Denborazko esaldien bidez ekintza biren arteko denbora erlazio
ezberdinak adierazten dira:
Aurrekotasuna: • aurretik: Jan aurretik, mahaia prestatzen dut beti. • baino lehen: Zerbait erosi baino lehen, prezioa galdetzen dut. Aurrekotasun hurbila (ia aldiberekotasuna): • -t(z)erakoan: Etxera sartzerakoan berokia eskegitzen dut. Aldiberekotasuna: • -enean: Sartu naizenean, ikusi zaitut. • -t(z)ean: Sartzean ikusi zaitut. • -la(rik): Logelatik nentorrela jausi naiz. • -en bitartean: Jostailuak batzen dabilen bitartean, ez zirikatu, mesedez. Maiztasuna: • -enetan: Hara joan naizenetan, txukuntzen lagundu diet. • -en bakoitzean: Harrikoa egiten duen bakoitzean, edalontziak apurtzen ditu. • -en guztietan: Ahal dudan guztietan erosketak egitera joaten naiz. Berehalakotasuna: • bezain laster(azkar, agudo, pronto): Etxera heldu bezain pronto, garbiketa egingo dut. • eta berehala: Etorri eta berehala hautsa kentzen hasi zen. Gerokotasuna: • eta gero: Dena txukundu eta gero atseden hartzen dut. • ondoren(ostean): Bazkaldu ondoren, harrikoa egiten dut • -takoan: Lisatzen amaitutakoan, kalera joango naiz. Hasiera (Noiztik): • -netik: Xurgagailua apurtu zenetik, ekortu behar dugu. Bukaera (Noiz arte): • arte: Garbi egon arte, etxea txukunduko dut. • -en arte: Zuk garbitu duzun arte, egongela zikin zegoen. DENBORA-ESAPIDE OHIKOAK ORAINGOAN, GAUR GAUEAN, AURTEN… Oraingoan ondo txukundu duzu; ikusiko dugu hurrengoan. Ez kezkatu, gaurkoan etxeko lanak bukatuko ditugu. Gaur goizean ontzi-garbigailua jarri dut. HILABETE BARRU / HILABETEREN BURUAN Forma biak gertaera bat denboran kokatzeko erabiltzen dira, erreferentzia gisa une jakin bat hartuta. Erreferentzi unea oraina baldin bada, BARRU erabiltzen da Orain ezin dut lisatu; bost minutu barru egingo dut. Erreferentzi unea iraganean edo etorkizunean badago, ordea –REN BURUAN erabiltzen da. Erosketak egitera irten zen eta bost orduren buruan itzuli zen Zenbaitetan, barru-ren ordez, HEMENDIK…-RA erabiltzen da Hemendik lasterrera lisatuko dugu. Baita -ren buruan esapidearen ordez, HANDIK…-RA. Azterketa gainditu eta handik aste betera lana lortu zuen. ORAIN (DELA)… - DUELA GUTXI Orain dela hiru ordu hasi gara txukuntzen. Duela bi ordu joan dira erosketak egitera. BADIRA … -LA Badira lau egun maindireak garbitu nituela. Orduak dira zorua lehortu dela. DAGOENEKO - HONEZKERO Ziurtasuna adierazteko Dagoeneko, Jadanik (Oraina) eta Zegoeneko, Ordurako (Iragana) erabiliko ditugu: Lana dagoeneko amaituta dago. Ustea adierazteko Honezkero (Oraina) eta Horrezkero / harrezkero (Iragana) erabiliko ditugu: Lana honezkero amaituta egongo da.