Algjebra

You might also like

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 2

Algjebra

Algjebra studion strukturat algjebrike (Grupet, Unazat, Trupat, Hapësirat vektoriale,


etj.)[1]. Me ndihmën e saj bëhet zgjidhja e Ekuacioneve dhe sistemeve të Ekuacioneve.
Në algjebrën lineare shqyrtohen Matricat dhe Detirminantet. Në teorinë e Galois-it,
bëhet shqyrtimi i problemeve gjeometrike në mënyrë algjebrike. Algjebra është marre
nga emri i një matematikan mysliman (Al Gjabir). Algjebra ka të bëjë me gjetjen e
panjohur ose duke vënë variablat e jetës reale në ekuacione dhe pastaj zgjidhjen e tyre.
Për fat të keq, shumë libra mësimore shkojnë direkt tek rregullat, procedurat dhe
formulat, duke harruar se këto janë probleme reale të jetës që zgjidhen dhe duke lënë
mënjanë shpjegimin e algjebrës në thelbin e saj: përdorimi i simboleve për të
përfaqësuar variablat dhe faktorët që mungojnë në ekuacione dhe manipulimin e tyre në
një mënyrë për të arritur në një zgjidhje.
Algjebra është një degë e matematikës që zëvendëson letrat për numrat dhe një
ekuacion algjebrik përfaqëson një shkallë ku ajo që bëhet në njërën anë të shkallës
është bërë edhe në anën tjetër të shkallës dhe numrat veprojnë si konstante. Algjebra
mund të përfshijë numra realë , numra kompleksë, matrica, vektorë, dhe shumë forma
të tjera të përfaqësimit matematik.
Fusha e algjebrës mund të ndahet më tej në konceptet themelore të njohura si algjebra
elementare ose në studimin më abstrakt të numrave dhe ekuacioneve të njohura si
algjebra abstrakte, ku e para përdoret në shumicën e matematikës, shkencës,
ekonomisë, mjekësisë dhe inxhinierisë, ndërkohë që ky i fundit është përdoren kryesisht
vetëm në matematikë të avancuar. Algjebra elementare mësohet në të gjitha shkollat e
Shteteve të Bashkuara duke filluar në mes të klasave të shtatë dhe nëntë dhe duke
vazhduar edhe në shkollën e mesme dhe madje edhe në kolegj. Kjo lëndë është
përdorur gjerësisht në shumë fusha duke përfshirë mjekësinë dhe kontabilitetin, por
mund të përdoret gjithashtu për zgjidhjen e problemeve të përditshme kur bëhet fjalë
për variablat e panjohur në ekuacionet matematikore.

Numrat
Numrat natyrorë: Prej 1 deri  (Infinit/Pafund)
Numrat e plotë numrat real R
Numrat irracionalë
Numrat pozitiv: Numrat me te mëdhenj se 0
Numrat negativ: Numrat me te vegjël se 0
Numrat real dhe vetitë tyre
Vlera absolute e numrave real
Rrethina e pikës
Numrat e përafërt (aproksimativ)
Gjeometria
Gjeometria është degë e matematikës që i studion figurat e rrafshit dhe hapësirës dhe
relacionet në mes tyre. Fjala gjeometri vjen nga greqishtja dhe ka kuptimin "matje e
tokës" këtë fjalë e krijoi Herodoti.

Historia e zhvillimit të gjeometrisë


Me kalimin e shekujve gjeometria është zgjeruar duke u bërë një kompleks studimesh
dhe hulumtimesh të ndërlikuara. Koha se kur ka "lindur" gjeometria si shkencë sipas
Euklidit është shekulli i III-të.Kontribute në gjeometri kanë dhënë edhe matematikanët
Arkimedi dhe Apolloni i Perges. Në Egjipt rreth lumit Nil pas vërshimeve zhdukeshin
kufijtë e parcelave dhe për këtë arsye njeriu u detyrua që ti rindante prapë ato dhe për
këto duheshin njohje të disa rregullave të cilat të përmbledhura e morën emrin
gjeometri.
Në shekullin e XVI-të gjeometria merr karakter algjebrik, që përgatiste rrugën për
në gjeometrinë analitike e shtruar nga Fermat dhe Cartesiusi (Descartesi). Një ndarje e
studimit të gjeometrisë sipas degëve të ndryshme ndodh në shekullin e XIX-të. Në këtë
periudhë bëjnë pjesë Gaspard Monge, Edouard Poncelet, Chasles, Steiner, Plücker,
Staudt të tjerë si Grassmann, Jacobi, Cayley e Sylvester zhvillojnë gjeometrinë
hiperspaciale. Gaussi dhe Riemanni praktikojnë gjeometrinë diferenciale.

You might also like