Elektriciteit en elektronica leren kennen.

Je hebt in de lessen een beetje een idee gekregen wat elektriciteit is en doet. In deze
lessen ga je met tweetallen proefjes doen om er nog een beter beeld van te krijgen.
Je schrijft wat je ontdekt en welke conclusies je trekt zelf op je eigen papier op.

Herhalen
Hieronder zie je een schema waarvan je 2 componenten kent en 2 nog niet.

Zoek op wat de symbolen betekenen en schrijf ze op in de tabel die hier onder staat:
Symboo Naam Wat doet het
l
schakelaar

Ampere
meter
Volt meter

batterij

We bekijken ook even het lampje wat beter. Net onder het bolletje glas staan er wat
cijfers en letters op een lampje. Eentje daarvan is hoeveel volt het lampje nodig heeft
om goed te branden.
Kijk eens goed wat er staat op jouw lampje?
Hoeveel volt heeft jouw lampje nodig om goed te werken:
………………………………………………………… 8volt
Wat denk je dat er gebeurt als je te weinig volt op het lampje zet: hij brandt niet zo
goed……………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………
Wat denk je dat er gebeurt als je te veel volt op het lampje zet: hij explodeert en je
wordt blind
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………
 Stroom en spanning onderzoeken bij lampjes
We hebben al best wat geleerd over stroom. Nu is
het tijd om te ontdekken welke regels er voor stroom
gelden en beter begrijpen wat het begrip stroom is.

Schrijf op in je eigen woorden wat (elektrische)stroom

is:

Elektrische stroom is de transportatie van elektriciteit die vaak in amperes

is…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

Schrijf op in je eigen woorden wat (elektrische)spanning is:

De kracht van elektriciteit
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

We gaan eens kijken of je met wat proefjes meer leert over stroom en je de
omschrijving die je hierboven hebt opgeschreven preciezer kan krijgen of kan
bevestigen dat wat je geschreven hebt al helemaal compleet is.
We bouwen de onderstaande schakeling. Als je hem gebouwd hebt, steek je je
hand op en laat je de schakeling controleren voordat je ook maar iets aan zet.

Op hoeveel volt moet je de voeding instellen? ………………….

Hoeveel volt gaat de voltmeter aangeven? ……………………..
Hoeveel ampère gaat de stroommeter aangeven?....................
Laat je schakeling controleren nadat je de bovenstaande vragen hebt beantwoord.
Paraaf:
Hoeveel volt geeft de meter werkelijk aan: …………………………
Hoeveel ampère geeft de meter werkelijk aan: ……………………
 Serie
Schakeling 1
We bouwen de onderstaande schakeling. Als je hem gebouwd hebt, steek je je
hand op en laat je de schakeling controleren voordat je ook maar iets aan zet.

Op hoeveel volt moet je de voeding instellen?`12 ………………….

Hoeveel volt gaat de voltmeter aangeven? 6……………………..
Hoeveel ampère gaat de stroommeter aangeven?.1...................

Laat je schakeling controleren nadat je de bovenstaande vragen hebt beantwoord.

Paraaf:
Hoeveel volt geeft de meter werkelijk aan: …………………………6
Hoeveel ampère geeft de meter werkelijk aan: ……………………0.33
Schakeling 2
We bouwen de onderstaande schakeling. Als je hem gebouwd hebt, steek je je
hand op en laat je de schakeling controleren voordat je ook maar iets aan zet.

Op hoeveel volt moet je de voeding instellen? …8……………….

Hoeveel volt gaat de voltmeter aangeven? …5…………………..
Hoeveel ampère gaat de stroommeter aangeven?.5...................

Laat je schakeling controleren nadat je de bovenstaande vragen hebt beantwoord.

Paraaf:
Hoeveel volt geeft de meter werkelijk aan: ….………………………
Hoeveel ampère geeft de meter werkelijk aan: ……………………
Zijn er al conclusies te trekken????
Wat valt je op aan de spanning (volt) bij het lampje in schakeling 1 en de spanning bij
de voeding:
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Wat valt je op aan de spanning (volt) bij het lampje in schakeling 2 en de spanning bij
de voeding:
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Wat valt je op aan de spanning (volt) bij het lampje in schakeling 1 en de spanning
het lampje in schakeling 2:
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Wat valt je op aan de stroom (ampère) bij het lampje in schakeling 1 en de stroom bij
het lampje in schakeling 2?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Als je kijkt naar hoe fel de lampjes branden in vergelijking met de schakeling met één
lampje wat valt je dan op:
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Waarom branden beide lampjes anders dan in de schakeling met één lampje:
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Maakt het uit waar de stroommeter neer zou zetten in schakeling 1 of 2?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
 Parallel
Schakeling 1
We bouwen de onderstaande schakeling. Als je hem gebouwd hebt, steek je je
hand op en laat je de schakeling controleren voordat je ook maar iets aan zet.

Op hoeveel volt moet je de voeding instellen? …9……………….

Hoeveel volt gaat de voltmeter aangeven? …………10…………..
Hoeveel ampère gaat de stroommeter aangeven?........12............

Laat je schakeling controleren nadat je de bovenstaande vragen hebt beantwoord.

Paraaf:
Hoeveel volt geeft de meter werkelijk aan: …………`9………………
Hoeveel ampère geeft de meter werkelijk aan: ………0……………
Schakeling 2
We bouwen de onderstaande schakeling. Als je hem gebouwd hebt, steek je je
hand op en laat je de schakeling controleren voordat je ook maar iets aan zet.

Op hoeveel volt moet je de voeding instellen? …………9……….

Hoeveel volt gaat de voltmeter aangeven? ………9……………..
Hoeveel ampère gaat de stroommeter aangeven?...............8.....

Laat je schakeling controleren nadat je de bovenstaande vragen hebt beantwoord.

Paraaf:
Hoeveel volt geeft de meter werkelijk aan: 8.7…………………………
Hoeveel ampère geeft de meter werkelijk aan: 0,81……………………
Schakeling 3
We bouwen de onderstaande schakeling. Als je hem gebouwd hebt, steek je je
hand op en laat je de schakeling controleren voordat je ook maar iets aan zet.

Op hoeveel volt moet je de voeding instellen ? ……10…………….

Hoeveel volt gaat de voltmeter aangeven? …………9…………..
Hoeveel ampère gaat de stroommeter aangeven?.......5.............

Laat je schakeling controleren nadat je de bovenstaande vragen hebt beantwoord.

Paraaf:
Hoeveel volt geeft de meter werkelijk aan: ……9,9……………………
Hoeveel ampère geeft de meter werkelijk aan: …0,46…………………
Schakeling 4
We bouwen de onderstaande schakeling. Als je hem gebouwd hebt, steek je je
hand op en laat je de schakeling controleren voordat je ook maar iets aan zet.

Op hoeveel volt moet je de voeding instellen? …10……………….

Hoeveel volt gaat de voltmeter aangeven? ………5……………..
Hoeveel ampère gaat de stroommeter aangeven?.....5...............

Laat je schakeling controleren nadat je de bovenstaande vragen hebt beantwoord.

Paraaf:
Hoeveel volt geeft de meter werkelijk aan:……5.11……………………
Hoeveel ampère geeft de meter werkelijk aan: ……0.30………………
Zijn er al conclusç mies te trekken????
Wat valt je op aan de spanning (volt) bij het lampje in schakeling 1 en de spanning bij
de voeding:
………dat ze lager waren dan we verwachtten
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Wat valt je op aan de spanning (volt) bij het lampje in schakeling 2 en de spanning bij
de voeding:
……………de spanning hoger was dan we
verwachtte……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Wat valt je op aan de spanning (volt) bij het lampje in schakeling 1 en de spanning
het lampje in schakeling 2:
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Wat valt je op aan de stroom (ampère) bij het lampje in schakeling 1 en de stroom bij
het lampje in schakeling 3?
-
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Wat valt je op aan de stroom (ampère) bij het lampje in schakeling 1 en de stroom bij
het lampje in schakeling 4?
-
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Wat valt je op aan de stroom (ampère) bij het lampje in schakeling 3 en de stroom bij
het lampje in schakeling 4?
De stroom is lager dan ik verwachtte bij allebei
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Als je kijkt naar hoe fel de lampjes branden in vergelijking met de schakeling met één
lampje wat valt je dan op:
-…………………………………………………………………………………………………-
…………………………………………………………………………………………………
Waarom branden beide lampjes zoals ze doen in vergelijking met de schakeling met
één lampje:
-
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Maakt het uit waar de voltmeter neer zou zetten in schakeling 1 of 2?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Nog een onderzoekje
We bouwen nog een keer de onderstaande schakeling. Als je hem gebouwd hebt,
steek je je hand op en laat je de schakeling controleren voordat je ook maar
iets aan zet.

Je weet hoe deze werkt, maar we gaan er even mee spelen.

We kunnen de spanning verlagen en kijken wat er gebeurt met de stroom.

Laat je schakeling controleren nadat je hem gebouwd hebt.

Paraaf:

We beginnen met de spanning waarop het lampje eigenlijk hoort te branden.

 Stel de voeding in op het juiste voltage voor het lampje en schrijf de waarde
van de voltmeter in de eerste kolom van de onderstaande tabel.
 Lees af hoeveel ampère de stroommeter aangeeft en schrijf de waarde in de
tweede kolom
 Draai de spanning 1 volt omlaag een herhaal de stappen tot het lampje uit is.
Meting Spanning (V) Stroom (I)
1 1.5 0.14
2 2.22 0.19
3 3.05 0.23
4 4.40 0.28
5 5.22 0.31
6 6.25 0.35
7 7.17 0.38
8 8.32 0.41
9 9.42 0.44
10 10.23 0.46
11 11.19 0.48
12 12.28 0.51
Zijn er al conclusies te trekken????
Wat valt je op aan de stroom als de spanning steeds lager wordt:
Het is alleen maar 5x meer geworden sinds het begin maar de spanning is 10x meer
geworden sinds het begin
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Wat valt je op aan hoe fel het lampje brandt als de spanning steeds lager wordt:
Zelfs op het laagste (1.2 brandt het nogsteeds een beetje
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Welke invloed heeft de spanning op de stroom:
-
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

Wat doet een weerstand

We bouwen de onderstaande schakeling. Als je hem gebouwd hebt, steek je je

hand op en laat je de schakeling controleren voordat je ook maar iets aan zet.

Je ziet een nieuw component in de schakeling staan. We stellen de spanning op de

voeding in zoals in de allereerste schakeling.

Laat je schakeling controleren nadat je hem gebouwd hebt.

Paraaf:

Wat valt je op aan de spanning over het lampje:

De gekke b;ok dingetje neemt helft van alle
voeding…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………
Wat valt je op aan de stroom die door het lampje loopt:
Dat de stroom normaal blijft.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Waarom denk jij dat dit nieuwe onderdeel een weerstand heet:
Want het zorgt ervoor dat er niet teveel stroom naar het lampje gaat
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………