: Czy osoba, która poznała prawdę, powinna wracać do jaskini, jeśli
jest to ryzykowne? Rozważ racje za i przeciw.
Autorzy: Eryk Bednarczuk, Gosia Wichulska, Mikołaj Kasprzak, Ignacy
Grunwald, Aleksandra Góralczyk
Alegoria jaskini Platona od wieków skłania, zarówno wielkich filozofów
jaki i zwykłych ludzi, do rozważań. Jej metaforyczny i nie do końca jasny charakter z pewnością daje do tego pole. Na kanwie alegorii jaskini możemy rozpatrywać różne aspekty ludzkiego życia. Należy do nich prawda, na której skupimy się w tej pracy. Jednym z pytań przed którymi stawia nas Platon jest czy osoba, która wyrwała się z jaskini i doświadczyła prawdy powinna do niej wracać aby podzielić się swoim doświadczeniem.
Więzień, który wyszedł na powierzchnię stopniowo odkrywa faktyczny
stan rzeczy oglądanych przez ludzi w jaskini, zaczyna rozumieć świat zupełnie inaczej. Doświadczenie zdobyte na powierzchni odmienia go całkowicie w stosunku do swoich współwięźniów, pamięta jednak ciągle o jaskini – staję wówczas przed wyborem czy do niej wrócić czy też nie. Oczywiście z powrotem wiąże się ryzyko, gdyż więźniowie nigdy nie będący na powierzchni nie będą rozumieć, a nawet wyśmiewać powracającego, co może prowadzić nawet do agresji tej wobec osoby.
Chęć powrotu może brać się z czysto altruistycznych pobudek,
wyzwolony chce pomóc swoim byłym towarzyszom przekazując im swoje doświadczenia i pokazując że istnieje inny świat niż ich jaskinia. My jednak, pomimo tych logicznych pobudek, uważamy że uciekinier, który poznał prawdę nie powinien wracać do jaskini.
Pomijając już brak zrozumienia więźniów jaskini wobec osoby
wracającej, człowiek poznawszy prawdę nie powinien wracać z dość prostego powodu. Czemu poznanie prawdy miałoby być korzystne dla więźniów? Poznanie prawdy i ujrzenie świata takim jaki jest może być wstrząsające, a według nas, nawet nieprzyjemnym przeżyciem. Uświadomienie sobie zła świata i jego wszystkich okropności nie jest raczej pożądane. To oznacza, że powrót do jaskini bez względu na to jak się zakończy, nie będzie dawał nic, ewentualnie poza oczyszczeniem sumienia uciekiniera. W naszej opinii osobie, której udało się zbiec z jaskini powinno zależeć tylko na pogłębianiu i jeszcze większym doświadczaniu świata, a nie powrocie do więźniów jaskini. Owszem, takie działanie jest na pozór egoistyczne, ale jak pokazaliśmy jest to jedyny racjonalny wybór.
Sprawa prawdy, jest nadal jedną z najbardziej niejasnych kwestii
dotyczących ludzkiej egzystencji, a dyskusje nad nią prawdopodobnie nigdy się nie skończą. Prawda jest bardzo złożonym pojęciem a patrzenie na nią przez pryzmat alegorii jaskini jest tylko jedną z wielu licznych perspektyw.