Professional Documents
Culture Documents
e Book
e Book
e Book
com
www.educationalmarathi.com
मनोर्गत
- प्रकाशक
णवषयाची उणिष्ट्ये
घन कचरा संकल्पना:
o घन कचरा महणजे वाया र्गेलेले आन, घरे बांधताना हकंवा पडतानाचा कचरा
o घन कचरा महणजे द्रव हकंवा वायू रुपात नसणारा कचरा.
o घन कचरा महणजे मयुनननसपल, औद्योनर्गक व शेतीतील कामातून तयार
झालेली टाकाऊ सामग्री .
सुका कचरा:
जैव ववघटनशील कचरा सामन्यतः हहरवा कचरा, अन्न, कार्गदाचा कचरा आणण
बार्गकाम कचरा इत्यादी महणून महानर्गरपानलकेच्या कचऱ्यामध्ये आढळतो.
इतर जैव ववघटनशील कचऱ्यामध्ये सांडपाण्याचा र्गळ, कत्तलखान्यात तयार
होणारा कचरा यांचा समावेश आहे .
कचऱ्याची निर्मिती:
ही मानवनननमगत कृ ती आहे , त्यामुळे तयार होणाऱ्या कचऱ्याचे प्रमाण
लोक ननयंवत्रत करू शकतात. जर सवाांनी आवश्यकतेनस
ु ार नततक्याच वस्तू
खरे दी केल्या आणण दीघग काळासाठी वस्तूच
ं ा वापर केल्यास कचरा नननमगतीदे खील
कमी होईल.
कचऱ्याचा पु िर्वापर:
आपण अजूनही वापरल्या जावू शकणाऱ्या र्गोष्टी फेकू नयेत. शक्य नततक्या
र्गोष्टी दरु
ु स्त करून व थोडा बदल करून वापरल्या पाहहजेत.
कचऱ्याचे पु िचचक्रीकरण:
कंपोस्टिंग:
सेंहद्रय कचऱ्याचे पुनचगक्रीकरण करण्याचा एक सोपा मार्गग महणजे
कंपोणस्टं र्ग. ऑणक्सजन च्या उपणस्थतीमध्ये ओल्या सेंहद्रय पदाथाांचे ववघटन होते.
यामुळे स्वयंपाकघरातील कचरा खातात रुपांतरीत केला जातो.
भूनिभरण:
४ ‘आर’ तत्वे पालाल्यानंतरही जो कचरा उरतो, त्या कचऱ्याची ववल्हे वाट
भूनमभरण प्रहक्रयेमध्ये लावतात. भूनमभरण ही एक अनभयांवत्रकी सुववधा आहे .
ज्यात महापानलकेच्या घन कचऱ्याची ववल्हे वाट लावतात. ही राचा पयागवरण व
सावगजननक आरोग्यावर पररणाम कमी होण्यासाठी कायागणन्वत केली जाते. येथे
घन कचऱ्याची काळजीपूवक
ग व ननदे नशत केलेल्या पधत तीने ववल्हे वाट लावतात.
o प्रदष
ू णकारक प्लॅणस्टक कॅरी बॅर्ग ऐवजी कापडी हकंवा कार्गदी वपशव्यांचा वापर
करणे.
o व्यापारी पधत तीच्या पुननग नमागण प्रहक्रयेसाठी कार्गद, प्लॅणस्टकच्या वपशव्या, काच,
णनरीक्षिे
2. सेंद्रीय खत नननमगती
णवश्लेषि
घनकचरा क्रनक्रमिती
खचािचा तपशील
कचऱ्यावर योग्य प्रकारे प्रहक्रया करण्यासाठी सध्या फारसे लक्ष हदले जात
नाही यामुळे योजनेच्या खचागचे वरील कोष्टक प्रमाणभूत मानता येणार नाही.
तरीदे खील कचरा र्गोळा करणे व त्याची वाहतूक हाच योजनेचा मुख्य खचग आहे
असे महटले तर वावर्गे होणार नाही.
मात्र कचरा र्गोळा करण्याचे खनचगक काम नर्गरपानलकेस करावे लार्गत असल्याने
अशा योजनांचे योग्य मूल्यमापन होणे जरुरी आहे . नर्गरपानलकेनेच हे काम हाती
घेतले तर नर्गरपानलकेस ही योजना फायद्याची ठरू शकेल.
णनष्ट्कषष
स्वच्छ व सुद
ं र पररसर ही प्रत्येक हठकाणाची एक महत्वपूणग र्गरज आहे .
स्पष्ट झाली.
संदभष
www.wikipidia.com
www.vikaspidia.com
www.educationalmarathi.com
प्रकल्प अहवाल