CHÖÔNG V

NHIEÂN LIEÄU DUØNG CHO LOØ NUNG XI MAÊNG

I-/ NHIEÂN LIEÄU DUØNG CHO LOØ QUAY.

Nhieân lieäu duøng cho loø quay coù theå laø nhieân lieäu raén, loûng hoaëc khí. Muoán baûo
ñaûm naêng suaát loø cao caàn phaûi cung caáp ñaày ñuû nhieân lieäu cho loø ñeå ñaït ñöôïc
nhieät ñoä yeâu caàu, muoán vaäy nhieân lieäu caàn phaûi baûo ñaûm caùc tính naêng kyõ thuaät
sau:
- Nhieân lieäu coù nhieät naêng cao.
- Haøm löôïng tro nhoû nhaát
- Hieäu quaû kinh teá cao
Trong caùc loaïi nhieân lieäu treân, nhieân lieäu khí söû duïng cho loø quay thích hôïp nhaát,
vì coù nhieät naêng cao, khoâng coù tro nhieân lieäu laãn vaøo.
II-/ Nhieân lieäu raén
Nhieân lieäu raén duøng saûn xuaát clinker XMP laø than ñaù.
Yeâu caàu than ñaù duøng cho loø quay: Than phaûi coù chaát boác cao, taïo ñöôïc ngoïn
löûa daøi, tro nhieân lieäu ít, thöôøng söû duïng than ñaù:
- Nhieät naêng  5500Kcal/kg
- Chaát boác 15 - 20%
- Haøm löôïng tro 10 - 20%
Neáu than khoâng ñaït ñöôïc moät trong caùc tính naêng kyõ thuaät treân, phaûi phoái hôïp
2 hay nhieàu loaïi than deå taïo hoån hôïp than mòn baûo ñaûm caùc tính naêng kyõ thuaät
treân.
Than duøng cho loø quay phaûi saáy khoâ vaø nghieàn mòn, yeâu caàu ñoä mòn 8-12%
tính theo löôïng coøn laïi treân saøng N009 vaø haøm aåm cuûa than mòn W  3%. Ñoä mòn
cuûa than coøn phuï thuoäc vaøo haøm löôïng tro vaø chaát boác. Than coù tro ít, chaát boác
nhieàu thöôøng nghieàn thoâ hôn than coù tro nhieàu chaát boác ít.
III/ Nhieân lieäu khí.
Khí thieân nhieân ñöôïc khai thaùc töø caùc moû khí ñoát thöôøng laø nhöõng hôïp chaát
cuûa caùc loaïi carbuahydro höõu haïn khaùc nhau, chuû yeáu laø khí Metan, nhieät trò 8000
 9000Kcal/kg. Ngoaøi ra, nhieân lieäu khí coøn chöùa 1 soá khí khaùc nhö etan, propan,
brutan, pentan laø moät löôïng nhoû khí CO2, N2…
Öu ñieåm cuûa khí thieân nhieân duøng cho loø quay nung clinker XMP laø thuaän tieän vaø
hieäu quaû kinh teá cao, clinker sau khi nung khoâng laãn tro nhieân lieäu, tröôùc khi söû
duïng khoâng caàn qua caùc khaâu gia coâng, gaïn loïc….
IV-/ Nhieân lieäu loûng.
Nhieân lieäu loûng ñöôïc söû duïng cho loø quay ôû daïng ma-zuùt. Ma Zuùt thu ñöôïc töø
saûn phaåm sau khi chöng caát daàu löûa. Ma zuùt cuõng laø moät loaïi nhieân lieäu toát duøng cho
loø quay nung clinker XMP.
Öu ñieåm cuûa mazuùt laø ít taïp chaát, haøm löôïng tro # 0,1 - 0,3%, W = 1 - 4%. Nhieät
naêng khaù cao > 8000  11.000Kcal/kg.
Daàu Mazut ñöôïc phaân loaïi döïa vaøo haøm löôïng löu huyønh:

95
 Mazuùt ít löu huyønh (S) S toång < 0,5%
Mazuùt coù S trung bình S toång 0,5 - 1%
Mazuùt nhieàu S S toång 1 - 3%
Ma zuùt coøn ñöôïc phaân loaïi theo maùc döïa vaøo ñoä nhôùt vaø nhieät ñoä (Baûng 3-10.)
Baûng 3-9: Thaønh phaàn vaø tính chaát cuûa moät soá loaïi khí thieân nhieân
Soá Thaønh phaàn khí khoâ % QH P Tæ
TT CH4 C2H C3H C4H1 C5H1 CO2 N2 H2S Kcal/m troïng
3
6 8 0 2 Kg/m3
1 93, 4,4 0,8 0,6 0,3 0,1 0,8 - 8550 0,800
2
2 85, 3,1 1,0 0,4 0,1 0,1 9,4 - 7970 0,804
0
3 98 0,3 0,1 0,1 - 0,3 1,2 - 8950 0,800
4 77, 4,5 1,7 0,8 0,6 0,2 13,5 1 8080 0,889
7
5 51 6,0 8,0 4,0 0,3 0,7 30 - 8230 1,108
Baûng 3-10: Phaân loaïi daàu mazut
Caùc thoâng soá Maùc cuûaMazuùt
Ñoä nhôùt ôû 80oC (ñoä) 2,5-5 0,5-8 8-11 11-13 13-15,5
Nhieät ñoä ñoâng ñaëc [oC] +5 +10 +15 +20 +25
Ñieàu kieän boác chaùy [oC] 80 100 110 120 125
Troïng löôïng rieâng ôû 0oC 0,961 0,992 1,080 1,058 0,962
Troïng löôïng rieâng ôû 100oC 0,905 0,938 0,962 1,018 0,900.

Ma zuùt laø loaïi vaät lieäu khoâng naëng,  = 0,9 - 1,06. Trong daàu ma zuùt coù chöùa
moät soá chaát khoâng hoøa tan. Ñeå taêng hieäu quaû ñoát chaùy, daàu Ma zuùt tröôùc khi phun
vaøo loø nung caàn qua quaù trình gia coâng:
 Ñoát noùng (haâm noùng ôû nhieät ñoä 70-75oC) ñeå giaûm ñoä nhôùt chuû yeáu ñeå vaän
chuyeån trong ñöôøng oáng vaø phun ñöôïc deã daøng.
 Ñöa vaøo thieát bò gaïn loïc ñeå loaïi boû taïp chaát traùnh taéc oáng vaø voøi phun.
Nhöôïc ñieåm:
- Khoâng thuaän tieän khi vaän chuyeån, chöùa ñöïng baûo quaûn.
- Trong quaù trình baûo quaûn taïp chaát coù theå taêng cao coù khi tôùi 2,5%,
W taêng 5 - 10%.
V-/ NHIEÂN LIEÄU DUØNG CHO LOØ ÑÖÙNG.
Nhieân lieäu duøng cho loø ñöùng cuõng laø caùc loaïi nhieân lieäu khí, loûng, raén. Nhöng
phoå bieán vaø thuaän lôïi nhaát laø duøng nhieân lieäu raén coù yeâu caàu kyõ thuaät:
- Haøm löôïng chaát boác nhoû: 3 - 6%
- Nhieät naêng 5500 - 7000Kcal/kg
- Haøm löôïng tro < 15%

Nhieân lieäu raén coù theå nghieàn chung vôùi phoái lieäu roài taïo vieân hoaëc naïp vaøo loø moät
lôùp than, moät lôùp phoái lieäu.
96
VI-/ CAÙC DAÏNG NHIEÂN LIEÄU THAY THEÁ KHAÙC

Ngaøy nay, vôùi tieán boä kyõ thuaät trong ngaønh saûn xuaát xi maêng theo phöông phaùp khoâ,
coù theå duøng caùc chaát thaûi raén khaùc laøm nhieân lieäu thay theá 1 phaàn than nhö: loáp xe,
chaát thaûi cao su, phaân ñoäng vaät, v v…Nhaø maùy xi maêng Riverside ôû Oro
Grande(Myõ) ñaõ chöùng minh raèngï ñaõ giaûm ñöôïc 41% löôïng khí NOx khi söû duïng
chaát ñoát töø loáp xe. Nhieàu nhaø maùy saûn xuaát xi maêng ñaõ söû duïng phöông phaùp naøy
nhö laø moät coâng ngheä hieän ñaïi. [Hình 4-1}

Hình 4-1: sô ñoà coâng ngheä nhaø maùy xi maêng colton (califonia) söû duïng loáp xe laøm nhieân
lieäu

Hình4-2.: Heä thoáng cung

caáp chaát ñoát töø loáp xe cho
buoàng calciner

97
Trong Bảng 3-11.giôùi thieäu caùc tính tính cuûa nhöõng daïng nhieân lieäu thay thế ñöôïc söû
duïng taïi nhaø maùy xi măng Holcim-Lorca (Espana).

Baûng 3-11: Tính chaát cuûa nhieân lieäu cho coâng nghieäp xi maêng

Hình 4-3.: Pec đốt

Hình 4-4.: Xử lý chất thải rắn (bánh xe)

làm
chấ
t
đốt

98