Professional Documents
Culture Documents
Kuran 1
Kuran 1
Kuran 1
KUR’AN-I KERİM
I
1. Hafta
1. Ünite
Tecvid ve Harfler
İÇİNDEKİLER
1.1. Tecvidin Tanımı Konusu Gayesi Hükmü ve Kaynakları
1.1.1. Tecvidin Tanımı
1.1.2. Tecvidin Konusu
1.1.3. Tecvidin Gayesi
1.1.4. Tecvidin Hükmü
HEDEFLER
Bu üniteyi çalıştıktan sonra;
Tecvid kavramını tanımlayabilecek,
Harfleri vokallerle doğru telaffuz ederek bunu
gösterebilecek,
Tecvidin tanımını Arapça ve Türkçe olarak yapabilecek,
Tecvidin konusunu, gayesini ve hükmünü açıklayabilecek,
Benzer yapıdaki harfleri ayırıp seçebilecek,
Harfler ve harekelerle ilgili yeterli bilgi sağlayabileceksiniz.
ÖNERİLER
1.1. TECVİD
Tertil kavramı, Kur’an fonetiği için söz konusu olduğunda, Hz. Peygamber’in telaffuzu
ve öğretisi ile ortaya çıkan okuyuşun adı olmakta ve “tecvid” kavramının eş anlamlısı olarak
dikkat çekmektedir.
Yukarıdaki her iki ayeti kerimede Kur’an’ın tecvidle okunması gerektiğine vurgu
yapılmaktadır. Nitekim gerek Hz. Peygamberin gerek sahabenin uygulamaları da Kur’an’ı
tecvid ile okumak şeklinde olmuştur1
Tecvidin Tanımı
Bu kelime, Kur’ân’ı âdâb ve erkânına uygun okumayı öğreten ilmin adı olmuştur.3 Bu
ilim, ıstılahta birçok şekilde tanımlanmıştır.4 Birbirine çok benzeyen bu tanımlardan biri şu
şekildedir:
1.1.2.Tecvidin Konusu
4 Karaçam, İsmail, Kur’ân-ı Kerim’in Faziletleri ve Okunma Kaideleri, İstanbul: Marmara Üniversitesi Vakfı
ve Evladühü, 1327/1948, s. 21; Muhammed Mekkî, Nasr, Nihâyetü’l-Kavli’l-Müfîd fî İlmi’t- Tecvîd, Thk. Ali Muhammed ed-
Dabbâğ, Mısır: Matbaatü Mustafa el-Bâbî el-Halebî ve Evlâdühü, 1349/1970, s. 11.
Tecvidin konusu, Kur’ân harfleridir. Bu ilim, Kur’ân harflerini zat ve sıfatlarına uygun,
ihfâ, izhâr, iklâb ve idğâmlara riayet ederek okumanın yanında; kelimeleri medlûl ve
mânâlarına yaraşır bir tarzda, kelimelerin müstakil hüviyetlerini belirterek, cümle ve âyetleri
mefhumlarına uygun olarak okumayı da kendine konu edinir.6
1.1.3.Tecvidin Gayesi
Başlangıçta şifahi ve tatbiki olarak uygulanan ve nakledilen tecvid, zaman içerisinde önce
kıraat kitapları içerisinde yer almış ve dördüncü asırdan itibaren de müstakil eserler halinde
varlığını sürdürmüştür.9 Tecvidin tedvini ile ilgili olarak unutulmaması gereken yegane bilgi,
tecvid ilminin sonradan konulan kurallarla değil, Hz. Peygamberden nakledilen
uygulamalardan kurallar çıkarmak suretiyle elde edilen bilgilerin sistematik halde bir araya
getirilmesidir.
Tecvid ilmine dair ilk müstakil eser, Musa b. Ubeydullah el-Hâkânî’ye (ö.325/937) ait
“el-Kasidetü’r-Râiyye” (Kasidetü’l-Hâkâniyye) isimli manzum eserdir.
Tecvid alanında yer alan ilk kaynaklar arasında şu eserler de zikredilebilir: Mekkî b. Ebî
Talib: er-Riâye li Tecvidi’l-Kırae.
6 Sağman, Tecvid, s. 5.
7
Muhammed Mekkî, Nihaye, s. 13; Ebû Rîme, Muhammed el-Mahmûd, Hidâyetü’l-Müstefîd fİlmi’t-Tecvîd,
Beyrut: Müessesetü’l-Kütübi’s-Sekâfiyye, 3. Baskı, 1409/1989, s. 9.
8
Muhammed Mekkî, Nihaye, s. 7; Ebû Rîme, Hidâyetü’l-Müstefîd, s. 9; Mollazade, M. Tevfik, Mollazade Kur’ân-ı Kerim
Tecvidi, İstanbul: Aksiseda Matbaası, 1970, s. 5; el-Kabbânî, Muhammed Arabî, Kifâyetü'l-Müstefîd fî İlmi'l-Kırââti ve’t-
Tecvîd, Beyrut: Dâru’l-Hayr, 1. Baskı, 1991, s. 14; Ğavsânî, Yahya Abdürrezzak, İlmü’t-Tecvid, Dımeşk: 1. Baskı, 1417/1996,
s. 11.
9
Çetin, Kur’an Okuma Esasları, 83-84.
Ebu’l-Alâ el-Hemdânî: et-Temhîd fî Marifeti’t-Tecvîd.
ÖZET
Tertil kavramı, Kur’an fonetiği için söz konusu olduğunda, Hz. Peygamber’in
telaffuzu ve öğretisi ile ortaya çıkan okuyuşun adı olmakta ve “tecvid” kavramının eş
anlamlısı olarak dikkat çekmektedir.
Tecvid, ilim olarak farz-ı kifâye, uygulama olarak Kur’ân okuyan kişilere farz-
ı ayındır. Yani harflerin mahrec ve sıfatlarının ve tecvidin sair hükümlerinin,
Müslümanların bazıları tarafından bilinmesi, diğerlerinden bu sorumluluğu kaldırır.
Fakat mükellef olan her Müslümanın Kur’ân-ı Kerim’i veya en azından namaz
sûrelerini tecvid kurallarına göre okuması farzdır.
1.3.DEĞERLENDİRME SORULARI
S.1-Tecvid kavramı ilk defa kim tarafından kullanılmıştır?
a-Hz. Peygamber
b-Hz. Ebû Bekir
c-Hz. Ömer
d-Hz. Osman
e-Hz. Ali
S.2- Arap alfabesi, birbirine benzeyen harflerin art arda sıralandığı bugünkü düzenine kim ya da
kimler tarafından getirilmiştir?
a-Nasr b. Asım ve Yahya b. Yamer
b-Halil b. Ahmed ve Ebu’l–Esved ed-Düeli
c-Hz. Ali
d-Hz. Osman
e-Mervan b. Hakem
S.3-Arap alfabesinde kaç tane peltek harf vardır?
a- 4 b- 3 c- 5 d- 2 e- 1
S.4- Tecvid ilminin hükmü nedir?
a- Farz b- Vacip c- Sünnet d- Farz-ı Ayn e- Farz-ı Kifaye
S.5. Tecvidin konusu nedir?
a- Harfler b- Sesler c- Sıfatlar d- Mahrecler e- Medler
CEVAPLAR;
1-E, 2-A, 3-B, 4-E, 5-A
1.4. KAYNAKLAR
Çetin, Abdurrahman, Kur’ân Okuma Esasları, İstanbul: Sahaflar Kitap Sarayı, ts, 83-84.
Dimyâtî, Ahmed b. Muhammed el-Bennâ (ö. 1117/1705), İthâfü Füdalâi’l-Beşer bi’l-Kırââti’l-Erbeate Aşer, Thk.
Şaban Muhammed İsmail, Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1. Baskı, 1407/1987.
İbn Cezerî, Ebu’l-Hayr Muhammed b. Muhammed (ö. 833/1429), en-Neşr fi’l-Kırââti’l-Aşr, Thk. Ali Muhammed
ed-Debbâğ, Mısır: Matbaatü Mustafa Muhammed, ts.
Karaçam, İsmail, Kur’ân-ı Kerim’in Faziletleri ve Okunma Kaideleri, İstanbul: Marmara Üniversitesi Vakfı
Yayınları, ts.
Muhammed Mekkî, Nasr, Nihâyetü’l-Kavli’l-Müfîd fî İlmi’t-Tecvîd, Thk. Ali Muhammed ed-Dabbâğ, Mısır:
Matbaatü Mustafa el-Bâbî el-Halebî ve Evlâdihi, 1349/1970.
Mollazade, M. Tevfik, Mollazade Kur’ân-ı Kerim Tecvidi, İstanbul: Aksiseda Matbaası, 1970.
Sağman, Ali Rıza, İlaveli Yeni Sağman Tecvidi, İstanbul: Bahar Yayınları, 5. Baskı, 1958.