n-ioncam
go mór. Mura gcuireann an rialtas lamháltais ar fáil, ar ndóigh iompróidh cáiníocóirí an cháin
chéanna atá dlite agus a bhí roimhe, cé go bhfuil siad i dtrioblóid anois. Sin é an fáth gur
chabhraigh beartais chánach le linn na paindéime seo go mór le cáiníocóirí.