เอกสารประกอบการเรียนวิทยาศาสตร์ 2

ชุดใบงานเรื่อง 2 และ 3 ....

1. ผลของความร้อนที่มีต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิและสถานะ หน้า 2 - 7
2. สมดุลความร้อน หน้า 8 - 10
 ผลของความร้อนที่มีต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิและสถานะ

อุณหภูมิ

D E
น้ำ 100°C แก๊ส 100°C
Q3 = mL3
B C
น้ำแข็ง 0°C น้ำ 0°C Q2 = mst
Q1 = mL1

0 เวลา

น้ำแข็ง น้ำ น้ำ แก๊ส

หรือ Q1 = mL1 หรือ Q2 = mst หรือ Q3 = mL3 หรือ
ของแข็ง ความร้อนแฝงของ ของเหลว ของเหลว ความร้อนแฝงของ ไอน้ำ
การหลอมเหลง การกลายเป็นไอ
0°C 0°C 100°C 100°C

อุณหภูมิคงที่ อุณหภูมสิ ูงขึ้น อุณหภูมิคงที่

แต่สถานะเปลี่ยน แต่สถานะคงเดิม แต่สถานะเปลี่ยน

โดยที่
Q = ค่าพลังงานความร้อนในการเปลี่ยนสถานะ
m = มวลของวัตถุ น้ำแข็ง 0°C
L1 = ค่าความร้อนแฝงในการหลอมเหลว มีค่า 80 cal/g น้ำเย็น 0°C
L3 = ค่าความร้อนแฝงในการกลายเป็นไอ มีค่า 540 cal/g น้ำร้อน/น้ำเดือด 100°C
แก๊ส/ไอ 100°C
s = ค่าความถ่วงจำเพาะของน้ำ มีค่า 1 cal/gx°C
t = อุณหภูมิหลังต้ม – อุณหภูมิก่อนต้ม

ชื่อ นามสกุล ____________________________ ชั้น ม.1/____ เลขที่ ____ 2

ตัวอย่างที่ 1 น้ำแข็งมวล 10 กรัม ทำให้เป็นน้ำเย็นจะใช้พลังงานกี่แคลอรี
วิธีทำ
ขั้นที่ 1 น้ำแข็ง 0°C น้ำเย็น 0°C
ขั้นที่ 2 Q1 = mL1
m = 10 กรัม
L1 = 80 cal/g
ขั้นที่ 3 Q1 = 10 x 80
= 800 แคลอรี
สรุป น้ำแข็งมวล 10 กรัม ทำให้เป็นน้ำเย็นจะใช้พลังงาน 800 แคลอรี

ตัวอย่างที่ 2 น้ำแข็งมวล 100 กรัม ทำให้เป็นน้ำเย็นจะใช้พลังงานกี่แคลอรี

วิธีทำ
ขั้นที่ 1 ______________________________________
ขั้นที่ 2 Q1 = ________________
m = _____________
L1 = ______________
ขั้นที่ 3 Q1 = ______ x _______
= ______________ แคลอรี
สรุป _________________________________________________________________

ตัวอย่างที่ 3 น้ำแข็งมวล 850 กรัม ทำให้เป็นน้ำเย็นจะใช้พลังงานกี่แคลอรี

วิธีทำ
ขั้นที่ 1 ______________________________________
ขั้นที่ 2 Q1 = ________________
m = ________________
L1 = ________________
ขั้นที่ 3 Q1 = ________________
= ______________ แคลอรี
สรุป _________________________________________________________________

ชื่อ นามสกุล ____________________________ ชั้น ม.1/____ เลขที่ ____ 3

ตัวอย่างที่ 4 น้ำมวล 300 กรัม ที่อุณหภูมิ 10°C ทำให้เป็นน้ำที่อุณหภูมิ 70°C ต้องใช้พลังงานเท่าไร
วิธีทำ
ขั้นที่ 1 น้ำ 10°C น้ำ 70°C
ขั้นที่ 2 Q2 = mst
m = 300 กรัม
s = 1 cal/g
t = 70 - 10
ขั้นที่ 3 Q2 = 300 x 1 x (70 – 10)
= 1,800 แคลอรี
สรุป น้ำมวล 300 กรัม ที่อุณหภูมิ 10°C ทำให้เป็นน้ำที่อุณหภูมิ 70°C ต้องใช้พลังงาน 1,800 แคลอรี

ตัวอย่างที่ 5 น้ำมวล 500 กรัม ที่อุณหภูมิ 50°C ทำให้เป็นน้ำที่อุณหภูมิ 90°C ต้องใช้พลังงานเท่าไร

วิธีทำ
ขั้นที่ 1 ______________________________________
ขั้นที่ 2 Q2 = ________________
m = ________________
s = ________________
t = ________________
ขั้นที่ 3 Q2 = ________________
= ______________ แคลอรี
สรุป _________________________________________________________________
ตัวอย่างที่ 6 น้ำมวล 40 กรัม ที่อุณหภูมิ 15°C ทำให้เป็นน้ำที่อุณหภูมิ 90°C ต้องใช้พลังงานเท่าไร
วิธีทำ
ขั้นที่ 1 ______________________________________
ขั้นที่ 2 Q2 = ________________
m = ________________
s = ________________
t = ________________
ขั้นที่ 3 Q2 = ________________
= ______________ แคลอรี
สรุป _________________________________________________________________

ชื่อ นามสกุล ____________________________ ชั้น ม.1/____ เลขที่ ____ 4

ตัวอย่างที่ 7 น้ำแข็งมวล 20 กรัม ทำให้กลายเป็นน้ำที่อุณหภูมิ 50°C ต้องใช้พลังงานเท่าไร
วิธีทำ
ขั้นที่ 1 น้ำแข็ง 0°C น้ำ 0°C น้ำ 50°C
ขั้นที่ 2 Q1 = mL1
m = 20 กรัม
L1 = 80 cal/g
ขั้นที่ 3 Q1 = 20 x 80
= 1,600 แคลอรี
ขั้นที่ 4 Q2 = mst
m = 20 กรัม
s = 1 cal/g
t = 50 - 0
ขั้นที่ 5 Q2 = 20 x 1 x (50 – 0)
= 1,000 แคลอรี
ขั้นที่ 6 Qรวม = Q1 + Q2
Q1 = 1,600 แคลอรี
Q2 = 1,000 แคลอรี
ขั้นที่ 7 Qรวม = 1,600 + 1,000
= 2,600 แคลอรี
สรุป น้ำแข็งมวล 20 กรัม ทำให้กลายเป็นน้ำที่อุณหภูมิ 50°C ต้องใช้พลังงาน 2,600 แคลอรี

ชื่อ นามสกุล ____________________________ ชั้น ม.1/____ เลขที่ ____ 5

ตัวอย่างที่ 8 น้ำแข็งมวล 20 กรัม ทำให้กลายเป็นไอต้องใช้พลังงานเท่าไร
วิธีทำ
ขั้นที่ 1 น้ำแข็ง 0°C น้ำ 0°C น้ำ 100°C ไอ 100°C
ขั้นที่ 2 Q1 = mL1
m = 20 กรัม
L1 = 80 cal/g
ขั้นที่ 3 Q1 = 20 x 80
= 1,600 แคลอรี
ขั้นที่ 4 Q2 = mst
m = 20 กรัม
s = 1 cal/g
t = 100 - 0
ขั้นที่ 5 Q2 = 20 x 1 x (100 – 0)
= 2,000 แคลอรี
ขั้นที่ 6 Q3 = mL3
m = 20 กรัม
L1 = 540 cal/g
ขั้นที่ 7 Q3 = 20 x 540
= 10,800 แคลอรี
ขั้นที่ 8 Qรวม = Q1 + Q2 + Q3
Q1 = 1,600 แคลอรี
Q2 = 2,000 แคลอรี
Q3 = 10,800 แคลอรี
ขั้นที่ 9 Qรวม = 1,600 + 2,000 + 10,800
= 14,400 แคลอรี
สรุป น้ำแข็งมวล 20 กรัม ทำให้กลายเป็นไอต้องใช้พลังงาน 14,400 แคลอรี

ชื่อ นามสกุล ____________________________ ชั้น ม.1/____ เลขที่ ____ 6

ตัวอย่างที่ 9 น้ำแข็งมวล 100 กรัม ทำให้กลายเป็นไอต้องใช้พลังงานเท่าไร
วิธีทำ
ขั้นที่ 1 ___________________________________________________________________
ขั้นที่ 2 Q1 = ________________
m = ________________
L1 = ________________
ขั้นที่ 3 Q1 = ________________
= ______________ แคลอรี
ขั้นที่ 4 Q2 = ________________
m = ________________
s = ________________
t = ________________
ขั้นที่ 5 Q2 = ________________
= ______________ แคลอรี
ขั้นที่ 6 Q3 = ________________
m = ________________
L3 = ________________
ขั้นที่ 7 Q3 = ________________
= ______________ แคลอรี
ขั้นที่ 8 Qรวม = ________________
Q1 = ________________
Q2 = ________________
Q3 = ________________
ขั้นที่ 9 Qรวม = ________________________________
สรุป ___________________________________________________________________

ชื่อ นามสกุล ____________________________ ชั้น ม.1/____ เลขที่ ____ 7

 สมดุลความร้อน
สูตร Qสูญเสีย = Qได้รับ
โจทย์มี 2 กรณี คือ .. . 1. ให้อุณหภูมขิ องสารมา ถามหามวลของสาร ณ อุณหภูมิผสม
2. ให้มวลของสารมา ถามหาอุณหภูมิ ณ อุณหภูมิผสม

ตัวอย่างที่ 1 (ให้อุณหภูมิของสารมา ถามหามวลของสาร ณ อุณหภูมผิ สม)

ละลายน้ำแข็ง 20 กรัม ที่อุณหภูมิ 0 องศาเซลเซียส ในน้ำอุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส อุณหภูมิของ
น้ำผสม 40 องศาเซลเซียส จงหาว่า น้ำที่อุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียสมีมวลเท่าใด
Q1 Q2 Q3
จากสมการ น้ำแข็ง 0°C น้ำ 0°C น้ำ 100°C ไอ 100°C

จุดเริ่มน้ำแข็ง 0°C อุณหภูมผิ สม 40°C

จุดสุดท้าย 60°C
Q ได้รับ Q สูญเสีย
mL1 mst mst
จะได้ น้ำแข็ง 0°C น้ำ 0°C อุณหภูมผิ สม 40°C น้ำ 60°C

Q สูญเสีย = Q ได้รับ
mL1 + mst = mst
[ 20 g x 80 cal/g ] + [ 20 g x 1 cal/gx°C x (40-0°C) ] = [ m x 1 cal/gx°C x (60-40°C) ]
[ 20 g x 80 cal/g ] + [ 20 g x 1 cal/gx°C x 40°C ] = [ m x 1 cal/gx°C x 20°C ]
[ 1,600 cal ] + [ 800 cal ] = m x 20 cal/g
2,400 cal = m
20 cal/g
m = 120 g
สรุป น้ำที่อุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส จะมีมวล 120 กรัม
Q สูญเสีย = Q ได้รับ
mL1 + mst = mst
[ 20 x 80 ] + [ 20 x 1 x (40-0) ] = [ m x 1 x (60-40) ]
[ 20 x 80] + [ 20 x 1 x 40 ] = [ m x 1 x 20 ]
1,600 + 800 = m x 20
2,400 = m
20
m = 120 g
สรุป น้ำที่อุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส จะมีมวล 120 กรัม

ชื่อ นามสกุล ____________________________ ชั้น ม.1/____ เลขที่ ____ 8

ตัวอย่างที่ 2 (ให้มวลของสารมา ถามหาอุณหภูมิ ณ อุณหภูมิผสม)
ละลายน้ำแข็ง 10 กรัม ที่อุณหภูมิ 0 องศาเซลเซียส ในน้ำ 70 กรัม ที่อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส
อุณหภูมิผสมเท่ากับเท่าไร
Q1 Q2 Q3
จากสมการ น้ำแข็ง 0°C น้ำ 0°C น้ำ 100°C ไอ 100°C

จุดเริ่มน้ำแข็ง 0°C อุณหภูมผิ สม ?°C

จุดสุดท้าย 30°C
Q ได้รับ Q สูญเสีย
mL1 mst mst
จะได้ น้ำแข็ง 0°C น้ำ 0°C อุณหภูมผิ สม ?°C น้ำ 30°C

Q สูญเสีย = Q ได้รับ
mL1 + mst =mst
[ 10 x 80 ] + [ 10 x 1 x (X-0) ] = [ 70 x 1 x (30-X) ]
800 + [ 10X ] =[ 2100 – 70X ]
10X + 70X =2100 – 800
80X =1300
X =1300
80
X = 16.25°C
สรุป น้ำจะมีอุณหภูมิผสมเท่ากับ 16.25°C

ชื่อ นามสกุล ____________________________ ชั้น ม.1/____ เลขที่ ____ 9

ตัวอย่างที่ 3
ละลายน้ำแข็ง 10 กรัม ที่อุณหภูมิ 0 องศาเซลเซียส ในน้ำอุณหภูมิ 50 องศาเซลเซียส อุณหภูมิของ
น้ำผสม 30 องศาเซลเซียส จงหาว่าน้ำที่อุณหภูมิ 50 องศาเซลเซียส มีมวลเท่าใด
Q1 Q2 Q3
จากสมการ น้ำแข็ง 0°C น้ำ 0°C น้ำ 100°C ไอ 100°C

_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
ตัวอย่างที่ 4
น้ำอุ่นเกิดจากการผสมน้ำที่อุณหภูมิ 20 องศาเซลเซียส มวล 100 กรัม กับน้ำที่อุณหภูมิ 80 องศา
เซลเซียส 200 กรัม ภายหลังการผสมน้ำจะมีอุณหภูมผิ สมเท่าไร
Q1 Q2 Q3
จากสมการ น้ำแข็ง 0°C น้ำ 0°C น้ำ 100°C ไอ 100°C

_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

ชื่อ นามสกุล ____________________________ ชั้น ม.1/____ เลขที่ ____ 10