GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM

HỌC VIỆN PHẬT GIÁO VIỆT NAM TẠI HUẾ

THẠC SĨ KHÓA III (2022 - 2024)

THÍCH THIÊN QUANG

PHÂN TÍCH NHỮNG PPNC VÀ NGUỒN SỬ

LIỆU MÀ TÁC GIẢ SỬ DỤNG TRONG TÁC
PHẨM LỊCH SỬ PHẬT GIÁO ẤN ĐỘ
HIRAKAWA - THÍCH NGYÊN HIỆP DỊCH

Chuyên ngành: Sử học Phật giáo

HUẾ, 2023
 GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM
HỌC VIỆN PHẬT GIÁO VIỆT NAM TẠI HUẾ
THẠC SĨ KHÓA III (2022 - 2024)

TIỂU LUẬN
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU SỬ HỌC

PHÂN TÍCH NHỮNG PPNC VÀ NGUỒN SỬ

LIỆU MÀ TÁC GIẢ SỬ DỤNG TRONG TÁC
PHẨM LỊCH SỬ PHẬT GIÁO ẤN ĐỘ
HIRAKAWA - THÍCH NGYÊN HIỆP DỊCH

Giảng viên hướng dẫn: Học viên thực hiện:

TT.TS. THÍCH VIÊN TRÍ THÍCH THIÊN QUANG
(HỒ VĂN HIỆP)

HUẾ, 2023
 Lời tri ân

Kính thưa TT.TS. Thích Viên Trí,

Tôi muốn dành những lời cảm ơn sâu sắc nhất đến Thượng Toạ Giáo Thọ Sư về tất
cả những gì Thượng Toạ đã làm để giúp tôi hoàn thành môn học và đề tài này. Thật
không thể phủ nhận rằng, thời gian học của tôi đã rất ít, nhưng nhờ có sự tận tâm và
tận lực của Thượng Toạ, tôi đã có thể nắm bắt được những kiến thức quan trọng về
môn "Phương Pháp Nghiên Cứu Sử Học".

Thượng Toạ đã truyền cảm hứng cho tôi và các bạn học viên, đồng thời cung cấp
cho chúng tôi những nguồn kiến thức vô giá để nâng cao trình độ và hiểu biết của
mình. Từ đó, tôi đã rút ra nhiều bài học quan trọng trong quá trình học tập và
nghiên cứu của mình.

Tôi cảm thấy may mắn và tự hào khi được học tập và trau dồi kinh nghiệm từ
Thượng Toạ, người có tâm huyết và đam mê với nghề giảng dạy. Tôi rất biết ơn vì
Thượng Toạ đã dành cho tôi sự quan tâm và giúp đỡ trong suốt thời gian học tập
của mình.

Một lần nữa, tôi xin chân thành cảm ơn Thượng Toạ. A Di Đà Phật.

Trân trọng,

Học viên Thích Thiên Quang.

 MỤC LỤC
MỞ ĐẦU............................................................................................................................................1
Chương 1...........................................................................................................................................3
TỔNG QUAN VỀ TÁC GIẢ - TÁC PHẨM LỊCH SỬ PHẬT GIÁO ẤN ĐỘ VÀ MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU.....................................................................................................................................3
1.1. Tổng quan về tác giả và tác phẩm..............................................................................................3
1.2. Tóm tắt tác phẩm.......................................................................................................................4
1.3. Một số phương pháp cơ bản trong khoa học.............................................................................5
Chương 2...........................................................................................................................................7
NHỮNG PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ NGUỒN SỬ LIỆU.............................................................7
MÀ TÁC GIẢ SỬ DỤNG TRONG TÁC PHẨM........................................................................................7
LỊCH SỬ PHẬT GIÁO ẤN ĐỘ...............................................................................................................7
2.1. Các phương pháp được sử dụng trong tác phẩm.......................................................................7
2.1.1. Phần I Phật giáo Nguyên thủy..............................................................................................7
2.1.2. Phần II Phật giáo Nikaya......................................................................................................8
2.1.3. Phần III Phật giáo Đại thừa sơ kỳ.........................................................................................8
2.2. Các nguồn sử liệu được sử dụng trong tác phẩm.......................................................................9
KẾT LUẬN.........................................................................................................................................11
TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................................................12
 MỞ ĐẦU
Nghiên cứu về lịch sử Phật giáo Ấn Độ là một trong những chủ đề được quan tâm
nhiều trong giới học thuật. Để hiểu rõ hơn về nội dung của chủ đề này, việc phân
tích phương pháp nghiên cứu và nguồn tài liệu được sử dụng trong tác phẩm “Lịch
sử Phật giáo Ấn Độ” của tác giả Hirakawa là rất cần thiết.

Tác phẩm này là một công trình lịch sử quan trọng, giúp đưa ra cái nhìn sâu sắc về
sự ra đời, phát triển và diễn biến của Phật giáo Ấn Độ. Tác giả Hirakawa đã sử dụng
nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau để tạo nên một tác phẩm đầy đủ, chính
xác và thuyết phục. Đặc biệt, tác giả đã sử dụng phương pháp lịch sử để tái hiện và
phân tích các sự kiện, hiện tượng, nhân vật trong lịch sử Phật giáo Ấn Độ.

Phương pháp lịch sử là một trong những phương pháp nghiên cứu quan trọng nhất
trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn. Nó cho phép nghiên cứu và trình bày
sự ra đời, phát triển và diễn biến của một sự vật, hiện tượng, tập thể, quốc gia hay
thế giới. Đồng thời, phương pháp này cũng giúp đi sâu vào tâm lý, tình cảm và suy
nghĩ của con người đối với những sự vật, hiện tượng đó.

Trong tác phẩm "Lịch sử Phật giáo Ấn Độ" dịch bởi Thích Ngyên Hiệp, tác giả đã
sử dụng phương pháp nghiên cứu lịch sử để tái hiện lại lịch sử của Phật giáo Ấn Độ
từ thời kỳ Veda đến thời kỳ Phật giáo độc lập. Tác phẩm không chỉ đưa ra những
thông tin lịch sử một cách dày đặc và chi tiết mà còn truyền tải cho độc giả sự tư
duy phân tích, đánh giá và suy ngẫm về lịch sử của Phật giáo Ấn Độ.

Để làm nên một tác phẩm lịch sử chất lượng như thế, tác giả Hirakawa đã sử dụng
rất nhiều nguồn tài liệu khác nhau. Các nguồn tài liệu này bao gồm cả những tài liệu
tiếng Anh, Nhật Bản, Phạn và tiếng Việt. Tác giả cũng đã tìm hiểu sâu về các tác
phẩm văn học, triết học, tôn giáo và lịch sử Ấn Độ để hiểu rõ hơn về tư tưởng và
văn hóa của đất nước này.

Đặc biệt, tác giả Hirakawa đã dành nhiều thời gian để nghiên cứu các tài liệu của
các nhà nghiên cứu và học giả nổi tiếng về Phật giáo Ấn Độ như Rhys Davids, Max
Muller, Étienne Lamotte, Edward Conze... Những tài liệu này cung cấp cho tác giả

1
những góc nhìn khác nhau về lịch sử và tư tưởng Phật giáo Ấn Độ và giúp tác giả
đưa ra những suy nghĩ sâu sắc và khách quan hơn về chủ đề này.

Bên cạnh đó, tác giả cũng đã sử dụng các tài liệu chính thức của chính phủ và các
cơ quan nghiên cứu về tôn giáo Ấn Độ để có được những thông tin chính xác và cập
nhật nhất về lịch sử và tôn giáo Ấn Độ.

Từ những nguồn tài liệu phong phú và đa dạng này, tác giả đã sử dụng phương pháp
phân tích, so sánh, tổng hợp để xây dựng nên một tác phẩm lịch sử chính xác và đầy
đủ về Phật giáo Ấn Độ. Tuy nhiên, việc sử dụng nhiều nguồn tài liệu cũng đồng
nghĩa với việc tác giả phải đối mặt với rất nhiều thông tin khác nhau và phải đánh
giá và lọc lấy những thông tin quan trọng nhất để đưa vào tác phẩm. Điều này đòi
hỏi tác giả phải có kiến thức vững chắc về lịch sử và tôn giáo Ấn Độ, đồng thời cần
có khả năng phân tích và đánh giá thông tin một cách khách quan và chính xác.

Trong tóm tắt này, chúng ta đã thấy rõ được phương pháp nghiên cứu và tiếp cận
của tác giả Hirakawa trong việc xây dựng tác phẩm "Lịch sử Phật giáo Ấn Độ". Tác
phẩm này không chỉ là một tài liệu quý giá về lịch sử và tôn giáo của Ấn Độ mà còn
là một mẫu hình tốt về cách tiếp cận và phân tích thông tin trong nghiên cứu lịch sử.

2
 Chương 1
TỔNG QUAN VỀ TÁC GIẢ - TÁC PHẨM LỊCH SỬ PHẬT GIÁO ẤN
ĐỘ VÀ MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1.1. Tổng quan về tác giả và tác phẩm

Tác phẩm “Lịch sử Phật giáo Ấn Độ” của Giáo sư Hirakawa Akira là một trong
những tác phẩm nổi tiếng về nghiên cứu Phật giáo Ấn Độ. Hirakawa là một học giả
có uyên thâm trong Phật giáo và từng giảng dạy tại các trường đại học ở Nhật Bản.
Ông cũng là Chủ tịch Hội Nghiên cứu về Ấn Độ và Phật học của Nhật Bản từ năm
1983-1991 và đã có nhiều đóng góp cho sự phát triển của Hội.

Trong suốt sự nghiệp học thuật kéo dài hơn 60 năm của mình, Hirakawa đã viết và
dịch nhiều tác phẩm về Phật giáo, cùng với hàng trăm bài viết nghiên cứu và phê
bình được đăng trên các tạp chí uy tín. Tác phẩm “Lịch sử Phật giáo Ấn Độ” được
coi là một trong những tác phẩm quan trọng nhất của Hirakawa và đã có tầm ảnh
hưởng lớn đến giới nghiên cứu Phật học.

“Lịch sử Phật giáo Ấn Độ” bao gồm hai tập và được đánh giá là một trong những
tác phẩm viết về lịch sử Phật giáo Ấn Độ đáng tin cậy nhất. Hirakawa sử dụng
nhiều nguồn thông tin đáng tin cậy, bao gồm tài liệu từ Hán tạng, Pali tạng, và các
tác phẩm của những học giả có uy tín ở Nhật Bản. Bên cạnh đó, ông còn sử dụng
những thông tin từ khảo cổ học, đặc biệt là những bản chữ khắc được tìm thấy tại
các di tích Phật giáo ở Ấn Độ, để làm cơ sở cho những luận cứ lịch sử của ông.

Trong tác phẩm này, Hirakawa không chỉ đề cập đến những vấn đề lịch sử của Phật
giáo Ấn Độ, mà còn trình bày những giáo thuyết căn bản của các truyền thống Phật
giáo, xâu chuỗi những sự kiện lịch sử với những giáo thuyết chính yếu của Phật
giáo. Tác phẩm này được coi là một tài liệu đáng quý về nghiên cứu Phật giáo Ấn
Độ, không chỉ đối với các nhà nghiên cứu và học giả mà còn đối với những người
quan tâm đến lịch sử và văn hóa Phật giáo Ấn Độ.

Tác phẩm của Hirakawa cũng nhấn mạnh sự phát triển và tương tác của Phật giáo
Ấn Độ với các truyền thống tôn giáo khác, chẳng hạn như Hinduism và Jainism.

3
Ông cũng giải thích những khác biệt về giáo pháp và triết học giữa các truyền thống
Phật giáo, chẳng hạn như Theravada và Mahayana.

Ngoài ra, tác phẩm cũng trình bày một số vấn đề lịch sử và triết lý quan trọng của
Phật giáo Ấn Độ, bao gồm sự phát triển của Mahayana và Vajrayana, đặc biệt là các
bài giảng của Như Lai Phật và triết lý của các vị bồ tát. Tác phẩm cũng đề cập đến
những vấn đề phức tạp trong việc đánh giá và xác định sự phát triển của Phật giáo
Ấn Độ, chẳng hạn như vai trò của những vị Tăng trong việc truyền bá Phật giáo.

Với đóng góp quan trọng của Hirakawa Akira, tác phẩm “Lịch sử Phật giáo Ấn Độ”
đã trở thành một tài liệu quan trọng và cần thiết đối với các nhà nghiên cứu và học
giả nghiên cứu về Phật giáo Ấn Độ. Nó cũng là một tài liệu quan trọng cho những ai
quan tâm đến lịch sử và văn hóa Phật giáo của Ấn Độ.

1.2. Tóm tắt tác phẩm

Gồm có các phần sau: phần mở đầu, phần nội dung, phần tiểu luận thư
mục và thư mục tham khảo.

Phần mở đầu: gồm 4 mục

Lời người dịch

Lời tựa của tác giả

Những chữ viết tắt

Giới thiệu

Phần nội dung: gồm có 3 phần, 18 chương

PHẦN I: PHẬT GIÁO NGUYÊN THỦY

Chương 1. Tôn giáo Ấn Độ vào thời Đức Phật

Chương 2. Cuộc đời Đức Phật

Chương 3. Giáo pháp Phật giáo Nguyên thủy

Chương 4. Tổ chức Tăng đoàn

4
 Chương 5. Sự thiết lập Kinh tạng Phật giáo Nguyên thủy

Chương 6. Sự phát triển của Tăng đoàn Phật giáo

Chương 7. Phật giáo của vua Aśoka

PHẦN II: PHẬT GIÁO NIKĀYA

Chương 8. Sự phát triển Phật giáo Nikāya

Chương 9. Văn học A-tỳ-đàm

Chương 10. Sắp xếp Pháp trong A-tỳ-đàm

Chương 11. Vũ trụ quan và học thuyết nghiệp của Phật giáo

Chương 12. Nghiệp và Vô biểu sắc

Chương 13. Đoạn trừ phiền não và con đường đưa đến giác ngộ

PHẦN III: PHẬT GIÁO ĐẠI THỪA SƠ KỲ

Chương 14. Sự phát triển của Tăng đoàn sau thời vua Asoka

Chương 15. Những kinh sách Đại thừa được biên soạn vào giáo Ấn Độ
thời Kusāna

Chương 16. Nguồn gốc của Phật giáo Đại thừa

Chương 17. Nội dung của những bản kinh Đại thừa sơ

Chương 18. Lý thuyết và thực hành trong Phật giáo Đại thừa kỳ

Tiểu luận thư mục

Thư mục tham khảo

1.3. Một số phương pháp cơ bản trong khoa học

Phương pháp là hệ thống nguyên tắc được rút ra từ tri thức các quy luật khách quan
để điều chỉnh hoạt động nhân thức và thực tiễn, nhằm thực hiện một mục đích nhất
định. Các phương pháp chính bao gồm phân tích, tổng hợp, diễn dịch, quy nạp, lịch
sử, logic và xác suất thống kê.

5
Phương pháp phân tích là tách một vật thể hoặc hiện tượng phức tạp thành những
bộ phận, yếu tố hoặc mặt đơn giản hơn để hiểu rõ hơn về chúng. Tổng hợp là quá
trình liên kết và thống nhất lại các yếu tố đã được phân tích để hiểu về mối liên hệ
giữa chúng.

Phương pháp diễn dịch dùng để suy luận từ tổng quát đến đặc thù, từ nguyên lý tới
hậu quả của nguyên lý đó. Quy nạp là phương pháp suy luận ngược lại, đi từ cái đặc
thù đến tổng quát, từ những tri thức về cái riêng đến tri thức về cái chung.

Phương pháp lịch sử và logic là hai phương pháp giúp hiểu rõ bản chất của sự vật,
qua đó phát triển quy luật và khuynh hướng tất yếu của nó.

Phương pháp từ trừu tượng đến cụ thể là quá trình nghiên cứu đi từ các yếu tố cụ
thể đến trừu tượng và ngược lại. Phương pháp hệ thống cấu trúc là thống nhất hai
mặt của một phương pháp, bao gồm hệ thống và cấu trúc.

Phương pháp xác suất thống kê bao gồm xác suất, là tỉ lệ đúng trong một phần và
thống kê, là mối quan hệ giữa các hiện tượng trong một phạm vi xác định. Phương
pháp nghiên cứu lịch sử là phương pháp xem xét và trình bày quá trình phát triển
của các sự vật và hiện tượng lịch sử theo một quy trình liên tục và nhiều mặt, có lớp
lang trước sau trong mối liên hệ với các hiện tượng khác.

Phương pháp logic là phương pháp xem xét và nghiên cứu các sự kiện lịch sử dưới
dạng tổng quát, nhằm vận dụng những nguyên tắc logic và các quy tắc suy luận
đúng đắn để đưa ra các kết luận và giải thích những sự kiện đó. Phương pháp này
tập trung vào việc phát hiện mối liên hệ giữa các sự kiện và phát triển các lý thuyết
và giả thuyết để giải thích chúng.

6
 Chương 2
NHỮNG PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ NGUỒN SỬ LIỆU
MÀ TÁC GIẢ SỬ DỤNG TRONG TÁC PHẨM
LỊCH SỬ PHẬT GIÁO ẤN ĐỘ

2.1. Các phương pháp được sử dụng trong tác phẩm

2.1.1. Phần I Phật giáo Nguyên thủy
Chương 1: Bàn về Ấn Độ trước khi Phật giáo xuất hiện, sử dụng phương pháp diễn
dịch từ tổng quát đến đặc thù để chỉ ra sự ảnh hưởng của môi trường xã hội và tôn
giáo đối với sự phát triển của Phật giáo. Tác giả cũng sử dụng phương pháp lịch sử
để trình bày quá trình lịch sử và phát triển của Ấn Độ.

Chương 2: Tập trung vào các thuật ngữ Phật giáo, bao gồm các sự kiện trong cuộc
đời của Đức Phật từ khi sinh ra, xuất gia, tu khổ hạnh, thành đạo, thuyết pháp và
nhập niết bàn. Tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu lịch sử để trình bày chi tiết
và cụ thể các sự kiện này.

Chương 3: Giới thiệu về giáo pháp Phật giáo, bao gồm các định nghĩa về các khái
niệm chính trong tôn giáo này. Tác giả sử dụng phương pháp liệt kê và mô tả để
trình bày các pháp và khái niệm này.

Chương 4: Sử dụng phương pháp tổng hợp và so sánh để làm sáng tỏ về tăng đoàn.
Tác giả dùng phương pháp thống kê để nêu lên 4 chúng và luật lệ giới bổn gọi là
giải thoát giới kinh.

Chương 5: Tập trung vào các kinh tạng Phật giáo Nguyên thủy và các giáo phần, sử
dụng phương pháp phân tích và liệt kê để trình bày các kinh tạng và phần này.

Chương 6: Sử dụng phương pháp phân kỳ, hệ thống, logic và phân tích để mô tả sự
phát triển và tình hình chính trị của tăng đoàn sau khi Đức Phật nhập diệt, các tông
phái, dòng truyền thừa và sứ mệnh quan trọng thứ hai và thứ nhất của tăng đoàn.
Ngoài ra còn sử dụng phương pháp phê phán sử liệu để trình bày các tông phái và
giới thiệu niên đại của đức Phật.

7
Chương 7: Trình bày các sắc lệnh Phật giáo của Ashoka, các lời dạy được ủng hộ
bởi ông và sự hỗ trợ của ông đối với tăng đoàn Phật giáo bằng cách sử dụng phương
pháp sử liệu và liệt kê, quy nạp giải thích.

2.1.2. Phần II Phật giáo Nikaya

Chương 8: Phân tích và so sánh về nhập môn tu tập của phái Nikaya, kinh điển thứ
hai và thứ ba, sự phát triển của Phật giáo Nikaya và truyền thống Theravada ở Sri
Lanka.

Chương 9: Giới thiệu về sự thành lập Vi Diệu Pháp văn học, phân loại và giải thích
từ kinh điển đến Vi Diệu Pháp, bộ sách Vi Diệu Pháp các tông phái khác.

Chương 10: Phân tích và so sánh giữa Vi Diệu Pháp, kinh điển, Phật giáo và giải
thích thuật ngữ Vi Diệu Pháp, bao gồm nội dung thuyết trình về các khái niệm tuyệt
đối và tương đối, pháp hữu vi và pháp vô vi, pháp vô tác và pháp thực.

Chương 11: Thống kê và phân loại các phân mục trong chương nhập môn vũ trụ
luận Phật giáo, bao gồm giải thích tam giới, luân hồi, nghiệp báo qua mười hai nhân
duyên, tứ nhân duyên, lục nhân, tứ ân và ngũ quả.

Chương 12: Giới thiệu về giáo pháp và nghiệp, ba loại hành động, bản chất của
nghiệp, hành động hữu hình và vô hình, bản chất của giới luật và ba loại bảo vệ,
phân loại nghiệp, quá khứ và sự tồn tại trong tương lai.

Chương 13: Phân tích về nhập nghĩa phiền não, chín mươi tám thứ phiền não, một
trăm lẻ tám thứ phiền não, trình tự tu tập, tam trí tứ gia hạnh, các bước tu tập cao
cấp của Vi diệu pháp, mười loại tuệ, định, Niết Bàn và tam giới.

2.1.3. Phần III Phật giáo Đại thừa sơ kỳ

Chương 14: Tổng quan về Ấn Độ sau thời Ashoka và những sự kiện lịch sử quan
trọng như Songga, Barhut, Sanchi, vương triều Kanwa, sự thống trị của vua
Macedonian ở Tây Bắc Ấn Độ, cuộc xâm lược của Sakya và người Parthia, vương

8
triều Kusana, vương triều An Dra, bảo tháp và đám tang Đại thừa. Bằng chứng khảo
cổ học cũng được đề cập. Sử dụng phương pháp lịch sử và đồng đại.

Chương 15: Sử dụng phương pháp quy nạp để giới thiệu bản dịch “Chila Kasana”,
kinh điển Đại thừa sớm nhất và nguồn gốc của kinh điển Bát nhã Nam Ấn. Phân
tích ý nghĩa của lời tiên tri Đại thừa “năm trăm năm sau”.

Chương 16: Trình bày ý nghĩa của Tiểu thừa, Đại thừa và tam thừa trong Phật giáo
Đại thừa. Giới thiệu về tiểu sử của Đức Phật, Tiền thân và Tiền thân, bảo tháp và
Phật giáo Đại thừa qua phương pháp lịch đại

Chương 17: Sử dụng phương pháp phân tích kinh điển Đại thừa sớm nhất như kinh
Bát Nhã Ba La Mật Đa, kinh Hoa Nghiêm, kinh Pháp Hoa, kinh Tịnh Độ, kinh Văn
Thù Sư Lợi, các kinh điển Đại thừa hỗn hợp khác và kinh điển tiếng Phạn.

Chương 18: Giới thiệu các phương pháp thực hành Bồ-tát như tu tập các Ba-la-mật
và áo giáp thệ nguyện, dhāraṇī (thần chú, tổng trì) và samādhi (định). Đề cập đến
những giai đoạn phát triển của một vị Bồ-tát và các giáo đoàn Bồ-tát. Sử dụng
phương pháp quy nạp.

2.2. Các nguồn sử liệu được sử dụng trong tác phẩm

Sử liệu Phật giáo Ấn Độ

Nguồn văn bản Pali: bao gồm các bản gốc và các bản dịch thuộc kinh
tạng, luật tạng và luận tạng. (tr165- 166), (tr 197)

Các nguồn văn bản Sanskrit (tr 161-162), (tr 174,179-180)

+ Văn điển thời kỳ Bộ phái Phật giáo

+ Văn điển Phật giáo Đại thừa

Nguồn sử liệu Tích Lan

+ Dipavamsa (tr 170-172, 179-180) và Mahavamsa (tr 179,183)

+ Các tác phẩm của luận sư Buddhaghosa

Trụ đá, bia ký và chỉ dụ của Asoka (tr 145, 151)

9
 Di tích, di vật khảo cổ học (tr 168)

Các tài liệu của Ấn Độ giáo và Kỳ Na giáo

Tài liệu của Trung Hoa và các nước lân cận (tr 146-147) (tr 161-162)

Các công trình sử học

Dịch giả đã chi tiết trình bày các nguồn sử liệu được tác giả sử dụng trong từng
phần và chương của phần tiểu luận từ trang 501 đến trang 540.

10
 KẾT LUẬN

“Lịch sử Phật giáo Ấn Độ” của Akira Hirakawa là một tài liệu vô cùng toàn diện và
đầy đủ về lịch sử Phật giáo Ấn Độ. Tác phẩm này không chỉ tóm tắt một đời nghiên
cứu của Hirakawa về Phật giáo Ấn Độ, mà còn bao gồm các chương chi tiết về lịch
sử, giáo lý và các tài liệu tham khảo liên quan. Cuốn sách cũng đưa ra các tranh cãi
liên quan đến Phật giáo Ấn Độ đã diễn ra trong giới học thuật Nhật Bản và nêu bật
những vấn đề chỉ được nghiên cứu ở Ấn Độ và phương Tây. Điều đáng chú ý là tác
giả đã sử dụng rộng rãi các bản dịch tiếng Trung Quốc của các nguồn Phật giáo Ấn
Độ và các tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu của Nhật Bản về các tác phẩm này.

Cuốn sách cung cấp cho độc giả một lịch sử quan trọng và súc tích về Phật giáo,
giúp độc giả hiểu rõ hơn về sự hình thành tông phái, luận thuyết và tư tưởng bộ phái
Phật giáo từ thời đại đương thời đến Đại thừa sơ kỳ. Nó không chỉ giúp độc giả hiểu
biết về lịch sử Phật giáo ở Ấn Độ mà còn là một nguồn sử liệu cực kỳ quan trọng
cho những nhà nghiên cứu và sử học Phật giáo sau này. Tác phẩm này là một tài
liệu cần thiết cho độc giả nói chung, giúp họ hiểu một cách sinh động tri thức và tư
tưởng của từng thời kỳ, mọi thời kỳ.

Cuối cùng, cuốn sách đã giúp giới học thuật hiểu thêm những phương pháp thủ
thuật sử dụng các phương pháp nghiên cứu lịch sử và nguồn trích dẫn sử liệu đáng
tin cậy. Tác phẩm này cho thấy giá trị của một lịch sử được xây dựng dựa trên tri
thức đầy đủ, toàn diện và hệ thống, trở thành khoa học thực sự.

11
 TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tham khảo cho đề tài này bao gồm:

 Lịch sử Phật Giáo Ấn Độ, tác giả Akira Hirakawa (Thích Nguyên Hiệp
dịch), được xuất bản bởi NXB Văn Hoá - Văn Nghệ.
 Phật giáo Ấn Độ: Sự hình thành và phát triển của một tôn giáo lớn, tác
giả Hajime Nakamura (Lê Văn Tài, Nguyễn Văn Thoại dịch), được
xuất bản bởi Nhà xuất bản Tri Thức.
 Phật giáo Ấn Độ và văn hóa Á Đông, tác giả Heinrich Zimmer
(Nguyễn Quốc Trung dịch), được xuất bản bởi Nhà xuất bản Văn học.
 Những truyền thống tôn giáo và triết học của Ấn Độ cổ đại, tác giả
Heinrich Zimmer (Nguyễn Quốc Trung dịch), được xuất bản bởi Nhà
xuất bản Văn học.
 Bồ tát như thế nào?, tác giả Thích Nữ Như Huệ, được xuất bản bởi Nhà
xuất bản Tôn giáo.
 Nhân quả trong Phật giáo, tác giả Thích Nhật Từ, được xuất bản bởi
Nhà xuất bản Phật giáo Việt Nam.
 Lịch sử Phật giáo, tác giả Paul Williams (Nguyễn Tư Nghiệp, Phan Thị
Hạnh dịch), được xuất bản bởi Nhà xuất bản Tri Thức.

Những tài liệu trên đều được sử dụng để tham khảo và nghiên cứu cho đề tài
này. Tuy nhiên, sách "Lịch sử Phật Giáo Ấn Độ" của tác giả Akira Hirakawa
được đánh giá là nguồn tài liệu quan trọng và đặc biệt vì tóm tắt một đời
nghiên cứu Phật giáo Ấn Độ của tác giả.

12