Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 1

არაბთა იმპერიას, როგორც სხვა გაბატონებულ სახელმწიფოებს დიდი ზეგავლენა ქონდათ

მათ ტერიტორიებში მყოფ ტერიტორიებზე, მათ პოლიტიკაზ, კულტურასა და


განვითარებაზე, მაგრამ ამ ცვლილებებიდან ზოგი დადებითი იყო, ზოგიც უარყოფითი.

დადებითი მხარეები:

მეცნიერული განვითარება: არაბეთს მათი ბატონობის პერიოდში ყავდა დიდი რაოდენობით


გონიერი მოცნიერები, მათ შორის გეოგრაფები, ბიოლოგები, მედიკოსები, ასტრონომები,
ეკონომიკოსები, სწორედ არაბეთში, კერძოდ ბაღდადში იყო შეიქმნა პირბელი
უნივერსიტეტი, იმ დროინდელი მსოფლიოს სწავლისა და განათლების ცენტრი, სადაც
ჩამოყალიბდა მათემათიკა და არაბული ციფრები, რომელსაც დღეს მთელი მსოფლიო
იყენებს. არაბეთში შექმნეს მსოფლიოს პირველი რუკა, გამოიგონეს ყავა, ალგებრა, ოპტიკური
შუშები, ანესთეზიური საოპერაციო იარაღები, საპონი, კომპასი და ჩეკი, თვითონ სიტყვაც
არაბულიდან მოდის და პირველი არა პირდაპირი გადახდის სიტემაც. ეს მეცნიერულ-
სოციალური წინსვლები ასევე გავრცელდა არაბეთის მართვის ქვეშ მყოფ ქვეყნებში, სადაც ამ
განვითარებებმა დიდი ზეგავლენა მოახდინეს იმ რეგიონების კულტურუ, პოლიტიკურ,
სამეცნიერო სფეროებზე, მაგალითად საქართველოში პირველი სასწავლებელი არაბთა
მმართველობის პერიოდში ჩამოყალიბდა და აქ ჩაეყარა მეცნიერულ განვითარებას
საფუძველი საქართველოში.

დაცვის სიგელი: დაცვის სიგელი ენიჭებოდათ იმ ქვეყნებს, რომლებიც აღიარებდნენ არაბთა


სახელმწიფოს ბატონობას მათ მიწაზე, მართალია სიგელი მოიცავდა ხარკს, მაგრამ მისგან
მონიჭებული დაცვით გამოწვეული მშვიდობა დიდი ეკონომიური ხელშეწყობა იყო ისეთი
ქვეყნებისთვის, როგორიც იმ დროინდელი გაღარიბებული საქართველი იყო.

რელიგია: როდესაც მუჰამადი რელიგიას არაბეთის ნახევარ კუნძულზე ნებით ავრცელებდა,


კერპ თაყვანის მცემლები მონოთეისტებად იქცნენ, მრავალმა ადგილობრივმა ქრისტიანებმაც
კი გადაწყვიტეს მუსულმანად მონათვლა თავიანთი ნებით.

ვაჭრობა: არაბეთის ნახევარკუნძული არაბთა სახელმწიფოს ფორმირებამდე რთულად


გასავალი ტერიტორია იყო ვაჭრებისათვის რთული ბუნების, გზების არ ქონის და ყაჩაღების
გამო, მაგრამ არაბეთის სახელმწიფოს ჩამოყალიბების შემდგომ, არაბთა სახელმწიფომ ეს
პრობლემები აღმოფრხვა, რადგან ქვეყნის განსავითარებლად აუცილებელი იყო ვაჭრობა,
ასევე არაბთა გაბატონების შემდგომ არაბეთის ტერიტორიაში შემავალ ქვეყნებს, რომლებსაც
არ ქონდათ კარგი სავაჭრო დამოკიდებულება ერთმანეთთან, ან სხვა გარე სახელმწიფოებთან
არაბეთის მართვის ქვეშ არაბთა სავაჭრო პოლიტიკს გამო ეს პრობლემები აღარ აფერხებდათ,
ამგალითად ეგრისის კომფლიქტისას საქართველოში ვაჭრობა ხან ბიზანტიის, ხან სპარსეთის
მხრიდან იბლოკებოდა, მაგრამ არაბთა მმართველობისას იშვიათად თუ ხდებოდა ეს ასე.

You might also like