ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ ΤΑΞΗΣ

ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (479-323 ΠΧ)

ΜΑΘΗΜΑ 2Ο = ΗΓΕΜΟΝΙΚΟΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΑΜΨΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ
ΠΟΛΕΩΝ (431-362 ΠΧ)

Κύρια σημεία μαθήματος (Σελίδες 82-85)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Α. ΠΗΓΕΣ
 Θουκυδίδης ► Ιστορία Α΄(μέχρι 411 πΧ)
 Ξενοφώντας ► Ελληνικά
► Κύρου Ανάβασις
► Αγησίλαος
 Πλούταρχος ► Βίοι Νικίας, Αλκιβιάδης, Λύσανδρος, Πελοπίδας

Β. ΧΡΟΝΙΚΑ ΠΛΑΙΣΙΑ
 Πελοποννησιακός πόλεμος (431-404 πΧ)
 Μάχη Μαντίνειας (362 πΧ)
 Αθήνα
 Σπάρτη
 Θήβα
↓
Ψευδαισθήσεις ηγεμονίας → Αναπότρεπτη παρακμή

ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ – ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΑΦΟΡΜΕΣ

ΑΡΧΙΔΑΜΕΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (431-404 ΠΧ)

Α. ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
 Καταστροφικός εμφύλιος πόλεμος μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης και των
συμμάχων τους (431-404 πΧ)
 Αίτια
 Oικονομικός ανταγωνισμός Αθήνας – Κορίνθου
► Κυριαρχία Αθήνας στο Αιγαίο
► Επέκταση Αθήνας προς Ιόνιο → Απειλή οικονομικών
συμφερόντων Κορίνθου
 Πολιτειακή – Ιδεολογική διαφορά Αθήνας – Σπάρτης
► Ανοικτή – Δημοκρατική Αθήνα
► Κλειστή – Αριστοκρατική (Ολιγαρχική) Σπάρτη
 Πολιτικός ανταγωνισμός Αθήνας – Σπάρτης
► Ηγεμονία ελληνικού χώρου

./.
 -2-

 Αφορμές
 Ανάμειξη Αθήνας στη διαμάχη Κέρκυρας – Κορίνθου για Επίδαμνο
(Δυρράχιο)
 Υποκίνηση αποστασίας Ποτίδαιας από Κόρινθο (432 πΧ)
 Μεγαρικό ψήφισμα Αθήνας κατά μεγαρικών πλοίων (αντίποινα Περικλή)
↓
Παραβίαση Τριακοντούτων Σπονδών
(Τριαντάχρονη ειρήνη)

Β. ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΠΟΛΕΜΟΥ (27 Χρόνια)

 431–421 πΧ
 Αρχιδάμειος πόλεμος
► Ειρήνη Νικία (Σ)
 415–413 πΧ
 Σικελική εκστρατεία
► Καταστροφή Αθηναίων
 413–404 πΧ
 Δεκελεικός – Ιωνικός πόλεμος
► Υποταγή Αθήνας

Γ. ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ
 Αθηναίοι + Σύμμαχοι
 Ναυτική υπεροχή
 Οικονομικοί πόροι
 Σπαρτιάτες + Σύμμαχοι
 Υπεροχή στρατού ξηράς
 Υπέρμαχος ελευθερίας ελληνικών πόλεων
 Συνέδριο Σπάρτης (431 πΧ)
 Επικράτηση φιλοπόλεμων
► Κόρινθος
► Μέγαρα

Δ. ΑΡΧΙΔΑΜΕΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (431-421 ΠΧ)

 Αρχίδαμος ► Βασιλιάς Σπάρτης
 431 πΧ
 Εισβολή Θηβαίων ► Πλάταια (Σύμμαχοι Αθήνας)
 Λεηλασία Αττικής από Σπαρτιάτες
► Καταφυγή κατοίκων στην Αθήνα
 430 πΧ
 Λοιμός Αθήνας
 Θάνατος Περικλή
► Πλήγμα Αθήνας
► Δημαγωγοί
 428 πΧ
 Αποστασία Λέσβου
► Βίαιη κατάπνιξη από Αθήνα

./.
 -3-

 425 πΧ
 Κατάληψη Σφακτηρίας Πύλου από Αθηναίους
► Πλήγμα Σπαρτιατών
► Απόρριψη προτάσεων ειρήνης
 424 πΧ
 Κατάληψη Αμφίπολης Χαλκιδικής από Σπαρτιάτες (αντίποινα)
► Θάνατος φιλοπόλεμων στρατηγών
→ Βρασίδας Σπάρτης
→ Κλέωνας Αθήνας
 421 πΧ
 Ειρήνη Νικία – Νικίειος ειρήνη
Όροι ειρήνης
↓
► Διάρκεια 50 χρόνια
► Ανταλλαγή αιχμαλώτων
► Επιστροφή Αμφίπολης → Αθήνα
► Επιστροφή Πύλου → Σπάρτη
► Επίλυση διαφορών με συζήτηση

 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
1.Τα αίτια που οδήγησαν στον Πελοποννησιακό πόλεμο μπορούν αναλογικά και στη
σημερινή εποχή να προκαλέσουν πολέμους ανάμεσα στα κράτη; Δικαιολογήστε την
απάντησή σας με επιχειρήματα ή παραδείγματα.
2. Ο Ηρόδοτος έγραψε για τους Περσικούς πολέμους και ο Θουκυδίδης για τον
Πελοποννησιακό πόλεμο. Ποιος, κατά την γνώμη σας, είχε δυσκολότερο έργο και
γιατί; Συμβουλευτείτε το παράθεμα στην σελίδα 85 του βιβλίου σας με τίτλο «Ο
Θουκυδίδης σκιαγραφεί τον όλεθρο του πολέμου».
3. Να συμπληρώσετε τα κενά στο συμπληρωματικό φυλλάδιο.

Οι μαθητές μπορούν να αποστέλλουν τις εργασίες τους και να επικοινωνούν με την

διδάσκουσα καθηγήτρια στην πιο κάτω ηλεκτρονική διεύθυνση:

Ρένα Μηνά (Α1, Α5): katholiki.2020rm@gmail.com

Καλή μελέτη !!